Business Traveller - Juli/Augustus

DE SINGAPORE AIRLINES BUSINESS CLASS

Een privéruimte om in te werken, met stroomvoorziening om uw apparaten op te laden

Directe toegang tot het gangpad met onze 1-2-1 stoelconf iguratie

Beleef een restaurant er varing aan boord van onze vluchten, en ontdek onze bekroonde ser vice

Scan voor meer informatie over onze Business Class

INHOUD

JULI/AUGUSTUS 2022

F E AT UR E S I ATA TO P D O H A

De stand van zaken van de luchtvaartindustrie

14

Niet typisch Texas

BERLIJN

CRUISEN IN LUXE

Heerlijk naar de Bahamas

ONTDEK AFRIKA

PLUS

Van authentiek Senegal naar de machtige Victoria Falls

Cruise Bahamas • Beroemde filmlocaties • Austin • Zakenreisnieuws

‘This is your captain speaking...’

26

INTERVIEW MET DE PILOOT

Verhalen uit de cockpit

BP

Een legendarische luchthaven

WRIST CANDY Zeer luxe horloges voor hem en haar

GRIEKENLAND n BTMF n BERLIJN TEMPELHOF n AIRLINE NIEUWS n PRAAG

52

n KAAPSTAD n

Op naar Zimbabwe en Zambia

In het voetspoor van Netflix 39

VICTORIA FALLS

JULI/AUGUSTUS 2022

MEDIA-TOERISME

J U L I / A U G U S T U S 2 0 2 2 €4.95

VUURWERK IN DOHA De jaarlijkse bijeenkomst van de luchtvaarttop

46 34

AUSTIN

OP D E C OVER BUSINESS TRAVELLER

20

BE STEMMINGEN

LIF E S T YLE 44

MUST HAVE

44

46

Je leeft maar een keer 56

HORLOGES

De allermooiste horloges van 2022

56

VI C T O R I A FALL S

52

CR UISEN I N D E B AH AMA S businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

3

Zakenreisbureau met superieure dienstverlening +31 20 405 52 75 www.schipholtravel.com info@schipholtravel.com

VOORWOORD

Ondernemen, wereldwijd

D

e reiswereld is met een ongemeen grote comeback bezig. Ondanks alle obstakels trekt Nederland massaal naar de luchthavens, treinstations en tank- en laadstations. Alle sceptici - het waren er best veel - die ten tijde van Covid beweerden dat het nu toch echt was afgelopen met massatoerisme hebben massaal de plank misgeslagen. En in het voetspoor van de vakantieganger gaat straks de zakenreiziger volgen, ik geef u het op een blaadje. Maar het wordt wel een nieuwe vorm van zakenreizen; zowel de zakenreiziger als de toerist zullen zich moeten instellen op een wereld aan nieuwe regels en gewoonten. Een goed uurtje van tevoren snel nog even naar de airport?

Voorlopig niet verstandig. Niet flexibele tickets? Geen constante toevoer van de laatste reisinformatie? En ga maar verder; gesloten lounges door personeelstekorten, duur en lang omvliegen in verband met de verschrikkelijke oorlog in de Oekraïne, stijgende ticketprijzen, afijn, verregaande onvoorspelbaarheid.

Maar zoals we gelukkig deze zomer zien, dat houdt ons terecht niet tegen. Voor elk probleem is een oplossing en daar wordt gelukkig hard aan gewerkt. Want we komen pas echt in de problemen als we niet meer ondernemen, wereldwijd, zoals altijd. En we zullen erover blijven schrijven om dat zo aangenaam en efficiënt mogelijk te doen. We komen er wel, letterlijk en figuurlijk.

Tijn Kramer Hoofdredacteur

COLOFON

J U L I / A U G U S T U S 2 0 2 2 €4.95

VUURWERK IN DOHA De jaarlijkse bijeenkomst van de luchtvaarttop

JULI/AUGUSTUS 2022 n KAAPSTAD n

WRIST CANDY Zeer luxe horloges voor hem en haar

ONTDEK AFRIKA

PLUS

Van authentiek Senegal naar de machtige Victoria Falls

Cruise Bahamas • Beroemde filmlocaties • Austin • Zakenreisnieuws

JAARLIJKS ABONNEMENT: Bespaar 5 procent op een abonnement van 2 jaar en 10 procent op een abonnement van 3 jaar.

‘This is your captain speaking...’

Verhalen uit de cockpit

GRIEKENLAND n BTMF n BERLIJN TEMPELHOF n AIRLINE NIEUWS n PRAAG

PANACEA 41-43 MADDOX STREET, LONDON W1S 2PD TEL +44 (0)20 7821 2700 BUSINESSTRAVELLER.COM

NEDERLAND: 1 jaar, €42.95 2 jaar, €79 3 jaar, €115 BP

CONTACT REDACTIE 035-6728848 EMAIL redactie@travmedia.nl SALES tel 035-6728855 of 035-6728852 EMAIL sales@travmedia.nl

ABONNEMENT tel 035-6728830 email redactie@travmedia.nl

BUSINESS TRAVELLER

UITGEVER Tom van Apeldoorn HOOFDREDACTEUR Tijn Kramer EINDREDACTEUR Sharon Evers REDACTEUR Arjen Lutgendorff, Dylan Cinjee, Theo de Reus, Rahanna van Stapele en redactie UK Business Traveller COMMERCIEEL DIRECTEUR TJ van Apeldoorn SALES Dennis Ebbers, Dennis de Groot en Daniëlle van Ewijk ART DIRECTOR Iris Beenen

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

5

VOORIN

BTMF voor zakenreisprofessionals op 26 september DE BUSINESS TRAVELLER & MICE FAIR BENELUX (BTMF) heeft zijn

definitieve datum en locatie. Het event voor de zakelijke reisprofessional wordt op maandag 26 september gehouden in het prachtige Hilversumse Hotel Gooiland.

Het kenmerkt zich door goede sprekers, een ruime beursvloer, netwerken, inspiratie, informatie en gezelligheid. En nog veel meer. Aanmelden kan nu op www.btmf.nl.

Beursvloer en meer De Business Traveller & MICE Fair Benelux vindt alweer voor de zestiende keer plaats. Ook deze editie verwachten

we weer een beursvloer gevuld met zakelijke reisagenten, incentive specialisten, meetingplanners, eventorganisers en andere kenners uit het boeiende landschap van MICE en zakenreizen.

Twee werelden met voldoende kruisbestuiving van onze bladen MICE Benelux en Business Traveller: 18 jaargangen MICE ervaring en 43 jaar Business Traveller smelten samen op één enerverende dag. En traditioneel sluiten we de Business Traveller & MICE Fair Benelux af met een gezellige borrel & bites.

NEDERLANDSE CORENDON HOTELS IN ZEE MET MARRIOTT CORENDON HOTELS & RESORTS tekent een

6

franchiseovereenkomst met Marriott International voor vijf hotels in Nederland. De samenwerking vertegenwoordigt bijna duizend hotelkamers in en rond Amsterdam. Een en ander gaat gepaard met naamsveranderingen. Corendon verwacht de zichtbaarheid van haar hotels in alle markten te verbeteren. De hotels zullen ook deel uitmaken van Marriott International’s toonaangevende loyaliteitsprogramma, Marriott Bonvoy.

Marriott exploiteert meer dan 8.000 hotels in 139 landen over de hele wereld. Onder de franchise-samenwerking zal Corendon de vijf hotels blijven exploiteren onder vier onderscheidende Marriott International-merken: Autograph Collection, Tribute Portfolio, Residence Inn by Marriott en Fairfield by Marriott. ‘We zijn zeer verheugd om samen te werken met Marriott International, een wereldwijd erkend merk in gastvrijheid, en te profiteren van Marriott’s wereldwijde naamsbekendheid en gastenloyaliteitsprogramma’, aldus Mariska Nunes, Managing Director van Corendon hotels. ‘Ons doel is om de allerbeste service te bieden aan onze gasten en Marriott Bonvoy-leden en om te laten zien dat de unieke gastvrijheid van Corendon waarde toevoegt aan de Marriottmerken.’

karaktervolle, onafhankelijke hotels van Marriott Bonvoy. Deze hotels zijn bijeengebracht door hun passie voor boeiend design en hun levendige sociale scène. Het Corendon Plaza Hotel, gelegen in het Corendon Village-complex in Badhoevedorp, ondergaat ook een renovatie en zal in Q2 van 2023 worden omgedoopt tot Corendon Amsterdam Schiphol Airport. De twee resterende panden in het Corendon Village-complex zullen een Residence Inn worden – gericht op gasten die langer willen verblijven – en een Fairfield, dat gasten een comfortabele, ongecompliceerde hotelervaring zal bieden.

Autograph Collection The College Hotel Amsterdam, een boetiekhotel met 40 kamers, wordt omgedoopt tot de Autograph Collection. Dit is een portfolio van uiteenlopende luxehotels over de hele wereld, met een eigen identiteit, gelegen in dynamische grote steden.

Na voltooiing van de geplande renovatiewerkzaamheden zal het Corendon City Hotel begin 2023 worden omgedoopt tot Corendon Amsterdam Nieuw-West, een Tribute Portfolio Hotel. De Tribute Portfolio is de groeiende collectie

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

VOORIN

ATPI OPNIEUW PARTNER THE OCEAN RACE ATPI, organisator van zakenreizen en evenementen, is weer gekozen als officieel hospitality-bureau voor The Ocean Race 2022-23. De 14e editie van de Ocean Race bestaat uit zeven etappes, met tussenstops in acht steden (en een fly-by in Kiel Sailing City) over de hele wereld. ATPI Sports Events gaat derhalve hospitalityprogramma’s op maat verzorgen tijdens alle tussenstops voor The Ocean Race-partners, sponsors en leveranciers van de teams. De focus ligt hierbij op duurzaamheid. Als ondertekenaar van de ‘Sports For Climate Action’ van de VN, neemt The Ocean Race deel aan de ‘Race to Zero’ met als doel de uitstoot van broeikasgassen (BKG’s)in 2030 te halveren en in 2040 een ‘net zero uitstoot’ te bereiken.

De Ocean Race ligt op schema om deze doelen te bereiken en zal als organisator de uitstoot tijdens de aankomende editie van de Race aanzienlijk verminderen.

‘We zijn erg trots dat we deze rol voor The Ocean Race weer mogen vervullen. The Ocean Race is een van de meest prestigieuze evenementen op de wereldwijde zeilkalender en ATPI kijkt ernaar uit om onvergetelijke gastbelevingen te creëren die gasten dicht bij het hart van de Race en de actie brengen’, aldus Helen van Berkel, Global Head of Events.

‘We weten uit onze eerdere ervaringen met ATPI dat onze gasten getrakteerd worden op een once-in a-lifetime hospitality-ervaring’, zegt Carla Nebreda, Director of Commercial Operations and Relationships. ‘ATPI werkt nauw samen met ons interne team om programma’s op maat te maken voor elke belanghebbende, waarbij de focus ligt op duurzaamheid.’

De Race start op 15 januari 2023 in Alicante, Spanje en eindigt eind juni in Genua, Italië - dat is een primeur, want het is de eerste keer dat The Ocean Race finisht in de Middellandse Zee en Italië aandoet. Deze editie van The Ocean Race telt bovendien de langste etappe in de bijna 50-jarige geschiedenis van het evenement. Etappe 3 beslaat 12.750 zeemijl en deze marathon van een maand voert de twee vloten met gemengde bemanningen helemaal van Kaapstad, Zuid-Afrika naar Itajaí, Brazilië.

BCD TRAVEL GAAT PARTNERSHIP AAN MET AIRBUS ZAKENREISSPECIALIST BCD TRAVEL bedient sinds 1 juli de vier Europese thuismarkten van vliegtuigfabrikant Airbus: Frankrijk, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. BCD werkt al samen met Airbus in Canada, China, India en de Verenigde Staten. BCD zal Airbus voorzien van een digitale en flexibele serviceaanpak om de reiservaring van werknemers te verbeteren. De gepersonaliseerde, digital-first-service wordt door BCD in vier talen aangeboden via een virtueel serviceplatform, dat bestaat uit een speciaal toegewijd team van travelconsultants, en BCD’s bekroonde reizigersapp TripSource. Het team gaat alle 110.000 reizigers van Airbus in Frankrijk, Duitsland, Spanje en het VK bedienen en zal voor een betere reiservaring zorgen door ruimere ondersteuningstijden en gepersonaliseerde, real-time alerts en berichten via TripSource.

‘Met dit maatwerkplatform helpen wij Airbus om de processen van hun zakelijke reismanagement te optimaliseren’, zegt Lutz Nauert, Senior Vice President, Global Program Management EMEA bij BCD Travel. ‘Het virtuele platform verbindt alle vier de markten en garandeert de best mogelijke ervaring voor alle Airbus-reizigers.’

Het is de eerste etappe die de drie grote ‘Zuid-Kaapen’ non-stop passeert: Kaap de Goede Hoop, Kaap Leeuwin en Kaap Hoorn. Dit maakt deze editie van The Ocean Race de meest uitdagende ooit.

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

7

VOORIN

Eurostar ziet zakenreizigers massaal terugkeren EUROSTAR, de hogesnelheidstreinoperator die het Verenigd

Koninkrijk met het Europese vasteland verbindt, meldt een sterke terugkeer van zakenreizen in de eerste zes maanden van 2022. Volgens gegevens van Eurostar was het herstel van zakenreizen tussen Londen en Parijs het snelst bij Franse en Amerikaanse bedrijven. Daarbij jagen de bank-, luxe- en consultancysectoren de zakenreismarkt aan. Nu Eurostar aan 75% van de dienstregeling van vóór de pandemie zit, bevindt het aantal zakenreizen zich in de eerste helft van 2022 terug op 70% van het niveau van 2019 en het aantal zakelijke accounts is met 40% gestegen tussen 2019 en 2022. Nieuw onderzoek in opdracht van de hogesnelheidsspoorwegmaatschappij wijst op het sterke vertrouwen van bedrijven in Europese zakenreizen: 78% van de zakenreizigers verwacht meer of evenveel te reizen tussen het Verenigd Koninkrijk en Europa vergeleken met 2019.

Face-to-face-contact tussen bedrijven en klanten is volgens 90% van de ondervraagden de drijvende kracht achter het reizen. Meer dan de helft (58%) van de bedrijven beweert dat

8

dit een efficiëntere manier van zakendoen is, die bovendien het moreel van het team ondersteunt en de relaties met collega’s en klanten verbetert. Hiermee wordt de vrees weggenomen dat het nieuwe hybride of thuiswerkmodel het einde zou betekenen van regelmatig zakenreizen. François Le Doze, COO van Eurostar, licht toe: ‘Het aantal zakenreizen is in 2022 sneller hervat dan we hadden verwacht, zeker als je bedenkt dat we nog steeds maar aan ongeveer driekwart van onze dienstregeling van vóór de pandemie zitten. We hebben er alle vertrouwen in dat deze trend zich na de zomerperiode zal voortzetten, ook omdat september traditioneel een drukke maand is voor zakenreizen.’

KLM EN THALYS STARTEN SAMENWERKING VOOR TRANSFERPASSAGIERS KLM EN THALYS zijn gestart met de eerder aangekondigde samenwerking waarbij KLM-stoelen inkoopt bij Thalys op het traject Schiphol-Brussel (vv) voor transferpassagiers. Hierdoor is één dagelijkse vlucht niet meer nodig. Dit aantal zakt van vijf naar vier. De proef loopt tot eind oktober. Daarna volgt evaluatie. De vijfde vlucht AMS-BRU zal sowieso niet terugkeren. Doel is om het aantal klanten dat met de trein van Brussel naar Schiphol (v.v.) reist om daar over te stappen op een KLM-vlucht, te vergroten.

Op dit traject zijn vrijwel alle passagiers transferpassagiers. Met de samenwerking is een eerste belangrijke stap gezet in de uitvoering van de Actieagenda Trein en Luchtvaart door KLM. Eind 2020 is deze actieagenda in samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat opgesteld door Schiphol, ProRail, KLM en NS. In de agenda staan acties en maatregelen om de internationale trein op afstanden tot 700 kilometer een logische

JULI/AUGUSTUS 2022

keuze te maken als alternatief voor en als aanvulling op het vliegverkeer. KLM biedt al langer de mogelijkheid om het traject Brussel-Schiphol met de hogesnelheidstrein Thalys af te leggen om vervolgens over te stappen op het vliegtuig (en vice versa). Voor de coronacrisis koos 20 tot 25 procent van de transferreizigers hiervoor, wat neerkomt op circa 36.000 klanten per jaar. Deze proef is gericht op het verbeteren van de klantervaring. KLM onderzoekt daarnaast samen met de Nederlandse Spoorwegen en andere Europese treinmaatschappijen de mogelijkheden om dit ‘high speed’ en comfortabele transferproduct uit te breiden met andere bestemmingen. De samenwerking is nu tot 29 oktober 2022. Na afloop van deze periode vindt een uitgebreide evaluatie plaats en zal gekeken worden hoe het air/rail-product verder kan worden ontwikkeld.

businesstraveller.nl

VOORIN

DELTA MODERNISEERT VERDER MET MEGAORDER 737-MAX DELTA AIR LINES zal het ultramoderne Boeing 737 MAX-vliegtuig

aan haar vloot toevoegen, terwijl de luchtvaartmaatschappij haar vloot blijft vernieuwen om de klantervaring tijdens de vlucht te verbeteren en tegelijkertijd de brandstofefficiëntie te verbeteren. Delta bestelt het grootste model in de MAX-serie, de 737-10, waarvan de levering in 2025 begint. Het zal worden aangedreven door de next generation LEAP-1B-motoren. Het vliegtuig zal 20%-30% zuiniger zijn dan de te vervangen Delta-vliegtuigen, waarmee de overeenkomst een belangrijke stap is in Delta’s beleid naar een duurzamere luchtvaart.

‘De Boeing 737-10 zal een belangrijke toevoeging zijn aan Delta’s vloot terwijl we vormgeven aan een duurzamere toekomst voor vliegreizen, met een verbeterde klantervaring, verbeterde brandstofefficiëntie en de beste prestaties in zijn klasse’, aldus Ed Bastian, CEO van Delta. ‘Deze nieuwe vliegtuigen bieden superieure operationele prestaties en netwerkflexibiliteit.

De overeenkomst weerspiegelt ook onze behoedzame benadering van het inzetten van ons kapitaal. Dit vliegtuig zal worden bestuurd, bediend en onderhouden door de allerbeste professionals in de branche, en het is hun harde werk en toewijding aan onze klanten die ons altijd onderscheiden.’

9

POLESTAR ONTHULT LIMITED EDITION MOUNTAINBIKE Polestar, het Zweedse premium elektrische performance automerk, lanceert een handgemaakte mountainbike met een uniek design en exclusieve componenten.

De fiets is tot stand gekomen in samenwerking met het Zweedse high-end fietsmerk Allebike. De full suspension mountainbike ‘Allebike Alpha Polestar edition’ wordt geproduceerd in een gelimiteerde oplage van 100 exemplaren en is het nieuwe topmodel in de Polestar Additionals webshop.

De limited edition mountainbike is een speciale uitvoering van de veelzijdige Alpha van Allebike. Het op maat gemaakte lichtgewicht en stijve frame van met koolstofvezel versterkt polymeer (CFRP) is door Polestar en Allebike samen ontwikkeld en biedt solide en responsief rijgedrag. Met zijn moderne geometrie, speciaal gefocust op de populaire ‘downcountry’-klasse, is deze fiets klaar om op elk terrein te presteren. De Allebike Alpha Polestar edition is het nieuwe topmodel in de Polestar Additionals-webshop en wordt exclusief online verkocht. De fiets is verkrijgbaar in één maat en twee kleuren.

