6 minute read
Dichter bij Tulpia
Ahmet Telli (Eskipazar/Çankırı, 1946)
Op de kweekscholen Hasanoğ en Pazarören volgde Ahmet Telli de onderwijzersopleiding, waarna hij een poosje als dorpsonderwijzer aan het werk ging. Vervolgens zette hij zijn pedagogische studie voort aan het Gazi Onderwijsinstituut. Na de staatsgreep van 12 september 1980 zat hij lange tijd gevangen. Telli werd bekend met zijn gedichten en artikelen in kranten en tijdschriften als Forum (Forum), Evrim (Evolutie), Varlık (Het Bestaan), Yeni Toplum (De Nieuwe Maatschappij), Türk Dili (De Turkse Taal), Felsefe (Filosofie), Cumhuriyet (De Republiek) en Türkiye Yazıları (Geschrtiften over Turkije), waarvan hij in de onderzoekscommissie zat. Veel van zijn gedichten zijn op muziek gezet, en gespeeld en gezongen door bekende musici als de groep Yeni Türkü (Het Nieuwe Lied) en de zangeres Selda Bağcan. In 1980 kreeg hij de Topra Poëzieprijs – die hij deelde met Metin Altıok – en in 1982 de Yazko Aanmoedigingsprijs voor de Poëzie.
Advertisement
Poëziebundels: Yangın Yılları (Brandjaren, 1979), Hüsnün İsyan Olur (Je verdriet wordt opstand, 1979), Dövüşen Anlatsın (Laat de strijder vertellen, 1980), Saklı Kalan (Het verborgene, 1981), Su Çürüdü (Het water is bedorven, 1982), Belki Yine Gelirim (Misschien kom ik weer, 1984), Çocuksun Sen (Een kind ben jij, 1994), Kalbim Unut Bu Şiiri (Mijn hart vergeet dit gedicht, 1994) en Barbar ile Şehla (De barbaar en Sheila, 2003). een kind ben jij
Een stap was jij, die buiten de wereld werd gezet maar in ons leven betrof dit allemaal onbeantwoorde vragen die melkweg is er toch wel en de zandkorrels die uit je hand vallen, daar ben ik er één van ik ga opnieuw op reis het sneeuwt al bij de eerste bocht belandt een liefde in de sneeuwstorm
Een kind ben jij waar ik in de sneeuwstorm belandde van je stem
Je stelt vragen die veranderen en in water verkeren Je stem is een waterval die mijn afgronden vult maar ik ben een slecht verteller en zodra iemand een adres vraagt grijp ik eerst naar de wapens ik ben een stotteraar minstens zo verlegen als kleinstedelijke liefdes En voor scheidingen zoek ik verdrietige steden
ik ben minstens zo’n vergissing in deze wereld als jij En overal verstrooi jij je eigen as en zegt geboren worden om niet opnieuw te worden geboren is een zaak voor sterfelijke en gelukkige mensen zij hebben altijd een verhaal en zij leven ze kunnen het niet laten wat hun gewoontes ook zijn
Een kind ben jij, wiens spelling bij iedere scheiding wordt verstoord
wat kan een grotere bedreiging zijn dan een zwijgend Kind, niemand weet het antwoord op mijn vraag maar ik ben dan ook een slecht verteller en zodra Er een ongeluk gebeurt heet het voortaan liefde maar liefde is een wonder dat de wereld allang vergat ik wacht daar op jou, in die vervuilde utopie
Op mijn wimpers val je als een dauwdruppel ik sluit mijn ogen je bent in mijn oogleden daarna val ik in een eindeloze slaap en jij groeit nu nooit meer het is goed dat je niet groeit met jouw naam begin ik ieder gedicht en in ieder vers ben jij degene die behoedt, die vergeeft, ik erken je
Een kind ben jij en deze wereld past jou niet
Vertaling: Annemarike Stremmelaar
ÇoCuksun sen
dünyanın dışına atılmış bir adımdın sen Ömrümüzse karşılıksız sorulardı hepsi bu Şu samanyolu hani avuçlarından dökülen Kum taneleri var ya onlardan birindeyim Yeni bir yolculuğa çıkıyorum kar yağıyor bir aşk tipiye tutuluyor daha ilk dönemeçte
Çocuksun sen sesindeki tipiye tutulduğum
dönüşen ve suya dönüşen sorular soruyorsun Sesin bir çağlayan olup dolduruyor uçurumlarımı Kötü bir anlatıcıyım oysa ben ve ne zaman birisi adres sorsa önce silaha davranıyorum Kekemeyim en az kasabalı aşklar kadar mahçup ve üzgün kentler arıyorum ayrılıklar için
bir yanlışlığım bu dünyada en az senin kadar ve sen kendi küllerini savuruyorsun dağa taşa bir daha doğmamak için doğmak diyorsun Ölümlülerin işi bir de mutlu olanların Onların hep bir öyküsü olur ve yaşarlar bırakıp gidemezler alıştıkları ne varsa
Çocuksun sen her ayrılıkta imlası bozulan
Susan bir çocuktan daha büyük bir tehdit ne olabilir, sorumun karşılığını bilmiyor kimse Kötü bir anlatıcıyım oysa ben ve ne zaman bir kaza olsa adı aşk oluyor artık aşksa dünyanın çoktan unuttuğu bir tansık Seni bekliyorum orda, o kirlenen ütopyada
Kirpiklerime düşüyorsun bir çiy damlası olarak Yumuyorum gözlerimi gözkapaklarımın içindesin Sonsuz bir uykuya dalıyorum sonra ve sen hiç büyümüyorsun artık iyi ki büyümüyorsun adınla başlıyorum her şiire ve her mısrada Esirgeyensin bağışlayansın, biad ediyorum.
