JESSA LANCEERT NIEUW DIGITAAL PLATFORM
JESSA4MAGNET
EEN ECHTE JOB
PERSONEELSMAGAZINE FEBRUARI - MAART - APRIL // jaargang 13 - nummer 50
30
Estafette met Lindsay Jehaes.
36
Let's talk about sex.
10
Een echte job.
24
Celine Neesen over warme en betrokken zorg.
9
Verras je collega met een leuk (complimenten)kaartje
34
De mooiste job van de wereld volgens Esteban Da Silva.
14
Jessa lanceert nieuw digitaal platform.
20
Jessa4Magnet: van dialoog naar actie.
INHOUD What’s up in Jess!
NIEUWS
4 8 32
INSPIRATIE & INZICHT
40
Update. Edito. Vinger aan de pols.
DESKUNDIGE & HOOGKWALITATIEVE ZORG
14
WIJ VAN JESSA
20 22 28 30 34 43
Jessa lanceert nieuw digitaal platform.
WARME & BETROKKEN ZORG
9 10 24 26 36 38
Culinair.
Jessa4Magnet: van dialoog naar actie. in beeld: 50 tinten Jessa. Partners in crime. Estafette met Lindsay Jehaes. De mooiste job van de wereld volgens Esteban Da Silva. Save the date.
Verras je collega met een leuk (complimenten)kaartje. Een echte job. Celine Neesen over warme en betrokken zorg. Pijn, samen maken we er werk van. Let’s talk about sex. Ethiek in de praktijk.
REDACTIE: Brigitte Celis, Janne Ieven, Lieve Ketelslegers, Elke Lambrix, Nydia Leemans, Christa Meekers, Eddy Reners, Ilse Schalenbourg. HOOFD- EN EINDREDACTIE: Brigitte Celis VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt WERKTEN OOK MEE AAN DIT NUMMER: Hannelore Bertels, dr. Yves Breysem, Birgit Briers, Mauro Convalle, Esteban Da Silva, Kristien Fourier, Hanneke Gräbe, Bart Helpens, Martijn Housen, Lindsay Jehaes, Christa Meekers, Steffi Menten, Rina Mignolet, Kristel Mulders, Celine Neesen, Elke Secretin, Luk Truyen, Els Vanderstraeten, Jolien Wolfs, LAY-OUT: Sigrid Beunckens FOTOGRAFIE: Mine Dalemans, Sven Dillen en Kathleen Verheyden. % 100 g
apie r
3
ecyclee p rd
er
UPDATE Een selectie van de laatste nieuwtjes en belangrijkste weetjes.
Even bijtanken! 2021 was opnieuw heftig! Het werd een loodzwaar jaar dat het uiterste vroeg van iedere medewerker en arts in Jessa. Ieder van hen gaf, als belangrijke schakel in het geheel, het beste van zichzelf. Elke dag opnieuw, met veel inzet en engagement. Dat verdient respect! Daarom kregen onze medewerkers en artsen net vóór de eindejaarsfeesten een geschenkje waarmee ze letterlijk en figuurlijk even konden ‘bijtanken’: een duurzame (warme dranken)beker die ze in één van de vestigingen van Sweet Coffee eenmalig konden laten vullen met een deugddoend (take away) drankje.
De Sint bedacht al onze afdelingen begin december ook met een doos vol snoepgoed en fruit.
door nieuwe personeelsbadges Begin oktober kregen alle Jessa-medewerkers en -artsen een nieuwe personeelsbadge, goed voor een betere beveiliging. Alle informatie op de badge wordt versleuteld opgeslagen en kan dus niet gekopieerd worden. Over een langere periode zullen via de nieuwe badges diverse nieuwe toepassingen geïmplementeerd worden zoals eenvoudig en veilig aanmelden op pc, laptop of Ethilogkasten, (binnenkort) cashless betalen aan de automaten en in het personeelsrestaurant, …
30 jaar neurochirurgie
Ziekenhuis van
de toekomst
in Jessa
In augustus 2021 vond er een 1e overlegronde met
In 2021 was het 30 jaar geleden dat dr. Peter Donkersloot en
verschillende clusters plaats over het ontwerp van
dr. Wim Duyvendak, na een gespecialiseerde opleiding in
het vlekkenplan (welke dienst komt waar, rekening
Duitsland, de afdeling neurochirurgie in Jessa opstartten.
houdend met patiëntenstromen en logistieke stromen).
Vandaag biedt een hecht team van negen chirurgen hier
In november volgde bespreking op het ziekenhuis-
hooggespecialiseerde zorg aan. De afdeling neurochirurgie heeft
management en een 2e feedbackronde. Intussen
nu zes speerpunten: spinale heelkunde, spinale pijntherapie,
zit het vlekkenplan in zijn definitieve fase. Ook de
neurostimulatie, tumorheelkunde, vasculaire neurochirurgie en
besprekingen rond het programma van eisen (wat
wetenschappelijk onderzoek & opleiding. De afdeling werkt
is er voor elke dienst nodig op vlak van ruimte en
hiervoor samen met de netwerkpartners van het Sint-Trudo-
voorzieningen) zijn achter de rug.
ziekenhuis en het Sint-Franciscusziekenhuis.
dr. Wim Duyvendak en dr. Peter Donkersloot bij de start van de dienst
5
UPDATE
Betere beveiliging
ReGo schenkt
Eindejaarswensen
vijftien gebruikte fitnesstoestellen
via filmpje
Het Rego schonk in het
Naar jaarlijkse traditie
najaar vijftien gebruikte
wenste Jessa aan mede-
fitnesstoestellen aan WZC
werkers, artsen, externe
HOGEVIJF en aan COVIDIA
partners enz… fijne
(een organisatie die zich
eindejaarswensen via
inzet voor mensen met
een ‘kerstclip’.
een beperking).
Nieuw fietsbeleid: Jessa steunt elk contract met 25 euro per maand
Sinds 1 november 2021 werkt Jessa samen met
van 3 of 4 jaar afsluit met O²O, kan rekenen op
fietsleasebedrijf O²O. De (ouder wordende)
een maximum tussenkomst van Jessa van 25 euro
fietsvloot wordt hiermee afgebouwd. Als
per maand. Aan dit engagement verbindt ons
alternatief kunnen Jessamedewerkers met een
ziekenhuis een jaarlijkse investering van 135.000
contract van onbepaalde duur of statutair een
euro. De eerste 100 medewerkers die overstapten
fiets naar keuze leasen of huren indien ze
naar dit lease-systeem, kregen een kwalitatieve
minstens 75% van hun woonwerkverplaatsingen
regenjas als instapgeschenk!
met de fiets doen. Iedereen die een leasecontract
6
1e innovatielab in revalidatie Het beste revalidatieproduct op de markt voor de
nieuwe producten vaak niet voldoen aan de noden
patiënt. Daar wil het splinternieuwe kennis- en
van de patiënt. FRAME wil een brug slaan tussen
testcentrum FRAME op campus URS voor zorgen.
zorgsector, bedrijfswereld en wetenschap. Het gaat
De bedoeling is om samen met bedrijven nieuwig-
om een Europees project van 3,8 miljoen, waaraan de
heden te co-creëren, te testen en te evalueren. Een
provincie Limburg nog 300 000 euro toevoegt.
van de terugkerende problemen binnen de revalidatiezorg is immers het gebrek aan testen waardoor
Wervingscampagne zet in op diversiteit
Op 21 oktober stelde ons ziekenhuis haar nieuwe wervingscampagne voor. Die kreeg het gezicht van 16 medewerkers en 2 artsen uit eigen huis. Een neon-baseline licht hun portret op. Als baseline kozen we voor ‘The art of caring’ of ‘de kunst van het zorgen’. Bij de keuze van de 18 ambassadeurs was er veel aandacht voor diversiteit. Dr. Yves Breysem, algemeen directeur: “Ons team is net zo divers als de samenleving. Op die manier bouwen we een brug tussen onze zorgverlening en de patiënt.” Jessa heeft intussen ook een nagelnieuwe jobsite: www.werkenbijjessa.be. Ons ziekenhuis wierf in 2021 maandelijks gemiddeld 27 medewerkers aan. Er wordt het vaakst gereageerd op vacatures voor ondersteunende en administratieve functies. Knelpuntvacatures blijven: IT en leidinggevende functies (zowel in de zorg als de algemene staffuncties).
