2020 - 03 - Spinner Magazine

Club van 100 In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100.

De Club bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro.

Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs, bedrijven, sponsors. In de afgelopen jaren is er geïnvesteerd in de eigen collectie flipperkasten en het NFV Funhouse in Veenendaal.

Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen: • Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse ( één toegangsbewijs per deelnemer) • Logovermelding op deze pagina en op de Club van 100 pagina op de NFV-site (met link) • Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse • Deelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in het NFV F unhouse (voor deelnemer en introducé)

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: Stuur een e-mail naar Marianne Winkel (Cv100@nfvpinball.nl) en zij helpt u verder. Of kijk eens op www.nfvpinball.nl/ club-van-100.

Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl Een praktisch hulpmiddel om kinderen zelfstandig te leren werken

FQF Langedijk samen werken aan oplossingen

VAN DER PERK

Joske

2

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Inhoud

Top stories

6 30

Teenage Mutant Ninja Turtles Acht jaar Pinball Magazine

Evenementen en competitie

12 DPO Expo 2020: update 51 Evenementenagenda

Vereniging

13 Spinner-enquête 14 Algemene Ledenvergadering 2020 28 Funhouse Friday: herstart in augustus 36 NFV flipperkastenveiling: de resultaten 44 Mensen achter de Spinner 62 Start a new game

The Gaming Factory

Overig

20 22 27 38 42 50 52 56 60

Pinball on location: Exclusive Games Luider The Gaming Factory Sneak Peek: Aladdin Digital Pinball: Alien Crush (TG 16) De Gator Pinball People Pinball-flyers: een kunstvorm gaat verloren Jurassic Park Premium The Adventure Continues...

PINBALL

M

A

G

A

Z

I

N

E

(It’s more like a book)

Mensen achter de Spinner

PINBALL M

A

A

G

Z

I

N

E

3

Specials: Almost

Everything about KISS pinball Bally’s heyday

iews:

In-depth interv

Jim Patla (Bally) Tom Nieman (Bally) r (Bally, Stern) Kevin O’Conno (Stern) Jody Dankberg John Borg (Stern)

and: Pinball Maximus Zidware’s KISS Paradise Freddy’s Pinball Charity Project Pinball Restoration features (BNL) Ed Robertson i (JJP) Jack Guarnier Pinball Creative Pinball Dreams Pavlov Pinball French PCBs Festi’Flip and more 1

PINBALL M

Acht jaar Pinball Magazine

A

G

A

Z

I

N

69

E

5

ens

cial: Wayne Ney

Spe D. Gottlieb r at Western and ns His entire caree 159 game desig others including over Herbison, Larry Zartarian +

Jurassic Park Premium

Bob Danesi,

by Gordon Hasse, go Gaming, Scott contributions ll Resource, Chica n, and much more Plus: The Pinba nette Johnso Jack Danger, Antoi

Sold here by: / A vendre ici avec:

3

Ronald Eijkman

Van de redactie

Ronald Eijkman

De Spinner Het lijkt wel gisteren dat ik het stukje voor deze rubriek voor de vorige Spinner aan het schrijven was. Toch is dat alweer drie maanden geleden. Wat gaat die zomer toch snel voorbij. Dat komt misschien ook omdat de dagen wat meer op elkaar zijn gaan lijken, met al die coronatoestanden. Als ik niet met de Spinner of met mijn gezin bezig ben, programmeer ik handige systemen die het leven van anderen makkelijker maken. Dat kan ik prima thuis doen: een computer, een beeldscherm en een internetverbinding is alles wat ik nodig heb. Ik ga dus minder de deur uit, waardoor mijn dagelijkse omgeving doordeweeks nogal eenzijdig begint aan te voelen.

Bijkomend voordeel van die eenzijdigheid is, voor mij althans, dat ik wat vaker achteroverleun op mijn bureaustoel, door het Velux-dakraam naar buiten kijk en denk: gaat het allemaal een beetje lekker? Ben ik tevreden? Die vragen hebben betrekking op een hele hoop zaken, maar ik zal mij nu even beperken tot de Spinner. Wat vind ik van de Spinner? Een topblad natuurlijk, maar ik vind het belangrijker om te weten of jullie, de lezers, dat ook vinden. Daarom hebben we een enquête gemaakt. Het is alweer een tijdje geleden dat de laatste serieuze Spinner-enquête is gehouden (in 2007 namelijk), dus het is tijd om opnieuw te polsen welke artikelen de leden verslinden en welke ze liever overslaan. Verderop meer daarover, maar als je heel nieuwsgierig bent: https://www.nfvpinball.nl/spinner-enquete/.

Het gaat goed met de Spinner en ik ben tevreden met het resultaat dat wij als kleine redactie elk kwartaal produceren. Dat de Spinner quasinonchalant op de deurmat

4

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

ploft, lijkt soms vanzelfsprekend, maar dat is het niet. Net als veel dingen binnen de vereniging is de Spinner het resultaat van een gecombineerde inspanning van slechts een paar mensen met een grote gezamenlijke passie. De geschiedenis van de Spinner is net zo lang als die van de vereniging, en ik ben daar weer eens ingedoken om te kijken aan wie we de driemaandelijkse uitgave van de Spinner nou al die jaren te danken hebben. Daarbij heb ik gelijk van de gelegenheid gebruikgemaakt om de huidige redactie eens fatsoenlijk voor te stellen aan jullie.

Natuurlijk zie je wel eens een naam voorbijkomen.

Omdat het een knusse bedoening is in de verschillende NFV-teams, ook in dat van de Spinner, noemen we elkaar gewoon bij de voornaam. Maar we zijn ook een landelijke vereniging en het gros van de leden heeft geen idee wie nou precies wie is. Moet iedereen dat weten dan? Niet persé. Maar onze vereniging kan niet bestaan zonder de inzet van de mensen in die teams. Dus in deze Spinner wat extra aandacht voor het team van de Spinner, en de samenstelling ervan de afgelopen achtentwintig jaar.

Lees er meer over op pagina 44.

Natuurlijk gaat deze Spinner niet alleen over de Spinner.

Genoeg aandacht ook voor onder andere nieuwe en nietzo-nieuwe flipperkasten, acht jaar Pinball Magazine van Jonathan, de Gaming Factory van Antonio in Tilburg, de afgelopen algemene ledenvergadering en de Gator. Da’s een elektromechanische (EM) flipperkast, die je sinds kort ook weer in het clubhuis kunt spelen. En het clubhuis is weer open! Bas, die jullie allemaal wel kennen, vertelt er hiernaast meer over.

Bas Vis

Van de waarnemend voorzitter

Bas Vis

Code-update – adjust your machine Moderne flipperkasten krijgen met enige regelmaat een ‘code-update’. Er is dan door de spelontwikkelaars gewerkt aan een nieuwe versie van de gamesoftware. Wat er nieuw is, is steeds een verrassing, maar de kern is dat bugs zijn verwijderd, nieuwe modes werden toegevoegd, dat soort werk. Voor de meeste flipperkasteigenaren zijn die updates iets om naar uit te kijken. Ze zijn nieuwsgierig naar de fixes en de uitbreidingen.

In de COVID-19-tijd hebben we ook veel te maken met gedragscode-updates. Het is alleen niet zo dat die updates per definitie positief nieuws brengen. In het begin waren er vooral SDTM (Straight Down the Middle) berichten, daarna leek het of we met elkaar weer een muntje in de automaat mochten gooien, maar in augustus kwamen er diverse tilt-warnings. Het is lastig, zeker ook voor een vereniging, om met zulke wisselende omstandigheden iets te plannen.

De impact verschilt binnen de NFV: het Spinnerteam kon gewoon lekker doorwerken. Er waren redactieleden die kopijgebrek voorzagen, maar voorlopig gaat ‘mijn’ reeks van Spinners met 64 of meer pagina’s door. Hopelijk nog vele jaren! Voor het DPO-team was de impact veel groter en kwam de gehoopte ommekeer er niet: ze moesten besluiten dat er dit jaar geen grootse happening komt.

Iedereen begrijpt dat, maar het is wel ontzettend jammer.

In 2021 een nieuwe kans? Vast!

Het clubhuis stond ruim vijf maanden ‘leeg’: vol kasten, maar zonder bezoekers en spelers. Daarin kwam eind augustus gelukkig verandering. Met zo’n vijftig bezoekers was de try-out op 25 augustus geslaagd. Heerlijk om alle kasten weer eens aan te zien staan en de karakteristieke

geluiden van flipperkasten te horen. Het clubhuisteam was ook enthousiast en dat biedt perspectief voor de komende maanden. Zolang er geen code-updates komen die beperking van activiteiten opleggen, natuurlijk.

Ook de zaterdag erna was er volop reuring in het clubhuis tijdens de klusdag, onder andere omdat er zo’n vijftien veilingkasten werden opgehaald door nieuwe eigenaren.

Die veiling was in vele opzichten geslaagd: een fraai stukje software ontwikkeld door NFV-lid Bob van Leeuwen, een enthousiaste groep liefhebbers met interesse, positief gestemde ‘winnaars’ die hun aanwinsten kwamen halen, een hoop ruimte in de opslag en ook een blije penningmeester.

De ALV in juni was een heel bijzondere, een digitale uitvoering met leden achter de PC in plaats van in het clubhuis. Als bestuur deden we al aan telefonisch vergaderen, simpelweg omdat de afstanden tussen de woonadressen wat groot zijn. In juli hielden we een zomersessie ‘in persoon’, natuurlijk rekening houdend met alle regels.

Geen Grapperhausje. De COVID-tijd zorgt voor uitdagingen, maar die hebben vooral met organisatorische zaken te maken en niet met financiële zaken.

Het lage activiteitenniveau heeft impact op de instroom van nieuwe leden en we missen de clubhuisinkomsten, maar de verwachting is niet dat we nu ‘rode cijfers moeten schrijven’. Zoals John Lennon lang geleden al schreef: het leven is wat je gebeurt, terwijl je andere plannen maakt.

Persoonlijk geniet ik van de creativiteit die dat oplevert en de spirit die ik zie: we kijken wat er wel kan. Na de lockdown is er gelukkig weer ruimte voor activiteiten. We hebben zin in het najaar met elkaar!

5

Rens Hooijmaijers

v.l.n.r.

Pro, Premium en LE

Teenage Mutant Ninja Turtles Cowabunga!

In mei kondigde Stern hun nieuwe flipper aan: Teenage Mutant Ninja Turtles (TMNT).

Dankzij corona en de daarmee gepaard gaande lock-down in Chicago was deze aankondiging vertraagd (de geruchten gonsden namelijk al een tijdje rond, dus een echte verrassing was het niet). In mei kon de productie helaas nog niet echt gestart worden, maar in juni was het wel zover.

In juli arriveerden de eersten in Europa en dus ook in Nederland. Pinball Palace organiseerde op 25 juli een open dag speciaal ter ere van de TMNT en uw verslaggever toog op pad om de nieuwste telg van de Sternfamilie uit te proberen.

6

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Teenage Mutant Ninja Turtles oftewel TMNT. De meeste lezers zijn wel bekend met dit thema dat origineel stamt uit de tachtiger jaren. TMNT draait rond vier schildpadden, genaamd Leonardo, Donatello, Raphael en Michelangelo, die door een mutatieslijm veranderen in vier intelligente ‘schildpadden’ met menselijke trekjes. De bekendheid komt vanwege de strips of de tekenfilms uit die jaren tachtig. Er is in de jaren negentig ook nog een filmserie verschenen, gevolgd door een tweede en derde animatieserie in 2000 en 2013. In totaal zijn er ook zeven bioscoopfilms gemaakt waarvan een paar animatiefilms. De laatste film dateert uit 2017. Kortom, een behoorlijk bekend thema, al heb ik wel het gevoel dat dit thema in Amerika populairder is dan in Nederland. Thema-technisch zit het dus wel goed.

Het is overigens niet de eerste flipperkast met dit thema. In 1991 heeft Data East namelijk al een kast uitgebracht met dit thema. Eerlijkheidshalve moet ik wel zeggen dat dit model bij de meeste flipperaars niet hoog scoort. Het moet dus niet

al te moeilijk zijn voor zijn opvolger om zijn voorganger te overtreffen.

Voor het ontwerp staat John Borg garant, voor het artwork Zombie Yeti en voor de software Dwight Sullivan. Alle drie zijn klinkende namen en zouden garant moeten staan voor een goede spelervaring, maar is dat ook zo?

TMNT is er in totaal in drie varianten: een PRO, Premium en een LE. In dit artikel komt dus de PRO aan bod.

Het speelveld

Kijkend naar het speelveld valt natuurlijk direct de ’pizzaschijf’ in het midden op. Een soortgelijke constructie kennen we ook van bijvoorbeeld Twister en Whirlwind. Net als bij Twister bevat de pizzaschijf een magneet en deze kan een bal vasthouden. Het ontwerp kent verder drie flippers, zoals we tegenwoordig wel vaker zien bij Stern (denk aan Iron Maiden en Jurassic Park). Dit maakt meer schoten mogelijk en trekt mij persoonlijk eerlijk gezegd wel aan.

Ook het artwork van Zombi Yeti is weer eens goed geslaagd. Deze man weet wat hij doet.

De GI-verlichting is meerkleurig. Het aantal inserts is overweldigend en zijn overwegend eenkleurig. Alleen de pijlen zijn volgens mij meerkleurig. Kijken we naar het speelveld van de PRO dan zien we een standaard fanlayout uitgebreid met een paar extra schoten vanaf de derde flipper. We zien weliswaar maar één spinner en geen droptargets, waar je normaal aparte standuptargets ziet. Die zijn die nu geïntegreerd in één grote target, maar als je voor de flipperkast staat, krijg je geen ‘kaal’ gevoel zoals bij bijvoorbeeld Stranger Things of Star Wars of Black Knight.

