XII.ευτοπία
“...Ο
ι λωτοί αναπτύσσονται σε βάλτους. Αν βάλετε έναν λωτό σε μία υπέροχη μπλε πισίνα, θα πεθάνει. Χρειάζεται τη λάσπη ενός βάλτου για να μεγαλώσει και να μετατραπεί σε όμορφο λουλούδι. Από το σύμβολο αυτό, του λωτού, πρέπει κανείς να συμπεράνει ότι ο κόσμος είναι στη πραγματικότητα ένας βάλτος. Πάντα θα υπάρχει πολύ λάσπη. Η πρόκληση είναι να μετατρέψουμε αυτή τη λάσπη σε τροφή για τη δική μας διαφώτιση. Επομένως είναι θεωρητικά άχρηστο, και ενδεχομένως ακόμη και καταστροφικό να φανταστεί κανείς έναν κόσμο με τέλεια ευδαιμονία, αρμονία ή ακόμη και αποτελεσματικότητα. Δεν πρόκειται να συμβεί. Οι προσπάθειες είναι πιθανό να δημιουργήσουν μία δυστοπική κατάσταση. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι άνθρωποι πρέπει να παραιτηθούν και να ζήσουν σαν πλάσματα του βάλτου. Σημαίνει ότι ο διαφωτισμός και ο βάλτος δεν είναι δύο αδιαίρετες σφαίρες ύπαρξης. Ο βάλτος είναι δεδομένος. Ο καθένας, όμως, πρέπει μόνος του, ενεργά, να δημιουργήσει την αιτία για τη δική του διαφώτιση...”³⁷ (Muschamp) Κάθε ευτοπικό όραμα, χρειάζεται να περιέχει την περιγραφή της δημιουργίας σωστού/ιδεώδους φυσικού-πολιτικού περιβάλλοντος/ υποβάθρου, ενσωματώνοντας κριτικά τις πολυπλοκότητες και τις αντιφάσεις του πραγματικού κόσμου, ως συνθήκες που πρέπει να αντιμετω55