Çocuksun sen ve bu dünya sana göre değil
als je weGGaaT sTorT deze sTad in
als je weggaat stort deze stad in, ook de vogels zullen vertrekken als een rivier zal ik zwijgen in de delta van je gezicht we waren aan het verkeerde adres, zonder identiteit misschien alle lichten veranderden in een blonde verbazing waren wij het die eenzaam waren? de regen viel onophoudelijk, hadden we het koud terwijl de granaatappelbloesem hing te trillen?
als je weggaat wie geeft de basilicum dan water en waar moeten de vogels naartoe als het avond wordt?
ik luister naar de stilte nu en naar je adem op de plek waar je zwijgt breekt er iets het is wachten zeg ik tegen de straten, je raakt in gedachten verzonken je naam schrijf ik op alle bushokjes elke plek waar we gekust hebben wordt met je naam herdacht En ik voeg je toe aan mijn intense zwijgen
laten we zonder beleefd te groeten door de straten lopen misschien worden door onze komst alle voorsteden verlicht blijven de gevangenissen achter, de verroeste koude blijven alleen de vrienden over wier namen we niet kennen we sluiten ze in ons hart, we verwarmen ze we zijn niet ieder avond cipier van ons eigen leven
als je weggaat valt er sneeuw in mijn hand, je zult het koud hebben hier wordt de liefde als de stilte van een gazelle
Opzichtige lichten branden op reclameborden voortdurend nemen de moorden toe met onbekende dader en worden er dode vogels verkocht bij alle bloemisten in plaats van viooltjes en narcissen vogellijkjes een geluid van water een geur van basilicum doen nu de jonge doden nog denken aan verre branden
in de koffiehuizen aan de boulevard hangt een arabeske rook mist en zelfmoord dringen alle biertenten binnen de personalia van deze stad zijn nu wel duidelijk en jouw zwijgen wordt rebellie miljoenen keren, zou ik dat niet weten? Kom maar bij me, jij, houd je handen lekker warm de patrouilles bestormen de verduisterde huizen
als je weggaat stort deze stad in en sterven de vogels wordt ik een zondvloed overal waar je zweeg
Vertaling: Gerjan van Schaaik
Een bloemlezing van de Turkse poëzie is te vinden in de bundel Moderne Turkse Poëzie, samengesteld door Mehmet Emin Yıldırım, Sytske Sötermann en Mehmet Çetin. (Uitgeverij Atlas)
Gİdersen yikilir bu kenT
gidersen yıkılır bu kent, kuşlar da gider bir nehir gibi susarım yüzünün deltasında Yanlış adresteydik, kimsesizdik belki Sarışın bir şaşkınlık olurdu bütün ışıklar biz mi yalnızdık, durmadan yağmur yağardı Üşür müydük nar çiçekleri ürperirken
gidersen kim sular fesleğenleri Kuşlar nereye sığınır akşam olunca
Sessizliği dinliyorum şimdi ve soluğunu Sustuğun yerde bir şeyler kırılıyor bekleyiş diyorum caddelere, dalıp gidiyorsun adını yazıyorum bütün otobüs duraklarına Öpüştüğümüz her yer adınla anılıyor birde seni ekliyorum susuşlarıma
Selamsız saygısız yürüyelim sokakları belki bizimle ışıklanır bütün varoşlar geriye mapushaneler kalır, paslı soğuklar adını bilmediğimiz dostlar kalır yalnız Yüreğimize alırız onları, ısıtırız gardiyan olamayız kendi ömrümüze her akşam
gidersen kar yağar avuçlarıma bir ceylan sessizliği olur burada aşklar
Fiyakalı ışıklar yanıyor reklam panolarında durmadan çoğalıyor faili meçhul cinayetler ve ölü kuşlar satılıyor bütün çiçekçilerde menekşeler nergisler yerine kuş ölüleri bir su sesi bir fesleğen kokusu şimdi uzak Yangınları anımsatıyor genç ölülere artık
bulvar kahvelerinde arabesk bir duman Sis ve intihar çöküyor bütün birahanelere bu kentin künyesi bellidir artık ve susuşun İsyan olur milyon kere, hiç bilmez miyim Sokul yanıma sen, ellerin sımsıcak kalsın devriyeler basıyor karartılmış evleri yine
gidersen yıkılır bu kent kuşlar da ölür bir tufan olurum sustuğun her yerde