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

COLUMN

H. KERSTEN

2021 UITSTEKEND JAAR VOOR HET MKB

10

Althans, volgens de media. Ik citeer uit een artikel van accountantweek. Financiële cijfers niet eerder zo positief volgens SRA (een netwerkorganisatie van 375 zelfstandige accountantskantoren met 900 vestigingen in Nederland). Ik snap dat de champagne ontkurkt is, het beste jaar ooit, en dat in een coronajaar. Lang leve de pandemie.

Het betreft een artikel van begin juni 2022. Ik kan mij zo voorstellen dat nog lang niet alle jaarrekeningen over 2021 zijn opgemaakt, maar toch een knallende conclusie.

Ook de vermogenspositie en de kredietwaardigheid staan op recordhoogte. Een reden om nog een fles van dat heerlijke, bruisende vocht open te trekken.

Er wordt ook melding gemaakt dat de horeca nog lang niet op het niveau van voor corona is, dus ik hoop voor die branche dat de flessen champagne in de horeca zijn ontkurkt.

Het FD (Financieel Dagblad) heeft de analyse van de SRA ook bezien en komt met een artikel ter zake.

Ik citeer: Winst Nederlandse MKB is verleden jaar dankzij loonsteun fors opgelopen. Dat is wel een fijne conclusie. Hoe kan het dat je winst in een jaar dat het slecht met je gaat omdat de omzet terugloopt en je (dus) een subsidie krijgt op je loonkosten, fors oploopt? Stommiteiten van de Staat der Nederlanden? Fraude in het MKB? Of wellicht een verkeerd geïnterpreteerde analyse, of een foute analyse? Of een fout artikel?

O, ja. Er wordt aangegeven dat het met name MKBbedrijven betreft die veel personeel hebben. Hoe meer personeel minder werkt, hoe hoger de winsten worden.

En o ja, het komt ook doordat ondernemers meer

JULI/AUGUSTUS 2022

winst behaalden omdat ze in de kosten sneden, zoals de inkoop. Mij staat bij dat de inkoop recht evenredig met de omzet is verbonden. Wanneer je niets omzet hoef je ook niet in te kopen. Snijden in de inkoop lijkt niet de oorzaak van een lagere inkoop, maar een afname van de omzet. Of bedoelen ze de voorraad afbouwen, zodat minder ingekocht hoeft te worden. Maar dat leidt niet tot hogere winst, maar tot lagere uitgaven.

Verderop komt de mouw uit de aap (verschrijving, maar wie maakt die niet in zijn artikelen?). Er is een analyse gemaakt van de winststijgingen ten opzichte van 2020. Ja ja, dat lijkt zo’n beetje het slechtste jaar in de historie van de MKB-ondernemers te zijn geweest, maar waren de Financiële cijfers niet eerder zo positief ? Nee dus, lijkt het, niet eerder zo positief in een coronajaar? Dat zou wel eens kunnen. En dan: bijna de helft van de grotere MKBondernemingen boekten een winststijging van meer dan 50% t.o.v. 2020 en de kleinere (omzet minder dan 1 miljoen) zagen de winst in dezelfde periode minimaal halveren. Dat is dan 2021 t.o.v. 2020.

Maar is dat wel zo?

En: ook de financiële gezondheid van de horeca verbeterde: in 2021 was het aandeel van het eigen vermogen gemiddeld gestegen tot 42%. In 2019 lag dat percentage nog op 36%. Dus ze zijn in de horeca rijker geworden, of zijn de balanstotalen afgenomen zodat men procentueel meer vermogen heeft, maar absoluut niet?

Het gros van de artikelen m.b.t. financiële gegevens roepen meer vragen op dan ze beantwoorden.

Wellicht deze column ook wel, maar ik ben altijd bereid een uitleg te geven. Fijne vakantie.

businesstraveller.nl

VOORIN

SIXT breidt uit naar Canada SIXT breidt uit naar Canada en vergroot daarmee zijn wereldwijde netwerk. Vanuit een eigen Canadese onderneming opent de internationale aanbieder van mobiliteitsdiensten deze maand zijn eerste vestiging in Vancouver, waarna Toronto zal volgen. Direct zal SIXT, als aanbieder van premium mobiliteits-diensten, zijn klanten een wagenpark van hoge kwaliteit aanbieden met een groot aanbod van merken zoals Mercedes-Benz en BMW. De Canadese filialen zullen binnenkort ook digitale counter-bypass aanbieden, waarmee klanten niet alleen de balie kunnen omzeilen, maar ook twee uur voor het ophalen een specifieke auto kunnen

reserveren. Door deze uitbreiding bestrijkt SIXT nu het gehele Noord-Amerikaanse continent.

Aantrekkelijke markt met groot marktpotentieel Het doel van SIXT is om tegen 2025/2026 een marktaandeel van drie tot vijf procent te bereiken. De Canadese markt heeft een totaal marktpotentieel van ongeveer 1,4 miljard euro. Een blik op de eerste locaties Vancouver en Toronto laat zien hoe aantrekkelijk deze markt is. Het potentiële marktvolume van deze twee bestemmingen alleen is gelijk aan ruwweg een derde van het marktvolume van Italië, namelijk

ongeveer 400 miljoen euro.

Uitbreiding Canada is logische stap voor SIXT Na de ontwikkeling van SIXT in de Amerikaanse groeimarkt, is de uitbreiding naar Canada de logische vervolgstap. Sinds SIXT in 2011 de oversteek naar de VS maakte, is de mobiliteitsaanbieder gestaag gegroeid. Vorig jaar wist SIXT zijn marktaandeel in de VS bijna te verdubbelen en groeide de omzet naar bijna 600 miljoen euro. Ook in Canada wordt een vergelijkbare groei verwacht, zowel voor vakantie- als zakenreizen.

MOOIE MERCH VAN JUBILEREND BMW M-KLASSE GELIJKTIJDIG met de recente onthulling van nieuwe BMW M-voertuigen lanceerde het automerk de '50 Years of BMW M'-collectie.

De exclusieve collectie is speciaal gemaakt ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van BMW M. Bijna elk van de 14 items van de jubileumcollectie is voorzien van het opvallende '50 Years of BMW M'-logo, dat de iconische BMW M-strepen weerspiegelt en de diepe band met de geschiedenis van het merk. Gemaakt in samenwerking met PUMA, combineren de items vakkundig de thema's van sportieve flair en design, streetwear en expressieve lifestyle. Op deze manier vatten ze de visie van de dynamische BMW M-gemeenschap vast, ook uitgedrukt in de jubileumclaim: WE ARE M. 'Samen met onze jarenlange licentiepartner PUMA slagen we erin om voortdurend een nieuwe impuls te geven in een zeer dynamische en competitieve omgeving', zegt Stefan Karch, hoofd van BMW Lifestyle. 'De integratie van de BMW M 50th Anniversary Collection op het Goodwood Festival heeft voor veel opschudding gezorgd.' De 14-delige BMW M Anniversary Collection is verkrijgbaar bij geselecteerde BMW-dealers en kan online worden besteld via https://lifestyle.bmw.com/en/collections/bmwm/50years.

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

11

VOORIN

ITA AIRWAYS BREIDT ZOMERPROGRAMMA UIT

12

ITA AIRWAYS, de nieuwe Italiaanse nationale luchtvaartmaatschappij, presenteerde onlangs het nieuwe vluchtschema voor het zomerseizoen 2022 van en naar Nederland. Het zomerseizoen van ITA Airways in 2022 omvat 63 nieuwe bestemmingen, waarvan 22 binnenlands, 34 internationaal en 7 intercontinentaal. ITA Airways werd tijdens de presentatie vertegenwoordigd door Carla Catuogno, Regional Manager Europa, Margreeth Kappert, Country Manager Nederland, Veerle Symoens, Sales Account Manager Benelux en Aldo D’Elia, International Sales Development Manager. Een van de belangrijkste gepresenteerde thema’s van ITA Airways is de toewijding van het bedrijf aan duurzaamheid. Het doel van ITA Airways is om tegen 2025 een van de groenste Europese luchtvaartmaatschappijen te worden, met 75% van de vloot met vliegtuigen van de nieuwe generatie. Het is al begonnen met de nieuwe Airbus A350. Deze vliegtuigen zijn dankzij een nieuwe reeks materialen 70% lichter en het brandstofverbruik en de CO2uitstoot zijn met 25% verminderd.

Milaan Linate naar Amsterdam, met in totaal 34 retourvluchten per week vanuit Rome FCO en Milaan LIN. Vanaf de luchthaven van Schiphol is er verbinding met belangrijke Italiaanse bestemmingen: Alghero, Brindisi, Bologna, Bari, Cagliari, Catania, Genua, Milaan-Linate, Napels, Palermo, Lamezia Terme, Triëst, Venetië, Pescara, Florence en Olbia. Het zomerseizoen van ITA Airways werd ook verbeterd met de toevoeging van nieuwe vluchten van Rome Fiumicino naar Buenos Aires en São Paulo vanaf begin juni.

Het zomerseizoen van ITA Airways in 2022 omvat 63 nieuwe bestemmingen, waarvan 22 binnenlands, 34 internationaal en 7 intercontinentaal. ITA Airways heeft tevens het schema van de zomer van 2023 al geüpload naar alle verkoopkanalen, zodat klanten hun zomervakantie een jaar van tevoren kunnen plannen.

Het is ook mogelijk om de vlucht van ITA Airways te boeken van Rome Fiumicino naar Tokyo Haneda, die vanaf april 2023 dagelijks wordt, na de start in de winter van 2022 met 3 wekelijkse vluchten, uitgevoerd vanuit Rome elke woensdag, vrijdag en zondag en vanuit Tokyo elke maandag , donderdag en zaterdag.

ITA Airways breidt haar intercontinentale netwerk tevens uit met een nieuwe vlucht van Rome Fiumicino naar Malé, Malediven. De vlucht wordt uitgevoerd van 17 december 2022 tot 26 maart 2023, de laatste retourdatum vanaf de Malediven. Vanaf 17 december wordt de vlucht drie keer per week uitgevoerd tot 22 januari en twee keer per week van 23 januari tot het einde van het winterseizoen.

Meer dan 30 wekelijkse retourvluchten De luchtverbinding tussen Nederland en Italië is altijd een prioriteit geweest voor ITA Airways.

Daarom heeft het bedrijf de afgelopen maanden meer dan 30 wekelijkse retourvluchten opgezet tussen Amsterdam en zijn twee hubs: Rome Fiumicino en Milaan Linate. Met twee dagelijkse vluchten vanuit Rome en drie dagelijkse vluchten van

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

Meer INFORMATIE Meer NETWERKEN Meer INSPIRATIE

Locatie: Hotel Gooiland Amare: déGrand nieuwste event locatie in vanHilversum Den Haag Registreer opwww.btmf.nl www.btmf.nl Registreer op

© Sebastiaan van Damme

© Carlijn Stortelder

Interesse in deelname om de hele BeNeLux markt te ontmoeten?

Neem contact met ons op: E sales@travmedia.nl T +31 356728855

BESTEMMING

14

Tech in Texas JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

DOOR JONATHAN THOMPSON

15

businesstraveller.nl

RYANJLANE/ISTOCK

De Texaanse hoofdstad, Austin, ‘keeps things weird’ door hightech te verwelkomen, haar kleine, eigenzinnige restaurants en bars te koesteren en een bloeiende live muziekscene aan te moedigen.

JULI/AUGUSTUS 2022

BESTEMMING

‘W

eird’ is een van die woorden die niet helemaal lekker van het Amerikaans naar het Nederlands vertaald kunnen worden. In de VS benadrukt het woord minder het vreemde, eigenaardige of ongewenste, maar het staat meer voor eigenzinnig, creatief en avantgarde. En Austin – ook bekend als ‘Weird City’ – ademt dat laatste in volle teugen. De Texaanse hoofdstad is lange tijd een bastion geweest voor inventiviteit en excentriekelingen; je hoeft alleen maar een blik te werpen op de overvloed aan straatkunst, bumperstickers en vervaagde tie-dye t-shirts met de alomtegenwoordige slogan – ‘Keep Austin Weird’ – om dat te begrijpen. Maar in het afgelopen decennium is het meer dan dat geworden: een bloeiend technisch mekka met een van de snelstgroeiende bevolkingsgroepen in het land. Weird City is ook Wired City geworden.

Vorig jaar werd Tesla van Elon Musk de nieuwste grote naam die, in de recente voetsporen van Apple en Amazon, naar Austin verhuisde en zich aansloot bij reeds bestaande technische titanen, waaronder Dell, Samsung, IBM en Facebook. De massale uittocht naar Centraal Texas – grotendeels vanuit Californië – is ingegeven door een aantal bedrijfsvriendelijke factoren, waaronder het ontbreken van inkomensbelasting.

Volgens de Austin Chamber of Commerce zijn de banen in de hightech de afgelopen tien jaar met maar liefst 62 procent gegroeid in het grootstedelijk gebied, wat neerkomt op meer dan 175.000 nieuwe functies. Deze dramatische toename heeft op zijn beurt geleid tot nog een andere bijnaam voor de stad – Silicon Hills: een knipoog naar zowel het vertrek uit Silicon Valley als de aankomst in het pittoreske Texas Hill Country.

16

ISMAEL QUINTANILLA; CARLOS ALFONSO/UNSPLASH

HET BESTE VAN HET TEXAANSE NACHTLEVEN De intense opkomst van technologie heeft geleid tot een grote toestroom van millennial-werknemers, met per dag naar schatting 180 nieuwe inwoners die naar de stad verhuizen en de totale bevolking onverbiddelijk richting de miljoen jaagt.

Simpel gezegd is Austin op dit moment absoluut booming: een feit dat Virgin Atlantic deze maand onderkende door te starten met directe vluchten vanuit Londen en zich bij British Airways te voegen bij het verbinden van de Texaanse stad met zijn Britse tegenhanger. Deze snelgroeiende, jeugdige bevolking heeft natuurlijk ook elders gevolgen gehad. De twee grote muziekfestivals van Austin – South by Southwest in maart en Austin City Limits in oktober – zijn uitgebreid tot kolossale proporties, terwijl de sportscene onlangs ook twee grote boosts kreeg, met de lancering in 2021 van het door Matthew McConaughey gesteunde Austin FC – de eerste professionele sportfranchise van de stad – en de verlenging van de Formule 1-franchise voor nog eens vijf jaar, waardoor Austin’s Circuit of the America’s (COTA) tot ten minste 2026 gastheer zal zijn van de Amerikaanse Grand Prix.

Ook de bar- en restaurantscene verkeert in een blakende

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

BESTEMMING

gezondheid. Austin staat vaak bovenaan de lijst met de beste plaatsen om te wonen in de VS, en een groot deel daarvan (afgezien van de zakelijke omgeving en de betrouwbare Texaanse zon) is de rijkdom aan opties als het gaat om het nachtleven. Dit is de ‘Live Music Capital of the World’ (Austin’s handelsmerk in 1991), met honderden locaties waar regelmatig optredens worden gehouden en ogenschijnlijk onbeperkte entertainmentopties, zelfs als muziek niet jouw ding is.

Een van de grootste trekpleisters blijft Rainey Street, een oude straat met bungalows in vakwerkstijl met schilderachtige houten veranda’s in de zuidoostelijke hoek van het centrum, die nu is veranderd in een reeks hipstervriendelijke bars en restaurants (de beste hebben de neiging om genoemd te worden naar voormalige bewoners, echt of ingebeeld: Lucille, Clive en ‘Stagger Lee’ behoren tot de topkeuzes). Vergelijkbaar is South Congress (of ‘SoCo’), uitgegroeid tot een grote scene, gecentreerd op een van de coolste winkelstraten van de stad (je kunt hier alles kopen, van huishoudelijke artikelen tot op maat gemaakte Stetsons, tepelkwastjes tot haute couture) en omzoomd met een overvloed aan boetiekhotels, levendige cafés en eigenzinnige cocktailbars. (De eerste donderdag van elke maand is het bijzonder spectaculair, wanneer de hele straat verandert in een enorm buurtfeest, met late openingen, speciale aanbiedingen en livemuziek die uit elke deur vandaan lijkt te komen). Maar uiteindelijk is het Oost-Austin waar op dit moment de meeste beweging en spanning te vinden is, gezien de gentrificatie die op dit moment een revolutie teweegbrengt

businesstraveller.nl

DEZE PAGINA: Austin staat bekend om zijn kleine restaurants aan Rainey Street en zijn levendige live muziekscene.

JULI/AUGUSTUS 2022

BESTEMMING

NIEUWE EN BINNENKORT TE OPENEN HOTELS IN AUSTIN ORIGIN AUSTIN Als Wyndham Hotel dat binnenkort opent, belooft Origin ‘Texaanse gastvrijheid met een rand Lone Star-spunk’. Het vijf verdiepingen tellende boetiekhotel, gelegen in de opkomende Mueller-buurt, zal 120 kamers en een restaurant met diner op de binnenplaats bevatten.

Originhotel.com

COLTON HOUSE HOTEL Geopend in januari 2021, biedt dit eigenzinnige boetiekhotel voor particulieren het beste van Home Away en Airbnb, met een brede selectie van verschillende kamergroottes (van studio tot drie-personen-slaapkamers), en uitstekende deals voor langere verblijven. Het beschikt ook over een prachtig zwembad, een multifunctioneel dak en een grasveld van 465 m² voor evenementen. coltonhousehotel.com

18

THOMPSON AUSTIN

LORRAINE BOOGICH/ISTOCK; ARPAD BENEDEK/ISTOCK

Austin’s incarnatie van The Thompson opende in januari met veel tamtam, met een geweldig zwembad op het dak omzoomd met weelderig groen en niet minder dan drie verrukkelijke restaurantopties, geleid door James Beard Award-winnende chef-kok Mashama Bailey. Om nog maar te zwijgen van het ultramoderne wellnesscentrum van 622 m² en de geweldige locatie - midden in het centrum. thompsonhotels.com

COMMODORE PERRY ESTATE Een buitengewoon pand dat niet zou misstaan ​​in ZuidFrankrijk of Spanje: Commodore Perry is een charmante, deftige oase, gelegen op vier glooiende hectaren in de wijk Hancock in Austin. Het hotel, dat deel uitmaakt van de Auberge Resorts Collection, is gecentreerd in een groots landhuis en is tijdens de pandemie geopend, maar is sindsdien steeds sterker geworden en het heeft in de afgelopen 12 maanden een aantal prijzen en onderscheidingen gewonnen. aubergeresorts.com/commodoreperry

JULI/AUGUSTUS 2022

in een ooit vervallen cluster van pocketbuurten en er zo inmiddels enkele van de populairste nieuwe locaties van de stad zijn ontstaan.

FEEST IN HET OOSTEN De restaurantscene bloeit vooral in Oost-Austin, met een stortvloed aan intrigerende nieuwe plekken die zich na de pandemie openen, waaronder Canje, een Caribisch restaurant en cocktailbar op East 6th Street, waar Jamaicaanse, Puerto Ricaanse en Guyanese invloeden samensmelten in onstuimige stijl. Aan de overkant van de straat ontdek je het immer populaire Lazarus Brewing Co met zijn heerlijk pittige bieren, terwijl je een paar blokken naar het noorden Birdie’s vindt, een geliefd Iedereen wil een buurtrestaurant dat in de zomer van 2021 is stukje van Weird geopend en ‘helder, sierlijk eten’ serveert, zoals City, met zijn gouden kikkererwtenpanisse en steak-tartaar geweldige weer en met shiitakes en pecannoten. Ondertussen, hoge levensstandaard een korte Uber-rit naar het noorden, vind je een andere nieuwkomer aan de oostkant, Vic en Al’s: een huiselijke eetgelegenheid die verrukkelijk Cajun-gerechten serveert, geïnspireerd op de pittige gerechten van het naburige Zuid-Louisiana. Natuurlijk is barbecue koning in Texas, en Oost-Austin heeft ook enkele van de beste plekken voor gerookt vlees, waaronder Franklin Barbecue, dat vaak wordt geprezen als de best van het land (verlaat de stad niet zonder op de eikenhouten gerookte steak te proberen: mals genoeg om met een lepel te snijden). Andere opmerkelijke buitenposten in het vleesnirvana zijn onder meer La Barbecue – waar het smeltende varkensvlees met chipotle-slaw de lokale bevolking een lieveling onder de lokale bevolking is – en Micklethwait Craft Meats, bekend om zijn verrukkelijke handgemaakte worsten, die variëren van eend met kersen tot lamsvlees met mandarijnschil.

