Op Weg Juni - Juli 2021

magazine voor wandelaars & fietsers

PB- PP B- 21170 BELGIE(N) - BELGIQUE

2021

3 Eeuwenoud erfgoed verbonden door Kunststedenroute Langs de grenzen van het Groothertogdom Mijn eerste solo driedaagse op de GR 126 De Ruta Iberica van zuid naar noord De vele gezichten van de Maas De juiste wandelschoenen Retouradres: Grote Routepaden, Grasmarkt 61, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Antwerpen X - ErkenYning: P 309099 - Tweemaandelijks Juni – Juli 2021

Rondje Drenthe

Les Ecrins, lessen uit de Alpen Maas- en Mergelland • Frans-Vlaanderen • GR 129 • GR 34 Bretagne

André Schösser

Droom verder

Wie de droomlussen van de Moezelstreek bewandelt, zou haast denken dat hij in een droomwereld terechtgekomen is, zo onwerkelijk mooi en afwisselend zijn de drie premiumroutes. Hier lonkt tussen de paden door dan ook het ene wijndorp na het andere met terrasjes en restaurantjes.

„De eland hoort zeker bij Finland! En kijk hier! Ik heb klompen gevonden!

Nederland!“ - De kinderen rennen rond tussen de zuilen met miniaturen van de landen van Europa, op zoek naar avontuur en ontdekkingen. De vlaggen van Europa wapperen in de wind. We zijn in Schengen.

Het beginpunt van een van de „Traumschleifen“ (droomlussen) die langs de Moezel liggen. De Traumschleifen zijn gecertificeerde premium paden van een uitstekende kwaliteit. De wandelpaden bieden een breed scala aan ervaringen en lopen meestal over smalle, natuurlijke paden, langs kabbelende stroompjes, oude wijngaardtrappen en imposante rotsformaties naar uitkijkpunten met een fantastisch panoramauitzicht.

Wandelen zonder grenzen Het pad in Schengen is een letterlijke grenswandeling. Na een tijdje steekt u ongemerkt de grens over naar Frankrijk, terwijl u tegelijkertijd aan de overkant Duitsland kunt zien liggen.

In het dal meandert de Moezel tussen haar wijngaarden. Dit is Europa op

Wie goed kijkt ontdekt miniatuurwerelden op de ‘zuilen der volkeren’ voor het Europa Museum.

Droompaden Dankzij de strenge richtlijnen van het wandelinstituut zijn de paden in beide richtingen duidelijk aangegeven. Wandelen op de droomlussen, dat is beslist een afwisselingsrijke natuurervaring! www.visitluxembourg.com

zijn best. Grenzeloos. De weg terug naar Luxemburg loopt langs smalle, natuurlijke paden, over heuvels en vruchtbaar akkerland.

De droomlus „Manternacher Fiels“ is weer verrassend anders. Hij ligt iets verder van de Moezel af en is daarom des te afwisselender: weiden, boomgaarden en vooral het hellingbos langs het riviertje de Syre maken het pad tot een echt avontuur. De wandeling loopt langs steile kalksteenwanden en door dicht loofbos, om plotseling, midden in het bos, het zicht vrij te maken op een wijngaard. Hoet moge duidelijk zijn: deze streek is het wandelen waard!

De buxusboom werd waarschijnlijk door de Romeinen al aangeplant op de Palmberg bij het wijndorp Ahn. Met zijn unieke ruige groei spant hij de kroon in de flora van deze prachtige wijngaard.

Ontdek het op het droompad „Wijn- en Natuurpad Palmberg“.

EDITO

Noord-Frankrijk (foto Tony Van Steenbergen, deelnemer GR-FOTOwedstrijd 2020).

Een kwart Grote Routepaden en zijn vrijwilligers plots in het VRT-avondjournaal, dat hadden we nog niet meegemaakt. Het grillige pad van de pandemie heeft de populariteit van wit en rood – vlak na de flinke boost door de fictiereeks GR 5 – nog meer de hoogte ingejaagd. Een kwart meer leden op een jaar tijd, topogidsen die in hoog tempo herwerkt of herdrukt worden en kandidaatvrijwilligers die zich melden, de vereniging draait op volle toeren. Dan is het mooi meegenomen dat Wim De Vilder dat even in de kijker zet voor 814.024 Vlamingen (officiële kijkcijfers).

Vorige zomer telden we al flink meer deelnemers aan onze FOTOwedstrijd en voor het eerste nummer van dit jaar kregen we heel wat reacties met ‘coronaontdekkingen’. Dit soort redactionele paden zouden we graag verder bewandelen, maar dan op een manier die ons als adepten van het langeafstandsfietsen en -wandelen beter typeert.

Op permanente basis dus, met een vaste rubriek op een vaste plek, vooraan in dit blad. Starten doen we meteen dit nummer, met enkele spontane inzendingen, aangevuld met beelden uit de FOTOwedstrijd.

Onze mailbox staat dus open. Ben je een traject, route of pad op het spoor gekomen dat wat meer aandacht verdient? Een boeiende plek of regio ontdekt? Een mooi beeld genomen waar een klein verhaal bij hoort? Eén adres: opweg@groteroutepaden.be.

Veel lees-, fiets-, wandelplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg Een kwart meer leden, dat zijn ook een kwart meer lezers voor Op Weg. En vooral: een kwart meer wandelaars en fietsers op ontdekkingstocht langs nieuwe paden, knooppunten en routes. Ervaringen die we graag aanboren in Op Weg, omdat ze kunnen bijdragen aan ons doel: jullie inspireren.

2021-3 Op Weg |

3

ONTDEK EUROPA’S DICHTSTE WILDERNIS Op maat gemaakte reizen voor iedereen: de combinatie van logies en activiteiten van jouw keuze!

Wil je graag actief zijn op reis? Midden-Zweden is hiervoor de perfecte reisbestemming! Er zijn talrijke meren die je al zwemmend of met de kano of kajak kunt ontdekken. Massa’s natuurreservaten en verschillende langeafstandswandelpaden bieden oneindig veel mogelijkheden voor de wandelaar.

Ook per fiets kun je op ontdekking gaan in Europa’s dichtste wildernis.

Voor logies kun je eveneens bij Amazing Nature Scandinavia terecht. In Midden-Zweden zijn ontelbaar veel overnachtingsmogelijkheden. Je vindt er alles terug; van Zweden’s meest primitieve hostel tot luxueuze landhuizen.

WWW.AMAZINGSCANDINAVIA.BE

Amazing Nature Scandinavia werkt vooral samen met betaalbare en charmante B&B’s, unieke boshutten, gezellige hotels en traditionele vakantiewoningen waar duurzaamheid hoog in het vaandel staat.

Ook voor thematische reizen kun je bij Amazing Nature Scandinavia terecht: culinair genieten, unieke logies, sportieve vakanties, natuurfotografieworkshops, onvergetelijke wildlifesafari’s en oneindig veel andere thema’s behoren tot de mogelijkheden.

Slechts één adres voor je onvergetelijke reis door Midden-Zweden! Daarom Amazing Nature Scandinavia, jouw lokale reisspecialist!

IN DIT NUMMER

6

8

Lezers onderweg

Dichtbij 8

Maas- en Mergelland Genieten van een GR-arrangement

10 Kunststedenroute

Eeuwenoud erfgoed verbonden

Reportages

32

14

WANDELREPORTAGE | België, Nederland

18

FIETSREPORTAGE | België, Frankrijk

32

FIETSREPORTAGE | Nederland

36

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

42

FIETSREPORTAGE | Spanje

46

FOTOREPORTAGE | België

52

De vele gezichten van de Maas

De ontdekking van Frans-Vlaanderen Rondje Drenthe

GR 34: verre reis naar … Bretagne

De Ruta Iberica van zuid naar noord

GR 129: dwars door België in tien beelden

Tips 50

FIETSTIP | Groothertogdom Luxemburg, Frankrijk Langs de grenzen van het Groothertogdom, deel 2 Het Land van de Rode Aarde

En verder

56

22 Wandelnieuws 26 Onderweg 27 INTERVIEW | Tom De Bruyckere

Jeugdherbergen en Grote Routepaden: dezelfde fiets- en wandelbubbel

WIN !

1x Wallonië en de Ardennen p 22 3x Wandelen buiten de binnenstad van Dordrecht p 22

1x De mooiste landgoedwandelingen van Nederland p 23

3x Cape Wrath Trail p 24

2x Pelgrim met een knipoog p 24 1x Schotse Marsen p 24 3x Heuvel wat ben je mooi p 31 3x Fietsen van Walcheren naar de Waddenzee p 31

30 Fietsnieuws 39 COLUMN | Ku(n)ststedenroute 40 Materiaal | De juiste wandelschoenen 52 WANDELAVONTUUR | Frankrijk Les Ecrins: lessen uit de Alpen

56

FIETSAVONTUUR | België

60

WANDELAVONTUUR | België

Kroniek van een reis die niet gepland was Mijn eerste solo driedaagse op de GR 126

62 Verenigingsnieuws 65 OPMERKELIJK | Over Vlaamse voetwegen 66 COLUMN | On the road 2021-3 Op Weg |

5

LEZERS ONDERWEG

Vlak bij Cap Blanc-Nez

ste ik het de coronacrisis mi Bij het begin van lijks verder mino of het weke wandelen op de ca voel van lgische GR, dat ge stappen op een Be graag naar arom luisterde ik oneindigheid. Da e klassieke Miracles’, modern de CD ‘Path of lbot, met eerd door Joby Ta muziek gecompon een lange zinnen over hoe daarin volgende tocht je verandert: had out of the lives we “We have walked nothing, if we live, And will return to alike.” rney, face and soul Changed by the jou rry Anneliese Ti

Regte Heide

In januari overleed onze papa Marc. Zijn laatst e wens was begraven worden op de natuur­begraa f­ plaats rond de Regte Heide juist over de grens in Nederland. Hij kwam daar zo vaak wandelen.

In plaats van een rouwkaart maakten we een wand el­ kaart, met daarop de Vava Vanhuys route, door hemzelf uitgestippeld. De zon zien opkom en in de vroege ochtend, jenever drinken met de wandelclub of gewoon genieten van de rust en de natuur, hij voelde zich thuis op deze plek.

Lien, Femke en Stijn Huysmans

Tussen Soye en Spy Gedurende 41 dagen trok ik in m’n eentje over GR’s 15, 151, 577, 126 en stukken door ongerept bos. Ik zag everzwijnen, reeën en een wolf, maar nam zelden foto’s omdat het moment zelf soms te mooi is om vast te leggen (of omdat de wilde dieren me de stuipen op het lijf joegen). Ik heb me al die tijd heel klein gevoeld in de natuur. Soms 9 uur alleen in de bossen. Toen de zon me deze schaduw gaf moest ik denken aan die afbeelding van die kat die in een plas naar een tijger kijkt. Ik had hetzelfde gevoel. En dat was waar mijn wandelingetje om ging. Het is voor mij de enige foto die ertoe doet.

Fien Bombeke

6 | Op Weg 2021-3

Treinstappen op weg naar Trooz Na

mijn

aanschaf

van

de

Waalse

treinstappergids heb ik me voor het eerst aan wandelingen via GR-paden gewaagd.

Eerst in Waals-Brabant, van Céroux-Mousty naar Villers-la-Ville, en daarna in Luik, van Angleur naar Nessonvaux. Een pluim aan alle medewerkers voor de markeringen en voor de beschrijvingen in de topogids, alles was tiptop in orde. Nog 18 te gaan!

Cathy Van der Sande

Sumava National Park Tijdens onze fietstrekking door het grootste Nationaal Park van Tsjechië moesten we geregeld van de fiets omdat het te steil was. Maar ondanks dat hebben we er samen met onze tweejarige zoon en vierjarige dochter ongelooflijk van genoten. De route was immers grotendeels autovrij.

Joris Vuylsteke

Vogezen

Afzien op de GR 5. En dan dat

Tomy Devogelaere

H E B

lachende mannetje op de mar

kering …

J I J

O O K

E E N

A A L V E R H

O T O E E N F E N / O F E D E R W N S O N E R G E R N E K E R D O O M A I L Z E Z E P A D R O T E R O U T O P W E G @ G

, G ?

A A R E N . B E 2021-3 Op Weg |

7

DICHTBIJ |

Onze slaapplek voor één nacht is een stokoude, maar helemaal opgeknapte hoeve in het centrum van Millen, vlak bij de taal­grens. Robert en Jana van hoeve­hotel De Zwarte Stok zijn al meer dan 25 jaar gewoon om wandel­gasten te verwennen en GR-verhalen met hen uit te wisselen. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock Bij het boeken van een GR-wandelarrangement krijg je alles wat je nodig hebt om de weg te vinden.

Op verkenning door Maas- en Mergelland Genieten van een GR-arrangement Wandelmicrobe

Gastheer Robert is meestal fietser, maar gastvrouw Jana heeft al van jongs af aan de wandelmicrobe in zich. Ze is van Tsjechische origine en wandelde als jong meisje vaak in het Nationaal Park Boheems-Zwitserland. Bij elk nieuw nummer van Op Weg is het feest, want ze is dol op alle wandelreportages en dit jaar wil ze met haar dochter de volledige GR 128 afwerken.

Zelf fiets ik er in virusloze tijden duchtig op los, maar urenlang de winterse kou trotseren zonder mogelijkheden om onderweg op te warmen is niets voor mij. Daarom heb ik zoals zovelen dit coronajaar het wandelen herontdekt, meestal korte tochten met vrouw of vriend, nooit meer dan 7 km. In onze nabije omgeving ken ik de interessante plekken inmiddels op mijn duimpje, via een GR-wandelarrangement een nieuwe omgeving uittesten trok me bijgevolg wel aan.

22 en 24 km!

Mijn vaste fietsmaat is ook fervent wandelaar, dus besluit ik hem mee te vragen op wandeltweedaagse in het zuidoosten van Limburgs Haspengouw. Maar zou ik twee volle dagen wandelen wel aankunnen? En hoeveel kilome-

8

| Op Weg 2021-3

ter moeten we afleggen? Ik schrik wel een beetje wanneer ik de dagafstanden onder ogen krijg: 22 en 24 km! Zover heb ik nog nooit gestapt! En hoeveel blaren zal ik moeten verzorgen? “Als we die afstanden over een ganse dag spreiden, met de nodige rustmomenten, moet dat wel lukken”, stelt mijn maat me gerust.

Halverwege de voormiddag verwelkomt Jana ons en een half uur later beginnen we meteen aan een luswandeling ten oosten van Tongeren.

Pas zeven uur later ploffen we voldaan maar uitgeput op ons bed. De volgende dag zal Robert ons naar het Albertkanaal in Vroenhoven voeren. Benieuwd of we dag twee ook het einde halen…

Over taalgrenzen heen

De Zwarte Stok ligt op amper 1600 m van de Vlaams-Waalse taalgrens. Door het raam zien we een breedglooiend landschap waarin nauwelijks bomen of struiken te bespeuren vallen.

Dit is Droog-Haspengouw, waar in de zomer zeeën van tarwe naar de horizon golven. Nu in april zitten de graanzaden te wachten onder de bruine gladgestreken leemgrond. Midden de landerijen loopt ergens de taalgrens, onzicht-

baar, zonder grenskegels. Onderweg maken we er een spelletje van om met de hulp van de routekaart de grensovergangen te vinden.

Niet alleen slingeren we twee dagen meermaals tussen Vlaanderen en Wallonië, ook de grens met Nederland trekken we over, zoals in de buurt van Maastricht. Soms ontwaren we enkele stadstorens boven het geboomte, maar de Maas ten zuiden van de stad krijgen we spijtig genoeg niet te zien. Op het hoogste punt van de Sint-Pietersberg staan we zelfs op een ‘drielandenpunt’: vlakbij is het Waalse Gewest bezig de vervallen Ferme de Caestert en zijn schuren om te bouwen tot bezoekerscentrum en enkele stappen verder belanden we terug op Vlaamse grond. Uitkijkend over Kanne dalen we langs de GR 5 af naar het Albertkanaal waar de Jeker onder het kanaal stroomt op weg naar Maastricht.

Jeker/Geer

De Jekervallei vormt een dankbaar contrast met de oneindige open ruimten van Luiks én Limburgs Haspengouw. We wentelen ons behaaglijk in haar groene weelde. De eerste dag dalen we in de buurt van Tongeren op de

.

De grens vlak bij Maastricht

Afdalen naar de Jekervallei.

De Tour d’Eben-Ezer.

GR 128 af naar haar moerasachtige ruigten en wilgenstruwelen. Daar, aan de rand van het natuurgebied Kevie, stoten we op de site van de Blaarmolen, een ideaal rustpunt én een gedroomde picknickplek. Tussen de watermolen en het kasteel van ’s-Herenelderen blijven we op de onverharde paden van dit GR-pad.

Op onze tweede wandeldag hebben we langs de GR 5 opnieuw een ontmoeting, maar dan met de ‘Waalse Jeker’. Vanaf Kanne volgen we de Geer stroomopwaarts. Daar gaat de Avergatstraat over in Rue Avergat en wandelen we zo’n 6 km tussen haar lieflijk oprijzende flanken. Die zitten vol gele mergelsteen en dus is een steengroeve met opstuivend stof nooit veraf. We staan even stil bij het Fort van EbenEmael, dat bij de Duitse inval in mei 1940 in luttele minuten ingenomen werd. Na de dorpsdoortocht door Eben kijken we verwonderd op naar de Tour d’Eben-Ezer, een merkwaardige vierkanten toren uit silex, bekroond door vier cherubijnen, in de jaren 60 gebouwd door mysticus-fantast Robert Garcet. Het bouwwerk

torent hoog boven de Jekervallei uit. Aan de andere kant zien we in de verte bulldozers bezig in een uitgestrekte mergelgroeve.

Mergel alom

Eerder op de dag beklommen we de SintPietersberg, een enorme mergelklomp die 50 m hoog oprijst tussen Jeker en Maas.

Van 1924 tot 2018 heeft de ENCI of ‘Eerste Nederlandse Cement Industrie’ daar een diepe, brede wond geslagen in de buik van de berg.

De installaties, waarin tonnen mergel werden verhit om cement te maken, staan er nu werkloos en verlaten bij. De reconversie van industriesite naar toeristische attractiepool is volop bezig en doet onze monden openvallen van verbazing. Terwijl we afdalen door de verstilde groeve, kijken we tegen okergele wanden aan met hun geologische lagen, meestal een afwisseling van mergel en silex. Heel wat bezoekers komen in deze reuzeput een kijkje nemen. Een food- en drinktruck vervangt de vaste tavernebarak en er staan mobiele toiletten.

Souvenir

Terug in het onbeschadigde deel van de berg kijken we in een breed panorama uit over de Jekervallei rond Kanne, geklemd tussen Nederland en Wallonië. De Maas krijgen we nog steeds niet te zien, wel het Albertkanaal dat de Sint-Pietersberg in tweeën splijt. De schuine inkepingen zijn goed zichtbaar vanaf de witte kanaalbrug. Aan de overkant in Opkanne is er nog een mergelgrot waar champignons gekweekt worden. Een koude luchtstroom komt ons tegemoet uit de gapende mond. Tot net vóór onze eindbestemming laat de mergel ons niet los, want in de verlatenheid van de Haspengouwse akkers en verkavelingswegen ontdekken we zowaar een vroegere mergelontginning. In een hoge berm komt het gele goedje tevoorschijn. In tijden zonder kunstmeststoffen bleek het een dankbare én gratis bodemverbeteraar voor de omliggende akkerlanden. We vergeten onze vermoeide benen, kijken elkaar veelzeggend aan en rapen een brokje mergel op, als tastbaar souvenir aan onze wandeltweedaagse.

GR-Wandelarrangementen De Zwarte Stok is één van de acht hotels of B&B’s die samen met Grote Routepaden wandelarrangementen uitgewerkt hebben langs de mooiste GR-paden van Vlaanderen.

Van de hoteliers krijg je kant-en-klare routebeschrijvingen, GR-wandelgidsen, kaartmateriaal en een lunchpakket. Wie graag met gps wandelt, krijgt ook het gpx-bestand van de tochten. Gratis vervoer naar begin- en/of eindpunten van de wandelingen is voorzien. Elke dag wandel je 18 tot 22 km. Alle formules zijn mogelijk voor 1, 2 en soms 3 nachten, zowel voor singles, duo’s als kleinere groepen. Boeken kan het hele jaar door bij Anders Reizen. Alle info en prijzen vind je op groteroutepaden.be en op andersreizen.be.

De zeven andere regio’s zijn Fruitig Haspengouw, Brabants Pajottenland, Hageland, Hoppe-Heuvelland, Voeren, Kalmthoutse Heide en Zwalm en Vlaamse Ardennen.

De Zwarte Stok.

2021-3 Op Weg |

9

DICHTBIJ |

Het is nog niet druk in Leuven ...

Eeuwenoud erfgoed verbonden door Kunststedenroute Onder een lentezonnetje enkele dagen van stad naar stad cruisen leek ons wel wat voor de ‘paaspauze’, maar aprilse grillen staken stokken in onze fietswielen. Toen het lentegevoel terugkeerde, splitsten we de route op in drie lange fietsdagen. Onderweg kregen we het gezelschap van enkele muzikale metgezellen. Æ Tekst Katrien Seynaeve & Bart Van Santvliet – Foto’s Jaco Van de Maarel, Katrien Seynaeve & Bart Van Santvliet.

‘C’était ou temps ou Bruxelles bruxellait’

Vraag ons niet wat het precies betekent, maar het ritme waarop Jacques Brel over onze veelzijdige hoofdstad zingt, brengt ons meteen in de juiste cadans. Alvorens van start te gaan, hobbelen we even over de kinderkopjes van de Grote Markt. Die ligt er opvallend rustig bij: de terrassen zijn gesloten en van buitenlandse bezoekers geen spoor. Dat Brussel niet vlak

10

| Op Weg 2021-3

is voelen we onmiddellijk richting Centraal Station en Warandepark en dat zal zo blijven tot we het park van Tervuren bereiken. In de Wetstraat, waar het anders op elk uur van de dag file is, rijden de auto’s vlotjes door en voelen wij ons even ‘Koning Fiets’ op de recent aangelegde fietsstrook. We zijn wel benieuwd hoe de aanduidingen van de Kunststedenroute er gaan uitzien in Brussel, wetende dat onze hoofdstad (nog) geen fietsknooppunten heeft.

‘Het is weer druk in Leuven’

Stijn Meuris schreef dit nummer wellicht in de meer roemrijke tijden van het studentenleven. De ‘langste toog’ op de Oude Markt ligt er vandaag stil en ‘droog’ bij, op een paar takeawayadresjes na. Het traject tussen Tervuren en Leuven staat trouwens unaniem op nummer 1 als één van de meest aantrekkelijke passages. Mechelen bereiken we gedeeltelijk na een snel traject langs het kaarsrechte kanaal Leuven-Dijle. In

Afrikamuseum.

Het park van Tervuren met het

De Sint-Piete r-e

veemarkt.

De Lierenaars kozen voor een

Tildonk wijkt de route gelukkig af om in de buurt van Werchter de mooi meanderende Dijle op te pikken, die ons verder langsheen Planckendael en het uitgestrekte Mechels Broek leidt. De Sint-Romboutstoren piekt al van ver als ‘landmark’, maar de stad telt nog een aantal andere historische pareltjes zoals het Begijnhof, het Hof Van Busleyden en het paleis van Margareta van Oostenrijk. De Dossinkazerne herinnert aan een minder fraaie episode uit de recente geschiedenis.

‘Wel van Lier tot Tokio… dus dans ik met mezelf’

Van Mechelen gaat het niet rechtstreeks naar Antwerpen, maar maken we een ommetje via het mooie Lier. Ooit begonnen de Kreuners hier vanuit café ’t Kruiske in de schaduw van de imposante Sint-Gummaruskerk aan hun veroveringstocht door Vlaanderen. De route volgt de stadsvesten, maar het is geen grote omweg naar het gezellige historische centrum met zijn Zimmertoren en Begijnhof. In de 14de eeuw wilde Hertog Jan II de Lierenaars bedanken voor hun bijdrage aan de strijd tegen de Mechelaars. Ze mochten kiezen uit twee beloningen: een universiteit of een veemarkt.

De Lierenaars kozen voor het stapelrecht op vee. Een keuze die Lier geen windeieren legde, omdat per regio maar één stad zo’n recht werd toegestaan. Hertog Jan II zou daarbij al zuch-

tend gezegd hebben: “O, die schapenkoppen”.

De eerste universiteit van de Lage Landen ging uiteindelijk naar … Leuven.

De Lierenaars mochten kiezen uit twee beloningen: een universiteit of een veemarkt.

‘Zien we de lichtjes van de Schelde’

Van Lier naar Antwerpen maken we gebruik van enkele stukjes fiets-o-strade langs het spoor, niet meteen het meest aantrekkelijke traject.

Een verplichte stop is het openlucht beeldenpark van Middelheim. Kunst en natuur gaan hier hand in hand. De tentoongestelde werken bieden een overzicht van meer dan honderd jaar beeldhouwkunst. Het park is bovendien een sterk staaltje landschapskunst. Aan de Schelde aangekomen – ooit zo mooi bezongen door Bobbejaan Schoepen – belet niets je om de Antwerpse binnenstad te verkennen. Via het nieuw aangelegde fietspad langs het water liggen de Grote Markt, de

n-Paulkerk in Mechelen.

kathedraal, de Groenplaats en het MAS op een steenworp van elkaar.

De volgende dag pikken we de route terug op aan de fietstunnel. Als de lift niet werkt moet je hier via een smalle trap afdalen en terug omhoog, geen sinecure met een zwaardere trekfiets. Laat die fietsersbrug of kabellift over de Schelde dus maar vlug komen. Alternatieven zijn voorlopig de roltrappen van de Sint-Annavoetgangerstunnel of het veer (vertrek aan het Steen).

Via Linkeroever en Burcht bereiken we de Kruibeekse polder, ook één van de mooiere stukken van de route. Het wandel- en fietsparadijs met slikken en schorren, elzenbroekbossen, talloze watervogels en andere dieren, bevindt zich pal voor een decor van havenindustrie.

De Schelde zal ons verder gezelschap houden tot we Gent bereiken, waarbij we een aantal keer van oever wisselen, onder meer door gebruik te maken van het veer in Sint-Amands. Het traject tussen Dendermonde en Gentbrugge is minder schilderachtig. Of zoals een collega-fietser het beschreef: “Een monotoon en lang stuk, dat meer in de smaak zal vallen bij triatlon­adepten dan bij minder geoefende fietsers. De wind heeft er overal vrij spel.”

‘En in Gent, en in Gent…’

De verkeersarme binnenstad klinkt net als het nummer van De Mens als muziek in de oren

Eindpunt aan het standbeeld van Cha rles Buls.

Het kasteel Hof Ter Linden in Ede gem.

Langs de Nete.

2021-3 Op Weg |

11

Fiets- en voetgangersbrug Lier.

OP WEG 2021 | 3 ‘Aan het strand van Oostende’ fietsreportage Kunststedenroute FORMAAT - 116 x 48mm

k Damme.

Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartker

De ‘schaapskooi’ in Gent.

van ons fietsers. Kasseien en tramsporen spelen soms stoorzender in het historisch centrum, maar je krijgt er wel een grote concentratie aan recent en minder recent erfgoed op kleine oppervlakte voor in ruil: het Gravensteen, de Vrijdagmarkt, de Sint-Baafskathedraal, de open stadshal – bij Gentenaars beter bekend als ‘de schaapskooi’ – en de bibliotheek De Krook.

Aan het Sint-Pietersstation, met één van de grootste fietsparkings van het land, eindigen we deze etappe. Overnachten in de jeugdherberg zit er deze keer niet in, want hij is nog gesloten.

