100288_Overijssel_03:Opmaak 1
17-06-2010
door Michael Amsman
14:13
Pagina 19
Jan van Kooij, Op reis. De bewogen geschiedenis van busondernemer en reisorganisatie OAD van 1924 tot 2000, Holten 1999.
Zie ook: Bert de Haan en Goaitsen van der Vliet, Doordouwers en verhalenbouwers: merken gesterkt in Twente, (De oare útjouwerij) Enschede 2005.
19
OAD:
drie generaties in de bussen uizend gulden was een smak geld, van tien-
D
uit tot één van de grootste touroperators van
duizend kon je bijna, of misschien wel hele-
Nederland, met honderden bussen op de weg.
maal, rentenieren. Meer dan tweeduizend
Het reisbedrijf heeft zijn verleden altijd gekoesterd. De
keer een miljoen – dat was niet te bevatten.
bus waar alles mee begon, is er nog. Hij overleefde de
Maar het ondenkbare gebeurde: de busdienst groeide
Tweede Wereldoorlog, toen de Duitsers hem in beslag
Twente, hebben bevroed dat
uit tot OAD, een touroperator die in 2009 bijna drie-
namen, en de onstuimige jaren vijftig en zestig, toen
kwart miljoen mensen vervoerde.
zoveel ouds moest wijken voor het nieuwe.
zijn busdienst uit zou groeien
Ter Haar was de enige niet, toen hij in de jaren twintig
Tegenwoordig wordt deze bus gekoesterd. Hij rijdt
begon met zijn busdienst. Al in 1921 had J. Frederiks de
enkel nog op hoogtijdagen, zoals in februari 2010 bij de
eerste lijndienst in Overijssel geïntroduceerd. Met een
huldiging van Olympisch schaatskampioen Mark
omgebouwd T-Fordje reed hij dagelijks met maximaal
Tuitert. Die woont namelijk in Holten, de vestigings-
zes personen heen en weer tussen Oldenzaal en
plaats van OAD. In het hoofdkantoor is zelfs een klein
een jaarlijkse omzet van één
Ootmarsum. Twee jaar later ontstond in Enschede de
museum te vinden, dat door vroegere personeelsle-
Twentse Autobusdienst (TAD). In 1925 waren er in
den wordt onderhouden.
miljard euro? Vast niet. Bij
Overijssel, verspreid over de hele provincie, al meer
Er zijn memorabilia te zien als de eerste radio’s die in
dan vijftig autobusdiensten.
de bussen zaten, oude kaartknipmachines, de eerste
De OAD ontstond in 1942, onder druk van de
folders, uniformen van de chauffeurs, duizenden kran-
miljard – kon een Overijsselaar
Duitsers, uit de bedrijven van Ter Haar, toen nog
tenknipsels en ontelbare foto’s. Uit die enorme collec-
gevestigd in Borne, Hodes in Rijssen en Müller in
tie werd rijkelijk geput, toen in 1999 – ter gelegenheid
zich in die tijd niets
Holten. Niet lang na de oorlog verzorgde de OAD het
van het 75-jarig bestaan van het bedrijf – een jubileum-
streekvervoer in grote delen van Twente en Salland.
boek verscheen. Dat de historie bij OAD zo'n centrale
Een nieuwe loot aan de stam waren de recreatieve
plaats heeft, is zonder twijfel een gevolg van het feit
groepsreisjes die het bedrijf organiseerde. Ze voerden
dat het bedrijf altijd in de familie is gebleven. Gerrit ter
nog niet naar de Costa Brava of Toscane, maar naar
Haar werd opgevolgd door zoon Joop, die op zijn
Vaals of de Eiffel. Van het een kwam het ander, in 1970
beurt het stuur overgaf aan zijn kinderen Julius en
verscheen de eerste eigen reisgids, en zo groeide OAD
Quirine.
Zou Gerrit ter Haar, toen hij in 1924 een autobus kocht voor personenvervoer in Salland en
tot een bedrijf met tweeduizend medewerkers en
zoveel geld – in guldens 2,2
voorstellen.
Gerrit ter Haar, tot 1942 met zijn bedrijf gevestigd in Borne, met zijn eerste bus.
■
