NO. 11, MAART 2021, € 4,– WWW.MILITAIRECOURANT.NL
MILITAIRE COURANT
RUST EN KALMTE MILITAIREN TIJDENS DE CORONACRISIS, P.4
Khadija Arib, Nederlands Veteraneninstituut en Een gezonde dosis militair DNA DEFENSIE
2 – MILITAIRE COURANT
Weer in beweging
E
r is weer reuring in het land. Op het moment van schrijven zijn de Tweede Kamerverkiezingen net begonnen. Het voelde bijna als een opluchting dat er in het nieuws weer over andere dingen dan enkel de coronacrisis gesproken werd. Toch is er in deze Militaire Courant juist aandacht voor de pandemie, nu de wereld haar dubieuze eerste verjaardag viert. Commandant Landstrijdkrachten generaal Wijnen, die uitgever Jan Louwers een jaar geleden sprak op een cadettenbivak, vertelt welke impact het coronavirus op de landmacht had (p.4). Een van de grootste veranderingen was dat de militair verpleegkundigen op grote schaal werden ingezet in verpleeg- en ziekenhuizen en er zelfs nu nog aan het werk zijn. Een bijkomende aangelegenheid is dat de samenleving ineens zag wat militairen allemaal kunnen en dat leidde tot waardering voor hun inzet in de burgermaatschappij. In het artikel staat overigens niet het hele gesprek opgetekend, dat kunt u beluisteren in de eerste aflevering van de Militaire Courant podcast (p.44)! Militair DNA Over militairen in civiele organisaties gesproken: daarover leest u een mooi gesprek met Andrea Lapère van het bedrijf Stratego.work (p.38). Oud-militairen zijn vanwege hun aangeleerde en ontwikkelde eigenschappen een meesterzet voor het bedrijfsleven, alleen hebben veel mensen dat nog niet door. In het boek Een gezonde dosis militair DNA bewijzen meerdere mannen en vrouwen die bij Defensie hebben gewerkt, dat
zij creatieve projecten hebben ontwikkeld en ondernemingen op de kaart hebben gezet. Buiten Stratego.work zijn daar ook voorbeelden van te vinden: Unlimited You, een bedrijf dat nota bene in coronatijd is opgezet (p.32). We gingen op bezoek in Fort bij Spijkerboor, de werklocatie voor teambuildingsessies met een Special Forces-ervaring. Wat mij raakte in het gesprek met Niels Roest, was de veerkracht om na een moeilijke tijd dit project te starten en er daadwerkelijk iets van te maken. Het liet mij concreet zien dat je ook buiten Defensie gedreven mensen met hart voor de zaak vindt. STRONG Terug naar de krijgsmacht zelf, want daar vonden in de afgelopen maanden ook leuke gebeurtenissen plaats. Zo startte de uitrol van het langlopende STRONG-project, waarin alle militairen op den duur een compleet vernieuwde gevechtsuitrusting krijgen. Op de Oranjekazerne te Schaarsbergen kreeg een peloton van de Luchtmobiele Brigade als eerste een pakket (p.30). Ook kwamen de nieuwe Scania Gryphus-vrachtwagens legerplaats Stroe opgereden. De welbekende DAF-viertonners worden hiermee vervangen. Hoe dat ging, leest u op onze website www.militairecourant.nl. Ik wens u veel lees- en kijkplezier met deze editie van de Militaire Courant!
MIREILLE BREGMAN Redacteur Militaire Courant mireille@militairecourant.nl
MAART 2021 – 3
+++ Wie de komende weken een Amerikaanse Black Hawk-transporthelikopter boven Nederland spot, hoeft niet verbaasd te zijn. Tot eind april verplaatst een helikopterbrigade met 54 toestellen via Nederland terug naar de Verenigde Staten. Naast Black Hawks, vliegen er Chinook-transporthelikopters en Apache-gevechtshelikopters van Vliegbasis Eindhoven naar Rotterdam. Ook gaan er zo’n 1.200 voertuigen en containers, voornamelijk over de weg, naar de havenstad. +++ De bekende DAF-viertonners worden vanaf 1 maart vervangen door de nieuwe Scania Gryphus. Deze tientonner is veiliger, comfortabeler en heeft meer laadvermogen. Daarnaast heeft het nieuwe voertuig ook de beschikking over navigatie en camera’s die het zicht rondom verbeteren. De volledige vervanging van de DAF zal nog enkele jaren duren, naar verwachting tot 2026. +++ Koning Willem-Alexander heeft in maart een werkbezoek gebracht aan Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) luitenantgeneraal der mariniers Frank van Sprang. De koning was geïnteresseerd in de impact van de COVID-19-crisis op het werk bij Defensie. Ook de situatie van veteranen en reservisten kwam aan bod. De IGK adviseert de Defensietop over het beleid. +++ Met een brief heeft het kabinet in het openbaar erkentelijkheid en grote waardering uitgesproken aan de ex-leden van de ‘Stay Behind’organisatie en aan hun nabestaanden. De organisatie bestond in Nederland van 1946 tot 1992. Doel was tijdens een vijandelijke invasie en bezetting van Nederland verzetsactiviteiten uit te voeren in opdracht van de regering. Leden van deze organisatie hebben zich jarenlang professioneel op hun verantwoordelijke en moeilijke taak voorbereid in het belang van Nederland, wat soms ten koste van hun gezin ging. +++
FOTO DEFENSIE
BEELD: MINISTERIE VAN DEFENSIE
KORT NIEUWS
Sergeant Carmen over haar inzet in ziekenhuizen, pagina 8
Inhoud Generaal Wijnen blikt terug
4
Militairen tijdens de coronacrisis 8 Actuele missies
10
Nederlands Veteraneninstituut 12 Column Han ten Broeke
17
Mijn functie: Wachtcommandant DBBO
18
Politiek: Khadija Arib
20
NIMH: crowdsourcing project
24
Factsheet: PzH2000NL
26
Veteranenverhaal: Lin Andringa 29 Nieuwe gevechtsuitrusting
30
In bedrijf: Unlimited You
32
NIMH: Nederland vanuit de lucht geschoten
34
Militaire Courant podcast
43
Column Niels Roelen
45
Prijsvraag en colofon
47
Boeken Interview Andrea Lapère over Een gezonde dosis militair DNA 36 Recensie De wintervesting
39
Recensie Holland onder het hakenkruis
40
Recensie Joodse soldaten in Duitse dienst
41
4 – MILITAIRE COURANT
‘Toen Defensie erbij kwam, ontstond er kalmte’ Ook voor Defensie betekende het afgelopen jaar veel veranderingen. Luitenant-generaal Wijnen, Commandant der Landstrijdkrachten, ging in gesprek met de Militaire Courant over de coronaperiode en de Defensievisie 2035. De generaal blikt terug op een bewogen jaar. DOOR JAN LOUWERS
I
k heb u een jaar geleden ook gesproken, in het cadettenkamp van de KMA. De wereld ziet er inmiddels heel anders uit. Kunt u zich dat nog herinneren?
‘Ja, dat kan ik me nog heel goed herinneren. Dat waren de laatste weken van het oude normaal. We waren toen erg bezig met de voorbereiding van de oefening “DEFENDER-Europe 20”. Dat is een grote NAVO-oefening waarbij Amerikaanse troepen naar Europa werden overgebracht. Het werd ineens allemaal anders. De Amerikaanse vrachtschepen kwamen aan in Vlissingen, werden afgetankt en gingen weer huiswaarts.’
Toen we elkaar vorig jaar spraken, heb ik ook met een cadet gesproken. Weet u hoe die opleiding verder is verlopen? En wat voor impact had de coronacrisis op de landmacht? ‘De opleiding op de KMA valt onder het toezicht van het ministerie van Onderwijs, die hebben bepalingen waar wij ons aan te houden hebben. Maar in de volle breedte zijn we onszelf aan het heruitvinden geweest. We zijn een vitale organisatie voor Nederland. Zeker binnen de landmacht zelf, begreep iedereen wel dat we door moesten. ‘Maar commandant… hóe dan?’ was de vraag die ik vooral vaak kreeg. Wij doen immers veel werk binnen de anderhalve meter. Veilig achter een bureau zitten is bij ons voor weinigen weggelegd. Het merendeel is in groepsverband bezig met inzet of de voorbereiding daarop.’
En als commandant van de landmacht moest u de juiste toon aanslaan richting uw collega’s; enerzijds moest u voorwaarts, anderzijds moest u empathie tonen. ‘Ja, beiden. Een commandant moet reëel hoop bieden. Zicht bieden op wat binnen handbereik ligt en verder in de toekomst.’
MAART 2021 – 5
INTERVIEW
Commandant Landstrijdkrachten luitenantgeneraal Wijnen brengt op Bevrijdingsdag 2020 gebak bij het Erasmus MC.
6 – MILITAIRE COURANT
‘Wij zijn de last organisation standing.’ Het afgelopen jaar heeft u veel legeronderdelen bezocht. Als u nu terugkijkt, wat heeft het meeste indruk op u gemaakt? ‘Dat is de veerkracht, de toewijding van al die collega’s die op dagelijkse basis bijdragen aan de output van de landmacht. Corona had een major impact, maar missies gingen gewoon door. We gingen naar Litouwen, Afghanistan, Irak en Jordanië. Vooraf en achteraf ging iedereen twee weken in quarantaine. Thuis ging het ook anders; opa en oma pasten niet meer op en de kinderen gingen niet meer naar school. Dus de impact is heel groot. Militairen, burgers en thuisfront, iedereen is aan zet.’
Bij de uitbraak van de coronacrisis waren er aanvankelijk vragen waarom Defensie niet werd ingezet. Uiteindelijk was er veel waardering. Hoe kijkt u daar nu op terug?
‘Wat belangrijk is, is dat wij rust en kalmte uitstralen. Er was een hoop hectiek, maar toen Defensie erbij kwam, ontstond er kalmte. Als de civiele instanties het niet meer aankonden, sprongen wij bij: mijn collega’s die gepokt en gemazeld waren in de inzetgebieden in het buitenland. Ze zorgden voor “actie-intelligentie”. Rustig aan het werk gaan en het probleem stukje bij beetje opeten. Dit zorgt voor wat lucht bij de civiele collega’s. ‘Vreemde ogen dwingen. Bijvoorbeeld, een keer stonden er achter in een ruimte bij het koffiezetapparaat een aantal verplegers en artsen bij elkaar en toen zei een militair die wat wilde bespreken: “Willen we even opletten!?” Dan hoorden we later terug, dat ze dat nog nooit hadden meegemaakt in dit ziekenhuis! Het was voor het eerst dat ze gewoon luisterden. ‘Defensie heeft heel veel gedaan. In de eerste golf, de tweede golf en nu weer. Bij de eerste golf was er absoluut een paniekstand. Logisch. Je weet niet wat er op je af komt. We hebben als Defensie toen het verschil kunnen maken door bij te springen in verschillende ziekenhuizen. In de tweede golf hebben we dat wat anders aangepakt. Onze inzet was minder versnipperd, we hebben ons geconcentreerd op één
MAART 2021 – 7
INTERVIEW ziekenhuis, het UMC in Utrecht, voor de opvang van de nationale overloop. Van de driehonderd beschikbare medics was bij de eerste golf iedereen ingezet, maar wisten we niet of die ook op de plekken stonden waar de nood echt het hoogst was. Overigens zijn op dit moment de meesten ook nog steeds ingezet. Op de plaats waar en het moment dat ze het allermeest nodig zijn.’
De medics en de burgerverpleegkundigen hebben een totaal andere achtergrond, en nu moesten ze ineens samenwerken. Daar zijn vast hele mooie, menselijke ontmoetingen geweest: botsingen, verbroedering. Heeft u daar iets van meegekregen? ‘Ja, daar komen twee werelden bij elkaar. Dat is mooi. Er zijn verschillen, maar ook overeenkomsten. Al onze verpleegkundigen en artsen zijn BIGgeregistreerd, ze voldoen aan civiele geneeskundige normen. Alleen zijn militairen gericht op trauma’s, verwondingen die ontstaan op het slagveld. Alles is erop gericht om de gewonde militair te stabiliseren en ervoor te zorgen dat hij of zij zo snel mogelijk op de operatietafel terechtkomt. Dat is heel wat anders dan het verplegen van een patient met een corona-infectie. Dus onze collega’s hebben ook heel snel veel moeten bijleren over deze specifieke situatie.’
Toen de avondklok werd ingevoerd ontstond er onrust en had de politie haar handen vol om de orde te bewaren. Er werd algemeen geroepen dat Defensie maar ingezet zou moeten worden. De marechaussee werd ingezet, dus Defensie was al actief. Maar er waren ook geluiden dat militairen niet de-escalerend zouden kunnen optreden. Hoe kijkt u daarnaar? ‘De landmacht kan dat, wij zijn de last organisation standing. Als de politie omvalt, en de marechaussee, dan kunnen wij echt optreden. In de West, het Caraïbisch gebied, zijn troepen getraind in het beteugelen van “woelingen”. Los hiervan zijn we bij alle uitzendingen die wij wereldwijd doen, voortdurend aan het de-escaleren. Dus wij kunnen dat prima, het is alleen de vraag of je dat moet willen. Dan kom je bij de kern van de parlementaire democratie: willen wij het leger tegenover onze burgers zetten? Dat lijkt me het allerlaatste wat je moet willen.’
