KURIER PLUS 4 CZERWCA 2022
8
www.kurierplus.com
Jak kapitan Kulka zrzuci³ bombê atomow¹ na Karolinê Po³udniow¹ „Zimna Wojna” to nazwa trwaj¹cego przez 44 lata konfliktu, jaki stopniowo narasta³ po II Wojnie Œwiatowej pomiêdzy blokiem wschodnim, któremu przewodzi³ Zwi¹zek Sowiecki a blokiem zachodnim, ze Stanami Zjednoczonymi na czele.
B
y³ to konflikt ideologiczny, który szczêœliwie dla nas wszystkich nie zamieni³ siê w „gor¹c¹”, realn¹ wojnê, pogr¹¿aj¹c œwiat w chaosie zniszczenia. Co prawda, ca³a historia naszej cywilizacji jest histori¹ nieustannych, krwawych wojen, ale w po³owie XX w, œwiat do swojego, nieustannie udoskonalanego arsena³u, do³¹czy³ straszliw¹ broñ, któr¹ by³a broñ nuklearna. Wyœcig zbrojeñ, który nadawa³ tempo „Zimnej Wojnie”, oparty by³ na wymierzeniu w przeciwnika konfliktu, ca³ego arsena³u nuklearnego, co w konsekwencji by³o w stanie zakoñczyæ ¿ycie na naszej planecie. Eskalacja tego konfliktu co jakiœ czas dochodzi³a do kolejnego, kryzysowego momentu, w którym niewiele brakowa³o aby uruchomiæ apokaliptyczny ci¹g wydarzeñ. Stworzy³o to atmosferê permanentnego zagro¿enia i patrz¹c z perspektywy czasu, stan paranoi jaki zapanowa³ w ówczesnym œwiecie. Ten stan dodatkowo pogarsza³ fakt, ¿e cz³owiek jest istot¹, która czêsto pope³nia pomy³ki. Jest to dobra cecha, bo cz³owiek w ten sposób uczy siê na swoich b³êdach i jest w stanie popchn¹æ cywilizacjê o kolejny krok do przodu. Jednak w przypadku broni nuklearnej tak b³¹d móg³ siê zakoñczyæ tragedi¹ dla ca³ego globu i co najgorsze, do takich pomy³ek dochodzi³o. Do takiej w³aœnie pomy³ki, mog¹cej mieæ trudne do wyobra¿enia konsekwencje, dosz³o na terytorium USA i jej centralnym punktem by³a wa¿¹ca 3.5 tony g³owica nuklearna!
W
styczniu 1953 r. rodzina Greggów wprowadzi³a siê do nowo zbudowanego domu w Mars Bluff, licz¹cej zaledwie 50 osób osady na wschodnich pustkowiach Karoliny Po³udniowej. Ziemia ta nale¿a³a do rodziny Greggów ju¿ od co najmniej stu lat i sielankowe ¿ycie na uboczu cywilizacji by³o tym, co Greggowie cenili sobie najbardziej. Walter Gregg, ojciec piêcioosobowej rodziny, w najœmielszych marzeniach nie przypuszcza³ jednak, ¿e nieznane œwiatu Mars Bluff zostanie zbombardowane nuklearne, a bomba atomowa – potê¿niejsza od tych, które zrówna³y z ziemi¹ Hiroszimê i Nagasaki – zostanie zrzucona na jego podwórko z amerykañskiego bombowca! Do takiego zdarzenia dosz³o w 1958 r.
11
marca 1958 r. dwójka z dzieci Waltera Gregga, konduktora pracuj¹cego dla Atlantic Coast Line Railroad, bawi³a siê w pobli¿u domu. Dziewczynki: szeœcioletnia Helen i dziewiêcioletnia Frances spêdza³y czas ze swoj¹ kuzynk¹ Ell¹ Davis. Walter Gregg razem z synem, Walterem juniorem pracowali nad jakimœ projektem w przydomowym warsztacie, a jego ¿ona gotowa³a w domu obiad. Dzieñ by³ piêkny a rozbudzona wiosn¹ przyroda Po³udniowej Karoliny napawa³a optymizmem i radoœci¹, któr¹ zmieniæ móg³ tylko grom z jasnego, b³êkitnego nieba. Jednak tego dnia na niebie Karoliny Po³udniowej znalaz³o siê coœ, przy
Bombowiec B-47 Stratojet. Na górnym zdjêciu bomba atomowa Mark 6.
czym najpotê¿niejszy nawet grom wygl¹da³ blado i niegroŸnie.