Het ziet er gewoon goed uit!

Open dag bij Pinball Palace Als je de bal onder de bus door schiet, bevindt zich daar een beweegbare up-post die de ballen kan vasthouden en zo een fysieke ball-lock maakt. In de buitenste loop zit ook een dergelijke up-post die de bal terug kan sturen naar of de derde flipper als er rechtsom wordt geschoten of naar de popbumpers als de loop linksom wordt geschoten.

In totaal zijn er maar liefst drie ramps, één van metaal die achter het backboard doorloopt en dan overgaat in een wireform naar de linkerflipper en twee van plastic waarvan één gecombineerd met een wireform naar de rechterflipper.

In die twee wireforms zit ook een up-post die de bal daar vast kan houden. Eén van de ramps is overigens alleen maar schietbaar vanaf

de derde flipper. De bal gaat behoorlijk snel rond, dus als je de buitenloop linksom schiet (de rechterramp komt ook uit op de derde flipper) is het opletten geblazen om die ramp te

“Ook het artwork van Zombi Yeti is weer eens goed geslaagd.” kunnen schieten. Het is echter goed te doen na wat oefening. Achter de derde flipper bevindt zich

De pizzaschijf op het speelveld

7

Uitzicht vanaf de derde flipper

Balstopper in de wireforms ook nog een schot. Dit doet me me denken aan een soortgelijke constructie bij The Munsters, maar hier wordt de bal niet weggeschoten maar via weer een beweegbare up-post komt hij uit bij de linker flipper. Ook zit er in de buitenste loop nog een spinner verwerkt. Kortom, er is door Stern behoorlijk wat hardware verwerkt in de TMNT. Gelukkig weer een volle pro dus!

Het cabinet

De stijl van het speelveld vind je ook terug in het cabinet en in de kopruit.

Gewoon een goed passend totaalplaatje; we hadden overigens van Zombie Yeti niet anders verwacht.

Voor de animaties op het display is gekozen voor een cartoonstijl. Geen filmbeelden dus, maar zelfgemaakte animaties en weer geheel passend in het totaalplaatje. De animaties

van Stern worden beter en beter met iedere flipper vind ik, oefening baart kunst zegt men dan.

De hamvraag: hoe speelt-ie?

Makkelijke vraag, maar het antwoord is altijd een subjectief oordeel

“De bal loopt echt lekker rond en de schoten zijn soepel te maken” is mijn stereotype antwoord, zoals vaste lezers ondertussen wel weten.

Laat ik om te beginnen zeggen dat het thema mij wel bekend is. Ik heb vroeger TMNT-tekenfilms gezien,

Backglass en animaties in cartoonstijl

8

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

alsmede een paar van de bioscoopfilms. Een speciale klik heb ik er echter niet mee. En als ik één ding wel heb geleerd is dat een klik hebben met een thema er voor zorgt dat je een flipperkast door een roze bril gaat bekijken. Nu, geen roze bril dit keer dus. Nul-nul dus op gebied van thema. Laten we beginnen met het fysieke aspect van het spel.

Bal loopt echt lekker rond en de schoten zijn soepel te maken. Geen schoten die net niet kloppen en hoekig aanvoelen; een goed doordacht ontwerp dus. Dankzij de derde flipper zijn er meer schoten mogelijk dan gebruikelijk. Loopschoten, drie rampschoten, targets, een paar binnenloops et cetera maken dat er meer dan genoeg te schieten valt.

Het geheel speelt snel en de schoten zijn goed maakbaar en een fout schot wordt niet gelijk genadeloos

Het speelveld in volle glorie

9

Keuze uit vier turtles

afgestraft. Het gaat zelfs zo snel dat het goed opletten is als je de derde flipper wilt gebruiken; voor je het weet ben je er te laat mee. De draaiende ‘pizzaschijf’ zorgt voor een zekere onvoorspelbaarheid in de balloop wat in je voor- en in je nadeel kan werken. Ja, ik verloor er wel eens een bal door, maar ik had er ook balreddingen door. Vooralsnog geen bron van frustratie voor mij dus.

Achter de derde flipper zit overigens

ook nog een schot verborgen die de bal terugvoert naar de linkerflipper.

De grote standuptargets links en rechts kregen vooraf nogal wat kritiek omdat het geen aparte standuptargets waren en Stern werd weer eens beschuldigd van kostenreductie waar de koper alleen maar steeds meer betaald. In het echt hebben deze targets als voordeel dat de bal meer kaatst en het spel er sneller van wordt. Meer een plusdan een minpunt dus.

Multibal start je vrij makkelijk, zoals bij een Stern vrijwel standaard het geval is. Je kunt kiezen wie je speelt van de vier Turtles waar iedere Turtle een specifiek voordeel biedt.

Er is één Turtle bij (Donatello) waarmee gelijk een multiball te starten is (Turtle Power) door de rechterramp te schieten dus als multiball je ding is, is dat de Turtle die je moet kiezen. De TMNT Pro beschikt overigens over maar liefst zes ballen dus bij een multiball kan het behoorlijk druk worden.

Als corona één positief effect heeft gehad is dat de software-ontwikkelaars meer tijd hadden om deze te finaliseren. De animaties zien er goed verzorgd uit, de spelregels kennen al een behoorlijke diepte (voor zo ver je dat kunt constateren in een paar uur spelen) en met de

call-outs is niets mis. Wat ‘nieuw’ is in de software zijn de diverse Co-opmodes. Zo kun je met meerdere personen samen tegen de flipperkast spelen. Dat wil zeggen dat speler 2 verdergaat waar speler 1 gebleven was oftewel de scores lopen door.

Teamen dus tegen de flipperkast.

Zo kun je ook teams vormen waarmee je juist tegen elkaar speelt.

En verder kent de TMNT net als de Jurassic Park de mogelijkheid om direct het eindspel te spelen. Ook voelt de TMNT niet zo leeg aan als een Stranger Things of Star Wars en heb je veel meer het gevoel dat je als koper waar voor je geld krijgt.

Kortom, het is een solide flipperkast die goed scoort op eigenlijk alle vlakken en die je zeker niet zal teleurstellen, verwacht ik. Dit geldt niet alleen voor de gevorderden maar ook voor beginners (de perfecte exploitatieflipper?). En als we meer mensen aan het flipperen willen krijgen, moeten we zeker ervoor zorgen dat een beginner niet al na een paar ballen wegloopt omdat de schoten te moeilijk zijn. TMNT is, naar mijn mening, daarom extra aantrekkelijk voor de exploitatie.

In een paar uur kun je echter lang niet altijd een flipperkast goed leren kennen, dus vorm vooral je eigen mening. Het is tenslotte allemaal

Beweegbare uppost als ball-lock

10

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

subjectief en je weet wat ze zeggen over smaak.

Kom je er één tegen in het wild, loop er dus niet voorbij, maar druk een potje af. Je zult er zeker plezier aan beleven. En ga anders gerust eens een keer op bezoek bij Pinball Palace te Nuland (www.flipperkast.nl). In hun zeer mooie showroom kun je dan je eigen mening vormen alvorens eventueel tot aankoop over te gaan. Ook een vergelijk met andere

nieuwe modellen van Stern is daar snel gemaakt daar ze er (vrijwel) allemaal staan.

En nu nog het deuntje ‘Teenage Mutant Ninja Turtles Teenage Mutant Ninja Turtles Teenage Mutant Ninja Turtles …’ kwijt zien te raken uit mijn hoofd ….

Dank nogmaals aan Pinball Palace voor de gastvrijheid en het mogen spelen van deze nieuwe kast!!

Een stand-up target achter de 3e flipper

11

Rens Hooijmaijers

Géén DPO in 2020 DPO Expo 2020 in Leiden afgelast, mogelijk virtuele seminars Waar we in de afgelopen Spinner nog voorzichtig optimistisch waren, moeten we helaas constateren dat het weer de verkeerde kant op gaat met het coronavirus. We zien dan ook geen andere mogelijkheid: dit jaar zal het Dutch Pinball Open (DPO) helaas niet plaatsvinden.

In de lente hoopten we nog dat de positieve effecten van de maatregelen zouden doorzetten, en een vaccin niet lang op zich zou laten wachten. De realiteit is nu dat de maatregelen door steeds minder mensen worden nageleefd en een vaccin nog op zich laat wachten. Nieuwe reisrestricties volgen elkaar in rap tempo op. Het virus is duidelijk nog niet onder controle.

Onder deze omstandigheden achten wij het niet verantwoord om een evenement als het DPO, waarbij honderden internationale en duizenden Nederlandse bezoekers in dezelfde ruimte verblijven en dezelfde flipperknoppen beroeren, door te laten gaan.

12

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Maar schrap de datum nog niet helemaal uit de agenda!

Het organisatieteam probeert het seminarprogramma in virtuele vorm toch naar jullie toe te brengen. Of dat gaat lukken, en hoe, dat weten we op dit moment nog niet. Houd dus de nieuwsbrief, Spinner, website of sociale media in de gaten.

Het DPO-organisatieteam

Ronald Eijkman

De grote Spinner-enquête Als redactie doen we onze uiterste best om elk kwartaal weer een mooie en interessante Spinner te maken. Wij zijn over het algemeen heel tevreden met het resultaat. Maar wat vinden de NFV-leden? Omdat de Spinner (gelukkig) nog steeds in papieren vorm verschijnt, is het moeilijk om te bepalen in welke mate de artikelen gelezen worden.

Soms vragen we daar wel eens naar in het NFV-forum, maar de reacties die er dan worden gegeven zijn vaak niet representatief voor het gemiddelde NFV-lid.

Vandaar dat we een enquête hebben gemaakt die alleen over de Spinner gaat. De laatste enquête met een aanzienlijk Spinner-gedeelte was de grote NFV-enquête uit 2007. Daaruit konden we opmaken dat leden graag lezen over, je raadt het nooit, flipperkasten van alle generaties. Maar ook over de collecties van leden en techniek wordt veel gelezen . Minder populair waren wedstrijd- en evenementverslagen, bestuurszaken en het verslag van de algemene ledenvergadering van de NFV. In algemene zin waren de respondenten lovend over het clubblad. Dat kwam ook uit de ledenenquête van 2015, waarvan de resultaten aangaande de Spinner minder uitgebreid zijn beschreven.

Hoewel het flipperen een aardig tijdloze bezigheid is, zijn we toch heel benieuwd waar NFV-leden anno 2020 in geïnteresseerd zijn. Je kunt de QR-code hiernaast scannen en dan teleporteer je gelijk naar de juiste webpagina.

Mocht dat niet lukken, dan is hier de link: https://www.nfvpinball.nl/spinner-enquete

En hoe meer variatie in schrijfstijl, hoe meer ‘voor elk wat wils’. Dus bij deze de oproep: heb je een leuk flipperverhaal? Stuur een mail naar redactie@nfvpinball.nl. Je kunt je verhaal baseren op je bezoek aan een flipperlocatie ergens in de wereld, of je hebt je flipperkast voorzien van speciale ‘mods’. Misschien heb je een gameroom die je wil laten zien, of je hebt een mooie anekdote over een speciale flipperkast. Laat van je horen! Je hoeft niet goed te kunnen schrijven, en als je inspiratie nodig hebt kunnen we je een vragenlijst sturen waarop je je verhaal kunt baseren.

Heb je de enquête nog niet ingevuld? Scan de QR-code, of ga naar deze link: www.nfvpinball.nl/spinner-enquete Nogmaals bedankt!

We kijken uit naar het resultaat. Op basis hiervan kunnen we de Spinner misschien weer wat beter maken.

Alvast bedankt voor jullie bijdrage!

Mocht je naar aanleiding van de enquête inspiratie hebben gekregen om ook eens een bijdrage aan de Spinner te leveren: laat van je horen. De redactie streeft er namelijk ook naar om een zo gevarieerd mogelijk flipperblad samen te stellen, maar we zien wel een afname in het aantal bijdragen dat elk kwartaal onze kant op komt. Dat is best jammer. Want ook voor de Spinner geldt: hoe meer schrijvers, hoe meer vreugd.

13

Bas Vis

Verslag ALV 2020 Zaterdag 13 juni 2020

Als bestuurslid van de NFV zat ik al zo’n twintig keer achter de tafel om tekst en uitleg te geven aan de leden. Over de ontwikkelingen binnen de club, over de financiën en de plannen voor de komende periode. Er zijn diverse ALV’s die me nog levendig voor de geest staan, andere edities lieten geen blijvende indruk achter. De editie van 2020 zullen zowel de bestuursleden als de deelnemende leden zich als een heel bijzondere herinneren: voor het eerst was het een vergadering via internet. Geen zaal met mensen, maar gezichten op een scherm. Niet stemmen met geluid maar je mening geven via de chat.

Er namen zo’n dertig leden deel aan deze vergadering. Die zaten om 15.00 uur achter hun beeldscherm en luisterden naar het NFV-bestuur dat verslag deed van het voorbije jaar, verantwoording aflegde over het (financieel) beleid en de plannen

14

presenteerde voor het jaar 2020.

De vergadering verliep soepel omdat iedereen zich goed aanpaste.

Interactief, maar toch anders. De traditionele consumptie kwam niet van de NFV maar uit de eigen koelkast. Halverwege de vergadering en

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

aan het eind konden de deelnemers de NFV-kennisquiz spelen (met dank aan Theo van Vroenhoven en Michel Lanters). Die quiz is voor herhaling vatbaar. Maar dan wel graag gewoon weer in het clubhuis.