7
UPDATE
Vlaamse primeur voor Jessa:
Edito // De laatste Jess! Voor je ligt de allerlaatste editie
we ook op teamniveau doen, zodat
van Jess. Niet omdat we dit
iedereen kan meeschrijven aan ons
magazine als informatiebron en
Jessaverhaal: wat betekenen de
‘feel-good’ instrument overbodig
Jessa-waarden voor jou en wat is
vinden. Wel omdat het tijd is voor
ervoor nodig om ze te realiseren?
verandering. Wereldwijd zorgt
We lanceren in de zomer ook een
technologie ervoor dat de manier
nieuw ‘low budget krantje’ met als
waarop we samenwerken alsmaar
insteek: wie zijn 'wij van Jessa’
(sneller) evolueert. Ook binnen
eigenlijk, wat is ons Jessa-DNA?
Jessa evolueren we mee. Zo willen
Via authentieke verhalen van
we met de lancering (binnenkort)
medewerkers en artsen, kritische
van een gloednieuw digitaal
vragen en praktijkvoorbeelden
platform JIP ervoor zorgen dat we
gaan we daarnaar (opnieuw)
binnen Jessa beter en gemakkelij-
op zoek.
ker digitaal kunnen samenwerken én dat we informatie meer op maat
Liefst zouden we met de afsluiting
van de gebruiker kunnen aanbie-
van Jess - met dank aan het
den (zie pagina 14-19). JIP is
communicatieteam voor al die
hiermee een meer dan waardige
mooie edities - meteen ook die
opvolger van het huidige Jessanet
nare periode van de pandemie
en Zorgnet. Weeral iets nieuw, hoor
willen afsluiten, maar daar hebben
ik je denken. Gelukkig zorgt een
we jammer genoeg geen controle
enthousiast projectteam voor
over.
de nodige begeleiding én krijg je er op termijn heel wat gebruiks-
Wat ik wel nog wil doen in dit
gemak voor in de plaats.
laatste nummer? Aan elk van jullie zeggen: een welgemeende
De afgelopen jaren lag de focus
dankjewel voor wat je de afgelo-
noodgedwongen op alles wat met
pen jaren – nóg meer dan anders –
de coronapandemie te maken had.
in zeer moeilijke omstandigheden
Binnen Jessa4Magnet (zie pagina
gerealiseerd hebt. Respect!
20) willen we nu samen met onze medewerkers en artsen terug naar
Een welgemeende dankjewel!
onze basis: waar willen we als Jessa naartoe? Die oefening willen
dr. Yves Breysem
8
Wij! Van Jessa
Verras je collega met een leuk (complimenten)kaartje Eind december lanceerde Jessa (onder impuls van de dienst P&O i.s.m. dienst communicatie) 12 leuke complimenten- en wenskaartjes die collega’s aan elkaar kunnen schrijven. Begin maart voegden we er daar nog enkele aan toe. We kunnen immers allemaal wel eens een bemoedigende boodschap, een fijn berichtje of een welgemeend schouderklopje gebruiken. De steun van collega’s, het gevoel van samenhorigheid, geeft nieuwe energie en zorgt voor een fijne werksfeer. De kaartjes zijn vrij mee te nemen uit de staanders in onze personeelsrestaurants.
9
VERPLEEGKUNDE IN DE KIJKER
BV's proeven van ‘Een echte job’ in Jessa
V.l.n.r.: Metejoor, Jonas Van Geel, Nora Gharib, Stefaan Degand en Frances Lefebure Foto: VTM
10
Heel ver uit hun comfortzone moesten ze soms gaan, de
bereiken in zijn herstel.” Soms vloeiden er ook tranen. “Een
vijf BV’s die begeleid door vijf van onze collega’s, in Jessa
vriend van Joris kreeg jaren geleden een zwaar ongeval. Toen
kwamen proeven van ‘Een echte job’. Van een stokje in de
we naar een comapatiënt gingen, kwamen de emoties boven.
poep tot een meisje met anorexia aan het eten krijgen tot
Ook bij ons hoor.” Maar voor mentor Bart kwam het meest
een lied voor één van onze teams… Er vloeiden regelmatig
emotionele moment op de laatste stagedag van Joris. “We
tranen, maar er kon ook gelachen worden. Het leven zoals
hebben een patiënt die nauwelijks kan praten, maar hij zingt
het is in Jessa.
wel de liedjes van Metejoor mee. Kinesiste Katrien Michielsen is blijven proberen tot het lukte. Hartverwarmend.” Maar toen Bart Helpens,
moest de grootste verrassing nog komen. “Bij het afscheid
mentor van Metejoor op revalidatie
zong Joris een lied dat hij speciaal geschreven heeft voor mij en ons team. Toen kreeg ik het héél kwaad. Knap dat iemand met zo’n drukke agenda daar tijd voor maakt. Een geweldig moment voor ons hele team!”
Joris is ne crème van ne gast.
Elke Secretin, mentor van Nora Gharib op neurochirurgie
Blij dat ook het serieuze werk is uitgezonden.
Mensen met een knie- of heupprothese. Dat was wat zanger Joris ‘Metejoor’ van Rossem verwachtte op campus St.-Ursula. Het werd vooral beroertezorg en zorg voor comapatiënten. “Toch was hij meteen mee in ons campusverhaal. Het was een plezier om hem te begeleiden”, vertelt Bart Helpens.
Grapjes maken met de patiënten kan ook op een zware Een halve dag, zolang duurde het voordat Bart gewoon was
afdeling zoals neurochirurgie. Het levert meteen ook
aan de camera. De klik met Joris (Metejoor) was er al na 5
feel-good TV op en kwam dus in ‘Een echte job’ regelmatig
minuten. “Dat is echt ne crème van ne gast! Het klikte met ons
aan bod. “Maar op neurochirurgie maken we vaak ook
hele team, van verpleegkundige tot poetsvrouw. Hij pakte ook
heftige momenten mee. Ik ben blij dat het serieuze werk
echt mee aan: van een vaccin zetten tot een stokje in de poep
toch ook de uitzending gehaald heeft.”
steken om te screenen naar de ziekenhuisbacterie. Zowel Joris als de cameraploeg toonden ook echt respect voor wat we
Elke is verpleegkundige én volgde een opleiding tot leerkracht.
doen. Ik vind het trouwens knap dat meedoen aan zo'n
“Een BV als mentor begeleiden, dat heb ik dus wel in de
programma in Jessa kan. Zelf vond ik het een uitgelezen kans
vingers. Maar die 4-koppige cameraploeg die je volgt? Dat gaf
om te tonen wat een revalidatieverpleegkundige doet en onze
wel stress”, blikt ze terug. “Als je medicatiekar niet klopt en je
revalidanten in de kijker te zetten. De man in de straat weet
krijgt de ene telefoon na de andere, dan is het wel stresserend
vaak heel weinig over de zichtbare én onzichtbare beperkingen
dat er een cameraploeg op je staat te wachten. We hadden
na een beroerte.” Niet alleen het team was blij met stagiair
ook niet zoveel patiënten die gefilmd wilden worden. Soms
Joris, ook bij de revalidanten was hij graag gezien. “Hij heeft
kwam de cameraploeg kijken of ik al klaar was met de andere
bijvoorbeeld gewerkt met een jonge Turkse patiënt die
patiënten. Dat stoorde me wel wat. In de praktijk bleek het dus
zichzelf terug moest leren wassen. Die jongeman fleurt al op
niet zo gemakkelijk om ‘gewoon mijn werk te doen’ met een
bij het vooruitzicht dat Joris opnieuw bij ons op bezoek komt.
