DE BESCHOUWING Who Understands Comics? Het nieuwste boek van Neil Cohn, visueel linguïst en psycholoog, bracht Tekstblad op het idee hem in gesprek te brengen met Roel Venderbosch, ontwerper en striptekenaar. De eerste tekstblad 04 – 2021
doet theoretisch onderzoek, de ander werkt in de praktijk. De een denkt in tekst, de ander in beeld. O ja? Zo overzichtelijk blijkt het niet te zijn. Een gesprek tussen Neil en Roel over visuele taal: wijdverbreid, maar minder gekend en onderzocht dan gesproken taal en gebarentaal. Het gesprek werd opgetekend door Corien Unger.
NEIL COHN
is onderzoeker en universitair hoofddocent bij de masteropleiding Communicatie en Cognitie, Tilburg University.
ROEL VENDERBOSCH
is zelfstandig stripmaker, illustrator en grafisch vormgever en docent Comic Design aan hogeschool Artez, Zwolle. roelvenderbosch.com.
CORIEN UNGER
is tekstschrijver bij artcopyteam.nl en lid van Tekstnet.
N
eil was op de middelbare school al striptekenaar. Ook tijdens zijn studie tekende hij veel, waaronder een boek over de Amerikaanse politiek. Hij studeerde Aziatische studies, sociale wetenschappen en psychologie aan ver schillende Amerikaanse universiteiten. Tijdens zijn promotie richtte hij zich op linguïstiek en cognitieve wetenschappen, in het bijzonder visuele taal. Hierover publiceerde hij drie boeken: The Visual Language of Comics, The Visual Narrative Reader en nu dus Who Understands Comics?1 .
Voor Roel was altijd duidelijk: ik word kunstenaar. Na zijn afstu deren aan de kunstacademie in Den Bosch begon hij als grafisch ontwerper en vormgever en groeide uit tot cartoonist, illustrator en striptekenaar. In 2015 verscheen zijn eerste graphic novel, KSX 2 . Begin 2021 volgde Hoe noemen we de band, een auto biografisch beeldverhaal over de muzikant die Roel ook is.
Tekenen is een taal Neil is altijd blijven tekenen en doet dat nog steeds. Hij werkt nu aan een graphic novel voor een breed publiek over zijn onderzoe ken. Het inzicht dat tekenen ook een taal is, wil Roel weten, kwam dat in een flits? Neil: “Ja, in een college linguïstiek. Ik was gefascineerd door de theorieën van Scott McCloud over de bouwstenen van strips. Hij ging ervan uit dat in striptekenen het verhaal ontstaat door stap voor stap van tekening naar tekening te gaan – in jargon: panel naar panel. Maar in mijn werk zag ik dat het gecompliceerder is. Er moeten ook andere verbindingen tussen de panels zijn, ze vormen groepen en de voorste en de achterste moeten ook verbon den zijn. Dan heb je het over taal.” Voor een taal is grammatica nodig, legt Neil uit, een overkoepe
Het vermogen om 12