Inleiding Bas Vis (waarnemend voorzitter) opent namens het NFV-bestuur de algemene ledenvergadering. Het NFV-bestuur is verder vertegenwoordigd door Rens Hooijmaijers (secretaris), Laurens Linssen (penningmeester), Bart Volman en Arie Pijl.

Er zijn circa dertig leden aanwezig.

Bart is de leider van de (Jitsi)meeting en legt de deelnemers uit hoe zij hun naam zichtbaar kunnen maken.

Alle microfoons gaan op mute en Bart zal zodra er via de chat vragen zijn, dit aangeven.

Bas informeert of er opmerkingen zijn bij het verslag van de vorige ALV. Die zijn er niet, daarmee is het verslag van de ALV van 15 juni 2019 definitief.

Evaluatie en ontwikkelingen 2019 en 1e helft 2020 NFV bestuur / NFV teams De samenstelling van het NFV Bestuur en de taakverdeling: • Bas Vis (waarnemend voorzitter, toernooien, Spinner) • Laurens Linssen (penningmeester, ledenadministratie) • Rens Hooijmaijers (secretaris, website, Spinner) • Bart Volman (techniek, onderhoud collectie, toernooien) • Arie Pijl (clubhuis, beheer collectie, Club van 100) Bas benadrukt nog eens de twee vacatures binnen het NFV Bestuur: • Voorzitter • Clubhuis Evenementen Coördinatie In het NFV-team heeft een aantal wijzigingen plaatsgevonden. Peter Geurtsen heeft een stapje terugge-

“Voor mensen die het leuk lijkt om ook actief te zijn bij de NFV: stuur een bericht!” daan uit het DPO-team. Bas dankt hem voor zijn inbreng in de voorbije jaren. Marcel van Kessel is toegetreden tot het DPO-team en Ralf de Kleine heeft zijn medewerking verlengd.

De nieuwe ereleden Jan & Tonia Meijer

De Jitsi meetingaanwijzingen

Het cateringteam heeft veel wijzigingen ondergaan. Nieuw is de professionele support: Catering Het Noorden (met eigenaar Bertho Hendriksen) helpt om het gat op te vullen dat is gevallen na vertrek van Jan & Tonia Meijer. Bas vertelt dat de samenwerking in de eerste maanden van 2020 heel goed liep. Hoe het na de zomer verdergaat moet opnieuw worden bekeken, want door het verbod op evenementen is Catering Het Noorden momenteel niet actief.

Nieuw in het team is verder Harrolf Staal, die de portefeuille Social Media heeft overgenomen. Serf Schellen levert support bij de RFT’s, zowel door organisatie bij hem thuis als door support bij toernooien in het clubhuis. Er is behoefte aan versterking bij de competitiecoördinatie, dus nogmaals een oproep aan belangstellenden voor deze rol om zich te melden bij Bas Vis!

De samenstelling van het NFV-vrijwilligersteam per juni 2020 is: • Webmaster: Koen Martens • Social Media: Harrolf Staal • PR: Jim Jansen • Club van 100: Marianne Winkel, Arie Pijl • Ledenadministratie: Nils de Kleine • LFC coördinatie: vacature RFT coördinatie: vacature (support: Serf Schellen, Ad Jonker, Bart Volman, Bas Vis • DPM coördinatie: Albert Nomden • DPO coördinatieteam: Koen Martens, Marcel van Kessel, Jonathan Joosten, Ralf de Kleine, Victor Stulemeijer • Wedstrijdleider: Ad Jonker De grootste vrijwilligersteams zijn die van: • Spinner: Ronald Eijkman, Jos van Rixel, Gerard van de Sanden, Barry Driessen, Mark Moolhuizen, Rens Hooijmaijers, Bas Vis • Techniek: Wijnand Klaver, Wouter van der Post, Brian & Danielle van Kuijk, Bob van Leeuwen, Peter van Tartwijk, Hans Kamp, Real Beckers, Barry Hoeben, Ad Jonker, Ronald Knor, Michel Lanters, Koen Martens, Michael Meeuwisse, Arco van Geest, Ron van Kessel e.a.

• Catering: Koen Martens, Jim van Wel, Arie Pijl, Stan Kingma, Anita van Tartwijk, Michel Lanters, Jan van de Bosch, Richard Heisteeg en anderen. Nieuw is professionele support bij de catering van Catering Het Noorden (Bertho Hendriksen en team).

15

Erelidmaatschap Jan & Tonia Meijer In februari 2020 namen Jan en Tonia Meijer afscheid van hun actieve rol binnen de NFV. Ze waren zo’n vijftien jaar actief, vooral bij de catering in het clubhuis en bij de DPO’s in het land. Jan was daarnaast jarenlang penningmeester en de coördinator van de Cv100. Bij het afscheid gaf Bas al aan dat het NFV-bestuur hen zou voordragen als erelid van de vereniging. Conform de statuten ligt de beslissing daarover bij de leden.

Bas vraagt de leden om over dit voorstel te stemmen: ‘voor’ intypen indien akkoord of ‘tegen’ indien niet akkoord. Resultaat: het voorstel wordt unaniem aangenomen. Vanaf 13 juni 2020 zijn Jan en Tonia Meijer dus erelid van de NFV. NFV-clubhuis (evenementen) De Dutch Pinball Open (DPO)-editie in november 2019 in de IJsselhallen in Zwolle was een topprestatie!

Bas bedankt nogmaals het team, zeker ook Peter Geurtsen voor wie dit zijn laatste DPO in het organisatieteam was. Dankzij de goede promotie kwamen de bezoekersaantallen weer op een zeer hoog niveau, waardoor het financiële plaatje ook fraai werd. De locatie voor DPO 2020 (Leiden) is bepaald, maar het doorgaan is nog onzeker.

Al jarenlang is de Dutch Pinball Masters (DPM) het topevent in het clubhuis. Helaas was er in maart 2020 geen toernooi door de overheidsmaatregelen (lockdown i.v.m.

COVID-19). Bas vertelt dat Albert Nomden en zijn team aan de slag gaan zo gauw evenementen organiseren weer is toegestaan. In 2021 komt hopelijk wel de twaalfde editie!

Bij de clubhuisevenementen noteerden we goede bezoekersaantallen in 2019 en het eerste kwartaal van 2020. De nieuwe opzet van de catering werkt goed: met Arie, Koen en Jim als kernteam en professionele support van Catering Het Noorden. De extra PIN-terminal en de nieuwe touchscreenkassa maakten de overstap naar ‘cashless’ probleemloos. Helaas waren er geen evenementen in de periode april-juni

16

2020. De heropening in de ‘nieuwe normaal’-situatie (1,5 meter afstand) staat gepland voor eind augustus 2020. Vooralsnog met maximaal zestig leden en verplichte inschrijving vooraf. Houd de website in de gaten!

NFV-kastencollectie De aanwinsten in de kastencollectie sinds de vorige ALV: • Fireball II (Bally, 1981, donatie) • Champ (Bally, 1974, donatie) • Ghostbusters (Stern, 2016, gepresenteerd tijdens nieuw jaarsbijeenkomst in januari 2020) • Gaucho (Gottlieb, 1963, donatie) • The Big Lebowski (Dutch Pinball (DP), 2017, bruikleen van DP) • Digital Midi Pinball (gemaakt door Erik Kloowijk, financieel mogelijk gemaakt door Guus Arens & dona teurs, gepresenteerd tijdens de vrijwilligers & donateursdag in maart 2020) De totale collectie bestaat medio 2020 uit honderdvijfenzestigkasten, de verzekerde waarde is EUR 160.000.

Bas vertelt dat er in augustus een kastenveiling komt, waarbij leden een kast uit de collectie kunnen overnemen. Er staan meer dan vijftig kasten in de opslag, dit aantal groeit door donaties en aankopen. Het is goed om te kunnen rouleren, maar de inschatting is dat diverse kasten niet in de line-up zullen komen. In het kader van voorraadbeheer zijn twintig kasten geselecteerd voor een veiling onder de leden. De minimumprijs bij de veiling is de verzekerde waarde minus ca. 25%. Informatie over de veilingkasten komt op het ledendeel van de NFV-website.

Start biedingen: ca. 1 augustus, einde veiling: ca. 25 augustus. Koen Martens geeft aan dat er bij het techniekteam gewerkt wordt aan een speciale veilingsite. Kijk voor de details en de definitieve data op de speciale NFV-veilingpagina op de website! De nieuwste aanwinst

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

is (vanaf augustus in het clubhuis!) een Who Dunnit? (Bally, 1995). Het is een donatie van Bauke Beerda / RTV Utrecht. De kast is speelklaar gemaakt door Arie Pijl.

Het NFV-bestuur stelt voor om nog een kast aan de collectie toe te voegen: een Star Trek (Stern, 2013).

Een populair thema en de kast staat hoog op de wanted list. De reden dat dit voorstel in de ALV besproken wordt is dat de kast nu eigendom is van een bestuurslid (Bas Vis).

Vandaar dat het NFV-bestuur vooraf transparant is en de aanschaf aan de leden ter goedkeuring voorlegt. Rens licht toe dat de kast een shakermotor heeft en diverse andere mods.

Opvallend detail: op de apron staat de handtekening van Steve Ritchie.

De prijs bedraagt EUR 4.250. Er zijn tweeëntwintig deelnemers die hun stem uitbrengen: negentien voor en drie onthoudingen. De aanschaf is daarmee een feit. Bij de heropening van het clubhuis in augustus zal de Star Trek te bespelen zijn.

Er volgt een pauze van tien minuten.

Voor de mensen die dat leuk vinden is er de NFV-kennisquiz via Kahoot!

Theo van Vroenhoven en Michel Lanters hebben de vragen bedacht.

Zoals: waar en wanneer werd de NFV opgericht? Dat dat in 1992 was, wisten de meeste deelnemers wel, maar was het nu eind oktober of begin november? En in Baarn of in Hoevelaken?

Gelukkig is de test multiplechoice dus het goede antwoord stond er steeds bij. Na tien vragen was

De nieuwe aanwinsten Who dunnit en Star Trek

WINST & VERLIES 2019 BEGROTING 2019 Kosten Opbrengsten

REALISATIE 2019 Kosten Opbrengsten

REALISATIE 2018 Kosten Opbrengsten

Contributie Contributie lidmaatschap Totaal Contributie

38.000

38.496 38.496

40.571 40.571

Cv100 donaties Club van 100 donaties Totaal Cv100 donaties

2.500

3.800 3.800

4.000 4.000

Omschrijving

Spinner Kosten drukken Spinner Kosten verzenden Spinner Overige kosten Spinner Totaal Spinner Website Website Totaal Website Clubhuis Verbouwing / Afschrijving inventaris clubhuis Telefoon Huur clubhuis Huurbijdrage AdJo Onderhoud en schoonmaak Overige kosten Totaal Clubhuis Algemene kosten Verzekeringskosten Reis- en verblijfkosten Bankkosten Bestuurskosten Kilometervergoeding Overige kosten / Betalingsverschillen Totaal Algemene kosten Collectie Onderhoud collectie Omzet kastenveiling Totaal Collectie

de winnaar bekend: Martijn van Amsterdam kreeg naast eeuwige roem ook een kleine prijs.

Financiële verantwoording 2019 Resultaten 2019 Laurens licht de cijfers toe: 2019 was een goed jaar voor de NFV. De kosten van Spinner en clubhuis waren conform de begroting, terwijl de opbrengsten uit activiteiten in het clubhuis en een top DPM en DPO hoger waren dan verwacht. Daardoor was het resultaat over 2019 ca.

EUR 14.600 positief.

Bijzonderheden: • Wat lagere contributie inkomsten (- EUR 2.000) doordat in 2018 nog nabetalingen kwamen over 2017.

Verder is de opslag bij te late betaling vervallen. Het aantal leden is redelijk stabiel, maar er was geen groei in 2019, mede door het afvoeren van wanbetalers.

• Dekking clubhuiskosten door evenementen (entree & catering) blijft op niveau (+ EUR 9.400), door goede bezoekersaantallen en een aantal externe evenementen in het clubhuis.

• DPO Expo 2019 in Zwolle was een groot succes met een heel strakke organisatie. De cijfers zijn positief (+ EUR 3.100), met name dankzij goede promotie en daarmee hoge bezoekersaantallen (meer dan 1.200) en dankzij goede kostenbeheersing.

-12.500

-6.844 -3.932 -1.040 -11.815

-6.553 -3.499 -911 -10.963

-4.000

-1.965 -1.965

-3.688 -3.688

-3.000 -590 -17.023

-3.000 -332 -16.700

-2.274 -857 -23.744

-20.000

-5.000

-10.000

7.500

Toernooien (DPM, RFT, LFC) Inkoop & kosten DPM / toernooien Omzet entrée & inschrijfgeld DPM / toernooien Totaal Toernooien (DPM, RFT, LFC)

2.500

11

-537 -1.401

-4.694

11

-4.138

-4.559

-5.173

-4.559

-5.173

-15.208 -9.405

-14.416 -6.986 -5.034 -821

-26.008 -7.443 -7.443 -21.801

27.000

-21.801

20.996 9.450 4.971 35.417

10.994 10.994

24.501 24.501

-27.257 -4.058 -4.058 -19.240 -19.240

332 332

-78.500

negatief 1.000 78.500

• DPM 2019: + EUR 3.500. Extra positief door meer deelnemers, naast extra inschrijfopbrengsten ook extra positief door hoger cateringresultaat.

Balans ultimo 2019 De voorraad flipperkasten staat tegen verkrijgingsprijs op de balans (ruim EUR 71.000). Door afschrijving is de boekhoudkundige waarde van de keuken en het inventaris laag (EUR 2.500). De verzekerde waarde van de kasten en inventaris is aangepast naar EUR 185.000. De voorraden onderdelen en merchandise (posters) is symbolisch (EUR 500 elk). De liquiditeiten (EUR 69.000) zijn eind 2019 ruim EUR 9.000 hoger dan een jaar ervoor.