Afgelopen oktober is de Defensievisie 2035 bekendgemaakt. Wat me daarin opvalt is dat er veel onderwerpen geadresseerd worden, zowel op technisch als internationaal vlak. Zo is het personeel al jaren een onderwerp van gesprek. Hoe staat dat er nu voor? ‘In januari 2021 hadden we zevenhonderd meer mensen in dienst dan in januari 2020. Die mensen zijn vooral met opleiding bezig en zijn niet meteen inzetbaar. De opleidingsinstituten zitten ramvol. We zijn druk bezig met officieren en onderofficieren op te leiden. Niet alleen om de mensen die ons verlaten te vervangen, maar ook om de gaten in de organisatie op te vullen, zodat alle posities weer bemenst zijn. Maar techneuten en medics, dat blijft altijd een schaarste, omdat dat ook in de rest van de samenleving een schaarste is. Het bemensingsvraagstuk
is echt anders geworden. Ik zie herintreders, minder militairen gaan werken buiten Defensie. Uit een enquête onder ons personeel blijkt dat werken bij Defensie wordt gewaardeerd, dat zijn goede tendensen.’
Een onder onderwerp uit de Defensievisie is de vijand van de toekomst. Wie is eigenlijk onze vijand? ‘Het gaat niet de goede kant uit. Dreigingen nemen toe en komen steeds dichterbij en worden ook onvoorspelbaarder. Er zijn veranderingen die we niet aan zagen komen. Als ik kijk naar wat er in mijn eigen carrière, bijna 38 jaar, allemaal gebeurd is: de val van de muur, verschillende vredesmissies, 9/11, de Krim-annexatie door Rusland in 2014 en het neerhalen van het vliegtuig MH17 boven de Oekraïne. En dan nu recent de coronapandemie, ook dat zagen we niet aankomen. Ik geloof niet dat we erop mogen vertrouwen dat dit soort systeemschokken zich niet meer zullen voordoen en wij overbodig worden. Dat zou wel enorm naïef zijn. De samenwerking in de NAVO is de hoeksteen van onze bondgenootschappelijke verdediging. Amerika kijkt steeds meer naar China en vraagt tegelijk ook van de Europese NAVO-partners om meer bij te dragen. Ook financieel, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat we twee procent van ons nationale inkomen aan Defensie besteden, zoals we binnen de NAVO hebben afgesproken.’
We horen veel verhalen over concrete dreigingen vanuit Rusland en China. Ik neem voor het gemak deze informatie even als feiten aan. Zijn we nog wel in gesprek met bijvoorbeeld Rusland? ‘Je moet beide doen. Dialoog voeren en je ook voorbereiden op andere scenario’s. Afschrikking werkt alleen als je echt wat kunt doen in militair opzicht, want anders heb je niet zoveel te zoeken in de dialoog.’
Generaal, ik wil u bedanken voor dit gesprek. Is er wellicht nog iets wat u tot slot zou willen zeggen? ‘Ik merk het ongeduld bij mijn collega’s om echt goed te worden in hun vak. Daar hebben we echt extra geld voor nodig, om alles goed te kunnen doen. Nederland verdient dat ook, de militairen verdienen dat. Dingen duren vaak lang. Maar dit is het jaar van ontwikkeling en beweging. Materiaal aanschaffen kost tijd en is een complex proces, daar zijn de mensen van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) druk mee bezig. De nieuwe persoonsgebonden uitrusting begint gelukkig inmiddels binnen te stromen en ook de omwisseling van de operationele wielvoertuigen is nu begonnen. Daarmee springen we veertig jaar voorwaarts. Ook zijn de contracten afgesloten voor het vernieuwen van materieel, zoals pantservoertuigen, pantserhouwitsers en communicatieapparatuur. Om vandaag beter te zijn dan gisteren, morgen beter dan vandaag! Om te kunnen beschermen wat ons in Nederland dierbaar is.’
Beluister de uitgebreide versie van het interview met generaal Wijnen via de Militaire Courant podcast op www.militairecourant.nl of via Spotify.
8 – MILITAIRE COURANT
Verhalen van de werkvloer Tijdens de eerste en tweede golf van de COVID-19-pandemie liepen de besmettings- en sterftecijfers hoog op en viel overal zorgpersoneel uit. Vanuit zorginstellingen en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kwamen verzoeken om militaire bijstand. Twee militair verpleegkundigen vertellen over hun ervaringen. Sergeant-1 Carmen ‘Ik werk als algemeen militair verpleegkundige en verleen traumazorg aan militairen. Ook geef ik eerstelijns consulten, zogezegd huisartsenzorg, en ben daarmee de verlengde arm van de arts tijdens oefeningen en uitzendingen. In maart 2020 zat ik in een opwerktraject voor de eFP-oefening in Litouwen. Het was eerst onzeker of we wel konden gaan, zelfs tijdens onze quarantaine, maar uiteindelijk zijn we er drie maanden op oefening geweest en kwam ik in juli terug. ‘Tijdens de tweede golf ben ik wel in Nederland ingezet. In september hoorden we dat het UMC Utrecht om steun had gevraagd. Het UMC zou een opvangziekenhuis worden om andere locaties in de regio te ontlasten. Er is dus een cohortafdeling geopend met een gelijke verdeling van militaire en burgerverpleegkundigen. ‘Mijn eerste indruk van deze burgeromgeving was “even wennen”, maar als AMV’er werken we elk jaar in elk geval drie maanden in een civiel ziekenhuis om onze BIG-registratie te behouden. Nu sta ik ineens al vijf maanden achter elkaar op dezelfde locatie. Het gaat me nu wel makkelijker af dan in het begin en ik heb me de protocollen en werkwijzen van het UMC helemaal eigen gemaakt. Waarschijnlijk zijn we hier tot 1 mei, maar dat is nog onzeker. ‘Ondanks dat het heel zinvol werk
is wat ik nu doe, word ik er wel aan herinnerd waarom ik voor militair verpleegkundige heb gekozen. Dat is afwisselender in locaties en situaties. Ik werk als individueel verpleegkundige bij een peloton met een chauffeur op een ziekenauto, waarna we samen worden “aangeklikt” bij een eenheid. Je komt dus altijd bij een andere groep mensen terecht, waar je meer verantwoordelijkheden hebt (want ik ben de enige met medische kennis) en waar ze je vertrouwen. Ik ben gewend keuzes zelfstandig te maken, natuur-
lijk op basis van van tevoren gemaakte afspraken, want de arts blijft altijd eindverantwoordelijke. In het ziekenhuis moet ik alles wat ik bij een patiënt wil doen, eerst overlegd hebben met een arts. Dus dat voelt als een belemmering. ‘Een ander verschil is dat je op een verpleegafdeling veel meer bezig bent met de langdurige zorg voor mensen en dat je meer moet klinisch redeneren. Wat is de beste behandeling? Bij Defensie ben je korte zorgperiodes van pakweg een kwartier gewend, daarna laat je ze alweer los.
MAART 2021 – 9
MILITAIRE ZORG ‘Eerst was er wel een groot cultuurverschil in het UMC. Militairen zijn duidelijker in communicatie. Toch gaat de combinatie met de burgercollega’s heel goed. Vanuit beide kanten wordt er veel geleerd. Wat wij militairen op de afdeling inbrengen is humor, ik heb het idee dat er meer gelachen wordt nu. Er wordt heel goed samengewerkt. ‘Het meest indrukwekkende is dat coronapatiënten in heel korte tijd kunnen omslaan en verslechteren. Zo denk je dat iemand goed is en het volgende moment breng je hem naar de intensive care. Ik heb daar ook even gekeken en het voelde “onmenselijk”, er zit weinig leven meer in. Achter het bed hangen foto’s en posters die vertellen hoe en wie de patiënt is. Indrukwekkende beelden. Het is belangrijk om tegen de patiënten te blijven praten, ook al zeggen ze niets terug. Misschien horen ze je toch. Zo houd je de menselijkheid en het leven erin.’
Sergeant Yuri ‘Ik werk normaal gezien als militair verpleegkundige bij een hospitaalcompagnie van het 400 Geneeskundig Bataljon in Ermelo. In maart 2020 waren we bezig met de voorbereiding van oefeningen. Toen kwam het bericht dat iedereen stand-by moest staan voor eventuele inzet in een ziekenhuis. Ik werd met ongeveer tien collega’s naar het Erasmus MC in Rotterdam gestuurd. ‘Het was er geen chaos, wel zagen we dat er veel verpleegkundigen van andere afdelingen aanwezig waren, omdat het weekend ervoor een nieuwe cohortafdeling geopend was. Iedereen moest zoeken naar een soepele werkwijze. Daar werkten we onder burgergezag met ervaren verpleegkundigen als dagoudsten. De managers waren laagdrempelig te benaderen, ook bij hen kon je terecht voor vragen. ‘Er was een vaste dagindeling in de zin van dat je eerst hoort voor welke patiënten je die dag zorgt en welke werkzaamheden belangrijk waren. Je leest je natuurlijk in hun medische voorgeschiedenis in. In het ziekenhuis was een buddysysteem ingevoerd, waarbij een
militair gekoppeld was aan een burgerverpleegkundige. Je zorgt samen voor de patiënt: wassen, aankleden, medicijnen geven, infuuspalen gereed maken. ‘Het ziekenhuisleven was voor mij vrij nieuw, ik heb nog niet vaak in een civiel ziekenhuis gewerkt. Hier komt de militaire flexibiliteit om de hoek kijken: “go with the flow” en jezelf de routines eigen maken. Ik heb tot mei in het Erasmus gewerkt, toen nam het patiëntenaanbod af en werd de reguliere zorg weer opgepakt. ‘Het indrukwekkendste aan die tijd was het hele proces: je begint ergens aan en na enkele weken ben je helemaal opgenomen in de werkzaamheden en routine. Ook had het Erasmus mooie apparatuur. De samenwerking met burgercollega’s was erg prettig. In het begin tast je elkaar af: wat heb je aan elkaar? Maar we hebben een
mooi beeld neergezet: Defensie beschikt ook over geneeskundige kracht. Met sommige collega’s van toen heb ik nog contact: hoe gaat het er nu mee? ‘In de tweede golf ben ik vanaf oktober ook ingezet, nu in het UMC Utrecht. Daar werken momenteel 160 defensiecollega’s. Toen wist ik iets beter wat te verwachten op de verpleegafdeling. Je merkt dat mensen die vanaf de intensive care komen, behoorlijk verzwakt zijn. Ze hebben een delier, zijn lang onder narcose en aan de beademing geweest. Ze kunnen nauwelijks hun arm optillen. Soms loopt het gek, want dan heeft de ene collega controles gedaan en daarna tref jij plotseling een patiënt aan die plotseling aan het zuurstof moet en/of overlijdt. Maar doodgaan is onderdeel van ons vak. Je werkt met zieke mensen en er zijn altijd overlijdens.’
10 – MILITAIRE COURANT
LITOUWEN (eFP)
Mali (EUTM, EUCAP Sahel en Minusma) Nederland draagt met vijf militairen bij aan de EU-trainingsmissie in Mali (EUTM Mali). Die traint Malinese strijdkrachten en adviseert om de zogeheten G5-troepenmacht operationeel te maken. Deze G5 bestaat uit Mali, Burkina Faso, Mauritanië, Niger, Tsjaad. Ook levert Nederland maximaal vijftien functionarissen voor de civiele missies van de EU in de Sahel (EUCAP Sahel). Die zijn gericht op versterking van de binnenlandse veiligheidssectoren in Mali en Niger. Daarnaast levert Nederland aan de VN-missie Minusma maximaal tien functionarissen van politie en Koninklijke Marechaussee, en twee tot drie militaire stafofficieren.
OEGANDA (ACOTA) Nederland neemt soms deel aan het Global Peace Operations Initiative (voorheen Africa Contingency Operations Training & Assistance (ACOTA)-programma). Het programma vergroot de capaciteiten van 25 Afrikaanse landen door instructie en training, zodat deze in Afrika vredesmissies kunnen uitvoeren (met een mandaat van de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie).
Defensie levert een bijdrage aan de versterkte militaire aanwezigheid van de NAVO in Litouwen, de zogeheten enhanced Forward Presence. Het gaat om 270 militairen voor een multinationale battlegroup. Het bataljon waarvan Nederland deel uitmaakt, staat onder Duitse leiding en is gestationeerd in Rukla. Het is een van de ‘geruststellende maatregelen’ voor de Oost-Europese bondgenoten.
LIBANON, SYRIË EN ISRAËL (UNTSO) De United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO) observeert de afgesproken bestandslijnen tussen Libanon, Syrië en Israël. UNTSO opereert in hetzelfde gebied als UNDOF (United Nations Disengagement Observer Force). En in ZuidLibanon in hetzelfde gebied als UNIFIL (United Nations International Force In Lebanon). Nederland levert twaalf militairen aan deze missie.
GAZASTROOK (EU BAM en USSC) De European Union Border Assistance Mission (EU BAM) is een missie van de Europese Unie. De missie helpt bij het grensbeheer aan de grensovergang bij Rafah in de Gazastrook. Nederland draagt in de regio ook bij aan de United States Security Coordinator (USSC). Deze missie vindt plaats in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever. Het programma verbetert het functioneren van de veiligheidsdiensten en de Presidentiële Garde van de Palestijnse Autoriteit.
MAART 2021 – 11
NEDERLANDSE MISSIES IRAK (Militaire trainers) De Nederlandse Luchtmobiele Brigade neemt in Noord-Irak de taken over van de mariniers en commando’s die er vier maanden op uitzending waren. Zij ondersteunen het speciale operaties-trainingscentrum in de omgeving van Bagdad. Ook bij Erbil geven Nederlanders trainingen samen met partnerlanden. Twee Nederlandse militaire adviseurs vervullen een functie binnen de NAVO-capaciteitsopbouwmissie in Irak. Er nemen ook vier Nederlandse civiele experts aan deel.
VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN (FSE Mirage) Met het Forward Support Element (FSE) Mirage heeft Defensie een strategische positie in het Midden-Oosten. Het vierkoppige detachement levert onder meer (logistieke) ondersteuning aan beveiligingsteams van mariniers voor de antipiraterijmissie bij Somalië.
BAHREIN (CMF) Bij Combined Maritime Forces (CMF) werken marines uit 25 verschillende landen samen. CMF opereert in de wateren rond het Arabisch schiereiland en bestrijdt gewelddadig extremisme en terrorisme, piraterij, smokkel en mensenhandel en verbetert samen met lokale en andere partners de maritieme veiligheid en stabiliteit in de regio.
AFGHANISTAN (Resolute Support) Sinds 1 januari 2015 doen Nederlandse militairen mee aan de NAVO-missie Resolute Support. Die heeft als doel het veiligheidsapparaat, leger en politie in Afghanistan verder op te bouwen. Nederland levert een bijdrage aan deze missie tot eind 2021.
SOMALIË (VPD) JORDANIË (beveiligingseenheid)
BRON: DEFENSIE
Terwijl u dit leest, zetten militairen zich in verschillende delen van de wereld in voor vrede en veiligheid. Op korte termijn ten behoeve van de lokale bevolking, maar op lange termijn draagt globale stabiliteit ook bij aan veiligheid in Nederland.
Nederlandse militairen bewaken Belgische F-16’s op een basis in Jordanië. De gevechtsvliegtuigen nemen deel aan de luchtcampagne van de anti-ISIS-coalitie in Irak en Syrië. De Nederlandse beveiligingseenheid bestaat uit ongeveer 35 militairen.
Marineschepen vergroten de veiligheid langs de scheepvaartroutes door de Golf van Aden en de Hoorn van Afrika bij Somalië. Zij verstoren en ontmoedigen hiermee zeerovers. Het aantal gekaapte schepen is sinds 2012 sterk gedaald. Defensie stuurt in sommige gevallen militaire beveiligingsteams mee op Nederlandse zeetransporten.
12 – MILITAIRE COURANT
‘ Vaak voel je je niet echt veteraan, want je hebt gewoon je werk gedaan’
Brigadegeneraal Paul Hoefsloot
MAART 2021 – 13
INTERVIEW ‘Het Nederlands Veteraneninstituut moet een bakermat zijn voor veteranen’ Sinds begin dit jaar zijn de zes grootste veteranenorganisaties samengevoegd tot één stichting: het Nederlands Veteraneninstituut (NLVI). Samen zetten zij zich in voor erkenning, waardering, zorg en onderzoek voor veteranen en hun thuisfront. We spreken met brigadegeneraal Paul Hoefsloot, die zich sinds zijn uitzending naar Kosovo in 1999 veteraan mag noemen. Nu mag hij leiding geven aan de organisatie waarbij de zorg voor veteranen centraal staat.
G
eneraal, gefeliciteerd met uw nieuwe functie. Kunt u iets vertellen over hoe de fusie is verlopen, en wat daar precies de gedachte achter is?
‘Ik ben hier per 1 januari begonnen, dus toen was de hele fusie al gedaan. Er is een jaar of twee geleden een start geweest naar aanleiding van de evaluatie van het veteranenbeleid, over hoe dat beter zou kunnen. Vervolgens is er besloten om die zes partijen samen te brengen in één stichting: het Nederlands Veteraneninstituut. Dat hebben we gedaan, omdat je zo uiteindelijk je doelgroep beter kunt bedienen. Dat zijn natuurlijk de veteranen en hun achterban, maar we doen ook een aantal dingen voor specifieke doelgroepen, zoals de politie, brandweer en ambulancezorg, omdat zij vergelijkbare trauma’s oplopen als onze mensen. Juist door al die partijen zo geforceerd bij elkaar te brengen, ontstaan er hele mooie dingen. Je ziet bijvoorbeeld dat de mensen die met de zorgkant bezig zijn elkaar gaan opzoeken, dat ze wat makkelijker casussen met elkaar bespreken, wat makkelijker informatie boven tafel krijgen. Het gaat allemaal wat sneller, en daardoor kun je uiteindelijk je doelgroep beter bedienen. ‘Die zes organisaties hebben natuurlijk allemaal een eigen cultuur, historie en achtergrond. Nu zijn ze met stoom en kokend water bij elkaar gebracht, dus dat betekent ook dat er bepaalde gevoeligheden zijn en afspraken zijn gemaakt waar misschien niet iedereen het over eens is. Hoewel
dat voor mijn tijd is besloten, ga ik natuurlijk nog wel kijken of besluiten rechtmatig zijn genomen. Overigens kan iemand ook individueel bezwaar aantekenen en dan wordt er door een bezwaarcommissie serieus naar gekeken. Maar we kunnen natuurlijk niet alle besluiten weer terugdraaien, zo werkt het niet.’
U bent zelf ook veteraan. Hoe was als militair uw beeld van de veteranenzorg die wij als samenleving hadden? ‘Ik was er wel positief over, maar ik bekeek dat vanuit de actieve kant: als je militair bent en je komt terug van een uitzending, dan voel je je vaak niet echt veteraan, want je hebt gewoon je werk gedaan. Als je na je uitzending hulp nodig had, dan ging je naar de bedrijfsmaatschappelijk werker, of naar de GV’er en dan kwam je vanzelf in het circuit terecht. Het NLVI is veel breder, want het zorgt vooral voor post-actieve veteranen. Mensen die tien, twintig, dertig jaar na dato problemen krijgen en nog steeds kunnen aankloppen bij het veteranenloket. Dan controleren wij of ze veteraan zijn en helpen ze vervolgens bij de vraag die ze hebben, materieel of immaterieel. Dat is toch een andere tak van sport. Als je bij Defensie zit, is het goed geregeld, want je klopt direct aan bij de hulpkanalen. Maar als je buiten Defensie zit is het moeilijker, want wie moet je dan bellen? Dat is nu heel eenvoudig geworden, want je hebt één centraal punt, en dat is het loket.’
Soms komt er toch iemand in de media die zegt dat hij zich niet gehoord voelt. Hoe komt dat dan? Is dat iemand die door het net valt? ‘Waar je wellicht op doelt, is dat de Veteranenombudsman op een gegeven moment in het nieuws kwam met het verhaal dat veteranen die afgekeurd worden soms heel lang moeten wachten op hun uitkering en hun keuringsbesluit. Helaas is dat waar, dat duurt heel lang, maar dat is niet specifiek voorbehouden aan veteranen. Ik heb zelf een dochter die een heel zwaar ongeluk heeft gehad, we zijn jaren bezig geweest met alle verschillende instanties om een uitspraak te krijgen van wat ze dan wel kan en niet kan. Dat gaat bij die veteranen net zo. En ja, dat proces moet echt versneld worden. Een belangrijke oorzaak is het landelijk tekort aan verzekeringsartsen en het feit dat het vaak gaat om zeer ingewikkelde medische dossiers. Maar dat ligt voornamelijk bij Defensie, en bij de verzekeraar, niet zozeer hier bij het NLVI. Er zijn nu ook initiatieven voor ontplooid om die cyclus te versnellen, om die veteranen sneller te voorzien van een antwoord.’
Heeft het NLVI daar niet ook een rol in? Om te zorgen dat mensen niet tussen wal en schip raken? ‘Nou, niet altijd. Want het NLVi gaat niet overal over. Wij gaan niet over uitkeringen of over uitspraken van bijvoorbeeld Defensie of het ABP. Ook een eventueel conflict van een veteraan met Defensie, is iets tussen die twee partijen. Daar zitten wij niet tussen.
Speciale verzekeringen voor jou als militair
Speciaal Family & Friends programma
Als militair kun je optimaal gebruik maken van het voordeel dat Noventas op het gebied van verzekeringen biedt. Noventas is de ideale partner voor jouw schadeverzekeringen; militair, privé, beroep, bedrijf of als vereniging.
Verzekeringen Defensie Het militaire beroep kent bijzondere risico’s. Noventas kent als verzekeringsspecialist de militaire beroepsrisico’s en heeft hierop een uitgebreid pakket verzekeringen afgestemd. Het Defensie Aanvullings Plan (DAP) en Defensie Ongevallen Plan (DOP) dekken deze beroepsrisico’s af. PTSS en oorlogsrisico zijn in het DOP zelfs meeverzekerd. Zonder poespas via Noventas te regelen. Als Defensiemedewerker krijg je bij Noventas bovendien KORTING op al jouw privé schadeverzekeringen.
Verzekeringen Privé De schadeverzekeringen die Noventas aanbiedt zijn voor zowel militair- als burgerpersoneel en hun gezin als ook voor veteranen en reservisten en hun gezin. Dus ook voor jou privé. Bovenop de collectiviteitskorting ontvang je ook nog een pakketkorting. Ook een eventuele zorgverzekering kun je gemakkelijk via Noventas regelen.
Ook voor veteranen en reservisten
Waarom Noventas
3 Uniek in Nederland: Ongevallenverzekering 3 Persoonlijk onafhankelijk met PTSS -dekking maatwerkadvies 3 Gratis uitzendcertificaat 3 Pakketkorting op privé3 Snelle schadeafhandeling verzekeringen 3 Geen abonnementskosten 3 Gratis juridische adviesdesk 3 24/7 bereikbaar 3 Extra korting voor 3 Ook dekking bij missies Veteranen en bergingsopdracht
Vrijblijvende offerte? $ Bel +31(0)880 300 100 of $ Stuur een kopie van je polis naar: info@noventas.nl of $ Vul het formulier in op noventas.nl/particulier/ verzekeringscheck/ of
$ Scan de QR code
VERZEKERINGEN
Noventas is partner van Onbekende Helden
www.noventas.nl 0880 300 100
Postbus 200 5660 AE Geldrop
MAART 2021 – 15
INTERVIEW
Erkenning en waardering voor veteranen tijdens het defilé op Veteranendag 2017. Het Nederlands Veteraneninstituut is een fusie van de volgende zes organisaties: t 4UJDIUJOH Veteraneninstituut t 4UJDIUJOH EF #BTJT t %F BGEFMJOH ;PSHDPÄSdinatie van het ABP/ APG t )FU QSPHSBNNBCVSFBV van het Landelijk Zorgsysteem voor Veteranen t %F DPÄSEJOBUJF /VMEFlijnsondersteuning van het Veteranenplatform t %F TUJDIUJOH /FEFSlandse Veteranendag Veteranenloket: 088-3340000
Kijk voor meer informatie op nlveteranenistituut.nl.
Het NLVI is namelijk een stichting die als zelfstandige rechtspersoon buiten Defensie staat. Wat heel belangrijk is voor die veteraan, als die ergens vastloopt, is dat er nu echt één loket is. Of je nou komt voor een speld, of om te klagen dat die keuring zo lang duurt. We kunnen het hier misschien niet oplossen, maar wij kunnen wel intermediair zijn.’
Heeft u nog specifieke plannen voor de toekomst van het NLVI? ‘Eén van de dingen die ik graag zou willen, is dat het NLVI een bakermat moet zijn voor veteranen. Dus dat betekent dat als je een eenheid uitzendt, je hen vóór de uitzending hiernaartoe moet halen, het liefst ook met het thuisfront, waarbij je ze wat vertelt over de rol van het NLVI, vooral als ze straks uit dienst zijn. En als ze dan terug zijn van de uitzending, zou je ze weer hier op moeten vangen om bijvoorbeeld de terugkeergesprekken te doen, een samenhorigheidsactiviteit, ook weer met het thuisfront. Want dan krijgt het
NLVI een plekje in hun bewustzijn. Dat is er nu niet, want normaal gesproken wordt dat gedaan bij het bataljon of de brigade waarvoor ze worden uitgezonden. Als je dat hier zou doen, zouden we ze veel meer mee kunnen geven op het gebied van zorg.’
Ten slotte nog een persoonlijke vraag. Wat vond u zelf de meest indrukwekkende ervaring op uitzending? ‘Ik heb twee uitzendingen gedaan, in 1999 in Kosovo en in 2009 in Afghanistan. Beide twee totaal andere uitzendingen. Wat mij het meest is bijgebleven, is uit ’99 het leed wat mensen elkaar aan kunnen doen, als de haat maar groot genoeg is. De Serven hadden enorm huisgehouden in Kosovo. Op de plek waar wij zaten waren veel massagraven, dus huizen waar lijken in lagen, maar ook begraafplaatsen. Die hebben wij onder andere bewaakt, voor de ICTY-teams voor bewijsvoering die daarnaartoe kwamen. Dat was heel indrukwekkend: je rook de
lucht van de lijken overal.’
Heeft u nog contact met veteranen uit die tijd? ‘Ja. Jaarlijks komt een deel van die jongelui nog bij elkaar op de Veteranendag in Den Haag. Ook hebben we bij de eenheid nog steeds reünies. Afgelopen jaar heeft onze toenmalige commandant, Ton van Loon, een Kosovaarse presidentiële medaille gekregen. Bij de ceremonie in december in ’t Harde besteedde hij ook veel aandacht aan de veteranen met wie het wat minder goed gaat. Hij heeft toen ook aangegeven dat er een terugkeerreis georganiseerd zou kunnen worden naar Orahovac. Dit onder meer in het kader van de verwerking van een opgelopen trauma. Dat soort ideeën komen nu allemaal bij elkaar in het NLVI en wordt centraal behandeld. Want er zit hier heel veel expertise op het gebied van erkenning, waardering, zorg en onderzoek en dat zetten we graag in voor meer dan 100.000 veteranen in Nederland.’
