Oude bekenden
Tekst: Joke Dame Foto's: privébezit
Spelen in het orkest:
'Prachtig gestructureerde tijd'
Voormalig solocellist Marien van Staalen sloeg na zijn pensionering in 2012 een heel nieuwe weg in. Met zijn dochter speelt hij in het Kailash Ensemble, waarin westerse en Noord-Indiase klassieke muziek elkaar ontmoeten.
M
arien van Staalen (1947) viel bepaald niet in een zwart gat toen hij na 35 jaar zijn werk als solocellist bij het Rotterdams Philharmonisch achter zich liet. Hij stopte niet met spelen, als solist en in verschillende ensembles, hij breidde zijn dirigeertaken bij amateurgezelschappen uit en dan was er ook nog het vele werk voor de stichting Benares Schoolfonds – daarover straks meer. Waar hij wel mee worstelde, was de planning van zijn werkdagen. Marien: ‘Een van de allerleukste dingen van werken in een goed orkest is dat de tijd zo prachtig gestructureerd is. Je hebt je repetities, je hebt je concerten, je weet als het ware wat je van tien tot kwart over elf doet en wat van tien over half twaalf tot half een. Dat vond ik altijd heel prettig, want ik ben nogal een chaoot. Thuis moest ik mezelf een schema opleggen en dat bleek moeilijk. Ik plande m’n dagen netjes, maar als ik eens een kwartier later begon omdat ik niet uit bed kon komen, dan was voor mij de dag mislukt.’
én boeiend. Het is mooi van je dochter les te krijgen. En er bestaat geen enkele twijfel over wie welke rol heeft: zij kan het en ik kan het niet.’
De minst voorspelbare activiteit die Marien na zijn pensionering ontplooide was lesnemen bij zijn dochter Lenneke die Noord-Indiase klassieke muziek heeft gestudeerd – eerst in New Delhi, later aan het Rotterdams Conservatorium. ‘Sinds drie jaar heb ik les van haar; zij speelt op haar viool, ik op mijn cello. Ik ben een technisch vaardige cellist, maar om mijn techniek te gebruiken in een mij vreemde muziekstijl, die niet wordt genoteerd en voor een groot deel uit improvisatie bestaat, dat vind ik moeilijk,
Marien met een leerling van de Little Stars School in Varanasi, India.
32 14
Dat de Indiase vonk muzikaal oversloeg was geen verrassing. Marien was al sinds 2003 voorzitter van de stichting Benares Schoolfonds, een Nederlandse organisatie die vijf scholen voor kansarme kinderen in India ondersteunt. Elk jaar in november bezoekt Marien met zijn vrouw Conny, ook actief in de stichting, de scholen en de leraren daar. India en zijn spiritualiteit spelen een grote rol in het leven van Marien. Daar moet je overigens een niet al te romantisch beeld bij hebben, vindt hij. ‘India is de middeleeuwen met elektrische versterking en verkeersopstoppingen. Je moet even graven in het alledaagse India met zijn vuil, zijn lawaai en geuren voordat je iets van stilte vindt. Maar als je die vindt en je in de meditatiesfeer komt, dan is het overweldigend.’
Als Marien terugdenkt aan zijn tijd in het orkest, realiseert hij zich allereerst hoe geweldig hij heeft gewerkt met zijn fantastische collega’s van de cellogroep. ‘Een lange periode van samenwerking
