Szkoły ćwiczeń w relacji z pandemią
do rozwijania swoich talentów. W szybko zmieniającym się świecie różnorodność, autonomia i zmysł innowacyjny, a nawet upodobania do wyzwań, są gwarancją kreatywności i innowacji. Trzeba więc tworzyć wszelkie możliwe warunki do doświadczania przeżyć przyrodniczych, estetycznych, artystycznych, naukowych, kulturalnych i społecznych, które będą uzupełniać atrakcyjną prezentację dorobku przeszłych i przyszłych pokoleń.
1.2. Konstruktywizm jako perspektywa zróżnicowanego sposobu kształcenia w zakresie edukacji przyrodniczej w klasach I–III Każdy system kształcenia opiera się na określonej teorii rozwoju umysłowego człowieka. W ostatnich latach wielki renesans przeżywa konstruktywistyczna teoria rozwoju intelektualnego jednostki ludzkiej zakładająca, że człowiek wnosi osobisty wkład w swój rozwój poznawczy, konstruując w toku własnej aktywności rozumienie świata, który go otacza2. Spośród współczesnych teorii pedagogicznych właśnie konstruktywizm szczególnie wydaje się odpowiadać na wyzwania współczesności i dawać szansę na sprawne wyposażenie uczniów w kompetencje. Konstruktywizm jest teorią pedagogiczną, która odnosi się do sposobów powstawania wiedzy w ludzkim umyśle oraz do relacji między tym, jak nauczyciele nauczają a jak uczą się uczniowie. U podstaw konstruktywizmu leżą idee pedagogiczne J. Korczaka, C. Freineta, M. Montessori, H. Parkhurst, O. Declory’ego, a przede wszystkim W.H. Kilpatricka i J. Deweya oraz J. Piageta i L.S. Wygotskiego. Jednak najpełniej rolę aktywnego ucznia – z perspektywy konstruktywizmu – opisał w swoich pracach J. Bruner. Konstruktywizm bazuje na dwóch głównych podstawach: z jednej strony na neurobiologicznej teorii funkcjonowania mózgu, a z drugiej – na koncepcjach pedagogicznych wskazujących na efektywność reguł działania pedagogicznego, tworzących założenia konstruktywizmu. Przedstawiciele tego nurtu twierdzą, że ludzie uczą się w interakcji z otoczeniem, aktywnie konstruują własną wiedzę, wykorzystując wiedzę już posiadaną. Efekty poznania zależą nie tylko od poziomu dojrzałości i systemu bezpośrednich oddziaływań zewnętrznych (nauczanie), lecz przede wszystkim od skali aktywności poznającego. Nie tyle rejestruje on napływające informacje, ile buduje struktury wiedzy z dostępnych danych. Rodzi to pedagogiczny postulat, aby uczniowie byli aktywni i twórczy, gdyż próba biernego przyswajania wiedzy dostarczonej przez nauczyciela i podręcznik nie przyniosą zadowalających efektów. Wiedza nie składa się wyłącznie z faktów, zasad i teorii wyprowadzanych z obserwacji zjawisk i zdarzeń, ale jest także zdolnością człowieka do racjonalnego wykorzystywania informacji
Puślecki W., (2009), Konstruktywistyczna metoda projektów i jej stosowanie we wczesnej edukacji, [w:] Włoch S. (red.), Wczesna edukacja dziecka – perspektywy i zagrożenia, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 243.
2
6