‘Zieje van Brugge, zetje vanachtre (je moet vanvoaren in de reeke nie goan stoan)’

Katriens grootmoeder zong dit volksliedje vaak.

Vrij vertaald gaat het over de ‘bescheidenheid’ van de ‘noeste’ West-Vlaming. Met een strakke wind op kop is het anders ook zwoegen langsheen het kanaal Gent-Brugge. Afwijken doen we pas in de omgeving van Aalter om ver-

derop door het mooie Bulskampveld te fietsen.

Heel even gaat het terug langs het kanaal om in Moerbrugge opnieuw het binnenland op te zoeken. De route kiest voor een zijstapje langs Damme, net als Redu een echt boekendorp. Via de idyllische Damse Vaart bereiken we ‘Brugge Die Scone’. De route volgt er de vesten, waarbij we een aantal oude molens passeren. Om de historische binnenstad te verkennen, kan je één van de vele toegangswegen naar het centrum inslaan. Na Brugge gaat het langs de vaart naar Plassendaele om vervolgens de polders te worden ingestuurd. In Mariakerke houden we halt aan de O-L-V- ter-Duinenkerk om er een blik te werpen op het graf van James Ensor, een van de belangrijkste iconen van de Belgische schilderkunst.

Naast Brussel is Oostende de stad die het meest de urbanistische stempel van Leopold II gekregen heeft. Van de Venetiaanse en Koninklijke Gaanderijen, de paardenrenbaan, het MariaHendrikapark tot de Koninklijke Stallingen, het zijn maar enkele voorbeelden van projecten die met ‘Kongogeld’ zijn gerealiseerd.

Met het nummer van Louis Neefs komt ook een einde aan onze Kunststedenroute. We hebben genoten van de driedaagse fietstocht, maar wat ons betreft zou de route best wat meer door de stadscentra mogen gaan. Ook tussen de steden zou een grotere afwisseling een meerwaarde bieden, nu gaat het wel heel erg vaak langs rivieren. Voor een langeafstandsfietser maken die extra kilometers echt niet uit…

De tekst is aangevuld met tips en ervaringen van Marc Janssens, Wim Vandamme, Jaco van de Maarel en Luc Schulpen

PRAKTISCHE INFO

De Kunststedenroute bedraagt 332 km.

de trein terug naar huis namen: Brussel –

Je fietst overwegend vlak vanuit Brussel

Antwerpen (120 km), Antwerpen – Gent

naar Oostende of omgekeerd. De tocht

(95 km), en Gent-Oostende (117 km). Op

combineert het eeuwenoude erfgoed van

www.vlaanderenmetdefiets.be vind je alle

de steden met natuurgebieden, water-

info over de negen Vlaamse icoonroutes.

wegen (véél waterwegen) en markante landschappen. Wij splitsten de tocht op in Sint-A mands.

De veervrouw van

12

| Op Weg 2021-3

drie etappes, waarbij we ’s avonds telkens

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2021-3 Op Weg |

13

WANDELREPORTAGE | België, Nederland

De vele gezichten van de Maas WANDELROUTE VAN HET JAAR

De Maas bij Koningssteen.

Over een lengte van 40 km vormt de Maas de grens tussen Nederland en België. Dertig jaar lang mocht de rivier gewoon haar gang gaan en zo ontstond - met een beetje hulp van de mens – het ongeëvenaarde RivierPark Maasvallei. Vol verbazing en bewondering doorkruisten we dit natuurgebied op de nieuwe langeafstandswandeling. Æ Tekst Christina Bloem Foto’s Jacques Huinck

Struinen

Het begin van de route valt wat tegen.

Asfaltfietspaadjes zijn niet onze favoriet. Maar vanaf Borgharen wordt het leuk. Op een supersmal paadje stappen we langs distels, brandnetels en stekelige struikjes door het overstromingsgebied: onze kennismaking met struinen.

Wegwijzers zijn er niet in deze wildernis, maar die zijn ook niet nodig. Zolang je ongeveer evenwijdig met de Maas blijft lopen, kan je niet

14

| Op Weg 2021-3

verkeerd gaan. Passerende wandelaars moeten het paadje intact houden en ook wij doen ons deel van het onderhoud. Borgharen ligt veilig achter de dijk. Naast en op het paadje lopen konikpaarden.

Bij Itteren stappen we via een klaphek een asfaltwegje op dat ons door het dorp voert.

Kasteelhoeve Hartelstein is schilderachtig gelegen midden in de uiterwaarden. Stilaan wordt het struinen voor gevorderden: door de

ruige meersen ploeteren we richting de Geul, waar een ‘echt’ pad op ons wacht. Bij Voulwames mondt het riviertje uit in de Maas.

Struinen in het kwadraat

Voulwames ligt tussen twee dijken, de ene van de Maas en de andere van het Julianakanaal.

Wij nemen het karrenspoor op de Maasdijk.

Aan de overkant spiegelt de kerktoren van Uikhoven zich in de rivier. Daar zullen we

Slingerend en golvend bij Elsloo.

over een weekje langskomen. Voorbij Geulle kunnen we kiezen: door de meersen of langs het kanaal. We hebben de smaak van het struinen te pakken en duiken de ruige uiterwaarden in. Zwarte runderen staan tot hun knieën in de Maas, om ons heen bloeit boerenwormkruid, Sint Jacobskruiskruid, klaver, heide …

We genieten met volle teugen totdat het vage paadje verdwijnt en we verloren staan in een onafzienbare zee van lage struikjes. Komen hier te weinig wandelaars langs of zijn wij te veel van de rechte lijn afgeweken? We zwoegen eerst nog een stuk verder maar besluiten dan om door te steken naar de weg die vlakbij ligt. Van deze beslissing krijgen we al snel spijt, maar terugkeren is ook geen optie meer. We worstelen verder door de dichte begroeiing van kniehoge struiken. Dit is struinen in het kwadraat. Als we de weg eindelijk bereikt hebben, moeten we als ‘kers op de taart’ nog over een hoge omheining van strakgespannen prikkeldraad. Voor één keer zijn we blij met asfalt.

Bomencirkel bij Meers.

ken in de Maasvallei gevonden zijn. We gaan de meersen weer in, ditmaal op een lichte verhoging, de Koogeinddijk. Dit dijkje werd in 1719 door de Heren van Elsloo aangelegd. De Maas maakt een bijna haakse bocht, het dijkje buigt mee en wij ook. De majestueuze ‘Dikke Eik’ die vroeger als baken in deze scherpe bocht stond, heeft de grindwinning niet overleefd. De rivier stroomt snel maar is ondiep met vele stenen en stroomversnellingen. Het lijkt wel een brede bergbeek, maar dan een hele brede.

Een paar meisjes kapseizen met hun bootje en belanden met veel gegil in het water.

Wegwijzers zijn er niet in deze wildernis, maar zolang je evenwijdig met de Maas blijft lopen kan je niet verkeerd gaan.

Bomencirkel

In Elsloo pakken we de route weer op hoog boven de Maas op een smal pad door een bosgebiedje. Slingerend en golvend, soms steil en met trapjes. Na een tijdje op en neer gaan we definitief dalen naar een asfaltweggetje, vlak bij de Maas. Op hoge pijlers overbrugt een autobaan de Maasvallei. Op een strandje aan de overkant liggen een paar kano’s. Barbecuegeuren waaien over het water naar ons toe. Er wordt geroepen en gelachen.

We komen langs het piepkleine Meers, veilig gelegen achter de dijk, en passeren even verder de ‘bomencirkel’, 15 versteende 2000 jaar oude boomstammen die tijdens grindwinningswer-

Verzwolgen dorp

Urmond ligt wat hoger en heeft een oud centrum met kasseistraatjes en een pittoresk kerkje. We dalen met een trap naar de Maas en nemen daar een smal paadje, omzoomd door struiken. De rivier ligt er schilderachtig bij met zandeilandjes en massa’s vogels. In Berg aan de Maas ligt de enige van de vier veren die het hele jaar door in bedrijf is.

We nemen het struinpad naar Obbicht en genieten van de panoramische uitzichten. In de 17de eeuw is het dorp volledig verzwolgen door de Maas en vandaag wordt nog steeds gewerkt

aan de beveiliging van het achterland. Dat zien we vanaf het fietspaadje op de dijk naar Grevenbicht. Dat ligt dan weer wat lager, achter de dijk. We dalen met een trapje naar het centrum en stappen dan op fietspaadjes en karrensporen langs Illikhoven en Visserweert naar Kokkelert, waar we de dijk weer opgaan.

Aan de overkant ligt Maaseik, door een brug verbonden met Nederland. Aan de tourniquets en overstapjes merken we dat de ruige grasdijk voorbij de Maaseiker brug een graasgebied is, maar van grazers zien we alleen de uitwerpselen. En veel! In een bocht van de rivier verlaten we de dijk om op een fietspaadje langs de grote Schroevendaalse plas naar Ohé en Laak te gaan.

Naar Maasbracht

We doorkruisen een camping en krijgen weer gezelschap van de Maas op een schilderachtig paadje omzoomd door hoge knotwilgen.

De rivier is hier wat dieper en er komen veel motorbootjes voorbij sprinten, gehuld in een sluier van opstuivend water. Na een uitstapje op veldwegen in het hinterland langs de ruïnes van kasteel Walburg en de Hompesche Molen zien we onze vaste metgezel terug bij het vestingstadje Stevensweert. We stappen langs een oud kanon en de resten van vestingwallen

2021-3 Op Weg |

15

Brug bij Wessem.

en –grachten. Dan steken we door naar het Julianakanaal richting het bedrijvige stadje Maasbracht met een haven vol schepen.

Bivak voor boten

De omgeving van Maasbracht is zeer waterrijk.

Waar je ook kijkt, zie je water en boten in alle soorten. Voorbij een sluizencomplex komen we bij een recreatieplas. Bij een aangemeerd bootje liggen twee vrouwen te zonnen. De mannen zitten te vissen en de honden staan te blaffen.

Vakantie in coronatijd. Het infobord meldt: Welkom in dit natuurgebied. Je mag hier aanleggen en maximaal drie dagen blijven. Een bivakplaats voor boten dus. Een slingerend dijkje door de velden brengt ons bij een grote waterpartij waar we langs en door moeten. Niet met een brug of knuppelpad maar op grote stapstenen met een dik touw als leuning. In de buurt van Wessem verlaten we dit spannende watergebied om via een dijkje Thorn te bereiken.

Bevers

We nemen uitgebreid tijd voor het schilderachtige witte stadje met zijn vele oude gebouwen en monumentale kerk en gaan dan verder met onze tocht, nu op de Belgische oever. Ter hoogte van een dagstrand komen we terug aan de Maas die hier door de vele grote grindafgravingen heel breed is. Op een modderig pad lopen we een soort schiereiland op. Grote zwarte grazers liggen naast het pad te herkauwen. Het schiereiland eindigt in het bosgebied Koningssteen.

Dit is duidelijk het domein van bevers. Overal liggen afgeknaagde bomen en soms moeten we er op ons smalle paadje onderdoor kruipen.

Via een ander dijkje keren we terug naar het vasteland en passeren weer een monument

16

| Op Weg 2021-3

Ook bij Urmond kan de rivier haar gang gaan.

van versteende oude boomstammen die bij de grindontginning zijn gevonden. We zijn dan al vlakbij Kessenich.

We gaan het dorp niet in maar stappen door de beemden naar Geistingen. Bij een grote jachthaven komen we terug op de Maasdijk. In het Belgische deel van de route wordt het struinen aan je eigen initiatief overgelaten. De struinpaden staan niet op de kaart ingetekend, maar zijn er wel. Klaphekjes, trapjes of tourniquets voeren de uiterwaarden in. Wij wisselen stukjes struinpad af met stukjes officieel pad.

bedevaartkerkje een in 1883 aangespoeld Mariabeeldje wordt vereerd, slingeren we in grote lussen op veldwegen en smalle asfaltweggetjes door de beemden naar Elen. Daar neemt de route een fietspaadje boven op de dijk. Die ligt tamelijk ver van de Maas en in de uiterwaarden wordt grind gewonnen met baggerschepen en andere machines. Door het eerstvolgende klaphek ontvluchten we het lawaai en struinen we door de schitterende meersen naar het pontje van Grevenbicht, waar we de officiële route weer oppikken.

Maaskruis

In het Belgische deel van de route wordt het struinen aan je eigen initiatief overgelaten.

De paden staan niet op de kaart ingetekend, maar zijn er wel.

Ter hoogte van Aldeneik wandelen we door een parkachtig landschap rond een grote waterplas en stappen dan vrijwel ongemerkt het grondgebied van Maaseik in. Bij de brug naar Nederland zien we de Maas terug.

Grindwinning

Ook Maaseik wordt door een muur beschermd tegen hoogwater. Wij lopen eerst aan de landzijde en dan aan de buitenkant op een graspaadje. Vanaf Heppeneert, waar in het

Veldwegen voeren ons via Oud Dilsen naar Boyen, waar we weer een glimp van de rivier opvangen. Bij Stokkem trekken we het natuurgebied Kerkeweerd in. Een groepje konikpaarden staat bij het ingangshek te wachten. Ze zijn er blijkbaar aan gewend dat wandelaars lekkere hapjes bij zich hebben. Pal naast een waarschuwingsbord dat je de paarden geen eten mag geven omdat ze dan opdringerig of zelfs agressief kunnen worden, staat een moeder met een kind op de arm de dieren brood te voeren. Wij glippen er snel langs en stappen ongehinderd door dit mooie gebied met veel waterpartijen en afgeknaagde bomen. Ook hier huist blijkbaar een beverkolonie.

Voorbij de pont van Berg gaan we weer landinwaarts, richting Meeswijk. De veldweg voert langs een schilderijtje van hoge eiken, mals gras en zwartbonte koeien. Even verder ligt Leut met het kasteel van Vilain XIII, dat voor een deel oud is en op instorten lijkt te staan.

Een ander deel ziet er nieuw uit.

Een karrenspoor brengt ons via natuurgebied Maesbempder Greend terug bij de rivier. We

Op naar het pontje van Grevenbicht.

langeafstandswandeling

Grathem

Rivierpark

Maasvallei is een lus van 137 km tussen

Haler

Ittervoort

Maastricht en Thorn op beide oevers van de Maas. Het pad is in twee richtingen beweg-

Vanuit diverse startpunten zijn aanlooproutes bewegwijzerd.

Linne

Thorn

Neeritter

wijzerd door groene zeshoeken met het logo en ingetekend op een accordeonkaart.

Heel

Hunsel

Maasbracht

Kessenich Kinrooi Ophoven

Wij wandelden het traject in negen dagtoch-

Ohé en Laak Echt

Maaseik

ten tegen de wijzers van de klok in: Maastricht

NEDERLAND

– Elsloo (16 km) – Grevenbicht (17 km) – Ohé en Laak (14 km) – Maasbracht (11 km) – Thorn

Susteren

Neeroeteren

(18 km) – Maaseik (17 km) – Stokkem (12 km) – Uikhoven (19 km) – Maastricht (13 km).

Maas

BELGIË

Alle info over startplaatsen, overnachtingsje de route naar eigen smaak kan indelen vind je via www.rivierparkmaasvallei.eu of www.wandeleninlimburg.be. Daar kan je

DilsenStokkem

Grevenbicht Nieuwstadt Born l

mogelijkheden en de veerponten waarmee

Lanklaar

ook de kaartfolder kopen.

ONLINE

FOTO’S

Geleen

Stein

Maasmechelen

rt svaa

Sittard

Chemelot m Wille Zuid

We snijden een scherpe meander van de Maas tussen Geneuth en Kotem af en lopen dan op een karrenspoor in rechte lijn naar Uikhoven, naar het kerkje dat we een week eerder al hadden gezien. Naar Herbricht hebben we de keuze tussen struinpaadjes of veldwegen. Omdat het flink geregend heeft, kiezen we voor de veldwegen, maar zelfs daar is het ploeteren door de modder. Ook voorbij Herbricht spelen we op zeker. We laten de uiterwaarden voor de konikpaarden en kiezen het fietspad op de winterdijk door het bosrijke natuurgebied Hochterbambt.

Wanneer we het bos uitkomen, zijn we al bijna in Smeermaas. We naderen Maastricht en vrezen voor een teleurstelling. Maar niets is minder waar. De intocht in de stad is verrassend mooi: via jaagpaden, bruggetjes, trapjes en parkjes staan we plots in het centrum, het eindpunt van een zeer afwisselende tocht die volgens ons terecht de wandeltrofee 2021 gewonnen heeft.

De

akana a

Naar Maastricht

55 mm

PRAKTISCHE INFO

Julian

blijven lange tijd op de kruin van de dijk en passeren het ‘Maaskruis’, de plaats waar de drijvers van oever wisselden. Ze spanden hun paard uit, staken een geldstuk in het offerblok aan het kruis, klommen op hun paard en dreven het de Maas in. Half wadend en half zwemmend bereikten man en paard de andere oever om hun tocht aan de overkant verder te zetten. Jaarlijks las de pastoor van Leut van de munten een mis voor drijvers die de overtocht niet overleefden.

Vogels genieten van de vele zandeilandjes.

Elsloo

Beek

Uikhoven

Schimmert

Meerssen Lanaken

Borgharen

2

4

km

Veldwezelt Op Weg 2021

Valkenburg

0

Maastricht

noord

2021-3 Op Weg |

17

FIETSREPORTAGE | België, Frankrijk

De ontdekking van Frans-Vlaanderen

Het landschap is één, maar mensen hebben het opgedeeld, in Frankrijk, Henegouwen en West-Vlaanderen.

De weg naar Cap Blanc-Nez leidt je langs uitgestrekte landschapsgolven, over Vlaamse bergen, door de geschiedenis van het oude Vlaanderen. Deze tocht van Moeskroen tot de Kapen is vooral een mentale inspanning. Om de grenzen in je hoofd uit te wissen. En een bewustwording. Van onze cultuur die ongehinderd over die grenzen heen golft. Æ Tekst en foto’s Pieter Stockmans

Een scherpwit zonlicht doet het asfalt van de kronkelbaantjes fel schijnen, vogels doen surplace op de windvlagen, kerktorens en boerderijen sieren elke horizon, koeien grazen op de heuvelflanken, groene lappendekens golven naar elke windstreek. Het landschap is één, maar mensen hebben het opgedeeld, in Frankrijk, Henegouwen en West-Vlaanderen. De taal waarin de coronamaatregelen in cafés geafficheerd worden, verandert om de haverklap. En toch was heel dit gebied ooit gekend onder één naam: Vlaanderen.

Oosterse heiligen en Waalse goden

Vanuit het Henegouwse Moeskroen steek je een stukje Frankrijk over tot in Comines. Deze stad is sinds de Vrede van Utrecht in 1713 gesplitst

18

| Op Weg 2021-3

in een Frans deel ten zuiden van de Leie, en een Nederlands-Vlaams-Henegouws deel ten noorden van de Leie. Tot aan de vaststelling van de taalgrens in 1963 was het West-Vlaams.

Dan werd het de Henegouwse exclave CominesWarneton, of Komen-Waasten.

Het eerste wat opvalt aan de Franse kant is een oosters bouwwerk. Is dit een moskee?

Oosters is het zeker, maar het is een kerk: de Sint-Chrysoliuskerk, gebouwd in byzantijnse stijl. Oosterse heiligen vind je ook terug aan de Belgische kant: een mysterieus beeldhouwwerk van een monnik en een kind voor de kerk, ter ere van Sint-Nikolaas. Voor deze heilige, beter gekend als Sinterklaas, deelden de monniken van Komen eeuwenlang snoepjes uit aan de bevolking. In deelgemeente Ploegsteert geen spoor van

byzantijnse kenmerken of oosterse heiligen. Hier ligt sinds 2009 wel een Belgische wielerheilige begraven: Frank Vandenbroucke. Ik was onder de indruk na het lezen van zijn boek ‘Ik ben God niet’. Voor zijn graf staan, blijft pakkend.

Ook de beroemde ‘plugstreets’, grindwegen die tijdens de koers Gent-Wevelgem bij de passage van het peloton steevast voor stofwolken zorgen, konden niet in mijn route ontbreken. Ze kregen hun naam van de Britten. Die spraken ‘Ploegsteert’ tijdens WOI uit als ‘plugstreet’. Eén grindweg gaat langs Mud Corner Cemetery, een van de meest idyllisch gelegen Britse begraafplaatsen in de streek. En om ook de gesneuvelde Ieren niet te vergeten: aan de andere kant van de taalgrens ligt het Ierse Vredespark, in Mesen, de kleinste stad van België.

Op de kasseien van de Kemmelberg.

Vlaamse bergen

Naast Mesen ligt Heuvelland. Aan mijn linkerzijde duikt de gevreesde Kemmelberg op. De route draait er eerst in een grote boog om heen, zoals je om een vervelend probleem heen zou draaien. Maar 5 km verder draai je de beroemde kasseihelling op.

Een fiets die er 1500 km op alle soorten terreinen heeft opzitten en waarvan de buitenbanden tot op het einde van het profiel afgesleten zijn, is geen wapen waarmee je naar de oorlog om de Kemmelberg trekt. En ja, op een van de scherpe kasseien: psssssjjjj. Achterband plat. Afstappen op 100 meter van de meet van deze etappe. Wat een anticlimax. Maar de beloning is groot: een heerlijke maaltijd en een verdiende nachtrust in Hotel De Hollemeersch op de top, met wijds uitzicht over de vallei.

K3

Vandaag staat K3 op het programma, het gevreesde heuveltrio ‘Kemmelberg-KatsbergKasselberg’. Ben je vastberaden? Dan rijd je na het ontbijt eerst de Kemmelberg nog eens op, om de drie hellingen in één rit gedaan te hebben. Rijd tot aan ‘Den Engel’, de 17 meter hoge gedenkzuil voor de in 1918 gesneuvelde Franse soldaten tijdens de Slag om de Kemmelberg. Daar zie je de afdaling, inmiddels uit de koers geschrapt, een kasseistrook van 200 meter aan 20 %. Rijd dus voorzichtig naar beneden en klauter dan terug naar boven. De kasseien zijn zo slecht dat je hier een echte slag met jezelf moet leveren.

De hele etappe ga je flirten met de landsgrens, en met je fysieke grens: de bekende hellingen volgen elkaar in snel tempo op. Ik zeg niet graag welke in Heuvelland liggen en welke in de Franse Monts de Flandre. Bedoeling is om dit

Op zoek naar het graf van een wielergod.

gebied te zien als één geografisch geheel.

Toegegeven, de Franse spelling van de oude ‘Vlaemsche’ namen geeft weg aan welke kant van de grens van 1713 je bent. Bellekindstraete is ook zo’n naam. De straat leidt naar een militaire begraafplaats uit WOI in het mooie Frans-Vlaamse stadje Bailleul, of Belle. De zon schijnt door de Franse vlag, wapperend boven het vlekkeloos gemaaide gazon en 4574 witte grafstenen. Mijn oog valt meteen op Arabische Koranopschriften. Ook moslims van overal in het Britse rijk streden en sneuvelden in ‘onze’ oorlogen.

Een fiets die er 1500 km op alle soorten terreinen heeft opzitten, is geen wapen waarmee je naar de oorlog om de Kemmelberg trekt.

Satanisten in wielertenue?

Na de Zwarteberg en de Kokereelberg toont mijn gps een loodrechte lijn. De grens. Ik maak een foto van een huis waarvan het raam in West-Vlaanderen en de deur in Frankrijk lijkt te staan. Een vrouw komt boos naar buiten. In de buurt zou een satanistenbende actief zijn die de oren van paarden afsnijdt. Na haar verzekerd te hebben geen in wielertenue vermomde satanist te zijn, vertelt ze in het Frans dat haar huis in Frankrijk staat. Ze wijst naar de grenspaal: een steen met de letters N en F en het getal

1819, een getuige van de periode van 1815 tot 1830 waarin Nederland aan Frankrijk grensde.

De Vlaamse leeuw met zwarte klauwen, overal zichtbaar aan huizen hier in Frans-Vlaanderen (aan officiële gebouwen ook, maar dan met rode klauwen), toont je de weg naar de Katsberg. Die klimt vanuit Godewaersvelde omhoog tot je aan de horizon een wijds landschap ziet verschijnen. Op de top, aan de Abbeye du Mont des Cats, begint een spectaculaire afdaling. Weetje: in dezelfde zomer waarin een politiek conflict leidde tot de oprichting van België in 1831, trokken een paar broeders na financiële conflicten op de Katsberg naar Vleteren en richtten er de abdij van het beroemde bier op. Zonder het conflict tussen de Katsbergbroeders, geen Westvleterenbier.

Bier van de drie bergen

Hét bier dat je hier moet proeven, is het Bière des 3 Monts. Het is niet aangeraden om er eentje te proeven in de brouwerij in Sint-Silvesterkappel, want tien kilometer verder wacht de beklimming van de Kasselberg. Geen nood: ook op de top, aan de meet van deze etappe, vind je het streekbiertje. Meer eerst: 17 % stijgingspercentage. Bam! Een prachtige weg omhoog langs oude Vlaamse huisjes, onder de schilderachtige Ariënpoort, de eeuwenoude toegang tot de stad. Terwijl ik zit te zwoegen en te duwen, ben ik al aan het denken aan de geschiedenis van deze Vlaamse stad. Korte les: 1677, Kassel is net zoals het huidige België deel van de Spaanse Nederlanden. Maar in de Slag bij Kassel tussen Frankrijk en Nederland wint Frankrijk en krijgt het de Vlaamse regio. 343 jaar later is onze taal bijna verdwenen.

Op de top vind ik een laatste ‘restant’. De oude barman Jean-Pièrre schenkt me een drieber-

2021-3 Op Weg |

19

Het is zoeken naar Escalles in de plooien van het landschap.

genbiertje uit in zijn Café Aux Trois Moulins op de Grote Markt. Op een zelfklever achter de tap: “Ek zyn Vlaeming. En preus van ‘t te zyn.”

Ondertitels waren welkom geweest, zoals bij Gerrit Callewaert uit Bavikhove, uit het Canvasprogramma ‘In de Gloria’.

Mijn slag bij Kassel

Maar ik ben inmiddels in Bavinkhove (let op het verschil in schrijfwijze) en rijd richting Buisscheure. Door de druppels op mijn bril zie ik een bordje met het opschrift ‘Yser’. Een maand eerder wandelde ik aan de monding van de IJzer in de Noordzee, nu sta ik aan de bron in Buisscheure.

Dit is meteen ook het begin van het Natuurpark van de Kapen en Opaalmoerassen, mijn vierde Franse natuurpark. Ik zie voor de eerste keer het woord ‘Cap’, een eerste teken dat ik mijn doel

Door de weidse omgeving rond Licques.

20

| Op Weg 2021-3

De Ariënpoort, de eeuwenoude toegang tot Kassel.

nader. De Slag bij Kassel werd eigenlijk hier geleverd, in de moeraslanden. Lang geleden kwam de zee tot hier, maar ze werd in de middeleeuwen drooggelegd. Daardoor ontstonden polders met ontelbare kanaaltjes die uitmonden in de gekanaliseerde rivier de Aa, de grens van het oude Graafschap Vlaanderen.

Het noodlot beslist dat ook ik hier een Slag bij Kassel moet leveren. Platte achterband.

Opnieuw! En mijn reservemateriaal is op. De man des huizes van de Ferme du Près Vert, een B&B in een oude vierkantshoeve in ‘boerengat’ Nort-Leulinghem, is zo vriendelijk om me te komen oppikken. Vrouw des huizes schotelt me heerlijke boerenkost voor. Ik waan me in het oude huis van mijn grootmoeder. De fiets rust met platte achterband aan de antieke stoof.

Eindelijk in bed na een woelige dag waait de geur van de Noordzee door het openstaande

raam de donkere kamer binnen, waarschijnlijk meegevoerd op de windvlagen vanaf de Opaalkust. Ik denk aan mijn avonturen in de Ardennen, de Avesnois en Scarpe-Escaut en kan de zee nog niet in het plaatje thuisbrengen.