Van de auteur van
November 1941. Na Operatie Battleaxe ging de zomer aan het Noord-Afrikaanse front vrijwel zonder problemen voorbij. De legers maakten van deze pauze gebruik om hun militaire posities te versterken. Rommel besluit om Tobroek, een diepzeehaven en strategische positie aan de Middellandse Zee, aan te vallen. In het hart van de woestijn zullen mannen en machines in de hel gestort worden!
LIMITED EDITION + KUNSTDRUK + DISPLAY HARDCOVER 1 ISBN 9789463065436
HARDCOVER 2 5 19,95 ISBN 9789463067089
LIMITED HC 2 5 29,95 ISBN 9789463067096
SOFT- EN HARDCOVER 58,95 / 517,95 PER DEEL
Juni 1944... OPERATIE OVERLORD, de grootste militaire operatie van de Tweede Wereldoorlog, gevisualiseerd in 6 stripverhalen! WWW.SILVESTERSTRIPS.NL kijk op onze site voor meer oorlogstrips CM
MAART 2021 – 17
COLUMN
China, China en nog eens China
H
oe vaak de Amerikaanse president Trump het ook riep: ‘China virus!’, hij wist zijn herverkiezing er niet mee zeker te stellen. Sterker nog, hoewel hij de infectie overleefde, deed het virus hem politiek de das om. De statistieken van volle ziekenhuizen en oplopende dodenaantallen blijken zelfs de meest geharde populisten te kunnen treffen. De ‘pandemic populists’ vallen dan ook in twee categorieën uiteen. Zij die het virus heel serieus nemen: Orban (Hongarije), Vucic (Servië), Netanyahu (Israël), Rajapaksa (Sri Lanka), Modi (India), Duterte (Filippijnen), Erdogan (Turkije) en Morawiecki (Polen). Aan de andere kant de populisten die, net als Trump, het niet serieus namen: Lukashenko (Belarus), Bolsonaro (Brazilië), Obrador (Mexico), Ortega (Nicaragua). In ons eigen land worden de beide categorieën vertegenwoordigd door respectievelijk Geert Wilders en Thierry Baudet. U mag zelf uitmaken welke categorie van populisten dit jaar de verkiezingen winnen. Ondertussen is China zelf, nu een jaar na de COVID-19-uitbraak in Wuhan, razendsnel uit de hoek gekomen. Het is de enige grote economie ter wereld die over 2020 stabiele groeicijfers heeft laten zien. En terwijl de wereldwijde investeringen met meer dan veertig procent afnamen, namen Chinese investeringen alweer licht toe. Met uitzondering van een paar landen (Zuid-Korea, Taiwan, NieuwZeeland) is China dan ook het enige land ter wereld dat geen scherpe keuze hoeft te maken tussen het openstellen van de economie of het in de benen houden van de gezondheidszorg. Het autoritaire Chinese systeem kan immers snel mobiliseren en vrijheden onderdrukken en boekt daarmee op medisch, diplomatiek en economisch terrein veel succes en wint wereldwijd aan reputatie. In februari 2020 belde de CEO van het Chinese SINOVAC-Biotech in lichte paniek met de partijleiding omdat hij per direct toegang tot alle Chinese laboratoria nodig had en een fabriek voor de productie van een vaccin. Drie maanden later stond er bij Beijing een fabriek en werd het Chinese vaccin geproduceerd in hoeveelheden die tegen het einde van 2020 naar 400.000 per dag en aan het einde van 2021 maar liefst de grens van totaal 1 miljard zullen hebben bereikt. Voor het Sinovac-vaccin is al met
24 landen een deal gesloten. Het moge duidelijk zijn. Het virus is wellicht van Chinese origine, het land zelf heeft er relatief weinig last van gehad en boekt met haar vaccinatie-diplomatie veel succes. China ziet zichzelf vooral bevestigd in haar vermeende ideologische superioriteit. De geopolitieke machtsverhoudingen zijn door het coronavirus versneld in het voordeel van China gekanteld. Maar wat moeten we met die constatering? De meeste analyses in de VS en Europa beschrijven de relatie met China als ‘geopolitieke competitie’ of in termen van ‘systeemrivaliteit’. Er is ook vrij brede consensus onder de analisten dat China niet politiek zal hervormen omdat het een economische hegemonie, althans in eigen regio, is geworden. Het gevaar bestaat zelfs dat in de Sino-Amerikaanse competitie ons Europese continent een soort ideologisch slagveld kan worden tussen de botsende geopolitieke continenten VS en China. Begrijpelijk willen Europese landen dat voorkomen en dus is de term ‘strategische soevereiniteit’ bedacht. Het gaat hierbij om het zekerstellen van onze vrijheid als continent zelf een positie te bepalen tussen deze reuzen van de 21e eeuw. En om die soevereiniteit te tonen sloot de EU, vlak voor de jaarwisseling, een investeringsakkoord met China. In de Tweede Kamer ging het niet over het akkoord, maar over de vraag of er door de Chinezen genocide wordt gepleegd door Oeigoeren in werkkampen in de provincie Xinjiang te plaatsen. Nederland past veertig keer in de provincie, er wonen elf miljoen Islamieten die hun religie moeten ontkennen en tegelijk worden vrijwel al onze duurzame zonnepanelen er in elkaar geschroefd en komt het katoen van uw overhemd er waarschijnlijk vandaan. Europa moet nu kiezen. En omdat COVID-19 het populisme wereldwijd heeft verdeeld in twee categorieën, waarbij die van de ontkenners is ontmaskerd, hebben we een kans om geopolitiek te bedrijven. Dat is een politiek die op de instemming van de bevolking kan rekenen, omdat ze de les trekt uit deze pandemie en het succes van China: geopolitiek is veiligheid, vrijheid en gezondheid.
HAN TEN BROEKE
Han ten Broeke was van 2006-2018 Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij was woordvoerder Buitenlandse Zaken en werd in 2012 voorzitter van de vaste commissie voor Defensie. Nu werkt hij als Director Political Affairs bij het Haags Centrum voor Strategische Studies.
18 – MILITAIRE COURANT
Wachtcommandant DBBO Defensie biedt een grote verscheidenheid aan functies. Deze keer in de schijnwerpers: de werkzaamheden van een wachtcommandant bij de Defensie Bewaking en Beveiligingsorganisatie (DBBO). Wie Wat Waar
Patrick van der Meijs Wachtcommandant bij DBBO Vliegbasis Gilze-Rijen
De DBBO valt niet direct onder een van de vier krijgsmachtonderdelen, maar onder het Defensie Ondersteuningscommando (DOSCO). DOSCO verricht ondersteunende taken voor heel Defensie en zorgt voor bijvoorbeeld oefenterreinen, onderwijs, gezondheidszorg en personeelsdiensten, maar ook de beveiliging. De DBBO bestaat uit 1700 medewerkers en beschermt diverse locaties in Nederland én het Caribisch gebied.
Wat houdt deze organisatie in? ‘Het primaire proces van de DBBO is het verzorgen van de fysieke beveiliging van de te beschermen belangen (TBB) van de defensieonderdelen binnen het Koninkrijk der Nederlanden en het Caribisch gebied. Denk aan de helikopters, gevechtsvliegtuigen of wapenkamers. Dit doet de DBBO, door een combinatie van gewapende interventie, patrouillegang en toegangscontrole met gemotiveerde, vakkundige en gekwalificeerde burger- en militaire medewerkers. De DBBO is een bewapende organisatie van Defensie die 24/7 aan het werk is.’
Taken ‘Ik ben wachtcommandant van een groep met twaalf collega’s, die beveiligers en hondengeleiders zijn. Zelf ben ik verantwoordelijk voor de wachtdienst en tijdens deze wachtdienst coördineer ik de toegangscontrole, interventie (het reageren op alarmeringen) en de patrouilles. Hierbij moet je denken aan het maken van roosters, waarin staat wat elk uur van de wachtdienst gedaan wordt. Hiervoor deel ik de mensen van mijn groep in. Wie gaat op welk tijdstip de toegangscontrole doen
en wie gaat wanneer op patrouille in de verschillende gebieden op de vliegbasis? ‘Daarnaast is een van mijn taken het afhandelen van alarmeringen die wij binnenkrijgen via ons bewakingssysteem. Ik haal de gebouwen van het alarm en aan het einde van de dag zet ik ze weer op het alarm als ze afgesloten worden. ‘Ook maak ik dienstroosters, en de sleutels van de verschillende gebouwen worden bij mij opgehaald. Daarnaast zijn wij dienstverlenend. Het komt dus ook regelmatig voor dat we personen moeten begeleiden of deuren moeten openen voor onze defensiecollega’s.’
Opleiding ‘Ik was zeventien toen mijn opleiding bij de Koninklijke Luchtmacht begon. Ik had mezelf aangemeld om bij de Grondverdediging te komen, oftewel Luchtmachtbewaking. Dit was in Woensdrecht bij de Koninklijke Militaire School Luchtmacht. Mijn opleiding duurde zes maanden en daarna kon ik op vliegbasis GilzeRijen beginnen. ‘In 2018 liep mijn contract af en kon ik direct overstappen als burgerambtenaar bij de DBBO. De DBBO is in 2013 opgericht en sinds die tijd bewaakt deze organisatie alle defensiecomplexen in binnenen buitenland. Van 2018 tot halverwege 2019 was ik bewaker bij de DBBO en daarna ben ik wachtcommandant geworden. ‘De DBBO heeft een eigen opleidingscentrum. Als je nieuw bent, krijg je een opleiding van zes weken. Hierin doe je wapenkennis op en train je je schietvaardigheid, leer je EHBO, zelfverdediging (les met de wapenstok en handboeien) en rechts- en wetskennis. Hierdoor weten we wat onze bevoegdheden zijn met betrekking tot iemand aanhouden of het gebruiken van geweld. Alle praktijk- en
theorielessen worden herhaald in trainingen, dat gebeurt acht keer per jaar.’
Bijzondere baan ‘Het bijzondere is dat we als enige beveiligingsbedrijf bewapend rondlopen. Elke dag is anders! We weten bij de aanvang van de dienst niet wat er die dag gaat gebeuren. Mijn functie is leuk omdat je altijd bezig bent met mensen: van het inwerken van nieuwe collega’s tot het aansturen van collega’s. Ik heb een positieve werkinstelling, wat ik uitstraal naar mijn team. Al achttien jaar heb ik ervaring in deze organisatie, dus ik heb veel kennis en ik weet waar ik over praat. Ik ben zeer geordend, duidelijk en goed georganiseerd. ‘Het meest bijzondere wat ik in mijn jarenlange ervaring op vliegbasis Gilze-Rijen bij de beveiliging heb meegemaakt, is de MH17-ramp. Het onderzoek hiernaar heeft op de vliegbasis plaatsgevonden. Op de dag dat de wrakstukken van de MH17 op de basis binnen werden gebracht had ik dienst. Er moest een speciaal, extra groot schuifhek voor opengemaakt worden om de vrachtwagens met de wrakstukken op de basis te kunnen krijgen. De schade van de inslag van de raket was zeer duidelijk te zien op de wrakstukken. Dit maakte erg veel indruk op mij. Daarnaast was de hele weg richting de basis afgesloten, het stond er vol met journalisten en camera’s. Dit was heftig om te zien! ‘Wij hebben de gehele periode dat de MH17 werd gereconstrueerd de beveiliging verzorgd. Toen het vliegtuig geheel gereconstrueerd was hebben wij dit ook gezien. Het zien van het vliegtuig in deze staat maakte heel veel indruk.’ ‘Mijn functie’ is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen.
MAART 2021 – 19
MIJN FUNCTIE
DEFENSIE
Wachtcommandant Patrick van der Meijs
20 – MILITAIRE COURANT
‘Politiek? Dat gaat over alles’ Nu Nederland in de ban van de verkiezingen is en de debatten over bijvoorbeeld wetsvoorstellen dus beperkt zijn, spreekt de Militaire Courant met de voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib. ‘We zijn allemaal verantwoordelijk voor de democratie. Juist als het vertrouwen daalt, is het belangrijk om je stem te laten horen.’ DOOR NIELS ROELEN
K
hadija Arib is altijd politiek betrokken geweest en ziet stemmen als een morele plicht die we allemaal hebben. Een overtuiging die gesterkt wordt in de tijd dat ze als verkiezingswaarnemer landen bezocht waar de democratie nog erg wankel is, zoals Marokko, Indonesië en de Palestijnse gebieden. ‘Bovendien,’ voegt ze toe, ‘merken we juist in deze tijd dat politiek over alles gaat.’
Het debat in goede banen leiden, hoe doet u dat? ‘Als voorzitter sta je boven de partijen, dan doet je eigen politieke kleur er eigenlijk niet toe. Mijn voorganger, Gerdi Verbeet, zei altijd dat je daar drie essentiële instrumenten voor hebt: het Reglement van Orde, de klok en een goed humeur. ‘Voorafgaand aan een debat wordt bijvoorbeeld bepaald wat de spreektijd is, als een Kamerlid daar overheen gaat, kan ik daar eenvoudig op wijzen en ingrijpen. Het helpt ook om de vragen van Kamerleden kort en tot de kern te houden. Niet de lengte of hoe vaak een vraag gesteld wordt, maar de kwaliteit van de vraag is doorslaggevend als het gaat om een inhoudelijk en gedegen antwoord van de minister. Als Kamerleden een uitleg willen, moeten ze niet te veel tijd verspillen aan de vraag. Bovendien brengen uitgebreide vragen ook vaak het risico met zich mee dat de antwoorden niet helder of ontwijkend zijn.’