Verslag kascommissie Namens de kascommissie doet Marcel van Kessel verslag: de kascontrolecommissie en de penningmeester hadden dit jaar

positief -14.642 -116.671

3.120 3.120

-2.200

-1.395

-27.000

-3.003 -763 -23.798

-1.213 -996

NFV shop Inkoop NFV shop Omzet NFV shop Totaal NFV shop Saldo boekjaar Totaal

3.120

-2.485

Clubhuisevenementen Inkoop catering Kosten vrijwilligers Catering Kosten vrijwilligers Evenementen Inkoop keuken (diversen) Inkoop verhuur clubhuis Omzet catering Omzet entree leden & introducees Omzet verhuur clubhuis Totaal Clubhuis evenementen

Extern evenement (DPO) Inkoop & kosten extern evenement Omzet entree extern evenement Totaal Extern evenement (DPO)

3.120

116.671

Resultaten 2019 met vergelijkende cijfers 25.420 9.313 1.821 36.554

5.792 5.792

26.078 26.078

550 550 positief -17.425 -116.665

116.665

een uitdaging door COVID-19 om een kascontrole uit te voeren. In gezamenlijk overleg werd besloten de controle via een videoverbinding te doen. De penningmeester had alle documenten tijdig digitaal toegestuurd om zo een goede voorbereiding mogelijk te maken. De kascontrolecommissie heeft de jaarrekening bekeken en de penningmeester heeft inzage verstrekt in de grootboekrekeningen. De commissie concludeert hieruit dat de vereniging financieel gezond is. Er is voldoende reserve om grote tegenslagen financieel op te vangen.

Steekproefsgewijs is voor bepaalde boekposten gekeken of bewijsstukken voor uitgaven in de administratie aanwezig zijn. De penningmeester heeft deze opgezocht in zijn boekhouding en fysiek via de videoverbinding laten zien. Ook een aantal hoge uitgavenposten en

17

BALANS t/m 31-12-2019 Omschrijving Kapitaal Reservering Collectie (verbouwing) Reservering Jubileum Crediteuren + voortuitontvangen Debiteuren + vooruitbetaald Inventaris clubhuis Inventaris clubhuis Inventaris keuken clubhuis Inventaris elektrische installatie Totaal Inventaris clubhuis Voorraad flipperkasten Voorraad Flipperkasten Totaal Voorraad kasten Voorraad clubhuis (onderdelen, merchandise) Voorraad Onderdelen Voorraad Merchandise Totaal Voorraad clubhuis (onderdelen, merchandise) Kas Rekening courant ING (+BE) Spaarrekening ING Rekening courant Rabobank Spaarrekening Rabobank Paypal Rekening Totaal Liquide Middelen

2019 Activa

1. Probeer het uitvoerende werk en het controlerende werk beter te scheiden. Tijdens een DPO zou de penningmeester niet zelf bij de toegangscontrole moeten zitten maar slechts een controle moeten uitvoeren op het aantal verkochte entreebewijzen en het begin- en eindsaldo van de kas.

Opvolging: Omdat er tijdens een DPO-weekend veel personele wijzigingen zijn aan de kassa, heeft penningmeester in overleg met DPO-kernteam besloten het uitvoerend werk zelf te doen en de controle uit te laten voeren door de organisator van het DPO. Hier zijn tevens bewijzen van opgemaakt.

18

2017 Passiva 106.927

Activa

3.399

Passiva 82.602

3.922

88

760

2.500

500 4.500 500 5.500

1.000 6.500 1.000 8.500

-

71.151 71.151

61.101 61.101

50.800 50.800

-

500 500 1.000

500 500 1.000

500 500 1.000

880 4.694 34.193 20.550 779 8.081 69.176

1.028 3.359 40.182 11.829 779 2.885 60.062

1.852 7.805 35.135 4.852 779 955 51.378

2.500

143.827

Opvolging aanbevelingen uit 2019 In 2019 deed de vorige kascontrolecommissie een aantal concrete aanbevelingen. Tijdens de kascontrole van dit jaar heeft de huidige commissie de opvolging op deze aanbevelingen opgevolgd:

Activa

4.398

Saldo boekjaar

declaraties is op deze manier onderzocht. De relatie tussen uitgaven en bewijsstukken is goed inzichtelijk.

Er zijn geen aanwijzingen aangetroffen dat er onterecht betalingen zijn uitgevoerd.

2018 Passiva 124.787

14.642 positief 143.827

127.751

17.425 positief 127.751

112.438

2. Onderzoek of het mogelijk is dat bij grote betalingen (meer dan EUR 2.000) via internetbankieren altijd meerdere bestuursleden betrokken moeten worden zodat de penningmeester dit niet alleen hoeft te doen.

De vereniging is op dit moment teveel afhankelijk van één persoon.

Opvolging: de waarnemend voorzitter heeft ook toegang tot de ING-bankrekening. Hij kan zo toezicht houden en ook in voorkomende gevallen (bij niet beschikbaar zijn penningmeester) betalingen doen.

Aanbevelingen van de Kascontrolecommissie 2019 Na een gesprek met de penningmeester en de waarnemend voorzitter, doet de kascontrolecommissie de volgende concrete aanbevelingen: 1. Aandachtspunt van vorig jaar blijft staan betreffende scheiding tussen controlerend en uitvoerend werk bij externe evenementen.

Reactie bestuur: belangrijkste is dat er controle is. Daar zullen we voor zorgen.

2. Aanbeveling blijft om betalen/ overboeken van grote bedragen uit te voeren door minimaal twee

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Balans 2019

25.914 positief 112.438

personen. Het voorstel is om een extra rekening te openen waarop betalingen alleen door twee personen uitgevoerd kunnen worden. Reactie bestuur: controle door tweede persoon op de ING-rekening bleek mogelijk maar onpraktisch: of alles met twee personen of niets. Daarom is besloten om een tweede rekening te openen: • één voor dagelijkse betalingen (laag saldo, één persoon doet transacties) • één voor spaargeld (hoog saldo, twee personen nodig voor transacties).

Decharge bestuur over 2019 De kascontrolecommissie stelt de ALV voor om het bestuur decharge te verlenen over het jaar 2019.

Bas dankt Marcel voor zijn verslag en de suggesties. Hij vraagt aan de aanwezige leden of zij het NFV-bestuur decharge willen verlenen over 2019. Dat kunnen ze doen via de chat.

Er worden vierentwintig stemmen uitgebracht en die zijn unaniem ‘voor’ decharge. Voor de kascontrole op de cijfers van 2020 neemt Winfred de Ruijter de plaats van Theo van Vroenhoven in de kascontrolecommissie in.

Besteding overschot op de begroting Werkwijze sinds 2017: 75% van het resultaat van vorig jaar besteden aan investeringen voor de club: • Kasten (wanted-list akkoord door ALV), clubhuis, apparatuur • 25% liquide houden Randvoorwaarde: liquide middelen mogen niet beneden EUR 30.000 komen.

Concreet betekent dit voor 2020: • Resultaat 2019 = EUR 14.600, 75% = EUR 11.000 te besteden • Ideeën voor besteding: uitbreiden en onderhoud collectie • EUR 3.600 liquide houden Toelichting begroting 2020 Laurens geeft een korte toelichting op de begroting 2020. Die begroting is voorzichtig omdat door COVID-19 de activiteiten in het clubhuis beperkt zijn. In de periode april-juni was het clubhuis dicht en in het najaar zullen de bezoekersaantallen lager zijn dan normaal in verband met de 1,5-metermaatregelen. Er zijn veel posten (vrijwel) onveranderd (contributie, Cv100, Spinner, website).

De opbrengst van de kastenveiling is onzeker en niet begroot. De opbrengst van de veiling gaat naar de collectie en onderhoud. Het DPO is zoals altijd op break-even begroot, maar zoals gezegd is het doorgaan van het evenement onzeker.

Eén van de deelnemers vraagt waarom het bedrag van de Club van 100 op slechts EUR 2.500 is begroot.

Laurens antwoordt dat ook hier een voorzichtige schatting is gemaakt.

Als de Cv100-leden blijven, zal het

BEGROTING 2020

Omschrijving

bedrag echter rond de EUR 4.000 zijn, waarbij een deel in geld is en een deel in andere vorm.

Vooruitblik (rest van) 2020 Bas licht kort de plannen toe voor het lopende jaar: • Beperkte clubhuisactiviteiten minder evenementen, minder bezoekers toegestaan, minder cateringopbrengsten. Het clubhuis gaat weer open na de zomer (tenzij…). Ook komt er een herstart van de clubhuis/ RFT-toernooien en techniekdagen (tenzij…).

• DPO 2020 in ECC-Leiden. Het team heeft het nodige aan voorbereiding gedaan, maar het DPO gaat alleen door als evenementen weer mogen en het DPO op een verantwoorde manier georganiseerd kan worden.

De go/no-go-beslissing komt na de zomerperiode.

contributie en Cv100 (EUR 40.000) voor dekking van de vaste kosten (huur clubhuis – EUR 15.000, Spinner – EUR 12.000, overige vaste kosten – EUR 8.000). Als er sprake zou zijn van een negatief jaarresultaat dan zijn er voldoende buffers om lagere inkomsten op te vangen ook als beperkingen na 2020 blijven en inkomsten eventueel teruglopen.

Om 16.45 uur dankt Bas de deelnemers voor hun inbreng en nodigt de leden uit om deel te nemen aan het tweede deel van de pubquiz, dit keer met vragen over flipperen in bredere zin. Dit keer scoort Bart Volman de meeste punten. Om 17.00 uur zit de ALV van dit jaar erop!

Rondvraag Één van de deelnemers vraagt of er nog plannen zijn voor verbouwing bij het clubhuis. Bas geeft aan dat het rookhok gesloten zal worden.

Over de herinrichting van deze ruimte worden nog verdere plannen ontwikkeld.

Eerder kwamen er al vragen als: redt de NFV het als er langere tijd geen activiteiten in het clubhuis zijn? Het antwoord is simpel: ja, dat is zo. Er is een zeer beperkt risico op een negatief resultaat voor de NFV in 2020 als gevolg van effecten van de COVID19-lockdown. Er zijn voldoende stabiele inkomsten uit

BEGROTING 2020 Kosten Opbrengsten

Totaal Contributie Totaal Donaties (Cv100 & andere donaties)

REALISATIE 2019 Kosten Opbrengsten

37.500 2.500

38.496 3.800

Totaal Spinner Totaal Website

-12.500 -2.000

-11.815 -1.965

Totaal Clubhuis

-20.000

-23.744

3.120

-5.000

-4.694

11

Totaal Onderhoud Collectie

-5.000

-4.559

Totaal NFV shop Saldo boekjaar

2.500 pm

pm 2.000 negatief

38.000 2.500 -12.500 -4.000

Totaal Algemene kosten Totaal Clubhuis evenementen Totaal Toernooien (DPM, RFT, LFC) Totaal Extern evenement (DPO)

BEGROTING 2019 Kosten Opbrengsten

-20.000 -5.000 -10.000

-26.008 -7.443 -21.801

35.417 10.994 24.501

-27.000

-

332

-

-14.641 positief

7.500 2.500 27.000 1.000 negatief

19

Tekst en foto’s: Jim Jansen

Pinball on location Deel 6: Exclusive Games Luider, Lorentzbaan 3 Nieuwegein Op steeds meer plekken openen verschillende soorten arcadehallen waar het goed toeven is voor de flipperliefhebber. De hal onder de naam ‘Exclusive Games Luider’ is relatief nieuw en een prima plek om te flipperen.

In Tilburg opende onlangs een hal met meer dan dertig flipperkasten en bij Gamestate staat de teller inmiddels op zes hallen dwars door Nederland. Het Dutch Pinball Museum heeft een nieuwe locatie geopend in Rotterdam en de TonTon Club heeft naast in het Westpark en op de Wallen ook in Amsterdam-West een vestiging geopend waar je naar hartenlust kan flipperen en op andere arcadeapparaten kan spelen. Er is slechts een conclusie mogelijk: retrovermaak is helemaal in.

Via Instagram maakte ik kennis met Exclusive Games Luider in Nieuwegein. Door corona was de locatie een aantal maanden gesloten, maar in de eerste week van juli zette ik met Enrico, voormalig penningmeester van de NFV en flippermaatje, koers richting Nieuwegein.

Terwijl we het industrieterrein op reden, realiseerde ik me dat ik nooit eerder in Nieuwegein was geweest en de stad alleen ken uit een liedje van Spinvis.

Op het parkeerterrein staan twee boksballen uitgestald en met daarboven een doek ’spelen op exclusieve flipperkasten en arca-

20

dekasten’. Daar is niets te veel mee gezegd. Na betaling van vijf euro (voor een uur, en twintig euro voor de hele dag) zien we op de benedenverdieping een flinke hoeveelheid nieuwe arcademachines staan. De racespellen, shooters en airhockey boeien me maar zeer matig en daarom nemen we meteen de trap naar boven.

“De flipperkasten zijn van elkaar gescheiden door een stuk plastic zeil. Ook hier geldt het coronacredo: play save” Tegen de achterste muur staan vijf flipperkasten opgesteld, allemaal van elkaar gescheiden door een stuk plastic zeil. Ook hier geldt het coronacredo: play save.

We beginnen bij de meest linkse kast: een puntgave No Good Gofers.

De kast van Pat Lawlor heb ik altijd erg leuk gevonden, hoewel hij nooit zo populair is geweest als

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

bijvoorbeeld The Addams Family en Twilight Zone. Het ‘hole in one skill shot’ blijft mooi en de humor in de kast is zeer aanstekelijk. De volgende kast in de rij is een Congo.