Maar de geur lokt me, om morgen de rit van de apotheose aan te vangen.

Vallen, en weer opstaan

Die ochtend in Nort-Leulinghem: een uur lang van deur tot deur gaan op zoek naar een fietspomp omdat ik geen patronen voor mijn CO2pomp meer heb. In de regen. In een boerendorp waar blijkbaar niemand van de 177 inwoners fietst. Vriendelijke mensen, dat wel. Vooral Freddy. Hij stopt nadat ik uit pure miserie aan het liften was geslagen. “Maar ik ben mechanicus, kom mee naar mijn huis”, zegt hij. Freddy heeft de klus op een kwartier geklaard, met zijn

In Audresselles raken mijn banden voor het eerst het witte sop.

OP WEG 2021 | 3 fietsreportage Frans-Vlaanderen FORMAAT - 116 x 26mm

De krijtrotsen van Cap Blanc-Nez.

hond Ugy als trouwe toeschouwer.

De rit naar het doel kan beginnen. Je denkt dat, hoe dichter je bij de kust komt, hoe vlakker de wegen worden. Maar de vlakke kilometers zijn nu juist achter de rug. De kust is zelf een krijt­rots die meer dan honderd meter boven de zeespiegel uitsteekt. ‘Glooiend’, een adjectief dat je bij mijn geboortestreek het Hageland kan voegen, krijgt hier een heel nieuwe dimensie.

Het hele gebied is één groot veld dat golft in reusachtig uitgestrekte golven. De eerste klim sinds de Kasselberg luistert naar de naam Mont Saint-Louis, vanuit Doornem door de velden omhoog naar de adembenemend gelegen ruïne van een 15de-eeuwse kapel. Amper 5 km verder klimt een veldweg steil omhoog. Dit is zwaar afzien, maar het uitzicht op de top op bijna 200 m boven de zeespiegel is fenomenaal.

In het dorpje Leulingen, na een lange afdaling tot bijna op zeeniveau, gaat mijn band wéér eens af. Op 30 km van het doel. Zoals verwacht, begint het op dat moment ook te stortregenen.

Een ongeluk komt nooit alleen. Om de moed erin te houden, denk ik aan de woorden van de Griekse dichter Kavafis: “De woedende Poseidon behoef je niet te vrezen, wanneer je hem niet in eigen geest meedraagt.” De mooiste herinneringen houd je over aan de keren dat je pech had en niet opgaf. Dus ga ik maar weer eens aanbellen. Van de eerste poging is het bingo: een mountainbiker met compressorpomp. Xavier. Zijn vrouw komt aandraven met heerlijke thee. Zulke behulpzame mensen die je met de glimlach helpen, dat vergeet je niet.

De kaap

Een half uur later vertrek ik weer over de pas beregende velden. De geur is heerlijk. Boven op een van de groene golven verschijnt plots

Mijn walhalla was de strijd zelf.

een blauwgrijsachtige vlakte aan de horizon.

De zee? De afdaling aan de andere kant van de golf gaat door de velden: euforisch dalen tot in Audresselles, waar tussen de huizen de grote leegte verschijnt. Mijn banden raken het zand, de strandkeien en het witte sop.

Ik zie de zon zakken in de zee, en van Audresselles tot Cap Gris-Nez en Cap BlancNez is het nog eens 15 km. Ik moest en zou die zon nog zien aan de kaap. De lucht is oranjeroos en de zon zendt haar laatste stralen door de wolken. Schapen grazen op het gras van de schuine kliffen. Dan verschijnt hij: Kaap Zwartenes, met haar donkergrijsbruine rotsen, en verderop Kaap Blankenes, de beroemde

witte krijtrotsen die 134 m loodrecht omhoogrijzen vanaf het strand.

Hier heb ik meer dan drie weken lang naartoe gefietst. En hier begrijp ik wat Kavafis bedoelt: “Houd Ithaka altijd in gedachten. Daar aan te komen is je doel. Maar overhaast je reis in geen geval. Ithaka gaf je de mooie reis. Was het er niet, dan was je nooit vertrokken.” Het einddoel is uiteindelijk niet zo belangrijk. De uitdagingen en de avonturen onderweg, dát was het doel. Het dorpje Audinghen bij Cap ­Gris-Nez werd genoemd naar de Noordse god Odin. Hij geeft je het walhalla als je eervol gestreden hebt. Maar ik denk dat het walhalla de strijd zelf is.

PRAKTISCHE INFO

1661, zoveel kilometer bedroeg mijn tocht van mijn Hagelands dorp Bunsbeek naar de krijtrotsen van Cap Gris-Nez. Onderweg fietste ik een ‘nieuwe Transardennaise’ van Bouillon tot Chimay (Op Weg, 2021 1) en door de Avesnois en het Scheldeland (Op Weg, 2021 2). In dit derde deel gaat het door West- en Frans-Vlaanderen tot aan Cap Gris-Nez. ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2021-3 Op Weg |

21

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Wandelroute van het jaar

Tijdens de Online Experience, de digitale vervanger van de Fiets en Wandelbeurs, werd de trofee 2021 voor de mooiste nieuwe wandelroute in de Benelux uitgereikt aan de Langeafstandswandeling Rivierpark Maasvallei, een grensoverschrijdende lus van 137 km op beide oevers van de Grensmaas. De jury prees vooral de aandacht voor natuurgebieden en het wandelen door weiden en over grasland, de uitstekende bewegwijzering in beide richtingen met inbegrip van de aanlooproutes, de degelijke website die het mogelijk maakt delen te combineren met lokale wandelingen en de goed gedocumenteerde kaartfolder. Zie ook de reportage op p 14.

Oost-Vlaamse bossen

Toerisme Oost-Vlaanderen lanceerde de nieuwe wandelgids Wandelen in Oost-Vlaamse bossen. De gids is een herwerking van de gids Woudlopen uit 2018. De pocket geeft naast algemene info over alle groene longen van de provincie ook vijf mooie wandelroutes met vijf verschillende thema’s. Voor gezinnen met kinderen is er een route in het Kluisbos, natuur- en cultuurliefhebbers vinden hun gading in het 10de-eeuwse dorp Ename, sportieve wandelaars krijgen een traject in het Buggenhoutbos, bierliefhebbers worden door het Kravaalbos geleid en liefhebbers van het oerbos kunnen in het Drongengoedbos terecht. De gids kost € 6 en is te koop via www.routen.be/webshop

Nieuwe wandelkaarten

Met de nieuwe OP STAP wandelkaarten ontdek je unieke routes in heel Vlaanderen.

Iedere wandelkaart bevat een tweetal routes van ca. 12 km langs knooppunten met toeristische info en leuke horecatips. De eerste vijf kaarten zijn inmiddels verschenen, voor elke Vlaamse provincie één. Ze bevatten routes langs

22

| Op Weg 2021-3

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

knooppunten van de netwerken De Merode, Bosland, Zwalmvallei, Kempense Kolonies en Ieperboog. De kaarten kosten € 4,95 per stuk of € 14,95 voor de reeks. De serie zal steeds verder uitgebreid worden. Info via www.wandelknooppunt.be.

Edelhert

De 370 km lange nieuwe langeafstandswandelroute Edelherttrail loopt van het Nederlandse Harderwijk naar het Duitse Monschau. Het idee achter deze route is: lopen, kijken, ruiken, horen en beleven zoals een edelhert zou doen.

Het traject voert over smalle paadjes door natuurgebieden. De totale afstand is verdeeld in vier deeltrajecten die op hun beurt bestaan uit vier tot vijf etappes. De route is niet bewegwijzerd maar te volgen via de app SNP Routes die ook veel bijkomende info geeft, vooral over de omringende natuur en de invloed van de mens daarop. Je ontgrendelt de routes binnen de app met een code die te vinden is via de website. Prijs: € 5 per deeltraject. Op het ogenblik loopt de route van Harderwijk naar Epen in Zuid-Limburg. Door de coronamaatregelen laat het laatste deel tot Monschau nog even op zich wachten. www.oppad.nl/edelherttrail

Wallonië

Eind april verscheen het boek Wallonië en de Ardennen, 365 ongewone plekken. Voor haar nieuwste boek ging auteur Kristien Hansebout op zoek naar buitengewone plekken in Wallonië. Het werden er uiteindelijk 365, voor elke dag van het jaar één. Die buitengewone plekken zijn niet persé spectaculair maar wel authentiek en origineel. Midden in coronatijd ging Kristien op pad om die bijzondere plekjes met elkaar te verbinden met als eindresultaat 22 originele fietstochten, 32 wandeltips en 10 autotochten, verspreid over alle provincies van Wallonië. Het is een rijk geïllustreerd belevingsboek, waarmee je zelf je ideale parcours kan samenstellen, afhankelijk van je interesse.

De buitengewone plekjes worden per route weergegeven op kaarten en via QR-codes kan je de gpx-tracks down­loaden. Uitgeverij Bornmeer Noordboek/ Sterck & De Vreese, prijs € 35. www.bornmeer.nl

Pelgrimeren in Zuid-Limburg.

De pelgrimsroute naar Santiago wint nog steeds aan populariteit. Niet iedereen is echter in de mogelijkheid om zo lang van huis te gaan of durft zo’n grote tocht aan. Voor hen zijn er mini-pelgrimstochten en een oefencamino ontwikkeld.

Een Camini is een ‘mini camino’, een heel korte pelgrimswandeling. Er zijn er elf. Ze zijn 5 tot 11 km lang en liggen allemaal langs de originele Jacobsroute. Ze zijn door spreuken en opdrachten speciaal gericht op bezinning en bewustwording, net zoals wanneer je naar Santiago zou stappen. Ook voor elke camini kan je een stempel verkrijgen die je verzamelt op het stempelblad van het boekje Bezin in Zuid-Limburg. Bij een volle stempelkaart krijg je een cadeautje bij de webshop.

Info: webshop.visitzuidlimburg.nl Via Coriovallum. Dit onderdeel van de Camino naar Santiago de Compostella is bedoeld als een oefencircuit voor toekomstige pelgrims. Alles wat je op een lange pelgrimstocht tegenkomt, kan je op deze tocht van 90 km ook ervaren. Je kan uitproberen hoe het is om met volle bepakking te wandelen. Alle relevante info over route, bewegwijzering, etappes, pelgrimspaspoort en overnachtingsmogelijkheden vind je via www.viacoriovallum.nl.

Dordrecht

Er zijn weinig steden die meer wandelmogelijkheden bieden dan Dordrecht. De stad heeft een oud centrum en ligt op een kruispunt van grote waterwegen. Er is altijd wel een onverwacht hoekje of poortje van waaruit je de drukbevaren rivieren kan zien. Een netwerk van waterbusverbindingen brengt je naar de polders rondom de stad, de molens van Kinderdijk of natuurpark de Biesbosch. In de gids Wandelen buiten de binnenstad van Dordrecht worden 14 afwisselende wandelingen van 6 tot 15 km in en rond de stad beschreven. Routebeschrijvingen en gpx-tracks kan je downloaden via www.wandelzoekpagina.nl of de papieren gids bestellen via www.gegarandeerd­ onregelmatig.nl. Prijs van de gids € 16,95.

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem

Landgoederen

Nederland is rijk aan landgoederen en vele ervan zijn opengesteld voor wandelaars. De gids De mooiste landgoedwandelingen van Nederland bevat de beschrijving van 16 wandelroutes en 4 ommetjes over en langs de fraaiste landgoederen, inclusief duidelijke routekaarten. Je leest er ook in welke dieren en planten karakteristiek zijn voor landgoederen en de omliggende natuurgebieden. Uitgegeven door Roots, prijs € 17. www.shop.rootsmagazine.nl

Langs knooppunten

In de serie De Mooiste Netwerkwandelingen verscheen het negende deeltje: Sallandse Heuvelrug en IJsselvallei. In de gids staan 15 wandelingen van 9 tot 16 km langs knooppunten. Ze liggen in het gebied tussen Zwolle en Deventer. Er is één lijnwandeling bij van station naar station, de overige tochten zijn lussen.

Het landschap is zeer gevarieerd: agrarische gebieden, bossen en zelfs enkele van de ‘bergen’, waaraan het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug zijn naam ontleent. Voor iedere wandeling is behalve een kaartje ook een gpx-track beschikbaar. Uitgeverij Elmar, prijs € 14,99. www.uitgeverijelmar.nl.

Win!*

1x Wallonië en de Ardennen 3x Wandelen buiten de ­binnenstad van Dordrecht 1x De mooiste landgoed­ wandelingen van Nederland 3x Cape Wrath Trail 2x Pelgrim met een knipoog 1x Schotse Marsen

Surf naar www.grote­routepaden.be >opweg>win

Hunze en Hondsrug

De nieuwe langeafstandswandelroute De Loop van de Hunze en Hondsrug is een lus van 250 km tussen Groningen en Emmen.

Heen door de bossen en heidevelden van de Hondsrug en terug door het dal van de Hunze dat de laatste jaren ingrijpend is veranderd.

Het landschap in de provincies Groningen en Drenthe heeft een geschiedenis van meer dan 5000 jaar oud. De route is opgedeeld in 15 etappes. Ze zijn niet bewegwijzerd maar uitgebreid beschreven en ingetekend op kaartjes.

Uitgegeven door Het Drentse Landschap, prijs € 13,50. www.drentslandschap.nl

Langs kloosters

In het oosten van Noord-Brabant staan veel kloosters, waarvan een aantal nog bewoond is. 2021 is het jaar van de kloosters en ter gelegenheid daarvan werd de 330 km lange wan-

delroute Ons Kloosterpad samengesteld. Het traject voert je in 15 etappes van 16,5 tot 28 km langs 50 (voormalige) kloosters en abdijen.

Alle etappes beginnen en eindigen bij een klooster, waar je soms kan overnachten. Er zijn ook vanuit de kloosters kortere lussen te maken.

Alle wandelingen gebruiken het knooppuntennetwerk. De gids, het Bindboek, bevat alle info en verbindt je met verhalen, beelden en herinneringen aan de bijzondere plekken langs het traject. Uitgeverij Berne Media, prijs € 29,50, bernemedia.com.

De beschrijvingen, kaarten en praktische info zijn ook te vinden via www.visitbrabant.com.

Baronie

De Baronie ligt tussen Breda, Tilburg en de Belgische grens. Het is een fraai wandelgebied met vele bossen en natuurgebieden. Je kan de streek ontdekken aan de hand van acht afwisselende routes van 8 tot 14 km die beschreven zijn

Nieuws uit Wallonië Onze Waalse collega’s hebben twee nieuwe wandelgidsen gerealiseerd.

Ze zijn te koop in de GR-webwinkel. Info wandelen.groteroutepaden. be/nl/wandelroutes/waalse-gr-netwerk en www.grsentiers.org.

GR 17, la Lesse et la Lomme par les GR. Deze route is samengesteld uit delen van bestaande GR-routes (GR 126, GR 129, GR 577 en GR 151), gecombineerd met enkele nieuwe trajecten. De totale lengte is 161 km. Het pad verbindt de bron- en stroomgebieden van de Lomme en de Lesse in een grote lus tussen Eprave (bij Han-surLesse) en de hoogten rond Libramont. Je volgt de Lesse ca. 100 km van de bron tot de monding bij Anseremme in de Maas en de Lomme gedurende 60 km van Lommal tot Eprave, waar hij in de Lesse stroomt. In de blauwe topogids (de gidsen met rivieren in de hoofdrol) vind je ook de beschrijving van tien pittige niet bewegwijzerde rondwandelingen die geënt zijn op de GR 17 en een zijrivier van de Lesse of de Lomme. Dit brengt het totale aantal kilometer op ruim 360.

De GRP 123, Tour de la Wallonie Picarde is gebaseerd op de vroegere Tour du Hainaut occidental. Dit oude traject is volledig herzien en met vele kilometers uitgebreid tot een lus van 258 km. De geelrood bewegwijzerde route voert door het westen van de provincie Henegouwen en flirt regelmatig met de grenzen van Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant. Vanaf de start in Doornik gaat het traject door de Scheldevlakten en de Dendervallei om vervolgens via de heuvels van het Pays des Collines terug te keren naar de Scheldevlakte en Doornik. Een uitgelezen route om kennis te maken met alle aspecten van Picardisch Henegouwen.

2021-3 Op Weg |

23

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS in de bundel Top 8 mooiste wandelingen.

In totaal 100 km wandelplezier. Uitgegeven door Toerisme De Baronie, prijs € 4,95. www.toerismedebaronie.nl

Kop van Overijssel

Het noordelijke deel van de provincie Overijssel is landschappelijk zeer afwisselend. Lage gebieden met veenmoerassen en polders liggen ingeklemd tussen hogere zand- en kleileemgronden met bossen en heide en kleinschalige coulisselandschappen. In de Kop van Overijssel is een rijk geïllustreerd boek voor liefhebbers van natuur en cultuurhistorie. Aan de hand van de auteur leer je dit fascinerende gebied beter kennen door te wandelen, fietsen en vooral ook regelmatig stil te staan.

Uitgeverij KNNV Uitgeverij, prijs € 24,95. www.knnvuitgeverij.nl

Schotse Hooglanden

De Cape Wrath Trail loopt door de adembenemende berglandschappen dwars door de Schotse Hooglanden. De ruim 320 km lange tocht wordt beschouwd als de meest veeleisende langeafstandsroute van Groot-Brittannië. Hij is niet bewegwijzerd en voert van Fort William naar het meest noordwestelijke puntje van Engeland. Het is een zware tocht, maar de voldoening en beloning zijn des te groter. Er zijn onderweg weinig faciliteiten, je moet dus dikwijls dagenlang alles zelf meedragen. Je moet regelmatig rivieren oversteken, de midges zijn hinderlijk aanwezig en het Schotse weer is onvoorspelbaar. Een route dus voor diehards.

Deze gids bevat alle info die je nodig hebt om deze epische avontuurlijke tocht te kunnen maken. Het traject wordt in drie secties gesplitst die alle redelijk met openbaar vervoer bereikbaar zijn. Deze secties zijn op hun beurt onderverdeeld in 14 etappes en 6 alternatieven.

Uitgeverij Cicerone. www.cicerone.org.uk.

Oost-Tirol

De nieuwe Iseltrail verbindt enkele verborgen natuurparels van Oost-Tirol. Hij begint aan de monding van de Isel in het Dolomietenstadje

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Lienz en volgt de rivier stroomopwaarts naar zijn bron aan de Umbalkees gletsjer in het Nationaalpark Hohe Tauern. De rivier baant zich een weg langs kloven en watervallen.

Het is een van de laatste gletsjerrivieren van de Alpen en zijn ongerepte schoonheid zal je zeker bekoren. Zonnige dalen, schilderachtige dorpjes, geheimzinnige wouden en klaterende watervallen wisselen elkaar af. In vijf etappes stap je 75 km door totaal verschillende werelden. De eerste drie etappes zijn gemakkelijk en ook geschikt voor kinderen, de laatste zijn wat zwaarder. De route is bewegwijzerd en alle info, waaronder een interactieve kaart vind je via www.iseltrail.at.

Historische pelgrimage

In 1770 vertrok pater Marinus Geubels ongeschoeid vanuit het karmelietenklooster van Dendermonde op pelgrimstocht met eindbestemming Jerusalem. Hij trok door een waaier van Italiaanse steden, maakte een tumultueuze zeevaart tussen Malta en Egypte, trad in het Heilig Land in de sporen van zijn Zaligmaker en zwierf drie jaar later huiswaarts door Oostenrijk, Duitsland, de Ardennen en de Kempen. Hij beleefde onderweg de vreemdste avonturen. Zo werd hij in Frankrijk door struikrovers belaagd, zat hij een maand gevangen in de woestijn, liep hij door een zonneslag op Malta een gedeeltelijke gezichtsverlamming op en moest hij met zijn schip in de haven van Marseille in quarantaine. Hij schreef in 1780 en 1786 in twee delen een reisverslag, dat door Herman Cole herwerkt werd tot het amusante boek Pelgrim met een knipoog – door Italië naar Jerusalem. Uitgeverij nO-mega. com, prijs € 22,99. Te koop via de webshop van www.carmelitana.be.

grondig. Ze moet blijven lopen, maar datzelfde rondje voelt nu als verraad.

In De groef vertelt ze over verlies en vrijheid, over vastzitten en loslaten en over het vinden van een nieuw ritme.

Wat er werkelijk is. Sinds zeven jaar heeft Nelleke Noordervliet een huis in het zuidwesten van Ierland.

Iedere ochtend loopt ze over dik gras en mos naar een eeuwenoud pad, de Beara Way. Tijdens deze wandeling komen de oude mythes en verhalen van de streek tot leven. Op kaplaarzen maakt Nelleke een pelgrimage naar het diepe verleden.

Vader en zoon

De Schotse Marsen is het schitterende relaas van een wandeltocht langs de Muur van Hadrianus door een zoon en zijn 89-jarige vader. De vader leerde de zoon wandelen en nam hem als kind mee op wandeltochten langs de Chinese Muur. Nu neemt de zoon de vader mee langs de Muur van Hadrianus door de Marsen, het grensgebied tussen Engeland en Schotland.

Tijdens hun tocht van ruim 500 km (de zoon te voet, de vader ook dikwijls per auto) tasten ze in een verstild landschap met halfvergeten dorpjes de verschillen af tussen Engeland en Schotland. Uitgeverij Prometheus, prijs € 24,99. https://uitgeverijprometheus.nl.

Terloops wandelingen

In de serie Terloops neemt een schrijver je mee op zijn favoriete wandeling. Er verschenen twee nieuwe deeltjes in deze reeks van Uitgeverij Van Oorschot. Prijs per deeltje € 12,50.

De groef. Jarenlang loopt Maartje Wortel dagelijks met een vriendin exact dezelfde rondjes door het Oosterpark in Amsterdam. Als de vriendin plotseling verhuist en haar relatie ook uitgaat, verandert de wereld voor Maartje Herderen (foto Ward Van Loock)

24

| Op Weg 2021-3

Feel free to move!

Willkommen in Europas kraftvollem Garten.

Bienvenue dans le surprenant jardin de l’Europe.

Welkom in de ruige tuin van Europa.

Het nieuwe knooppunten-systeem: Wandelen op nummer Gemakkelijker kan het niet: met het nieuwe knooppuntensysteem kunt u uw wandeltocht in de Oostkantons eenvoudig naar eigen wens plannen.

Zo kunt u volop genieten van uw wandeling in de Oostkantons zonder een gedetailleerde wandelkaart!

Ook in Malmedy en Waimes zijn nieuwe wandelcircuits aangelegd.

Routeplanner: http://go.ostbelgien.eu

Huis voor Toerisme Hoge Venen-Oostkantons

www.ostbelgien.eu Place Albert 1er 29 a, 4960 Malmedy, info@ostbelgien.eu, T 080 227 664

ONDERWEGONDERWEG

ONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEGONDERWEG Willem Dhaenens

Surfend en scrollend botsen we vaak op razend interessante blogs en websites.

Stappen én trappen

Meestal zijn mensen ofwel wandelaar, ofwel fietser, maar de sportieve zestigplussers Eddy en Rita combineren beide hobby’s op inspirerende wijze. Van elke tocht plaatsen zij op hun blog bovendien een gpx-bestand én een kaartje: meer dan genoeg informatie binnen handbereik voordat je één voetstap of pedaalslag hebt gepresteerd. Technische tips over gpx-tracks en apps op je smartphone krijgen ook aandacht.

Op ‘Plezante Toeren’ zie je eerst een landkaart met alle routes, het is dus makkelijk scrollen doorheen de ruime waaier aan mogelijkheden.

Voor België ligt de klemtoon op de provincies Limburg en Antwerpen en een klein aanbod in Wallonië. Voor Nederland gaat het om de grensstreek en voor Frankrijk beland je in de Cevennes. Naast korte beschrijvingen zijn er uitvoerige fotoalbums. Prima site om inspiratie op te doen. www.plezantetoeren.be www.plezantetoeren.be

Guy’s FietsRoutenetwerk

Ook na 20 jaar redacteurschap voor Op Weg – officieel is dat een porseleinen jubileum – blijft Guy Raskin onverdroten fietswegen verkennen.

Tijdens de gedwongen coronaonderbreking stak hij meer dan één tandje bij. Naast zijn gekende ‘fiets(wandel)contreien’ lanceerde hij nu ook ‘Guy’s FietsRoutenetwerk’. Het netwerk omvat 10 doorlopende routes door Vlaanderen die aansluiten op de EuroVeloroutes en de Waalse en Nederlandse langeafstandsroutes. Het netwerk is onderverdeeld in 80 deeltrajecten en beknopte fiches, kaartjes en tracks zijn beschikbaar. Op die manier kan je makkelijk de lengte van je route berekenen en je eigen gids samenstellen. Daarbij maakt Guy niet alleen gebruik van knooppunt­

26 |

Op Weg 2021-3

routes, maar ook van fietssnelwegen, andere routes en zelf uitgezochte, niet-bewegwijzerde autoluwe wegen. Bewust zijn routes langs de kust, de Schelde en de Maas niet opgenomen omdat deze als icoonroutes bewegwijzerd worden of zijn.

Daarbovenop komen als extra nog de Flanders’ Long Distance Bike Tour (2386 km!), themaroutes per provincie en een Via Flandriae van Maastricht tot Oostende met als leidraad oude Romeinse heirwegen. users.telenet.be/fietscontreien guysfietsroutes.weebly.com

zonder haast. In hun drukke bestaan kunnen ze wandelen enkel inpassen in de vorm van tweedaagse tochten of zomerweken. Het wordt een onderneming van lange adem dus. Vorige zomer wandelden zij hun 52ste en voorlopig laatste etappe tot Schirmeck bij Straatsburg.

Wandelen is voor mij meditatie, het is een noodzakelijk ingrediënt in mijn leven”, vertelt Inge. Schoonheid in de natuur of lelijkheid van menselijke constructies onderweg, het druipt hier van de pagina’s. Inge schrijft eerlijke teksten en de fotografie is bijzonder: ze hebben hun lens gericht op elke vreemde eend in de bijt, vaak komisch of ontroerend. Bij de introductie kan je het hele fotoalbum aanklikken en daar pas zie je hoe spitsvondig hun observaties zijn.

Boeiende beelden, verhalende teksten, een lust voor het oog, een streling voor de geest. hetgroteGR5avontuur.wordpress.com

GR-en met kinderen

Ze hielden al van GR-wandelen, maar toen Davy en Kim in 2017 kerverse ouders werden beslisten ze meteen om Paulien en later ook Marie mee te nemen op tocht. Intussen hebben ze heel wat attributen getest die jonge ouders op staptocht nodig hebben, van buikdrager tot rugzak.

Belangrijk accent in de verhalen zijn de ervaringen met voorzieningen voor kleine kinderen en met het openbaar vervoer. Nu Paulien en Marie stilaan wat ouder worden krijg je tussen de tochtverslagen door ook te lezen hoeveel km de kindjes zelf stapten. Op de overzichtskaart staan de GR-etappes die het jonge gezin inmiddels in de benen heeft: stukken GR 5, 56 en 563 en de volledige GR 512 en 564. Elke etappe wordt heerlijk geïllustreerd met knappe foto’s en een uitvoerig verslag, afgerond met leerrijke tips voor zij die ook een dreumes willen meepakken. www.grwandelen.be

Voor de fans van de GR 5

In 2018 vertrokken Inge en Bram met hun 10-jarige dochter Eva in Hoek van Holland.