Maar het draait hier niet enkel om bakstenen en mortelrestaurants. Austin ontvlamde de Amerikaanse foodtruck-rage, en die scene bloeit nog steeds, met vrijwel elke denkbare keuken verkrijgbaar bij vierwielige verkopers, en veel ervan vergelijkbaar fantastisch. Aloude favorieten zijn de Pueblo Viejo Taco Truck op de toepasselijke naam Pickle Road, en de Smoking Carrot Food Truck op East Sixth, waar gezonde

businesstraveller.nl

kommen met een Texaanse twist worden geserveerd. De nieuwkomer die de lokale bevolking ook erg enthousiast maakt is ongetwijfeld Distant Relatives – een ongelooflijk inventieve BBQ-truck die je geparkeerd vindt buiten Meanwhile Brewing Co op Promontory Point Drive.

Zoals je zou verwachten van een stad met uitstekend weer, een jonge bevolking en een sterk uitgaansleven, bloeit de cocktailscene hier ook absoluut, vooral op de daken en buitenterrassen. Nieuwe toevoegingen op dit terrein zijn Tiki Tatsu-ya – een tropisch paradijs omgeven door weelderig groen en watervallen in de wijk Zilker – en Wanderlust Wine Company in Oost-Austin, waar niet minder dan 80 wijnen uit de tap komen, waarvan vele self-service zijn (mis hier ‘Tappy Hour’ niet, dagelijks van 15:00 tot 18:00). Ondertussen heeft Celis Brewery (de grootvader van de ambachtelijke brouwerijen in Austin) een gigantische nieuwe biertuin geopend met een met een podium voor livemuziek op Metric Boulevard, dat al een van de populairste spots in de stad is. En tot slot, voor iets echt ‘weirds’ in Austin, is er Smash ATX – een bizarre tafeltennisbar die de beste elementen van pingpong, gebakken

businesstraveller.nl

kip en lokaal bier combineert.

KAPITALE WINST

BOVEN: De historische Sixth Street BOVEN LINKS: Amy’s Ice Cream, South Congress Avenue BOVEN RECHTS: Geroosterd vlees bij Franklin Barbeque

Op dit moment lijkt het erop dat iedereen een stukje Weird City wil met zijn geweldige weer en uitstekende levensstandaard, van Elon Musk en Mark Zuckerberg tot Virgin Atlantic en Formula One. Dit voorheen slaperige Texaanse Hill Country-stadje dat te lang werd overschaduwd en verslagen door de naburige zwaargewichten Dallas en Houston, stapt nu met de grote jongens in de cowboylaarzen. Het geheim van Austins succes was zowel zijn ‘weirdness’ als zijn ‘wiredness’: het aantrekken van artiesten en muzikanten samen met techwerkers en start-ups ging als ijzervijlsel op een magneet. Op dit moment wil iedereen dansen op de muziek die de Live Music Capital of the World speelt, waarbij ze Los Angeles, San Francisco en New York massaal verlaten voor een stad die een glanzend juweel is geworden in het hart van de Sun Belt – en het slechts bewaarde geheim van Amerika. . BT

JULI/AUGUSTUS 2022

WATC H E S

Vuurwerk op de jaarlijkse luchtvaar ttop IATA AGM

INFL ATIE, ARBEIDSTEKORT, COVID EN JENNIFER LOPEZ Een leuk netwerkfeestje, een state of the union, lobbykansen en veel gangpadenwerk. Geef het beestje maar een naam, maar de jaarlijkse top van luchtvaartbelangenvereniging IATA is altijd de moeite waard. Over inflatie, duurzaamheid, oorlog-arbeidsmarkt, Covid en een optreden van Jennifer Lopez.

DOOR TIJN KRAMER

20

H

et kon eindelijk weer.

Amsterdam 2020 werd geannuleerd door de pandemie, en vorig jaar in Boston was het meer een hybride sessie. Maar van 19 tot 21 juni 2022 was het Doha, met Qatar Airways als gastairline. De 78e editie en een om niet snel te vergeten.

Hoewel Aziatische en Amerikaanse ‘usual suspects’ nog grotendeels afwezig waren door hopelijk het laatste restant aan reisrestricties, kende de gastenlijst voldoende power voor een mooi feestje vol vuurwerk. Letterlijk ook.

Om het beeld te schetsen. De jaarlijkse algemene vergadering is

JULI/AUGUSTUS 2022

het topevenement bij uitstek van IATA. Naast de wettelijke verplichtingen, het formaliseren van standpunten in de branche en het aantonen van eenheid van luchtvaartmaatschappijen, biedt de AGM een focus voor opkomende branchekwesties en een forum voor leden om elkaar te ontmoeten en te netwerken.

Ongeveer 800 vertegenwoordigers van IATA’s aangesloten luchtvaartmaatschappijen, geassocieerde industriële partners, internationale en regionale verenigingen, toonaangevende fabrikanten en industriële leveranciers wonen deze

bijeenkomst gewoonlijk jaarlijks bij, vergezeld van een groot Het momentum mediacontingent. Het wordt is onmiskenbaar, al sinds 1945 gehouden, ieder jaar in een andere stad en de maar er is nog who’s who van de airline-wereld werk aan de is normaliter aanwezig. Ook winkel toen nog CEO - Pieter Elbers, die logischerwijs een beetje de schaduw zocht. De inzichten mochten dit keer vooral van de andere CEO’s komen. En die waren er genoeg.

Interessant is altijd het overzicht van de luchtvaart, een mooi ijkmoment om te kijken hoe de branche ervoor staat.

De rug rechten na zware jaren staat dit jaar voorop. ‘Luchtvaartmaatschappijen

businesstraveller.nl

R E P O R TA G E

INKOMSTEN De inkomsten gaan stijgen nu Covid19-beperkingen versoepelen en mensen weer gaan reizen. De uitdaging voor 2022 is om de kosten onder controle te houden.

‘De vermindering van verliezen is het resultaat van hard werken om de kosten onder controle te houden terwijl de industrie toeneemt.

Naarmate de industrie terugkeert naar een normaler productieniveau en hoge brandstofkosten waarschijnlijk nog een tijdje zullen aanhouden, zal de winstgevendheid afhangen van voortdurende kostenbeheersing. En dat omvat de waardeketen. Onze leveranciers, waaronder luchthavens en luchtvaartnavigatiedienstverleners, moeten net zo gefocust zijn op het beheersen van de kosten als hun klanten om het herstel van de industrie te ondersteunen,’ zei Walsh.

zijn veerkrachtig. Mensen vliegen in steeds grotere aantallen. En vracht presteert goed tegen een achtergrond van groeiende economische onzekerheid. De verliezen worden dit jaar teruggebracht tot 9,7 miljard dollar en de winstgevendheid ligt in het verschiet voor 2023. Het is een tijd voor optimisme, ook al zijn er nog steeds uitdagingen op het gebied van kosten, met name brandstof, en enkele aanhoudende beperkingen in een paar belangrijke markten’, zei de immer geen blad voor de mond nemende Willie Walsh, directeur-generaal van IATA en voormalig IAG-topman (onder meer British Airways).

businesstraveller.nl

OMZET De omzet van de industrie zal naar verwachting $ 782 miljard bereiken (+ 54,5% ten opzichte van 2021), 93,3% van het niveau van 2019.

Vluchten uitgevoerd in 2022 zullen naar verwachting 33,8 miljoen bedragen, wat 86,9% is van het niveau van 2019 (38,9 miljoen vluchten).

Passagiersinkomsten zullen naar verwachting goed zijn voor $ 498 miljard aan inkomsten uit de industrie, meer dan het dubbele van de $ 239 miljard die in 2021 werd gegenereerd.

Het aantal geplande passagiers zal naar verwachting 3,8 miljard bereiken.

Omdat de opgekropte vraag wordt vrijgegeven met de versoepeling van de reisbeperkingen, zullen de rendementen naar verwachting met 5,6% stijgen. Dat volgt op een rendementsevolutie van -9,1% in 2020 en +3,8% in 2021.

UITGAVEN De totale kosten zullen naar verwachting stijgen tot $ 796 miljard.

Dat is een stijging van 44% ten opzichte van 2021, wat zowel de

kosten van het ondersteunen van grotere operaties als de kosten van inflatie in sommige belangrijke posten weerspiegelt. Als eerste brandstof: met $192 miljard is brandstof de grootste kostenpost van de industrie in 2022 (24% van de totale kosten, een stijging ten opzichte van 19% in 2021).

Dit is gebaseerd op een verwachte gemiddelde prijs voor Brent-ruwe olie van $ 101,2 per vat en $ 125,5 voor jetkerosine. Luchtvaartmaatschappijen zullen naar verwachting 321 miljard liter brandstof verbruiken in 2022, vergeleken met de 359 miljard liter die in 2019 werd verbruikt.

En dan het hete hangijzer, dat pas na de AGM eigenlijk pas echt losbarstte: de menselijke factor, arbeid. Arbeid is de op een na hoogste operationele kostenpost voor luchtvaartmaatschappijen. De directe werkgelegenheid in de sector zal naar verwachting 2,7 miljoen bedragen, een stijging van 4,3% ten opzichte van 2021, aangezien de sector zich herstelt van de aanzienlijke daling van de activiteit in 2020. De werkgelegenheid ligt echter nog steeds iets onder de 2,93 miljoen banen in 2019 en zal naar verwachting nog enige tijd onder dit niveau blijven. De tijd die nodig is om te werven, op te leiden, beveiligings- en achtergrondcontroles uit te voeren en andere noodzakelijke processen uit te voeren voordat personeel ‘klaar is voor werk’ vormt een uitdaging voor de industrie in 2022. In sommige gevallen kunnen vertragingen in de werkgelegenheid een beperking vormen voor het vermogen van een luchtvaartmaatschappij om aan de vraag van passagiers te voldoen.

In landen waar het economisch herstel van de pandemie snel is geweest en de werkloosheid laag is, zullen krappe arbeidsmarkten en tekorten aan vaardigheden waarschijnlijk bijdragen aan opwaartse druk op de lonen. De loonsom van de industrie zal naar verwachting $ 173 miljard

JULI/AUGUSTUS 2022

21

R E P O R TA G E

Amerikaanse dollar, als deze aanhoudt, een negatieve invloed hebben, aangezien een sterke Amerikaanse dollar de groei in het algemeen dempt. Het verhoogt de lokale valutaprijs van alle in USD luidende schulden en verhoogt ook de last van het betalen voor in USD luidende brandstofimporten.

22

bereiken in 2022, een stijging van 7,9% ten opzichte van 2021, en niet in verhouding tot de toename van 4,3% in totale banen. En tot slot de macroeconomische factoren, van cruciaal belang voor de vooruitzichten voor de sector. De prognose gaat uit van een solide wereldwijde bbp-groei van 3,4% in 2022, een daling ten opzichte van het sterke herstel van 5,8% vorig jaar. De inflatie is gestegen en zal naar verwachting in 2022 hoog blijven en in de loop van 2023 afnemen. En terwijl de nominale rente stijgt, zal de reële rente naar verwachting gedurende een langere periode laag of negatief blijven.

consumentensentiment van het grootste belang zijn.

INFLATIE Een ander hot topic is natuurlijk de inflatie. De rente stijgt nu centrale banken de inflatie bestrijden. Afgezien van degenen die schulden dragen, is inflatie schadelijk en heeft het economische dempende effect van een belasting door de koopkracht te verminderen. Er is een neerwaarts risico aan deze vooruitzichten als de inflatie blijft stijgen en centrale banken de rente blijven verhogen.

Bovendien zal de recordsterkte van de

BOVEN: IATA-topman Willie Walsh ONDER: Richard Quest van CNN (l) met Lufthansa CEO Carsten Spohr

COVID-19 En je zou het soms al vergeten maar uiteraard het welbekende virus. ‘De onderliggende vraag naar reizen is sterk. Maar de reacties van de overheid op Covid-19 negeerden het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie dat grenssluitingen geen effectief middel zijn om de verspreiding van een virus onder controle te houden.

De vooruitzichten gaan ervan uit dat een sterke en groeiende immuniteit van de bevolking tegen Covid-19 betekent dat er geen herhaling van deze beleidsfouten zal zijn. Er is echter een neerwaarts risico als overheden terugkeren naar reflexmatige grenssluitingsreacties op toekomstige uitbraken.

‘Regeringen moeten hun lessen hebben getrokken uit de Covid-19crisis. Grenssluitingen veroorzaken economische pijn, maar leveren

DE OORLOG Een niet te missen aspect is de tragedie die zich op Oekraïens grondgebied afspeelt. En daar werd dan ook duidelijk over gesproken, want consequenties heeft het wel.

Maar uiteraard werden deze in het juiste perspectief geplaatst. ’De impact van de oorlog in Oekraïne op de luchtvaart verbleekt bij de zich ontvouwende humanitaire tragedie.

De vooruitzichten gaan ervan uit dat de oorlog in Oekraïne niet buiten zijn grenzen zal escaleren. Onder de vele negatieve gevolgen van een escalatie voor de luchtvaart zouden stijgende brandstofkosten en een dempende vraag als gevolg van een verlaagd

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

R E P O R TA G E

23

weinig op om de verspreiding van het virus onder controle te houden. Met hoge niveaus van groepsimmuniteit, geavanceerde behandelingsmethoden en surveillanceprocedures kunnen de risico’s van Covid-19 worden beheerst. Op dit moment zijn er geen omstandigheden waarin de menselijke en economische kosten van verdere Covid-19grenssluitingen gerechtvaardigd kunnen zijn,’ zei Walsh.

PER REGIO Naast een mondiale outlook kwam IATA ook met een regionale visie.

De financiële prestaties in alle regio’s zullen naar verwachting in 2022 verbeteren ten opzichte van 2021 (alle regio’s verbeterden in 2021 ten opzichte van 2020).

Noord-Amerika zal naar verwachting de sterkst presterende regio blijven

businesstraveller.nl

Personeel dat ‘klaar is voor werk’ vormt een uitdaging voor de industrie

BOVEN: Gastheer en Qatar Airways CEO Akbar Al Baker

en de enige regio die in 2022 weer winstgevend is. Gesteund door de grote Amerikaanse binnenlandse markt en de heropening van internationale markten, waaronder de Noord-Atlantische Oceaan, zal de nettowinst in 2022 naar verwachting $ 8,8 miljard bedragen.

De vraag (RPK’s) zal naar verwachting 95,0% van het niveau van vóór de crisis (2019) bereiken en de capaciteit 99,5%. In Europa zal de oorlog tussen Rusland en Oekraïne de reispatronen binnen Europa en tussen Europa en AziëPacific blijven verstoren. De oorlog zal naar verwachting het reisherstel echter niet doen ontsporen, waarbij de regio in 2022 dichter bij winstgevendheid komt, met een nettoverlies van $ 3,9 miljard voorspeld. De vraag (RPK’s) zal naar verwachting 82,7% van het niveau van vóór de crisis (2019) bereiken en de capaciteit 90,0%. Voor

luchtvaartmaatschappijen in Azië en de Stille Oceaan hebben strikte en aanhoudende reisbeperkingen (met name in China), samen met een ongelijke uitrol van vaccins, de regio tot nu toe achtergesteld in het herstel.

Naarmate de beperkingen afnemen, zal de vraag naar reizen naar verwachting snel toenemen. De nettoverliezen in 2022 zullen naar verwachting dalen tot 8,9 miljard dollar. De vraag (RPK’s) zal naar verwachting 73,7% van het niveau van vóór de crisis (2019) bereiken en de capaciteit 81,5%.

LATIJNS-AMERIKA De verkeersvolumes in LatijnsAmerika herstelden zich in 2021 krachtig, ondersteund door binnenlandse markten en relatief minder reisbeperkingen in veel landen.

De financiële vooruitzichten voor sommige luchtvaartmaatschappijen blijven echter fragiel en de regio zal dit

JULI/AUGUSTUS 2022

24

jaar naar verwachting een nettoverlies van $ 3,2 miljard boeken. De vraag (RPK’s) zal naar verwachting 94,2% van het niveau van vóór de crisis (2019) bereiken en de capaciteit 93,2%. In het Midden-Oosten zal de heropening van internationale routes en langeafstandsvluchten dit jaar voor velen een welkome impuls geven. In de hele regio zullen de nettoverliezen naar verwachting afnemen tot $ 1,9 miljard in 2022, van een verlies van $ 4,7 miljard vorig jaar. De vraag (RPK’s) zal naar verwachting 79,1% van het niveau van vóór de crisis (2019) bereiken en de capaciteit 80,5%. In Afrika heeft de lagere vaccinatiegraad het herstel van de luchtvaart in de regio tot nu toe getemperd. Dit jaar wordt echter een inhaalslag verwacht, wat zal bijdragen aan een betere financiële prestatie. De nettoverliezen zullen naar verwachting $ 0,7 miljard bedragen in 2022. De vraag (RPK’s) zal naar verwachting 72,0% van het niveau van vóór de crisis (2019) bereiken en de capaciteit 75,2%.

DUURZAAMHEID Een terugkerend onderwerp is duurzaamheid dat eigenlijk, begonnen als trend, nu zijn plek aan de grote tafel wel heeft verdiend. Terecht. Elke airline en andere stake holder is er

JULI/AUGUSTUS 2022

volop mee bezig. Walsh zegt daarover: ‘Op onze laatste AGM hebben we het monumentale besluit genomen om in 2050 netto nul uitstoot te bereiken.

Nu moeten we onze inzet omzetten in koolstofreducties. Voorspellen welke technologieën in 2050 beschikbaar zullen zijn, is een onnauwkeurige wetenschap. Maar we verwachten momenteel 100% koolstofreductie met 65% via SAF (Sustaiunable Aviation Fuel), 19% door offsets en uiteindelijk door koolstofafvang, 13% uit waterstof en elektrische voortstuwing die Airbus, Boeing en andere fabrikanten tegen 2035 willen leveren en 3% zou afkomstig moeten zijn van efficiëntere operaties. Over operationele efficiëntie gesproken, overheden moeten ook hun steentje bijdragen. De EU liep voorop in de aanklacht over duurzaamheid.

Maar het bijna volledige falen van de lidstaten om het gemeenschappelijk Europees luchtruim (SES) te implementeren, legt de greenwashing van de overheid bloot. SES zou tot 10% van de Europese emissies van het luchtvervoer kunnen elimineren met de technologie die vandaag bestaat.

Het is meer dan beschamend, het is een schandaal voor Europa dat het niet heeft geleverd.

En deze belediging wordt toegevoegd aan de schade met Europese

milieubelastingen die jaarlijks $ 5 miljard bereiken - ook greenwashing.

Deze belastingen hebben geen SES opgeleverd, een daling van SAF geproduceerd of de uitstoot op enigerlei wijze verminderd.