cameraploeg op mijn hielen.” Gelukkig was stagiaire Nora
We hebben samen een streefdoel gezet: wat wil hij tegen dan
Gharib super enthousiast. “Ze is heel vlot, lacht en babbelt
11
gemakkelijk en was er ook snel mee weg als ik iets uitlegde. Al
haar vroeg. Ze is wel heel perfectionistisch en kon echt
heeft ze ook moeilijke momenten gehad. Tijdens haar tweede
stressen als iets niet perfect liep. Maar het klikte heel
dag kwamen we bij een jonge patiënt die al een tijdje bij ons
goed tussen ons. Frances paste eigenlijk wel goed bij het
lag en onverwacht héél sterk achteruit ging. We zijn bijna een
hele team. Ze was ook altijd heel respectvol, zowel naar de
uur heel intensief met hem bezig geweest. Nora stond er
collega’s als naar de patiënten. Af en toe voelde het in het
aangeslagen bij. Ze kon niet veel doen, maar heeft de hele tijd
team wat onwennig, maar dat is omdat er continu een
de hand van de patiënt vastgehouden. Toen die jongeman een
cameraploeg op staat te filmen.”
week later van intensieve zorgen terug naar onze afdeling kwam, vroegen we of hij wist wie zij was. Hij kon niet praten,
Naast de zware momenten kreeg Frances ook de leukere
maar wees naar de plek waar zij had gestaan met zijn hand in
kanten van de job te zien. “Zo hebben we bij een patiënte
de hare. Dat ze een BV was, had hij niet door, maar ze had wel
die al heel lang in behandeling is en haar laatste chemo kreeg,
een indruk nagelaten. Dat besef bracht achteraf traantjes bij
een dansje gedaan op de kamer. Muziek aan, feesthoedjes op
haar naar boven. Ik ben trouwens blij dat dit serieuze moment
en Frances erbij. Die fijne momenten kennen we hier ook.
ook de uitzending heeft gehaald. Het geeft een correcter
Patiënten appreciëren het vaak ook dat we de humor erin
beeld van hoe we op neurochirurgie werken.”
houden. We vrolijken hen zo wat op, want ze hebben het al zo zwaar. Ik vind het vooral belangrijk dat we dat totaalbeeld
Jolien Wolfs,
hebben kunnen tonen. De manier waarop we met onze
mentor van Frances Lefebure
patiënten omgaan en voor hen zorgen, het is mooi in beeld
op oncologie
gebracht. Daarvoor deed ik het. Of ik het nog opnieuw zou
De eerste dag was heftig voor Frances.
doen? Ja, als we opnieuw zo’n leuke BV krijgen (lacht). Frances is een super lieve meid! En de reacties in ons ziekenhuis na de uitzendingen zijn echt leuk. Hartverwarmend!” Hannelore Bertels, mentor van Stefaan Degand op kinderafdeling
Alleen ‘feel-good’ gedeelte van pediatrie in beeld. Jammer!
“Oei, da’s zwaar!” Dat is de eerste reactie die Jolien krijgt als mensen horen dat ze op oncologie werkt. “Maar werken op oncologie is ook leuk. We gebruiken in ons team veel humor, ook bij onze patiënten, en krijgen veel dankbaarheid terug.” Die zware én leuke momenten: stagiaire Frances Lefebure kan er intussen van meespreken. De eerste dag met BV Frances Lefebure was Jolien nerveus door de camera. “Maar daarna lette ik er niet meer zo op. Voor
Op de vraag wie op pediatrie mentor wou zijn voor een BV,
Frances was die eerste dag heel heftig. Door de zorgzwaarte
werd Hannelore door haar collega’s naar voor geschoven.
van de patiënten en wellicht ook doordat ze het zelf van nabij
“Dan kan je toch niet weigeren”, lacht ze. “Ik ben intussen
heeft meegemaakt. Haar mama kreeg kanker toen Frances
een fijne en unieke ervaring rijker. Maar pediatrie is wel
veertien was. De tranen zaten de hele dag hoog. ’s Avonds heb
veel meer dan de getoonde babybadjes en knuffels!”
ik dan even rustig met haar gebabbeld, dat deed haar wel deugd. Vanaf dag 2 ging het veel beter. Soms had ze even een
Toch vond Hannelore het leuk. “Stefaan is een aangename
duwtje nodig, maar dan pakte ze wel gewoon alles aan wat ik
man. Zijn overleden vrouw was verpleegkundige en hij wou 12
graag eens ervaren hoe de job voor haar moet geweest zijn.
Niet wenen voor de camera. Dat had Jonas Van Geel zich
Hij is ook heel authentiek: hetzelfde met of zonder camera.
voorgenomen. Bij het eerste overlijden – een palliatieve
Respectvol ook naar ons toe en echt bezig met zijn tijdelijke
sedatie – lukte dat nog. Maar tijdens een telefoontje naar
job. Zo ging hij elk vrij ogenblik een kindje knuffelen waar de
de familie van een andere overleden patiënt, kwamen
ouders niet zoveel bij konden zijn. En bij een anorexiapatiëntje
de tranen toch.
slaagde hij er in om haar – ondanks haar innerlijke tweestrijd – toch haar drankje te laten opdrinken. Mooi was dat! De
Martijn werkt 5,5 jaar op geriatrie en is er stagementor.
technische handelingen, die zag hij niet zitten. Omdat hij
Waarom dus ook niet mentor zijn voor BV Jonas Van Geel?
zichzelf klungelig vindt en ook niet graag zou hebben dat een
“Afdelingen zoals spoedgevallendienst staan vaker in de kijker
BV dat bij zijn kind zou doen. Maar soms heb ik hem toch over
en dat is heel goed! Maar nu kregen wij de kans om eens te
de schreef kunnen trekken (lacht).”
laten zien wat geriatrie is. Dat vond ik belangrijk. En daar zijn we wel in geslaagd, vind ik: zowel wat ziektebeelden betreft
Vermoeiend was dat filmen wél. “Op pediatrie doen we alles
als de ‘verhalen’ die hiermee gepaard gaan. We werken op
op het tempo van het kind. Dat betekent soms vijf keer
geriatrie samen aan het herstel van de patiënt en proberen die
teruggaan: koorts meten, eten geven, een infuus prikken, ….
patiënt ook terug gelukkig te maken. Maar ook een overlijden
Slaapt het kindje, dan gaan we later terug. We moeten dus bij
of de grote eenzaamheid bij sommige patiënten hoort erbij op
ieder kind onthouden wat er straks nog moet gebeuren.
onze afdeling. Wel jammer dat je de hoge werkdruk in zo’n
Daarbij kwam nu telkens: mogen we filmen op deze kamer,
programma niet kan tonen.”
alleen de mama in beeld brengen of alleen het kind, … En achteraf de zoektocht om de toestemmingsformulieren van
En de samenwerking met Jonas Van Geel? “In het begin van de
de mama’s te linken aan het juiste kindje. Of de onrust bij onze
stage was hij heel terughoudend. Hij had een heuse waslijst
mentaal kwetsbare anorexiapatiëntjes over wat nu precies zou
van dingen die hij zeker niet wou doen,” lacht Martijn. “Later
uitgezonden worden,…”
kwam hij wat meer los, daar was ik wel blij om. Jonas wou vooral niet wenend op tv komen. Hij schermde zijn emoties
Viel dat eindresultaat mee? “Vooral het softe van pediatrie is in
heel erg af. Tot we naar de familie van een overleden patiënt
beeld geweest. Terwijl we soms een uur bezig zijn om bij een
belden. Toen kwamen de tranen toch.”
kindje een infuus te prikken en achteraf toch nog een maagsonde moeten steken. Ook dat is pediatrie, maar voor de kijkers zijn
Hoe kijkt Martijn terug op dit avontuur? “Ik was tot mijn eigen
die ‘feel-good’ beelden natuurlijk leuker om naar te kijken.”
verbazing helemaal niet nerveus, met die camera die meekeek over mijn schouder. Ik was dan ook niet degene die uit zijn
Martijn Housen,
comfortzone werd gehaald, dat was Jonas. Maar het is wel
mentor van Jonas Van Geel
vermoeiend. Je moet soms veel geduld hebben, terwijl er nog
op geriatrie
zoveel werk op je ligt te wachten. Die 8 draaidagen voelden een beetje als een marathon, maar nu ben ik heel blij dat ik het meegemaakt heb. De reacties van verpleegkundigen en artsen uit Jessa en van familieleden die in andere ziekenhuizen werken, waren ook super positief. Dat geeft me een fijn gevoel: ik heb ons beroep op een positieve manier in de kijker kunnen zetten.”