Met de bedoeling ooit in Nice aan te komen,

Niet bang voor onzekerheid

“We vertrekken aan de voordeur en we zien waar de wind en corona ons brengen, powered by cycling …”, zo omschrijft Kaat wat het plan was toen zij met Geert in juni 2020 uit ‘de Brugse Puurte’ in Gent vertrok, voor één jaar op de fiets, richting Turkije. Op een kaart van Europa vind je de grillige lijn van hun stopplaatsen in Frankrijk, Italië, Griekenland en Turkije. Leuke vondst, want als je inzoomt op zo’n punt kan je doorklikken naar de camping of B&B waar ze overnacht hebben. Soms blijven de trekkers twee maand op één plek, zoals in Puglia, want dat is ‘slow travel’. Kaat is een boeiende vertelster en klimt om de 3 à 5 dagen in haar pen. Zij laat elk fotoverslag beginnen met een héél kort filmpje om de sfeer te scheppen. Hun overweldigende reiservaringen bevestigen hun motto bij vertrek: “Ik heb geen glazen bol, het enige wat ik wel weet, is dat je niet bang hoeft te zijn van die onzekerheid, want die is inherent aan het leven”. Eind april zaten ze in de buurt van Tarsus, wie wil weten waar zij nog beland zijn moet maar even piepen op de blog. poweredbycycling.com

INTERVIEW | Tom De Bruyckere

Hostel H in Hasselt.

Jeugdherbergen en Grote Routepaden: dezelfde fiets- en wandelbubbel Een paar blokjes in het organogram van de Vlaamse Jeugdherbergen en Grote Routepaden wisselen van plaats. Maar in de geschiedenis van beide verenigingen is dat maar een voetnoot. Veel belangrijker zijn de aanzetten tot kruisbestuiving om corona te overleven. Æ Interview Johan Lauwerier Foto’s VJH en Willem Verhaeg

Oud-voorzitter van Grote Routepaden Gie Beirnaert sprak steeds met veel genegenheid over ‘onze zusterorganisatie’. De Vlaamse jeugdherbergen (VJH) en Grote Routepaden (GR) hebben inderdaad altijd een innige familieband onderhouden. Je kan het ook een moeder-dochter relatie noemen. In 1975 werd immers binnen de koepel van de Vlaamse Jeugdherbergcentrale een ‘Secretariaat voor de G.R.-paden’ actief. Vooral leden van de jeugdherbergen konden daar terecht voor alle mogelijke wandelinformatie en de bestel-

ling van stafkaarten en Franse topogidsen. Op 10 september 1977 werd de vereniging Grote Routepaden officieel opgericht.

Administratief was er altijd een zekere overlapping tussen beide. Dat aspect is recent gewijzigd. Wat dat betekent voor de toekomst vroegen we aan Tom De Bruyckere, intussen zeven jaar voorzitter van VJH. Maar eigenlijk wilden we vooral weten hoe de jeugdherbergen coronatijd hebben doorgemaakt en waar de lichtpuntjes schijnen aan het eind van de crisisperiode.

Heeft de wijziging in het organigram gevolgen voor de leden van GR? “Van de administratieve verbondenheid van VJH en GR zullen GR-leden nooit veel hebben gemerkt. Dat verandert nu, maar dat zal de leden niet opvallen. Dit is gewoon een logische stap als je ernaar streeft om je zaken altijd zo goed mogelijk te organiseren. Wij willen zoals in het verleden goed blijven samenwerken en zoals met de vorige GR-voorzitter Gie en zijn opvolger Rik de banden aanhouden en blijven zoeken naar manieren waarop we mekaar

2021-3 Op Weg |

27

De Fiertel, Ronse.

Bed Muzet, Lier.

kunnen versterken. Dit omwille van de historische band die we absoluut willen behouden, maar ook gericht op de toekomst omdat we denken dat er in jullie en onze doelgroep een zekere grootste gemene deler zit, een gemeenschappelijke interesse van de leden. Het is in ons beider belang om goed inhoudelijk samen te werken en dat staat helemaal los van het feit of iemand op ons secretariaat wel of niet administratieve taken voor jullie doet. Het is voor ons ook de aanleiding om een aantal organisatorische zaken eens intern opnieuw te bekijken.”

Overbodige en tegenwoordig een beetje domme vraag: corona heeft er bij VJH ook ‘op ingehakt’ allicht?

“Op 5 mei vierden wij onze 90ste verjaardag, op een zeer moeilijk moment, het voorbije jaar was voor ons het meest verschrikkelijke tot hiertoe. De oorlogsjaren zullen ook wel niet evident zijn geweest en de aanslagen in Brussel in 2016 hadden een zeer zware dip tot gevolg.

Maar dit is vele malen erger. Over 2021 zijn wij eerlijk gezegd ook niet optimistisch. Het was voor scholen – voor ons een zeer belangrijke doelgroep – in mei nog altijd uitgesloten uitstappen te maken. Individuelen en groepjes kunnen hier en daar bij ons terecht, maar dat op een manier die het reizen een stuk onaangenaam maakt. Je kan geen maaltijden serveren, ontbijt moet op de kamer. Als je op reis gaat is dat om te ontspannen, los van de regels en de verplichtingen, maar dat valt tegen als je met een hele reeks andere regels wordt geconfronteerd.

Na de eerste lockdown konden wij in de zomer vorig jaar heropenen. Wij hebben toen wel wat gasten ontvangen, vooral in de herbergen aan de kust en in de Voerstreek. Maar vanaf het najaar zijn we weer stilgevallen. Een paar jeugdherbergen, zoals Oostende, Oostduinkere en Voeren, zijn open. Als wij denken hier of daar op een rendabele manier toch nog iets te kunnen doen spelen wij daarop in, altijd kort op de bal, conform de immer wijzigende regelgeving. Het had geen zin de jeugdherbergen in Brussel of Mechelen te openen op het moment dat het hele culturele leven er stil lag. Waarvoor zouden de mensen komen?”

28 | Op Weg 2021-3

De Zandpoort, Mechelen.

Hoe moet het nu verder?

“Gelukkig hebben we van overheidswege steun gekregen. We beheren 22 hostels, hebben 140 mensen in dienst en heel wat vaste kosten lopen door. De spelregels voor de versoepelingen op jeugdkampen en groepsreizen moeten nog gepreciseerd worden. Veel ‘maren’ en vraagtekens blijven voor het geval de cijfers weer de slechte kant opgaan. We gaan ervan uit dat we in ieder geval deze zomer nog met de handrem op zullen moeten werken. Bij onze belangrijke doelroep van de scholen zien we toch al hoopvolle signalen voor volgend jaar, zelfs voor 2023 vragen scholen al om te reserveren. Maar ook Franse en Engelse touroperators beginnen ons terug te contacteren. Heel wat hostels hadden vorige zomer reservaties voor de World Choir Games 2020, de wereldkampioenschappen voor zangkoren zeg maar, die zouden plaatsvinden op verschillende locaties in Gent en Antwerpen. We vernemen nu dat deze voor de tweede keer worden uitgesteld, nu al naar het najaar van 2021. Wie weet.”

Een vorm van kruisbestuiving tussen VJH en GR is ‘Fietsen zonder bagage’.

Fietsen van jeugdherberg naar jeugdherberg, terwijl je bagage gebracht wordt. Dat werd vorig jaar al voorzichtig opgestart. Krijgt dit een vervolg?

“We blijven optimistisch en hoopvol gestemd.

We moeten blijven op zoek gaan om er op een creatieve manier weer te staan en leuke ideeën te vinden voor zodra het weer kan.

Zoals de kleine test vorig jaar met ‘Fietsen zonder bagage’, van hostel naar hostel, waarbij we ervoor zorgden dat de bagage ’s avonds de mensen al stond op te wachten. We gaan dat dit jaar opnieuw doen. We beseffen wel dat veel langeafstandsfietsers experten zijn in het beperken van hun bagage en die makkelijk zelf kunnen meenemen, We richten ons dus niet direct op de geroutineerde fietstrekker, maar op die mensen die het nog willen ontdekken.

Voor gezinnen met kinderen bijvoorbeeld is het niet altijd evident om alle bagage mee te nemen.

De afstanden van de uitgestippelde routes tussen de verschillende hostels worden ook beperkt gehouden zodat er tijd overblijft voor een bezoek

De Draecke, Gent.

aan een speeltuin, een museum of een park. Dan is het interessant om geen bagage te moeten meesleuren. Een fiets kan je wel ergens veilig stallen, maar al die bagage bij de ingang achterlaten is dikwijls een probleem. Het is een extra comfort voor wie daarop inschrijft. En we bieden ook meer dan het aspect bagagevervoer, we zorgen voor veilige fietsbergplaatsen, oplaadfaciliteiten voor elektrische fietsen, dingen waarbij mensen ‘ontzorgd’ worden. Vorig jaar toerden de arrangementen in het westen van het land, nu hebben we ook meer naar het oosten gekeken, over de taalgrens naar de mooie nieuwe jeugdherberg in Luik.” (de voorgestelde routes vind je op de ­rechterpagina, nvdr) Ook met ‘Wandelen zonder bagage’ via jeugdherbergen kunnen zich nieuwe perspectieven openen, VJH en GR samen in een fiets- en wandelbubbel?

“Er moeten zeker mogelijkheden zijn. Hoewel de afstanden tussen onze hostels zeker voor gezinnen meestal niet al wandelend overbrugbaar zijn. Brugge - Maldegem is 16 km, maar voor Maldegem - Gent moet je toch wel een geoefende wandelaar zijn. De mogelijkheden zijn beperkter maar we willen ze absoluut ook bekijken. Voor luswandelingen vanuit een jeugdherberg moeten zeker ook gegadigden zijn. Budgettair zijn die voor gezinnen interessant, want een klassiek arrangement via B&B’s en hotels is voor deze doelgroep toch eerder duur. VJH en GR moeten in het ontwikkelen van die nieuwe ideeën mekaar zeker kunnen vinden.

Typisch voor onze organisatie is dat iedere jeugdherberg een andere achtergrond heeft, met zijn karakteristieke ligging en vaak een eigen doelgroep. De jeugdherberg van Zoersel, helemaal gerund door vrijwilligers, is een ideale uitvalsbasis voor wandelingen. Voor alle Vlaamse trekkersgroepen heeft hij het statuut van ‘monument’, VJH zal er ook alles aan doen om dat concept in ere te houden. We zijn er ons wel van bewust dat dit een hele uitdaging wordt.”

Als GR-lid heb je in 13 jeugdherbergen recht op een korting van 5€ voor één overnachting met ontbijt. Meer info op onze website.

Oostende

Brugge

Antwerpen

Boswachtershuis

Gent

Kortrijk

BRUEGEL

Brussel

Leuven

Hasselt

Voeren Luik

5-DAAGSE ZOMERARRANGEMENTEN MET BAGAGESERVICE Dit jaar werkte Vlaamse Jeugdherbergen 3 fietsroutes uit om vrienden en families kennis te laten maken met wat Vlaanderen allemaal te bieden heeft.

Wat kan je verwachten?

Leuke, uitgewerkte fietstrajecten tussen de 50 en 80 kilometer waarbij je bagage van hostel naar hostel wordt gebracht.

2-,4-,6PERSOONSKAMERS 4 WARME MAALTIJDEN

GRATIS LIDMAATSCHAP

Geen gedoe, alleen maar genieten!

Ben jij er klaar voor? Meer info en prijzen op JEUGDHERBERGEN.BE/PROMOTIES

BAGAGESERVICE

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Fietsroute van het jaar

waaronder twee toegankelijke routes. Alle aanpassingen zijn terug te vinden op de nieuwe Fietskaart voor Vlaams-Brabant. Prijs € 7. www.toerismevlaamsbrabant.be

Tijdens de Online Experience, de digitale vervanger van de Fiets en Wandelbeurs, werd de trofee 2021 voor de mooiste nieuwe fietsroute uitgereikt aan het deeltraject van de IJzeren gordijn route (Eurovelo 13) tussen Gmünd in Oostenrijk en Bratislava in Slowakije. De winnaar haalde het vóór de andere laureaten: de Nederlandse LF Kustroute, de LF Zuiderzeeroute en de Nederlands-Duitse Oranjefietsroute.

Bier

Leiestreek

Toerisme Leiestreek bundelde tien kant-en-klare meerdaagse fiets- en wandeltrips in het handige magazine Beleef meer, 10 Leietrips. Je kan bijvoorbeeld in drie dagen op knooppunten van Deinze naar Gent fietsen of een lus van ruim 40 km wandelen vanuit Ansegem door het land van Streuvels. Andere suggesties zijn een driedaagse fietslus vanuit Kortrijk door de heuvels of een vierdaagse wandellus door het Land van Mortagne. Je kan ook kiezen voor een weekendje fietsen met de Leie als blauwe draad of een driedaagse fietstocht langs jaagpaden en oude spoorlijnen van Roeselare naar Kortrijk. Alle routes gebruiken de knooppuntennetwerken. Je kan het gratis magazine online bestellen of downloaden via de website van Toerisme Leiestreek. Je vindt alle trips ook op www.toerisme-leiestreek. be/fietsenwandeltrips

Vlaams-Brabant

Toerisme Vlaams-Brabant vernieuwde het fietsnetwerk in de Groene Gordel ingrijpend. Er zijn extra trajecten en knooppunten bijgekomen en er is nieuwe bewegwijzering geplaatst. De thematische fietslussen zijn in het fietsnetwerk opgenomen, hun vroegere bewegwijzering is verwijderd. Ze zijn nu te volgen via knooppunten. Onder het motto ‘Iedereen op de fiets!’ is er nu ook een aanbod voor mensen met specifieke noden, wensen of beperkingen,

30

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

| Op Weg 2021-3

De Leiestreek staat bekend om zijn vele micro-, thuisen familiebrouwerijen. De meeste kunnen bezocht worden, tenminste als de tijden weer normaal zijn. In de vernieuwde Bierpocket vind je vier fietsroutes van 40 tot 50 km die je via mooie trajecten langs een aantal van die kleine brouwerijen voeren. Met het gidsje ontdek je ook sfeervolle cafés, brasserieën en restaurants waar je van de heerlijke brouwsels kan genieten. Gratis te bestellen of te bekijken via www.toerisme-leiestreek.be.

Oost-Vlaanderen

Toerisme Oost-Vlaanderen stelde het gidsje Lente Fiets- en Wandelboekje samen. Het bevat drie fietsroutes van 40 tot 50 km in het Waasland, de Leiestreek en het Meetjesland en drie wandelroutes van 8 tot 14 km, waarvan twee in de Vlaamse Ardennen en de derde in het Scheldeland. Alle routes gebruiken knooppunten en voeren langs aantrekkelijke picknickplekjes. Het gidsje geeft ook toeristische en praktische info. Te downloaden via www.routen.be.

15 x fietsplezier

Bij het begin van de lockdown kwam het ATVprogramma ‘Op de fiets’ als geroepen. Vijftien knooppuntenroutes nodigden fietsers uit om in de eigen provincie op verkenning te gaan. Het programma bleek een schot in de roos. Een jaar later blijft de vraag naar fietstips onverminderd groot. Daarom werden vijftien nieuwe aantrekkelijke trajecten van 40 km geselecteerd. De lus ‘900 jaar Norbertijnen’ in Landschapspark de Merode beet de spits af van de nieuwe reeks.

Je kan de routes van start- tot eindpunt op de buis bekijken alsof je zelf in het zadel zit, maar ze zelf

verkennen is uiteraard nog leuker. Dit voorjaar worden acht routes gepresenteerd en vanaf september volgen er nog zeven. Details, kaartjes, gpx-coördinaten en link naar de video’s van alle routes vind je op www.provincieantwer­ pen.be/opdefiets. Daar kan je ook de vijftien routes van de vorige serie downloaden.

Nieuwe Nederlandse icoonroute

Dit voorjaar wordt de vierde LF-icoonroute, de LF Waterlinieroute, geopend. Het tracé verbindt drie linies met elkaar: de Stelling van Amsterdam, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en het West-Brabantse deel van de Zuiderwaterlinie. Bij elkaar 410 km fietsplezier tussen Edam en Bergen op Zoom. De route gaat langs uniek erfgoed en verbindt natuur, cultuur en geschiedenis. Dit is de eerste in de serie die een volledig nieuw tracé heeft. Hij is bewegwijzerd met een eigen logo, heeft een eigen website en fietsgids en is opgenomen in de LF-app. Net als bij de drie andere icoonroutes kan je, na volbrengen van de route, als herinnering een schildje aanvragen om op je fietsframe te bevestigen. Info: www.nederlandfietsland.nl.

Op de fiets

Laura Maat en Irene Maaskant begonnen op een goede dag met fietsen.

Gewoon op hun oude stadsfietsen en onder het motto Op de fiets leeg je je hoofd en leer je weer met een frisse blik om je heen te kijken. Ze trapten steeds verder. Het rondje Rotterdam werd via een rondje Londen tenslotte een tocht van zeven maanden door heel Europa. Ze beschreven hun fietsavonturen op aanstekelijke wijze in het boek Ga op de fiets. Je vindt er fietsroutes in Nederland, Vlaanderen en de rest van Europa.

Het boek is een mix van persoonlijke fietsverhalen, tips en routes en inspireert om zelf je fiets te pakken, je banden op te pompen, je ketting te smeren en gewoon te gaan. Uitgeverij Fjord, prijs € 20. www.boekspot.be

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem

Limburgse heuvels

Nederlands Zuid-Limburg is vooral in deze coronatijden een populaire ontspanningsplek geworden. De schrijver van de gids Heuvel wat ben je mooi neemt de wandelaar/fietser in acht fietsroutes van 30 tot 115 km en zeven wandelroutes van 7,5 tot 18 km mee naar minder bekende en daardoor minder drukke plekken. De routes zijn bedoeld voor fietsers/wandelaars die van uitdagingen houden. Sommige fietsroutes moeten het hebben van hun hoogteverschillen, andere van hun lengte. Ook de wandelroutes zijn pittig en gaan niet over platgetreden paden.

De tochten zijn een ode aan de Limburgse heuvels. Uitgeverij TIC, prijs € 15,90. uitgeverijtic.nl

Nederlandse coast-to-coast

Het populaire Pieterpad voor fietsers heeft er een stevige concurrent bij gekregen: Fietsen van Walcheren naar de Waddenzee. Deze route doorkruist Nederland van zuidwest via het oosten naar het noordwesten (of omgekeerd). Dus niet via de kortste weg maar via de mooiste, met een grote lus door het binnenland langs bijzondere plaatsen en vier Nationale Parken. Tijdens die 550 km tussen Vlissingen en Harlingen leer je Nederland op unieke manier kennen. Het traject voert langs rivieren, bossen, vestingsteden, Hanzesteden, molens en meren en is door de uitneembare kaarten, gps-tracks en fietsknooppunten goed te volgen. De route is opgedeeld in vier deeltrajecten die alle in de buurt van een treinstation beginnen en eindigen. De gids bevat ook een uitgebreide lijst met overnachtingsmogelijkheden. Uitgeverij Elmar, prijs € 19,99. www.uitgeverijelmar.nl

Mergelland Fietsroute

De Mergelland Fietsroute was een bekende klassieke fietsroute door Zuid-Limburg, ontwikkeld en onderhouden door de ANWB, totdat in 2015 de bewegwijzering verwijderd werd. Onlangs

werd hij in ere hersteld. Hij heeft geen eigen bewegwijzering meer, maar is nu opgenomen in het knooppuntennetwerk. De nieuwe route volgt zo nauwkeurig mogelijk het traject van de originele route, maar wijkt er op bepaalde plaatsen van af. De totale lengte is daarmee op 155 km gebracht die je kan verdelen in drie dagtochten. De kaart van de nieuwe Mergelland Fietsroute is voor € 5,50 te koop via www.visitzuidlimburg.nl.

Noordrijn-Westfalen

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat beeldend kunstenaar Joseph Beuys in Krefeld geboren werd. Dit wordt feestelijk herdacht in Noordrijn-Westfalen met o.a. een nieuwe fietsroute. De 300 km lange route Beuys & Bike voert langs plaatsen die een rol hebben gespeeld in het leven van de kunstenaar (Kleve, Duisburg, Krefeld, Mönchengladbach, Düsseldorf en Leverkusen). Het vlakke landschap van de Niederrhein met weilanden, akkers, rivieren en meren vormt de coulisse voor een aantal bezienswaardigheden die iets te maken hebben met het leven van Beuys. De route is uitgestippeld langs het netwerk van fietspaden van de regio Niederrhein en je kan je etappes naar eigen wens samenstellen. Meer info over Beuys & Bike, de tentoonstellingen, andere activiteiten en arrangementen zijn te vinden via www.nrw-tourism.com/beuys of www.dein-nrw.de/beuys. De route is als download beschikbaar op www.outdoor­ active.com.

(Spaans) en biedt telkens 35 routes. Binnenkort zullen ze ook via internet beschikbaar zijn. Er verscheen ook een nieuwe brochure (Spaans of Engels) met algemene info en een overzichtskaartje. Meer info via www.viasverdes.com.

Van vuur naar ijs

Wat bezielt een vrouw om haar kantoorbaan op te geven en meer dan 27000 km van het uiterste puntje van ZuidAmerika naar het uiterste noorden van Alaska te fietsen? Bij het lezen van het boek Van vuur naar ijs gaat je verbazing langzamerhand over in bewondering voor haar lef en haar doorzettingsvermogen. Want die heeft Marica Van der Meer nodig bij alles wat haar overkomt. Ze wordt bestolen, achternagezeten door een wilde hond en moet steile bergen beklimmen, vaak op onverharde wegen.

Stormen blazen haar bijna van haar fiets en tropische regenbuien doorweken haar. Ze schrijft echter niet alleen over de problemen, maar laat haar lezers ook meedelen in alles waar zij van geniet: de natuur en de dieren die er leven en de contacten met de lokale bevolking. Een meeslepend boek. Uitgeverij Elmar, prijs € 22,99. www.uitgeverijelmar.nl

Vias verdes

Spanje gaat gestadig door met het omvormen van verlaten spoortracés in fiets/wandelpaden. Het aantal Vias Verdes is inmiddels gestegen tot meer dan 120 en het totale aantal kilometers tot 2600. Ze liggen over het hele land verspreid en zijn zeer gevarieerd, van landelijke paden tot wegen in stedelijke landschappen. Ook de lengte kan sterk wisselen: van 5 km tot meer dan 100.

Dankzij de samenwerking met de Spaanse Spoorwegen en Google kunnen de Groene Wegen nu op Google Maps worden bekeken.

Ze worden na inzoomen als groene stippellijn zichtbaar. De officiële gids bestaat uit twee delen

Win!* 3x Heuvel wat ben je mooi 3x Fietsen van Walcheren naar de Waddenzee Surf naar www.grote­routepaden.be >opweg>win

2021-3 Op Weg |

31

FIETSREPORTAGE | Nederland

Rondje Drenthe

Langs de provinciegrenzen van dé fietsregio van Nederland Wanneer ik fietsend reis, wil ik rust en toch afwisseling. Drenthe heeft het allemaal. De provincie onderscheidt zich door zijn waterrijke natuur en het grootste moerasgebied van Nederland, met bossen, heide, vennen en veen. Een ommetje langs Groningen, voldoende horeca en kwaliteitsvolle logiesmogelijkheden maakten het geheel “helemaal goed”. Æ Tekst en foto’s Herman De Wulf

Gekneed door ijs en oorlog

Meppel kwam in de 16 eeuw tot bloei dankzij de turfafgravingen in Noord-Nederland. Dat rijke handelsverleden toont zich nog in de historische gebouwen. Maar ook de fraaie grote boerderijen doen ons al vanaf de eerste dag van de ene verbazing in de andere vallen. Het natuurgebied Holtingerveld is een oerlandschap gekneed door ijs en oorlog. De unieke geschiedenis van dit gebied toont zich onder meer in de hunebedden D53 en D54 op de de

32

| Op Weg 2021-3

rand van de Havelterberg. Het zijn twee van Nederlands oudste monumenten, gebouwd van zwerfkeien die in de ijstijd naar Drenthe zijn meegevoerd vanuit Scandinavië. Zulke grote stenen? Dat is toch geen mensenwerk!

Vroeger dacht men dan ook dat hunebedden door reuzen of ‘huynen’ waren gemaakt. Nu zijn het plekken waar kinderen verstoppertje spelen zonder te beseffen dat het om sporen gaat van mensen die 5000 jaren geleden leefden.

Koloniën van Weldadigheid

De ‘Koloniën van Weldadigheid’ van Generaal van den Bosch uit de 19de eeuw was een paternalistisch totaalproject met als doel de verpaupering in Nederland en België tegen te gaan. En dat met steun van Koning Willem I. Families in armoede werden naar de koloniën gebracht waar ze huisvesting, werk, scholing en zorg kregen. Maar ook landlopers, bedelaars en weeskinderen werden gedwongen opgenomen. Tussen Frederiksoord en Wilheminaoord

De Stairway to Heaven, jammer genoeg gesloten omwille van Covid.

kunnen we nog enkele van die koloniewoningen zien. In Wilheminaoord staat zelfs nog een koloniekerkje. Vanaf 1818 bestond er immers kerkplicht voor de bewoners. Men probeerde zo het zedelijk niveau te verhogen, maar het experiment liep uit op een mislukking.

Wij moeten naar Appelscha in Friesland. In het Nationaal Park Drents-Friese Wold, één van de grootste natuurgebieden van Nederland, kan je oneindigheid, stilte en als je lang genoeg blijft, ook totale duisternis ervaren. Wij kijken vanaf de uitkijktoren naar de kale duinen in het stuivende Aekingerzand. Vanaf hier zien we pas de onmetelijkheid van deze Drentse zandvlakte.

Het park is groot en groots in zijn schoonheid.

eeuwenlang kunnen groeien. De veenmossen sterven onderaan af en groeien aan de bovenkant door. Zo ontstaat na eeuwen een dik pakket dat boven de omgeving uitgroeit.

Jammer dat de 18 meter hoge uitkijktoren ‘De Zeven’ (de Stairway to Heaven) omwille van COVID-19 gesloten is. Het scheelde niet veel of het Fochteloërveen was verdwenen, net als andere veengebieden. Al vanaf de 17de eeuw is er op grote schaal veen afgegraven en tot turf gedroogd. In veel huishoudens was dit de belangrijkste brandstof. Zo verdween geleidelijk het veen op de meeste plekken in Nederland.

Gelukkig hier niet, zodat we vandaag nog steeds kunnen genieten van dit prachtige landschap.

Tot aan de horizon

Handboeien en enkelbanden

Veen, veen en nog eens veen. Op de grens van Friesland en Drenthe ligt het uitgestrekte en unieke Fochteloërveen. Een hoogveengebied dat tot de verbeelding spreekt, met vogels als de kraanvogel en de blauwe kiekendief. Die hebben wij niet gezien, ze willen ook met rust gelaten worden. Wat we wel hebben gezien, is één van de laatste gebieden met hoogveen in West-Europa. Hoogveen ontstaat op plekken waar regenwater blijft staan en veenmossen

Door de bossen rijden we naar Veenhuizen. Net als Wortel en Merksplas in België heeft deze plek een wonderlijke geschiedenis als één van de zeven koloniën van Weldadigheid. Ooit was dit een gesloten kolonie en later, tot 1989, zelfs een gevangenis. Nu is het een museum en kunnen we hier rustig koffie drinken. De menukaart is wel bijzonder, met een warm en koud onthaal, met bajeskost en met heterdaadjes zoals handboeien en enkelbanden.

Groningen

We kozen ervoor ons rondje Drenthe aan te passen en ook Groningen te bezoeken. Doe je dit niet, dan duik je na Lettelbert opnieuw Drenthe in en fiets je door de Onlanden met graslanden en moerassen, het enige gebied in Drenthe dat beneden de zeespiegel ligt.

Groningen ontstond op het noordelijke uiteinde van de Hondsrug. De stad heeft nooit officieel stadsrechten gekregen, maar heeft zichzelf zo benoemd. Dit eigenzinnige karakter ervaren we tijdens een wandeling langs de hoogtepunten. Oases van rust gaan hand in hand met levendige studentenspots en gezel-

Vandaag zijn hunebedden plekken waar kinderen verstoppertje spelen zonder te beseffen dat het om 5000 jaar oude sporen gaat.

