18 - BLOODY SUNDAY
Sunday, Bloody Sunday Julia Kloppenborg -De zondag -normaliter de rustdag van de week- werd op 30 januari 1972 de dag van een bloedbad in Derry, Noord-Ierland. Een dertigjarig conflict in Noord-Ierland kwam op die dag op een hoogtepunt; een gebeurtenis die nu Bloody Sunday genoemd wordt. Al sinds de zeventiende eeuw werd Ierland getekend door spanningen tussen katholieken en protestanten. Dit culmineerde in de tweede helft van de twintigste eeuw in de zogenaamde “Troubles”.
B
egin zeventiende eeuw werd onder leiding van koning James I van Engeland, de Ierse provincie Ulster ingenomen door Engelse en Schotse kolonisten. Hiermee deed een protestantse minderheid zijn intrede in de provincie waarna hij onderworpen werd aan de Britse heerschappij. Lidmaatschap van een anglicaanse kerk werd de norm en bepaalde rechten werden hieraan verbonden. Hierdoor ontstond ongelijkheid tussen katholieke Ieren en protestantse kolonisten. Verruiming van de rechten van katholieken in de achttiende eeuw viel verkeerd bij de protestantse bevolking. Meer dan eens liep de spanning tussen de twee groepen uit op geweld. Dit verergerde na de afschaffing van het Ierse parlement in 1801. Met deze afschaffing werd Ierland deel van het Verenigd Koninkrijk. Ierse protestanten, fors in de minderheid, EINDELOOS JAARGANG 24, NR. 8
verschuilden zich achter de Britse regering. Zij werden “Unionisten” genoemd, wat tot vandaag de dag gebruikt wordt. De Ierse katholieken, de Nationalisten, wilden hun eigen parlement en onafhankelijkheid terug. Tot begin twintigste eeuw heerste nog een zekere tolerantie tussen de Unionisten en Nationalisten. Dit liep stuk toen er economische doelen bijkwamen kijken. Gelimiteerde, Ierse zelfbeschikking werd in 1910 bijna realiteit. De Eerste Wereldoorlog zette echter een rem op het besluit. Hierna volgde een guerrillaoorlog, waar de Irish Republican Army (IRA) vocht tegen de Britten. Hier werd een punt achter gezet door het Anglo-Iers verdrag, waarmee Ierland werd opgedeeld in Noord- en Zuid-Ierland. De Ierse Vrijstaat haar onafhankelijkheid volgde pas in 1949. Noord-Ierland bleef bij Groot-Brittannië. Maar dit zorgde weer voor conflict, katholieke Ieren in Noord-Ier-
