Καταγραφή και κριτική παρουσίαση των σύγχρονων επεμβάσεων στην Άνω Πόλη, σε σχέση με το προϋπάρχον παραδοσιακό κτιριακό απόθεμα.
V.i Αναφορά σε κατοικίες της Άνω Πόλης που αποτέλεσαν σύγχρονη εκδοχή της παράδοσης για την εποχή τους
Οι πραγματικές επιλογές της πολεοδομικής πολιτικής που υιοθετήθηκε στην Άνω Πόλη μετά το 1979, συνίσταται σε γενικές γραμμές στην εφαρμογή ενός ειδικού πολεοδομικού κανονισμού με αυξημένους συντελεστές δόμησης ώστε να ενθαρρύνεται η εκμετάλλευση των κατακερματισμένων οικοπέδων, στην ελαχιστοποίηση των ρυμοτομήσεων και στην ανέγερση οικοδομών με «νεοπαραδοσιακά» στοιχεία στην πρόσοψη. Η συνολική αποτίμηση της δεκάχρονης εφαρμογής του προγράμματος φανερώνει ότι πραγματικός στόχος δεν ήταν η προστασία του οικιστικού συνόλου, αλλά η ανοικοδόμηση της περιοχής60. Είναι γεγονός ότι η επιβολή νεοπαραδοσιακών προσόψεων σε κτίσματα που δεν υιοθετούν την αντίστοιχη τυπολογία στη συνολική τους οργάνωση, οδηγεί σε μία αλλοτριωμένη και επίπλαστη αναπαραγωγή παραδοσιακών μορφών. Όμως, η θέσπιση ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης ήταν επιβεβλημένη για την προστασία του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα της περιοχής. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στη χαμηλή ποιότητα των μελετών και στους περιορισμούς που επιβάλλει ο τρόπος παραγωγής της καθημερινής αρχιτεκτονικής στην υπόλοιπη πόλη. Λίγες είναι οι κατασκευές που είχαν υπερβεί συνειδητά τη στενή ερμηνεία του πολεοδομικού κανονισμού και είχαν επιχειρήσει μία σύγχρονη εκδοχή της παράδοσης, μία σημερινή «εντός των τειχών» αρχιτεκτονική. Παρακάτω ακολουθούν ορισμένα τέτοιου είδους παραδείγματα:
- Η κατοικία Κιντάπογλου στην οδό Δημητρίου Πολιορκητού, των αρχιτεκτόνων Δ. Δακή, Α. Κωτσιόπουλου, Δ. Νικολάου, και Ε. Σπάρτση (1987), επιτυγχάνει μία ισορροπία μεταξύ «λόγιων» και «παραδοσιακών» στοιχείων. Η πλαστική επεξεργασία της κύριας όψης του «εν σειρά» κτίσματος με τις αετωματικές προεξοχές, τις καφασωτές ξύλινες κατασκευές στον πρόβολο του ισογείου και στα υαλοστάσια των ορόφων, καθώς και την προβολή του κυλινδρικού κίονα, δημιουργεί μία πρωτότυπη σύνθεση αναβιώνοντας τα εκλεκτικά στοιχεία της νεώτερης φάσης της Άνω Πόλης. Η απλοποίηση ορισμένων μορφολογικών επεξεργασιών κατά την κατασκευή βοήθησε την ένταξη της κατοικίας Εικόνα 43: Η σημερινή εικόνα της στον αστικό περίγυρο61. κατοικίας. 60
Καλογήρου Ν., «Αρχιτεκτονική και Πολεοδομία στη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη», Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 78. 61 Καλογήρου Ν., «Αρχιτεκτονική και Πολεοδομία στη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη», Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 80.
38