Belastingen zullen vluchten niet stoppen, ze prijzen alleen vliegen buiten het bereik van sommige mensen en maken de luchtvaart minder efficiënt. Daarentegen hebben luchtvaartmaatschappijen $ 17 miljard toegezegd aan SAF-overeenkomsten voor termijnaankopen. En, ongeacht de prijs, hebben luchtvaartmaatschappijen elke druppel SAF gebruikt die in 2021 beschikbaar was. En dat zal ook dit jaar zo zijn. We zouden meer kopen als we konden. Gelukkig heeft de vraag van luchtvaartmaatschappijen een exponentiële toename van de SAFproductie gestimuleerd. Tegen 2025 zou er jaarlijks 5 miljard liter SAF geproduceerd kunnen worden - 40 keer wat vorig jaar beschikbaar was.

Het momentum is onmiskenbaar, maar er is nog werk aan de winkel.

En het overheidsbeleid zal een grote rol spelen. Op langere termijn, als we van het stabiliseren van emissies naar een netto nulfocus gaan, moeten onze compensatieleveranciers overstappen naar een levensvatbare markt met betaalbare en schaalbare op de natuur gebaseerde oplossingen en

businesstraveller.nl

VERSLAG

BOVEN: koolstofverwijderingen.

De Air France In dat kader bezien was de directie met AF/ persconferentie van American Express KL topman Ben Smith Global Business Travel en Shell Aviation interessant. In het Four Seasons Hotel Doha riepen Amex GBT en Shell Aviation de private sector op om te helpen met het koolstofvrij maken van de luchtvaart door deelname aan een pilot voor duurzame vliegtuigbrandstof. Op het moment van lancering is er 3,8 miljoen liter duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) beschikbaar. Bedrijven die deelnemen hebben toegang tot Avelia, één van de eerste blockchaingedreven digitale SAF book-andclaim oplossingen voor zakenreizen ter wereld. SAF wordt gecertificeerd volgens de Als toetje een normen en regelgeving van het land waaraan SAF wordt waanzinnig geleverd. Vooruitstrevende gastoptreden van bedrijven zoals Accenture, superster Jennifer Amex GBT, Aon en Shell hebben toegezegd SAF Lopez. Even te zullen inkopen. Mooie ingevlogen woorden, maar hoe werkt het?

Hoe de SAF-pilot van Amex GBT en Shell werkt het: De pilot werkt met Avelia, het onlangs gelanceerde blockchain-gedreven book-andclaim platform ontwikkeld door Shell en Accenture, met ondersteuning van de Energy Web Foundation (EWF). Avelia maakt vervolgens gebruik van Amex GBT’s wereldwijde klantenbestand

businesstraveller.nl

om de wereldwijde vraag naar SAF te bundelen. Bedrijven reduceren de emissies als gevolg van zakenreizen door toe te zeggen dat zij SAF inkopen en door toegang te krijgen tot SAF. Er worden luchtvaartmaatschappijen geïdentificeerd die de mogelijkheid krijgen om mee te investeren en te profiteren van toegang tot SAF tegen gunstigere prijzen, om de kosten over de gehele luchtvaartindustrie te verdelen. Shell Aviation levert SAF binnen het vliegtuigbrandstofnetwerk. Book-andclaim maakt het mogelijk dat reizigers investeren in en profiteren van SAF, zelfs als SAF niet beschikbaar is op de luchthaven van vertrek. In dat geval wordt een ander vliegtuig van SAF voorzien, op een luchthaven waar dit wel beschikbaar is. Maatschappelijke organisaties, waaronder de Roundtable on Sustainable Biomaterials, de Smart Freight Centre, en Massachusetts Institute of Technology’s Center for Transportation & Logistics SAF Guidelines[1], volgen de pilot en worden betrokken. Het Avelia-platform biedt tot slot een oplossing die inclusief en neutraal is met betrekking tot luchtvaartmaatschappijen, productieroutes voor technologie, brandstoffen en grondstoffen.

Amex GBT CEO Paul Abbott: ‘Deze pilot is een belangrijke fundamentele stap op weg naar een wereld met een netto CO2 uitstoot van nul in 2050.

Als meer bedrijven en organisaties meedoen aan deze SAF-pilot, worden de marktsignalen sterker, waardoor SAF qua prijs beter kan concurreren met conventionele vliegtuigbrandstof.’ Jan Toschka, President, Shell Aviation: ‘SAF is de enige haalbare optie om op korte tot middellange termijn de emissies van de luchtvaart te verminderen.

Technologieën met minder of geen CO2-uitstoot, zoals vliegen op waterstof en elektrisch vliegen, zijn nog decennia verwijderd van toepassing op

grote schaal. SAF kan meteen worden gebruikt zonder dat de infrastructuur of het vliegtuigontwerp fundamenteel hoeft te worden aangepast.’ En namens GBTA sprak, Suzanne Neufang, Chief Executive, Global Business Travel Association ‘Duurzaamheidsinitiatieven en samenwerking gaan helpen om een betere toekomst te creëren voor onze planeet en voor zakenreizen. Uit GBTA’s State of Sustainability Report, dat gepubliceerd werd tijdens Earth Month, blijkt dat 89% van de ondervraagde zakenreizigers aangeeft dat duurzaamheid een prioriteit is voor hun bedrijf. Tegelijkertijd eist en stimuleert de zakenreiscommunity vooruitgang op milieugebied, met vooruitstrevende pilots als deze voorop.’

PARTY TIME En het moet gezegd. Work hard play hard. Qatar (Airways), dat redelijk laat organisatie overnam van Shanghai, wist in korte tijd een meer dan uitstekend evenement neer te zetten. Werden de genodigden de eerste avond al verrast door een optreden van Christina Aguilera, de avond erna was het helemaal spectaculair. Als organisatie van het aanstaande WK Voetbal werd de gala-avond georganiseerd in een van de voetbalstadions, met naast een luxe diner naast het veld, een vuurwerkshow en ook een dankwoord van gastheer CEO Akbar Al Baker.

En als cadeautje een waanzinnig gastoptreden van superster Jennifer Lopez. Even ingevlogen. Only in Qatar.

JULI/AUGUSTUS 2022

25

WATC H E S

‘OP KANTOOR MET HET MOOISTE UITZICHT TER WERELD’ 26

Jarenlang vloog Harold van der Linden voor Transavia en later TUI fly. ‘Ik had het mooiste kantoor van de wereld.’ Hij zal een graag geziene gast zijn op verjaardagen, want de oud-gezagvoerder heeft verhalen in overvloed. Verhalen die hij in de loop der jaren verzamelde en bundelde in het boek: Op vleugels gedragen.

JULI/AUGUSTUS 2022

DOOR SHARON EVERS

businesstraveller.nl

INTERVIEW

WORDT ER OM DE STOEL NAAST JE GEVOCHTEN OP VERJAARDAGEN?

‘Haha. Heel veel mensen vroegen me in de loop der jaren naar spannende, ontroerende en leuke verhalen, die ik vrijwel nooit deelde. Ik wil op verjaardagen, maar ook tijdens ook andere sociale bezigheden, liever niet de boventoon voeren met zogenaamde spannende verhalen.

Doe maar gewoon, dan ben je al gek genoeg; dat was een levensrichtlijn die ik van mijn moeder heb meegekregen. In de 43 jaar dat ik vloog heb ik natuurlijk momenten gehad waarop ik bepaalde zaken die ik had geleerd ook daadwerkelijk moest toepassen. Daarover vertel ik in het boek. Vliegen is voor mij een soort liefde en dat is iets moois. Liefde is één van de belangrijkere dingen in een mensenleven, maar je kunt ook liefde hebben voor een passie. Vliegen is mijn passie en daar praat ik graag over.’

MAAR NIET ELKE PILOOT ZAL EEN BOEK SCHRIJVEN OVER ZIJN AVONTUREN. WAAROM HEB JIJ DAT WEL GEDAAN?

‘Gelukkig niet, want anders lag de hele winkel vol met pilotenboeken. Maar de afgelopen twintig jaar is er niet heel veel verschenen op dit gebied. Ik wilde wel graag mijn verhalen vertellen. Hoe het er écht aan toe kan gaan aan boord, en dat zijn zeker niet allemaal heldenverhalen. De schoonheid van mijn vak moest naar voren komen, want ik werkte in het kantoor met het mooiste uitzicht ter wereld.

Maar ik wilde ook meer uitleggen, want vliegen blijft iets mysterieus. Zelfs voor mij. Vanochtend reed ik voorbij

businesstraveller.nl

Schiphol en zag ik zo’n kist de lucht in gaan, na al die jaren in de cockpit blijf ik er gefascineerd naar kijken. Ik weet natuurlijk hoe het werkt, maar snap heel goed dat een leek dat niet begrijpt. In mijn boek probeer ik dit ook uit te leggen. Daarnaast zijn er veel mensen met vliegangst - ik denk zelfs dat zo’n 30 tot 40% van de passagiers een vorm van vliegangst heeft. Toen de deur van de cockpit nog openstond, nodigde ik mensen uit die last hadden van extreme vliegangst. Ik vroeg naar hun angsten en probeerde bepaalde zaken uit te leggen in de hoop dat hun angst minder werd. Daar kijk ik ook op terug in mijn boek.’

DE COCKPITDEUR GING OP SLOT NA 9/11. HEBBEN DEZE AANSLAGEN JE VERANDERD ALS PILOOT? ‘Die engerds hebben mijn collega-piloten en heel veel andere mensen in koelen bloede vermoord. Vreselijk.

Natuurlijk denk je dan na over wat als dit mij zou overkomen, maar het heeft me niet weerhouden om door te gaan met mijn werk. De aanslag op 9/11 is wel de meest ingrijpende gebeurtenis in mijn carrière geweest. Het heeft de hele wereld veranderd.’

JE HEBT 43 JAAR GEVLOGEN, MIS JE HET?

‘Ik heb 31 jaar voor Transavia gevlogen, daarna ben ik overgestapt naar Arke fly wat later TUI fly werd, waar ik tot mijn pensioen nog een kleine twaalf jaar voor heb gevlogen.

Of ik het vliegen mis? De Duitsers zeggen: ‘Jein’. Ik heb het altijd met heel veel plezier gedaan en op een gegeven moet je het laten gaan. Maar het is goed om met pensioen te gaan,

JULI/AUGUSTUS 2022

27

INTERVIEW

28

omdat jonge mensen de kans moeten krijgen. En eerlijk is eerlijk, ik ben voorbij de 65 jaar en dan word je wat minder scherp en je bent sneller moe. Als piloot maak je ontzettend lange dagen van minimaal twaalf uur, vaak loopt het uit tot veertien/vijftien uur.

Je moet scherp blijven, zeker op de momenten dat het erop aankomt. Als je ouder wordt, wordt het moeilijker om jezelf tijdens zo’n lange dag op te peppen. Ik heb er vrede mee dat ik ben gestopt; het is goed zo.’

Dat mag simpelweg niet, dat komt niet voor… maar ja Murphy’s law

LOER JE NU ZO NU EN DAN VANAF EEN SPOTTERSPLEK NAAR HET STIJGENDE EN LANDENDE VLIEGVERKEER OP SCHIPHOL?

‘Nee, zo erg is het nou ook weer niet. Maar ik heb tijdens mijn carrière aan zweefvliegen gedaan en dat doe ik nog steeds met veel plezier. Ik vind dat de mooiste manier om luchtvaart te ervaren en te bedrijven. Dit is zo puur. Ik ben tijdens het zweefvliegen meerdere keren een buizerd of een adelaar tegengekomen. Dat is heel bijzonder.’

ZIJN ER VERHALEN DIE JE WIL ZOU WILLEN VERTELLEN, MAAR HET BOEK NIET HEBBEN GEHAALD? ‘Ja, ik heb nog genoeg verhalen te vertellen. Er is dus zeker ruimte voor een deel twee, maar dat is nu nog niet aan de

JULI/AUGUSTUS 2022

orde. Als de vraag zou komen, dan heb ik zeker nog verhalen voor zo’n zeven boeken.

Verkeersvliegers moeten hun vluchten loggen; dat heb ik vanaf mijn eerste tot en met mijn laatste vlucht gedaan. Daarnaast maakte ik over bijzondere vluchten extra aantekeningen of plakte er een foto bij. Als ik door mijn logboeken blader, dan komen veel herinneringen boven borrelen.’

IN WELK TIJDSBESTEK HEB JE DIT BOEK GESCHREVEN?

‘Ik heb er ruim een jaar over gedaan. Je begint eraan en soms werd ik midden in de nacht wakker, omdat ik een hoofdstuk toch anders wilde schrijven. Ik heb ook wel eens iets geschreven over een collega, waarvan ik later dacht dat hij zou worden herkend. Dat wilde ik niet. Er staan wel namen in van collega’s, maar dan alleen de voornamen en meestal heb ik eerst toestemming gevraagd.’

MARCEL DE NOOIJER (CEO TRANSAVIA) HEEFT HET VOORWOORD GESCHREVEN EN HET EERSTE EXEMPLAAR IN ONTVANGST GENOMEN. ‘Klopt, zo leuk en fijn dat hij er de moeite voor heeft genomen. Daar ben ik ook best trots op.’

businesstraveller.nl

INTERVIEW

WAT VIND JE ZELF HET MEEST INDRUKWEKKENDE WAT JE HEBT MEEGEMAAKT?

‘Dat is een moeilijke vraag. In zijn algemeenheid zijn dat de ontmoetingen met mensen. In mijn boek beschrijf ik mijn ontmoeting met Richard Gordon; hij was een Amerikaanse ruimtevaarder en echt een icoon. Maar ik heb ook het orkest van Frank Sinatra mogen rondvliegen tijdens zijn laatste tour door Europa. Hij vloog zelf helaas met een private jet, maar nodigde ons regelmatig uit voor een concert of een afterparty.’

WAAR BEN JE ECHT TROTS OP?

‘In die 43 jaar professioneel vliegen kom je weleens in situaties terecht die anders verlopen dan het hoort te gaan; dat je moet ingrijpen. Hiervoor zijn we ook getraind door twee keer per jaar de flight simulator in te gaan om te oefenen om met dergelijke situaties om te gaan. Tijdens zo’n training krijg je te maken met de meest heftige gebeurtenissen die je vaak tegelijkertijd moet oplossen, zoals een motorbrand, elektronische storing en een brandstoflek.

Je mag dan fouten maken, omdat het een oefening is. Maar we gaan ook twee keer per jaar de simulator in voor een praktijkexamen, dan mogen er geen fouten worden gemaakt.

Dat is echt een weegmoment. In het boek beschrijf ik hoe het eraan toegaat tijdens zo’n test. Naast de praktijkexamens krijg je ook twee keer per jaar een theoretisch examen, breng je twee keer per jaar een bezoek aan de medische keuring en is er een keer per jaar een flight safety-training. Als je dit

businesstraveller.nl

allemaal bij elkaar optelt, kom je op negen keur/ toetsmomenten per jaar. Dus als je tijdens een vlucht wordt geconfronteerd met een ernstig probleem, dan ben je zo getraind dat de juiste reactie er ook uit komt. En zo moet het ook zijn. Ik durf echt te zeggen dat alle Europese luchtvaartmaatschappijen veilig zijn.’

IK LEES WEL EENS IN DE KRANT DAT EEN VLIEGTUIG IS GERAAKT DOOR BLIKSEM, HOE GEVAARLIJK IS DIT?

‘Ik heb twee keer een blikseminslag gehad, het is niet leuk en je schrikt je rot door de flits en de klap. Maar het is niet gevaarlijk, er kan niet veel gebeuren. De bliksem verlaat via de statische ontlading het vliegtuig.’

In Nederland hebben we zo nu en dan te maken met flinke stormen, telkens verschijnen er dan filmpjes van landende vliegtuigen op de socials. Het ziet er behoorlijk lastig uit.

HOE ENG IS HET ECHT?

‘Ach, ook dat was een onderdeel van mijn werk en daar word je in getraind. Een spannende landing geeft ook voldoening; dat ik het goed en veilig kan.’

IN HET BOEK - HOOFDSTUK 13 - HEB IK GELEZEN DAT JE EEN KEER ‘MAYDAY’ HEBT MOETEN ROEPEN. KAN JE ME MEENEMEN NAAR DAT MOMENT?

‘Dat het staat beschreven in hoofdstuk 13 is puur toeval, haha. Ik vloog op een Boeing 767 van Arke fly. De luchtdruk die je in een cabine ervaart, komt overeen met de lucht op een hoogte van zo’n 2.000 meter. Maar je vliegt op

JULI/AUGUSTUS 2022

29

INTERVIEW

30

zo’n 12.000 meter, op deze hoogte is nauwelijks zuurstof.

Als je bij wijze van spreken het raampje zou opendoen, houd je het zo’n 20 seconden vol. De luchtdruk moet je op een niveau brengen waarop mensen wel kunnen functioneren.

Dat doen we door lucht die langs de motoren stroomt op te nemen en te comprimeren in de motor, vervolgens wordt deze hete lucht in een kamer gemengd met koude buitenlucht; tot het zo’n 20 graden is. Die lucht wordt de cabine ingeblazen. Die cabine loopt vervolgens vol met perslucht, zoals een ballon. Maar als je een ballon blijft opblazen dan knapt die uiteindelijk. Daarom stroomt er perslucht via een klepje achter in het vliegtuig naar buiten om ervoor te zorgen dat de luchtdruk in de cabine hetzelfde blijft. Daarnaast heb je twee motoren; elke motor heeft een airconditioning- en drukregelsysteem die het altijd doen.

Tot die enkele keer. Dat was Murphy’s law; if there’s any way

Op vleugels gedragen, een piloot kijkt achterom; verhalen uit de praktijk Uitgeverij Elmar BV, € 24.99, ISBN 9789038928371. Te koop in elke boekhandel, en via www.opvleugelsgedragen.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

they can do it wrong, they will. Dat gebeurde ook. We vlogen tussen Havana en Miami toen het rechtersysteem kapotging. Op zich was er nog niets aan de hand. We pakten de checklist erbij, want daar zijn procedures voor. Het linkersysteem moet dan voor twee werken. We waren amper tien seconde bezig met het uitvoeren van de verschillende procedures toen het linkersysteem er ook mee stopte. Toen hadden we te maken met twee luchtdrukregel- en temperatuursystemen die het niet meer deden. Dus de ballon liep langzaam leeg. Als eerste deden we die klep dicht, maar als een ballon lek is loopt die uiteindelijk ook leeg. Dat is ook zo in een cabine; er zitten overal kieren en spleten. We probeerden ze beide weer aan de praat te krijgen, maar dat lukte niet. Maar het mag niet zo zijn dat ze allebei kapotgingen en het mag ook niet zo zijn dat een reset niet werkte. Dat mag simpelweg niet, dat komt niet voor… maar ja Murphy’s law. We moesten zo snel mogelijk naar beneden, zodat er weer zuurstof in de cabine kwam. Als we dat niet zouden doen, dan zouden zeker oudere passagiers het niet hebben overleefd. Voor je uit de airway duikt, meld je bij de verkeersleiding het vliegtuig goed in de gaten te houden. Dat doe je door een mayday-call te maken. Dat was even spannend.’

VOORAFGAAND AAN ONS GESPREK VERTELDE JE DAT JE ER VOORAL GEEN ‘HERO STORY’ VAN WIL MAKEN… ‘Nee, zeker dat niet. Ik deed gewoon mijn werk. Ik heb ‘gewoon’ een boek geschreven met bizarre, grappige, ontroerende en soms spannende situaties waarmee ik als piloot te maken heb gekregen. Daarnaast bied ik de lezer een kijkje achter de schermen en in de cockpit.’

OKÉ, GEEN HERO STORY. WAT VOND JE NIET LEUK AAN HET WERK?