2021-3 Op Weg |

33

Het Nationaal Park Drents-Friese Wold is groot en groots in zijn schoonheid.

lige marktpleinen. We nemen de tijd. De hele dag zijn we onder de pannen met het beste van deze binnenstad.

Vliegveld zonder vliegtuigen

Via het Noord-Willemskanaal verlaten we Groningen richting Assen, de hoofdplaats van Drenthe. Bij het Hoornsemeer sluiten we opnieuw aan op het Rondje Drenthe.

Zowel het Hoornsemeer als het aanliggende Paterswoldemeer zijn recreatievijvers die veel volk trekken. Het eerste ontstond door het wegzuigen van het zand voor de aanleg van de snelweg A7, het tweede is ouder en ontstond door het afgraven van veen in de 16de en 17de eeuw. Het aangenaam fietsen langs het water wordt afgewisseld met een rondje langs Groningen Airport Eelde. Vliegtuigen hebben we niet gezien, maar vanop het zitbankje langs de startbaan genoten we van de zon en de rust.

Net voor Midlaren, in de Schutsweg, volgen we de pijltjes naar hunebedden D3 en D4.

Bijzonder is dat ze verscholen liggen achter een oud boerderijtje. Door grote stenen rechtop te zetten en af te dekken met een grote deksteen en vervolgens de wanden te vullen met kleine stenen en te bedekken met zand, ontstond een grafkamer waarin doden werden neergelegd.

Vandaag leggen we onze doden toch ook nog in grafkelders?

Een rimpel in het landschap

Tussen Groningen en Emmen strekt de Hondsrug of ‘Hunzerug’ zich uit, een uniek natuurgebied. Deze ruggen en dalen werden in de ijstijden gevormd en de prehistorische mens liet er ons zijn schatten na. Af en toe moeten

34

| Op Weg 2021-3

Rust en toch afwisseling vind je in Drenthe overal.

we een beetje harder op de trappers duwen, al is de Hondsrug een rimpel in het anders vlakke Drentse landschap. Een rimpel die in het verleden zo zijn voordelen had, vooral om de voeten droog te houden. Eeuwenoude dorpjes zoals Annen, Gieten, Buinen, Exloo en Valthe liggen op deze rug. Niet verwonderlijk dat we hier ook hunebedden en windmolens zien. We blijven op de Hondsrug fietsen en voorbij Buinen worden onze ogen getrokken naar het LOFAR of ‘de ogen van de aarde’. Met dit project hopen Nederlandse sterrenkundigen het prille begin van ons heelal waar te nemen. Hiervoor werd een radiotelescoop gebouwd met een netwerk van duizenden sensoren. We kunnen de paaltjes zien staan, maar wij zijn meer onder de indruk van het prachtige landschap.

De herintroductie van de ooievaar lijkt aardig te lukken, want overal op de velden zien we grote aantallen vogels.

Schaapskooi

Wanneer we Emmen verlaten en bij het Scholtenskanaal belanden, komen we in het veengebied bij Barger-Compascuum. Een vreemde naam die verwijst naar een oude veenkolonie. ‘Compascere’ betekent gezamenlijk beweiden en dus lagen hier weiden voor

gezamenlijk gebruik. Het Bargerveen is één van de grootste hoogveenrestanten van Nederland.

Hier vind je nog een stukje onvergraven hoogveen, met voor Nederland unieke plantensoorten. Heerlijk fietsen doen we tot bij de grootste schaapskooi van het land, alweer een plek waar je uren kan vertoeven. Dichtbij het plaatsje Nieuw-Schoonebeek en vlakbij de Duitse grens ligt het natuurgebied Bargerveen-Schoonebeek, een onderdeel van het Internationaal Natuurpark Veenland. Het is met meer dan 2.000 hectare één van de laatste nog ongerepte hoogveengebieden van Noordwest-Europa.

Duitse jaknikkers

Het Schonebeker-Diep is een waterloop die de grens vormt tussen Nederland en Duitsland.

Niets bijzonders, maar net hier werden aan beide kanten van de grens in 1943 olie­velden ontdekt. Aan de Duitse kant pompt men de olie nog op met de oude jaknikkers uit de beginperiode. Langs de Nederlandse kant gebruikt men nieuwe installaties die gebruik maken van stoom om de olie vloeibaarder te maken vóór het oppompen. Iets verder staan we opnieuw voor een verrassing: een oude luchtwachttoren uit de Koude Oorlog. De toren is in 1954 gebouwd om onder het bereik van de radar vliegende Russische toestellen op te merken. Het is een raatbouwtoren van ruim 12 meter hoog en één van de 19 overgebleven torens van de 138 die ooit werden gebouwd.

Deze grensstreek is in het verleden meermaals bedreigd en ook de grensstad Coevorden werd vaak belegerd. Na het Spaans beleg tijdens de 80-jarige oorlog in de 16de eeuw moest de stad zelfs volledig heropgebouwd worden.

Meppel, startpunt van ons rondje Drenthe.

Het kleinste hunebed van Nederland.

landschap. Minidorpjes zoals Dalerpeel zijn ontstaan uit veenkolonies, nederzettingen van arbeiders die naar dit gebied trokken voor de productie van turf. De route loodst ons voor het laatste traject naar de Reest, de grensrivier tussen Drenthe en Overijssel. Dankzij veranderende inzichten op gebied van natuur en landschap is de Reest gelukkig nooit rechtgetrokken. Het Reestdal is een idyllisch beekdal voor fijnproevers, een unieke plek om door te fietsen.

Achter het Chateauhotel de Havixhorst, een ver-

Coevorden is de oudste stad van Drenthe, op een steenworp van de Duitse grens. Het beeld van het Ganzen Geesje herinnert aan de ganzenhoedsters die in de 19de en begin 20ste eeuw op de tweede maandag van november ganzen naar de markt brachten.

Zeven dagen van geluk

We zijn in Zuid-Drenthe en nog steeds in veengebied. Zigzaggend rijden we door de uitgestrekte velden die zo typisch zijn voor dit

sterkte hofstede, ligt het Ooievaarsbuitenstation ‘De Lokkerij’ waar gewerkt wordt aan de herintroductie van de ooievaar in Nederland. Dit lijkt aardig te lukken, want overal op de velden zien we grote aantallen van deze vogelsoort. Met een laatste stukje langs de Hoogeveense Vaart staan we opnieuw in Meppel en eindigt onze zesdaagse. “De historie van Meppel is het decor van het geluk van alledag”, lezen we in een brochure over het Reestdal. Voor ons waren de voorbije zeven dagen ‘dagen van geluk’!

PRAKTISCHE INFO Rondje Drenthe is een fietslus van 322 km langs de grenzen van

Groningen

Lettelbert

deze Nederlandse provincie. Je kan je etappes zelf indelen en je

Hoogezand A7

Leek Roden

Winschoten

Midlaren

Veendam

Zuidlaren Annen Nationaal Landschap Gieten Drentse Aa

Veenhuizen Oosterwolde

Assen A 28

Nat. Park Drents-FrieseWold Frederiksoord

Stadskanaal Borger

NEDERLAND

A 28

km

KAART

TRACK

Valthe

Klazienaveen A 37

NieuwSchoonebeek

Dalerpeel 10

ONLINE

Emmen Hoogeveen

5

Fietsers. Andere fietsverhalen en en veel meer foto’s vind je op

Exloo

Beilen

Meppel

0

vind je op de website www.rondjedrenthe.nu van de Drentse

Buinen

Nat. Park Dwingelderveld

Steenwijk

in 6 dagen. We bleven ook één volle dag in Groningen. Meer info

www.genietenop2wielen.be.

Appelscha Wilhelminaoord

eigen startpunt kiezen. Wij startten in Meppel en reden het rondje

A7

Eelde

Dedemsvaart

Coevorden

DUITSLAND

Emlichheim

Op Weg 2021

2021-3 Op Weg |

35

WANDELREPORTAGE | Frankrijk

Verre reis naar … Bretagne We zouden met de kinderen naar het Verre Oosten vliegen. Corona stak daar een stokje voor en zo trokken we voor drie weken naar de Franse Westkust, naar Bretagne. Het plan was te starten met een trektocht van één week op de GR 34. De twee volgende weken zouden we dan de rest van de streek verkennen vanuit huurhuisjes op twee verschillende plaatsen. Æ Tekst en foto’s Bart Cartuyvels

Het schiereiland Crozon

Wat we het mooiste vinden aan Bretagne zijn de ruwe kust en de kliffen. Eerder hadden we al verschillende keren de GR du Littoral langs de Opaalkust gevolgd. De keuze voor de Bretoense

36

| Op Weg 2021-3

kust lag dus voor de hand. Liefst maken we een lus van 5 à 6 dagen waarbij we kamperen en voor ons eten een beroep doen op de lokale horeca, wat aan de kust meestal geen probleem is. De GR 34 bleek het meest geschikt voor ons

De ruwe Bretoense kust met zijn kliffen en kiezelstranden.

doel. De keuze viel op het schiereiland van Crozon, een lustocht met acht etappes die we inkortten tot vijf: van Landévennec tot Morgat.

Mariniers en helikopters

Op de parking van de Syndicat d’initiative van Landévennec laten we de auto achter. Onze rugzakken hadden we thuis al gemaakt, dus kunnen we snel vertrekken. Iedereen draagt een rugzak, de kinderen een kleine met hun matje, slaapzak en kleding. Mijn vrouw en ik dragen hetzelfde plus elk een driepersoonstent en bevoorrading en drinken voor één dagtocht.

Landévennec is een pittoresk dorpje. Vandaar trekken we het bos in en volgen de kust. Het is mooi en warm weer en op een bankje bij Loc’h stoppen we voor onze picknick. Daarna klimt de GR naar de heuvelrug en hebben we een mooi zicht op de baai. Het is er druk vandaag: helikopters van de nabijgelegen Ecole Navale oefenen het neerlaten en oppikken van mariniers. Iets verder daalt de GR weer af en

loopt door het Bois de Poulmic tot aan de toegangspoort van de marinebasis. Tijdens onze appelpauze zien we een otter aan het werk vlak bij de kust. Om de paar minuten komt hij even aan de oppervlakte piepen. Vanaf dan verlaten we de kust en volgen de omheining van het militair domein door het groene binnenland tot aan de rand van Lanvéoc. In het centrum is het even zoeken naar de camping, die aan de andere kant van het dorp blijkt te liggen, achter het fort, in het gehucht La Cale. Het is behoorlijk druk maar we vinden nog een vrij plekje op de trekkersweide. De camping heeft een kantine waar pizza’s te krijgen zijn, maar wij wandelen terug naar het dorp voor een hamburger met frietjes.

Verse oesters

Na een eerste nacht in de tent, is het wat zoeken om alles weer netjes opgeplooid in de rugzak te krijgen. We klimmen terug naar Lanvéoc waar we inkopen doen: in tegenstelling tot wat er in

de topogids staat, heeft het dorp een superette en een bakker. Op het terras van Hôtel de la Rade ontbijten we met koffie en ‘baguette’. Via de trappen dalen we af tot aan de waterlijn, waar we de GR 34 terug oppikken. Een eindje verder kruisen we een Frans koppel dat verse oesters aan het plukken is bij eb. Mijn vrouw is de enige die het aandurft om te proeven en volgens haar zijn het heerlijke zeevruchten... We wandelen verder en naderen le Fret. Voor het dorpje slaan we af naar links, een heuvel op. Na een half uurtje ontdekken we een heerlijk plekje onder bomen met zicht op de baai aan de rand van Partmeur.

Vermits we vandaag geen lang traject af te leggen hebben nemen we een lange middagpauze. We wandelen verder en vanaf Kerifloc’h belanden we gedurende 3 km in de graskant van de D355. Het is behoorlijk warm en omwille van het voorbijrazende verkeer het minst aangename stuk van onze trektocht. In Roscanvel gaan we op zoek naar de camping municipal. Aan een houten zitbank zetten we onze tenten op en de kinderen gaan

2021-3 Op Weg |

37

zwemmen in het ijskoude water aan het haventje.

In het dorp is een Epicerie-Bar-Tabac open die enkel focaccia serveert. Niet schitterend, maar we hebben gegeten ...

Van fort naar fort

Op de camping heb ik een goede kaart gekregen van dit stukje schiereiland. Blijkt dat onze route in de namiddag op een goede kilometer van onze camping leidt. We besluiten onze zware rugzakken hier te laten en enkel een dagrugzak met proviand mee te nemen voor het eerste deel. Maar eerst gaan we ontbijten bij de BarTabac, de koffie is gelukkig beter dan de focaccia’s. Met wat moeite pikken we de GR weer op richting Pointe d’Espagnols. Vanop het oude fort hebben we een schitterend 270° zicht op de baai van Brest. Nadien daalt het pad met een aantal haarspeldbochten tot bijna op zeeniveau en wandelen we door de typische bremachtige lage struiken. De nabijheid van de strategische haven merken we aan de vele overblijfselen van oude forten en zelfs twee karkassen van Duitse tanks uit de Tweede Wereldoorlog. We installeren ons op het fort Kerviniou voor een picknick met uitzicht over de zee. Even verder ligt beneden ons het Pointe des Capucins met een klein fortje. Nog wat verder trekken we loodrecht op de kust de heuvel over om onze rugzakken op te pikken. Via een klein pad bij de Réduit de Quélin vinden we de GR terug aan de kust. Na een onaangenaam stuk langs de D355 kunnen we vanaf Trez Rouz langs het strand wandelen. Het is nog een heel eind over de Pointe St-Barbara tot aan de Tour Vauban in

38

| Op Weg 2021-3

het centrum van Camaret en het is behoorlijk warm. Dan begint een hoogst onaangenaam spelletje ‘mens erger je niet’ om de ingang van de camping te vinden. We botsen steeds op een hek maar uiteindelijk kunnen we ons installeren. Het was een zware en lange dag, iedereen is moe en moet wat op adem komen. In Camaret is de keuze aan restaurantjes groot: fijn om te kunnen kiezen wat we graag eten!

Tijdens onze appelpauze zien we een otter aan het werk vlak bij de kust.

Om de paar minuten komt hij even aan de oppervlakte piepen.

Château de Dinan

Ondergetekende heeft gisteren blaren gelopen en besluit vandaag een rustdag te nemen en de auto te gaan halen. We spreken af op de camping in Bouis. Vanuit Camaret volgt de rest van de familie de kust, het stadje uit en via de Pointe du Grand Gouin en de Pointe du Toulinguet naar het zeer toeristische Pointe de Pen-Hir met zijn groot kruis – een gedenkteken aan WOII – en een bunkermuseum. Hier hebben ze een mooi zicht op de de Altantische Oceaan. Over de rotsen bereiken ze de Plage de

Kerloc’h. Het pad loopt langs het strand, om daarna weer naar boven te klimmen naar de Pointe de Dinan met de gekende rots Château de Dinan (met wat verbeelding zie je er een kasteel met ophaalbrug in waar het zeewater onderdoor spoelt). Over de weg gaat het dan tot aan de camping. De kinderen zijn in de wolken want er is een zwembad. Ook in Morgat zijn er voldoende restaurants en dus laten we ons gaan in de cuisine Française!

Bretagne in de mist

Tijdens de nacht heeft het geregend en bij het opstaan is het bewolkt. We plooien onze natte tenten op, laden ze in de auto en parkeren deze in Morgat. We kopen ontbijt en picknick en nemen de geel-rode GRP tot aan de Pointe de Lost Marc’h waar we de GR 34 terugvinden.

Er hangen grijze wolken, het waait stevig en al snel begint het te regenen. Vanaf de Pointe de Kerroux komt er mist opzetten en wordt het zicht beperkt tot zo’n 200 m.

Aan de Cap de La Chèvre klaart het even op, maar helaas, na de huizen van St-Norgard begint het stevig door te regenen en dat zal de volgende uren niet meer stoppen. De GR 34 begint nu ook aan een sportief haasje over, op en af de heuvels. Al gauw wordt het pad modderig en glibberig en hebben we onze wandelstokken nodig om veilig af te dalen. Door de overvloedige regen worden we nat tot op ons ondergoed en beginnen ook onze schoenen te sompen van het vocht. We strompelen voort en vloeken omdat na de zoveelste klim Morgat nog steeds niet te zien is. Eindelijk krijgen we

COLUMN

Ku(n)st­steden­route Een voor één sijpelen we het station van afspraak binnen, wind- en waterdicht ingepakt, loopneus van snot of regendruppels. Maar wij zijn ‘Flandriens’, West-Vlaamse diehards die zich niet laten afschrikken door een fikse regenbui! Iedereen ziet het zitten en vindt het zelfs een eer om met mij deze nieuwe iconische route te verkennen en ze te beoordelen op haar (on)volmaaktheden, kortom al fietsend een vinger in de pap te hebben.

het fort in zicht, maar dan vergissen we ons van pad en wandelen weer van het dorp weg. Gelukkig is het gestopt met regenen en kunnen we een pauze nemen voor een vieruurtje. Aangekomen in Morgat trekken we op de parking (tussen de deuren van de auto) droge kleren aan. Met de verwarming van de auto op volle kracht rijden we door naar ons vakantiehuis.

85 mm PRAKTISCHE INFO

Kervinliou Pointe des Capucins Pointe du Grand Gouin

Pointe des Espagnols

Pratmeur Camaret Kerifloc’h

Pointe de Kerroux Op Weg 2021

Landévennec

Le Lanvéoc Fret

Trez Rouz

Pointe du Pen Hir Troulinguet Château de Dinan Pointe de Lost Marc’h

LagounaDoualas

Roscanvel

Kerloc’h

Ecole Navale

Crozon

Tar al Groas

Morgat Bouis

Saint Hernot

Saint Norgard

Loc’h

Bois de Pulmic

0

Cap de la Chêvre

5

Argol Telgrucsur-Mer Saint-Nic Pentrez

10

km

Begin 2020 verscheen de nieuwe topogids Les Abers et la presqu’île du Crozon – GR 34. Die beschrijft een flink stuk Bretoens kustpad van Morlaix tot Douarnenez, maar ons oog viel op het traject op het schiereiland van Crozon. De acht etappes daar kortten wij in tot vijf: dag 1 Landévennec - Lanvéoc (21km), dag 2 Lanvéoc - Roscanvel (13,5 km), dag 3 Roscanvel – Camaret sur Mer (23km), dag 4 Camaret – Bouis (23km), dag 5 Morgat – Morgat (22km). De topogids is te koop in onze webshop.

ONLINE

FOTO’S

“Laten we naar het perron gaan. De trein is al aangekomen en onze elektrische fietsen opladen kan even duren… maar we gaan nog vlug een koffietje halen.”

“Géén probleem.”

Ik neem mijn vederlichte VSF TX Randonneur bij de hand en begeef me al naar perron 2.

Ik monster de wolken. Geen grote witte watten contrasterend tegen de azuurblauwe lucht, maar dreigende inktzwarte wolken. En fietsende wolkenliefhebbers weten maar al te goed: daar komt een stormfront aan. Boze en bezorgde blikken worden straks mijn deel.

Ik word uit mijn gedachten opgeschrikt. “Hela Wim kom je nog helpen? Wat doe jij verdorie op perron 2, het is perron 1!”

“Maar neen, perron 2 naar Brussel.”

“Wa Brussel? ’t Is toch naar Brugge?”

“Brussel!”

“Neen, Brugge!”

“Maar neen pipo’s, Brussel!”

“Welke West-Vlaming reist nu via Brussel naar Brugge?”

“Waar halen jullie Brugge vandaan? Wacht ik kom af…”

Terwijl ik me met mijn vederlichte VSF TX Randonneur via de trappen op en af naar perron 1 begeef, probeer ik de graad van mijn of hun vergissingsgezindheid in te schatten.

“Allez Wim, de nieuwe Kuststedenroute zouden we beginnen in Brugge om dan tot De Panne te fietsen.”

“Beste vrienden van de vélofiets, luister goed: dat is de Kustroute. Wij zouden de Ku…N…ststedenroute fietsen met start op de Grote Markt in Brussel. Trouwens Brugge zou toch niet lukken wegens coronamaatregelen op de trein. En er zijn ook nog eens werken, inclusief vervangbus, en daarop mag je géén (elektrische) fietsen meenemen.”

Het wordt stil. En nu?

“Fietsen in de regen kan je een hoop leren”, werp ik in de groep, “want zodra je het weer omarmt dat anderen zo akelig vinden, word je als fietser alleen maar beter. En voordat je het weet, fiets je net als ik liever in de regen dan in de zon.”

Ze kijken naar buiten. Het water gutst naar beneden.

“Volgende week beter weer in Brussel?”

Wim Vandamme

2021-3 Op Weg |

39

MATERIAAL

De juiste wandelschoenen

Meer info voor startende wandelaars op wandelpunt.be/ start-met-wandelen.

Info over het onderhoud van schoenen vind je bijvoorbeeld op lowa.be/tips/ verzorgingstips.

Wandelaars weten dat goede schoenen het belangrijkste onderdeel zijn van hun uitrusting en velen hebben ongetwijfeld een favoriete merk en model. Toch is een nieuw artikel over schoenen op zijn plaats in Op Weg. Omdat herhaling op dit punt geen kwaad kan, en omdat we het afgelopen jaar vele nieuwe lezers mochten begroeten. Æ Tekst Christophe Deblaere Foto’s Kim Segers en Christophe Deblaere

Soorten wandelschoenen

Er bestaan ongelooflijk veel soorten wandelschoenen. Om het overzichtelijk te houden, hanteren veel Belgische outdoorwinkels de classificatie van het merk Meindl: A (town), B (trekking), C (mountaineering) en D (climbing). Er zijn ook twee multifunctionele types die de eigenschappen van de boven- en onderliggende types combineren: A/B en B/C. Type A is een lichte, lage schoen. Prima in de zomer, maar in de winter krijg je al snel natte voeten. Schoenen van het type C of D zijn gemaakt om te klimmen. Ze hebben een heel stijve zool waardoor je voet niet kan afrollen bij het stappen. Als je met zo’n type schoen lange afstanden wandelt is de kans groot dat je pijnlijke voeten krijgt of letsels loopt.

Tradioneel kiezen wandelaars tussen een A/B, een B of een B/C schoen. Als je vooral in Vlaanderen en in de Ardennen stapt, dan is een A/B schoen een prima keuze. Ga je vaak naar de Ardennen en stap je veel tochten in de Alpen, dan zit je goed met een B schoen. Maak je vooral zwaardere bergtochten in de Alpen,

40

| Op Weg 2021-3

kies dan voor een B/C schoen.

Tot zover de traditionele aanpak. Er is ook een trend om over te stappen op steeds lichtere schoenen die afgeleid zijn van trailrunners. Light schoenen geven maximaal stapcomfort, maar je moet een vaste tred en stevige enkels hebben.

Je combineert ze in de winter met waterdichte sokken. Als starter is het voorzichtiger om met een traditionele schoen te beginnen. (zie Tabel 1)

Enkel en zool

Lederen schoenen gaan langer mee en zijn onverwoestbaar op ruw en rotsig terrein. Maar een volledig lederen schoen valt nogal zwaar uit en dat maakt het extra vermoeiend. Daarom kiezen de meeste producenten voor een mix tussen leer en kunststof en ze brengen het leder alléén aan op de plaatsen die meer voor slijtage vatbaar zijn.

Een middelhoge of hoge enkelschacht beschermt je enkels. Dat is belangrijk als je zwakke enkels hebt en op heel oneffen terrein stapt. Een hoge schacht houdt je ook droger in een diepe plas of in winterse sneeuw.

Een minder stijve zool plooit makkelijk (je

kan ze plooien én torsen) zodat je voet makkelijker kan afrollen. Een stijvere zool biedt minder comfort maar beschermt beter tegen een ruwe ondergrond en maakt het mogelijk om stijgijzers onder je schoenen te bevestigen.

Producenten van kwaliteitsschoenen kiezen vaak voor de kwaliteitsvolle zolen van Vibram, een Italiaans bedrijf vernoemd naar Vitale Bramani, de uitvinder van de eerste rubberen bergzool. Hij ontwikkelde deze zool na een dramatisch bergongeval in 1935 waarbij vijf van zijn vrienden om het leven kwamen.

Waterdicht of niet

Schoenen zijn waterdicht en toch ademend dankzij een membraan. Dat is een aparte laag die vocht in één richting doorlaat en waterdicht is in de andere richting. Zo’n membraan werkt het best als de binnentemperatuur hoger (warme voeten) en vochtiger (zweterige voeten) is dan de omgeving buiten. Producenten van kwaliteitsschoenen kiezen vaak voor het alombekende membraan van het merk Gore-Tex. Het Gore-Tex Extended Comfort Range (XCR)

1 SOORTEN WANDELSCHOENEN TYPE

ENKELSCHACHT

ZOOL GEWICHT

KLIMNEUS STOOTRAND

STIJGIJZER VAST

GESCHIKT VOOR …

A

Town

laag

enkel vrij

soepel

licht

nee

nee

Sportieve schoen voor dagelijks gebruik en lichte zomerse wandelingen.

A / B

Outdoor

midden

enkel half bedekt

soepel

medium

nee

nee

Buitensport schoen voor vlak terrein en ook voor wandelingen in heuvelend terrein met redelijk goede paden zoals in Vlaanderen en in de Ardennen.

B

Trekking

midden

enkel bedekt

soepel

medium

soms

nee

Wandelschoen voor allerlei terrein in een laag- en middengebergte met ruwe paden en licht geaccidenteerd terrein.

B / C

Mountain trekking

hoog

enkel bedekt

licht stijf

zwaar

ja

mogelijk

Wandelschoen voor allerlei terrein in laag, midden- en hoog­gebergte met occassionele gletsjerovergangen en rotspartijen.

C

Mountaineering

hoog

enkel bedekt

stijf

zwaar

ja

ja

Bergbeklimmerschoen voor tochten in de Alpen met gletsjersovergangen en rotsklimmen. Niet voor lange wandelingen in een laaggebergte zoals de Ardennen.

D

Climbing

hoog

enkel bedekt

stijf

zwaar

ja

ja

Bergbeklimmerschoen voor extremer alpinisme zoals ijsklimmen. Niet geschikt voor wandelingen.

STAPPEN

2 SCHOENEN KOPEN 0

• Koop een nieuw paar wandelkousen.

• Je moet ze minstens even regelmatig vervangen als je wandelschoenen.

1

• • • • •

2

• Trek nu de veters goed aan. Hierdoor wordt je voet naar achteren getrokken.

• Je tenen moeten nu voldoende bewegingsvrijheid krijgen zodat je ze kan bewegen.

• Anders zijn je schoenen (vooraan) te smal.

3

• Sta recht en hef je hiel op terwijl je tenen de grond blijven raken.

• Je hiel mag niet in je schoen omhoogschuiven, anders is je schoen (achteraan) te breed.

4

• Een goede buitensportwinkel heeft een klein testparcours met wat ruw terrein en een helling.

• Maak een paar rondjes en voel of de schoenen goed aanvoelen en nergens knellen.

5

• Vraag meteen in de winkel hoe je de schoenen moet onderhouden en koop de bijhorende onderhoudsproducten.

Trek je nieuwe wandelkousen aan zodat je de schoenen niet te klein koopt.

Maak de veters van de schoen helemaal los en trek de schoen aan.

Kruip met je voet helemaal naar voren, tot je tenen de neus van de schoen raken.

Je moet nu precies één vinger tussen de hiel van je voet en de schoen kunnen steken.

Anders is de schoen te groot of te klein.

laminaat is rekbaar en wordt in schoenen en handschoenen gebruikt. Het merk Gore-Tex voert een kwaliteitscontrole uit bij producenten die hun laminaat gebruiken. Producten met slecht gestikte naden die niet waterdicht zijn mogen het merk niet vermelden.