T
ego dnia, póŸnym popo³udniem, o godzinie 4: 19 amerykañski bombowiec B-47 Stratojet przekroczy³ granicê pomiêdzy Georgi¹, sk¹d wystartowa³ i Karolin¹ Po³udniow¹, kieruj¹c siê w stronê Atlantyku. Nie by³ to zwyk³y bombowiec, bo mia³ on na swoim pok³adzie œmiercionoœn¹ bombê atomow¹, zwan¹ w nomenklaturze wojskowej „Mark 6”. Pilotuj¹cy samolot kapitan Earl Koehler by³ zaniepokojony. Instrumenty pok³adowe, wskazywa³y, ¿e zaczepy trzymaj¹ce bombê w samolocie nie dzia³aj¹ tak jak powinny. Natychmiast wys³a³ bombardiera, kapitana Bruce Kulkê, aby to sprawdzi³. Sama bomba by³a prawdziwym mastodontem i wype³nia³a sob¹ niemal¿e ca³y przedzia³ bombowy. Kapitan Kulka aby siê tam dostaæ i sprawdziæ zaczepy bomby, musia³ zdj¹æ z siebie spadochron i z trudem wczo³ga³ siê na jej potê¿ne cielsko. By³a to pozycja chwiejna i niewygodna. Samolot podró¿owa³ na swoim maksymalnym pu³apie i kapitan Kulka musia³ mieæ na twarzy maskê tlenow¹. Najgorsze by³o to, ¿e za³oga samolotu mia³a jedynie przewieŸæ bombê i ¿aden z lotników nie mia³ pojêcia jak dzia³a specjalny zaczep trzymaj¹cy œmiercionoœny pocisk. W pewnym momencie, pod wp³ywem turbulencji kapitan Kulka straci³ równowagê i szukaj¹c oparcia dla rêki, przypadkowo zwolni³ sworzeñ trzymaj¹cy zaczep bomby. Uwolniona z uchwytu bomba spad³a na drzwi komory bombowej, które nie wytrzyma³y jej wagi otwieraj¹c siê na oœcie¿. Bomba runê³a w dó³, a kapitan Kulka w ostatniej chwili uchwyci³ siê fragmentu konstrukcji samolotu i z trudem wci¹gn¹³ siê do jego wnêtrza. Dysza³ z wysi³ku, odprowadzaj¹c skamienia³ym z przera¿enia wzrokiem lec¹c¹ w stronê ziemi bombê atomow¹.
Dr. Strangelove - plakat do filmu antywojennego Stanleya Kubricka
Tablica pami¹tkowa w Mars Bluff
Bomba r¹bnê³a w szopê, w której dzieci trzyma³y zabawki! One same w tym czasie bawi³y siê nie dalej jak 60 metrów od miejsca, w które spad³a pierwsza i jedyna bomba atomowa, jak¹ zrzucono na amerykañskie terytorium!
A
by odpaliæ bombê atomow¹, musi najpierw dojœæ do detonacji konwencjonalnego materia³u wybuchowego, który uruchamia proces rozszczepiania atomu w rdzeniu bomby. Szczêœliwie dla wszystkich, materia³ rozszczepialny zosta³ przed lotem wyjêty z bomby i pozosta³ w samolocie. Potê¿ny pocisk swoj¹ eksplozj¹ wywierci³ w ziemi lej o g³êbokoœci 10 i obwodzie 21 metrów! Gwa³towny wybuch stworzy³ wstrz¹s sejsmiczny, który zachybota³ ca³¹ okolic¹. W budynkach osady Mars Bluff popêka³y wszystkie szyby, w oknach a w domu Greggów pêk³y fundamenty. Wœród uszkodzonych wybuchem budynków by³ tak¿e koœció³ baptystów. Szczêœliwie eksplozja nie poci¹gnê³a za sob¹ ofiar w ludziach. W jej wyniku odparowa³o kilkanaœcie kurczaków, które mia³y pecha przebywaæ w miejscu, gdzie upad³a bomba. Eksplozja by³a dos³ownie gromem z jasnego nieba i dla wszystkich, którzy byli w jej pobli¿u by³a to emocjonalna trauma. Pocz¹tkowo uwa¿ano, ¿e wielki wybuch powsta³ w wyniku katastrofy samolotowej, ale kiedy przera¿eni ludzie otrz¹snêli siê nieco z szoku, nigdzie nie mo¿na by³o dostrzec szcz¹tków samolotu. Ale nie to jednak by³o w tym momencie najwa¿niejsze dla Waltera Gregga. Trzy bawi¹ce siê dziewczynki, jego syn, ¿ona, a tak¿e on sam byli ranni. Rany nie wydawa³y siê groŸne, ale ojciec zdecydowa³ zabraæ dzieci do lekarza. Najciê¿sz¹ ranê odnios³a Ella, której za³o¿ono 31 szwów.