‘Het heel vaak ‘s nachts werken. Om 4.00 uur sta je naast je bed om rond 5.00 uur op Schiphol te zijn en om vervolgens om 6.00 uur de eerste start uit te voeren. Vervolgens ben je een uur of tien aan het werk. Neem bijvoorbeeld een vlucht naar Kreta, dat houdt het volgende in; één uur

businesstraveller.nl

INTERVIEW

vluchtvoorbereiding, vier uur vliegen, één uur aan generatie vliegers zijn ook jonge mensen die de grond, vier uur terugvliegen en je hebt daarna Ik heb ‘gewoon’ gewend zijn om computers te bedienen. Het nog zo’n 45 minuten nodig voor de administratie. vliegtuig wordt veel minder op de hand gestuurd een boek In totaal ben je zo’n elf uur aan het werk, dan tel ik dan in mijn jonge jaren. Ik maakte het meermaals geschreven met de vertraging er nog niet eens bij op. Daarna ga je mee dat de automatische piloot kapot was en dat naar huis en de volgende dag sta je er weer zo bizarre, grappige, we op ‘het handje‘ naar bijvoorbeeld de Canarische vroeg. Of je begint om 15.00 uur. Je kan dan Eilanden moesten vliegen. Dat is nu ondenkbaar, ontroerende en uitslapen, maar het lichaam is daar nog niet aan want de computerbesturing van het vliegtuig is soms spannende gewend. De onregelmatigheid en verschillen in essentieel en als die niet in orde is wordt er niet bioritme is echt zwaar. Toen ik bij TUI fly werkte, vetrokken. Dat daardoor het handmatig sturen situaties’ vloog ik voornamelijk intercontinentaal. Een minder vaak gebeurt, wordt tegenwoordig voorbeeld: Cancun. Op de eerste dag vlieg je er gecompenseerd door dit meer in de flightnaartoe, op de tweede dag ben je er 24 uur en op de simulator te oefenen. Want als de nood aan de man derde dag vlieg je weer terug. Rond 14.00 uur lokale tijd komt, moet je het wel kunnen.’ meld je je dan op het vliegveld van Cancun, vervolgens vlieg je tien uur door de nacht heen naar Nederland. Je vliegt JE HEBT VEEL LANDEN VAN BOVENAF GEZIEN, tegen de zon in. Na een uur of drie vliegen is het WAT IS ECHT DE MOOISTE? pikkedonker en je biologische klok weet dat nog niet.

‘Binnen Europa zijn dat absoluut de Griekse eilanden.

Dat is heel vermoeiend. Op een gegeven moment Het zijn groene parels die in een azuurblauwe zee op je breekt het op.’ liggen te wachten. Zakynthos, Kreta, Rhodos, Samos, Kefalonia, Kos en Skiathos zijn prachtig. Die laatste vind ik ZOU JE ONDANKS EEN VERSTOORD BIORITME echt het allerleukste; een groen, mooi en klein eilandje. Als OPNIEUW PILOOT WORDEN ALS WE DE TIJD ik intercontinentaal vloog, genoot ik extra van de vlucht KONDEN TERUGDRAAIEN? naar Acapulco. Je vliegt dan dwars over de USA. Dat is ‘Absoluut. Alhoewel de luchtvaart nu wel anders is dan toen bijzonder om te doen. Ik vloog ook graag naar Cancun, ik begon. Het is nu veel drukker, veel meer maar Curaçao en Bonaire zijn ook toppers. Er is zoveel computergestuurd. Het vliegtuig wordt tegenwoordig moois in de wereld…’ namelijk steeds meer op verschillende aspecten door computers en memory chips aangestuurd. En de nieuwe

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

31

HOTEL NIEUWS

DOOR TIJN KRAMER

32

Ultieme Kaapse Luxe De keuze aan bijzondere hotels in Kaapstad is zonder enige twijfel groot te noemen. Niet vreemd voor deze prachtige stad, waar de kwaliteit van het leven hoog in het vaandel staat.

Een wel heel bijzondere oase van luxe, rust en kwaliteit is het veelvuldig bekroonde Twelve Apostles Hotel & Spa. Het luxe hotel ligt heerlijk uit de reuring maar centraal genoeg om te dienen als ideale uitvalsbasis voor de ontdekking van Kaapstad en haar fantastische omgeving. Het Twelve Apostles Hotel & Spa ligt op de hellingen van het Nationaal Park Tafelberg, een steenworp afstand van de Atlantische Oceaan.

Het biedt alle rust en privacy, op slechts enkele minuten van het bruisende hart van Kaapstad. Je kan verkennen per (huur)auto, maar het hotel beschikt ook over

JULI/AUGUSTUS 2022

een helikopter-landplaats. Je kunt een kort ritje boeken naar het V&A Waterfront, of een hele mooie tour over de Kaapprovincie! En verrassend goed geprijsd. NAC Helicopters is al jaren een gevestigde naam (nachelicopterscapetown. com). Een zeer bijzondere start van de dag! Maar voor wie liever per auto gaat is er ook nog een gratis pendeldienst, die het hotel met het bruisende stadscentrum en het populaire V&A Waterfront-district verbindt.

En na een dag verkennen van een van de mooiste steden ter wereld is het heerlijk terugkeren. Een van de hoogtepunten van het hotel is de prachtige Leopard Bar (met terras) met zijn fenomenale uitzicht. De oceaan voor je, de bergkam in je rug of andersom. Ideaal voor sundowners zoals de Afrikanen hun happy hour noemen. Een mooi glas Kaapse wijn of een ijskoud biertje, een kleurrijke cocktail en wat biltong als snack. Of iets anders van het barmenu. Soms is er ook

businesstraveller.nl

HOTEL NIEUWS

hebben volop keuze. Wij eten onder meer een Springbok Tataki en prachtig lamsvlees. En de wijnkaart is top! Wij drinken een Thelema Pinot Noir, een van de beste huizen uit de Kaap.

En reken maar dat je dan lekker slaapt. Er is een ruime keuze aan kamers en suites en wij genieten van zeer ruime superior kamers, met uitzicht op zee en een verzonken lounge. Alle kamers zijn open, met luxe en-suite badkamers.

Kenmerken zijn veel lokale invloeden, je voelt je echt op het Afrikaanse continent.

behandelkamers, waarvan twee voor koppels-behandelingen. De allermooiste behandelruimte? Twee extra Mountainside Spa Gazebo’s bieden de unieke mogelijkheid voor een wellnessreis in de buitenlucht met panoramisch uitzicht op de oceaan.

Het Twelve Apostles Hotel & Spa is een echte Kaapse traktatie. En hoe moeilijk het ook is met zoveel vermaak in Kaapstad, het loont de moeite om gewoon een dagje heerlijk bij het hotel te genieten. We will be back! (12apostleshotel.com)

Spa Uiteraard is er ook plek om te zwemmen en bovenal een heerlijke spa. De bekroonde luxe Spa van The Twelve Apostles Hotel biedt een ruim aanbod aan wellnessproducten. Het staat te boek als een van de beste spa’s van de stad.

Ontdek de sereniteit van een rustige en herstellende binnenruimte, met zeven elegante

33

livemuziek! Een hotelbar zoals een hotelbar moet zijn. Niets meer aan doen!

Azure En daarna op stand eten bij Azure, recent nog verkozen tot het beste hotelrestaurant van Zuid-Afrika bij de World Culinary Awards.

Persoonlijke aandacht en culinair hoogwaardig met uitzonderlijke Kaapse gerechten. Het menu bestaat uit veel lokale ingrediënten, met name lokale zeevruchten en duurzaam gevangen vis. Lokale delicatessen zoals mosselen, rivierkreeften, oesters, garnalen, langoustines en inktvis staan ​​ allemaal centraal op het elegante, verfijnde menu. Maar ook vleesliefhebbers en vegetariërs

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

M E D I ATO U R I S M E

DOOR R AHANNA VAN STAPELE

Screentourism: in de voetsporen van Netflix 34

Bluesliefhebbers die afreizen naar Elvis Presleys’ woonplaats Memphis, boekenwurmen die in navolging van Charles Dickens de Engelse landschappen verkennen. Reizende fans zijn er altijd, maar vormen vooral in tijden van Netflix, HBO en Amazon een steeds vertrouwder beeld.

Naast film-induced-tourism of screentourism is het brede mediatoerisme tegenwoordig de meest gebruikte term. En ondanks dat hieronder ook muziek- en literatuurliefhebbers vallen, wordt het de afgelopen jaren vooral verkozen om de massa toeristen naar filmbestemmingen en -sets aan te duiden. Deze groep is breed en kent veel vormen en gradaties van fan-toewijding. Zo zijn er mensen die de hele reis in het teken van fictieve helden zetten, maar ook gezinnen die een dagje set-tour meepakken of vakantiegangers die zich bij het uitkiezen van een bestemming hebben laten inspireren door indrukwekkende tv-beelden.

JULI/AUGUSTUS 2022

Engeland Stijn Reijnders is hoogleraar Cultureel Erfgoed aan de Universiteit van Rotterdam en doet al jaren onderzoek naar de link tussen media en reizen. Als wij hem vragen naar exacte aantallen, geeft hij aan dat dat moeilijk is. ‘Het is een heel lastig om mondiaal een cijfer te plakken op mediatoerisme.

Ten eerste omdat onderzoek hierover nooit op zo’n grote schaal is uitgevoerd, en ten tweede omdat het soms de eerste motivatie van mensen is, maar een deelmotivatie is. Er zijn echter wel diverse onderzoeken gedaan op nationaal niveau, waarbij bijvoorbeeld toeristen naar Engeland bij binnenkomst zijn gevraagd naar de redenen van het bezoek. Daarbij

bleek 15 tot 20% in hoge mate geïnspireerd door films en series.

Maar goed, Engeland is natuurlijk ontzettend zichtbaar in populaire cultuur. Ik kan me voorstellen dat in Nederland of België die cijfers veel lager liggen.’

Game of Thrones Ondanks de onduidelijke cijfers en natuurlijk de afhankelijkheid van de populariteit en het platform, hebben sommige bestemmingen ervaren dat een centrale positie in een populaire serie geen windeieren legt. Het Kroatische Dubrovnik, met zo’n 50.000 inwoners, schitterde in 2011 als fictieve hoofdstad Kings’ Landing in de megahit Game of Thrones. Volgens een recente studie door de

businesstraveller.nl

M E D I ATO E R I S M E

noemen, kunnen er veel baat bij hebben.’

Ondersteuning Hoewel een bestemming qua uitstraling of natuur bij een verhaal of visie van de producent moet passen, is het naïef om te denken dat de keuze helemaal voorkomt uit de filmende partij. Het was Netflix zelf, in samenwerkingen met het UNWTO, de World Tourism Organisation, dat een jaar geleden door een onderzoek onder meer probeerde uit te vinden hoe beleidsmakers en invloedrijke leden binnen de reisbranche hun bestemmingen aantrekkelijk kunnen maken voor audiovisuele producers. Reijnders ligt toe: ‘Veel producties zijn ook afhankelijk van hun locatie, toch? Behalve dat de locatie moet passen, hebben ze vaak ook heel veel logistieke ondersteuning op locatie nodig.

Vaak wordt er van tevoren simpelweg gepolst waar ze het goedkoopst kunnen opnemen. Als je kijkt naar de films van Woody

Allen, die zijn bijna allemaal ge-cosponsord door een stad.

Midnight in Paris, Vicky Christina Barcelona, noem maar op. Die steden hebben financiële en logistieke ondersteuning geboden, en dan hebben we het echt over grote bedragen, met als voorwaarde dat de stad positief is gerepresenteerd in de film en de toeristische hotspots als achtergrond dienden. Zonder die vorm van citymarketing waren die films waarschijnlijk niet zo ver gekomen.

Zo ook Nieuw-Zeeland, dat eigenlijk tegelijkertijd met het uitkomen van de trilogie Lord of the Rings ook een grootschalige campagne is gestart, eigenlijk als een vorm van nationbranding en echt heeft getracht het internationale imago van Nieuw-Zeeland op te krikken. En die filmtrilogie heeft daarbij zo erorm geholpen; dat was echt de drijvende kracht. Opeens was Nieuw-Zeeland niet meer kou en schapen, maar hét grote mythische agrarische stukje mooie natuur ter wereld. En dat imago

businesstraveller.nl

SHUTTERSTOCK

universiteit van Zadar heeft het Game of Thrones-toerisme het land in de vijf volgende jaren zo’n 180 miljoen euro opgeleverd. En op sommige filmlocaties leverde de aandacht zelfs meer op dan alleen inkomsten. Reijnders: ‘Bijvoorbeeld in Noord-Ierland, een land dat al een tijdje niet zo populair was onder toeristen. Dat komt omdat mensen het associëren met het langlopende conflict daar. Je ziet nu dat Game of Thrones eigenlijk een beetje dat oude beeld van Ierland herschept, dat Keltische en Middeleeuwse. De mensen daar zijn er ontzettend blij mee, en de lokale bestuurders en toeristenorganisaties zijn het erg aan het promoten. Dus ook landen die niet meteen centraal staan in de global imagination, zoals ze dat

35

JULI/AUGUSTUS 2022

M E D I ATO E R I S M E

DAVE Z-SHUTTERSTOCK

heeft het nu nog steeds. En dat was nooit bereikt zonder Lord of the Rings.’

36

Wie is de Mol? Ook in eerdergenoemd Dubrovnik heeft de Kroatische overheid 20% ingelegd. Wie meer weet van het genereren van bestemmingscampagnes en de invloed die verschijning op televisie hierbij kan hebben, is Vincent van Leeuwen van PR&marketing bureau Buro-Six. Met de Amerikaanse staat Oregon en stad Portland als vaste klant, wisten zij de productieleiding van het tv-programma Wie is de Mol? (WIDM) warm te maken voor de Noordwestelijke staat als achtergrond van de nieuwe reeks.

‘Om meer bekendheid in Nederland te genereren voor deze bestemmingen, vroegen we ons af hoe we de volgende stap konden maken? Dus echt bij het grote publiek, en niet alleen bij liefhebbers of kenners. Ik hoopte al een tijd dat WIDM eens naar Amerika zou gaan, en dan het liefst naar onze bestemmingen. Net toen

JULI/AUGUSTUS 2022

en wij benaderden dan weer de mensen die daar een rol in kunnen spelen.’

Bekendheid Na de Dominicaanse Republiek en vóór Georgië, werd Oregon in 2017 het toneel van spectaculaire decors voor de strijdende BN’ers in WIDM. Succesvol? In de periode erna steeg Nederland van plek elf naar plek vijf op de lijst van inkomende bezoekers voor Oregon, en het bezoekersaantal op de website TravelOregon.com steeg tot 210.000 unieke Nederlandse bezoekers per week. Touroperators in Nederland en België zagen een groei van 55% in het aantal zoekopdrachten naar Portland,

we aan het brainstormen waren over campagnes, meldde het programma zich met interesse in Oregon. Zo is het balletje gaan rollen.’

Helpende hand Vanaf dat moment is het bureau gaan onderzoeken op welke manier zij ondersteuning konden bieden.

Buro-Six richt zich op verschillende klanten, waaronder bestemmingen.

Voor de bestemmingen werken ze samen met (reis)journalisten en touroperators. Aan hen bieden ze bijvoorbeeld trainingen over bestemmingen, denken ze mee over het verbeteren van producten of zijn ze tussenschakel in het contact met klanten. ‘In het geval van WIDM verzorgden wij het contact tussen het productieteam en de lokale contacten in Oregon. Zo hebben we bijvoorbeeld een lokale producer gezocht. Al doet het programma zelf ook research en maken ze hun eigen keuzes, wij droegen suggesties aan over wat interessant kon zijn, zoals historische locaties, mooie gebieden en simpelweg een helpende hand.

Uiteindelijk koppelden ze terug waar ze gebruik van willen maken,

vergeleken met dezelfde periode het jaar ervoor. Van Leeuwen: ‘Het heeft eigenlijk op een hele mooie manier gewerkt. Als we mensen op bijvoorbeeld de Vakantiebeurs spraken, vertelden ze dat ze nooit wisten dat Oregon zoveel te bieden had. Het heeft enorm in de bekendheid bijgedragen. En we hebben gezien dat touroperators in Nederland en enkele in België bij wijze van spreken hun Oregonreizen naar boven hebben gehaald en soms ook only-aanbiedingen zijn begonnen. Dus niet in combinatie met andere staten, maar alleen Oregon.’

businesstraveller.nl

M E D I ATO E R I S M E

VIJF EUROPESE FILMSETS Voor spectaculaire beelden hoeft er niet per se afgereisd te worden naar Nieuw-Zeeland. Ook Europa heeft zich bewezen als uitstekende set voor allerhande genres.

WALK THE COBBLESTONES Wie aan hitserie Peaky Blinders denkt, zal Birmingham voor zich zien. De serie, waarvan het laatste seizoen afgelopen maand op Netflix verscheen, portretteert een beruchte criminele familie in de jaren na de eerste wereldoorlog in de Engelse industriestad. Maar schijn bedriegt stiekem, want de meest voorname sets zijn eigenlijk in de binnenstad van Manchester te vinden. Castefield, een oude wijk aan de onderkant van het stadcentrum, liet zich met zijn smalle kiezelstraatjes en historische architectuur perfect lenen voor de rauwe, industriële wereld van die periode. Verblijf in het sfeervolle viersterren Copthorne Hotel, direct gelegen aan de rivierpromenade en op loopafstand van Castlefield.

DOOR DE DUITSE WOUDEN Wie zichzelf een serieliefhebber noemt en nog niet met Dark (2017) gestart is, heeft meteen in een nieuwe titel voor op zijn lijstje. Deze Duitse fictieve serie treedt enigszins in de voetsporen van Stranger Things met een verhaal dat zich afspeelt in een sober, afgelegen dorpje dat met de vermissing van een jong kind een steeds duisterdere wending krijgt. Maar als je dacht dat de producers hiervoor een afgelegen natuurgebied opzochten, dan heb je het mis. Het fictieve dorp Winden bestaat in werkelijkheid uit losse locaties aan de randen van Berlijn, waar de stad net overgaat in bosgebieden. Vooral langs de rafelranden van het zuidwesten van de hoofdstad en locaties rondom Potsdam spelen veel locaties en gebouwen een rol in de serie. De productdesigner van de serie liet weten echt naar een gevoel te zoeken, dat ze vonden in de bossen van Grünewald, met zijn onheilspellende hoge bomen. In het gebied rond begraafplaats Südwestkirchhof Stahnsdorf, met op het terrein de oude houten, Noorse kerk die ook als ontmoetingsplek in de serie fungeert, is dit precies het gevoel dat je daar bekruipt.

businesstraveller.nl

Je kan een verblijf boeken in het fictieve Waldhotel Winden, in de bossen boven Berlijn, want ook in werkelijkheid is het een echt hotel (Schloss Lanke in Brandenburg).

OVER DE VLAKTES Dat een groot deel van Casa de Papel a.k.a Moneyheist zich in Madrid afspeelt moge duidelijk zijn, de serie draait immers om de Spaanse Munt (bank) in de Spaanse hoofdstad. Liefhebbers van de serie zullen de laatste seizoenen echter gemerkt hebben dat een groot deel zich afspeelde in de droge buitengebieden van Spanje, waar de hoofdpersonages zich schuilhouden en enkele achtervolgingsscènes zich afspelen. Deze zijn echter niet gefilmd in de uitgestrekte landelijke provincies, maar slechts een half uur van het centrum van Madrid, in Torrelodones. Hier ligt de villa El Gasco waar de overvalsplannen worden gesmeed en groep zich schuilhoudt. Voor het spectaculaire Italiaanse klooster San Frutos, waar onder andere hoofdpersonage Berlijn zich ophoudt, rij je naar de nabijgelegen provincie Segovia (zo’n 140 kilometer van Madrid). Midden op een klif in natuurpark Hoces del Duratón, met panoramisch uitzicht op de Guadarrama-rivier, niet verrassend de favoriete fanlocatie.