Goeie veters zijn elastisch en worden bevestigd met haken of lussen. De onderste haak klemt de veters. Zo kan je het aansnoeren aan de wreef en de schacht van je voet apart regelen. Een stootrand omheen je schoen beschermt zowel je schoen als je voet tegen scherpe rotsen. Een klimneus is een plat stukje zool onderaan de tip van je schoen. Dat is nuttig als je bijvoorbeeld in de Alpen een stukje gaat klimmen en je je schoen op een kleine richel neerzet.

Bespaar dus niet op je kousen, maar koop dure kousen (€ 20 - 25) van een goed merk. Je moet je kousen minstens zo regelmatig vervangen als je schoenen, ook al zien ze er nog zo goed uit.

Koop 3-seizoenskousen met een goede polstering (dat zijn verdikkingen op de drukpunten van je voeten), die zijn wat dikker en toch niet te warm. Merino wol is comfortabel.

Je kan ook een liner kopen, dat is een superdunne binnensok die je onder je buitenkous draagt. Je kan een liner voor de zomer en een liner voor de winter kopen, dan kan je de temperatuur van je sokken wisselen volgens het seizoen.

Koop twee paar kousen of één paar kousen en twee paar liners. Dan kan je tijdens een tocht ‘s middags wisselen of ’s avonds een paar kousen uitwassen

zodat ze droog zijn voor de volgende stapdag. Was je kousen regelmatig, liefste elke dag. Na een wasbeurt worden de kousen terug zacht en krijgen ze terug hun oorspronkelijke vorm.

Onderhoud

Na elke tocht haal je de binnenzolen uit je schoenen en je laat beide rustig drogen in een goed geventileerde ruimte. Droog je schoenen nooit bij een warmtebron of in de zon want dan droogt het leer uit en breekt het.

Als de schoenen vuil zijn, dan moet je ze eerst reinigen voor je ze droogt. Gebruikt hiervoor een zachte borstel en bij voorkeur lauw water.

Droog ze af met een vod en impregneer ze terwijl ze nog vochtig zijn. Gebruik hiervoor een speciaal product dat je in de outdoorwinkel samen met de schoenen koopt.

Eénmaal per jaar moet je het zweet uit de binnenvoering verwijderen zodat het ademend membraan blijft functioneren. Verwijder binnenzool en veters. Maak een zeepsopje van lauw water en een zachte handzeep. Vul je schoenen helemaal met het zeepsopje en laat ze een uur staan. Ze lopen niet leeg als ze nog waterdicht zijn. Spoel de schoenen daarna met schoon water en laat ze rustig drogen.

Berg je schoenen op in hun doos en bewaar ze in een droge ruimte.

Schoenen kopen

Goede schoenen zijn duur. Schoenen zijn dan ook je duurste uitrustingsstuk: bespaar op alles maar niet op schoenen. Schoenen moet je passen. Ga hiervoor naar de betere buitensportwinkel. Die heeft niet alleen kwaliteitsmerken in huis maar ook bekwaam personeel dat je goed advies geeft. Je doorloopt vijf stappen wanneer je schoenen koopt. Doe dit rustig, probeer verschillende merken en pas een te grote en een te kleine maat. Zo voel je meteen of je de juiste schoen te pakken hebt. (zie Tabel 2)

Kousen zijn even belangrijk

Met goedkope kousen loop je al snel blaren.

TYPE

TYPE A/B

TYPE C/D

Geschikt voor

Vlaanderen en Ardennen, kan ook in de Alpen

Alpen, kan ook in de Ardennen

Seizoen

Alle seizoenen, beetje licht bij sneeuw in de winter

Alle seizoenen, nogal warm in de zomer

Uit­voering

Leder en kunststof

Meestal leder, ook kunststof

Enkel­schacht

Middelhoog, beschermt de enkel, blijft droog in een plas

Hoog én stevig, beschermt de enkel uitstekend, blijft droog in een diepe plas

Zool

Minder stijf, voet rolt goed af

Stijver, minder comfortabel maar beschermt beter tegen ondergrond

Veters

Veterlussen of stalen haken

Meestal stalen haken

Water­dicht

Ja, waterdicht en ademend membraan

Ja, waterdicht en ademend membraan

Stoot­rand

Meestal alleen vooraan

Helemaal omheen de schoen, beschermt ook de zijkant van de voet

Klim­neus

Meestal niet

Ja, nuttig om al eens een rotsje op te klimmen

Stijg­ijzers

Onmogelijk

Stijgijzers met riemsluiting mogelijk

Gewicht

550 gr per schoen (middenmaat)

850 gr per schoen (middenmaat)

Prijs

100 € - 200 €

200 € - 300 €

2021-3 Op Weg |

41

FIETSREPORTAGE | Spanje

De Ruta Iberica van zuid naar noord De Via Verde vanaf Hantanares de Eresma.

Onze ingepakte fietsen hebben de vlucht naar Málaga in prima conditie overleefd, maar in het treinstation krijgen we te horen dat ze niet meekunnen naar Sevilla. Er is een onderbreking door werken aan het spoor, daarom gaat het verder met een bus. Maar niet getreurd, de buschauffeur heeft medelijden met ons en schuift alle bagage opzij voor de fietsen. Zo geraken we toch volgens plan in Sevilla, klaar voor onze ‘Ruta Iberica’ dwars door het wondermooie Spaanse binnenland. Æ Tekst en foto’s Wim Rommel en Micheline Bourgeois

De Zilverroute

De volgende morgen, na zo’n typisch Spaans ontbijt met olijfolie op de boterhammen, zijn we klaar om onze 1600 km lange tocht aan te vatten. Voor het traject van Sevilla naar Merida, ongeveer 250 km, hebben we drie dagen ingepland. We vertrekken vroeg om de hitte voor te zijn. Het eerste deel tot Trujillo valt samen met de Zilverroute naar Santiago de Compostela.

We komen dan ook geregeld pelgrims te voet tegen. Doorheen de Sierra Morena is het nooit vlak, maar zelfs met bepakking gaat het vlot.

Het land is bezaaid met olijf- en fruitboomgaar-

42

| Op Weg 2021-3

den maar ook heel veel kurkeiken. Daaronder lopen her en der zwarte varkens die de bekende ibericoham leveren. De dieren doen zich te goed aan de eikels in de ‘dehesa’.

Na Monesterio komen we in de Extremadura, één van de laatste ongerepte natuurparadijzen van Zuid-Europa. Vandaag is het zaterdag en we steken een tandje bij om Merida te halen. Met het vooruitzicht op een rustdag moet 103 km lukken. Via Fuente de Cantos fietsen we voorbij Zafra en door de Tierra de Barros (land van de modder). Het is lente en onderweg is het echt een weelde aan vogels: wielewaal, nachtegaal,

putter, waaierstaartrietzanger, ooievaar, roodkopklauwier, roodstuitzwaluw, kwartel, hop en bijeneters. Zondag is bezoekdag. In de stad Merida kan je heel wat monumenten uit de Romeinse periode bewonderen, zoals de tempel van Diana en het Romeins theater uit 15 vC.

Spaanse keizerarend

Trujillo, waar een standbeeld van Pizarro het centrale plein siert, staat onder vogelaars bekend voor zijn kolonie kleine torenvalken.

De steppevlakte voorbij de stad brengt weidse vergezichten. We geraken niet vooruit, de ver-

Overal olijfgaarden (boven). De rode rotsen van Murillo (onder).

rekijker gericht op de monniks- en aasgier of de vale gier. Ook een Spaanse keizerarend laat zich bewonderen. ‘s Middags zijn we amper 30 km verder. We houden het voor bekeken in Cabanas del Castillo, een schijnbaar onbewoond dorp waar niets te vinden is behalve een gîte en een drankenautomaat. Het uitzicht vanaf de kasteelruïne is fantastisch, met uitkijk over Las Villuercas en heel veel vale gieren.

Guadalupe is vooral bekend voor zijn zwarte Madonna. We zijn vroeg aangekomen en ontmoeten een Hollands koppel dat zuidwaarts fietst. Het is warm en we drinken samen Amstel pils. Via de Puerto San Vicente klimmen we Extremadura uit, 4 km aan 10 %. Achteraf blijkt dit een fluitje van een cent, zolang je het maar op eigen ritme doet. Als beloning krijgen we een mooie langzame afdaling. Daarna gaat het 40 km bijna vlak, over de Via Verde de la Jara, een oud spoortracé tussen de rotsen, met bruggen en tunnels. Alle stationnetjes zijn verlaten en in verval. Ons enige gezelschap zijn

blauwe eksters, een fluitende wielewaal en het geklapper van een opgeschrikte rode patrijs.

De volgende dag staan er 105 km op het programma. Voorbij El Réal de San Vincente staan we plots voor wegenwerken. We zien niemand en fietsen door, om even later vast te stellen dat

Ons enige gezelschap zijn blauwe eksters, een fluitende wielewaal en het geklapper van een opgeschrikte rode patrijs. we nog nooit een baan zó heel en al voor ons alleen hadden. Parasoldennen sieren het landschap. In Pelayos de la Presa strijken we neer op de camping, om meteen een rustdag aan te kondigen.

El Escorial voorbij

Zondag en er zitten 900 hoogtemeters in de gps.

We fietsen op een prachtig pad langs de rivier Alberche om daarna te klimmen via een hobbelige zandweg richting Navas del Rey voor de koffiepauze. Enkele wielertoeristen steken ons voorbij op de klim. In het dorp staan ze op ons te wachten om te checken of wij inderdaad niet elektrisch rijden. De N 532 is behoorlijk druk, misschien omdat het zondag is. De Spanjaarden zijn heel attent in het verkeer: ze halen pas in als er 1,5 m naast de fietser vrij is. Vanaf Zarzalejo krijgen we een zanderig pad, met stenen bezaaid, maar het is er fantastisch mooi. Even gaat het neerwaarts en dan weer op, tot aan het Monasterio de San Lorenzo. Het enorme kloosterpaleis, beter bekend als ‘El Escorial’, is aan het einde van de 16de eeuw gebouwd voor koning Felipe II en telt 4000 kamers.

In Cercedilla nemen we het bergtreintje tot Puerto de Navacerrada (1860 m), wat ons heel wat klimwerk bespaart. Daarna bollen we bergaf

2021-3 Op Weg |

43

Langs parasoldennen naar Pelagos.

tot aan de camping in Segovia. Jammer dat het zwembad nog niet open is. ‘s Nachts zit boven de tent een dwergooruil te roepen. Wat is er zaliger dan de volgende morgen gewekt worden door het gezang van de nachtegaal. Met de bus staan we zo in Segovia: een leuke, ommuurde stad, niet te groot en met een enorm aquaduct, een ‘Alcázar’ en een prachtige kathedraal.

Pijnboombossen

De eerste regen van deze tocht druppelt op het tentzeil. We fietsen vlot om Segovia heen en gaan in Hantanares de Eresma een nieuwe Via Verde op voor zo’n 40 km. Het is een grindpad maar het fietst vlot. In Vlaanderen is het niet denkbaar dat je over een oude treinroute zou fietsen zonder ook maar één iemand tegen te komen. Het is er prachtig, met heel veel klap-

Trujillo.

rozen, kamille en distel, alles rondom staat uitbundig te bloeien.

Het glooiende landschap met zijn graanakkers trekt natuurlijk de roofvogels aan: blauwe en grauwe kiekendief, toren- en boomvalk laten zich dan ook prachtig bewonderen. We blijven het spoor volgen waar het boekje een andere weg volgt, en later blijkt waarom de auteur niet deze kant op ging: het zand. Maar wij vonden het toch de moeite, want in deze pijnboombossen wordt aan harswinning gedaan. We overnachten in Coca, gekend van zijn impressionante kasteel uit de 15de eeuw in baksteen en gebouwd door Moorse ambachtslui.

Op naar Peñafiel en het landschap verandert van sparrenbos naar open akkerland. Er volgt een heel mooi stukje tussen Cogeces del Monte en Peñafiel: een breed dal, heel ruig en rots-

achtig met op het einde tafelbergen. Vos en ree laten zich makkelijk begluren, met boven hun kop de rondcirkelende Spaanse keizerarend. De nacht was koud. We fietsen met flinke rugwind, in tegenstelling tot de vorige dagen. In géén tijd hebben we meer dan 100 km gefietst en toch nog tijd zat om te genieten van al het moois onderweg door het dal van de Duero.

Altijd zon in Aragón

Voor het traject van 280 km tot Zaragoza nemen we drie dagen. We kruisen alweer een Nederlands koppel. Zij vertrokken uit Pau, ons einddoel, en twee dagen voor hun vertrek lag er nog heel wat sneeuw in de Pyreneeën. Langs een grindweg vluchten de reeën weg voor het fietsgedruis. Van Almazan naar Morés bolt het vaak bergaf, en dat mag ook eens. We fietsen door een weids landschap met af en toe een verlaten dorp. Van Morés laven we ons aan het lome landschap tot La Almunia de Doña Godina. Ook de onverharde stroken zijn goed te doen, dalend door het bos. Boven ons hoofd komt een aasgier de picknick opvrolijken.

Het schommelt van 7 naar 8 %, maar plots is het voetje aan de grond, wanneer een kudde koeien voorrang eist.

De camping in Zaragoza, de hoofdstad van Aragón, is niet mooi, maar we zijn onder zeil en je kan er eten. We zijn geen cultuurbarbaren maar we hebben toch liever de vrije natuur.

Daarom fietsen we ‘s morgens in alle vroegte door de stad, langs de protserige kathedraal De kathedraal van Zaragoza.

44

| Op Weg 2021-3

Varkens op zoek naar eikels in de ‘dehesa’.

21 | 3 age Ruta Iberica x 103mm

en over de Plaza del Pilar met de giganteske ‘Fuente de la Hispanidad’, over de Ebro en door het dal van de río Gállego, naar de bergen in de verte. Tot Murillo de Gállego is het een goede 110 km. De camping is prachtig gelegen, met zicht op de rivier en op de rode rotsen, ‘los Mallos de Riglos’, een prima oefenterrein voor rotsklauteraars. De hoogste ‘peña’ rijst 275 m omhoog. Je kan er zowel de vale gier als de aasen de lammergier spotten.

Here comes the rain

We zitten goed op schema en besluiten het rustig aan te doen. We blijven de Gállego volgen, richting Sabiñanigo, en het stijgen gaat geleidelijk

De Via Verde de la Jara.

tot Biescas. Het zicht op de Pyreneeën is ontroerend mooi. De bermen zijn nog groen en staan vol bloeiende planten. We zijn geen regen meer gewoon: de rit van 75 km tot Escarilla, houden we al na 25 km voor bekeken. Het regent te hard. We zijn doetjes geworden.

De volgende dag vertrekken we onder een stralende zon richting Laruns in Frankrijk.

Het is zaterdag en wielertoeristen hijgen ons voorbij, de duim in de lucht, op naar El Portalet (1794 m). Het schommelt van 7 naar 8 %. Plots is het voetje aan de grond, wanneer een kudde koeien voorrang eist. Boven op de col genieten we van een lekkere kop koffie: het juiste moment om postkaarten naar de kinderen te

schrijven. Maar er is geen postbus op de Col. Niet getreurd, de barhouder zal ze vanavond meenemen naar beneden.

Het allerlaatste komt eraan: de afdaling naar Pau. Waar aan de Spaanse kant onze spaken nog in de stralende zon blonken, gaat de afdaling aan Franse kant volledig de mist in: we moeten een extra fleece en regenjasje aantrekken. Maar eenmaal dieper in de Vallée d’Ossau glimt ons stalen ros weer in het zonnetje. Boven een pas gehooid veld cirkelen een tiental zwarte wouwen. We blijven nog een dag rondfietsen in Pau en wijde omgeving, om dan de TGV naar Parijs te nemen. Dit was wellicht onze mooiste fietsreis ooit.

PRAKTISCHE INFO Om Spanje van zuid naar noord te doorkruisen gebruikten wij de twee routeboekjes ‘Ruta Iberica’ van Benjaminse Uitgeverij (www.cyclingeurope.nl). Tussen Sevilla en Pau telden we 22 fietsdagen met een gemiddelde van 73 km per dag. Al onze accommodaties vonden wij in de routeboekjes: meestal campings, soms een ‘hostal’ of B&B. Wij vlogen vanuit Oostende naar Málaga, maar keerden terug met de TGV tot Lille. Het boeken van de TGV deden wij zo snel mogelijk, want het aantal plekken voor fietsen is beperkt: op de trein Pau - Paris konden amper vier tweewielers mee.

ONLINE

FOTO’S

2021-3 Op Weg |

45

FOTOREPORTAGE | België

Dwars door België in tien beelden

Lange bomenrijen tussen Brugge en Beernem.

GR 129 door de lens van een fotograaf Mijn GR-verhaal? We doen alles heel rustig. Over de GR 129 heb ik uiteindelijk zes jaar gedaan. In het begin vaak alleen, nadien in het gezelschap van Lada. Hetzelfde geldt voor de GR 125. En voor de GR 5A, de GR 128, de GR 12 en de GR 5 (in volgorde van meest voltooid naar pas begonnen). Afhankelijk van waar we zin in hebben, welk weer het wordt en hoeveel tijd we hebben, kiezen we voor een dagtocht of een tweedaagse. Vroeger meestal liftend, sinds Covid met het openbaar vervoer of met onze oldtimer caravan.

Resultaat van zes jaar GR 129: 3000 landschapsfoto’s. Æ Tekst en foto’s Thomas Dekiere

46

| Op Weg 2021-3

De Sint-Caroluskerk van Doomkerke doemt op uit het landschap.

De Artemeersmolen in Poeke maalt nog steeds.

Thuin: soms moet je het GR-pad even verlaten om een mooie foto te maken.

2021-3 Op Weg |

47

Een landschap zoals er zovele zijn onderweg.

En toch zijn ze allemaal verschillend.

Het Château fort de Montaigle in het dal van de Molignée.

De Lesse, de plek waar mijn GR 129-avontuur ooit is gestart.

48

| Op Weg 2021-3

Om ‘s morgens vroeg door de dauw op pad te gaan, heb je waterdichte wandelschoenen nodig.

Uitzichtpunt vlak bij Florenville.

Vlak voor Virton, het landschap lijkt eindeloos maar het eindpunt nadert.

Deze en vele andere prachtige fotoreportages van Thomas vind je op thdk.be/travel/hikes.

Je kan hem ook volgen met zijn oldtimer caravan op instagram: @grandtheftcaravan.

2021-3 Op Weg |

49

FIETSTIP | Groothertogdom Luxemburg

Langs de grenzen van het Groothertogdom Na 100 jaar open mijnbouw neemt de natuur weer over.

DEEL 2 Het Land van de Rode Aarde Na zijn tocht langs de Belgische taalgrens trekt onze redacteur er opnieuw op uit, ditmaal langs de landsgrenzen van ons kleinste buurlandje. In vijf afleveringen waagt hij zich aan talloze oversteekjes naar Wallonië, Frankrijk of Duitsland en geniet vooral van de vele schilderachtige landschappen. Dit keer verkent hij de zuidkant van het land. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Fiets en trein, perfecte combinatie

Het bijzondere van deze dagtocht ligt in de combinatie fiets-trein. Sinds februari 2020 reis je volledig gratis met Les Chemins de Fer Luxemburgoise (CLF) en dus kon ik het niet nalaten om op het einde van mijn tocht een (kort) treintraject in te lassen. Met de trein reizen is een ontzettend comfortabele bezigheid in het Groothertogdom. Niet alleen de reiziger maar ook de fiets wordt er echt verwend: lage instap, voldoende parkeerruimte en frequente verbindingen.

50

| Op Weg 2021-3

Maar eerst dus de fiets op, in het eerste deel vanuit Pétange meestal in de buurt van de A13.

Pas in Esch-sur-Alzette maak ik kennis met de vergane staalnijverheid die tot eind vorige eeuw verbonden was met de ijzerertsontginning tegen de Franse grens. Nog verder in Rumelange begint het voormalige mijngebied.

Het is er soms lastig klimmen langs overwoekerde mijngroeven, maar oh zo mooi.

Vergane glorie alom

De Piste Cyclable des Trois Cantons (PC 6) is een bewegwijzerd fietspad dat het uiterste

zuiden van het Groothertogdom doorkruist, van Pétange tot de Moezel. Ik volg het 20 km als aanloop tot mijn werkelijke doel: de streek waar de aarde donkerrood kleurt van het ijzererts: ‘les Terres Rouges’.

Eigenlijk valt de route dik tegen want hij loopt voor een groot stuk pal langs luidrazende snelwegen. Zelfs een dikke struikenband kan geen soelaas bieden. In de buurt van Esch-surAlzette wordt het een ingewikkeld kluwen van moderne industriële zones en dichtbevolkte wijken. Op den duur vraag ik me af: wat levert me hier verkeersvrij fietsen op wanneer mijn

Het futuristische station van Belval-Université.

Vervallen site van Arcelor-Mittal.

trommelvliezen voortdurend gemarteld worden?

Op de uitgestorven site van het vroegere staalbedrijf Arcelor-Mittal vind ik eindelijk rust. Ik kan gemakkelijk een spoorberm opklimmen. Boven wemelt het van spoorlijnen die vertrekken vanuit verroeste fabriekshallen. Vergane glorie alom.

Spoorlopen is hier toegelaten en de stilte tussen de rails voelt onwezenlijk aan. Mijn tweede rustpunt is een stukje nat natuurgebied waar de Alzette haar weg in zoekt. Mijn groene onderdompeling eindigt in een aangelegde kruidentuin en in ‘Der Schifflinger Bongert’, een boomgaard met oude appel- en perenrassen.

Groen geworden mijngroeven

Na de grote agglomeratie van Esch-sur-Alzette schakel ik over op de PC 8, die me zuidwaarts voert. Ik nader Rumelange op een oude industriële spoorberm. Het dorp ligt tegen de Franse grens aan en is vooral bekend van de ijzerertsontginning in vorige eeuw. De vondst van ijzererts rond 1850 – de donkerrode zandsteen

vol ijzermineralen lag er gewoon voor het oprapen – veranderde stap voor stap de biotoop van ongerepte heuvelbossen. Het Nationaal Museum van de IJzermijnen, dat tegen een verlaten mijn gebouwd werd, is een bezoek meer dan waard. Het wil een blijvend monument zijn voor een eertijds bloeiende industrie. De laatste mijn sloot in 1981, later kwijnden ook de hoogovens weg en raakten spoorlijnen werkloos.

Gelukkig kwam er iets moois voor in de plaats.

Meer dan 100 jaar open mijnbouw deed een grillig en verrassend landschap ontstaan met diepe kloven en loodrechte rotswanden. Over een tijdspanne van 40 jaar heeft de natuur op een overweldigende wijze bezitgenomen van de open mijngroeven. Ze zijn letterlijk uitgegroeid tot kostbare biotopen. Op de oude afvoertracks werden wandel- en fietswegen aangelegd. 8 km lang kijk ik met open mond naar dit overwoekerd mijnlandschap. Na elke bocht krijg ik telkens weer een andere variatie in begroeiing te zien. Om dit natuurfenomeen beter in me

op te nemen, houd ik meermaals halt (ook al omdat het soms lastig klimmen is).

Futuristisch kunstwerk

Aan de zuidkant van Esch-sur-Alzette meng ik me terug in het verkeer, maar wel op een vrijliggend fietspad. Wegwijzers sturen me langs buurtpaden en achtertuinwegels waar ik zowaar een verweerde grenssteen ontdek.

Mijn fietseindpunt is het station van BelvalUniversité, een futuristisch kunstwerk dat blinkt tegen een achtergrond van grauwe fabriekstorens. Opgepoetste blokken rijzen in verschillende hoogten en combinaties op, naast de zwartgeblakerde getuigen van een rijk staalverleden. Aan de achterkant kijk ik met stijgende verbazing naar een spiksplinternieuwe stadswijk met een wirwar van kantoorgebouwen, winkels en universiteitsgebouwen. Een wonderlijk-geslaagde reconversie van een voormalige industriële site, waar het welvarende Groothertogdom terecht mee mag pronken.

PRAKTISCHE INFO Pétange

Limpach PC6

Deze rondrit van 40 km, grotendeels op de Pistes Cyclables 6 en 8,

Reckangesur-Mess

PC12

Chiers

Sanem

is volledig bewegwijzerd en voor 80% verkeersvrij. Het treintraject Belval-Université > Pétange duurt zo’n 30’ en is gratis. Gebruikt kaart-

Ehlange

Niederkorn

Mondercange

materiaal: Luxembourg Sud, schaal 1:50.000, uitgegeven door het

Pontpierre

A4

Lëtzebuerger Vëlos-Initiativ (lvi.lu), de Fietsersbond van Luxemburg

Differange Oberkorn

Bergem

PC6

Soleuvre

Ehlerange Op der Keppchen

Alzett e

over en passeert tweemaal een drielandenpunt.

De gids bevat duidelijke kaarten, downloadbare

gpx-tracks en info over overnachtingsmogelijk-

Tétange Kayldall

nk

Rumelange

Op Weg 2021

ONLINE

urg rtogdom Luxemb van het Groothe

g H. ur G. b m xe k rij

Lu

Villerupt

a Fr

km

2

m start aan het De fietslus van 370 k es. Onderweg station van Troisvierg s over en maak steek je 8 keer de gren mee. Je vertoeft je 2 drielandenpunten in Frankrijk en 67 km in België, 19 km 44 km in Duitsland. bewegwijzerd, De route is voor 85% rk van Luxemburg dankzij het fietsnetwe hn- en maar ook door Vennba oselradweg.

Raveltrajecten en de M % op verkeersvrije Bovendien fiets je 65 spoorbermen paden, meestal oude n (88 km) (183 km) en jaagpade hoofdroute cks van de De GPX-tra kunnen gratis én van de 6 rondritten d worden. gedownloa op 28 kaarten op De route is getekend =700m). schaal 1:70.000 (1cm fietser is geafstands Voor de lan

aan de afstanden aandacht geschonken onderweg, naast tussen de campings kheden. andere logiesmogelij etser is gedacht.

Ook aan de eendagsfi zijn 6 rondritten Langs de hoofdroute 8 en 48 km. uitgetekend tussen 3 nkzij het gratis!

Een kortere route? Da gennet kun je Luxemburgs spoorwe n. Bijvoorbeeld: de hoofdroute inkorte es tot Wasserbillig fietsen van Troisvierg e trein met (236 km); terug met d gstad. overstap in Luxembur

heden en is te koop in onze webshop.

PC8

Langs de grenzen van het

OTHERTOGDOM

GRO van 370 km. De route steekt achtmaal de grens Langs de grenzen

Audunle-Tiche 1

Kayl

PC8

Russange

0

A 13 Kayldall

Esch-surAlzette

In de fietsgids Langs de grenzen van het Fietsen rond het

Noertzange

Schifflange

Rédange

zeg maar. Daar staan alle pistes cyclables op uitgetekend.

Groothertogdom beschrijft Ward een fietslus

PC6

Belval HussignyGodbrange

Fennange

Groothertogdom Luxemburg van 370 km Een fietsrondrit erd 85% bewegwijz ij 65% verkeersvr

Ward Van Loock

INFO

KAART

TRACK

2021-3 Op Weg |

51

WANDELAVONTUUR | Frankrijk

Lessen uit de Alpen Op de kam van Crète de la Montagne.

Een tegenslag zie je best als een bocht in je parcours die leidt naar een mooiere route. Onze tegenslag: wegens de lockdown konden we niet gaan stappen in de Hoge Kaukasus in Georgië.