Blij dat ik kon laten zien wat geriatrische verpleegkunde inhoudt. 13
WIJ VAN JESSA Jessa4Magnet.
Jessa4Magnet:
Zomerbabbels Die dialoog startte afgelopen zomer tijdens de ‘zomerbabbels’.
van dialoog naar actie!
“Door de pandemie en andere grote veranderingen, geraakte de verbinding met onze ambities en kernwaarden - wie we zijn en waarvoor we als team iedere dag willen gaan - wat op de achtergrond. Daarom hebben we in augustus en september 2021 tijd genomen om terug stil te staan bij die ambities: wat betekenen ze voor medewerkers en teams, wat zijn de good practices, waar lopen we tegenaan, wie zijn ‘Wij van Jessa’? We organiseerden hiervoor 10 informele zomerbabbels tussen directieleden, medische diensthoofden, leidinggevenden en staf. Het doel was om in verbinding te gaan, samen
Vanaf nu is directeur Zorg Mauro Convalle aandachts-
invulling te geven, elkaar te inspireren…”
directeur voor Jessa4Magnet. Hij neemt de fakkel over van directeur kwaliteit Elke De Troy, die zich onder meer
Dialoog met medewerkers
gaat bezighouden met FlaQum (zie pagina 33). We vroegen
En geïnspireerd geraakten onze directieleden volop! “Tijdens
Mauro hoe het intussen staat met Jessa4Magnet.
een tweedaagse in september hebben we meteen verder gewerkt met alle input die we tijdens de zomerbabbels kregen.
Eerst even terugblikken: in februari 2021 namen 21 zorg-
Binnen het hele directieteam was het snel duidelijk: we willen
afdelingen in Jessa deel aan een eerste anonieme bevraging
hierop verder bouwen door dezelfde dialoog aan te gaan met
binnen de studie ‘Magnet4Europe’. Mauro: “De resultaten zijn
ál onze medewerkers, door ook bij hen ons oor te luisteren te
intussen al een tijd bekend, maar door de recente coronagol-
leggen. Hoe we dit praktisch gaan doen? Daarvoor zoeken we
ven hebben we nog geen verdere actie ondernomen. Onze
nu nog naar een geschikt format. Door de coronagolven is alles
medewerkers en leidinggevenden waren immers de afgelopen
noodgedwongen opgeschoven in de tijd. We willen alleszins
maanden - nog maar eens opnieuw – ongelooflijk sterk belast.
via twee sporen werken: enerzijds via rechtstreekse dialoog
Binnenkort willen we wél graag met leidinggevenden en
met onze basismedewerkers, anderzijds via onze leidingge-
teams onderzoeken wat de resultaten ons leren en kijken waar
venden die binnenkort stapsgewijs met de ‘babbelbox’
we (verder) mee aan de slag gaan. Een aantal van de resulta-
beginnen te werken, samen met hun team.”
ten onderstrepen alvast de grote nood om samen aan een ‘Babbelbox’: van dialoog naar actie
betere werkomgeving te werken, om in dialoog te gaan.”
Die babbelbox is een in Jessa ontwikkelde tool waarmee leidinggevenden en hun team vanuit een open dialoog acties
We willen in dialoog gaan met al onze medewerkers.
kunnen opstarten rond ‘welzijnsthema’s’. In eerste instantie starten een 50-tal zorgafdelingen hiermee door gericht te werken rond de resultaten uit de bevraging. Het gaat hierbij
20
dus ook om teams die niet tot de 21 bevraagde afdelingen behoren. Door de aard van de gestelde vragen is de babbelbox - van dialoog naar actie – op dit ogenblik minder relevant voor ondersteunende diensten en sommige (kleinere) zorg-gerelateerde teams. “Later zullen zij sowieso wél een box ontvangen. We willen deze babbelbox immers inzetten als hulpmiddel om álle gesprekken rond welzijn en samenwerking op de agenda te zetten en te houden. In de Verenigde Staten is ‘magnet’ vooral gericht op zorgmedewerkers. Wij hebben er bewust voor gekozen om Jessa4Magnet ziekenhuisbreed open te trekken. Om het welzijn en de werkomstandigheden van ál onze medewerkers samen te verbeteren.”
4 domeinen binnen Jessa4Magnet We werken achter de schermen verder op 4 grote domeinen:
1.
Storytelling: iedereen mee in ons verhaal
2.
Tevredenheid patiënten en medewerkers: via
3.
Onze vergader- en rapportagestructuren
(zie hiernaast);
korte bevragingen snel en gericht aan de slag.
hertekenen: dialoog en gelijkwaardig samenwerken zijn de basis.
4.
Leiderschap versterken (van leidinggevenden en alle medewerkers)
Meer weten? Raadpleeg de deelwebsite Jessa4Magnet.
Mauro Convalle
21
PERSON
er 45
10 - numm
EELSMA I - JUNI // GAZINE jaargang
APRIL - ME
Geniet je even mee?
terug op initiatieven met een hoog fungehalte.
spaarzame projecten. We blikken hier vooral even
sionele partners) en aandacht voor duurzame en
projecten (al dan niet in samenwerking met profes-
ook: héél veel warme zorg, fan van innovatieve
superleuke acties en veel collega’s in de kijker, maar
alles waar Jessa voor staat: legendarische feestjes,
afgelopen 12 jaar het huis in. Een bundeling van
50 nummers van Jess! Die stuurden we de
50 tinten Jessa
50 tinten Jessa
IN BEELD
Jess! - nr35 - 2017 versie 9 - 15-02-2017.indd 1
jaargang 8 - nummer 35
2017 PERSONEELSMAGAZINE DECEMBER 2016 JANUARI FEBRUARI
15/02/17 10:41
JESS!
SMAGAZINE PERSONEEL 9 - nummer 40 8 // jaargang RT - APRIL 201
TY ! MERA PAR LIGHTS CA
FEBRUARI - MAA
DE GLIMLACH
zo w e
Zo maken we van Jessa een warme plek. en rk
wij aa
n
WARME EN BETROKKEN ZORG
Die vriendelijke stem aan de lijn met wat extra uitleg is zó belangrijk.
Celine Neesen
24
Wat is dat voor jou, warme zorg? Met die vraag trok Jess! naar Celine Neesen, coördinator
Betrokkenheid
ambulante zorg en leidinggevende raadplegingen. Zij
In de toekomst kunnen patiënten via hun mynexuzhealth
maakte de tijd om voor ons haar licht te werpen op
app zelf hun afspraken inplannen of annuleren. “We zijn
warme en betrokken zorg.
volop bezig met het opstarten van deze communicatie. Als COVID het toelaat, kunnen we binnenkort hopelijk een
Audiologe Celine bekleedt sinds maart 2020 de rol van
infostand bouwen aan het onthaal om informatie te geven
coördinator ambulante zorg. “Sinds ik in mijn nieuwe rol zit,
over de mogelijkheden van de app. Naast communicatie via
voel ik effectief dat we over de verschillende raadplegingen
filmpjes en flyers blijven we ook inzetten op het menselijke
heen echt wel warme zorg verstrekken”, vertelt ze enthousiast.
contact. Die vriendelijke stem aan de lijn met wat extra
“De job als verpleegkundige of administratief medewerker op
uitleg is zó belangrijk. Ook voor kinderen willen we warme
raadpleging houdt zoveel meer in dan de verpleegkundige
zorg bieden. Als ze bij de dokter zijn geweest, krijgen ze
taken of het inboeken van een afspraak.”
een klein cadeautje. De meesten gaan hier met een grote glimlach buiten.”