CHERNOBYL Nummer vijf op de huidge IMDB-lijst van hoogst gewaardeerde series, is HBOminiserie Chernobyl (2019). Op semi-fictieve wijze verbeeldt het de ontwikkelingen rondom de Oekraïense kernramp in 1986.

Ondanks het stralingsgevaar en de treurige context, staat Tsjernoyl op de bucketlist van menig avonturier. HBO heeft in zijn afleveringen accuraat de zwaarmoedige, communistische sfeer weten te vangen, alleen zijn veel van deze beelden helemaal niet in rondom Tsjernobyl of überhaupt Oekraïne opgenomen, maar in Litouwen. In stad Vilnius zijn gebieden te vinden, vooral Fabijoniskes (de woonwijk in de serie)

die sterke gelijkenis vertonen met Pripyat en vrijwel onaangetast door tijd lijken. De kerncentrale die voor de opnames gebruikt is, is zustercentrale Ignalina, ook in Litouwen gelegen en gebouwd in hetzelfde jaar.

Ook over de veiligheid van deze centrale maakt de Europese Unie zich grote zorgen, en in 2009 werd de laatste reactor in Ignalina stilgezet. Ondanks dat er tot 2035 nog mensen werkzaam zijn, worden hier toeristenrondleidingen gegeven.

EEN BEZOEK AAN VALHALLA Voor de echte Germanen-, Viking- en Angelsaxenliefhebbers zal het geen verassing zijn dat de filmsets van HBO’s Vikings noordelijk gelegen waren.

Verhaallijnen moeten zowel Noors ogen, en later ook in het Engelse of Franse landschap passen. Een deel van de opnames vonden plaats in een opnamestudio in Dublin, maar voor de historische gebieden zijn ook tal van Ierse buitenlocaties gebruikt. Kattegat, de fictieve viking-thuishaven en een van de belangrijkste sets, is eigenlijk gelegen aan Lough Tay, een schilderachtig meer in de Wicklow Mountains, een uur onder Dublin. Veel van de scenes waarin Viking Ragnar met zijn volk de oceanen verkent zijn opgenomen in deze zelfde bergen, op de Blessington Lakes. Het middeleeuwse gebied Northumbria werd gerepresenteerd door het schitterende Nuns Beach, omringd door kliffen, juist weer helemaal aan de andere kant van Ierland. Aandacht voor vikings komt in Dulin zelf allesbehalve uit de lucht gevallen: het land kent ook zelf een rijke vikinghistorie, waarbij het drie eeuwen lang als een van de belangrijkste Noordelijke handelsposten functioneerde.

De geschiedenis van de oudste pub van Dublin (en Ierland), The Brazen Head, in de Viking Triangle van de stad, voert zelfs terug naar 1198, toen Normandische huurlingen en vikingkooplieden zich er verzamelden.

JULI/AUGUSTUS 2022

37

M E D I ATO E R I S M E

Flydrive

38

Als we een van de Nederlandse touroperators, de Jong Intra Vakanties, benaderen over dit onderwerp, blijkt dat zij al jaren een achtdaagse flydrive door Groot-Brittannië aanbieden. Deze reis ‘Wereldberoemde filmlocaties’ neemt reizigers onder andere mee langs een kapel uit de Da Vinci Code, een setting uit Batman-film The Dark Knight Rises, en mag er een rit worden gemaakt in de Jacobite-stoomtrein, ook wel bekend als de Hogwarts Express uit de Harry Potter-films. Paul van Laarhoven, Managing Touroperator bij de Jong Intra Vakanties: ‘Deze fly-drive loopt heel goed. Er is veel belangstelling voor en het is een van onze best boekende reizen in Groot-Brittannië, en heel stabiel.

Daarnaast hebben we een tijdje ‘In het spoor van de Mol’ gehad, in Oregon. Een dure reis natuurlijk, maar ook die liep goed. De afgelopen jaren was Wie is de Mol? niet op bestemmingen waar wij veel mee doen, maar als we op zoiets kunnen inhaken, dan proberen we dat altijd te doen.’

Ferme niche Ondanks dat mediatoerisme een klein fragment van de gehele toerismebranche uitmaakt, is het een interessant gebied dat door de opkomst van platforms als Netflix,

en hun zoektocht naar diversiteit en nieuwe verhalen, mogelijk meer in the picture zal komen te staan.

Reijnders: ‘Het is een belangrijke en ferme niche geworden binnen de industrie. Natuurlijk is de gehele toerisme-industrie sinds de jaren ’50 enorm gegroeid, met één op de tien beroepen op dit moment gelieerd aan toerisme. Maar er is ook iets voor te zeggen dat mediatoerisme relatief groter is geworden, simpelweg omdat je ziet hoeveel er al mee wordt geadverteerd. Wij bestuderen de convergentie tussen media en toerisme, en hoe die in toenemende mate met elkaar samenwerken. Dat gebeurde vroeger

ook wel een beetje, bijvoorbeeld bij Disney sinds de jaren ’20. Ze bouwen themaparken rondom televisie- en filmhelden, en dat werkt ook andersom. Pirates of the Caribbean was bijvoorbeeld eerst een themapark, pas later ontstonden de films. Al is dat wel echt een vroeg voorbeeld. De laatste tijd zie je eigenlijk bij elke televisieserie wel dat alle sponsoren voorbijkomen en dan zit daar altijd wel een lokale toerisme-commissie bij. Dat is dus echt een integraal onderdeel geworden van de mediaproductie.’

CHRISONTOUR84-SHUTTERSTOCK

businesstraveller.nl

BERLIJN TEMPELHOF

EEN NIEUWE REIS Een gedurfde transformatie van de luchthaven Berlijn Tempelhof krijgt nu vorm, zodat bezoekers deel kunnen nemen aan historische rondleidingen en zich kunnen uitleven op de overtollige landingsbanen.

FOTOGRAFIXX/ISTOCK; NIGEL TISDALL

39

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

BERLIJN TEMPELHOF

H

40

oeveel sleutels heb je nodig om een luchthaven te runnen? In het geval van Berlijn Tempelhof 44.000. Dat is het aantal sleutels dat aan de stadsambtenaren werd overhandig toen dit gigantische complex in 2008 werd gesloten. Gebouwd door Het blijft met 1,2 de nazi’s in 1936 tot ’41 (en nooit afgebouwd), is het nog steeds een van de grootste gebouwen km lengte en 7.266 ter wereld, met een lengte van 1,2 km en 7266 ruimtes een van de kamer, 300 schuilkelders en 70.000 stopcontacten. grootste gebouwen Dit zijn de tot nadenken stemmende statistieken ter wereld die aanmoedigen tot een rondleiding door deze rijkelijk historische luchthaven, die pre-pandemie 70.000 bezoekers per jaar trok. Op 20 minuten met de U-Bahn van het stadscentrum, heeft Tempelhof een respecteerde plaats in de geboorte van het vliegen – de Amerikaanse vlieger Orville Wright maakte hier experimentele vluchten en in 1909 zagen 300.000 Berlijners een baanbrekende Zeppelin-cruise boven hun hoofd. Deutsche Luft Hansa, de voorloper van Lufthansa, begon in 1926 met lijndiensten vanaf het vliegveld en exploiteerde binnen zes jaar een wereldwijd netwerk met een vloot van 155 vliegtuigen.

De noordwestelijke hoek van Tempelhof domineert met een kolossaal gebogen terminal die de belichaming was van nazi-pracht met strakke façades die nog steeds zijn versierd met hooghartige adelaars. De donkere kant van dit verhaal kan niet worden genegeerd – in de jaren dertig was het de locatie van een militaire gevangenis en concentratiekamp, en tijdens de oorlog werden hier gevechtsvliegtuigen gebouwd met behulp van dwangarbeid. Tegelijkertijd wordt Berlijn Tempelhof

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

BERLIJN TEMPELHOF

gevierd als een mijlpaal in luchthavenontwerp met zijn speciale ruimtes voor aankomst, vertrek en vracht, plus bijbehorende hotels, restaurants en congrescentrum. Sir Norman Foster, de productieve Britse architect die de luchthavens van Londen Stansted en Hong Kong ontwierp, heeft Tempelhof beschreven als ‘een van de werkelijk geweldige gebouwen van de moderne tijd’, waarbij hij de vrijdragende structuur prees als ‘techniek die echt de geest opheft’.

Het vliegveld is een uitgestrekt, vlak recreatiegebied geworden waar bijen en vlinder gedijen

G E B I E D VA N E X P E R I M E N TAT I E Maar wat nu? Dat is de uitdaging voor Tempelhof Projekt, de organisatie die belast is met het herbestemmingen van een enorm, verouderd gebouw met daarin alles, van een basketbalveld dat door de Amerikaanse luchtmacht is geïnstalleerd tot de parkeerplaatsen. ‘Ons doel is om iets terug te geven aan de stad’, legt Al Aljoscha Hofmann uit, lid van het ontwikkelingsteam. ‘Een derde van de gebouwen is nu in gebruik’, meldt hij, en zo’n 80 bedrijven en instellingen hebben een ruimte ingenomen, waaronder muzikanten, digitale agentschappen en de Berlijnse politie. De terminal is ook gebruikt als filmlocatie en verscheen in hits als Indiana Jones en The Hunger Games. Avgeeks – modernde term voor vliegtuig-liefhebbers – die door de vertrekhal toeren, kunnen beslissen of de namen van

businesstraveller.nl

LINKSBOVEN: Tempelhof Berlijn bagagehal LINKSONDER: Een bezoekje brengen aan de luchtverkeersleiding RECHTSBOVEN: Skateboarden over de landingsbanen

de luchtvaartmaatschappijen die boven de incheckbalis hangen echt of fictief zijn. Heeft iemand met Cirrus Airlines, SkyFly of Air Bourbon gevlogen?

Tegen volgend voorjaar zullen bezoekers de luchtverkeersleidingtoren kunnen beklimmen en zijn er plannen om enkele van de gigantische hangars in culturele attracties te veranderen. Deze omvatten de verhuizing van het Geallieerde Museum van Berlijn in Dahlem, dat de geschiedenis van de westerse mogendheden in de stad documenteert, inclusief de cruciale rol die Tempelhof speelde in de Berlijnse luchtbrug van 1948 tot ’49, toen 1.000 militaire vliegtuigen per dan landden. Nu bekend als Tempelhofer Feld, is het vliegveld een uitgestrekt, vlak recreatiegebied geworden waar bijen en vlinders gedijen en er is een weide met bedreigde Skudde-schapen. Het is iets groter dan Central Park in New York en kan het beste op de fiets worden verkend, hoewel het vreemd ondeugend aanvoelt om over de brede landingsbanen te trappen. Voorbij de vrolijke stoet van hondenuitlaters, joggers, skaters en gekke avonturier die windsurfen op skateboards, is het ongetwijfeld een zegen dat Berlijners de plannen om de site te ontwikkelen afwezen, en in plaats daarvan ‘een experimenteerveld voor hernieuwde harmonie’ creëerden. Het is een gedurfde transformatie die gehoor geeft aan de bijbelse oproep om zwaarden in ploegscharen te veranderen; en dat is een boodschap die nog net zo belangrijk is als altijd. BT

JULI/AUGUSTUS 2022

41

WATC H E S

42

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

46

52

60 46 I VICTORIA FALLS

De mooiste watervallen ter wereld 52 I CRUISE BAHAMAS

Genieten op een privé-eiland 60 I SENEGAL

Een waanzinnige winterzonbestemming

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

GADGETS

Culinair Curaçao bij Sandals Sandals Resorts, het luxe adults only all-inclusive merk met 16 (en binnenkort 17) resorts in Caribisch gebied, heeft haar allereerste off-site dinerprogramma gelanceerd voor gasten van het recent geopende Sandals Royal Curaçao. Met Island Inclusive, zoals het programma is gedoopt, genieten gasten van de exotische Curaçaose smaken, ontmoeten ze lokale chef-koks en restauranthouders en verkennen ze de kleurrijke en historische stadsdelen Punda en Otrobanda.

Island Inclusive is kosteloos inbegrepen voor alle gasten die zeven nachten of meer in een Butler-suite in het resort verblijven.

Daartoe ontvangt de gast een voucher van $ 250 ter besteding voor een lunch of diner in een van de gesecteerde lokale restaurants; stuk voor stuk met hoge TripAdvisorbeoordelingen. Vervoer tussen het resort en restaurant is inbegrepen.

De verfijnde restaurantselectie varieert van chique gastrobars tot internationale fusionrestaurants en klassieke etablissementen. Island Inclusive is een

Breitling hits the beach 44

Breitling heeft een nieuwe versie van zijn sportieve watersporthorloge gelanceerd. De nieuwe collectie gaat terug naar de eenvoudige esthetiek van de originele SuperOcean Slow Motion uit de jaren '60 en '70, terwijl nieuwe functies en felle kleuren zijn toegevoegd.

Bovendien is het niet langer alleen een duikhorloge – het kan worden gedragen tijdens het surfen, zwemmen en een bezoekje aan de strandbar. In de jaren '60 was duiken een rage, geïnspireerd door de avonturen van de ontdekkingsreiziger Jacques Cousteau. Bij duiken is tijd het belangrijkste (bijna uitsluitend in minuten gemeten) en Breitling wilde niet alleen het beste horloge hiervoor leveren, maar wilde het horloge ook stijlvol vormgeven. Bij het creëren van deze eerste SuperOcean hebben de ontwerpers van Breitling alle overbodige functies weggelaten die de levensreddende behoeften van duikers onder water niet ondersteunden. Een wijzerplaatring met hoog contrast werd geïntroduceerd voor de cruciale minutenschaal.

JULI/AUGUSTUS 2022

aanmoediging voor gasten om zich onder te dompelen in de kleurrijke Curaçaose eetcultuur. De rijke smaken en tradities zijn door de eeuwen gevormd door Nederlandse, Caribische, Latijnse en Creoolse invloeden. Het programma is het eerste in zijn soort in het Caribisch gebied en geeft met off-site ervaringen een nieuwe impuls aan het all-inclusive product.

Vederlichte Helly Hansen Het Noorse merk Helly Hansen ontwikkelde in samenwerking met Search & Rescue-teams en bergprofessionals het vederlichte LIFALOFT AIR. Dit vederlichte materiaal houdt het lichaam uitermate goed warm en biedt tegelijkertijd optimale ademende functionaliteit.

Dat maakt het perfect voor intensieve activiteiten in koele tem-peraturen. Bijkomend voordeel: jassen gemaakt van LIFALOFT™ AIR nemen weinig ruimte in, in een rugtas of koffer.

Dat

maakt deze jacks ideaal voor op reis, om je warm te houden tijdens lange wandelingen bij zonsondergang of kille zomerdagen.

En dankzij de stevige, duurzame kwaliteit, zullen deze jassen je nog jaren bijstaan - op vakantie én uiteraard nog lang gewoon in eigen land.

businesstraveller.nl

GADGETS

Mercedes-Benz GLC uit de startblokken De nieuwe Mercedes-Benz GLC is vanaf nu te bestellen tegen consumentenadviesprijzen die beginnen bij € 72.577. De volledig nieuw ontwikkelde modelserie overtuigt met zijn moderne design en technologie, sportieve prestaties en efficiëntie alsmede comfort en dynamische rijeigenschappen. Alle GLC-modellen beschikken over een geëlektrificeerde aandrijflijn. De GLC voelt zich thuis op elk terrein, zowel onroad als offroad. De nieuwe achterasbesturing maakt het voertuig nog wendbaarder en dynamischer. Met

al zijn eigenschappen en uitrustingen verdedigt de nieuwe GLC zijn toppositie in het personenwagenportfolio van Mercedes-Benz: het is al meer dan twee jaar het meestverkochte model.

De nieuwe GLC is direct herkenbaar als lid van de SUV-familie van MercedesBenz. Tot de standaarduitrusting behoort het AVANTGARDE exterieur met chroomaccenten.

De proporties, met klassieke SUVelementen zoals de chromen optische bodembeschermingsplaten voor en achter, de dakreling van gepolijst aluminium en de optionele treeplanken,

worden gecompleteerd door de scherpe lijnen op de flanken. Het resultaat is een evenwicht tussen elegantie, sportiviteit en offroad-eigenschappen.

Highlights zijn de nieuwe koplampen, die direct aansluiten op de grille en de breedte van het voertuig accentueren. In combinatie met het optionele DIGITAL LIGHT beschikken de koplampen over ellipsvormige dagrijverlichting. Een andere optische highlight is de grille met geïntegreerde Mercedes-Benz-ster, een donkergrijze lamel met chroomaccenten en chroomrand.

Grand Seiko imponeert op verjaardag Het toch wel legendarische Japanse luxe horlogemerk Grand Seiko lanceert een limited edition Grand Seiko met een nieuwe Spring Drive-creatie geïnspireerd door de maan boven de Shinshu-bergen.

De 44GS uit 1967 was het horloge dat voor het eerst de ontwerpcode belichaamde die bekend staat als de 'Grand Seiko Style', de set van negen principes die Grand Seiko zijn onderscheidende uiterlijk gaven en nog

businesstraveller.nl

steeds iedereen inspireert. Op de 55ste verjaardag verschijnt een zeer bijzondere limited editon (1500 stuks!). De wijzerplaat heeft een diepblauwe kleur die de verleidelijke schoonheid van de volle maan aan de nachtelijke hemel vastlegt boven de Shinshubergen die te zien zijn vanuit de studio in Shinshu waar Grand Seiko Spring Drive horloges worden gemaakt.

JULI/AUGUSTUS 2022

45

WATC H E S

46

DE OERKRACHT VAN MOSI-OA-TUNYA Niets kan je voorbereiden op het moment dat je ‘de watervallen’ met eigen ogen ziet. Mosi-oa-Tunya in de lokale taal, de rook die dondert. De rest van de wereld kent het als Victoria Falls en het is een van de mooiste natuurverschijnselen op aarde. En dat met prachtige wildparken in het achterland en een scala aan spectaculaire activiteiten. Op naar Zimbabwe... en Zambia… en Botswana.

DOOR TIJN KRAMER

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

47

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

VICTORIA FALLS

De ene waterval is de andere niet. Ik kende Niagara Falls en het is zeker een bezoek waard. Maar het is een andere orde van grootte. Victoria Falls overweldigt, is veel breder, groter, intenser en ook natter. Je kunt het fenomeen van twee kanten bezoeken: Zimbabwe en Zambia. Wij doen beide. Als je moet kiezen, kies dan voor Zimbabwe, maar als je kunt, kijk dan aan beide kanten, want de uitzichten zijn geen kopieën. Elke kant biedt een heerlijk unieke ervaring. Als je geluk hebt, krijg je de regenboog van je leven.

Alsof je in een sciencefictionfilm, de nieuwe Avatar of op een verre Star Wars-planeet zit.

Terug naar het begin. Victoria Falls

Airport is gemakkelijk te vliegen vanaf Johannesburg en Kaapstad biedt ook een dagelijkse vlucht. Wij nemen de laatste. In drie uur met de kleine Embraer 135 landen we comfortabel op het kleine vliegveld. ‘Vic Falls’ is natuurlijk een toeristische Unescotrekpleister pur sang en er is dan ook een ruime keuze aan hotels en lodges voor elk budget. We kiezen echter voor een van de meest legendarische hotels ter wereld: The Victoria Falls Hotel, een overblijfsel uit de Victoriaanse tijd, met een prachtig uitzicht op de kloof die naar de watervallen leidt. Het is retroromantiek. Hotels als deze bestaan ​​bijna niet meer. De geschiedenis is groots, met veel bekende namen, onder wie

48

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

de Britse koningin, vele presidenten en andere beroemdheden. Het is misschien niet meer op zijn hoogtepunt, maar dat mag de pret niet drukken. Hier wil je slapen, als het budget het toelaat. Je reist terug in de tijd.