Onze bonus: een onvergetelijke zesdaagse staptocht door het Franse Nationaal Park ‘Les Ecrins’. Æ Tekst: Maarten Dhaenens Foto’s: Jan Van Meirhaeghe, Vic Van Geele, Jeroen Dhaenens

Het ongetrainde gezelschap

We trokken al samen door de Albanese Alpen en dwars door La Palma, maar ik vermoedde dat niet iedereen van ons gezelschap voldoende getraind zou zijn voor deze tocht. Daarom stuurde ik ons ongetrainde gezelschap volgend voorstel, een spreekwoordelijke schop onder de kont: “Laat ons voor de editie 2020 gaan voor een daggemiddelde van 20 km en 2000 hoogtemeters, met 20kg op de rug en dat alles 8 dagen lang omdat we met 8 zijn...” Dat zou toch wel wat angst inboezemen? Over mogelijke shortcuts en alternatieven sprak ik toen nog niet.

52

| Op Weg 2021-3

Een goede voorbereiding helpt echt ...

Op vrijdag 11 september om 5u ’s ochtends kruipen we in twee auto’s richting Franse Alpen.

Tegen 15u30 bereiken we de ruime parking in Le Mollard, een gehucht nabij Lavaldens. Twee groepsleden rijden met beide auto’s naar de andere kant van de berg en laten daar één wagen achter. In de tussentijd kunnen wij ons omkleden en klaarmaken: ik span mijn heupriem nog eens extra stevig aan, om er enkele seconden later... een gebroken gsm uit te halen. Alle routes zijn uitgetekend met de app OutdoorActive, waarop

alleen ik geabonneerd ben. Gelukkig hebben we nog back-up: (i) de pdf ’s die ik naar iedereen heb doorgestuurd, (ii) de kaart van de wandeling die ik met potlood heb uitgetekend op basis van Google Earth om (iii) zodoende de route ook uit mijn hoofd te leren. Regel één: geen paniek!

Een berg voor ons alleen

Twaalf uur na vertrek zijn we al aan het stappen op de GR 50, die we meteen weer verlaten om langs het beekje Rif Bruyant te stijgen richting het gelijknamige meertje net onder de Rocher Du Lac. Het is heel bevreemdend om de refuge

Gevaarlijke passage voor mannen met hoogtevrees richting Col Le Coiro.

le Rivobruenti helemaal leeg te zien staan, maar zo weten we zeker dat de berg voor ons alleen is.

We treden 2,5 uur later binnen in een prachtig amfitheater met een bijna opgedroogd meertje en vinden al snel drie plaatsjes om er onze tenten waterpas op te zetten. We genieten bij een pruttelend potje van een glaasje rode wijn: slechts drie dagen proviand moeten meedragen heeft zo ook zijn voordelen. Maar het is vooral de epische zonsondergang die ons hier en nu uit het dagelijkse leven wegkaatst.

De grote diepte

Op de tweede dag overwinnen we de eerste col: Le Coiro (2580 m). Nog maar net over de top krijgen de mannen met hoogtevrees het moeilijk: een 50-tal meter moeten we balanceren op een afbrokkelend rotspad met aan de rechterkant de grote diepte. De afdaling verloopt verder zó vlot dat we de refuge Vallon de L’Infernet, onze voorziene overnachtingsplek, voorbij stappen om net boven het dorpje Le Périer onze tenten op te slaan voor de nacht. Maar ... hier is geen water, al de hele afdaling niet. De vier dappersten moeten nog eens 3 km verder om water te halen. De rest heeft ondertussen de tenten opgezet en is aan het eten begonnen. We hebben onze vrienden goed ingeschat: zij zijn nog een pintje gaan drinken in het dorp. We hoeven ons dan ook niet schuldig te voelen dat we een extra slokje rum uit de schaarse voorraad als aperitief hebben genuttigd. Wat we niet wisten: ze hebben in het grootste geheim ook croissants besteld voor de volgende ochtend.

Dat zijn vrienden waar je mee wilt stappen!

De doodlopende zijsprong

Dag drie is de dag van de klim naar de hemel, van 900 m naar 2500 m. Daar blijven we slapen

Keuken van tarps en wandelstokken aan Lac de Plan Vianney.

om dan de volgende dag weer af te dalen. Eerst hebben we de auto leeg en de rugzakken vol gemaakt. Bij ons koffietje in Bar Restaurant Le Village dan toch even de locals gevraagd of er water is op de Sommet du Clottous. Blijkt dat we best een voorraad meenemen om ook de volgende dag te overleven.

Het is bevreemdend om de refuge helemaal leeg te zien staan, maar zo weten we zeker dat de berg voor ons alleen is.

We klimmen langs een pad dat niet langer in gebruik is, en dat met de zwaarste rugzak van de tocht. Aan de splitsing op de Col du Touret, waar we intussen onze dorst kunnen lessen met ons eigen zweet, moeten we, via wat klim- en klauterwerk, boven de boomgrens het traject identificeren waar het pad ooit zou hebben gelopen. Helaas missen we dat ex-pad en nemen nietsvermoedend de doodlopende zijsprong. Een kleine 2 km lopen we gelijk met de hoogtemeters tegen een steile schapenhelling. Een laatste doorsteek van een paar uitgedroogde en gevaarlijk rotsachtige beekjes brengt ons zo op de plek waar we het pad naar de top zouden moeten kruisen. Maar hiervoor is de voorwaardelijke wijs uitgevonden: we hebben het pad nooit gezien. We blijven dan maar verder de hoogtelijnen volgen en installeren ons net onder de top in een prachtig marmottendorp. Even whatsappen met het thuis-

front om de kindjes de bergen te tonen en dan aan het koken, elke druppel water tellend.

Een pijl van stokken

De volgende ochtend word ik wakker met wat voelt als uiteengereten dijspieren. Had ik mij een dag te vroeg een steenbok gewaand? Ik daal af als een bejaarde met knieartrose, gelukkig nog vergezeld door een tweede kreupele…

Aan de splitsing volgen de snellere en fittere stappers van de groep, plichtsbewust het oorspronkelijke traject en slaan links af. Ze hebben hun weg mooi gemarkeerd met een pijl van stokken op de grond. Alleen vreemd dat ze niet hebben opgemerkt dat er naar rechts een groot stuk kan worden afgesneden: één van die shortcuts waarvan eerder sprake. De twee mankepoten kiezen dan ook wijselijk deze route en kunnen nog een kwartiertje de afwas doen vóór lunchtijd. De ‘mannen-van-de-omweg’ worden onderweg beloond met een prachtige waterval.

De vertrouwde steenmannetjes

Na ons lunchke van crackers en met olie gemengde poederpesto is er nog even tijd voor een siësta. Een groepje jonge stappers met hond en hippie-outfit komt voorbij, met één rugzakje van hooguit 5 kg. Als ik hen later net voor Lac du Vallon (2500 m) terug inhaal, zegt één van hen: “I always travel light”, waarop ik hem antwoord “But we can sleep at the lake”.

Aan het meer stappen we in een scène van ‘Lord of the Rings’: er zijn drie perfecte steencirkels voorzien om onze tenten in te zetten en bij de oranje gloed van de zonsondergang duiken we in het ijskoude meer. Compleet voldaan klimmen we met twee verkenners nog even hogerop om te verifiëren of we net naast de Col du Rochail kunnen oversteken. Er is geen offi-

2021-3 Op Weg |

53

Kamperen in het marmottendorp onder Sommet Des Clottous.

cieel pad maar de vertrouwde steenmannetjes tonen dat het haalbaar is.

De afvalzak scheurt

Boven op de Col du Rochail wordt de Polar getest, die ons boven de 2800 m situeert, hoogste punt van de trektocht. De afdaling gaat over een rots­ lawine, langs het enige plekje sneeuw en dwars door een samenscholing van steenbokken. Als ik plots struikel scheurt onze afvalzak open: de papiertjes van de energy bars zoeken is geen probleem, maar het gebruikte toiletpapier uit het water vissen is een heel andere ervaring. Het enige wat ons nu nog te wachten staat is de rest van de 2000 m hoogteverschil afdalen en dan ‘nog even’ uit de vallei klimmen naar Lac le Lauvitel.

De schoonheid, de pijn, de voldoening, de uitputting… nooit van m’n leven zal ik nog eens 2000 m afdalen op één dag tijd met 15 kg op de rug! De

laatste 3 km op asfalt tot in Les Ougiers voelen als het voorgeborchte van de hel. De gastvrijheid van Rik in ‘Au Bon Accueil’ wordt meteen onze welverdiende terugkeer naar de hemel. Wij zetten onze lippen aan de ‘hoorn des overvloeds’ en krijgen bovendien een prachtig kampeerplekje achter het hotel.

De eerste druppels vallen

De volgende dag stijgen we naar Lac le Lauvitel, waar we volgens plan hadden willen kamperen: in dat scenario zouden we zeker met een uitgedunde groep aangekomen zijn. Maar als iets niet lukt (weet je nog), is dat de voorbode van iets beters. In dit geval: drie uur chillen aan de oever van een feeëriek meer, dat daarenboven op 1500 m hoogte aanzienlijk warmer is dan het Lac van gisteren, dus heerlijk om in te zwemmen. Er is na de lunch zelfs tijd voor

Het Amfitheater aan het Lac du Rif Bruyant onder Rocher du Lac.

54

| Op Weg 2021-3

Steenbokken bij de afdaling van de col du Rochail.

een siësta, waarna we monter de klim aanvatten naar Lac de Plan Vianney 800 m hoger.

Het weer verandert. Het begint steeds heftiger te donderen en de eerste druppels vallen. We maken van de nood een deugd en kruipen in regenoutfit onder onze tarp-op-stapstokken. Bij het gezellige tokkelen van de regen bereiden we een globetrottermaaltijd. Even is er onenigheid of we onze proviand bruine rum die avond helemaal soldaat maken. Twee mannen beslissen hun dosis voor de volgende dag te bewaren, voor de anderen wordt het onder de tarp extra gezellig.

Buitenwerkers

Om 8 u de volgende ochtend zien we twee studenten met een rubberbootje dieptestalen nemen in het midden van het meer. Wat een zalige werkplek! Dat geldt ook wel voor de job van opzichter, die ons – terecht – op de vingers komt

De muur van water voor de ‘mannen-van-de-omweg’.

De schoonheid, de pijn, de voldoening, de uitputting… nooit van m’n leven zal ik nog eens 2000 m afdalen op één dag tijd met 15 kg op de rug! tikken omdat de tent moet opgebroken zijn voor 9 u ’s ochtends. Vroege vogels, die Fransen! We klimmen dan maar snel uit de kuip via nog eens een héél steil stukje. Boven worden we getrakteerd op een onwaarschijnlijk 360° zicht dat een

De klim naar het Lac de Plan de Vianney.

groot deel van onze wandeling overziet. We dalen af langs een veel toegankelijker pad.

Laat de meren links liggen

Zullen we er nog één col en twee meren bijnemen, of verder afdalen richting auto? Er is zeker nog voedsel genoeg. Maar daar, in het zonnetje, kiezen we er toch voor om Lac Labarre en Lac Gary (letterlijk) links te laten liggen. Een levensreddende beslissing want de regen valt met bakken uit de hemel, terwijl de wolk boven onze hoofden aan de opklaring blijft grenzen. Geheel doorweekt maar badend in het zonlicht en onder een prachtige regenboog laten we ons zacht uitbollen tot in Le Périer. Daar staat de auto met droge kleren. In restaurant ‘Le Village’ schuiven we de benen onder tafel.. waarna we naar onze

116 mm

kampplaats rijden, 3 km verderop. We slapen in een leegstaande gîte voor 30 personen en genieten van de luxe, die we misschien/waarschijnlijk in Georgië niet hadden gevonden.

Een bocht in het parcours

Dat we een dag eerder naar huis gaan is opnieuw een bocht in het parcours die leidt naar een mooiere route: ouders die hun kinderen de hele zondag zien en vrijgezellen die zaterdagavond het thuisfront honderduit kunnen vertellen over onze avonturen. Op deze prachtige tocht door Les Ecrins hebben we twee belangrijke dingen geleerd: één, als het fout loopt zal er iets beters op je pad liggen; en twee: wees enkel zuinig met het aantal kilometers per dag maar niet met de rum!

PRAKTISCHE INFO

0

Le Villard

1

Tête des Filons, 2396 m

2

km

Lavaldens

P

Le Mollard

Rivobruenti

Petit Armet, 2717 m Grand Vent, 2600 m

Pic Ornon, 2872 m

Chantelouve

Grand Armet, 2792 m

Chantepérier

Rocher du Lac, 2776 m

Bruyant

www.altituderando.com is een absolute

Grand Renaud, 2776 m

aanrader voor iedereen die ‘off the beaten Les Ogiers

Le Rochail, 3022 m Malhaubert, Lac du Vallon, 3049 m 2500 m Le Neyard, 2800 m Sommet du Lac Lauvitel, Clottous, 2527 m 1530 m Lac du Plan Vianney, 2250 m Tête de la Cabanne Muraillette, de la Selle 3019 m

Le Touret, 1520 m Confolens

Op Weg 2021

Le Coiro, 2580 m

Vallon de l’Enfernet

P

Le Périer Tête de Rame, 2644 m

Lac Labarre, 2393 m

track’ wil wandelen. Voor de nachten in tenten kozen we waterpas plekjes bij meren.

In Les Ougiers kampeerden we op de weide naast hotel www.aubonaccueil.com. En in Le Périer konden we de laatste nacht verblijven in de gîte die wordt verhuurd door restaurant ‘Le Village’.

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

Pic du Clapier du Peyron, 3169 m

2021-3 Op Weg |

55

FIETSAVONTUUR | België

Na een aantal fietsdagen door Vlaanderen is iedereen klaar voor het echte Ardennenwerk.

Kroniek van een reis die niet gepland was Het ging een beetje als volgt: wij, een energiek gezin met drie lagereschoolkinderen, zagen na een Sloveens avontuur een nieuw berghuttentochtje wel zitten. Wij droomden zelfs van een langere periode Zuidoost-Europese bergen. Tot plots een pandemie de wereld in haar greep kreeg en we beseften dat we een plan B moesten verzinnen. Æ Tekst en foto’s Annelies Sevenant en Jeroen Logghe

Yes, we can

Over die pandemie kan je veel zeggen, maar het was niet enkel kommer en kwel. Dat besef ik wanneer ik door onze vele foto’s van dat vermaledijde jaar 2020 scroll. Nog meer dan anders verkenden we al lopend, fietsend en wandelend de eigen streek. De eindeloze stilte, het kwetteren van de vogels, de staalblauwe hemelzonder-vliegtuigstrepen en weekends-zonderverplichtingen, het zal nog lang als een zoete herinnering in ons hoofd blijven hangen. Het was tijdens één van die tochten dat een alternatief zomerplan begon te rijpen: waarom geen fietsvakantie in eigen land?

56

| Op Weg 2021-3

En dus, het moet zowat Pinksteren geweest zijn, lanceerden we rond de keukentafel aftastend het fietsvoorstel. Het antwoord van de kinderen was duidelijk: gejuich en unaniem enthousiasme. Zowel het fietsen zelf, als het plan om zoveel mogelijk bij vrienden en familie te passeren en daar telkens ons tentje in de tuin op te slaan, sprak tot de verbeelding.

Een echte oefenrit werd gepland: Geraards­bergen was een lekker doel. En dat mag je heus wel letterlijk nemen met mattentaarten die hielpen om de motivatie erin te houden. Het was die avond, in de roes van onze tocht en met 63 km op de fietsteller, dat we beseften: “Yes, we can”.

Van dromen naar plannen

We gaven het kind een naam: ‘Dwars door België’. En daarmee lag het land aan onze voeten.

Geen zenuwen of onzekerheid dat corona ook maar enig roet in het eten zou strooien, vanaf nu konden we de route plannen. Met vrienden en familie in alle windstreken hadden we keuze te over. Ons idee riep duidelijk veel sympathie op: meteen waren we welkom in vele tuinen.

Tegelijk wilden we van de gelegenheid gebruik maken om ons eigen land met zijn pareltjes wat beter te leren kennen. Vreemd te beseffen dat we nog nooit eerder zo intens in de rol van toerist in eigen land kropen! Zo vormden de

De campagne Buitengewoon Kamperen.

tuin-uitnodigingen, de toeristische wensenlijst en onze eigen fietsvoorkeuren (lees: liefst wat heuvelend groen) de puzzelstukjes. Waar de afstanden tussen bevriende tuinen te groot waren, zochten we via Welcome to my Garden een alternatief. Verder stond een verblijf in één van de tipi-dorpen van Buitengewoon kamperen met stip op ons verlanglijstje. We merkten vlug dat de voorziene 19 dagen veel te kort waren. Dus werd er geschrapt en herschikt tot we een realistische planning hadden. Daarbij mochten we natuurlijk niet vergeten dat onze kleinste fietser, hoe gemotiveerd ook, slechts 7 jaar was. Hier en daar een rustpunt en een geheime verrassing waren dus even belangrijke ingrediënten van de tocht. Tot slot zochten we via RouteYou de mooiste recreatieve en mountainbikeroutes om onze etappeplaatsen te verbinden. Onverharde weggetjes waren geen bezwaar. Gpx-tracks werden opgeladen en zo vinkten we één van de laatste to-do’s voor vertrek af.

Stalen rossen laden

Er restte ons nog maar één opdracht, misschien wel de moeilijkste: ons hebben en houden voor de komende drie weken op de fiets gestapeld krijgen. Het werd een oefening in loslaten. En ook wel argumenteren. Niet alle hebbedingetjes van de kinderen konden mee, ook al werd de voormalige kinderfietskar optimaal omgebouwd tot bagagewagentje. De primaire behoeftes kregen voorrang en misschien was dat wel de reden waarom onze twee dochters zo gemotiveerd waren om ook hun eigen fietstassen te hebben... Met twee tentjes, matjes en slaapzakken, vouwstoeltjes (jaja!), een primaire keuken-

Maatwerk tussen zomerse graanvelden.

set, fietsreparatieset en kleren voor de kinderen zat de fietskar al gauw nokvol. Gelukkig hadden we de luxe om onderweg ballast achter te laten bij vrienden en familie. Wat een meevaller dat papa al wat getraind was met een eigen rondje België in de fietsbenen.

Vreemd te beseffen dat we nog nooit eerder zo intens in de rol van toerist in eigen land kropen!

Opstappen en vertrekken maar

De eerste etappe werd meteen een stevige trip: we kusten de Vlaamse Ardennen, bolden op en neer door het prachtige Pajottenland, bogen respectvol het hoofd voor de indrukwekkende reuzen van het Zoniënwoud en landden uiteindelijk een kleine 80 kilometer later in Terhulpen.

Was het deze eerste geslaagde fietstocht of het blije weerzien met een goede vriendin die ons zo gelukzalig stemde? In ieder geval een overwinning voor de jonge beentjes van onze kleinste telgen. Omdat we wisten dat de eerste tocht een klepper was, hadden we al meteen een rustdagje ingepland. Dat gaf ons de kans om bij te kletsen en te flaneren op het statige kasteeldomein van Terhulpen.

Vervolgens liep de tocht door Vlaams-Brabant, richting Limburg. Stilaan kwamen we in een nieuw en oh zo zalig ritme: fietsen pakken, dankbaar afscheid nemen van onze vriendelijke gastheren en -vrouwen, en hop op weg,

picknickplekje zoeken, lekker bijtanken, nog wat fietsen en dan uitkijken naar de volgende kampplaats. Vaak fietste onze volgende gastfamilie ons tegemoet. Dat was dan weer iets spannends voor de kinderen om naar uit te kijken.

Sprookjes en zelfverzonnen verhalen

En ja, mensen vragen wel eens hoe onze kinderen die hele tocht klaargespeeld hebben.

Natuurlijk zorgden we voor wat afwisseling van zware, minder zware en rustdagen. Toch blijft het een hele prestatie. Ik kan niet ontkennen dat er soms wat creativiteit aan te pas kwam om de moed erin te houden. Uren hebben we al fietsend spelletjes gespeeld, ik noemde ze lachend onze Fahr-ra(a)d-spelletjes. We hebben samen gefilosofeerd over het leven. En als het even moeilijk ging, vroegen de kinderen om een zelfverzonnen verhaal of sprookje te vertellen, iets waar ik inmiddels heel bedreven in ben. Dan hingen ze aan mijn lippen en vergaten zo dat ze onderweg waren. Zeker als het om een vervolgverhaal ging, met vele spannende episodes.

Wie is Tipi?

In Limburg, zowat in het midden van onze tocht, planden we een driedaagse ontmoeting met ‘Tipi’. Om de spanning er wat in te houden, kondigden we ‘Tipi’ aan als een geheimzinnige verrassing. Al fietsend probeerden onze kinderen te achterhalen wie ‘Tipi’ was. Wat grappig toen ze blij en enthousiast ontdekten dat het helemaal geen oude bekende was, maar een kampplaats in de schaduw van het indrukwekkende kasteel van Alden-Biesen. Een leuk corona-ini-

2021-3 Op Weg |

57

De oversteek van de Ourthe.

Euforie na een geslaagde beklimming.

tiatief van het Agentschap voor Natuur en Bos, waarbij men in de zomer tipi-dorpen aanlegde in de buurt van natuurgebieden, met aandacht voor duurzaam kamperen en ‘back to basics’: ecotoiletten, geen elektriciteit en douchen met je eigen waterzak, opgewarmd in de zon. Een verrijkende ervaring voor ons jonge volkje. Al waren ze minder enthousiast over de vrijpostige kikker die mij zo nodig midden in de nacht wou kussen (ook hierin vervagen de rolpatronen blijkbaar).

Was het die verzengende hitte die ons als vanzelf richting het Teseum in de Onze-LieveVrouwebasiliek duwde? In ieder geval: beter konden we op dat moment niet treffen. We daalden met zijn allen af naar de koelte en het eeuwenoude verhaal van de stad, haar bewoners en de kerk. Groot en klein waren we geboeid door de prachtige animaties, video’s en relicten. Blij dat we hier passeerden. Ambiorix en de zijnen zullen onze kinderen niet gauw meer vergeten.

Om de spanning er wat in te houden, kondigden we ‘Tipi’ aan als een geheimzinnige verrassing.

Via een ommetje over de groene hellingen van de Voerstreek waren we stilaan klaar voor het echte werk: de Ardennen. Ik geef toe: met een bang moederhartje vatte ik dit deel van onze fietsreis aan. Ik twijfelde of dit niet net wat van het goede te veel was voor de kinderbeentjes.

Maar mijn vrees was helemaal misplaatst, zo bleek. Natuurlijk werd wel eens gezucht en gekreund, de temperaturen waren ook niet min. Maar evengoed was er euforie bij weer een geslaagde beklimming en bij de prachtige vergezichten. En dan was er nog het leuke vooruitzicht: in La Roche-en-Ardenne hadden we een laatste weerzien van de reis gepland, met twee klasvriendjes. Wat een fantastisch gevoel was het te beseffen dat we met zijn

Klaar voor het echte werk

Het tipi-dorp werd even onze uitvalsbasis voor wat tripjes te voet en ook wel op de fiets (tja, die kriebel). Een bezoekje aan Tongeren stond al lang op het verlanglijstje. Hoe fijn dat dat op de route lag, en er ook nog eens een buitenzwembad was. Inmiddels zaten we trouwens in het eerste deel van een stevige hittegolf. Afkoeling was dus meer dan welkom.

allen die ganse afstand op eigen kracht hadden gefietst. Bewondering van de vriendjes voedde de extase. Een duik in de verfrissende Ourthe deed iedereen deugd.

Lessen voor het leven

Vanaf La Roche was het de bedoeling om in een paar dagen richting Zolder te fietsen.

Daar zouden de kinderen nog een weekje met oma kamperen. Wij hadden onszelf nog een lange epiloogrit (op eigen tempo) naar huis tegoed gegeven. Maar intussen scheen de zon onverbiddelijk. Bij 36° in de schaduw vonden we verder fietsen met de kinderen niet meer verantwoord. Met familie in de buurt was de beslissing snel gemaakt om de fietstocht voor de kinderen vervroegd te stoppen. Eén belofte moesten we van onze oudste wel nog maken: dat we die gemiste fietsdagen later met een fietsweekendje zouden compenseren. We glimlachten trots en voldaan naar elkaar.

Op fietsvakantie met je kinderen, daar leer je lessen voor het leven. Grenzen zijn verlegd. Met zijn allen zijn we ook gegroeid in het besef dat niet alles altijd moet, dat je mag afstappen als je met zes verzetjes een Ardennenhelling op moet of met je koersfietsje mountainbikepaden moet doorspartelen. En dat de stekker eruit mag als de fun er af is bij een loden hitte.

Onze belangrijkste hulp bij het plannen: welcometomygarden.org, buitengewoonkamperen.be en routeyou.com.

Welcome to my garden!

58

| Op Weg 2021-3

Afkoeling is nodig bij hoge zomertemperaturen.

De Berghut Plezantstraat 11 9220 Hamme tel. 052/47.85.22 info@berghut.be https://berghut.be

WANDELAVONTUUR | België

Mijn eerste solo driedaagse op de GR 126

Het uitzichtpunt ‘Les 7 Meuses’.

Tijdens mijn dagelijkse wandelingen tussen Brussegem en Relegem kwam ik vaak markeringen van de GR 126 tegen. Maar waar begint die eigenlijk? En waar wandel je naartoe? Een beetje opzoekingswerk later was ik verkocht. Wat een fantastische tocht zou dat zijn: van thuis tot aan de Semois, langs een stukje Maas met zovele jeugdherinneringen. Æ Tekst en foto’s Veerle Huygh

Keuzestress

Plots had ik onverwacht drie dagen vrij in de bizarre zomer van 2020. Het weer kondigde zich bovendien warm en zonnig aan. Maar dan kwam de keuzestress! Begin ik bij het begin?

Neen, ik wil geen twee dagen met mondmasker in Brussel wandelen. Bij het einde? Wacht, eerst eens de praktische kant bekijken. Wat met vervoer als je niet in een lus wandelt en alleen bent? En is er nog een slaapplekje vrij onderweg? Het is tenslotte mijn eerste solo

60

| Op Weg 2021-3

driedaagse. Een beetje voorbereiding kan geen kwaad. Het is al zaterdag en morgen wil ik vertrekken …

Namen: check!

Lang leve internet om antwoorden te bieden.

Hier ga ik, op zondag, met (niet te veel) pak en zak de auto in tot het station van Dinant.

Daar laat ik de auto achter op de gratis parking.

Het avontuur kan beginnen. Met de trein naar Namen. Zondagnamiddag, ideaal moment om

deze mooie stad aan de Maas nog even te verkennen. Terrasje aan het water: check! Art deco cinema: check! Gezellige straatjes en pleintjes: check!

Na een fijne nacht en stevig ontbijt in de jeugdherberg start ik op de aanlooproute via een pittig klimmetje naar Cabaca. Hier kruis ik de GR 125 die tot de avond mee zal lopen.

Af en toe zie ik de schelpen richting Santiago de Compostella. En ja, na enkele honderden meters loop ik langs de pelgrimsfontein van

Art decogevel van een bioscoop in Namen.

Malonne. Ik gun me een momentje bezinning, niet te lang want ik ben nog lang niet op mijn eindbestemming.

Siberië

Ik wandel verder langs golvende landschappen en merk veel landbouw. Ja, we komen in de buurt van Wépion, gekend voor zijn lekkere aardbeien. Met af en toe een beetje schaduw tussen de bomen trek ik verder richting Boisde-Villers. In het centrum is een mooi en rustig dorpsplein (met bakker), de lokale pub is open en ik neem een langere pauze. De locals zijn benieuwd naar mijn solotocht en komen met hun pint in de hand buiten keuvelen. Mijn eerste gesprek van de dag!

Genoeg gebabbeld, tijd voor de koudegolf van de dag. in een rechte lijn wandel ik naar het plateau van Siberie, of daar lijkt het toch op.

