4. Hoe een duurzame tegenhegemonie realiseren 1. De belangrijkste hefboom voor een duurzame tegenhegemonie zijn wij, burgers die nieuwe duurzame ideeën bedenken en realiseren. Een duurzame tegenhegemonie realiseren vereist volume: we hebben een massa aan ideeën, mensen, initiatieven en nieuwe sociale organisaties nodig. Het goede nieuws is, we beginnen niet van nul. Er is al een basis. Een deel van ons denken en handelen is al duurzaam of op zijn minst door duurzaamheid beïnvloed. Alleen is dat bijlange niet voldoende. We zullen een versnelling hoger moeten schakelen. Dat kunnen we doen door meer duurzame ideeën te bedenken en te realiseren.
2. Een duurzame tegenhegemonie begint bij individuen en wordt concreet via nieuwe sociale organisaties. Een duurzame tegenhegemonie begint bij “hoe we denken” en wordt concreet door “wat we doen”. Het is nadenken over hoe we zo duurzaam mogelijk kunnen leven en werken en vervolgens beslissen wat we zullen doen: • •
Als iets niet-duurzaam is, moeten we beslissen of we het hoe dan ook nog wel doen. Als we beschikken over verschillende meer- en minder-duurzame opties, moeten we beslissen welke optie we kiezen.
Maar de kracht tot verandering als individu is heel beperkt. Individueel duurzaam handelen is goed (“niemand is te klein om een verschil te maken”2) maar samen duurzame initiatieven opzetten is beter. Onze impact verveelvoudigt wanneer we samenwerken.
40