Livingstone Victoria Falls, Mosi-oa-Tunya, ligt aan de Zambezi-rivier en is dus een van ‘s werelds grootste watervallen, met een breedte van 1.708 meter. De watervallen zijn doordrenkt met geschiedenis.

‘David Livingstone, de Schotse missionaris en ontdekkingsreiziger, is de eerste Europeaan die de watervallen op 16 november 1855 zag, vanaf wat nu bekend staat als Livingstone Island, een

businesstraveller.nl

van de twee landmassa’s in het midden van de rivier. Livingstone betitelde zijn waarneming ter ere van koningin Victoria, maar de Sotho-taalnaam Mosi-oa-Tunya - ‘The Smoke That Thunders’ - wordt nog steeds algemeen gebruikt.

Zambezi En dan is er nog de Zambezi, de rivier maar ook het lokale biermerk. Het combineert heel goed tijdens een avondcruise op de rivier. We gaan aan boord van een mooie dubbeldeks rivierboot die ons aan een knusse tafel voor twee personen met uitzicht op de rivier plaatst. In 3 uur varen we door de wateren van de twee landen: Zimbabwe en Zambia. We zien veel wild, neushoorns en een kleine krokodil, plus een prachtige lichtshow, van moeder natuur. Een korte storm met fors onweer. Dat kan er ook bij horen, maar de bemanning was goed voorbereid en houdt iedereen droog. Het diner is geen haute cuisine maar easy does it lekker: een tomatensoep, keuze uit vis en een zeer goede steak en dessert.

Dat aangevuld met een eindeloze hoeveelheid wijn en andere drank... het is al snel gezellig, zeg maar.

Geschiedenis Het is ook de moeite waard om vooraf al de geschiedenis in te duiken. David Livingstone was een ontdekkingsreiziger die zijn tijd ver vooruit was, te beginnen met zijn felle anti-slavernij-standpunt, en dat in zijn tijd. In 2022 is het een beetje vreemd om te doen alsof hij de watervallen zelf heeft ontdekt voor de wereld, want de lokale Afrikanen weten het al heel lang. Je kunt niet iets ontdekken dat er in zekere zin al was. Toch opende hij de deur voor de rest van de wereld.

Toen hij tussen 1852 en 1856 van het bovenste deel van de Zambezi naar de monding van de rivier reisde, nam hij de watervallen als eerste Europeaan waar.

De watervallen waren goed bekend bij lokale stammen, en Voortrekkerjagers wisten het misschien, evenals de Arabieren onder een naam die gelijk staat aan ‘het einde van de wereld’.

Livingstone was over de watervallen verteld voordat hij ze stroomopwaarts bereikte en werd overgebracht naar een klein eiland dat nu de naam Livingstone Island in Zambia draagt. Livingstone was eerder al bij de Ngonye-watervallen verder stroomopwaarts geweest, maar vond de nieuwe watervallen

JULI/AUGUSTUS 2022

49

VICTORIA FALLS

veel indrukwekkender. Hij schreef over de watervallen: ‘Niemand kan zich de schoonheid van het uitzicht voorstellen…’

Maar wacht! Er is meer. Het mooie van de watervallen is natuurlijk dat we ook dicht bij verschillende nationale parken zijn. We steken zelfs de grens over voor een dagtocht naar het Chobe National Park in het naburige Botswana, op ruim een u​​ ur rijden van de watervallen.

De nationale parken bevatten een overvloed aan dieren in het wild, waaronder omvangrijke populaties van alle klassiekers, van olifanten tot buffels, zebra’s en giraffen. En ja, ook die prachtige antilopen. De rivier boven de watervallen bevat grote populaties nijlpaarden en krokodillen. Of je nu wel

JULI/AUGUSTUS 2022

of niet veel gamedrives hebt gemaakt, de magie blijft.

Adrenaline Maar tijd voor actie! De toegevoegde bonus van Victoria Falls zijn de avonturen die het biedt! De klassieker is een heli boven de watervallen, of nog beter: Microlite-vluchten. Geweldig.

Een echte durfal? Bungeejumpen en wildwaterraften! Wie durft? Na twee nachten zijn we onder de indruk.

Van deze prachtige plek, van de vriendelijkheid van de lokale bevolking.

Van de geweldige uitzichtpunten en de machtige dieren van dit evenzo machtige continent. Het is zo’n onvergetelijke traktatie om hier te zijn en absoluut met een ‘once in a lifetime ‘-effect. Zeker in combinatie met de

omringende natuur die Victoria Falls echt uniek maakt. Twee dagen en drie landen vormen een avontuur voor altijd, een epische herinnering aan de rook die dondert.

businesstraveller.nl

when you envision life outside your bubble.

Go deeper exploring a world beyond your imagination. Our luxurious Expedition ships take you to the ends of the earth and our elite Expedition Team brings you up close to rare wildlife by submarine, Zodiac, and kayak. What a way to open your mind.

Ervaar meer op Seabourn.com

+31 10 297 6611 SalesNL@Seabourn.com

businesstraveller.nl

51

WATC H E S

Classy cruisen door de Caribbean 52

DOOR DYLAN CINJEE Wie vluchtig wil kennismaken met de Caribbean, zonder de rompslomp van het inen uitpakken van de koffer kan zeker eens een cruise overwegen. Business Traveller ging op driedaagse cruise naar de Bahama’s met MSC Cruises.

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

CRUISEN

D

e reis begon in Port Canaveral, gelegen aan de oostkust van Florida op ongeveer 45 minuten rijden van Orlando International Airport. Het hele jaar door vertrekken en stoppen hier cruises van onder meer MSC Cruises, Norwegian Cruise Line, Royal Caribbean, Holland America Line en Disney Cruise Line naar bestemmingen in het Caribisch gebied en Zuid-Amerika.

We gingen aan boord van de MSC Divina.

Yacht Club Voor we het gaan hebben over de reis is het goed om te weten wat het schip allemaal te bieden heeft. De MSC Divina werd in 2012 gedoopt in Marseille en is het zusterschip van de MSC Splendida, MSC Fantasia en MSC Preziosa. Het schip is 333 meter lang, 37 meter breed en 67 meter hoog en telt achttien dekken, waarvan er veertien toegankelijk zijn voor gasten. In totaal kunnen er 4.345 passagiers aan boord, maar op dit moment wordt er op ongeveer 50% van de capaciteit gevaren in het Caribisch gebied vanwege de pandemie. Er zijn vier zwembaden, waarvan er één exclusief is voor Yacht Club-leden. Verder bestaat het aanbod uit zes verschillende restaurants, tien bars en lounges, drie buitenbars, negen winkels en een divers aanbod aan entertainment.

Zo biedt het Pantheon theater plek aan maar liefst 1.511 gasten. Zoals eerder genoemd genieten Yacht Club-leden van extra voordelen, waaronder butler- en conciërgeservice en exclusieve ruimtes, zoals The One Pool, The One Bar en Top Sail Lounge. The Yacht Club kan worden gezien als een classy schip-in-schip concept. Exclusieve concepten, zoals The Yacht Club van MSC Cruises, worden steeds populairder, mede door de pandemie.

Beyoncé & Michael Jordan De eerste stop van de cruise is Nassau, de hoofdstad en tevens grootste stad van de Bahama’s. Hier word je tijdens het binnenvaren verwelkomd door een oude, witte vuurtoren en huizen in koloniale stijl aan de linkerkant, en een bruisend centrum van winkels, restaurants en barretjes aan de rechterkant. Er zijn hier verschillende excursies te boeken.

Bezoek bijvoorbeeld Blue Lagoon Island, een van de meest afgelegen stranden van de Bahama’s. Of ga op excursie naar Atlantis Resort op Paradise Island, waar je met je gezin kan genieten van een uitgebreid waterpark. Uiteraard is het ook mogelijk om Nassau zelf te verkennen en souvenirs te scoren bij Straw Market. Om Nassau niet alleen vanaf het water, maar ook onderwater te verkennen, gingen we zelf op snorkelexcursie met een catamaran. Hierbij vaar je langs

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

53

CRUISEN

54

grote villa’s, de één nog luxer dan de ander. Zo kom je langs de villa’s van Beyoncé, Michael Jordan en de baas van Starbucks, althans als je de gids moet geloven. Na ongeveer 45 minuten varen is het tijd om het water in te gaan. En eerlijk is eerlijk, je krijgt waar voor je geld. Honderden tropische vissen zwemmen om je heen en als je geluk hebt, spot je zelfs nog een schildpad. Op de terugweg wordt de bar geopend en kun je heerlijk genieten van het Caribische zonnetje op het dek van de catamaran.

Privé-eiland De tweede dag stond in het teken van het privé-eiland van MSC, Ocean Cay MSC Marine Reserve. Het eiland van 38,5 hectare is een exclusieve bestemming, alleen toegankelijk voor gasten van MSC Cruises. Ocean Cay bestaat uit maar liefst twee kilometer strand, 75.000 planten en struiken, waarvan 95% inheems Caribische soorten en 5.000 bomen en palmen die allemaal geplant zijn door de rederij. Voorheen was het eiland een zandwinningsgebied, maar MSC Cruises heeft gewerkt om het eiland en de oceaanbodem te ontdoen van afgedankt puin - door het verwijderen van een totaal van 7.500 ton schroot - en het verplaatsen van koraal met de langetermijnvisie om koraal aan te moedigen om te groeien en opnieuw te bevolken.

‘Koraalherstel is een van de belangrijkste prioriteiten voor Ocean Cay en de rol van koraal in het mariene ecosysteem is cruciaal. Daarom wordt er een koraalkwekerij opgezet aan de oostkant van het eiland met als doel koraal te vermeerderen, met name de bedreigde soorten’,

JULI/AUGUSTUS 2022

zo meldt de rederij. Ocean Cay heeft sinds het begin van de restauratiewerkzaamheden een aanzienlijke toename van zeeleven gezien, met name schelpdieren en kreeften.

Uiteraard wordt er ook bij MSC Cruises goed gekeken naar duurzaamheid. De volledige focus is om in 2050 een zerouitstoot beleid te hebben. Steeds meer rederijen gaan over op de LNG-schepen, om op die manier hun ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te maken.

Duurzaam toerismebeheer Dit is slechts een onderdeel van het duurzaamheidsplan van

businesstraveller.nl

CRUISEN

MSC Cruises. De rederij werkt volgens het Planet, People, Place, Procurement-principe. Daarbij wordt er gekeken naar nieuwe technologieën en geavanceerde scheepsontwerpen.

Maar ook naar de gezondheid en veiligheid van mensen.

MSC Cruises heeft tienduizenden mensen over de hele wereld in dienst. Bijna 80% werkt aan boord van de schepen.

MSC Cruises: ‘Ons doel is niet alleen om geweldige ervaringen te creëren voor onze gasten, maar ook om waarde te creëren voor onze lokale gemeenschappen. Samenwerking met lokale autoriteiten, gemeenschapsgroepen en partners, zoals de Cruise Lines International Association (CLIA), om informatie te delen en beleid en strategieën te integreren, helpt bij de ondersteuning van duurzaam toerismebeheer.

Samen bevorderen wij een verscheidenheid aan activiteiten voor onze passagiers en leveren wij grotere sociale en economische resultaten voor gemeenschappen.’ Maar ook op de schepen wordt er goed gekeken naar de bevoorrading.

‘Van grote mechanische onderdelen voor onze schepen tot ingrediënten om duizenden mensen tegelijk te voeden, tot de kleinste details, zoals toiletartikelen en medische artikelen, we moeten een enorme hoeveelheid voorraden inkopen voor onze vloot, bemanning en gasten. Het beheer van milieu-, sociale en ethische kwesties in onze toeleveringsketen is van cruciaal belang, en we hanteren hiervoor een robuuste aanpak op alle gebieden van inkoop.’

Exclusieve bestemming Maar uiteraard draait Ocean Cay niet alleen om het herstel en toename van zeeleven, maar juist om gasten een exclusieve bestemming te bieden. Omdat alles op het eiland onderdeel is van MSC Cruises valt het eten en drinken binnen het door de klant gekochte pakket, zo kunnen de Easy-, Premium- en Premium Plus-drankpakketten op het eiland worden gebruikt. Over heel het eiland zijn er bars, restaurants en foodtrucks te vinden en ook aan activiteiten geen gebrek. Huur bijvoorbeeld een kajak, een supboard, of voor de waaghalzen een jetski. The Great Lagoon is perfect voor families met kinderen. Met ondiep water en een drijvende onderzeeër is het de perfecte plaats voor kinderen om veilig plezier te hebben. De eyecatcher van het eiland is de rood-witte vuurtoren, die je ook tegen een kleine vergoeding kan beklimmen. Vanaf de vuurtoren heb je het mooiste uitzicht op het eiland en het cruiseschip. Zeker een aanrader als je geen hoogtevrees hebt. Ook hier op het eiland zijn er exclusieve zones voor de Yacht Club-leden.

VIP-tour Na een dag ontspannen op Ocean Cay zette het schip aan het eind van de middag koers naar Port Canaveral, om daar de volgende ochtend vroeg weer aan te meren. Maar wat doe je als het vliegtuig pas ’s avonds vertrekt vanaf Orlando International Airport? Dan mag een bezoek aan Walt Disney World eigenlijk niet ontbreken. Nu vraag je je waarschijnlijk af of het de moeite waard is om voor een

businesstraveller.nl

paar uur de parken te bezoeken. Ga je gewoon op de bonnefooi, dan kunnen we zeggen dat het niet de moeite waard is.

55

Maar gelukkig is daar de VIP-tour. Dit is de beste manier om in korte tijd de Disney-parken te verkennen. In een paar uur tijd konden we maar liefst acht attracties in drie parken doen, waaronder de nieuwe achtbaan Guardians of the Galaxy: Cosmic Rewind in Epcot. Een spectaculaire achtbaan, waarin je achteruit wordt gelanceerd. Ook Star Wars: Rise of the Resistance en Mickey & Minnie’s Runaway Railway in Disney’s Hollywood Studios konden worden meegepakt. Een bezoek aan Magic Kingdom, die op dit moment haar 50e verjaardag viert, mocht natuur ook niet ontbreken. Uiteraard was dit niet mogelijk zonder de VIP-gids, want via deze service kwamen we achter de schermen het park in en konden we de gewone wachtrij te omzeilen. Ook word je met een busje naar de verschillende parken gebracht en aan het eind van de dag zelfs naar het vliegveld. De service is niet goedkoop, variërend van $425 tot $850 per uur, afhankelijk van het seizoen (geldige parktoegang is vereist voor elk park dat tijdens de tour wordt bezocht en is niet inbegrepen in de prijs van de tour), maar is zeker de moeite waard.

JULI/AUGUSTUS 2022

HORLOGES

56

DEZE PAGINA: Vacheron Constantin Historiques 222

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

HORLOGES

Bij de tijd blijven Wat vertelt het nieuwe aanbod van luxe horloges ons over de toekomst van deze branche?

D

tegelijkertijd in gevecht om relevant te blijven

DOOR CHRIS HALL

businesstraveller.nl

GLADDE HERZIENINGEN Een goed voorbeeld is een van de grootste verhalen in de horlogewereld dit jaar; de 50e verjaardag van de Audemars Piquet Royal Oak. Als zowel het meest invloedrijke ontwerp van de laatste halve eeuw als een van de meest gevraagde horloges van dit moment, zou Audemars Piguet het nooit drastisch herzien. In plaats daarvan speelde het op veilig met een reeks nieuwe ontwerpen die puristen verrukten, en introduceerden ze een nieuwe automatische beweging als een herinnering dat zowel inhoud als stijl een rol speelt. Een soortgelijk voorbeeld is Vacheron Constantin,

57

DIODE SA DENIS HAYOUN

e wereld van luxe horloges kan, van een afstandje bekeken, verbijsterend zijn, met het nooit aflatende gepraat over hypedup modesamenwerkingen, tourbillons en titanium aan de ene kant, en intens technisch jargon aan de andere. Het helpt om alles op een spectrum van traditie tot moderniteit te beschouwen: elk horlogemerk is in een constante Elk horlogemerk is dialoog met zijn verleden, terwijl het constant in dialoog probeert relevant te blijven in een snel met zijn verleden en veranderende wereld.

DEZE PAGINA: Audemars Piquet Royal Oak 50e verjaardageditie

JULI/AUGUSTUS 2022

HORLOGES

dat in april de show stal in ‘Watches and Wonders’ in Genève met een heropleving van zijn icoon uit de jaren ‘70, Historique 222 in periode-correct geel goud.

Als gevolg waren alle ogen gericht op Patek Philippe, wiens Nautilus gewoonlijk wordt vermeld naast de Royal Oak en 222 als onderdeel van een ‘heilige drie-eenheid’ van ontwerpen uit de jaren ’70 de kloof tussen high-end luxe en sportief, praktisch design hebben doen smelten. Vorig jaar stopte Patek met de Ref 5711 Nautilus, voordat hij de vraag naar nieuwe hoogten stuwde door ‘end-of-run’-modellen in beperkte oplage uit te brengen, met name in samenwerking met Tiffany’s.

58

Er ontstond de algemene verwachting dat er een nieuw Nautilus-ontwerp in Genève zou worden aangekondigd, maar fans bleken nog langer te moeten wachten, want het merk koos ervoor om zich te concentreren op het introduceren van een meer jeugdige, speelse esthetiek in sommige van zijn andere lijnen, met een sterke focus op reistijd en chronograafcompilaties.

De Calatrava Annual Calendar Travel Time is de klassieke Patek Phillipe die een nieuwe draai heeft gekregen, met een antracietgrijze wijzerplaat die wordt beschreven als een herinnering aan vintage camerabehuizingen, terwijl de Ref 5470 1/10th Second Monopusher Chronograph een indrukwekkende herinnering is dat het meest verafgoodde merk op de eerste plaats een ingenieur van ongelooflijke uurwerken is, in plaats van alleen een voertuig voor sociale mediaactiviteit

de mening verdelende linkshandige GMTMaster II van Rolex en de Black Bay Pro van Tudor, terwijl bij Longines gelijktijdig hetzelfde idee overheerste met de knappe Spirit Zulu Time, en bij Seiko met de Grand Seiko-reeks (er zijn veel gelijksoortige ondoordringbaar-genaamde modellen, maar de Spring Time GMT Ref SBGE283 is een vlaggenschip, met zijn stalen ring en diepblauwe wijzerplaat). Van de bekende chronograafmerken heeft zich ook een reeks updates voor de vereerde klassiekers aangediend: nieuwe Autavia-chronografen van TAG Heuer staan naast Breitling’s vernieuwde (en veel kleurrijkere) Navitimercollectie en Omega’s nieuwste Speedmaster ’57 in de gelederen van de compleet moderne kijk op ontwerpen uit het goude tijdperk van de chronograafontwikkeling.

IN HET DIEPE Het is bij de duikhorloges – het meest simpele uurwerksjabloon – dat we een

BOVEN: Patek Philippe’s Ref 5470 1/10th Second Monopusher Chronograph

ONDER EN RECHTS: TAG Heuer Aquaracer Professional 1000 Superdiver

VEREERDE KLASSIEKERS Een hernieuwde focus op de belangrijkste genres van multifunctionele horloges – na een jaar van headlinedominerende limited editions en samenwerkingen – was ook duidelijk te zien bij de meer mainstream merken. Rolex en zustermerk Tudor kwamen beide uit met GMT-modellen:

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

HORLOGES

echte toevoer van moderne, hightech benaderingen hebben gezien. Montblanc heeft voor de eerste keer een teen in het water gedompeld met de 1858 Iced Sea, een solide duiker die opvalt met zijn wijzerplaat die gletsjerijs voorstelt. De nieuwste Submersible-modellen van Panerai blijven zich inzetten voor gerecycled staal, of eSteel, zoals ze het noemen. En enkele van de grootste namen binnen de onderwaterhorloges hebben nieuwe dieptes (of hoogtes) bereikt. De Aquaracer Professional 1000 Superdiver van TAG Heuer brengt je zonder klachten naar 1.000 meter en beschikt over een nieuw kroonbeschermingssysteem, terwijl Omega’s Planet Ocean ‘Ultra Deep’-bereik een fenomenale druk van 6.000 meter aankan.