Meer dan louter ‘zorg’ Wat houdt dat dan zoal in? “In eerste instantie zorgen dat
Dat de warme aanpak loont, blijkt uit een tevredenheids-
patiënten zich goed voelen! Medewerkers aan de afspraken-
meting bij patiënten. “Patiënten ervaren onze medewerkers
balie zijn de eerste contactpersoon die een patiënt aan de
als vriendelijk en beleefd en zijn tevreden over onze service.
lijn krijgt. Heel wat patiënten zitten met vragen. Onze
Uiteraard zijn er ook wat constructieve tips. Daar gaan we
baliemedewerkers informeren hen zo goed mogelijk en
nu verder mee aan de slag.”
stellen hen gerust. Zo komen patiënten al met een beter gevoel naar het ziekenhuis. Ook tijdens de raadpleging
Warme groepssfeer
hebben onze verpleegkundigen veel aandacht voor dat
In totaal telt de groep raadplegingen een 55-tal verpleeg-
troostende, zorgende aspect en proberen ze een band op
kundigen en administratieve medewerkers. “Hierin zitten ook
te bouwen met de patiënten. Het geeft voldoening als je
de medewerkers van het callcenter, de ORL-functiemeting,
achteraf van de patiënt hoort: Ik had er schrik voor maar
de gipskamer, de wondzorgkliniek, …. Heel wat van onze
het is allemaal heel goed meegevallen, bedankt!”
mensen werken binnen verschillende disciplines of combineren hun werk in het callcenter met raadplegingen. En dat
Toch is warme zorg in coronatijden net iets moeilijker te
merk je! Ook al zitten onze medewerkers verspreid, toch is
realiseren. “Klopt”, zegt Celine. “Maar ook dan zit het in
er geen eilandcultuur. Zo zie ik het graag!” Om die verbon-
kleine dingetjes: patiënten zonder begeleider naar de juiste
denheid te vergroten, is er maandelijks een operationeel
afdeling vergezellen, bijspringen op een andere afdeling, ....
overleg over alle raadplegingen heen. “Daar komen bijvoor-
Al voel je wel dat medewerkers het moeilijk hebben met hoe
beeld ook best practices aan bod en leren we van elkaar.
de raadplegingen in coronatijden noodgedwongen moeten
Die warme groepssfeer straalt af op onze patiënten en is
verlopen.”
dus super belangrijk!”
25
Pijn, samen maken we er werk van! Verpleegkundig pijnspecialisten Rina Mignolet en Els
verloopt moeizamer, revalidatie wordt bemoeilijkt en er
Vanderstraeten zijn werkzaam binnen de Acute Pain
duiken sneller complicaties op. Bovendien kan lang aanhou-
Service (APS) en maken samen met psychologe Steffi
dende pijn uitmonden in chronische pijn en angst. Het is dus
Menten en anesthesist-algoloog dr. Caroline Hens deel uit
belangrijk dat we tijdens de hospitalisatie nauw opvolgen of
van het Multidisciplinair Algologisch Team (MAT). Els: “Met
de patiënt comfortabel is.”
de hulp van onze verpleegkundigen op de afdelingen kunnen we voorkomen dat (sub)acute pijn bij patiënten
Hoe vaak is pijnbevraging nodig?
uitmondt in chronische pijn. We proberen dus ervoor te
Els: “Het pijnprotocol in ons ziekenhuis stelt minstens drie
zorgen dat patiënten niét in het MCCP (Multidisciplinair
keer per dag een pijnbevraging voor, dus één keer per shift.
Centrum voor Chronische Pijn) terechtkomen.”
Ligt de pijnscore hoger dan 4 op een schaal van 10, dan dien je best pijnmedicatie toe, tenzij de patiënt dit niet nodig
Waarvoor kunnen afdelingen een beroep op jullie doen?
vindt. Indien er een behandeling of actie heeft plaatsgevon-
Els: “Wij zijn bereikbaar voor elke patiënt waarbij er een
den, bevraag je de pijn opnieuw na één uur. Enkel duidelijke
uitgesproken (sub)acute pijn aanwezig is die niet met het
registratie van de pijncijfers in het EPD maken een goede
bestaande pijnbeleid onder controle is. We ondersteunen de
pijnopvolging mogelijk. Onze boodschap: bevraag, registreer
afdelingen via educatie, want alles begint met gepaste
én herevalueer de pijnscore zoals je dit ook voor andere
aandacht voor het pijnprobleem. Afdelingen kunnen ons in
parameters doet. Enkel zo is een gepast pijnbeleid mogelijk
samenspraak met de zaalarts ook via KWS contacteren voor
(= opvolging van effect van actie).”
een consult aan bed. We gaan dagelijks langs bij patiënten met een pijnpomp en
Hoe kunnen verpleegkundigen mee voorkomen dat acute
op vraag volgen we het postoperatieve pijnmedicatiebeleid
pijn chronisch wordt?
mee en sturen we bij waar nodig.”
Steffi: “Naast een goede pijnbevraging zijn er ook belangrijke psychosociale aandachtspunten – zogenaamde ‘gele vlaggen’
Waarom is pijnmeting en -controle zo belangrijk?
- die kunnen wijzen op een verhoogd risico tot chronificatie
Rina: “Pijn is erg onaangenaam én heeft een negatieve
van pijn. Is de patiënt bijvoorbeeld terughoudend in de
weerslag op het herstel van de patiënt. Mensen met veel pijn
revalidatie, voelt de patiënt zich angstig of somber, slaapt hij
hebben een oppervlakkigere ademhaling, de wondheling
of zij slecht, piekert hij of zij ...? Dan kan je een consultaan-
26
vraag voor het MAT indienen en nemen we contact op om de probleempunten te evalueren en het nodige advies te geven. Het is uitermate belangrijk dat de patiënt in het verdere herstel thuis ook de nodige psychosociale opvolging krijgt. Vanuit het MAT kunnen we in samenspraak met de behandelend arts de adviezen en eventuele verwijzingen voor verdere ondersteuning in de thuissituatie voorzien. We willen vooral voorkomen dat de patiënt in een situatie terechtkomt waarin hij of zij te horen krijgt: ‘Je moet leren leven met je pijn’.”
Laat pijn de 5e parameter zijn! Mee helpen voorkomen dat (sub)acute pijn evolueert naar chronische pijn? > Bevraag minstens 3 keer per dag actief de pijn bij de patiënt, met behulp van de correcte pijnschaal! > Noteer de pijnscore in het EPD in KWS voor en na een actie. > Let op psychosociale signalen die op pijn kunnen duiden. > Schakel indien nodig het MAT in. Zo verbeter je mee de kwaliteit van zorg, de patiëntbeleving en -tevredenheid.
CONTACT Acute Pain Service (APS), Multidisciplinair Algologisch Team (MAT) Verpleegkundig pijnspecialisten: Rina Mignolet en Els Vanderstraeten: tel. 398 80 of aps@jessazh.be Psychologe: Steffi Menten, tel. 388 92 Anesthesist-algoloog: dr. Caroline Hens
Els Vanderstraeten, Rina Mignolet en Steffi Menten
27
30 jaar palliatieve zorg in Jessa
Tussen de coronagolven door, vierde palliatieve zorg Jessa in de zomer van 2021 bescheiden zijn 30-jarig bestaan. De palliatieve zorg in Jessa vervulde in de beginjaren – en nog steeds – een voortrekkersrol in het palliatieve landschap. Dr. Marc Desmet - die ons ziekenhuis in 2020 verliet om zijn nieuwe taak al regionaal overste van de Jezuïeten in de Lage Landen op te nemen – speelde hierin een belangrijke rol, samen met zijn enthousiast team. Meer weten? Het boekje 30 jaar palliatieve zorg in Jessa blikt terug op de beginperiode en de evoluties in palliatieve zorg in ons ziekenhuis.
28
Je vindt dit boekje op www.jessazh.be/palliatieve-zorg of door deze code te scannen.
aan 336 gezinsleden van personeel Ons ziekenhuis gaf op woensdag 22 december een boostervaccin aan 336 gezinsleden van medewerkers en artsen. Elke medewerker of arts van Jessa kon hiervoor één inwonend gezinslid (vanaf 18 jaar) inschrijven. De oudste familieleden kwamen eerst aan de beurt. Het ging om vaccins die op overschot waren. Met het toedienen van de boostervaccins aan gezinsleden konden we bijdragen tot het versneld toedienen van de derde prik en het beter beschermen van familieleden (en dus ook medewerkers). Bovendien gingen er zo geen vaccins verloren. Dat er een overschot was, komt door verschillende factoren. Zo zijn er medewerkers die bijvoorbeeld zelf risicopatiënt zijn en hun derde vaccin al via een andere weg kregen of medewerkers die zich lieten prikken via de vaccinatiecentra of in een ander ziekenhuis. Daarnaast had ons ziekenhuis een kleine reserve vaccins.