MAART 2021 – 21
INTERVIEW
‘In de Kamer gaat het er soms hard aan toe en dat moet ook kunnen’
JITSKE SCHOLS
Gertjan Broek
UITSCHOT IN UNIFORM DE WA 1932 –1945
De Weerbaarheidsafdeling (wa) van de nsb is altijd gereduceerd tot een onvermijdelijk bijverschijnsel van het opkomende fascisme in Nederland. In werkelijkheid was de wa een van de meest geduchte organisaties van politieke straatvechters in de recente Nederlandse geschiedenis. ISBN
– 24,90 978 90 2443 897 6 | C
Verkrijgbaar in de boekhandel en op boomgeschiedenis.nl
MAART 2021 – 23
INTERVIEW
Khadija Arib
Khadija Arib (1960), kwam als dochter van Marokkaanse ouders op haar vijftiende naar Nederland. Ze studeerde sociologie aan de UvA en is daarna onder andere werkzaam in Breda, Utrecht en Amsterdam. In 1998 komt ze voor de PvdA voor het eerst in de Tweede Kamer.
Khadija Arib
Juist die ontwijkingen en ellenlange vragen in het debat, maken dat ik als kijker soms afhaak. Dan heb ik moeite om dat goede humeur te behouden. Hoe doet u dat? ‘Vaak lukt dat met subtiele opmerkingen. Wanneer er veel herhaling in een debat zit en de beurt is aan een ander Kamerlid om te reageren, kun je bijvoorbeeld iets zeggen als: “Ik neem aan dat u een andere vraag gaat stellen?” Een andere keer sta ik de herhaling juist toe en wijs ik de minister erop dat hij een duidelijk antwoord moet geven op de vraag die is gesteld.’
Gaat u weleens te ver? ‘Soms ben ik weleens wat te streng. Andersom gebeurt ook: dat ik iets laat lopen, waarvan ik later denk: “Ik had moeten ingrijpen.” Maar ik ben een mens en maak fouten. Soms zoek ik na het debat het betreffende Kamerlid op en dan spreken we erover. Die informele momenten zijn heel belangrijk.’
Heeft de komst van de sociale media en mobiele telefoon het debat veranderd en moet men dat niet net als in de klas verbieden? ‘De telefoon kan lastig zijn. De komst ervan heeft veel veranderd. Ook zie ik dat de telefoon belangrijk is om informatie te krijgen. Kamerleden krijgen tijdens het debat regelmatig stukken en moties toegestuurd. Er zijn stukken die ze tijdens het debat op kunnen vragen en in willen zien, stukken die op het laatste moment binnenkomen. Dan kun je moeilijk gaan schorsen om alles te gaan printen. ‘Het gaat erom wat je ermee doet en dat je je niet te veel van het debat laat afleiden. Het gaat niet alleen om het gesproken woord, het gaat ook om de houding en respect voor de inbreng van de ander. Daarom moet je elkaar aankijken.
Het presidium van de Tweede Kamer Het presidium van de Tweede Kamer bestaat uit de voorzitter en de ondervoorzitters. Het heeft vooral een organiserende taak. Naast
Er worden ook steeds meer filmpjes gemaakt voor sociale media. Het is goed als politici laten zien wat ze doen, een filmpje van zichzelf maken en dat posten. Maar het is niet de bedoeling dat je het gebruikt om te manipuleren; dat je knipt en plakt waardoor de context verdwijnt.’
Er was nogal wat commotie toen u als voorzitter de motieVan der Molen tegen intimidatie van Kamerleden ondertekende. Viel u daarmee uit uw rol? ‘Het was een unicum. In de Kamer gaat het er soms hard aan toe en dat moet ook kunnen. Op het moment echter dat Kamerleden filmpjes van elkaar maken om te manipuleren, je bewust een verkeerd beeld creëert van andere politici, dan gaat het om het aanzien van de gehele Kamer. Dat is schadelijk en daarom vond ik het belangrijk te tekenen.’
Tot slot, als voorzitter neemt u geen deel aan het debat, maar moet u inhoudelijk op de hoogte van het onderwerp zijn? ‘In principe weet ik vaak waar het om gaat, daarnaast bereiden de griffiers van de commissie ook vaak een notitie met de belangrijkste informatie voor. Het mooie van mijn vak is overigens dat bijna alle debatten anders lopen dan je van tevoren verwacht. Als het gaat over Defensie, dan weet je bijvoorbeeld dat de SP heel anders in een debat over Afghanistan zit dan de VVD of het CDA. Die debatten leveren vrijwel altijd vuurwerk op.’ Zodra er een nieuwe Tweede Kamer is gekozen, wordt er ook uit haar midden een nieuwe voorzitter gekozen. Mevrouw Arib heeft zich ook nu weer beschikbaar gesteld als voorzitter en hoopt dat de Kamer na de formatie opnieuw het vertrouwen in haar uit zal spreken.
het plannen van de agenda van de Tweede Kamer, stellen ze de begroting op en beheert het presidium de uitgaven. Het presidium bestaat uit: mw. Arib (PvdA), dhr. Tellegen
(VVD), dhr. Bosma (PVV), mw. Van Toorenburg (CDA), mw. Bergkamp (D66), dhr. Van der Lee (GL), dhr. Van Raak (SP), dhr. Voordewind (CU), dhr. Nijboer (PvdA).
24 – MILITAIRE COURANT
NIMH onderzoekt koopvaardijkaarten Het is voor veel mensen een onbekend verhaal: de inzet van de Nederlandse koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vlak voor het uitbreken van de oorlog zijn ruim 32.000 personen in dienst van de Nederlandse handelsvloot. Tijdens de Duitse inval in mei 1940 bevindt het merendeel van deze vloot zich buitengaats. De instelling van de Vaarplicht ontneemt bemanningen elke keuzemogelijkheid: ze worden verplicht door te blijven varen.
W
ie zijn deze mannen die met gevaar voor eigen leven blijven varen voor de geallieerde oorlogsvoering? Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) zoekt samen met Netwerk Oorlogsbronnen antwoord op die vraag.
Bombardementen en schipbreuk Na de Duitse inval in mei 1940 bevinden honderden schepen van de Nederlandse handelsvloot zich buitengaats. Van de één op andere dag maken de opvarenden ongevraagd deel uit van de oorlog. De koopvaardij gaat onvoorbereid en vrijwel onbewapend de oorlog in.
NIMH
Portret van een opvarende die omhoog kijkt naar een overvliegend vliegtuig
Zo assisteren Nederlandse schepen vanaf mei 1940 bij operatie Dynamo, waarbij ruim 22.000 Britse en Franse troepen vanuit de Franse kustplaats Duinkerke worden geëvacueerd. Gedurende de oorlog vervoeren passagiersschepen duizenden geallieerde militairen. Andere schepen worden omgebouwd tot hospitaalschip, waar talloze patiënten een medische behandeling krijgen. Op weg naar de bevrijding ondersteunen koopvaarders in juni 1944 de geallieerde landing op de Normandische stranden. Eén van de Nederlandse bemanningsleden is Ary Romijn, kapitein van de Almkerk. Dit schip wordt op 16 maart 1941 vlak bij het West-Afrikaanse Freetown getorpedeerd en tot zinken gebracht. De bemanning weet op tijd te ontkomen, waarna een Engels schip ze twee dagen later in veiligheid brengt. Ruim een jaar later ontsnapt Romijn als kapitein van de Aagtekerk wederom ternauwernood aan de dood. Duitse bommenwerpers vallen het schip op weg naar Tobruk aan. Romijn raakt tijdens de aanval zwaargewond, maar weigert zijn post te verlaten. Als laatste man verlaat hij het schip, om vervolgens met ernstige verwondingen in het ziekenhuis te belanden.
Voor zijn daden tijdens de oorlog ontvangt Romijn meerdere onderscheidingen. In 1948 wordt hij benoemd tot ridder in de Militaire Willems-Orde (vierde klasse).
Help mee! Informatie over opvarenden zoals Romijn wordt tijdens de oorlog administratief bijgehouden op persoonskaarten. Op deze kaarten staan niet alleen demografische gegevens, maar ook bijzondere voorvallen zoals huwelijken, desertie, wangedrag of vermissing. Het NIMH beheert deze persoonskaarten in haar collectie. In samenwerking met Netwerk Oorlogsbronnen start een bijzonder crowdsourcingproject: het digitaal toegankelijk maken van ruim 65.000 koopvaardijkaarten uit de Tweede Wereldoorlog. Zo kan de zoektocht van nabestaanden en geïnteresseerden vereenvoudigd worden, en worden persoonlijke verhalen van opvarenden beter vindbaar. Ook biedt de toekomstige online database tal van mogelijkheden voor nieuw wetenschappelijk onderzoek. Dit project is afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. Samen maken we dit belangrijke deel van het Nederlands maritiem verleden zichtbaar. Iedereen kan een bijdrage leveren aan de voortgang. Van vrijwilligers wordt gevraagd de data van de gedigitaliseerde persoonskaarten in te voeren. Meewerken kan vanuit huis, op elk gewenst tijdstip. Helpt u mee de Nederlandse koopvaardij tijdens de Tweede Wereldoorlog in kaart te brengen? MEER INFORMATIE IS TE VINDEN OP WWW.KOOPVAARDIJKAARTEN.NL
MAART 2021 – 25
CROWDSOURCING
Ridder in de Militaire Willems-Orde (vierde klasse) Ary Romijn.
NIMH
Twee koopvaardij bemanningsleden op de brug van zeer waarschijnlijk een Nederlandse Merchant Aircraft Carrier (MAC).
NIMH
Persoonskaart van de Nederlandse koopvaardij.
NIMH
Het vrachtschip Aagtekerk (1934-1942) van de NV Vereenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij (VNS).
NIMH
26 – MILITAIRE COURANT
PANTSERHOUWITSER Defensie maakt gebruik van speciaal materieel. Dit keer presenteren wij de Pantserhouwitser 2000NL (PzH2000NL).
D
e PzH2000NL is het belangrijkste (krombaan)geschut van de artillerie van de landmacht. De pantserhouwitser kan vanaf grote afstand vijandelijke doelen beschieten met 155mm-granaten. Ten opzichte van zijn voorganger, de M109-houwitser, schiet de PzH2000 verder. Met conventionele munitie wel veertig kilometer en met de Excalibur-granaten zelfs vijftig kilometer. De Excalibur-granaat is een 155mmprojectiel dat met behulp van GPS zeer nauwkeurig op het doel te leiden is, onder alle weersomstandigheden. Nevenschade wordt beperkt door de ‘top attack’, waarbij de granaat op het laatst recht uit de lucht valt. De PzH2000NL kan in slechts anderhalve minuut een schietopdracht met meerdere schoten uitvoeren. Dit is inclusief opstellen en vertrekken. Dit is mogelijk dankzij een boordcomputer met speciale vuursteunsoftware die snel schietopdrachten berekent en een navigatiesysteem.
SPECIFICATIES
Lengte 7,91 meter (zonder schietbuis), 11,70 meter (met schietbuis) Breedte 3,60 meter Hoogte 3,07-3,46 meter (met uitschuifbare periscoop) Gewicht 55.500 kilo Motor 8-cilinder dieselmotor, 986 pk Bemanning 5 Snelheid 62 km/h Bewapening 155mm-houwitser (krombaangeschut); 7.62mm-mitrailleur (torendak); granaatwerpers
Pantserhouwitser PzH2000NL
MAART 2021 – 27
FACTSHEET
DEFENSIE
helden WIE W U O J IS LD? HE
10 december 2020 t/m 24 mei 2021 MARINIERSMUSEUM.NL
MOED, BELEID & TROUW
VETERANENVERHAAL
Lin Andringa
‘Ik werd wakker en kon niet meer bewegen of praten’ Het kleine dorp waarin Lin Andringa opgroeide werd al snel te klein. Ze had grotere dromen en koos voor een carrière bij Defensie. Ze voelde zich meteen op haar plek. Tijdens haar missies in Bosnië, Irak en Afghanistan werd ze echter voor het eerst geconfronteerd met de lelijke kanten van oorlog. Jaren later kwam ze erachter dat ze posttraumatische stressstoornis (PTSS) heeft. Inmiddels gaat het goed. Ze werkt weer en wil zoveel mogelijk uit het leven halen.