ONDER: Linkshandig horloge Rolex GMT-Master II Green and Black ‘Destro’

businesstraveller.nl

DE TOEKOMST Eén horloge-lancering heeft dit jaar, tot nu toe, als geen ander het nieuws gedomineerd: een samenwerking tussen stalgenoten Omega en Swatch, waarbij het uiterlijk van een Speedmaster Moonwatch werd gedragen op een dikke Swatch met biokeramische behuizing en kwarts. Uitgebracht in 11 verschillende kleuren (elk vernoemd naar een lichaam in het zonnestelsel), werd het in maart aangekondigd met het soort fanfare dat gewoonlijk enkel is voorbehouden aan nieuwe ‘drops’ van Apple – fans sliepen in de straten van Londen, Tokio of New York om kans te maken op het kopen van de ‘Moonswatch’, zoals deze werd gedoopt.

Sommigen konden de hype rond een horloge van zo’n €200 in een niet-beperkte oplage niet begrijpen, en anderen vonden de balans tussen traditie en moderniteit niet helemaal naar hun smaak, maar binnen 24 uur hadden miljoenen ervan gehoord en was de hele beschikbare voorraad wereldwijd uitverkocht. Als er iets is dat de toekomst van horloges vertegenwoordigt, is dit het waarschijnlijk wel.

59 BOVEN EN RECHTS: De Tudor Black Bay Pro marks Greenwich Meantime ONDER RECHTS: Omega Speedmaster Moonwatch; een samenwerking tussen Omega and Swatch

JULI/AUGUSTUS 2022

AFRIKA

De vele gezichten van Senegal DOOR ADELINE WILLEMS Zonovergoten, authentiek en dynamisch.

Senegal is misschien niet top of mind voor de meeste vakantiegangers, maar het Frans georiënteerde land in het westen van Afrika heeft ongelooflijk veel te bieden.

60

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

SENEGAL

AFRIKA

S

enegal is bovenal de ideale bestemming voor een winterzonvakantie. Er heerst een subtropisch klimaat met een droog en een nat seizoen. Het droge seizoen begint rond half oktober en duurt tot half juni.

Februari tot mei zijn de zonnigste maanden met gemiddeld tien uur zon per dag. Het natte seizoen duurt van juli tot half oktober. Augustus en september zijn de meest regenachtige maanden.

NATUUR Het is dit subtropische klimaat dat Senegal een interessante plek voor natuurliefhebbers maakt. Het landschap is zeer gevarieerd: kilometers zandstrand, mangrovebossen, woestijn... Wie door Senegal reist, passeert vele uitgestrekte vlaktes waar majestueuze baobabs het landschap sieren.

Vogelliefhebbers moeten een bezoek brengen aan Djoudj National Park, waarvan wordt gezegd dat het een van de belangrijkste vogelreservaten op aarde is. Le Petit Côte, met de populaire badplaatsen Saly en Somone, is een toeristische trekpleister voor ieder die wil genieten van zon, zee en strand.

NATIONALE PARKEN Senegal heeft zes nationale parken: Basse-Casamance, Iles de la Madeleine, Langue de Barbarie, Djoudj, Niokolo Koba en Delta du Saloum. Senegal heeft ook veel werelderfgoederen.

In totaal zijn zes locaties in Senegal beschermd door

businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

61

INTERVIEW

66 22

UNESCO. Dit zijn Bassari Land, Ile de Gorée, Saint-Louis, het nationale park Niokolo-Koba, de Saloum-delta en het nationale vogelreservaat van Djoudj.

DAKAR Wie naar Senegal reist, mag een bezoek aan de hoofdstad Dakar niet overslaan.

Wat ooit een klein vissersdorpje was, is nu uitgegroeid tot de grootste stad van het land, met zo’n 2 miljoen inwoners.

De stad ligt op het Kaapverdische Schiereiland, het meest westelijke puntje van Afrika. Door deze gunstige ligging is Dakar de thuisbasis van een

JULI/AUGUSTUS 2022

van de belangrijkste havens in de regio.

Dakar biedt diverse culturele excursies naar musea en moskeeën. Een bezoek aan het Musée des civilisations noires (Museum of Black Civilisations) is een must, waar u meer te weten komt over het fascinerende verleden van Afrika. Dakar is ook een stad van uitersten: waar de mooiste auto’s naast paardenkarren rijden. Moderne wijken en typisch Afrikaanse markten wisselen elkaar in hoog tempo af.

ILE DE GORÉE Vanuit Dakar is het een absolute aanrader om een ​​dagtocht te plannen

naar het vier kilometer verderop gelegen voormalige slaveneiland Ile de Gorée. Het uitzicht bij aankomst per boot is erg vrolijk en mediterraan: kleurrijke huisjes aan een prachtig strand, gezellige restaurants en bars waar je kunt genieten van heerlijke gerechten... maar dit eiland heeft een duistere geschiedenis. Het is een van de belangrijkste getuigen van de trans-Atlantische slavenhandel. Een bezoek aan het slavenhuis ‘Maison de Esclaves’ is onvergetelijk. Het huis is in 1990 gerestaureerd met de bedoeling de wrede geschiedenis van het eiland niet te vergeten. Tussen de 15e en 19e eeuw werd het eiland door verschillende Europese landen gebruikt als centraal punt voor de Afrikaanse slavenhandel. In meer dan driehonderd jaar werden zo’n 20 miljoen Afrikaanse slaven verscheept van Ile de Gorée naar Europa en Amerika.

EXCURSIES Vanuit Dakar kun je een bezoek

businesstraveller.nl

SENEGAL

63

brengen aan het beroemde Lac Rose, een bijzonder meer dat opvalt door zijn roze kleur. Het zoutgehalte is erg hoog en de roze kleur kan in intensiteit variëren afhankelijk van de sterkte van de zon. De zoutwinning is een van de belangrijkste bronnen van inkomsten in deze regio. De beste manier om Lac Rose te bezoeken is in een 4x4, op quad, op kameel of te paard.

Heel bijzonder is het schelpeneiland Joal-Fadiouth. Dit eiland bestaat uit twee delen: Joal is een dorp op het vasteland en Fadiouth is een eiland gemaakt van... schelpen! De eilandbewoners leven van het vangen van schelpdieren, die ze drogen op de daken van hun huizen. Ze gooien de schelpen op de grond. Hierdoor is in de loop der jaren een dikke laag schelpen ontstaan. Joal en Fadiouth zijn verbonden door een houten loopbrug.

Senegal is, let wel, niet de beste safaribestemming. Maar dat betekent niet dat je toch een kleine kennismaking kunt inplannen. Als je wilt, kun je naar verschillende parken om verschillende diersoorten in een 4x4 te spotten. In het Bandia Game Reserve sta je oog in oog met giraffen, neushoorns, struisvogels, zebra’s, apen... Een ideale kennismaking met de Afrikaanse wildernis.

businesstraveller.nl

Business Traveller was in Senegal ter gelegenheid van de opening van het nieuwe vijfsterrenhotel Riu Baobab. Hoewel dit het eerste RIU-hotel in Senegal is, zullen er naar verwachting meer volgen. Het hotel met 522 kamers is gelegen in de stad Pointe Sarène, tegenover een uitgestrekt wit zandstrand, 100 kilometer van Dakar en 48 kilometer van de luchthaven. Het nieuwe complex is omgeven door grote tuinen met baobabs. Het hotel is voorzien van uitgebreide faciliteiten en biedt een gastronomisch aanbod met vijf restaurants: het hoofdrestaurant Yassa, het Italiaanse Veneto, het Aziatische Dorayaki en Pepe’s Food. Naast de restaurants zijn er vier bars, een RiuLand club, een Splash Water World, een discotheek, drie grote zwembaden en een middelgroot zwembad met een poolbar en een kinderbad.

JULI/AUGUSTUS 2022

TRIED & TESTED HOTEL

LUX ME WHITE PALACE, KRETA

666444

Het recent gerestaureerde LUX ME White Palace in Rethymon, in het westen van Kreta, behoort tot de kroonjuwelen van de lokaal toch al toonaangevende hotelgroep Grecotel.

LUX ME White Palace is geschikt voor iedereen op zoek naar luxe en rust: kamers met zeezicht, familiesuites en villa’s met de mogelijkheid van een privézwembad.

Het resort is verdeeld over vijf gebouwen en is verbonden door paden die door zoetgeurende tuinen leiden. Vanaf de centraal gelegen open receptie is er een panoramisch uitzicht op zee en het centrale zwembad. Over het complex zijn meerdere gezamenlijke of privézwembaden te vinden.

WAAR IS HET ?

LUX ME White ligt op zes kilometer afstand van de badplaats Rethymnon. De oude binnenstad is zeker het bezoeken waard evenals hun bruisende nachtleven. Het landschap van Kreta kenmerkt zich door hoge bergen en prachtige valleien. Het eiland is ook nog eens gezegend met zeer mooie stranden.

KAMERFACILITEITEN Terug naar het hotel. Het verblijf was voor ons een vijfsterren-ervaring. Er is een

uitgebreide gerenoveerde collectie van 264 chique kamers in de witte kenmerkende kleur van het resort, met weids uitzicht op zee. Een dagelijks aangevulde minibar, een Nespresso-apparaat, wifi, kluis en luxe voorzieningen als pillow service zijn de standaard.

Wij genoten van een zeer fraaie White Villa met een privézwembad en uitzicht op zee. Hier draait alles om comfort met heerlijke kingsize bedden, een badkamer met twee wastafels, een whirlpool, aparte inloopdouche, ruime inloopkasten en extra grote leefruimte. Door glazen vouwdeuren, over de hele breedte van de villa, is er vanaf overal zicht op de zee. Een prachtige buitenveranda met ligbedden, parasol & buitendouche maken het geheel af.

in restaurant Ventanas, direct gelegen aan de zee. Lokale lekkernijen, vers fruit, warme gerechte en gezonde opties worden uitgeserveerd. Voor de ijsliefhebbers zijn de crêperie en ijssalon de hele dag geopend. Voor lunch kun je ook weer overal terecht en na een heerlijk ontspannen dag is het bijna lastig om de keuze voor een van de restaurants te maken. De kwaliteit is overal goed, dus laat het afhangen van waar je zin in hebt. Grieks, Italiaans, Aziatisch of vegan behoren tot de mogelijkheden. Onvergetelijk is de finedining ervaring, terwijl de zon langzaam ondergaat. En sluit de dag af met een heerlijke cocktail bij een van de bars.

BUSINESS Er is een meeting room met een maximale capaciteit van 50 personen in theateropstelling. Op maat kan er echter nog veel meer worden aangeboden. Ruimte is er voldoende en het management is bereid om mee te denken over unieke mogelijkheden.

BEOORDELING Vakantie bij LUX ME White Palace is zoals een luxe vakantie bedoeld is. Als gast ervaar je een hoog serviceniveau op een bijzonder mooie locatie.

Het personeel is ook zeer vriendelijk, staat te allen tijde voor je klaar en maakt het verschil. Een echte aanrader op het altijd heerlijke Kreta.

ETEN EN DRINKEN Uiteraard is er een hoofdrestaurant met een goed buffet voor zowel ontbijt als avondeten die het beste smaken vanaf het grote terras. Maar het echte verschil wordt gemaakt door de zes à la carte restaurants, en heerlijk glas wijn haalt u gewoon in de wijnbibliotheek.

In de ochtend was er wat ons betreft geen betere start van de dag dan met een ontbijt businesstraveller.nl

JULI/AUGUSTUS 2022

businesstraveller.nl

TRIED & TESTED HOTEL

K+K HOTEL CENTRAL PRAAG K+K Hotels biedt een collectie aan luxe Europese hotels die originele kenmerken combineren met een moderne stijl en faciliteiten. De hotels bevinden zich in het hart van het stadscentrum en zijn de ideale uitvalsbasis voor zaken én plezier. We zijn in Praag en overnachten in K+K Hotel Central.

Binnen anderhalf uur bereikt het vliegtuig vanaf Schiphol de Tsjechische bodem.

Voorafgaand aan onze vlucht hebben we de limousineservice (à € 29) van het hotel geboekt; de chauffeur staat ons bij de uitgang op te wachten en rijdt in een vlot tempo (in zo’n dertig minuten) naar het hotel midden in Praag, onderweg krijgen we een voorproefje van de prachtige gebouwen die de stad rijk is. Praag staat dan ook bekend om haar culturele en historische achtergronden.

LIGGING We verblijven in het vijfsterrenhotel K+K Hotel Central in de historische oude binnenstad van Praag. Het ligt op slechts drie minuten lopen van het dichtstbijzijnde metrostation dat de oude stad met de nieuwe stad verbindt, en op 15 minuten lopen van het trein- en busstation. K+K

Hotel Central is een van de oudste Art Nouveau-gebouwen in de stad. Het ligt in het hart van Praag en is de perfecte uitvalsbasis om alles wat de gouden stad te bieden heeft te voet te verkennen, zoals de Joodse wijk, de Astronomische Klok en het Plein van de Republiek.

SERVICE K+K Hotel Central laat weten service hoog in het vaandel te hebben staan. Dat klopt, het vriendelijke personeel - dat bekroond is met een Certificate of Excellence door TripAdvisor, staat direct klaar met tips om de stad te ontdekken. Tijdens een verblijf is het ontbijtbuffet inbegrepen, dat een ruime keuze biedt. Verschillende soort verse sappen, koffie, thee, melk, smoothies, maar ook diverse broodjes, beleg (zoet en hartig) en fruit staan te wachten in een lichte opkamer die overzicht biedt.

Knus en fijn, zijn de woorden die in ons opkomen. De eigentijdse Bar & Bistro is een uitnodigende en stijlvolle ruimte waar we genieten van seizoensgebonden Tsjechische delicatessen en internationale favorieten voor lunch en diner, maar ook van favoriete cocktails, wijnen en onovertroffen lokale bieren.

KAMERS Elke van de 127 stijlvolle kamers is voorzien van high-speed wifi en airconditioning.

Het hotel biedt vier verschillende soorten kamers: Cosy Rooms, Quiet Rooms, Spacious Rooms en de Signature Suite. Alle kamers zijn voorzien van satelliet-tv met internationale zenders, directe telefoonlijn, elektronische kluis in laptopformaat, minibar, koffie- en theefaciliteiten en een bureau. De Cosy Rooms zijn de meest compacte kamers, ideaal voor een kort verblijf en zakenreis. De Quiet Rooms bieden dezelfde faciliteiten, maar gasten kunnen ook gebruikmaken van een badjas, slippers, en vroege of late check-in/

businesstraveller.nl

out. De Spacious Rooms bieden ruimte voor maximaal drie personen, terwijl de Signature Suite de ruimste kamer in het hotel is, en verbindt de slaapkamer met woonkamer. Wij verblijven in de Spacious Room, die uitzicht bood over de straat.

WELLNESS Elke gast heeft toegang tot de wellnessfaciliteiten van het hotel, waar we heerlijk ontspannen in de sauna. Ideaal na een lange dag met meetings en een (cultureel) afzakkertje in de stad. In de sauna is ook een massage te boeken en kan je trainen in de fitnessruimte.

MEETINGS K+K Hotel Central is de perfecte locatie voor vergaderingen, conferenties of evenementen en biedt een ideale locatie, een modern interieur en de modernste hotelvoorzieningen in Praag. De drie conferentiezalen bieden natuurlijk daglicht, volledig geklimatiseerd met individuele regeling, de nieuwste technologie, gratis snelle internetverbinding via LAN (10 Mbit) en wifi.

BEOORDELING Het vriendelijke personeel denkt met je mee en zorgt voor een huiselijke, warme én professionele sfeer. Het hotel zelf ziet er prachtig uit met unieke ‘Praagse’ elementen en zit zoals eerder besproken op een toplocatie in de mooie binnenstad. Een aanrader, dat is zeker.

JULI/AUGUSTUS 2022

65

VOLGENDE MAAND

Het WK komt eraan

JULI/AUGUSTUS 2022

ADVERTORIAL

‘WAAR IS HET MAGISCHE TAPIJT’ Evenementen, Conferenties en Tentoonstellingen met de flair van 1001 Nacht in het Sultanaat van Oman

omgeving waar het goed zaken doen is. Eventplanners die op zoek zijn naar een unieke en uitzonderlijke locatie voor een avondevenement hebben in Oman keuze te over en vinden overal altijd weer de warme gastvrijheid van de Omaanse bevolking.

Er was eens... Sinbad de Zeevaarder, de Wierook-route en de Drie Wijzen uit het Oosten. Het rijke verleden van Oman fascineert en sporen van de 5.000 jaar oude geschiedenis zijn in alles zichtbaar. Goederen, ideeën en innovaties worden hier al meer dan drie millennia verhandeld. Op ongeveer negen uur vliegen van Amsterdam, met een directe KLM-vlucht of via efficiënte transfers met één van de vele andere airlines, stappen ook de zakelijke reizigers een wereld van 1001 Nacht binnen. De veilige bestemming op het Arabisch schiereiland scoort met zijn landschappelijke diversiteit en authenticiteit én met vele mogelijkheden voor evenementen, conferenties en onvergetelijke incentivereizen.

Turtle Beach van het vijfsterren ShangriLa Barr Al Jissah resort, op 20 minuten van Muscat, vormt een onvergetelijk decor voor een galadiner onder de heldere sterrenhemel, begeleid door het ruisen van de zee en de bladeren van de palmbomen. Het iconische Royal Opera House is de locatie bij uitstek voor kunst, cultuur en educatie. Met zeven prachtig zalen geschikt voor totaal 1.100 personen en andere veelzijdige ruimtes biedt het de ideale setting voor cocktailrecepties of galadiners voor grotere groepen.

Met name de veranda's in Omaanse stijl, omlijst door elegante tuinen zijn bijzonder fraai.

luchthaven van Muscat. Het centrum heeft twee multi-level auditoria geschikt voor respectievelijk 3.200 en 456 gasten, en vijf hallen met meer dan 22.000 vierkante meter kolomvrije expositieruimte. Daarnaast biedt het OCEC twintig vergaderzalen voor 25 tot 360 deelnemers, tien hospitality suites en een VIP-paviljoen, evenals ruime receptieruimtes met ramen van vloer tot plafond die zicht bieden op de omliggende tuinen. Aangrenzend aan het conferentiecentrum liggen onder meer het vijfsterrenhotel JW Marriott Muscat, dat rechtstreeks verbonden is met het congrescentrum, en het viersterrenhotel Crowne Plaza OCEC, dat verscholen ligt in het beschermde omringende park vol exotische vogelsoorten.

Meer informatie over Oman op www.experienceoman.om

Het Oman Convention & Exhibition Centre (OCEC), dat perfect is voor grootschalige evenementen, ligt op vier kilometer van de internationale

Locaties liggen in de stad, aan zee, in de bergen, de woestijn of in het achterland.

Ze zorgen voor een inspirerende JULI/AUGUSTUS 2022

Groepen en incentives op maat. Wereldwijd.

foto: Nayara Tented Camp, Costa Rica

Incentives en bijzondere reizen op maat naar Latijns-Amerika, Noord-Amerika, Afrika, Azië, Europa & de Poolgebieden Officieel agent van National Geographic Expeditions www.avilareizen.nl | info@avilareizen.nl | +31 (0)23 221 0800