24
Timire
An tríú halt i sraith de cheithre cinn
An Spioradáltacht Iognáideach: Trí Shamhlaíocht go hUrnaí Brian Ó Laoire SJ An bhfuil baint ar bith ag an tsamhlaíocht le do chaidreamh le Dia? Leis an mbealach a nguíonn tú? Nó an tusa duine de na daoine sin a bhreathnaíonn ar an tsamhlaíocht mar réimse dainséir, réimse seachmaill, réimse calaoise b’fhéidir, nó réimse glanfhantaisíochta ar an gcuid is fearr de? Éiríonn na ceisteanna as tráchtanna a rinne an scoláire bíobalta, Dennis Nineham. Tugann sé le tuiscint gur ag leibhéal na samhlaíochta is laige atá Críostaíocht na linne seo. Leanann sé ar aghaidh, ag rá ‘go mbraitheann daoine deacair é creidiúint i nDia mar nach bhfuil aon phictiúr beoga samhlaíoch ar fáil dóibh ar an mbealach a bhfuil baint ag Dia leis an domhan mar is eol dóibh é. Is é an rud is mó a bhfuil gá acu leis ná scéal, pictiúr, miotas, a ghabhfaidh a samhlaíocht le linn dó comhghreamú lena gcéadfacht’. Baineann an spioradáltacht Iognáideach mórán feidhme as an tsamhlaíocht. Mar shampla, agus é ag tabhairt cuireadh dúinn guí ar radharc i soiscéal, molann Iognáid dúinn a shamhlú go bhfuil sé ag tarlú os comhair ár súl. Níl muid le staidéar a dhéanamh air, é a anailísiú, ná teagasc morálta a lorg, ná fiú a bhrí dhiaga a chuardach, ach a bheith go simplí ina láthair, sinn féin a chur isteach ann, fiú páirt ghníomhach a ghlacadh ann. Má tá Íosa ag teagmháil le fear dall, mar Bartaiméas (Marcas 10:46-52), cén fáth nach samhlódh muid sinn féin mar dhuine
de na deisceabail, faoi dhraíocht agus fiosrach faoina bhfeiceann siad. Nó níos fearr fós cén fáth nach dtógfadh muid áit Bhairtiméas, agus a éadóchas, a eagla agus a dhóchas a mhothú. Agus nuair a fhiafraíonn Íosa de ‘Cad ba mhaith leat a dhéanfainn duit?’ éist leis na focail amhail is gur chugatsa atá siad á rá anseo agus anois, agus tabhair freagra faoi do riachtanas féin, do laige féin. Ligeann sé seo Íosa a bheith níos réalaí dúinn, ní mar dhuine stairiúil i bhfad uainn, ach mar dhuine atá ina chuid dár saol agus atá ag iarraidh leigheas, misneach agus dóchas a thabhairt dúinn. Glaonn Iognáid freisin ar ár samhlaíocht agus é ag cur urnaí a bhaineann leis an Tríonóid inár láthair. Sa chás seo is mian leis go ndéanfadh muid ár n-aire a dhíriú, ní ar bheatha inmheánach na Tríonóide féin, ach ar an mbealach a mbíonn an Tríonóid ag caidreamh leis an domhan agus a dhaoine. Mar sin léiríonn sé, i bhfocail Nineham thuas, ‘pictiúr beoga samhlaíoch ar an mbealach a bhfuil baint ag Dia leis an domhan’. Tabhair faoi deara cé chomh héifeachtach a dhéanann sé é seo sna Cleachtaí Spioradálta (106-107): Feicfidh mé na daoine éagsúla, cuid anseo, cuid ansiúd. Ar dtús, iad siúd ar dhroim an – domhain, chomh héagsúil i bhfeisteas agus i mbéasa: cuid acu geal agus cuid eile dorcha, – cuid acu go síochánta agus cuid eile