Jessa eerste Belgisch ziekenhuis met internationaal duurzaamheidscertificaat Naast topklinische en warme zorg focussen we in Jessa al jaren
huis en onze verpleegkundigen wassen patiënten almaar vaker
op een duurzaam beleid. Die inspanningen gingen niet onopge-
met vochtige doekjes. Dat bespaart water en beperkt het aantal
merkt voorbij. UNITAR (United Nations Institute for Training
til- en draaibewegingen. De Jessa-acties zijn intussen meege-
and Research) bekroonde ons ziekenhuis - als eerste Belgische
nomen als best practices wereldwijd.
ziekenhuis - met een internationaal duurzaamheidscertificaat. Projectverantwoordelijke Carl Zwinnen: “Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen is een continu verbeteringsproces. In samenwerking met VOKA ontwierpen we een driejarig actieplan met doelstellingen én een dertigtal concrete acties. Alle acties kaderen in de 17 ontwikkelingsdoelstellingen of SDG’s van de Verenigde Naties.” Enkele voorbeelden? Onze medewerkers dragen duurzame verpleegoutfits op basis van houtpulp, Jessa plant een boom in ruil voor elke PC, duurzaamheid is hét speerpunt bij het ontwerp van het nieuwe zieken-
29
UPDATE
Jessa geeft boostervaccin
ESTAFETTE Een collega nomineert een andere en beantwoordt 7 toffe vragen.
Estafette met
Lindsay Jehaes orthopedagoge kinder- en jeugdgeneeskunde
Vaak wordt er gezegd: “Ik zou wel eens een vlieg willen zijn.” Naar welke plek binnen Jessa zou jij dan vliegen? Voor mij is dat de keuken! Ze maken er iedere dag maaltijden klaar voor keiveel patiënten én medewerkers. Het moet wel een goed geoliede machine zijn om dat altijd lekker en op tijd klaar te krijgen. En daarbij moeten ze ook nog met zoveel diëten of extra informatie rekening houden. Toch loopt dat allemaal prima, merk ik bij ons op de afdeling. De medewerkers van de keuken houden echt overal rekening mee! Het ziekenhuis van de toekomst: hoe ziet dat er volgens jou uit? Ik droom van een ziekenhuis dat volledig in de groene natuur is geïntegreerd en waar alle kindgerelateerde activiteiten bij elkaar liggen. Ergens waar het rustig en ruim is. We zien in deze coronatijden heel wat kinderen worstelen met mentale problemen. Hun ziekenhuisver-
30
blijf is even een ‘time out’ voor hen, de kans om wat rust te
Schets een beeld van jouw perfecte Jessa-feestje.
vinden. Als ze dan vanuit hun raam uit kunnen kijken op bomen
Met veel eten en een lekkere prosecco kan je me altijd blij
en groen, kan dat zeker hun herstel ten goede komen.
maken (lacht). Ik kies ook voor een feestje waar iedereen aanwezig is: verpleegkundigen, schoonmaak, logistiek, artsen, …
Stel: Je krijgt carte blanche om één zaak in ons ziekenhuis
noem maar op. Zalig om mensen te leren kennen, zo zonder
te veranderen. Wat zou dat zijn?
de gebruikelijke outfit, de mens achter de functie.
Ik zou ervoor zorgen dat op de afdeling neonatologie alle kindjes bij hun mama op de kamer kunnen verblijven. We
Als er een award was voor ‘beste Jessa-medewerker van
hebben nu al een aantal ouder-kindboxen, maar ik zou dit
het jaar’, aan wie zou je die dan toekennen en waarom?
liefst voor alle kindjes en hun ouders zien.
Op mijn eigen afdeling heb ik stuk voor stuk super fijne collega’s! Die mogen allemaal die award krijgen. Op andere afdelingen springt één iemand er voor mij echt bovenuit: Katrien Gijbels van de pastorale dienst. Ik heb een aantal
Voor mij is Jessa een warme plek waar ik met open armen ontvangen ben.
keren met haar samengewerkt in geval van een (nakend) overlijden. De rust die zij uitstraalt, hoe zij mensen aanvoelt en met hen omgaat, dat is gewoonweg magisch! Het is zó betekenisvol wat zij doet. Zo had ik bijvoorbeeld een jong kind begeleid van wie de jonge mama op de palliatieve afdeling lag. Op een zondag werden Katrien en ik beiden opgeroepen omdat die mama ieder moment kon sterven. De situatie was echt hectisch, maar Katrien wist meteen rust te brengen. Hoe zij zo’n situatie aanpakt, dat is ongelooflijk knap!
Wat is je leukste herinnering aan Jessa tot nu toe?
Met welke drie woorden of begrippen associeer jij Jessa?
Ik werk nog niet zo lang in Jessa, maar heb wel hier op kinder-
Voor mij is Jessa een warme plek waar iedereen zichzelf kan
en jeugdgeneeskunde stage gedaan en als jobstudent
zijn en waar ikzelf met open armen ontvangen ben. De sfeer
gewerkt. Toen er via een project van de overheid bijkomende
op onze afdeling vind ik ook heel open-minded. Kom je met
uren gefinancierd werden voor begeleiding van kinderen in het
een idee, dan wordt er echt geluisterd en kijken we samen
ziekenhuis, dachten de collega’s op de afdeling meteen aan mij.
wat we met dat idee kunnen doen. En als derde vind ik dat
Van hen te horen: ‘We willen je graag permanent in ons team’,
mijn collega’s hun job met heel hun hart doen. Telkens als ik
dat was het leukste moment in mijn prille carrière. Ik voelde me
de slogan ‘art of caring’ zie, vind ik het een beetje een gemiste
zo welkom! En ik werkte hier voorheen ook al heel graag!
kans. Voor mij is het ‘(he)art of caring’.
31
VINGER AAN DE POLS Leuke, interessante nieuwtjes uit het huis.
HET CIJFER
1500
Zoveel COVID-19-stalen analyseert het labo van Jessa ongeveer per dag wanneer de coronacurves pieken. Voor een aantal positieve stalen vindt ook een sequentieanalyse van het virale genetische materiaal plaats. Het labo van Jessa is erkend als centrum voor de opsporing van SARS-CoV-2-varianten met Next Generation Sequencing (NGS). “Met deze techniek kunnen we snel de subtypes van het virus bepalen”, zegt klinisch bioloog dr. Luc Waumans. Zo detecteerde ons labo als eerste in België het BA.3 subtype van de omikronvariant. “Het is van belang om de vinger aan de pols te houden. De varianten die zorgen baren, melden we meteen aan de overheid. Het is cruciaal om de verspreiding van gevaarlijke mutaties zoveel mogelijk te vertragen. Het labo van Jessa analyseert ook stalen van andere Limburgse centra.
Jessa voert pilootstudie met amateurwielrenners uit Met een pilootstudie met 19 amateurwielrenners tussen 45 en 50 jaar oud onderzochten Jessa-radioloog dr. Olivier Ghekiere en Jessa-cardioloog dr. Lieven Herbots in juli 2021 of extreme inspanningen tot hartschade kunnen leiden. Ook de UHasselt en het universitair ziekenhuis van Nice werkten mee. De renners ondergingen de dag voor hun bergrit in Frankrijk eerst een MRI-scan in rust. Daarna kregen ze een holter aan, om de elektrische activiteit van het hart te registreren. Op zondag 4 juli leverden ze dan hun extreme inspanning: een bergetappe van 175 kilometer en 3 600 hoogtemeters. Drie tot zes uur na de inspanning werd er bij de renners opnieuw een MRI en een echocardiografie uitgevoerd. De onderzoekers konden zo de waarden na die extreme inspanning vergelijken met de resultaten in rust.