Deze kast heeft in verschillende van mijn stamkroegen in Amsterdam gestaan, medio vijftien jaar terug en sindsdien heb ik hem nooit meer gespeeld. Qua humor en artwork is hij minder dan No Good Gofers, maar de kast is perfect onderhouden en vermakelijk om op te spelen. Nummer drie is The Hobbit van JJPinball. De kasten van Jack zie je zelden in het openbaar en daarom op voorhand leuk om op te spelen. Hij oogt prachtig en is net als de andere machines perfect onderhouden, en in die paar potjes die ik speelde, was het lastig om hem goed te doorgronden. Een ding is zeker, het is voor de mondiale flipperwereld een enorme aanwinst dat JJPinball jaarlijks een nieuwe kast op de markt brengt. Het pronkstuk uit de collectie is een remake van Medieval Madness. Het spel is hetzelfde als de klassieker uit 1997 alleen zijn de animaties fraaier en voel je dat er weinig potjes op de machine gespeeld zijn. Enrico is in vorm en vult met 82 miljard zijn naam in op de derde plaats.

De vijfde en laatste flipper is er

Enrico Douwens in actie op de Medieval Madness

ook eentje van Brian Eddy: The Shadow. Natuurlijk kan je deze kast niet vergelijken met klassiekers als de eerdergenoemde MM of Attack From Mars, maar the Shadow vind ik een feest om te bespelen. Snelle schoten, een sensationele multiball, leuke modes en een upper playfield waar je relatief gemakkelijk een extra ball kan halen.

Tussen het spelen door drinken we een koffie en een cola light (allebei EUR 1,50) en als we weggaan arriveert net de buurman van de eigenaar van Exclusive Games Luider. Of we in zijn loods een bijzondere flipperkast willen aanschouwen.

Boven blijkt hij in het bezit te zijn van een splinternieuwe The Big Lebowski. Een mooie afsluiting van een geweldige middag.

Jim in actie op de Big Lebowski van de buren

21

Tekst en foto’s: Rens Hooijmaijers

The Gaming Factory Passie voor pinball Een arcadehal openen in deze aparte ‘coronatijd’? Met ook nog eens zestien flipperkasten in de opstelling? Dat moet wel een echte liefhebber zijn. Dat blijkt ook te kloppen als de initiator een oude bekende blijkt te zijn: Antonio van der Heijden van iPinball. Een bekend Cv100-lid van de NFV en menigmaal DPO-standhouder. Op naar Tilburg dus om het verhaal achter deze nieuwe arcadehal te horen.

Een exploitant met passie voor het flipperen en andere arcadespelen, dat is voor ons liefhebbers de gedroomde combinatie. De voorbije jaren hebben veel NFV-ers al kunnen ervaren dat bij Antonio het flipperhart in ieder geval op de goede plaats zit. Menig DPO heeft hij bezocht om een aantal van zijn kasten op te stellen en zo mee te helpen om het flipperen te promoten.

op zijn beurt werd vervangen door een voetbaltafel.

Maar je weet hoe het gaat, het flippervirus is onuitroeibaar en in 2007 kocht ik diezelfde Black Rose weer terug. Na deze een jaar gespeeld te

Antonio, alvorens het te gaan hebben over Gaming Factory, kun je ons geheugen eens opfrissen hoe het allemaal ook alweer begonnen was met iPinball?

De passie voor het flipperen is zoals bij velen begonnen in mijn jeugd. In het café, op de camping, overal waar een kast stond, was ik te vinden.

Toen ik in 1999 op mezelf ging wonen kocht ik mijn eerste kast, een Black Rose. Ik heb er fanatiek op geflipperd, maar toen ik hem beu werd, verkocht ik hem en heb ik een pooltafel neergezet. Dat was niet echt mijn ding, dus heb ik die weer geruild voor een arcadekast die weer

22

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

The Gaming Factory in volle glorie

hebben was het flippervirus sterker geworden, maar was ik de kast wel definitief beu. Ik heb ‘m op Marktplaats gezet en ik ontdekte dat de biedingen veel hoger waren dan mijn aankoopprijs. Dit wakkerde mijn handelsinstinct aan.

Ik kocht toen een Junk Yard en een Twilight Zone voor eigen gebruik, knapte ze op en toen ik ze beu was, gingen ze weer de deur uit voor meer euro’s.

De kassa met een gigantische Sonic

Toen was het allemaal nog voor de hobby. Ik werkte als bedrijfsleider in een discotheek. Tijdens de crisis in 2009 raakte ik helaas in de WW. Toen de UWV-ambtenaar hoorde van mijn hobby opperde hij of het niets zou zijn om met behoud van uitkering gedurende zes maanden te proberen van de hobby mijn werk te maken.

En zo is iPinball in 2009 ‘geboren’.

Als rasechte Apple-fan vond ik de naam iPinball passend bij mijn twee passies, Apple en flipperen.

Ik had als bedrijfsleider en door het organiseren van bedrijfsfeesten ervaring opgedaan om dingen te organiseren en ook financieel goed te regelen. Ik ben een ondernemend type, kan niet goed stil zitten. Mijn vrouw heeft jaren toegestaan dat het huis vol stond met onderdelen van uit elkaar gehaalde flipperkasten. Met hulp van vrienden is het gelukt om een pracht van een bedrijfsruimte achter mijn huis te bouwen. Natuurlijk was er in het begin niet genoeg werk voor een volle werkweek en ik verhuurde mij daarom ook als freelance monteur aan exploitanten.

Financieel was het zeker geen vetpot.

“Deze droom is circa vijf jaar terug ontstaan. De eerste paar jaar heb ik alleen met het idee gespeeld, maar niet echt actie ondernomen”

De baan van mijn vrouw hielp om deze ‘schrale’ periode door te komen en de passie voor het flipperen zorgde ervoor dat ik het in de beginjaren niet opgaf.

In het begin lag de nadruk bij iPinball op het repareren van en de handel in flipperkasten. Exploitatie is er in de loop van de jaren bijgekomen. Ik had tenslotte flipperkasten genoeg en door ze in de exploitatie te zetten genereerde het niet alleen inkomsten, maar ook ruimte thuis.

Mijn bedrijfsmodel is eenvoudig: ik financier de groei van de collectie uit de opbrengsten van de zaak. Ik heb nog nooit bij een bank aangeklopt.

Dat werkt tot nu toe prima.

Antonio, bedankt voor deze flashback. Nu over naar de Gaming Factory. Hoe is dit ontstaan?

Mede­ oprichter Antonio van der Heijden

Om met de woorden van een beroemd man te spreken: ‘I had a dream’. En die droom is eigenlijk begonnen toen mijn dochter jarig werd en ze nadacht over wat ze wilde doen op haar feestje. Ze vroeg toen of we haar feestje niet konden houden in de opslagloods waar mijn apparaten stonden te wachten op de volgende huurklus. Waarom vroeg ik? Ze wilde gewoon wat apparaten aan zetten en er op spelen met haar klasgenoten en aldus zo een leuke middag hebben.

23

Flipperkasten op de eerste verdieping

vaak niet opwegen tegen de veel hogere huur die gevraagd wordt voor panden in het centrum.

Dan snel vooruit spoelen naar begin 2020. Gaming Factory is opgericht waarin iPinball de apparatuur inbrengt, Antonio de drive en Voltage de rest. Het pand werd gevonden op de Ringbaan in Tilburg in een oud, markant fabriekspand en een verbouwing van vier maanden begint. En dan komt corona om de hoek kijken.

Antonio schudt met zijn hoofd, mij krijgen ze niet gek zegt hij, en gaat onverstoorbaar gewoon door en in juni 2020 opent Gaming Factory zijn deuren. Volledig in overeenstemming met de regels van het RIVM natuurlijk.

En zo is het idee eigenlijk geboren.

Niet wat je wel eens ziet dat er apparaten in een hal staan waar je voor gebruik per apparaat moet betalen, maar een arcadehal met een vaste entreeprijs en daarna gedurende een bepaalde tijd vrij spelen. Bijkomend voordeel is dat apparatuur die tussen twee verhuren in anders ‘niets’ staan te doen in de opslagloods ook nog eens worden ingezet en zo een opbrengst genereert. Het mes snijdt zo dus aan twee kanten.

Deze droom is circa vijf jaar terug ontstaan. De eerste paar jaar heb ik alleen met het idee gespeeld, maar niet echt actie ondernomen. Een tweetal jaren terug kreeg ik echter het gevoel dat de markt er rijp voor was en dat ik actie moest gaan ondernemen alvorens een ander dit gat in de Tilburgse markt zou gaan vullen. Ruimte voor twee van dit soort hallen zie ik namelijk niet binnen Tilburg.

was, vertelde ik hierover en de frustratie die ik had over het gebrek aan interesse van makelaars. Hij pakte zijn telefoon en regelde binnen een paar minuten afspraken met makelaars waar ik al een half jaar tegen een muur aanliep! Kortom, een man met connecties.

Ik zocht naar een markant pand op een goed bereikbare zichtlocatie met voldoende parkeergelegenheid.

Bij voorkeur niet in het centrum omdat makkelijk parkeren en goed bereikbaar daar niet haalbaar zijn en de passanten die je dan kunt scoren wegens ligging in het centrum

Ik ben toen actiever op zoek gegaan naar een geschikt pand waarbij ook de locatie belangrijk was. Als relatief klein bedrijf kreeg ik echter niet echt serieuze aandacht van de diverse makelaars die ik bezocht.

Hier komt mijn huidige vennoot in het spel: de Voltage (redactie: een ander uitgaanscentrum in Tilburg met onder andere een kartbaan, een escaperoom en restaurant). Toen ik met de eigenaar daarvan op pad

24

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Wat is je doelgroep? Wat loopt het best?

De doelgroep was oorspronkelijk mannen in de leeftijd 18 tot 35 jaar.

In de ruime maand dat we nu open zijn, blijkt in de werkelijkheid dat zowel mannen als vrouwen, ook stelletjes, in de leeftijd van 8 tot 55 jaar ons bezoeken! Veel ruimer dan ik vooraf had ingeschat. Gezien de huidige coronatijd ben ik ook absoluut niet ontevreden over het aantal bezoekers. Wij zijn woensdag tot en met zondag open. Woensdagmiddag is populair voor de kinderfeestjes, piekdag is de zaterdag (goed voor een paar honderd bezoekers momenteel)

Een deel van de begane grond

en de zondag draait ook goed (families) alsmede de vrijdagavond.

Zoals gezegd: ik ben absoluut niet ontevreden en verwacht zelfs eind dit jaar al zwarte cijfers te kunnen schrijven.

De populaire basketbal­ machines

Het populairste, en dat zul je als flipperliefhebber niet leuk vinden, zijn overigens de basketbalmachines.

In totaal hebben we honderd arcadekasten staan (die samen honderdvijftig speelplekken genereren) waarvan zestien flipperkasten. De flipperkasten variëren momenteel van een moderne Black Knight SoR Pro via een Star Wars Pro tot klassiekers zoals Medieval Madness, Addams Family, Theater of Magic of een Indiana Jones. Maar je vindt er momenteel ook een Johnny Mnemonic, een Terminator 2, Bride of Pinbot, NBA, Tommy, Iron Man, Champion Pub, Batman Dark Knight, Millionaire en een Pirates of the Caribbean. Kortom, ruime keuze voor de flipperaar.

Arcadekasten zijn er in alle soorten.

Van de al eerdergenoemde basketbalkasten via race- en schietspellen en air-hockey tot e-games op een Playstation 4. En dit is slechts een greep uit alles wat er staat. Voor iedereen zit er wel wat bij, kun je wel zeggen.

Enorme Terminator Salvation arcade

“Het populairste, en dat zul je als flipperliefhebber niet leuk vinden, zijn overigens de basketbal­ machines.”

De formule is verder heel simpel: je betaalt bij de entree voor twee uur toegang, gaat het poortje door en alles staat op vrij spel. Gewoon twee uur plezier hebben voor een vaste prijs.

Naast de losse verkoop zijn er ook mogelijkheden tot bedrijfs- en kinderfeestjes. Wil je als bedrijf het gehele pand voor jezelf? Dan zou er de voorkeur zijn voor een maandag of dinsdag al valt er over alles te praten.

Corona? Hoe zie je dit?

We hebben alle mogelijke maatregelen genomen en handelen geheel conform de RIVM-richtlijnen. Je moet online reserveren (kan tot vijf minuten van tevoren), handgel staat op diverse plaatsen tot je beschikking, alle apparaten staan ruim uit elkaar en er zijn plastic schermen bij toestellen aangebracht waar je met twee mensen op kunt spelen, knoppen worden regelmatig schoon gemaakt, etcetera.

Een maximum aantal personen dat binnen mag zijn hebben we niet (uitgezonderd hetgeen de brandweer stelt als maximum: tweehonderd personen in de gamehal, honderd in het horecagedeelte). Er is ook meer dan ruimte genoeg om een dergelijk aantal personen veilig te kunnen herbergen met inachtneming van de anderhalvemeterregel.

25

Voor Gaming Factory zie ik het dus niet somber in als het blijft zoals nu. Voor de exploitatie vanuit iPinball is dat echter helaas een ander verhaal. Dit ligt namelijk vrijwel geheel stil. Nu richtte iPinball zich al minder op de exploitatie en meer op verhuur van arcade- en flipperkasten gedurende evenementen (denk aan bedrijfsfeesten), maar dat laatste ligt ook grotendeels stil, al beginnen er aarzelend weer aanvragen binnen te druppelen.

Nee, corona is helaas wel een spelbreker in die tak van sport en voor 2020 wellicht zelfs al verloren.