‘I
k was als kind al op zoek naar avontuur, en hield van ruige sporten, zoals judo. Toen er op de middelbare school een voorlichter van Defensie langskwam, werd ik direct gegrepen. Het avontuur, de mogelijkheden voor studeren en de wereld rondreizen; dit moest het worden! ‘Omdat ik met mijn zestien jaar te jong was voor de Algemene Militaire Opleiding, kon ik al wel beginnen met een oriëntatiejaar, zodat ik daarna kon instromen. Het was fantastisch. Een hele duidelijke wereld waar ik mij op mijn plek voelde en kon presteren in dat waarin ik goed was. Ik was fanatiek en ging er vol voor. Tijdens die opleiding werd ik uitgeroepen tot best woman. Een mooie beloning voor mijn harde werken en de basis voor de komende jaren was gelegd. Ik werd militair. ‘In 2003 ging ik voor mijn eerste uitzending naar Bosnië. Daar werd de theorie ineens de praktijk en heb ik voor het eerst gezien dat de wereld niet alleen maar mooi is. Tijdens een patrouille heb ik het verhaal van deze oorlog meegekregen en gezien wat het met de mensen doet. Die verhalen over weggehaalde kinderen en dat verdriet van de mensen draag je dan wel met je mee. Dat shockeerde mij als achttienjarige wel. ‘Bij terugkomst in Nederland bleek het dan ook lastiger om weer aansluiting te vinden bij mijn omgeving. Mijn familie en vrienden waren doorgegaan met het “gewone” leven. Ik had een andere wereld gezien en door deze ervaringen voelde ik me enerzijds volwassen geworden en gegroeid, maar soms ook alleen. ‘Na de missie in Bosnië ben ik uitgezonden naar Irak en Afghanistan. We waren dagen op pad. Tussendoor
sliepen we een keer in een oude bibliotheek en ik voelde mij toen voor het eerst onveilig. Buiten werd er geschoten. Ondertussen dacht je vooruit aan hoe te handelen en te anticiperen op wat zou kunnen gebeuren. Avontuur, kameraadschap, reëel gevaar, angst. Het blijft moeilijk om over te brengen hoe het is om dat mee te maken. Situaties tijdens deze missie hebben mij gevormd en beïnvloed, al wist ik toen nog niet in welke mate. ‘Terug in Nederland was ik boos op de hele wereld. Het was tijd voor plan B: een studie afronden en Defensie verlaten. Ik wilde niet meer op uitzending, maar rust. Na een halfjaar in de burgermaatschappij ging het niet goed. Ik was prikkelbaar, ging sociale afspraken uit de weg en sliep slecht. Constant alert zijn kostte veel energie. Ik kreeg PTSS-klachten, maar ik ging door. Jaren later werd ik ingehaald door de realiteit. Ik werd wakker en kon niet meer bewegen of praten. Kort daarna is Veteranenzorg ingeschakeld en ben ik een zorgtraject ingegaan. ‘Na drie jaar behandeling gaat het goed. Inmiddels werk ik 28 uur per week als jobcoach. Ik vind het fijn om op deze manier mensen te begeleiden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ik ben immers zelf ook uit een diep dal geklommen. ‘Overigens zoek ik soms nog steeds de kameraadschap bij een fijne groep “veteranenvrienden”. We begrijpen elkaar zonder een woord te zeggen. Ik heb leren leven met een scala aan ervaringen en ga nu uit van de mogelijkheden die ik heb. Met mijn verhaal hoop ik anderen te inspireren.’
Kijk voor meer verhalen op www.veteranendag.nl.
MAART 2021 – 29
30 – MILITAIRE COURANT
Gevechtskleding met meer bewegingsruimte
Het nieuwe harnas: lichter en beter In januari was de redactie van de Militaire Courant op bezoek op de Oranjekazerne, waar de Luchtmobiele Brigade zijn thuisbasis heeft. Hier werd het eerste peloton van de Alpha Compagnie van het 12 Infanteriebataljon AASLT Regiment Van Heutsz in een nieuw harnas gestoken. DOOR RINKE VAN DER PLAAT
O
nder leiding van instructeurs en het toeziend oog van hun officieren namen de Rode Baretten hun nieuwe uitrustingsstukken als eerste in ontvangst, omdat zij in mei naar Jordanië vertrekken. Daar zullen ze Belgisch materieel en personeel beveiligen. Tijdens de uitleg over onder meer de nieuwe helm en het ballistisch vest en de daaropvolgende passessie legde kolonel Jan Vonk van Defensie Materieel Organisatie (DMO) uit wat de voordelen van deze uitrustingsstukken zijn. Het komt erop neer dat de nieuwe uitrusting lichter en ergonomischer is. Daardoor kunnen de militairen beter bewegen en zitten de uitrustingsstukken niet meer in de weg. Met een tas van 30-35 kilogram op je rug is het wel zo prettig dat het vest eronder beter aansluit. Na de uitreiking werd de nieuwe uitrusting middels een rondje speedmarsen getest door de
militairen. Twee van hen stonden ons daarna te woord, zeer tevreden over het resultaat van jaren ontwikkeling. ‘Er is eindelijk echt naar ons geluisterd! De gevechtskleding is een stuk lichter en zit beter dan zijn voorganger, wat je in dit kleine stukje hardlopen al echt kunt merken. We kijken ernaar uit om het volgende week goed te gaan testen. Ook de pasvorm van de helm is beter. Eerst schoof deze vaak over je voorhoofd voor je ogen, waardoor je niet lekker in het veld lag. Nu is dat opgelost.’ Het project dat het kwalitatief hoogwaardig gevechtsuitrustingssysteem behelst, heet STRONG, Soldier TRansformation ONGoing. De uitrusting is constant in ontwikkeling. Ook komen daar nog nieuwe gevechtslaarzen en complete tenues bij. Elke week worden 200 tot 400 pakketten verstrekt, een omvangrijke logistieke operatie dus. Dit neemt zeker drie jaar in beslag.
MAART 2021 – 31
UITRUSTING
Volledig instelbare rugzak met extra steun op de heup
Hoog draagcomfort vesten
Lichtere helm met betere pasvorm
32 – MILITAIRE COURANT
Unlimited You ‘We brengen je in situaties waar je karakter, je ware ik, zich onvermijdelijk laat zien’ Verborgen in het landschap van de Beemster, in de buurt van Purmerend, ligt Fort bij Spijkerboor. Hier is Unlimited You gehuisvest, het bedrijf van Niels Roest waarin hij trainingen aanbiedt met de Special Forces-ervaring om je karakter te ontwikkelen. ‘Iedereen kan in elke omstandigheid optimaal presteren.’ DOOR NIELS ROELEN EN MIREILLE BREGMAN
A
THE SEVEN HUMAN SKILLS Awareness Zelfbewustzijn en bewust zijn van je omgeving Clear communication Weten wat je wilt en dit helder kunnen overbrengen Leadership Eerst over jezelf Ownership Verantwoordelijkheid nemen Initiative Initiatief nemen en behouden Collaboration Samenwerking Persistance Doortastend zijn, volharding
ls we de auto net buiten het fort parkeren, begint het buiten zachtjes te sneeuwen. Via een zware metalen deur lopen we de grote grijze bunker in. ‘Een unieke locatie,’ begint Niels Roest enthousiast te vertellen, terwijl we met een thermoskan koffie en wat bekertjes tussen de dikke betonnen muren van het fort naar een ruimte lopen waar we rustig kunnen zitten. ‘Het is de enige plek ter wereld die twee keer op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Niet alleen als een onderdeel van de stelling van Amsterdam, maar het ligt ook nog eens in de Beemster.’ Het lijkt er niet toe te doen, maar niets is minder waar. Dit is niet alleen de plek waar vandaan hij zijn bedrijf Unlimited You runt, het is een stuk natuur waar hij deels voor zorgt. De energie waarmee Niels vertelt, brengt ondanks de kou in het fort een glimlach op onze gezichten. Twaalf jaar ervaring bij de Special Forces, de bijzondere bijstandseenheid en het arrestatieteam van de politie Amsterdam, zette hij om in een uniek trainingsprogramma. Door constant buiten zijn comfortzone te leven en trainen, leerde hij dat mensen zich daar niet meer kunnen verschuilen. ‘Om je echt te laten leren,’ laat hij weten, ‘brengen wij je in situaties waar je karakter, je ware ik, zich onvermijdelijk laat zien.’ In plaats van het oplepelen van theorie in een gelikte PowerPoint, is Niels van het doen. Hij neemt mensen mee in scenario’s die hij
Niels Roest kent uit zijn tijd bij de Special Forces, observeert en evalueert. Niet alleen op je daadwerkelijke acties en keuzes, maar ook op je non-verbale communicatie. ‘Natuurlijk staat het werk van de Special Forces vaak ver van het gewone werk van mensen, maar ik gebruik de situaties en maak de vertaling naar hun eigen werk.’ Hij vertelt over een training aan een groep directeuren die aan het einde van de dag het fort in moesten om een stel terroristen te arresteren. Als ze ergens in de gang onder vuur genomen worden, stormt een van de directeuren in zijn eentje op de terrorist af. Waar hij verbaasd is, zich toch wel eenzaam voelde omdat de rest niet meeging, merken de anderen op dat dit niet kon omdat hij hun ook niet gewaarschuwd had. De simpele vraag of hij dit gedrag uit zijn eigen omgeving misschien herkende, was een eye-opener. Ook in zijn eigen team nam hij regelmatig besluiten zonder zijn team hierin mee te nemen. Oude liefde roest niet en dus vormt het scenario voor Niels een bruggetje dat hij neemt om
te vertellen over de trainingen die hij voor zijn oud-collega’s organiseert. ‘De wereld verandert snel. Om daar als arrestatieteam snel op in te kunnen spelen heb je niet alleen een plek nodig, maar ook middelen en mensen met praktijkervaring om dat te begeleiden. Los van die veranderingen, weten we bij Unlimited You dat je training een basis vormt. Wij noemen dat actie-intelligentie. De praktijk is vaak een ander verhaal, die vraagt om specifieke keuzes. Vanuit die realiteit moet je leren. Aanpassingen aan technieken, methodes en gedrag om effectiever te kunnen zijn.’ Ruim een uur hangen we buiten onze comfortzone aan de lippen van Niels. De straalkachel voorkomt niet dat de kou ons lichaam in trekt. We negeren het en vragen naar meer, bijvoorbeeld naar de ‘Seven Human Skills’ die de rode draad vormen in de trainingen en evaluaties. ‘Unmask your full potential’ is het motto. www.unlimitedyou.nl
MAART 2021 – 33
IN BEDRIJF
34 – MILITAIRE COURANT
NIMH
Een waarnemer rechtop in een Fokker C.I-verkenningsvliegtuig van de Luchtvaartafdeeling, 1921-1935.
Nederland vanuit de lucht geschoten ‘O p een heldere lentemiddag in 1930 stappen een vlieger en een waarnemer op vliegveld Soesterberg in een Fokker-vliegtuig. Het zijn militairen van de Luchtvaartafdeling. De mannen zijn gekleed in bonten jas en bivakmuts en dragen met wol gevoerde overschoenen om zich te beschermen tegen de kou op grote hoogte. Eenmaal hoog in de lucht maakt de fotograaf foto’s van het Nederlandse landschap met zijn luchtcamera die door een luikje in de bodem van het vliegtuig steekt.’ Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH)
bewaart de glasnegatieven en afdrukken van luchtfotografen uit het interbellum. De oudste luchtfoto in dat archief dateert van 1916 en de laatste is gemaakt in juni 1939. De ruim drieduizend luchtfoto’s tonen het landschap, de gemeenten en de (militaire) infrastructuur van heel Nederland. De NIMH-publicatie Nederland uit de lucht geschoten toont een selectie uit het werk dat deze pioniers in de lucht onder vaak barre omstandigheden verrichtten. Bijna honderd jaar later kijken we met bewondering naar de opnames, die met een verbluffende scherpte en groot technisch
vakmanschap zijn gemaakt. Tekst en beeld: NIMH.
NEDERLAND UIT DE LUCHT GESCHOTEN. DE VROEGSTE LUCHTFOTO’S 1916-1939 IS VERKRIJGBAAR IN UW (ONLINE) BOEKHANDEL.
MAART 2021 – 35
NIMH
De wandelaars van de Vierdaagse hebben even oponthoud bij de pontonbrug over de Maas bij Cuijk. Er is juist een schip gepasseerd en de pontonbrug wordt weer op zijn plek getrokken.
Watersnoodramp 1926. Luchtfoto van de Ooijpolder na de dijkdoorbraak en een overzicht van het door de ramp getroffen gebied.
Stadsgezicht Den Bosch
Gebouwen van vliegveld Schiphol, met negen vliegtuigen op het platform.