Is het mijn verbeelding of is het echt, maar ik voel de temperatuur echt zakken. Ik stap dan maar stevig door, terug naar de warmte. Het is hier echt mooi, een beetje desolaat, maar met prachtige vergezichten, rotsen, een kasteel en typisch Ardeense hoeven. Het ‘Bois de la Grande Hulle’ doet mij een beetje denken aan het Zoniënwoud. Ik daal gestaag en plots zie ik aan een open plek een glimp van een open landschap. Dit lijkt Toscane wel. Ik heb me nog geen moment verveeld op de GR 126!

Zeven Maasbochten

In Burnot kom ik de Maas weer tegen. Ik kijk rondom mij en zie hoog boven de rotsen

Cabaca, echte start van mijn GR 126-avontuur.

een RTBF-pyloon uitsteken. Daar wandel ik naartoe. De kilometers en de rugzak beginnen te wegen, de weg naar boven is niet aangenaam, langs een drukkere baan tussen villa’s. Ik sleur mezelf meter voor meter naar de top, maar de beloning is het waard. Er is een platform voor parapente en ik gun mezelf een rustpauze. Niet alleen kijk ik tot Frankrijk over zeven bochten van de Maas, ik kan het restaurant langs de rivier al zien. Zat ik al maar op dat terras met een heerlijk glaasje wijn en een lekkere salade!

Eerst nog de afdaling, met haarspeldbochten tussen smalle rotsen. Mijn wandelstokken komen goed van pas.

Niet alleen kijk ik tot Frankrijk over zeven bochten van de Maas, ik kan het restaurant langs de rivier al zien.

Annevoie-Rouillon komt voor mij geen moment te vroeg. De douche doet deugd en de calorieën zijn welkom. Het is een rustig dorp langs de Maas.

Ik kan mij, in de schitterende avondzon, niet inbeelden dat het hier vroeger héél bedrijvig was in dit belangrijke metaalcentrum. Vandaag is het vooral gekend om zijn tuinen en het 18de-eeuwse kasteel van de familie Montpellier.

De ingedommelde hoofdstraat van Houx.

Aardverschuiving

Vandaag vertrek ik op de andere oever. Langs een camping volg ik de rivier tot ik rechts enkele trappen spot onder een brugje. Ik draai mij nog een laatste keer naar de Maas: “Pas 8 kilometer verder in Houx zal ik je terugzien.”

Ik laat Godinne achter mij en krijg onmiddellijk een eerste klim voor de kiezen. Al wandelend zie ik sporen van de oude ijzernijverheid die al dateert van de Galliërs. Enkele kilometers verder sta ik in de vallei van de Bocq. Voor de liefhebbers: er is een brouwerij (een tweetal kilometer verwijderd van de GR), gesticht in 1858 en gekend van Saison en Deugniet. Voor mij volstaat het water in mijn kruikje om te drinken en het water van de Bocq om van te genieten. Werken in en rond een steengroeve zorgen voor veel kabaal. Na enkele honderden meters klimmen is de GR 126 op bevel van de burgemeester afgesloten. Te veel gevaar voor aardverschuivingen. En nu? De pijl wijst naar links, de asfaltweg volgen. Een stevige klim die zonder einde lijkt. Aangekomen op de top begin ik te twijfelen. Tijd om de rugzak neer te zetten en de kaart nog eens te bestuderen. Ik ben toch op de goede weg en wat verderop zie ik opnieuw het bevel van de burgemeester richting andere kant van de aardverschuiving.

Ah, les Flamands

Tijd voor mijn dagelijkse babbel met een local.

Vandaag is het een landbouwer die wil weten wat ik hier zo alleen loop te wandelen. “Ah, les Flamands”, is zijn laconieke bedenking. Wel die

2021-3 Op Weg |

61

laatste teken van leven voor ik vier kilometer lang de eenzaamheid van het bos richting Awagne induik. Het dorp bereik ik nooit want voor je in het centrum bent, draait de GR een landweg in. Af en toe is het pad modderig, dat is lang geleden want het is een droge zomer.

koek. Stiekem wil ik nog niet naar de auto, maar gewoon verder wandelen richting Rocher Bayard, Freÿr, Furfooz. Er valt nog zoveel te ontdekken richting de Semois. Een verhaal voor de zomer van 2021.

55 mm PRAKTISCHE INFO

Leffe

Namen GR126 Cabaca

Jambes

Malonne

Naninne Wépion Maas

En dan opent het bos zich. Rechts zie ik een monumentale boerderij en voor mij de richels van de Maasvallei. Nog even langs wat kreupelhout en dan zie ik de torens van de citadel van Dinant. Prachtig! Zonovergoten zet ik de laatste kilometers in. En wat voor kilometers!

Eén woord: Leffe. Neen, niet meteen de abdij en het bier, eerst de stenen. Let op voor de grote vrachtwagens aan het ronde punt richting de steengroeven. Wandel door de poort van het bedrijfsterrein (of neem het draaipoortje rechts als de groeven gesloten zijn), loop net voorbij de ingang naar links en daal de Sint-Annaflank af. Het is een prachtig stukje groen naast al het grijs van de stenen, een zee van bloemen en fladderende vlinders tijdens de afdaling naar de grote baan richting abdij.

Hier eindigt mijn eerste solo wandelavontuur.

In het centrum, aan de mooie brug met de saxofoons, geniet ik van een koffie met Dinantse

Bois-deVillers

Sart-Bernard

GR12

Lustin

6

Profondeville

Grande Hulle

GR575

‘Flamand’ geniet van dit prachtige Ardeense landschap. Hier in de omgeving van Evrehailles is het weer golvend en open, met mooie vergezichten. Tijd voor een hapje en een plaspauze, maar helaas geen café in de wijde omtrek te vinden. Wel een kleine superette, maar zonder sanitair voor mij, dat zal moeten wachten tot het bos. Eerst nog een stukje langs het Natuurreservaat van Champalle en Poilvache.

Aangezien ik niet kan wachten om het bos in te duiken, mis ik jammer genoeg de ingang van de grootste versterkte burcht van de regio, de ruïnes van het Château de Poilvache. Al in 1228 werd deze burcht vermeld in geschriften.

Gelukkig maakt het natuurreservaat veel goed.

Hier kom ik mijn enige wandelende tegenliggers tegen. Nu iedereen massaal de wandelschoenen aantrekt (wat kan je anders doen in deze C-tijden?), blijft het hier verrassend rustig.

Ik voel mij vaak alleen op de wereld en dat vind ik prima!

In Houx sta ik weer oog in oog met de Maas.

Het dorpje ligt charmant aan de voet van de rots, maar is helemaal ingedommeld. Er staan wel auto’s geparkeerd maar er is geen levende ziel te bekennen. Aan het einde van de hoofdstraat wandel ik een bosweg in. Een groep spelende kinderen op een kampterrein is een

Burnot AnnevoieRouillon

Crupet

Godinne Bocq

Yvoir

Evrehailles

Molignée Champalle Poilvache

Houx

GR1

25 Awagne Leffe

Bouvignes

0

2

Dinant

4 as

Ma

km Op Weg 2021

Onhaye

GR12

9

Anseremme

Het 240 km lange traject van de GR 126 is gekend omwille van zijn grote variatie aan landschappen. Na Brussel, het Zoniënwoud en Waals-Brabant duikt de route de valleien van de Samber, de Maas, de Lesse, de Houille en de Semois in. Het pad is op vele plekken goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Tussen Namen en Gedinne wordt het pad zelfs over een afstand van 120 km bediend door een reeks treinhaltes die het mogelijk maken een vier- of vijfdaagse trektocht te maken. Voor mijn driedaagse koos ik voor de jeugdherberg van Namen en B&B Orivage in Annevoie-Roussillon. De topogids van de GR 126 is te koop in onze webshop.

ONLINE Godinne op de voorgrond, Frankrijk in de verte.

62

| Op Weg 2021-3

KAART

TRACK

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

GR 5A Wandelronde van Vlaanderen

Dank je wel Brigitte, welkom Lien!

De langste rondwandeling van Europa ligt in Vlaanderen en is grondig vernieuwd!

Ook het GR-team is vernieuwd!

Sinds half mei ligt een sterk verbeterde versie van de GR 5A-topogids in de GR-webshop. De GR 5A Wandelronde van Vlaanderen is nog een beetje langer geworden en behoudt vanzelfsprekend zijn titel van langste rondwandeling van Europa. In 582 km verkent het pad de grenzen van Oost- en West-Vlaanderen Alle bestaande trajectverbeteringen werden uiteraard geïmplementeerd, maar ook enkele nieuwe en heel ingrijpende, voornamelijk in West-Vlaanderen.

Eenmaal uit het centrum van Brugge gaat het pad op zoek naar het Fort van Beieren, langs de oostkant van de Damse Vaart. In het zuiden van de provincie is de doortocht door het Land van Mortagne de opmerkelijkst nieuwigheid, met het Mortagnebos en Bellegembos als hoogtepunt, verbonden door talrijke smalle paadjes en wegeltjes. Wie langs de kust wandelt, zal aangenaam verrast worden door de Cabourduinen in De Panne en de ontmoeting met Albert Einstein in De Haan. Vooraleer je het station van Brugge bereikt, krijg je nog de kans om het Tudor-domein en het kasteel van Tillegem te bewonderen. De opmerkelijkste verbetering in Oost-Vlaanderen is de doortocht door het centrum van Ronse, met zijn parken en gezellige pleintjes rond de SintHermesbasiliek. Daarnaast zijn er nog tientallen kleinere trajectverbeteringen, onder meer in Aspelare, Dendermonde en Oostende.

31 jaar is Brigitte Van Gasse actief voor de Vlaamse Jeugdherbergen, waarbij ze de laatste 15 jaar het webshopbeheer en de ledenadministratie van Grote Routepaden voor haar rekening nam. Half april gaf ze die fakkel door aan Lien Santermans. Lien is een fervente lange afstandswandelaar. Sinds ze de Jordan Trail aflegde, trekt ze bijna elk weekend erop uit voor een wandeltocht. Tijdens vakanties is ze vaak terug te vinden in de bergen. Op haar persoonlijke blog www.mailfromthetrail. com brengt ze verslag uit over haar tochten. Lien neemt het onthaal en het beheer van de webshop van Brigitte over, maar heeft ook heel wat ervaring als communicatiemedewerkster. Een mooie versterking van het team opdat we Grote Routepaden via nieuwe communicatiekanalen verder op de kaart kunnen zetten bij leden en partners.

Dank je wel Brigitte voor de vele jaren trouwe dienst, je stond steeds klaar voor onze leden én voor onze vrijwilligers. En een heel hartelijk welkom aan Lien!

Onze vrijwilligers hebben alles gedaan om enkel het beste van West- en OostVlaanderen voor te schotelen. Klinkt veelbelovend, toch? Maar ga het deze zomer vooral zelf ontdekken! Door de vlotte bereikbaarheid met het openbaar vervoer en de talrijke overnachtingsmogelijkheden onderweg is de route gemakkelijk op te delen in etappes naar ieders voorkeuren en mogelijkheden.

De vernieuwde gids is in de GR-webshop te koop voor 20 €. Als GR-lid krijg je 10% korting en betaal je 18 €. Heb je nog de topogids van 2018? Geen probleem, op de routepagina van onze website vind je alle trajectwijzigingen. De bestanden staan in volgorde van de gids en kan je gratis downloaden.

Foto Barbara Dessein

4.500 bezoekers op virtuele beurs Fort van Beieren Foto Frans Van Nevel

Winnaars vorig nummer De Falk Wandelatlas van Nederland gaat naar Miet Vanderheyden, Claudine Nicolaes, Eric Wittesaele en Betsy Vandebroek. Het boek Wereldwandelaars naar Sandrine Murrath, Frans Cuyvers en Jean-Marie Wylin. Het boek Zwijgende Vlakten is voor Yoran Maddens en Catherine Lahaye. Het boekje De Slankwandelaar voor Liesbeth Jonckers. De wandelgids Slowakei/Polen wordt verstuurd naar Luc Claes, Marie-Aline Wibrin en Jan Lammertyn. De fietsgids DonauTäler Radweg naar Goedele Vangeel, Guy Caers en Kristien Melaerts.

Ongeveer 4.500 fietsers en wandelaars hebben de eerste online editie van de Fiets en Wandelbeurs bezocht. Vooral de lezingen en workshops trokken veel publiek. Zo ook enkele GR-presentaties, waar onze vrijwilligers met hun kennis en enthousiasme vele bezoekers konden inspireren. Je kan de lezingen herbekijken op YouTube: GR 128, Streek-GR Dijleland en Streek-GR Haspengouw. De info over de workshop rond Wandelapps kan je op wandelpunt.be raadplegen.

Info over Welcome to My Garden vind je op hun website. Volgend jaar hopen we alleszins opnieuw op een fysieke beurs, meer bepaald op 19 en 20 februari 2022 in Gent (Flanders Expo).

2021-3 Op Weg |

63

10%

Tip voor vaderdag

KORTING

Verras je papa met een fiets- of wandelgids.

Meer info over onze vaderdagactie op www.groteroutepaden.be

voor leden

CADEAUBON!

Verras vriend, collega of familie met een bon die ze kunnen besteden in onze webshop.

RECENT IN ONZE WEBSHOP

Fietsen rond het

GROOTHERTOGDOM

Langs de grenzen van het

De fietslus van 370 km start aan het station van Troisvierges. Onderweg steek je 8 keer de grens over en maak je 2 drielandenpunten mee. Je vertoeft 67 km in België, 19 km in Frankrijk en 44 km in Duitsland.

De GPX-tracks van de hoofdroute én van de 6 rondritten kunnen gratis gedownload worden.

De route is getekend op 28 kaarten op schaal 1:70.000 (1cm=700m).

WANDEL G I D S

TREINSTAPPER 2

Voor de langeafstandsfietser is aandacht geschonken aan de afstanden tussen de campings onderweg, naast andere logiesmogelijkheden.

Ook aan de eendagsfietser is gedacht.

Langs de hoofdroute zijn 6 rondritten uitgetekend tussen 38 en 48 km.

TREINSTAPPER 2 | WANDELGIDS

Een kortere route? Dankzij het gratis!

Luxemburgs spoorwegennet kun je de hoofdroute inkorten. Bijvoorbeeld: fietsen van Troisvierges tot Wasserbillig (236 km); terug met de trein met overstap in Luxemburgstad.

Langs de grenzen van het Groothertogdom Luxemburg

De route is voor 85% bewegwijzerd, dankzij het fietsnetwerk van Luxemburg maar ook door Vennbahn- en Raveltrajecten en de Moselradweg.

Bovendien fiets je 65% op verkeersvrije paden, meestal oude spoorbermen (183 km) en jaagpaden (88 km)

Groothertogdom Luxemburg Een fietsrondrit van 370 km 85% bewegwijzerd 65% verkeersvrij

Ward Van Loock

8 WANDELINGEN VAN STATION NAAR STATION LANGS GROTE ROUTEPADEN

Alta Via wandelkaarten

6 kaarten met alle langeafstandsroutes van België Leden € 13,50 – Niet-leden € 15,00

Streek-GR Hageland

Vernieuwd pad en gids Leden € 8,10 – Niet-leden € 9,00

GR 17

Treinstapper2

GRP 123

De gare à gare par les GR

La Lesse et la Lomme par les GR Leden € 16,02 – Niet-leden € 17,80

Tour de la Wallonie picarde Leden € 16,02 – Niet-leden € 17,80

8 wandelingen tussen 2 stations Leden € 15,30 – Niet-leden € 17,00

Treinstappen in Wallonië Leden € 16,02 – Niet-leden € 17,80

Le Tour de Paris à pied

GR 75 Leden € 4,95 – Niet-leden € 5,50

Dwars door België (Arnout Hauben)

Het boek bij de televisiereeks Leden € 18,00 – Niet-leden € 20,00

Langs de grenzen van het Groothertogdom Luxemburg Fietslus van 370 km Leden € 15,12 ­– Niet-leden € 16,80

Fietsen naar Parijs

Editie 2019 Leden € 17,55 – Niet-leden € 19,50

SNELLE SERVICE IN DRIE STAPPEN

1

Online bestelling

2

Betaling: online of via overschrijving

3

Levering via bpost Ons secretariaat helpt je graag.

Bel tijdens de kantooruren naar +32 487 20 82 01 of mail naar info@groteroutepaden.be.

OPMERKELIJK

Over Vlaamse voetwegen

In de rubriek Wandelnieuws van het vorige nummer kon je lezen hoe Hugo Marissens tijdens de eerste lockdown zijn stoute wandelschoenen aantrok en op pad ging, zoveel mogelijk gebruik makend van trage wegen. Om een stukje van zijn zelfontworpen routes te testen, namen we de trein naar zijn heimat Dilbeek en gingen op pad. Æ Tekst en foto’s: Willem Dhaenens

Sometimes it snows in April

Nog maar net in de Stationsstraat vertrokken of ik draai al een buurtweg in. Tegelijk dwarrelen de eerste sneeuwvlokken neer. Een cape over man en rugzak beschermt gelukkig tegen de snijdende noordwester. Geen beter weer dan dit om mijn nieuwe LOWA-stapschoenen uit te testen.

Wanneer de wolken weg zijn, weerkaatst de zon op het witte tapijt. De belofte van meer dan 70% voetwegen wordt meteen waargemaakt: ik mag me verbazen over zó veel gele bordjes met groene namen, zoals Regteweg, Middelgrachtweg, enz…

Zelfs Claus kreeg zijn weggetje. Natuurlijk is het parcours niet met tekens aangeduid, waardoor de OsmAndapp voortdurend bij de hand moet zijn.

Na nog een lichte sneeuwbui doemt over de velden de toren van St-Martens-Bodegem op. Ondanks de smalle paden loop ik toch vaak langs huizen en achtertuinen, en zie ik hoe Vlaanderen volgebouwd werd.

Route 66

Na Wambeek doorkruist de route een groener gebied langs de Keurebeek. Hier in Eizeringen had ik een doorsteek kunnen maken om het traject met 2 km te verkorten maar dan mis je het Kattebos. Het overweldigende wit van de sleedoornbloesem omkroont de kerktoren in de verte. Maar dan knelt die linkse middenteen en is het tijd voor de lunch: nieuwe schoenen inlopen, het vraagt wat geduld en op de tanden bijten.

De sneeuw smelt sneller nu de zon vaak van de partij is. De Braambosweg leidt me over de Kleine Beek.

Plots ontvouwt zich een wijd open landschap met de boltoren van Strijtem en het massieve koetshuis pal ernaast. De gele bordjes krijgen nu allemaal ook een nummer: IJzeringsweg is Voetweg 42 en het bordje verderop doet even denken aan Route 66.

Wandelaar weg van woonkernen

Met het woord ‘stokkenintervalstaptocht’ scoor je ongetwijfeld hoog bij scrabble. Maar op asfalt

telkens de wandelstokken onder de arm nemen, is een goede graadmeter. En dan heb ik inderdaad veel meer op onverharde paden en voetwegen – dus mét stokken – gestapt. Die trage wegen leiden de wandelaar weg van de woonkernen, ook in Borchtlombeek. De laatste kilometers voeren door het Liedekerkebos. De felste sneeuwbui van de dag belemmert nu het zicht, de brilglazen missen ruitenwissers. Maar deze sneeuw blijft niet meer liggen zoals vanmorgen en alles blijft grauwgroen, tot het weer even opklaart, aan het eindpunt in het station van Essene-Lombeek. Het bilan van mijn tocht: 27 km, 270 hoogtemeters, droge voeten en géén blaar in de nieuwe schoenen.

Alle wandelingen die Hugo heeft ontworpen tellen 24 tot 28 km en minimaal 65% trage wegen. Voor de geoefende stapper dus! Elke etappe vertrekt en eindigt aan een treinhalte. Meer info over de reeds meer dan 50 tochten vind je op www.schampavie.be.

www.pirola.nl

Fietsroute Dubrovnik - Bolzano

de Balkan Dwars door n van de Balkan en Noord-Italië door bergen en vlakte

S E R I E E U R O PA F I E T S E R S

lange-afstandsroutes, thematische routes, dagtochten

COLUMN

On the road Moet Grote Routepaden dringend op zoek naar een nieuwe copywriter met een beetje hedendaagse stijl? Want wat gedacht van volgende ‘wervende’ (?) tekst: “Wandelen is af en toe een ommetje maken, niet gewoon je van je begin- naar je eindpunt verplaatsen, maar op zoek gaan, niet alleen naar mooie wegen maar ook naar pittoreske dorpjes en idyllische landschappen. Traditioneel vindt er elk jaar een Fiets- en wandelbeurs plaats maar als we mekaar daar niet kunnen ontmoeten willen we bij Grote Routepaden toch iedereen blijven stimuleren om het recreatieve fiets- en wandelplezier te ontdekken. Of je veel of weinig te besteden hebt doet er niet toe, we bieden suggesties voor ieders beurs. Maak je keuze in het rijke gamma van onze unieke aanbiedingen.”

Volgend nummer VOLGEND NUMMER

Op Weg Augustus 2021 Reportages

En het gaat zo nog even door: “Snuif de buitenlucht en kom mentaal tot rust, ontdek onze uitdagende routes, fiets weg van de drukte en de stress. Doen uitgestrekte wouden en spectaculaire horizonten je hart sneller kloppen dan is deze route de perfecte reisgezel om samen te fietsen. Hou je van lange reizen over rustige landelijke wegen of meer van het uitdagende werk over bochtige bergpassen, wij bieden je maximaal fietsplezier. Je zal in ieder geval ontspannen aankomen.”

GR 5A

Frontroute

Eifelsteig

Wallonië

GR 1 Aragon

Eifel/Moezel

COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw

Grapje!

Ondergetekende heeft deze tekst uit een reclamefolder die begin dit jaar in vele brievenbussen belandde, een beetje bewerkt en daarin motorrijden/toeren vervangen door wandelen/fietsen.

Auto- en Motosalon werd Fiets en Wandelbeurs, Humming Wheels Grote Routepaden en modellen/bikes werden routes.

Hoe melig kun je als reclamemaker anno 2021 zijn om het promotieproza van decennia geleden van een fiets- en wandelvereniging te gebruiken om je nieuwste ‘master edition’ machines aan te bevelen? Zo wordt de pretentie om de banale alledaagsheid ‘on the road’ te overstijgen zelf een perverse banaliteit.

Ik moest aan dit proza denken op één van de eerste lentedagen, toen we in de bubbel van onze kleindochters de Vlaamse Ardennen introkken. Ik had me al lopen opwinden toen we vanaf het avontuurlijke pad door het Enamebos onverhoeds gedwongen werden een eind over een betonweg te lopen, zo’n typisch Vlaamse, met noch fiets- noch voetpad. En plots waren ze daar, wel twintig zwarte reuzenmieren op twee wielen. Boven hun gebrul hoorde ik in mijn hoofd de slogans uit de folder: ‘legend of European roads’, ‘the ride never ends’, …

Allez vooruit mannen, leg jullie in de bocht. Ik duik met mijn kleindochters de graskant in, op zoek naar maximaal wandelplezier.

Johan Lauwerier

66 | Op Weg 2021-3

Cartografie

Grote Routepaden onderhoudt in Vlaanderen bijna 5000 km wit-rood en geel-rood beweg­ wijzerde GR-wandelpaden en 1.500 km met bordjes gemarkeerde LF-fietsroutes.

Meer info op www.groteroutepaden.be.

Jeroen Dhaenens (Les Ecrins, Frankrijk)

Contact

Opmaak en druk

GR-Secretariaat, Grasmarkt 61, 1000 Brussel, +32 487 20 82 01, info@groteroutepaden.be GR-directeur: Margot Van de put, margot. vandeput@groteroutepaden.be, + 32 472 37 98 29 GR-coördinator: barbara.dessein@ groteroutepaden.be, + 32 484 24 88 56 Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, + 32 496 606 553

Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Willem Dhaenens, Ann Mulders, Peter Cristiaensen

Redactie

Christina Bloem, Yanick Bos, Christophe Deblaere, Barbara Dessein, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet, Bart Vermeyen en Steven Vermeylen.

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme

Coverfoto

Vanden Broele, www.vandenbroele.be

Reclameregie

Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92

Abonnement

Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland.

Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren.

Als abonnee ben je ook lid van Grote Route­paden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofd­redacteur.

Werkten mee aan dit nummer

Tony Van Steenbergen, Fien Bombeke, Cathy Van der Sande, Lien, Femke en Stijn Huysmans, Anneliese Tirry, Tomy Devogelaere, Joris Vuylsteke, Jaco Van de Maarel, Marc Janssens, Luc Schulpen, Pieter Stockmans, Tom De Bruyckere, Willem Verhaeg, Herman De Wulf, Bart Cartuyvels, Kim Segers, Wim Rommel, Micheline Bourgeois, Thomas Dekiere, Maarten Dhaenens, Jan Van Meirhaeghe, Vic Van Geele, Jeroen Dhaenens, Annelies Sevenant, Jeroen Logghe, Veerle Huygh, Frans Van Nevel.

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap.

Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

Uw schoenenspecialist: kleine en grote maten!

www. .com

SNEAKERSHOP: Nike Adidas Calvin Klein US Polo Guess Dr.Martens Dc Diadora Jack&Jones Skechers Buffalo Fila All-Star Asics Converse Bjorn Borg New Balance Ea7 Emporio Armani Puma Reebok Warrior Airwalk Vans

ANTWERPEN

A12

Temse

Sint-Amands

Willebroek Mechelen Londerzeel

A12

MALDEREN Aalst

station

BRUSSEL

MEER DAN 2.000 MODELLEN VOOR STEUNZOLEN! DL-sport Verhulst Ara Loints Softwaves Birkenstock Mephisto-Mobils Allrounder Piesanto Berkemann Annalina Semler Gabor PiediNudi Vionic Remonte CHROOM VRIJ: Think! Brako-anatomics Vital FitFlop Clair de Lune Ecologica FinnComfort Wolky Oofos DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solicare Hergos

SPECIALIST IN WANDEL- LOOP- & BALANCE-SCHOENEN Mbt Joya Sano Strechwalker Finnamic Rollingsoft TOPDEALER VAN: Mephisto Lowa Meindl Oofos Rockport Allrounder Asics Brooks Teva Fitfop

€ 13 KORTING BIJ AANKOOP VAN EEN PAAR SCHOENEN VANAF € 95,00 EN NIET CUMULEERBAAR MET ANDERE KORTINGEN Naam ...................................................................................................................

Bornem

Dendermonde

m

✁

Sint-Niklaas

d e ll e n

:

(1 BAL GRATIS BIJ AANKOOP VAN 1P KINDERSCHOENEN)

mo

Adres ................................................................................................................... ...................................................................................................................

E-mail .............................................................................. Datum ..... / ..... / .....

EURIKA-SHOE BVBA - Handelsstraat 141 - 1840 Londerzeel (Malderen-station) Tel. (052) 33 30 01 - e-mail: eurika@telenet.be Open: alle dagen van 9 tot 19u - Gesloten: zondag en Feestdagen

BON €13

Niet geldig tijdens de sperperiode.

e

et

KIDS: Adidas-originals Skechers Vans Dc Birkenstock Timberland All-Star Ricosta Stones & Bones Fila Nike Puma Crocs Kipling

DAMES: Guess shoes & bags Calvin Klein Floris Van Bommel DL-sport TommyHilfiger Gabor PeterKaiser Mephisto Think! Brako Ara Geox SensUnique Semler Solidus Wolky

H TC a ll

ST RE

HEREN: Guess shoes & bags US Polo Floris Van Bommel Tommy Hilfiger Timberland Ambiorix Lloyd Sebago Giorgio Australian Geox Think Ara Ea7 Armani Mephisto Solidus Rockport

Ontdek De Panne met een glas champagne in de hand.

25/08/2021-29/08/2021

champagne wandeling

© Westtoer - beeld uit De Panne

Toerisme De Panne | 058-42 18 18 www.depanne.be/champagne Toerisme De Panne

ZO veel MeER

in De Panne