Hopen op een snel vaccin en een goed 2021 dus.

Flipperkasten op de begane grond

Corona is ook een spelbreker voor de Tilburgse kermis en de pop-up gamehal die we daar altijd hadden. De kermis gaat door als het goed is, maar in afgeslankte vorm en op een andere locatie.

Tevens is het pand dat we altijd huurden gewisseld van eigenaar.

Geen pop-up gamehal dit jaar gedurende de kermis dus helaas.

Tegen de tijd dat deze Spinner de leden bereikt is de kermis overigens al weer verleden tijd.

Heb je plannen voor de toekomst?

Hier wil ik nog niet te veel over verklappen, maar ik kan je al wel zeggen dat dit succes naar meer smaakt en over uitbreiding naar andere steden al wordt nagedacht.

Na al het gepraat en geschrijf is het weer tijd om een potje te spelen op een arcade- en flipperkast (Antonio, het geluid mag best harder hoor op een flipperkast!) en weer eens op huis aan te gaan. Antonio heeft arcadebloed door de aderen stromen en met hard werken iets moois opgebouwd! Ben je in de buurt van Tilburg dan moet je zeker eens binnen stappen voor een paar uur onbezorgd arcadeplezier.

Wil je eens op bezoek gaan of meer info hebben? Bezoek dan zeker eens https://www.thegamingfactory.nl

26

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Middenruimte van bovenaf bekeken

Tekst: Bas Vis Foto’s: Wil Angenent

Aladdin Sneak Peek: magic created by WA

Wil Angenent komt uit Delft. Dat is niet ver van Rotterdam waar ze als leefregel hanteren: geen woorden, maar daden. Nu is Wil niet op zijn mondje gevallen, maar zijn daden zijn echt verbluffend.

Hij creëerde in 2015 zijn Medieval Castle (zie Spinner 2015-2 en 2016-2) en in 2017 zijn eigen versie van Star Wars (zie Spinner 2017-3 en 2020-2). Twee unieke kasten, gebaseerd op bestaande ontwerpen maar getransformeerd tot iets heel speciaals. Op de DPO’s in Eindhoven en Drunen vergaapten de flipperliefhebbers zich aan het vakmanschap. De WA-creaties zijn vermaard tot ver over onze landsgrenzen.

Wil vertelde, na voltooiing van het tweede project, dat het daar bij zou blijven. Hij zou nooit meer een kast ontwerpen.

Te veel werk, te veel gedoe.

Gelukkig kruipt het bloed waar het niet gaan kan en zo is daar nu in de zomer van 2020 de WA-creatie Aladdin. Op het NFV-forum was de totstandkoming van de kast stap voor stap te volgen: de ruwe ideeën van Wil en het prachtige artwork van zijn vrouw Brigitte. Een kast waar gerenommeerde ontwerpers jaloers op zullen zijn. Er komt later een uitgebreid verhaal over de totstandkoming van deze kast, maar geniet alvast van de foto’s.

27

Bas Vis

Funhouse Friday!

Herstart in augustus 2020

In Spinner 2 en bij de ALV kondigden we al aan dat we na de zomervakantie de activiteiten in het clubhuis wilden herstarten. Het clubhuisteam bedacht hoe we, met inachtneming van alle coronaregels, gasten in ons clubhuis konden ontvangen. Andere tafelopstelling, verplichte looproutes en pionnetjes om op de kasten naast die van jou te zetten zodat die vrijblijven. Plus natuurlijk transparante schermen bij de bar en kassa en een vragenlijst om de laatste twijfel weg te nemen. Op vrijdag 25 augustus om 15.00 uur ging de deur open voor de vijftig leden die zich hiervoor hadden ingeschreven. ’s Avonds na afloop waren er aandachtspuntjes als hoe de circa twintig beschikbare zitplaatsen optimaal te gebruiken. Maar de algehele indruk: zo kunnen we verder!

De voorbereiding Het gehele clubhuis was eenrichtingverkeer gemaakt. Bij de entree is dat logisch, want de gang naar de grote zaal is vrij smal. De uitgang was bij de roldeur aan de zijkant.

Ook de leden die een sanitaire stop wilden maken, moesten via deze route terug naar de voordeur om vandaar het toilet te bereiken. De garderobe was om deze reden ook bij de roldeur: daar moest je je jas ophalen!

De belangrijkste zichtbare aanpassing was de opstelling van de tafels om aan te zitten. Die waren tegen elkaar geplaatst zodat de bezoekers alleen aan de randen konden zitten.

Door het aantal stoelen te beperken tot circa twintig was direct duidelijk: hier kon geen groepsvorming plaatsvinden.

De uitvoering Bij de entree stond gastheer Jim, achter een transparant scherm,

28

met een korte vragenlijst. Of je verkoudheidsklachten had? Of je huisgenoten had met klachten?

Na deze check kreeg je toegang en verdere uitleg over de huisregels in het clubhuis in deze bijzondere tijden. Achter het tweede scherm stond Arie bij wie je een bestelling kon doen voor eten en drinken.

Betalen via de pin, dat hadden we al ingevoerd…

Bij elk pad stond duidelijk aangegeven wat de looprichting was.

Rechtsom de zaal in, linksom eruit.

Als je een kast had gekozen, dan moest je een kleine pion plaatsen op de kasten ter linker- en rechterzijde om duidelijk te maken: deze nu even niet bespelen zodat we anderhalve meter afstand kunnen houden.

Samenspelen was toegestaan, mits de spelers tussen het spelen door afstand hielden.

Bij de catering was er ook een belangrijke verandering.

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Corona-proof entree van het clubhuis met v.l.n.r.

Arie, Koen en Jim

Blauwe pionnen geven aan: op deze flipperkast even niet spelen

Verplichte looproute in het clubhuis

Onze cateraar Bertho zag zich gedwongen, hopelijk tijdelijk, zijn cateringactiviteiten te staken (geen feesten en partijen) en op een andere manier zijn boterham te verdienen. Het duo Koen en Stan bemenste nu de afdeling, waarbij Stan af en toe ook de vaatwasser moest bedienen. Omdat vrijwel alle bezoekers zin hadden in een warme maaltijd was het flink doorwerken. Het verliep allemaal top!

Vooraf hadden we nagedacht over wat te doen als gasten zich niet aan de regels wilden houden. Gelukkig hoefden de afspraken daarover niet toegepast te worden. Dank aan alle gasten!

Het gevoel Het belangrijkste: wat heerlijk om het clubhuis weer in gebruik te zien. Om met Johan Cruijff te spreken: ‘elk nadeel heb z’n voordeel’. De vijftig bezoekers hadden meer ruimte en meer gelegenheid om hun favoriete kasten te spelen.

Op deze basis kunnen we verder.

We houden de ontwikkelingen in de gaten. Maar als het aan ons ligt, dan gaan we zo door!

29

Tekst: Jonathan Joosten en Bas Vis Afbeeldingen: Jonathan Joosten en Martin Ayub (Pinball News)

Pinball Magazine

Jonathan Joosten met de eerste editie van Pinball Magazine “It’s more like a book”

Internationaal flipperblad uit Nederland bestaat acht jaar

Pinball Magazine bestaat alweer acht jaar.

Maker en bedenker Jonathan Joosten heeft in de tussentijd vijf edities van het magazine uitgebracht, die gelet op de omvang soms meer op een boek lijken. Tijd om het aanbod weer eens onder de aandacht te brengen en Jonathan wat vragen te stellen.

Hoe is het allemaal begonnen? Waarom heeft Jonathan voor bepaalde onderwerpen gekozen? Wanneer kunnen we nummer zes verwachten?

30

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Toen je acht jaar geleden aan dit avontuur van bladenmaken begon, moest je ongetwijfeld veel uitzoeken over advertenties werven, de gewenste oplage en drukker kiezen en internationale verzending regelen. Als je nu terugkijkt, wat zijn dan de leukste ervaringen uit die beginperiode? En van welke fouten heb je het meest geleerd?

JJ: Laat ik beginnen te zeggen dat het maken van een magazine me niet vreemd is. Ik heb namelijk voorafgaand aan het starten met Pinball Magazine een minor Bladen Maken gevolgd als onderdeel van mijn hbo-opleiding Communicatie. Daarnaast ben ik drie jaar lang hoofdredacteur van het NFV Spinner Magazine geweest. In die periode heb ik al veel geleerd over het maken van een magazine. Toen ik besloot om Pinball Magazine te beginnen was het alsof een aantal puzzelstukken bijna vanzelf op hun plek vielen. De opmaak van het magazine is bijvoorbeeld afgeleid van de lay-out van de Pinball Magazine website. Dat maakte het een stuk eenvoudiger om te beginnen.

Het klopt dat er meer bij komt kijken dan enkel het schrijven van artikelen, de opmaak en het aanleveren bij de drukker in het juiste formaat.

Er moest een drukker gekozen worden. Als ik me niet vergis was de NFV toen net overgestapt van drukker en die nieuwe drukker bleek goedkoper dan de drukker waar ik aanvankelijk dacht mee in zee te gaan. Voor het vinden van adverteerders had ik een speciale mailinglist opgesteld. Al die partijen heb ik aangeschreven, waarbij verwezen werd naar een speciale pagina op de Pinball Magazine website. Het aantal adverteerders viel een beetje tegen. Pas toen het eerste magazine was verschenen, en het alom positieve feedback kreeg, nam de interesse van adverteerders toe.

Wat leuke ervaringen uit de beginperiode betreft, moet ik meteen denken aan het enthousiasme van mijn toenmalige accountmanager bij de Nederlandse tak van Deutsche Post. Die deed echt moeite om mij als klant binnen te halen en heeft verschillende keren conflicten rond beschadigde zendingen weten op te lossen. Helaas is hij nu elders werkzaam.

Ook leuk was het interviewen van Roger Sharpe voor de eerste editie en de reactie van Roger, toen hij het magazine voor het eerst onder ogen

kreeg. Ik geloof dat hij meteen om twintig exemplaren vroeg om aan familie en vrienden te geven. De feedback op het eerste magazine was ook belachelijk goed. De complimenten en positieve reacties bleven binnen stromen via de e-mail en op Pinside. Dat voelt erg goed.

“Dat was een enorme naaistreek van Stern, waar behoorlijk wat discussie over was op Pinside” Je kiest bij elk nummer voor een persoon die centraal staat. Bij PM 1 was dat Roger Sharpe, bij PM 2 Dennis Nordman en Greg Freres.

Je hebt door de jaren heen veel contacten gemaakt in de internationale flipperwereld. Op basis waarvan kies je het thema? Heb je vooraf een scherpomlijnd beeld over de inhoud of ontwikkelt zich dat bij het schrijven?

JJ: De keuze voor Roger Sharpe als hoofdthema in de eerste editie dateert

eigenlijk nog uit mijn Spinner-periode.

Ik had Roger toen al benaderd voor een interview. Dat had hij toegezegd, maar omdat ik stopte bij de Spinner was dat interview niet doorgegaan.

Ik vond dat als ik dan wat nieuws zou beginnen, ik het beste de draad kon oppakken waar ik gebleven was. Voor het tweede nummer heb ik verschillende ontwerpers een mailtje gestuurd wie er interesse had.

Mede omdat de eerste editie zo goed ontvangen was, had ik de luxepositie dat ik kon kiezen. Dennis Nordman leek me een goede keuze omdat zijn carrière al begin jaren 80 was begonnen en zo een brede lezersdoelgroep aan zou kunnen spreken.

Het onderwerp voor editie drie, KISS-flipperkasten van verschillende fabrikanten, was min of meer een samenloop van omstandigheden.

Oorspronkelijk zou editie drie over Python Anghelo gaan, maar het uitschrijven van die interviews duurde langer dan verwacht en was nogal beladen, zodat ik er wel even klaar mee was. Stern kwam toen uit met hun versie van KISS nadat John Popadiuk tijdens de Midwest Gaming Classic show een prototype KISS-flipperkast had gepresenteerd. Dat was eigenlijk een enorme naaistreek van Stern, waar behoorlijk wat discussie over was op Pinside. Daar was dus een verhaal dat ik graag wilde publiceren.

31

Omdat ik graag het complete verhaal wilde vertellen, besloot ik om ook in de achtergronden van Bally’s KISS uit 1979 te duiken. Van alle KISS-flipperkasten is dat de meest iconische.

Hierdoor kwam ik in contact met ontwerper Jim Patla, grafisch artiest Kevin O’Connor en marketeer Tom Nieman. Van alle drie heb ik in die editie het verloop van hun carrière bij Bally beschreven.

Ik had nog stiekem gehoopt dat KISSfans het magazine massaal zouden bestellen. Er doen allerlei verhalen de ronde over KISS-fans die werkelijk alles kopen als KISS er maar op staat.

Dat bleek helaas erg tegen te vallen.

Overigens is editie drie het snelst van alle edities in elkaar gezet. Als ik het me goed herinner, heb ik dat hele nummer in drie maanden geschreven en gepubliceerd.

De keuze voor Mark Ritchie voor editie vier was min of meer het inlossen van een belofte aan Mark. Ik had hem tijdens Pinball Expo al eens gesproken en verteld dat ik hem graag wilde interviewen over zijn gehele carrière. Ik had tevens aangegeven dat ik dat nummer wilde uitgeven voordat ik zijn broer, Steve Ritchie, zou

interviewen. Daarna ging een paar jaar voorbij. Op een gegeven moment kwam ik Mark weer tegen en heb ik gezegd dat het er nu maar eens van moest komen en zijn we aan de slag gegaan.

