FILOSOOF OVER FILOSOOF
Ecce Philosophus EEN LEOPOLD FLAM VOOR ALLEMAN Hoewel het filosoof Leopold Flam (1912-1995) nooit aan woord en weerwoord ontbrak, was hij vrij slordig in zijn geschriften, een intellectueel oeuvre dat zowel boeken als gekrabbelde briefjes omvat. Wie zich inlaat met zijn filosofische nalatenschap is beslist een vriend van de filosofie, sterker nog: men moet flirten met de waanzin om een boek over Leopold Flam te maken. Nochtans, net die onderneming werd aangevat op initiatief van Willem Elias, professor emeritus aan de Vrije Universiteit Brussel en redelijk eigenzinnig filosoof, met de hulp van diverse auteurs die elk op hun manier het Flam-enigma proberen te ontrafelen. Tom De Mette
Het boek Ecce Philosophus: leven en werk van Leopold Flam is gepland voor 2021. Wat enigszins ironisch impliceert dat het tekstmateriaal voor dit boek tot stand is gekomen in volle coronacrisis. De ironie bestaat erin dat wie Flam gekend heeft of hem gelezen heeft, goed beseft dat het hier een filosoof in permanente staat van crisis betreft. Leopold Flam is alleen al daarom actueler dan ooit!
Hij schreef gewoon alles op wat hij dacht terwijl hij het dacht
ECCE PH I LOSOPH US LEVE N E N WE R K VAN LEOPOLD FLAM
Er zijn crisismomenten die zowel de enkeling, over wie Flam het graag en veelvuldig had, als de hele mensheid in een greep kunnen houden. Maar er zijn evengoed crisissen die louter getuigen van ‘autodidactiek’, om niet te spreken over zelfmedelijden. De vraag is dus niet of Leopold Flam in aanzienlijke mate zelf verantwoordelijk was voor zijn eigen lijden, zijn hoogstpersoonlijke culture de misère, dan wel waarom hij zo halsstarrig het minste parfum de crise aanwendde om erover na te denken en die gedachten, overpeinzingen, kritieken en andere kopzorgen op papier moest zetten. Mijn eerste, spontane indruk is dat Leopold Flam filosofeerde omdat het moest. In geen enkel document van zijn hand blijkt dat hij het filosoferen kon laten, al was het maar om eens te ouwehoeren met de vrienden die hij niet had. En dat is vreemd, want het denken van Flam is op de keper beschouwd tegelijk een existentiële daad als een existentieel denken dat ondenkbaar is zonder de Ander, in welke context dan ook. Flam schreef over nagenoeg alles. Hij schreef niet over wat hem bezighield, want dat was vrij veel voor één mens om te (ver)dragen, neen … hij schreef gewoon alles op wat hij dacht terwijl hij het dacht. Vraag is of hem dan zoveel bezighield omdat hij het beleefde? Was
26 > januari 2021
Tom De Mette
Willem Elias
Jean Pierre Vanhee
Ecce Philosophus: leven en werk van Leopold Flam van Tom De Mette, Willem Elias en Jean-Pierre Vanhee (red.) verschijnt in 2021 bij ASP. Coverontwerp door kunstenaar Colin Waeghe.
DEGEUS