36 – MILITAIRE COURANT
INTERVIEW
Militair DNA: een omvangrijk pakket Andrea Lapère is oprichter en directeur van Stratego.work, een arbeidsbemiddelingsbureau dat bedrijven en organisaties ondersteunt bij werving & selectie en detachering van kandidaten met een militaire achtergrond. In het boek Een gezonde dosis militair DNA laten zij en journalist Monique Harmsen zien waarom oud-militairen een meesterzet zijn voor civiele organisaties. DOOR MIREILLE BREGMAN
W
ie zich verdiept in bedrijven die zich met defensiegerelateerde zaken bezighouden, komt algauw bij Stratego.work uit. Hoog tijd dat de Militaire Courant met directeur Andrea Lapère spreekt over haar passie om oud-militairen op weg te helpen naar andere banen. Bij dit gesprek schuift ook Lex Oostendorp aan, die met zijn kennis en netwerk geholpen heeft het bedrijf groot te maken. Hij heeft een lange militaire carrière achter de rug en was onder andere Inspecteur-generaal der Krijgsmacht, een functie waarin hij de minister van Defensie adviseerde. Waarom is Andrea met Stratego begonnen? ‘Zeven jaar geleden ben ik met militairen in aanraking gekomen. Toen was ik zo enthousiast over hun kennis en competenties die je in het bedrijfsleven minder ziet! Ik wilde altijd al een detacheringsbureau beginnen en dit bleek een gat in de markt. Er waren echter veel hobbels te nemen, voornamelijk omdat de beeldvorming over de militair verkeerd was. Er is veel onwetendheid over de competenties van een militair en hoe die inzetbaar zijn in het bedrijfsleven. Je hebt veel uithoudingsvermogen nodig om die obstakels te overwinnen. Het heeft een tijd geduurd om precies uit te vinden wat we nu “verkopen” om de reputatie goed te krijgen en hoe je dit verhaal goed overdraagt aan anderen die denken dat militairen alleen orders schreeuwen en schieten.’ Lex vult aan: ‘Mijn motivatie om erbij betrokken te blijven, is dat ik
het enorm waardeer om iemand zo betrokken bij militairen te zien. Andrea ziet de kracht van de militair.’ Militair DNA Het boek Een gezonde dosis militair DNA is gemaakt in het verlengde van het bedrijf. Het is volgens Andrea een laagdrempelige uitnodiging voor anderen om zich te verdiepen in de kunde van de militair. ‘Op deze manier kan de lezer als het ware de eerste jaren van mijn carrière doorlopen en ontdekken wat het “militair DNA” is. Het omvat een groot pakket. Ik denk dat het bedrijfsleven grote kansen mist als men zich hier niet in verdiept. In mijn begintijd zag ik bepaalde dingen steeds terugkomen. Men weet bijvoorbeeld niet goed dat er bij Defensie veel aan karakterontwikkeling gewerkt wordt: leiderschapskwaliteiten, teambuilding en omgang met diverse mensen. De militairen gaan in naam van Nederland naar het buitenland. Ze riskeren er hun leven, laten thuis een gezin achter en maken er onprettige dingen mee. Ze doen nuttige dingen voor
MONIQUE HARMSEN EN ANDREA LAPÈRE, EEN GEZONDE DOSIS MILITAIR DNA, WARDEN PRESS, 202 PAGINA’S (€ 22,50)
de samenleving en als ze thuiskomen, wordt dat niet altijd gezien. Daarom vind ik het mooi dat wij op dit vlak iets kunnen betekenen voor mensen die werkzaam zijn geweest bij Defensie en in het bedrijfsleven aan de slag willen. Want als iemand met functioneel leeftijdsontslag gaat, kan hij nog een aantal jaar nuttig zijn in de burgermaatschappij. Voor de ander die 35 jaar is, bemiddelen we ook voor leuke, vaak defensiegerelateerde, werkplekken. Wat we overigens uitdrukkelijk niet doen, is mensen bij Defensie wegtrekken.’ Ondernemersbivak De verhalen zijn een vertegenwoordiging van wat Stratego dagelijks doet. ‘Je vindt er dezelfde rode lijn in terug. Er zijn telkens drie of vier elementen terug te vinden die het succes bepalen van de oud-militair in zijn nieuwe baan. Tools die bij Defensie ontwikkeld zijn en in het bedrijfsleven opvallen. Als we op werkbezoek gaan, informeren we bij de betreffende persoon en de nieuwe werkgever hoe de vlag erbij hangt. Zo hoorden we een keer een blije opdrachtgever aan, want de oudmilitair was als smeerolie voor zijn team! Daarna spraken we de man zelf, die vertelde dat hij een cultuurshock had meegemaakt. Het team hing als los zand aan elkaar, collega’s weten vaak niet eens hoe elkaars partners heten, iets wat in het militaire DNA ondenkbaar is.’ Zelf heeft het Stratego-team een door Defensie georganiseerd ‘ondernemersbivak’ meegemaakt. Andrea vertelt dat ze het een unieke en intensieve ervaring
MAART 2021 – 37
INTERVIEW
Andrea Lapère
vond. ‘In die dagen zijn we fysiek afgemat en hebben we dingen buiten onze comfortzone gedaan. We moesten bijvoorbeeld de klimtoren op. Ik heb dan wel geen hoogtevrees, toch vond ik dat best hoog. Toen heb ik de kracht van een buddy ervaren: mijn teammaatje praatte mij verder naar boven op een punt dat ik ermee wilde stoppen. Later hebben we er veel lol om gehad, maar door dat moment snapte ik echt
waar alle militairen over spreken. De kracht van samen een heftige gebeurtenis meemaken en daardoor een speciale band krijgen. Nu is op uitzending gaan natuurlijk van een heel andere orde dan een klimtoren, maar ik deed iets buiten mijn comfortzone en ik heb iets bereikt met de hulp van een ander. Op emotioneel vlak heb ik hierdoor begrip voor de verhalen van oud-militairen. Ik heb er even aan geproefd.’
‘Het team hing als los zand aan elkaar, (…) iets wat in het militaire DNA ondenkbaar is.’
Geromy - voor het behoud van het luchtvaarthistorisch erfgoed
“VERLOREN LUCHTRUIM”
PETER G MET MEDEWERKING
RIMM V A N JA A P WO O R T M A N
In het boek worden de nog weinig beschreven luchtgevechten van de Franse-, Engelse- en Belgische gevechtsvliegtuigen in de meidagen van 1940 boven Nederlands grondgebied.
!
U E
I
N
W!
U E I
N
!
W
U
IE
N
Uitgeverij Geromy BV
W
Zonnebaan 54 3542 EG Utrecht info@geromybv.nl www.geromybv.nl
MAART 2021 – 39
BOEKRECENSIE
Neal Bascomb
Wie waagt, wint In 1942 was de race om een atoomwapen te ontwikkelen in volle gang. Zowel de geallieerden als nazi-Duitsland deden volop onderzoek. De Britse inlichtingendienst kreeg via het verzet in Noorwegen informatie dat Duitsland in bezet gebied bij de waterkrachtcentrale van Vemork een cruciaal bestanddeel maakte: zware waterstof. In De wintervesting van Neal Bascomb krijgt de lezer een uitgebreid verslag van deze operatie, het belang ervan en de voorgeschiedenis. DOOR PETER-PAUL DE WAAL
O
m te voorkomen dat Hitler als eerste over een werkende atoombom zou beschikken, zette de Britse Special Operations Executive (SOE) een gewaagde actie op touw, bedoeld om de nazi’s op achterstand te zetten. ‘Tegen de zomer van 1942 was er uit Europa het bericht gekomen dat de Duitsers misschien al een werkende kernreactor hadden gebouwd – iets dat de Verenigde Staten nog voor elkaar moesten krijgen. Een wetenschapper schreef aan [adviseur] Bush:
“Niemand kan nu zeggen of we klaar zullen zijn voordat Duitse bommen onze steden wegvagen.” (…) Churchill schreef in zijn dagboek: “Stel dat de vijand eerder een atoombom heeft dan wij!”’ Elf gevluchte Noren kregen in Groot-Brittannië de commandoopleiding en werden op een onmogelijke missie gestuurd. Met de hulp van het ondergrondse verzet moest de centrale opgeblazen worden en moesten de commando’s zien te ontsnappen aan Noorse verraders en de gevreesde Gestapo. Uniek is dat de schrijver de hand heeft weten te leggen op verslagen uit archieven, ook die van het vijandelijke kamp. Dat maakt het boek niet alleen bijzonder spannend, maar maakt het ook tot een uniek historisch document. Wat helaas minder tot de verbeelding spreekt, is dat Bascomb ondanks deze verslagen er niet in slaagt om de leden van de expeditie echt tot leven te wekken. Zelfs als hij citeert uit een dagboek van één van hen, Tronstad, mist de diepgang. Veel meer dan feitelijke constateringen zoals ‘Tronstad miste zijn gezin verschrikkelijk’, biedt de schrijver helaas niet. De dialogen voelen wat houterig aan en nergens krijgt de lezer een inkijkje in het gevoelsleven of de enorme ontberingen van sommige hoofdrolspelers. Daardoor leest het boek enigszins als een droge
reportage over een potje schaken op hoog niveau. Waar de auteur wel bijzonder goed in slaagt, is tonen hoezeer deze operatie een dubbeltje op zijn kant was en dat het te danken was aan uitzonderlijke vindingrijkheid, doorzettingsvermogen, offers en geluk aan de kant van de saboteurs, waardoor deze operatie slaagde. Ook toont hij uitstekend hoe de Duitse bezetter tegenspel bood en door welke overwegingen hij werd geleid. Dat draagt bij aan het historische belang van het boek. Menigeen denkt misschien soms dat oorlogen worden beslist door grote veldslagen, uitgekiende strategie, slimme generaals of goed materieel. De wintervesting toont aan, dat gewone mensen die uitzonderlijke dingen presteren en geluk – of de kunst van het omgaan met tegenslag – niet te onderschatten, zelfs beslissende factoren kunnen zijn. Dat is iets waar speciale eenheden wereldwijd zich al langer bewust van zijn. Het bewijst eens te meer dat mensen geen human resource zijn, maar een bron van vindingrijkheid – resourcefulness – en bezieling zijn. Twee zaken zonder welke geen krijgsmacht kan functioneren. Met, op het moment van schrijven, de verkiezingen van maart 2021 voor de deur, is het te hopen dat dit inzicht zal prevaleren.
++++ NEAL BASCOMB, DE WINTERVESTING, VERTALING: CATALIEN PAASSEN, UITGEVERIJ HOLLANDS DIEP, 512 PAGINA’S (€ 24,99)
40 – MILITAIRE COURANT
BOEKRECENSIE
Klassieker voor jong en oud Toen ik in 2009 als sinterklaascadeau Holland onder het hakenkruis in mijn handen gedrukt kreeg, dook ik als achtjarige gelijk het boek in. Ik was zo onder de indruk dat ik het binnen een paar dagen uitgelezen had, ondanks het aanzienlijke aantal bladzijden. Het bleef niet bij die ene keer lezen, want de jaren daarna greep ik er vaak op terug. Voor deze recensie las ik het boek uit mijn jeugd opnieuw om te kijken of het vandaag de dag nog steeds zoveel indruk maakt. DOOR RINKE VAN DER PLAAT
W
at bleek? Schrijver, journalist, politicus en verzetsstrijder Pieter Jongeling (Piet Prins) is in 1985 overleden, maar zijn verhalen leven nog steeds. Met het omslaan van de eerste bladzijden leek de tijd tien jaar terug te gaan. Hoewel ik het boek jaren geleden voor het laatst gelezen had, kon ik me nog grote passages herinneren en zat ik weer razendsnel in het boek. Holland
++++ PIET PRINS, HOLLAND ONDER HET HAKENKRUIS, UITGEVERIJ DE VUURBAAK, 528 PAGINA’S (€ 17,99)
onder het hakenkruis blijft een prachtig oorlogsverhaal, dat voor kinderen geschreven is, maar voor (jong)volwassen ook nog hartstikke leuk kan zijn. Er komen veel aspecten uit de oorlogsjaren naar boven, niet alleen verzet en heldhaftigheid, maar ook het dagelijks leven. Hoofdpersonen Jaap, Chris en Jan zijn twaalfjarige jongens die allemaal hun eigen karaktertrekken en problemen hebben. Dat zorgt ervoor dat de lezer een band opbouwt met deze jongens, wat het verhaal ten goede komt. De eerste hoofdstukken van het boek bestaan uit één verhaallijn, die later uit elkaar valt in meerdere verhaallijnen. Aan het eind komt alles bij elkaar in een spannend slot. Hoewel de jongens nog steeds op school zitten, helpen ze hun ouders al actief in het verzet. Kinderen vallen minder op dan volwassenen, dus ze worden regelmatig ingezet om briefjes te smokkelen en boodschappen door te geven. Naast de jongens volgen we ook de vader van Jan, die moet werken voor de Duitsers, maar onderduikt en in het verzetswerk terechtkomt. Iets dat door de lezer als storend ervaren kan worden is de grote rol die religie speelt in het verhaal. De hoofdpersonen zijn christelijk, wat regelmatig naar voren komt. Er wordt gebeden en gedankt voor
het eten en God wordt regelmatig aangehaald. Door mijn christelijke opvoeding heb ik hier geen last van, maar de neutrale lezer zou dat vervelend kunnen vinden. Ook is Holland onder het hakenkruis duidelijk voor kinderen geschreven, wat in het taalgebruik te merken is: het is simpel en makkelijk te lezen, maar voor volwassenen mist het soms wat diepgang. Een sterk punt is dat de lezer tijdens het verhaal op de hoogte wordt gehouden van de ontwikkelingen aan het front. De jongens zijn uitgelaten als ze het nieuws van de invasie van Normandië horen en staan langs de weg om NSB’ers uit te zwaaien op Dolle Dinsdag. Ook komen er verschillende gevechten aan bod. Dat maakt het boek niet alleen leuk, maar ook leerzaam. Piet Prins, ook schrijver van de klassieker Snuf de hond, vertelt bijvoorbeeld prachtig over het Ardennenoffensief, zodat het lijkt alsof je er als lezer zelf bij bent. Holland onder het hakenkruis is dan ook uitermate geschikt om kinderen onbewust een heleboel over de Tweede Wereldoorlog te leren. De combinatie tussen feiten en fictie zorgt voor een prachtig verhaal dat echt gebeurd zou kunnen zijn. Al met al is Holland onder het hakenkruis een echte klassieker, die sinds 2017 een prachtige nieuwe cover heeft, waarmee hij de jeugd van nu nog steeds zal aanspreken.
