SCHINDLER - 3
Alma Schindler Componeren met hindernissen
Iris Jocker -”Ik zou een grote daad willen stellen. Ik zou een werkelijk goede opera willen componeren,” droomde de 21-jarige Alma Schindler rond 1900 in haar dagboek. Ze ging echter na haar dood in 1964 de boeken in als de femme fatale van de Weense kunstenaarskringen. Je hoeft Alma Schindler, beter bekend als Alma Mahler-Werfel, maar te googelen en je leest dat zij de ene na de andere kunstenaar om haar vinger wond. Je zou bijna vergeten dat zij tijdens haar leven zo’n honderd liederen én een begin van een opera maakte. Hoe kan haar werk zo ondergesneeuwd zijn?
A
lma Schindlers jeugd zag er veelbelovend uit. Haar moeder was zangeres en haar vader landschapsschilder. Ze groeide op in Schloss Plankenberg, ten westen van Wenen. Haar vader, Emil Jakob Schindler, was destijds een geliefde kunstenaar in Oostenrijk. Zijn dochter plukte daar de vruchten van. Zij kwam niet alleen door haar vaders populariteit bekende Oostenrijkers tegen, zoals keizer Frans Jozef, maar ook kreeg zij de kans om zich op creatief vlak te ontplooien. Ze kreeg privé pianoles en leerde over literatuur en kunst. Haar vader zou haar interesse in muziek zeer gestimuleerd hebben.
In hun huwelijksvoorwaarde stond dat binnen hun relatie geen plek was voor twee componisten en Mahler geen “collega”, maar een huisvrouw wenste.
grenzen van haar kunnen op. Hierdoor heeft ze rond 1900 talloze liederen gecomponeerd. Totdat ze voor het blok werd gezet door de twintig jaar oudere Gustav Mahler, een getalenteerde Oostenrijkse componist met wie Schindler graag wilde trouwen. In een brief van twintig kantjes schreef Gustav Mahler de voorwaarde van hun huwelijk op. Zo stond erin dat binnen hun relatie geen plek was voor twee componisten en dat hij geen “collega”, maar een huisvrouw wenste. Alma Schindler koos ervoor om verder als Alma Mahler door het leven te gaan en haar carrière achter zich te laten. Haar volgende doel was het ondersteunen van Gustav Mahlers werk en zijn carrière tot grotere hoogte te brengen. Haar talent en scholing waren daarom niet weggegooid, maar toch zorgde de grote populariteit van haar man dat haar muziekstukken onder een dikke laag stof belandden.
Aan dit zorgeloze buitenleven, waarover zij later het lied In meines Vaters Garten componeerde, kwam abrupt een einde toen haar vader overleed. Alma Schindler was toen pas dertien jaar oud. Haar moeder, Anna Schindler, hertrouwde met een schildersleerling van haar man: Carl Moll. Het gezin verhuisde naar het centrum van Wenen, waar Carl Moll vicepresident werd van de Vereinigung bildender Künstler Österreichs Sezession. De jonge Schindler mocht in Wenen al snel bij kunstenaars, musici, schrijvers en andere kennissen van haar stiefvader aan tafel zitten. Ze bewees hiermee dat ze een belezen en getalenteerde vrouw was. Ze zou deel hebben genomen aan literaire discussies en ze zal ongetwijfeld voor gasten op de piano hebben gespeeld. Haar talent was opvallend. Schindler kon daarom lessen krijgen van bekende componisten, onder wie Jozef Labor en Alexander von Zemlinsky, die onder andere in de kringen van Arnold Schönberg verkeerden. Haar vaste pianodocent was Adele Radnitzky-Mandlick. Met haar oefende ze op de piano pittige stukken van bijvoorbeeld Beethoven of van haar favoriet: Richard Wagner. Door de lessen van Zemlinsky kon Schindler zich een professionele componist noemen. Ze werkte indertijd hard aan stukken en zocht samen met hem de muzikale EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 1
