Door HuisartsenService
Focus
E-health in opmars… en nu? Als er één positief ding aan de coronacrisis toegeschreven kan worden, is het wel dat de implementatie van e-health in de eerstelijnszorg een sprong voorwaarts heeft gemaakt. Goed, noodgedwongen, maar de koudwatervrees is er in veel gevallen nu definitief vanaf en anderen zijn enthousiast de stroomversnelling ingedoken. Hoe nu deze ontwikkeling ook in de toekomst vast te houden?
Het heeft even geduurd. In 2014 zijn er vanuit de overheid zorgvuldig geformuleerde ambities gepresenteerd om e-health op brede schaal te laten landen in het Nederlandse zorglandschap. De ambities konden echter niet worden waargemaakt. In het FD verscheen eind 2019 nog een uitgebreid stuk van journaliste Christel Don met de veelzeggende kop ‘Waar blijft de e-health revolutie?’ en begin dit jaar publiceerde ZorgVisie een uitgebreid stuk genaamd ‘Waarom het maar niet wil opschieten met e-health’. “De kwaliteit, betaalbaarheid en de toegankelijkheid van de zorg staan op het spel. Personeelstekorten stapelen zich op, de werkdruk neemt toe evenals de wachtlijsten en patiënten vallen tussen wal en schip. Iedereen is het er over eens dat ‘het roer om moet’, maar niemand neemt de regie”, zo stond in laatstgenoemd artikel en dat is in diverse andere berichten in de pers eveneens de strekking. De in november gepresenteerde ‘eHealth monitor 2019’ van Nictiz liet eveneens zien dat de in 2014 geformuleerde overheidsdoelen nauwelijks gehaald waren. “Het blijkt lastig om de doelstelling eenop-een te vergelijken met de huidige situatie”, aldus Nictiz. “De (zorg)wereld van nu ziet er anders uit dan in 2014; voortschrijdend inzicht en vernieuwende, technologische ontwikkelingen spelen een rol.”
‘Alle spelers in het zorgveld zijn nu aan zet om e-health zorgbreed in te voeren en te gaan gebruiken’ 4
HuisartsenService
Onmisbaar Toch liet genoemde monitor ook zien dat de inzet van e-health een onmisbaar onderdeel van de zorg(verlening) in Nederland is geworden. Zorgverleners zien – aldus het onderzoek – de noodzaak om zorgprocessen opnieuw te gaan vormgeven en inrichten met behulp van e-health. “Op die manier krijgen patiënten meer zeggenschap over hun eigen gezondheid. Ook draagt de inzet van e-health bij aan de verlaging van de werkdruk in de zorg. Zo ervaren zorgverleners tijdwinst door beter overzicht en inzage op afstand met behulp van e-health.” In de monitor zijn de ondervraagden het eens over het feit dat de technologie vlekkeloos moet werken om e-health goed te kunnen inzetten en goed moet aansluiten op de zorgprocessen binnen en tussen de zorginstellingen. De boodschap was helder: “Alle spelers in het zorgveld zijn nu aan zet om e-health zorgbreed in te voeren en te gaan gebruiken.”
Zorgwinst Toch is er op meerdere fronten tegengestribbeld. Elders in dit magazine vertelt huisarts Jasper Schellingerhout over de manier waarop in zijn huisartsenpraktijk e-health succesvol geïmplementeerd is en zorgwinst oplevert. Tegelijk merkt hij dat er collega’s zijn die achter blijven vanuit de redenatie ‘mijn patiënten willen dit niet’. In januari van dit jaar publiceerde Werkgroep Zorg 2025 in Medisch Contact een brief waarin werd gesteld dat ‘e-health de toegankelijkheid van zorg kan belemmeren’. Uitgangpunt van dat schrijven was dat niet iedereen over een computer of de digitale vaardigheden beschikt om via e-health goed geholpen te worden.
Beeldbellen En toen kwam corona. Patiënten die normaal in de spreekkamer werden gezien, moesten opeens op andere manieren worden benaderd of behandeld. Zorgprocessen moesten noodgedrongen om. En de diverse e-health technieken die – kort door de bocht – lange tijd op afstand waren gehouden, bleken daartoe ineens hét middel. Zo was in de GGZ de ontwikkeling waarneembaar dat er 16 keer meer digitaal afgesproken werd dan voor de corona-uitbraak. Uit recent onderzoek van Nivel blijkt dat sinds de coronacrisis driekwart van de Nederlandse huisartsenpraktijken meer gebruik is gaan maken van