De keuze voor Wayne Neyens in editie vijf had onder andere te maken met Waynes leeftijd. Rob Berk, de organisator van Pinball Expo, had me op Wayne gewezen. Wayne was toen ik hem voor het eerst benaderde 97 jaar oud. Dat is toch een leeftijd waarvan niemand weet hoe lang zo iemand nog rondloopt. Groot verschil met de vorige edities was dat dit interview niet telefonisch gebeurde, maar dat ik bij Wayne langs ben gegaan. Twee keer zelfs, de tweede keer was precies twee jaar na de eerste keer. Wayne was nog behoorlijk bij de pinken voor zijn leeftijd. Mijn streven was toen om die editie voor Waynes honderdste verjaardag uit te brengen. Gelukkig leeft Wayne nog steeds. Afgelopen 29 juli vierde hij zijn 102e verjaardag.

Zijn er nog personen die je zou willen portretteren?

JJ: Ik kan nog een flinke lijst opnoemen en dan komen alle

Impressie van Pinball Magazine No. 4

32

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

bekende namen voorbij. Steve Ritchie, Pat Lawlor, John Youssie, Doug Watson, Gary Stern. Het probleem is dat niet iedereen even goed kan vertellen, of de tijd heeft om leuke anekdotes op te duiken. Er gaat ook voor de geïnterviewde gast een hoop tijd zitten in zo’n interview.

Die tijd heeft niet iedereen. En niet iedereen wil alles vertellen. Voor een hoop mensen zijn bepaalde namen heilig, maar sommige van die namen kunnen flink van een voetstuk vallen als je vragen stelt over bepaalde situaties uit hun verleden.

Ik probeer alle kanten van iemands carrière te belichten, ook de minder populaire kanten. Niet iedereen wil daar over praten. Overigens zijn er ook ontwerpers met een indrukwekkende staat van dienst, die gewoon niets leuks kunnen vertellen. Dat zijn hele saaie, vermoeiende interviews. Er zit weinig lol in het doen van dergelijke interviews en het uitwerken ervan.

Als het aankomt op speciale wensen wanneer ik mensen interview, dan heb ik het liefst dat ze benaderbaar en open zijn. Ik heb in 2013 en 2019 geprobeerd om Cassandra ‘Elvira’ Peterson te interviewen.

Pinball koffie­ tafelboek, door Santiago Ciuffo, uitgegeven door Jonathan

Haar manager is helaas nogal, laat ik het aardig formuleren, beschermend en hij staat ook niet bepaald bekend als de makkelijkste om mee om te gaan. Vandaar dat je ook nergens interviews met Elvira hebt gezien rond de release van Elvira’s House of Horrors. Jammer genoeg gaat er veel tijd zitten in proberen zo’n interview toch te regelen.

Sommige personen zijn open wanneer je met ze praat, maar houden er een beetje dubbele moraal op na wat er gepubliceerd mag worden. In een audio- of videopodcast zijn sommige mensen geneigd om heel veel te vertellen, maar als ze dan in schrift teruglezen wat ze gezegd hebben wordt de helft geschrapt. Want ‘in print’ wegen woorden blijkbaar zwaarder. Daar kan ik slecht tegen. Waarom zou je interessante anekdotes wel in een podcast vertellen, maar niet in een magazine? Dat is toch hypocriet? Om die reden staan sommige medewerkers van Stern niet bepaald boven aan mijn lijstje. Eerdere ervaringen resulteerden in volledig gecensureerde interviews die de moeite van het publiceren niet waard waren.

Dat vind ik dan zonde van mijn tijd en die van de lezer. Ik lever graag kwaliteit en interessante achtergrondverhalen. Ik zou bijvoorbeeld graag een editie wijden aan de geschiedenis van Stern Pinball, maar het heeft weinig zin om te praten met de mensen die er nu werken.

Dan is alles fantastisch. Het wordt veel interessanter door te praten met de mensen die er niet meer werken.

Dan krijg je verhalen te horen die anders nooit naar buiten zouden komen.

Als ik je vraag om je eigen favoriet te kiezen uit de serie van vijf, is dat waarschijnlijk zoiets als je vragen om je favoriete kind te noemen.

Laten we het daarom anders doen.

Noem uit elke nummer één element waar je met veel plezier aan terugdenkt (en leg uit waarom).

JJ: Voor editie een is dat zonder meer het interviewen van Roger Sharpe.

Ik heb enorm veel van hem geleerd.

Hij is zo ontzettend goed in het

kiezen van zijn woorden, dat dwingt gewoon respect af. Ik ben ook erg trots op het feit dat ik zijn vrouw Ellen heb weten te strikken voor een aanvullend interview. Daarmee had ik een primeur.

“Het is uiteindelijk gelukt om de in opspraak geraakte John Popadiuk te interviewen” Voor editie twee was ik erg blij met de bijdragen van Greg Freres. Greg heeft bij behoorlijk wat DennisNordman-games het artwork verzorgd. In tegenstelling tot Dennis, zit Greg graag op de praatstoel. Daarnaast ben ik ook blij met het fotomateriaal dat beiden beschikbaar hebben gesteld ter illustratie van de coverstory.

Na de tweede editie kwam ik via Facebook met de Argentijnse fotograaf Santiago Ciuffo in contact. Hij had in eigen beheer een prachtig fotoboek over flipperkasten uitgegeven. Toen ik dat wilde bestellen, bleek dat hij moeilijk vanuit Argentinië kon exporteren. Toen heb ik aangeboden de rechten van zijn boek te kopen en het boek voor de rest van de wereld uit te geven. Los van dat dat boek

erg goed ontvangen werd, heeft het tot een hechte vriendschap met Santiago geresulteerd waar ik erg dankbaar voor ben.

Voor editie drie heb ik erg veel moeite moeten doen om de toen behoorlijk in opspraak geraakte John Popadiuk zover te krijgen om een interview te geven en zijn KISS-prototype artwork en schetsen beschikbaar te stellen.

Dat is uiteindelijk gelukt en echt last minute toegevoegd. Daar was ik op dat moment erg blij mee.

Het maakt het magazine volgens mij extra interessant. Niet alleen vanwege de exclusieve foto’s en artworkschetsen, maar ook omdat het aangeeft hoe men bij Stern destijds handelde.

Voor editie vier ligt het voor de hand om de interviews met Mark Ritchie en enkele van zijn directe supervisors George Petro en Eugene Jarvis, beiden zeer grote namen in de videogame-industrie, te noemen. Waar ik misschien met nog wel meer plezier aan terugdenk is het interview met Barry Driessen en Jaap Nauta van Dutch Pinball, dat werd afgenomen op het terras van Café Lebowski in Utrecht, en het interview met Jean-Paul de Win van Jersey Jack Pinball. Het interview met Dutch Pinball werd afgenomen vlak voor de problemen met hun toenmalige fabrikant begonnen, dus alles zag er toen nog zeer florissant uit.

33

Met deze interviews kon ik de Nederlandse invloed binnen de flipperindustrie bij een grote groep lezers onder de aandacht brengen. Ik denk dat we erg trots mogen zijn op wat deze mensen bereikt hebben.

Bij nummer vijf ontkom ik er niet aan om Wayne Neyens te noemen.

Wayne heeft me beide bezoeken bijzonder gastvrij ontvangen en hij genoot ervan om terug te blikken op zijn carrière. Tijdens mijn eerste bezoek had ik nog geen foto’s van Waynes games en wist ik niet goed wat voor verhaal het zou worden.

Wayne is op basis van de flyers van zijn games, die hij in een grote map gebundeld heeft, gaan vertellen over wat hij zich over die bewuste games herinnerde. Nadeel was echter dat die flyers nauwelijks details tonen.

Toen ik twee jaar later terugkwam had ik in de tussentijd foto’s gemaakt van vrijwel al zijn games. Aangezien Waynes ogen niet zo goed meer zijn, had ik van Ed VanderVeen, organisator van het Texas Pinball Festival, een beamer geleend. Daarmee heb ik

bij Wayne thuis die foto’s op de muur in zijn woonkamer geprojecteerd, zodat ze min of meer op ware grootte getoond werden. Dat kon Wayne erg waarderen.

De verschijningsfrequentie van Pinball Magazine varieert. Dat is niet zo vreemd, want het schrijven van een nummer met meer dan 200 pagina’s is een arbeidsintensieve klus. Durf je je al te wagen aan de verschijningsdatum voor een nieuw nummer? Kun je al een tipje van de sluier oplichten over het thema?

Nummer zes zal grotendeels in het teken staan van de carrière van Python Anghelo. Die naam doet niet bij iedereen een belletje rinkelen.

Python is het bekendst van zijn artwork voor flippers als Pin-Bot, Comet, Cyclone, The Machine: Bride of Pin-Bot, Taxi, Big Guns, Police Force, en het Pinball Circus prototype. Daarnaast staat Python bekend als iemand die van zijn hart geen moordkuil maakt. Oorspronkelijk was die coverstory bedoeld voor

nummer drie. Ik heb destijds meer dan vijftig uur interviews en conversaties met Python uitgeschreven.

Probleem was echter dat Python zich, geheel in de lijn der verwachting, bijzonder negatief uitliet over een aantal van zijn voormalige collega’s, hun kwaliteiten en het latere verloop van zijn carrière. Tel daarbij op dat een deel van zijn verhalen compleet verzonnen bleken, of historisch niet bleken te kloppen.

Daar was ik op een gegeven moment zo klaar mee dat ik die coverstory opzij heb gelegd. Python is in de tussentijd overleden. Regelmatig krijg ik de vraag wanneer ik deze coverstory publiceer. Inmiddels ben ik weer begonnen met het verder bewerken van de al uitgeschreven interviews, maar het is nog te vroeg om aan te geven wanneer editie zes zal verschijnen. Ik hou er wel rekening mee dat deze coverstory over twee edities verspreid zal worden.

Het eerste deel zal dan draaien om Pythons carrière bij Williams, deel twee over zijn werk voor Capcom Pinball en verder.

Impressie van Pinball Magazine No. 5

34

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Pinball Magazine No. 1 Augustus 2012, 112 pagina’s (reprint 124 pagina’s) Hoofdthema: de carrière van Roger Sharpe in de flipperindustrie Bijzonderheden: Bevat ook anekdotes van Josh en Zach Sharpe, Ellen Sharpe en Steve Epstein.

Pinball Magazine No. 2 September 2013, 188 pagina’s (reprint 192 pagina’s) Hoofdthema: De carrières van Dennis Nordman en Greg Freres Bijzonderheden: bestverkochte editie van Pinball Magazine tot nu toe.

Santiago Ciuffo – PINBALL April 2014, hardcover koffietafelboek, 208 pagina’s Hoofdthema: prachtige foto’s van flipperkasten in Argentinië.

Bijzonderheden: in vergelijking tot Pinball Magazine hier meer foto’s en zeer weinig tekst.

PINBALL M

A

G

A

Z

I

N

E

5

Special: Wayne Neyens His entire career at Western and D. Gottlieb including over 159 game designs

contributions by Gordon Hasse, Bob Herbison, Larry Zartarian + others

Plus: The Pinball Resource, Chicago Gaming, Scott Danesi, Jack Danger, Antoinette Johnson, and much more

Pinball Magazine No. 3 Oktober 2015, 260 pagina’s Hoofdthema: de hoogtijdagen van Bally, KISS-flipperkasten Bijzonderheden: de carrières van flipperkastontwerper Jim Patla, grafisch artiest Kevin O’Connor en marketingmanager Tom Nieman worden geheel besproken met deze personen.

Pinball Magazine No. 4 November 2016, 244 pagina’s Hoofdthema: de carrière van Mark Ritchie Bijzonderheden: bevat bijdragen van Eugene Jarvis en George Petro, zwaargewichten in de wereld van arcade-amusement, met wie Mark bij Williams werkte en nu zijn baas zijn.

Pinball Magazine No. 5 Juli 2018, 360 pagina’s Hoofdthema: de carrière van Wayne Neyens Bijzonderheden: dikste uitgave van Pinball Magazine tot op heden. Uitgegeven ter gelegenheid van de 100e verjaardag van Gottliebs flipperkast­ ontwerper Wayne Neyens.

35

Bas Vis

NFV-kastenveiling 2020 De resultaten In Spinner 2 en bij de ALV kondigden we de NFV-kastenveiling 2020 aan. Zo’n twintig kasten uit de opslag werden gefotografeerd, getest en beschreven. Bob van Leeuwen ontwikkelde een zeer fraaie veilingsite voor deze veiling en toen kon op 1 augustus het bieden van start gaan. Vooraf waren er zeker twijfels: zou er in de zomerperiode wel belangstelling zijn voor de veiling? Hadden we de minimumprijzen niet te hoog bepaald? Binnen een week was duidelijk dat die twijfels niet terecht waren. En toen moesten de spannendste weken natuurlijk nog komen…

De veilingsite De veiling was alleen voor leden, dus de eerste stap voor geïnteresseerde flipperaars was: inloggen.

Daarna kwam er een compacte omschrijving van de opzet van de veiling, de wijze van bieden en vervolgens de informatie over de kasten. Netjes alfabetisch gerangschikt, met steeds per kast een reeks foto’s en een korte beschrijving van de technische en uiterlijke staat. Per kast was vooraf een richtprijs bepaald en een minimumbiedprijs (25% onder de richtprijs). Zodra je een bod op een kast gedaan had, kon je de ontwikkeling van de prijs van de kast eenvoudig volgen in je eigen biedingenoverzicht. De biedingen werden ook afzonderlijk getoond.

Het verloop van de veiling Vanwege de zomervakanties was er gekozen voor een veilingduur van bijna vier weken, zodat alle leden in de gelegenheid zouden zijn om zich van de veiling op

36

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Errol Klein (zeldzameflippers.nl) neemt zijn nieuwe aanwinst mee

de hoogte te stellen. Met alle moderne hulpmiddelen was het volgen van de ontwikkelingen simpel te doen. Het leek erop of het volgen van de biedingen een leuk tijdverdrijf was tijdens de vakantieweken.