W koñcu Walter Gregg dowiedzia³ siê co by³o przyczyn¹ eksplozji. Takiej mo¿liwoœci nie dopuœci³by nawet w najdzikszych przypuszczeniach. Natychmiast pojawi³y siê pytania. Skoro byla to bomba atomowa, to jak to siê sta³o, ¿e jego rodzina wci¹¿ ¿y³a? Co siê sta³o z atomowym grzybem? A tak¿e, czy ca³y teren jego farmy jest ska¿ony radioaktywnie? Bomba atomowa zwana „Mark 6”, by³a wiêksz¹ wersj¹ tej, jak¹ w czasie wojny zrzucono na Hiroszimê. W strategicznym bombowcu znalaz³a siê w wyniku æwiczeñ wojskowych, które mia³y sprawdziæ ile czasu jest potrzebne na transport g³owicy nuklearnej do Europy, w przypadku wybuchu wojny ze Zwi¹zkiem Sowieckim. Operacjê nazwano „Snow Flurry”, a samo za³adowanie bomby na samolot zajê³o ponad godzinê. Samolot wystartowa³ z Hunter Air Force Base, pod miastem Savannah w stanie Georgia i mia³ pokonaæ Atlantyk zabieraj¹c bombê do bazy lotniczej w Anglii. Szczêœliwie bombê pozbawiono atomowego rdzenia, pozostawiaj¹c jednak konwencjonalny ³adunek wybuchowy, który by³ zapalnikiem bomby. Po tym wypadku, który móg³ siê skoñczyæ straszliw¹ tragedi¹, poprawiono system zabezpieczania bomby w czasie transportu lotniczego. Okaza³o siê przy tym, ¿e bomba mog³a wyrwaæ siê z zatrzasków tak¿e podczas startów i l¹dowañ. Tak wiêc wypadek w Po³udniowej Karolinie by³ bolesn¹ lekcj¹ tego, w jaki sposób transportowaæ te œmiercionoœne pociski nad g³owami niczego nie przeczuwaj¹cych cywili.
R
odzina Greggów nigdy nie wróci³a do swojego domu w Mars Bluff, przeprowadzaj¹c siê do miejscowoœci Florence, tak¿e w Po³udniowej Karolinie. Si³y lotnicze wyp³aci³y im odszkodowanie w wysokoœci 54 tysiêcy dolarów, co jest równowartoœci¹ pó³ miliona dzisiejszych dolarów. Za³oga pechowego samolotu tak¿e by³a w szoku po tym co siê sta³o i zaaran¿owano spotkanie za³ogi bombowca z Greggami. Dziœ, jedyne miejsce na terytorium USA, na które spad³a bomba atomowa jest zaznaczone tablic¹ pami¹tkow¹, co samo w sobie jest nieco kompromituj¹ce, zw³aszcza dla ludzi, którzy dopuœcili do tego wypadku. Leja po bombie nigdy nie zasypano i mo¿na go zobaczyæ do dziœ. Dotrzeæ tam nie jest ³atwo, bo Walter Gregg sprzeda³ swoj¹ ziemiê i dziœ nale¿y innej osoby, od której trzeba uzyskaæ pozwolenie. Kiedy wieœæ o przypadkowym zrzuceniu bomby atomowej na Mars Bluff w Po³udniowej Karolinie dotar³a do Anglii, zwo³ano tam specjalne zebranie parlamentu. Samolot z którego wypad³a bomba nale¿al do dywizjonu stacjonuj¹cego tak¿e na terytorium Wielkiej Brytanii i parlamentarzyœci uznali, ¿e do podobnego przypadku mo¿e dojœæ tak¿e na terytorium Zjednoczonego Królestwa. Uchwalono, ¿e amerykañskie samoloty nie mog¹ przewoziæ broni nuklearnej nad Angli¹ i by³a to uzasadniona decyzja. Broñ nuklearna, to niewyobra¿alnie œmiercionoœna broñ, z któr¹ nale¿y obchodziæ siê niezwykle ostro¿nie. Od lat 50tych zesz³ego wieku dosz³o na ca³ym œwiecie do 32 wypadków z tak¹ broni¹ i ka¿dy z nich móg³ staæ siê przyczyn¹ straszliwej tragedii, której dos³ownie o w³os uniknê³a rodzina Greggów z Po³udniowej Karoliny. Chris Miekina