32
UPDATE
Jessa pilootziekenhuis nieuw zorgkwaliteitsmodel FlaQuM In 2008 behaalden we als eerste Vlaamse ziekenhuis een
een alternatief kwaliteitsmodel dat de focus legt op
erkende accreditatie op het vlak van zorgkwaliteit en
co-creatie: we kunnen op basis van de eigen kwaliteits-
veiligheid. Vandaag hebben we er drie. Elke De Troy,
visie stap voor stap, met alle betrokken stakeholders, ons
directeur kwaliteit: “De drie accreditatiecycli, waarbij
kwaliteitsmanagement uitwerken.”
de lat steeds hoger gelegd werd, hebben gezorgd voor de implementatie van heel wat procedures en praktijken
FLAnders QUality Model is ontwikkeld door het LIGB
die de kwaliteit van onze zorg verhogen. Zeer zinvol! Maar
KU Leuven. Meer info via www.flaqum.org
uit de literatuur blijkt dat een vierde accreditatie op dezelfde manier relatief weinig zou bijdragen aan een hoger kwaliteitsniveau. Daarom kiezen we nu voor FlaQuM:
Geboorteaangifte kan nu in Jessa Kersverse ouders kunnen sinds oktober 2021 hun kind aangeven in ons ziekenhuis. Ze moeten daarvoor niet meer speciaal naar het stadhuis. Jessa en Stad Hasselt slaan hiervoor de handen in mekaar. Het loket in Jessa is drie halve dagen per week open; gemakkelijk en tijdbesparend voor de jonge ouders. Na een afspraak via de vroedvrouw op de afdeling, kan één van de ouders tijdens het ziekenhuisverblijf langsgaan om de baby in te schrijven in het bevolkingsregister. Dr. Yves Breysem: “Dit is een mooie geste, zeker voor de ouders die van verder komen en in Hasselt de aangifte moeten doen. Als ziekenhuis willen we de beleving van onze patiënten verder blijven verbeteren. Deze vorm van geboorteaangifte gebeurt al op meerdere plaatsen in Vlaanderen. We zijn erg blij dat dit nu ook in ons ziekenhuis kan.”
33
De mooiste job van de wereld Elk nummer vragen we een collega naar zijn herinneringen, ideeën en mening over zijn werk bij Jessa. Dit keer: verpleegkundige Esteban Da Silva. Vorig jaar sprong hij als buddy bij op de COVID-ITE C3 op campus VIR maar zijn vaste werkplek heeft hij bij de mobiele equipe.
Esteban Da Silva
WIJ VAN JESSA De mooiste job van de wereld.
Herinner je je eerste werkdag bij Jessa nog?
Welke (karakter)eigenschap helpt jou vooruit in je
Dat was in 2018 op de afdeling gastro-enterologie. Ik kwam
dagelijks werk?
recht van school en was toch wel zenuwachtig voor die
Ik spreek nog niet perfect Nederlands, maar wel genoeg voor
nieuwe collega’s en pathologie. Die eerste dagen komt er
een goed contact met de mensen. En ik probeer altijd mezelf
veel op je af, maar de collega’s hielpen mij er goed doorheen.
te zijn in alle situaties. Mensen voelen en waarderen dat.
Hoe ziet jouw perfecte werkdag eruit?
Open, eerlijk en positief communiceren met patiënten en collega’s is super belangrijk!
Ik hou van mijn afwisselende job in de mobiele equipe. Van daaruit mogen ze mij altijd op de kritieke diensten zetten. Die extra actie, het gevoel dat je krijgt als een gereanimeerde patiënt het haalt,… dat is voor mij een perfecte werkdag. Maar eigenlijk is iedere dag waarbij je het gevoel hebt dat je zowel voor de patiënten als voor de collega’s goed hebt kunnen zorgen, een fijne werkdag. Ben je een solist of een teamplayer? Het team is voor mij heel belangrijk! Ik hou ervan mensen te
.
leren kennen. Ook als je iemand voor het eerst ontmoet, kan het aanvoelen alsof je hem of haar al jaren kent; zalig!
Waar zie je jezelf over vijf jaar? Omschrijf jouw job in drie kernwoorden.
Hopelijk op spoed of ITE. Vanaf volgend jaar gaan we binnen
Ik ondersteun de holistische mensvisie waarbij het lichamelijke,
de mobiele equipe werken in vaste clusters. Mijn voorkeur
psychologische en sociale met elkaar verbonden zijn en
gaat uiteraard uit naar het cluster kritieke diensten. Ik ga er
elkaar beïnvloeden. Dat zijn voor mij de drie kernwoorden in
alleszins heel hard mijn best voor doen (lacht).
mijn job. Ik wil graag zoveel mogelijk leren over alle pathologieën om echt kwaliteitsvolle zorg te kunnen geven. Maar
Hoe ontspan je je na het werk?
daarnaast is het voor het genezingsproces ook belangrijk dat
Gaan wandelen met mijn 10 maanden oud dochtertje en mijn
het in het hoofd van de patiënt goed zit. Dus vind ik het ook
partner, dat vind ik zalig. Daarnaast lees ik ook heel graag.
vanzelfsprekend dat ik goed en vriendelijk communiceer met
Vóór de coronaperiode deed ik ook aan fitness en lopen. Ideaal
de patiënt. De mens zien achter de patiënt, vragen ‘hoe gaat
om je hoofd leeg te maken. Als verpleegkundige ben je het
het met jou’… ook dat is een aspect van goede zorg. Daarom is
aan jezelf en je patiënten verplicht om goed te zorgen voor je
het fijn werken in de mobiele equipe. We hebben soms ietsje
eigen gezondheid. Zo kan je beter voor je patiënten zorgen.
meer tijd voor dat contact met de patiënt. Welke kwaliteit wordt het meest onderschat op de werkWaaruit haal je het meest voldoening?
vloer?
Het menselijk contact, face to face communicatie. Als ik bij een
Open, eerlijk en positief met elkaar omgaan. Geen achterklap
patiënt kom, stel ik mezelf eerst voor en dan vraag ik: ‘hoe
of oppervlakkige praatjes, maar welgemeende belangstelling.
mag ik jou noemen?’ Bijna iedereen noemt spontaan zijn
Achterhalen: ‘Waarom is die persoon vandaag boos’? Met de
voornaam. Maar ik laat sowieso de patiënt zelf kiezen,
mobiele equipe zien we elkaar bij de start van de dag en
respecteer zijn comfortzone. Ik ben hier niet ‘de baas’, hé.
’s middags en hebben we een WhatsApp groep. Dat contact
Zoals ik met collega’s praat, zo praat ik ook met patiënten.
met elkaar is super belangrijk!
35
WARME & BETROKKEN ZORG Let's talk about sex!
Let's talk about sex! Ziek-zijn heeft vaak een effect op de intimiteit. Toch ligt
> Hoe kan je het thema voorzichtig bespreekbaar maken?
praten over seksuele en intieme behoeften niet voor de
We oefenen dit via casussen.
hand. Het team van de 'Muziekkliniek’ (dat ook de activitei-
> Concrete tips die patiënt en partner kunnen helpen.
ten tijdens de nationale dag tegen kanker organiseert) wil dit taboe doorbreken en zamelde er geld voor in. Samen
Hoe zie je de rol van de referentiepersonen seksualiteit?
met seksuologe Kristel Mulders werkten ze een traject uit
Die rol situeert zich op meerdere vlakken:
om - als eerste ziekenhuis in Vlaanderen - referentieperso-
> De patiënt en partner op voorhand informeren over de
nen seksualiteit op te leiden. Kristel vertelt er meer over.
mogelijke gevolgen van de behandeling op de seksualiteit: vaginale droogte, minder zin in seks, erectiestoornissen, je
Waarom referentiepersonen seksualiteit?
lichaam dat anders reageert,… Door goed te informeren, kan
Kristel: We weten dat seksualiteit kan beïnvloed worden door
je de communicatie tussen partners stimuleren want soms
een acute of chronische ziekte maar dat het ook een belangrijk
zwijgen ze om elkaar te sparen. Je toont bovendien dat je als
onderdeel is van de kwaliteit van leven. Toch komt dat aspect
zorgverlener kennis van zaken hebt en open staat voor een
weinig aan bod omdat zorgverleners vaak nog niet beschikken
gesprek. Dat verlaagt de drempel om hulp te vragen.
over de tools om zo’n intiem onderwerp bespreekbaar te
> Concrete tips meegeven aan patiënt en partner: welke
maken. Bovendien weten ze soms ook niet welke impact een
hulpmiddelen zijn er bij vaginale droogte, bespreek erectie-
behandeling heeft op seksualiteit. Door referentiepersonen op
stoornissen met je arts, enz.
te leiden willen we net dié kennis en vaardigheden op de
> Het thema seksualiteit op de afdeling uit de taboesfeer
afdeling brengen.
halen, collega’s meenemen in het verhaal en aanspreekpunt zijn voor hen.