MAART 2021 – 41
BOEKRECENSIE
Vechtend tegen discriminatie Enkele jaren geleden bezocht ik het voormalige vernietigingskamp Auschwitz. Indrukwekkend als het was, het diepst werd ik geraakt door de stapel met protheses die, evenals de koffers, brillen en het haar, waren afgepakt van de Joodse mensen die werden vergast. Onze gids vertelde namelijk dat veel van deze protheses hadden toebehoord aan veteranen uit de Eerste Wereldoorlog. Mannen die letterlijk lijf en leden hadden gewaagd voor hun vaderland, werden nu vermoord door de nieuwe leiders van datzelfde land. De koude rillingen liepen mij over de rug. DOOR RIK METS
I
n Joodse soldaten in Duitse dienst beschrijft dr. Bas de Groot deze geschiedenis, beginnend na de val van Napoleon, tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. Koning Friedrich Wilhelm III gaf de Joden in 1812 toegang
+++ BAS DE GROOT, JOODSE SOLDATEN IN DUITSE DIENST 1814 – 1945, UITGEVERIJ ASPEKT, 163 PAGINA’S (€ 19,95)
tot het Pruisisch staatsburgerschap en met de invoering van de dienstplicht twee jaar later, kregen Joodse mannen ook de mogelijkheid dienst te nemen in het leger. Racisme en antisemitisme maakten echter dat er gedurende de negentiende eeuw slechts enkele tientallen Joodse officieren waren. De Eerste Wereldoorlog bracht hier verandering in. De grote verliezen aan het front maakten dat keizer Wilhelm zijn toevlucht nam tot het oproepen van meer Joodse mannen, maar tegelijkertijd waren het juist de Joden die werden beschuldigd van de verliezen. De dolkstootlegende die in de jaren ’20 aan populariteit won, is hier een voorbeeld van. Met de opkomst van het nationaalsocialisme vluchtten veel Joden naar het buitenland, om later in geallieerde dienst terug te keren. De Groot vertelt de verhalen van Joodse veteranen die moesten vluchten voor de nazi’s en besteedt daarnaast aandacht aan zij die volgens de rassenwetten Joods waren, maar toch een positie kregen in de Reichswehr. Het meest vooraanstaand hierin was Hans Georg von Friedeburg, wiens carrière begon in de nadagen van de Eerste Wereldoorlog en zou eindigen met de val van het Derde Rijk. Al had hij een Joodse grootmoeder, hij was een aanhanger van het nationaalsocialisme en werd door Himmler beschermd tegen vervolging. Joodse soldaten in Duitse dienst behandelt een onderwerp dat vaak wat onderbelicht is gebleven, omdat het veelal wordt overschaduwd door de Holocaust. Al had het boek kunnen profiteren van meer diepgang, bijvoorbeeld door de geschiedenis van Joodse soldaten te plaatsen binnen de bredere context van het Europese antisemitisme in de negentiende en twintigste eeuw, het biedt wel degelijk de mogelijkheid tot meer onderzoek en kan de interesse van de lezer opwekken. Interessant is de opname van een bloemlezing uit Gefallene Deutsche Juden. Frontbriefe 1914-18, waarbij wel de kanttekening gemaakt moet worden dat de lezer die deze brieven wil gebruiken, een goede kennis van de Duitse taal moet hebben. Waarom niet is gekozen voor het
toevoegen van een vertaling, blijft onduidelijk. De Groot heeft met zijn boek een onderwerp aan het licht gebracht waar je weinig over hoort. Een geschiedenis die gaat over de voortdurende strijd van een groep mensen tegen discriminatie. En denkend aan de protheses die tentoongesteld liggen in Auschwitz, is het een geschiedenis die menigeen zal raken.
‘De verliezen aan het front maakten dat keizer Wilhelm zijn toevlucht nam tot het oproepen van meer Joodse mannen’
42 – MILITAIRE COURANT
vanaf 14 feb 2020 Het verhaal van een Canadees en een Duitser
MAART 2021 – 43
PODCAST
Militaire Courant podcast van start met generaal Wijnen
De Militaire Courant lanceert een nieuw initiatief: de Militaire Courant podcast. In deze eerste podcastaflevering spreken we met generaal Wijnen, Commandant der Landstrijdkrachten, over corona en de Defensievisie 2035.
J
an Louwers, uitgever van de Militaire Courant, is verheugd met dit nieuwe initiatief: ‘De redactie van de Militaire Courant heeft de afgelopen jaren verslag gedaan van allerlei soorten militair nieuws, in de papieren krant en online. Dankzij de Militaire Courant podcast kunnen we nu ook via
audioberichten een breed publiek bereiken. We zijn trots dat generaal Wijnen aan de eerste editie mee wilde werken. Het is de ambitie om iedere maand een nieuwe editie van de Militaire Courant podcast op te nemen. Naast gesprekken met interessante gasten zal de redactie
ook inhaken op actuele ontwikkelingen en ruimte bieden aan discussie en verdieping. Voor meer informatie over de Militaire Courant podcast en de mogelijkheden ervan kunt u contact opnemen met Jan Louwers, uitgever Uphill Battle uitgevers.
(ÄSJOH
Hitler 1889 – 1945
Dit boek geeft in ruim 1100 foto’s een impressie van het turbulente leven van Hitlers tweede man: rijksmaarschalk en gangster Hermann wilhelm Göring.
Ruim 1800 unieke foto’s het leven van Hitler in al zijn facetten: historische foto’s, foto’s op locatie, aangevuld met kaarten, plattegronden en interviews met ooggetuigen.
€ 34,99
€ 44,95
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.lantaarnpublishers.nl
Nazimoordfabrieken
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.lantaarnpublishers.nl
Hitlers handlangers
Dit boek over de nazivernietigingskampen in Polen beschrijft de ontstellende methodiek waarmee de nazi’s het uitmoorden van volkeren industrialiseerden.
Een rijk gedocumenteerd en met unieke foto’s geïllustreerd boek dat een onthullend en onthutsend beeld geeft van de opkomst en de ondergang van Hitler.
€ 34,95
€ 14,99
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.lantaarnpublishers.nl
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.lantaarnpublishers.nl
MAART 2021 – 45
COLUMN
Publiek geheim P
sst… Alsof het iets stiekems is, ik via de radio getuige ben van een geheime boodschap, word ik tijdens reclameblokken een aantal weken achter elkaar gewezen op de deplorabele staat van onze krijgsmacht. Defensie, een volgens sommige partijen rechtse hobby, laten we in Nederland stelselmatig links liggen en kampt met een tekort aan alles. Munitie, voertuigen, innovatief vermogen, mankracht en politieke visie. Wij bezorgde burgers van Nederland, zien dat onze veiligheid op het spel staat. Het is tijd voor actie! Ruim een week voordat de petitie online kwam, word ik via een privébericht gemobiliseerd om ook te tekenen. ‘Ik hoop dat ook jij wilt helpen. Geen communicatie svp voor maandag, maar zodra de website online is, moeten we een olievlek creëren.’ Mijn status van BV’er, bekende veteraan, was nodig voor een charmeoffensief op social media onder veteranen en nog actief dienende militairen. Omdat het tijd is voor actie, ben ik een paar dagen later een van de eersten die tekent. Ik like, deel, tweet en retweet tegen de dramatische staat van Defensie en zie de teller in die eerste dagen gestaag oplopen tot aan het culminatiepunt. Het moment dat de petitie na anderhalve maand in de loopgraven van de
uitzichtloosheid terechtkomt. Al meer dan dertigduizend bezorgde burgers, nog geen halve zetel in de kamer, blijken bezorgd te zijn. Aangezien alles is toegestaan in liefde en oorlog, besluit ik via een krijgslist, op de e-mailadressen van mijn kinderen, twee extra stemmen uit te brengen. Het aantal ondertekenaars is minder dan het aantal mensen dat voor Defensie werkt, ongeveer de helft van het aantal veteranen in ons land en het aantal handtekeningen dat Nederland in twee weken zet om Lubach tot Farao Arjen Henrik I te mogen laten kronen. We komen de NAVO-normen niet na, militaire oefeningen stranden en militairen zijn uitgeput. Dat we als exportland een keer afgerekend gaan worden op onze achterstallige NAVO-contributie, dat er een groeiende dreiging van Rusland en China uitgaat, is voor later zorg. In hun verkiezingsprogramma’s beloven veel partijen weliswaar verbetering, maar als je de doorberekeningen van het CPB erbij pakt, wordt al snel duidelijk dat de mooie woorden lege hulzen zijn. Het is geen geheim dat we in Nederland de put pas dempen als het kalf verdronken is. www.psst.nl
NIELS ROELEN
Elke editie van de Militaire Courant schrijft Niels Roelen een verhaal bij een gebeurtenis uit de actualiteit.
First Responder: de mens achter het uniform
Complot in Venezuela
Renaldo Ishaak was als eerste ter plekke na de aanslag op Koninginnedag. Hij betaalde hiervoor een hoge prijs.
Ronald van Leeuwen, ex-special forces-marinier met groene baret wist dankzij zijn militaire vaardigheden te overleven tijdens zijn aanhouding, verhoor en ontsnapping.
€ 20,95
€ 22,00
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.uitgeverijkompas.nl
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.we-publishing.nl
Ik neem een abonnement op de Militaire Courant: € 16,– voor vier nummers naam straat postcode land e-mail telefoon
Gevangen in gevoel
BON plaats
IBAN nummer betaling
automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)
Patrick van der Wal, politieagent, veteraan én hoogsensitief. Op de vlucht voor zijn emoties maakte hij een heftige tijd door in de oorlogsgebieden in Bosnië en Afghanistan.
geboortedatum
€ 22,00
Stuur deze bon naar: UHB uitgevers, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.we-publishing.nl
m/v
handtekening
MAART 2021 – 47
COLOFON Musea die de Militaire Courant verspreiden Amersfoort Museum Nederlandse Cavalerie Amsterdam Verzetsmuseum Plantage Arnhem Museum Bronbeek Beek Oorlogsmuseum Eyewitness Best Museum Bevrijdende Vleugels Buren Marechausseemuseum Deelen Museum Vliegbasis Deelen Den Helder Marinemuseum Doorn Museum Huis Doorn Dordrecht Museum 1940 – 1945 Driebergen-Rijsenburg Museum Militaire Traditie Groesbeek Vrijheidsmuseum Hooge Mierde Museum De Bewogen Jaren ’39-‘50 Huisduinen Fort Kijkduin IJmuiden Bunker Museum Kornwerderzand Kazemattenmuseum Leeuwarden Fries Museum Lekkerkerk Museum De Vrijheid Naarden Nederlands Vestingmuseum Nieuwdorp Bevrijdingsmuseum Zeeland Nijverdal Memory Vrijheidsmuseum Noordwijk Museum Engelandvaarders Ommen Nationaal Tinnen Figuren Museum Oosterbeek Airbornemuseum Hartenstein Overloon Oorlogsmuseum Overloon Rotterdam Mariniersmuseum Soesterberg Nationaal Militair Museum Vlissingen Boekhandel ’t Spui Vught Geniemuseum Zundert Legerdump Zundert Kijk voor een compleet overzicht op www.militairecourant.nl.
Contact Militaire Courant UHB uitgevers Zonnebaan 54 3542 EG Utrecht, Nederland Telefoon +31302231718 info@militairecourant.nl
Prijsvraag Bij deze prijsvraag verloten we een exemplaar van De wintervesting, geschreven door Neal Bascomb.
Redactie redactie@militairecourant.nl Abonnementen 4 nummers voor €16.– Vul de bon in of meld je aan via www.militairecourant.nl Overige vragen? abo@militairecourant.nl
D
e wintervesting is een avontuurlijk spionageverhaal over de meest gedurfde sabotageactie uit de Tweede Wereldoorlog. Het is 1942 en de nazi’s maken haast met de ontwikkeling van een atoombom. In Vemork, Noorwegen, bereiden ze al een paar jaar natuurkundige plannen voor, waar de geallieerden graag een stokje voor steken. De Britse Special Operations Executive brengt een geniale wetenschapper en Noorse commando’s bij elkaar, die met elkaar een van de moeilijkste opdrachten ooit moeten uitvoeren. Wil je kans maken op een exemplaar? Beantwoord dan de volgende vraag: ‘Welke stof werd er in Vemork gemaakt?’
Online www.militairecourant.nl twitter @militaircourant www.facebook.com/militairecourant Oplage 25.000 NEAL BASCOMB, DE WINTERVESTING, VERTALING: CATALIEN PAASSEN, UITGEVERIJ HOLLANDS DIEP, 512 PAGINA’S (€ 24,99)
Stuur je antwoord, onder vermelding van ‘Prijsvraag Militaire Courant’ naar info@militairecourant.nl. Vergeet niet uw naam en adresgegevens te vermelden.
Volgende nummer De volgende Militaire Courant verschijnt in juni 2021. Hoofdredacteur Jan Louwers Redactie Mireille Bregman, Mirjam Mulder, Rinke van der Plaat en Niels Roelen Medewerkers Han ten Broeke, Peter-Paul de Waal, Rik Mets
Winnaar
Vormgeving Titus Vegter
In de december-editie was de prijsvraag: ‘Hoe heet de held uit de Perzische verhalen van Qadir?’ Het juiste antwoord daarop is Rostam. Onder de inzenders van het juiste antwoord is een exemplaar van het boek De knikkers van Qadir verloot. De winnaar is Aafje Schut uit Driebergen. Van harte gefeliciteerd! LEO BORMANS EN QADIR NADERY, DE KNIKKERS VAN QADIR, UITGEVERIJ LANNOO, 336 PAGINA’S (€ 24,99)
Uitgever Jan Louwers De Militaire Courant is een uitgave van UHB uitgevers. De Militaire Courant informeert een breed publiek over militaire onderwerpen. De inhoud wordt verzorgd door een onafhankelijke redactie. De Militaire Courant wordt verspreid via middelbare scholen, mbo- en hbo-opleidingen, universiteiten, musea, Defensie, veteranenorganisaties en boekhandels. Tevens is het mogelijk om een abonnement op de Militaire Courant te nemen.
NEDERLANDSE
VETERANENDAG 26 JUNI 2021 WWW.VETERANENDAG.NL
Weer via TV bij te wonen De verwachting is dat een grote Veteranendag eind juni nog niet mogelijk is. Daarom komt er weer een aangepast programma. Helaas zonder nationaal defilé voor Z.M. de Koning en zonder feest op het Malieveld. Wat gebeurt er dan wel? 13.00 – 14.00 uur Ceremoniële start We starten vanuit de Koninklijke Schouwburg met een muzikaal programma en verhalen van veteranen. Met o.a. Stef Bos en Claudia de Breij. Dit programma is te volgen via de NOS.
15.00 – 17.00 uur Veteranenverhalen online Speciaal voor de online media presenteren we in een studio verhalen van en over veteranen. 17.00 – 18.00 uur Veteranenverhalen ‘uit het land’ op muziek Vanuit de speciale compound Camp Malieveld zingen bekende Nederlandse solisten veteranen live toe, op basis van hun verhaal. Dit programma is te volgen via Omroep Max.
Let op: de programma’s zijn niet vrij toegankelijk voor publiek.