Expert Visie
DE TOEKOMST VAN HET NEDERLANDSE STAKEHOLDERPARADIGMA ESG blijft, net als stakeholder governance. Aandeelhoudersbelangen blijven daar terecht een belangrijk onderdeel van uitmaken (en dat is relevant voor M&A) TEKST ALEXANDER KAARLS
A
ls gevolg van de coronacrisis hebben veel besturen en raden van commissarissen hun prioriteiten en focus dit jaar moeten verleggen, om de continuïteit van de organisatie zeker te stellen. Het verzekeren van continuïteit was uiteraard altijd al een centrale taak, maar sinds begin dit jaar vergt dat voor de meeste organisaties meer intensieve (en verlegde) focus op zaken als de bedrijfsfinanciering (blijft die afdoende en worden convenanten niet getriggerd?), het businessmodel (beantwoord ons aanbod nog wel aan de veranderde marktvraag?), het personeel (zitten mensen nog wel op de plek waar ze productief kunnen bijdragen, en niet gedemotiveerd of ziek raken?) en de toeleveranciers (overleven onze essentiële toeleveranciers de crisis en kunnen wij blijven rekenen op wat wij nodig hebben om ons eigen product succesvol te blijven leveren?).
Die bijgestelde board-focus roept de vraag op of bestuurders en commis-
22 | MenA.nl
sarissen dan nog wel ruimte in hun agenda en prioriteitenlijst kunnen vinden om ESG (Environmental, Social and Governance)-onderwerpen aan te pakken. Die vraag is, mijns inziens terecht, inmiddels door meerdere schrijvers met een duidelijke ‘ja’ beantwoord.
DRUK OP DE KETEL Voor de coronacrisis lag de focus vanuit de maatschappij en in het bedrijfsleven vooral op de E van environmental. Nu ligt die focus veelal meer op de S van social. Met minder vlieg- en auto-uren neemt vervuiling af, maar we moeten meer ons best doen om mensen productief aan het werk te houden. Daarnaast probeert menig bedrijf nu een zinnige bijdrage te leveren in de pandemie-bestrijding. Menigmaal kunnen bedrijven daar economisch voordeel uithalen, eenvoudigweg door het verdienen van een marge of door de marketingwerking ervan. In andere gevallen is het echter doing the right thing. Daar is in beide gevallen ook zeker niets mis mee;
mensen willen werken voor, kopen van, en ook (steeds meer) aandeelhouder en anderszins financier zijn van bedrijven die een positieve bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. In aandeelhoudersvergaderingen van beursgenoteerde fondsen zijn het meestal de institutionele beleggers (juist ook in Nederland de bekende namen) die bestuur en commissarissen aan de tand voelen op ESG-onderwerpen. Daarnaast sluiten steeds meer fondsen (net als banken, overigens) financiering uit van bedrijven die opereren in sectoren die niet aan hun ESG-criteria voldoen (en dat gaat dan meestal werkelijk over ieder van de E, de S en de G). Die financiering hebben bedrijven (ook) gewoon nodig. Ten dele zal het altijd noodzakelijk blijven om bedrijven, net als anderen, specifieke normen op te leggen die milieu en maatschappij beschermen tegen misstanden, en grote issues als het opwarmen van de aarde op positieve manier