Komen er referentiepersonen seksualiteit op elke afdeling?
> Koppels die vastzitten of het relationeel moeilijk hebben,
We starten met twee referentieverpleegkundigen op iedere
doorverwijzen naar mij.
afdeling waar oncologische patiënten verblijven. Zij krijgen drie dagen opleiding in de periode maart-mei. Later hoop ik dat
Welke misvattingen leven er zoal?
naar alle afdelingen uit te bouwen. De brede interesse is er
Denken dat we andere of minder informatie moeten geven aan
alleszins in huis!
80-jarigen dan aan twintigers. Op seksualiteit staat geen leeftijd. Mijn advies: reik iedereen dezelfde informatie aan en
Wat houdt de opleiding in?
voel aan of patiënt en partner open staan voor een gesprek.
We willen kennis en vaardigheden aanleren rond volgende thema’s:
Weet ook dat er niet altijd pasklare oplossingen zijn voor
> Wat is seksualiteit in de brede zin (intimiteit, relaties)?
problemen rond seksualiteit. Ga samen met de patiënt op zoek
> Welke impact kan de behandeling hebben op het seksueel
naar oplossingen op maat. Een setje standaard tips bestaat
functioneren en de beleving (fysiek en gevoelsmatig)?
niet.
36
“Zelf voorzichtig gesprek openen.” Silke Seneca, verpleegkundige B3 (VIR) is referentiepersoon seksualiteit-in-spe. “Op onze afdeling verzorgen we veel oncologische patiënten, bijvoorbeeld na een hysterectomie of mastectomie. Ik zie welk een grote impact zo’n ingreep op die vrouwen heeft. Ze zitten met heel wat vragen, ook over seksualiteit. Toch praten ze er niet gemakkelijk over. Nochtans heeft de diagnose of ingreep vaak wel een grote impact op de relatie met hun partner. Door erover te praten, kunnen patiënten veel eerder en beter geholpen worden. Als referentiepersoon wil ik zo’n aanspreekpunt zijn. Een vertrouwd gezicht bij wie ze hun bezorgdheden rond seksualiteit kwijt kunnen. Nu heb ik nog te weinig kennis om de drempel weg te nemen. Na de opleiding verwacht ik wél een degelijke basisondersteuning te kunnen geven. Ik wil dan zelf het gesprek voorzichtig kunnen openen om te zien of er op vlak van seksualiteit vragen of noden zijn. Als verpleegkundigen kunnen we hierin een belangrijke rol spelen. En voor complexe problemen kunnen we blijven doorverwijzen naar de seksuologe.”
Kristel Mulders
37
WARME & BETROKKEN ZORG Ethiek zit ook in kleine dingen.
“Ethiek zit soms in kleine dingen, ook in moeilijke tijden.”
In COVID-tijden de zorg kunnen bieden die je wil bieden? Moeilijk is dat! Heel wat zorgverleners worstelen er mee. De geboden zorg stemt niet meer overeen met wat voor hen goed voelt, met hun ethische waarden. We vroegen Kristien Fourier, borstverpleegkundige én lid van het paramedisch ethisch comité in ons ziekenhuis, hoe zij hiermee omgaat. Kristien is sinds een 3-tal jaren lid van het PEC (paramedisch ethisch comité) in Jessa. Samen met de andere leden van het PEC buigt ze zich -in gewone én in COVID-tijden- over dit soort dilemma’s. “We denken er na over hoe we de zorg kunnen verbeteren en bespreken moeilijke casussen. Hiervoor beschikken we over een aantal tools en we worden erin begeleid door een ethiekondersteuner, Katrien Ruytjens. Die begeleiding is een absolute must! Maar ook de invalshoek van de andere medewerkers vind ik altijd verrassend verrijkend. Het levert mij nieuwe inzichten op over hoe ik iets beter kan aanpakken.”
Kristien Fourier
38
Kristien: “Er mag en kan in het PEC geventileerd worden,
Mentale veerkracht
maar het is wel de bedoeling dat we ons eigen handelen in
In moeilijke omstandigheden kan je soms niet de
vraag stellen, zonder te oordelen. Waar loop ik tegenaan?
zorg geven die je wil geven. Goed voor jezelf en
Hoe kan ik dat anders aanpakken? Voor mij gaat ethiek over
elkaar zorgen, is dan nog belangrijker. Want: voel je
(onze) normen en waarden, grote ethische vragen maar ook
je goed in je vel, dan straalt dat af op je patiën-
kleine alledaagse handelingen. De omstandigheden in
ten. Enkele tips om ethiek in kleine dingen toe te
coronatijden geven heel veel mentale stress. Maar ook dan
passen:
kunnen kleine aanpassingen een groot verschil maken.”
> Vraag niet aan patiënt of collega: gaat het niet? Vraag wel: waar ben je bezorgd over, wat houd
In de praktijk
je bezig? > Durf zorg in vraag te stellen om deze te verbete-
Maar hoe doe je dat in de praktijk? “Door jezelf te verplaat-
ren, maar vergeet ook niet wat al goed loopt.
sen in de schoenen van de patiënt. Is het bijvoorbeeld
> Geef warme zorg in dagelijkse handelingen:
(ongelooflijk) druk op de afdeling? Ga dan in dialoog met de patiënt: het is vandaag héél erg druk op de afdeling. Ik
meelopen met een patiënt die de weg kwijt is,
verwacht dat ik pas tegen 10 uur kan langskomen voor het
wat extra uitleg, geruststellen, …
ochtendtoilet, maar je mag mij altijd bellen als je mij nodig
> Heeft een patiënt het mentaal moeilijk omdat er
hebt. Je voorkomt op die manier frustratie bij de patiënt én
bv. nauwelijks bezoek mag komen? Bekijk eens
je biedt de opening dat de patiënt je mag bellen. Bovendien
met de pastorale dienst of zij ruimte hebben om
hou je er zelf een beter gevoel aan over.”
er even langs te gaan. > Laad tijdig je batterijen op! Plan ‘me-time’ in je
Niet alleen sterven
agenda in. > Waardeer en respecteer collega's van alle
Kristien: “Ik zie vaak schitterende voorbeelden van ethiek in
beroepsgroepen. Geef eens een compliment.
ons ziekenhuis. De echtgenote van een patiënt met COVID
> Heeft een Jessa-collega, ook al ken je die niet,
werd telefonisch gecontacteerd omdat zijn toestand pijlsnel achteruit ging. De patiënt gaf aan dat hij niet bang was om
het moeilijk? Zeg: Ik zie dat je het moeilijk hebt.
te sterven, maar wel om dat alléén te doen. Een verpleeg-
Kan ik helpen of kan je bij iemand terecht? > Heb je het zelf even moeilijk om overeind te
kundige heeft – zonder veel woorden – de hand van de patiënt vastgehouden tot zijn vrouw aankwam. Dit was een
blijven? Praat met een collega, je leidinggevende, …
ongelooflijk mooi gebaar. Blijven opkomen voor onze
Of doorloop in Leeromgeving Jessa de module
patiënten en je beroepsfierheid in stand houden, is zó
‘Bouwen aan veerkracht’. Je kan dit deeltje per
belangrijk. Voor de patiënt maar ook voor je eigen welzijn!”
deeltje doen op verschillende tijdstippen.
39