Bijschrift.

Kleur bol naar soort artikel

Deel van de geveilde kasten

De veilingsite

Sheet1

Flipperkast Argosy Big Deal Big Guns Charlie’s Angels Check Mate Close Encounters of the Third Kind Dealers Choice Dolly Parton Dragon Dungeons & Dragons Flash Four Million BC Gorgar Lady Luck OXO Raven Royal Flush Scorpion Spirit of 76 Teenage Mutant Ninja Turtles Time Warp

Biedingen 18 5 25 9 8 12 13 29 6 24 13 7 16 21 0 8 4 8 9 26 3

Startbod 310 280 540 460 90 350 310 460 350 610 400 390 250 280 – 310 310 610 310 910 100

Eindbod % op startbod 617 99,03% 427 52,50% 1.235 128,70% 777 68,91% 280 211,11% 691 97,43% 530 70,97% 833 81,09% 440 25,71% 1.017 66,72% 820 105,00% 685 75,64% 590 136,00% 525 87,50% – 0,00% 547 76,45% 380 22,58% 941 54,26% 610 96,77% 1.415 55,49% 130 30,00%

Bij het begin van de laatste week van de veiling waren er biedingen op twintig kasten en lag het totaalbedrag aan biedingen al boven wat als richtopbrengst was gehanteerd (EUR 10.000). Sommige leden hadden hun zinnen gezet op één specifieke kast en ondervonden soms de nodige concurrentie.

Bepaalde leden verdeelden hun aandacht, wat dan voor anderen weer aanleiding was om te verzuchten dat er ‘opkopers’ aan het werk waren. De reacties waren overwegend positief, al bleek al snel dat er geen echte koopjes te halen vielen.

De resultaten van de veiling In de laatste uren was de biedingsactiviteit duidelijk nog wat hoger. Voor vrijwel alle kasten kwam de prijs in het laatste uur tot stand. Bij tien gebeurde dat in de laatste zes minuten en bij vijf kasten plaatste de hoogste bieder het bod in de laatste vijftien seconden. Op donderdag 27 augustus 2020 om 18.00 uur was de veiling gesloten. Hiernaast het verloop en de resultaten.

Cijfers onder voorbehoud.

Na afloop van de veiling kregen alle hoogste bieders bericht om afspraken te maken over de financiële afwikkeling en het ophalen van de kast(en). Uiteindelijk waren er dertien verschillende kopers die bij elkaar EUR 13.490 betaalden voor de twintig kasten. Zoals toegezegd, gaat het geld geïnvesteerd worden in de collectie. Volgens goed Hollands gebruik hadden we nog geen precieze besteding bepaald. Iets van de huid niet verkopen….

Wordt vervolgd in Spinner 4!

37

Ronald Eijkman

Digital Pinball

Japanse PC Engine en Amerikaanse TurboGrafx

Alien Crush - TurboGrafx 16 Eens in de zoveel tijd stond er in de vorige eeuw wel eens een partij op die de concurrentie met SEGA en Nintendo wel aan wou gaan, door een betere of snellere spelcomputer te maken. NEC was zo’n partij, die vanaf 1987 in Japan een enorm succes had met de PC Engine, een mooie compacte console met veel potentie vanwege de 16-bits videochip die erin zat. De PC Engine werd uitgebracht voordat SEGA met de Mega Drive kwam. Ook Nintendo was nog lang niet zo ver om de 16-bits Super Nintendo Entertainment System (SNES) in de markt te zetten.

TurboGrafx 16 Vanwege dat succes in Japan was NEC vastberaden om de PC Engine in Amerika en later Europa te lanceren.

De naam ‘PC Engine’ zou volgens een testteam niet in de smaak vallen bij de Amerikanen, net als het formaat.

Dat was veel te klein en te truttig. Dus moest de console een nieuw ontwerp en een nieuwe naam krijgen. De gamecomputer werd omgedoopt tot TurboGrafx 16, een verwijzing naar de sterke grafische prestaties van het apparaat. Het nieuwe ontwerp liet heel lang op zich wachten. Pas in augustus 1989 werd de TurboGrafx op de Amerikaanse markt losgelaten.

Te laat, want SEGA had zijn Amerikaanse versie van de Mega Drive (de Genesis, zie Spinner 2019-3) al klaar en leverde deze ook nog eens met een conversie van de arcadehit ‘Altered Beast’ (later vervangen door Sonic The Hedgehog). Daar kon NEC met de game ‘Keith Courage in Alpha Zones’ niet tegenop. Daarnaast had de TurboGrafx maar één controllerpoort. Als je met z’n tweeën wilde gamen moest je een zogenaamde TurboTap aanschaffen. Dat was Ook het niet zo handig met opkomende titelscherm is multiplayer-games zoals de geïnspireerd op het werk van Street Fighter serie.

H.R. Giger

38

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Voor- en achterkant van de spelverpakking Op die TurboTap kon je in totaal dan wel vijf controllers aansluiten, maar er waren maar weinig spellen die je met vijf spelers simultaan kon spelen. Daarentegen was de TurboGrafx 16 wel de eerste spelcomputer waarop je een cd-romstation kon aansluiten. Dit werd verkocht als de TurboGrafx-CD en zorgde voor meer opslagcapaciteit, dus uitgebreidere mogelijkheden. Dit verbeterde het magere succes van de TurboGrafx 16 buiten Japan echter niet. Toch zijn er behoorlijk wat games uitgegeven voor de console. Het aantal pinballgames is zeer beperkt, maar de games die er zijn, zijn gelijk ook legendarisch te noemen.

Alien Crush Deze bijzondere flippergame is in 1988 exclusief uitgebracht voor de PC Engine en in 1989 voor de TurboGrafx. Het spel is het eerste deel van de ‘Crush serie’, een reeks pinball-games die naast Alien Crush bestaat uit Devil’s Crush (1990) en Jaki Crush (SNES, 1992). Het thema van Alien Crush doet gelijk denken aan de Alien films, en dus aan de hersenspinsels van H.R. Giger. Het thema is erg goed uitgewerkt, er is veel aandacht besteed aan de details van de aliens op en in het speelveld.

De ontwikkelstudio moet voor ogen hebben gehad dat dit een videogame moest worden en geen digitale versie van een echte flipperkast. Tijdens het spelen waan je je namelijk gelijk (een mannelijke versie van) Sigourney ‘Ripley’ Weaver als je de aliens met je stalen ballen te lijf gaat. Dat de aliens het op de bal gemunt hebben wordt al heel snel duidelijk. Ze komen overal tevoorschijn; uit een opensplijtend brein, uit de rand van het speelveld of uit gaten in het speelveld tijdens één van de vier bonusspellen, die elk bestaan uit één scherm. Het reguliere speelveld bestaat uit twee schermen, elk met een eigen set flippers. De schermen scrollen niet met de bal mee en dat zorgt soms voor een onrustig tafereel als de bal snel tussen het onderste en het bovenste

scherm heen en weer rolt. Je zou kunnen zeggen dat de ontwikkelaar hier een steekje heeft laten vallen, zeker ook omdat de TurboGrafx op grafisch vlak genoeg mogelijkheden biedt.

Game over!

Als je het spel start, kun je de bal­snelheid instellen. Je hebt de keuze uit ‘fast’ en ‘slow’. Deze instelling is enigszins misleidend, want de bal rolt in wezen niet langzamer als je ‘slow’ hebt gekozen. Daarentegen is de hellingshoek van de kast wel veel kleiner, dus de bal rolt minder snel naar beneden. Dit geeft je meer tijd om je schoten voor te bereiden, maar het duurt soms wel erg lang voordat die bal eindelijk eens bij je flippers is aangekomen. Dus voor een actiever spelletje flipperen ga je voor ‘fast’. Vervolgens kun je uit twee muziekjes kiezen: Lunar Eclipse, een rock-achtig deuntje en Demon’s Undulate, een dreigend muziekje dat doet denken aan de soundtrack van Jaws. Beide muziekjes passen prima in het thema. Als de bal eenmaal in het spel is, merk je dat de TurboGrafx een grafische krachtpatser is.

De bal beweegt heel soepel en snel door het speelveld en het balgedrag is heel natuurgetrouw. Er is helaas geen multiball. Je hebt drie ballen om zoveel mogelijk punten te halen.

39

Daar zit een limiet aan, je kunt namelijk maximaal 999.999.900 punten bij elkaar harken. Op dat moment ontploft het speelveld en word je gefeliciteerd: je hebt alle aliens gemold! Game over! Dit zal echter geen makkelijke opgave zijn: om zoveel punten te halen moet je ongeveer tien uur spelen.

Levend speelveld Er gebeurt van alles tijdens het spel en het is een feest voor het oog, het speelveld lijkt wel te leven. In het bovenste gedeelte zie je een groot brein. Als je dit brein aan de voorzijde tien keer raakt (wat niet zo makkelijk is als het lijkt), splijt het open en komen er drie aliens uit die je met de bal kunt killen. Aan de rechterzijde zit een soort schedel met tien ogen (de bonusteller voor het bovenste scherm) en tentakels die de bal op kunnen slokken. Als het blauwe oog verlicht is, worden de bonuspunten die je in het bovenste speelveld hebt vergaard aan je punten toegevoegd. Verder zie je drie paar kaken, twee aan de linkerzijde en één paar onder de schedel. Als de pijl groen is, wordt de bal opgegeten en weer uitgespuugd. Is de pijl geel dan word je naar één van de vier bonusspellen getransporteerd.

Dan zit er tussen de kaken aan de linkerkant nog een oog. Als je dat raakt, veranderen de drie popbumpers van positie. En dat is het leuke van dit flipperspel, het is een echte videogame, er gebeuren dingen die in een normaal flipperspel nooit voor zouden kunnen komen.

Monstrueuze wanschepsels In het onderste speelveld valt gelijk de alien in het midden op. Dit gedrocht met twaalf ogen dient als bonusteller voor het onderste scherm. De bovenste drie ogen zijn interactief en verhogen de bonus.

De monsters aan de linker- en rechterzijde dien je zo snel mogelijk op te ruimen. Heb je ze alle zes gekild zonder dat ze de mogelijkheid hebben gekregen om terug te komen, dan verschijnen er drie aliens op het veld. De bek van het monster in het midden is ook open. Schiet je daar de bal in, dan krijg je de opgebouwde bonus. Is de pijl naar de bek ook nog eens geel, dan ga je naar het

40

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Het gehele speelveld van Alien Crush

Bonusspellen

vierde bonusspel. Met de slingshots is ook iets vreemds aan de hand. Die lijken steeds verder open te barsten naarmate ze vaker geraakt worden door de bal. En ja hoor, na tien keer spatten ook deze cocons uit elkaar en zien monstrueuze wanschepsels het levenslicht. Denk maar niet dat je ervan af bent als je ook dit duivelsgebroed om zeep hebt geholpen: er groeien snel weer nieuwe cocons.

Bonusspellen Om echt veel punten te halen, is het zaak om je bal naar de bonusspellen te dirigeren. En dan vooral op de momenten wanneer de bonusteller op standje maximaal staat. Schiet op de targets met geelverlichte pijlen en je wordt naar het bonuswalhalla geteleporteerd. Het doel van de meeste bonusspellen: zoveel mogelijk of alle aliens killen. De bonusspellen met de roze schedels en de groene monsters stoppen als je alle aliens gekild hebt.

Als je de duizendpoot te grazen hebt genomen verschijnt er doodleuk weer een nieuwe. Leuk voor de bonus, maar na de vierde duizendpoot ontstaat de neiging om even de andere kant op te kijken en de bal te laten drainen. Het moeilijkste bonusspel is dat met de twaalf popbumpers, waarvan er drie ook nog eens bewegen. Je moet ervoor zorgen dat de oogjes naast de popbumpers rood worden, maar de bal krijgt door die enorme hoeveelheid bumpers binnen korte tijd een hoge snelheid en verdwijnt heel vlot tussen de flippers.

Die gaan we weer spelen!

Alien Crush is echt een heel gaaf flipperspel. Ondanks dat het spel meer dan dertig jaar oud is, is het nog steeds prima speelbaar. De graphics, de gameplay, de muziek, alles past perfect bij elkaar. Als je dit spel weer wilt spelen, zijn er best wel wat mogelijkheden als je zelf geen

TurboGrafx hebt. Als eerste natuurlijk een emulator. Ik heb Alien Crush gespeeld met de BizHawk-emulator.

Ga naar www.dosgamers.com/tg-16 voor een handleiding. Omdat Alien Crush zo’n vermaarde flippergame is, is het spel voor verschillende platformen opnieuw uitgebracht: een 3D-versie in 2008 voor de Wii (onder de naam Alien Crush Returns), in 2011 verscheen het spel op de PSP en de Playstation 3 en in 2014 kwam er een versie voor de Wii U en de Nintendo 3DS uit. Daarnaast is ook van de TurboGrafx onlangs een mini-variant uitgebracht. Door het coronavirus zijn leveringen echter vertraagd. Ook al is deze TurboGrafx mini officieel vanaf 5 juni verkrijgbaar in Europa, je moet goed je best doen (en in sommige gevallen een dikke portemonnee hebben) om er eentje te bemachtigen. De mini wordt geleverd met 57 klassieke TurboGrafx en PC Engine games en Alien Crush zit daar natuurlijk bij.

Alien Crush Returns en de TG16 mini

Bonusspel met de onverslaanbare duizendpoot 41

Ronald Blom

Gator speelveld uit Visual Pinball

De Gator Dat is de favoriete kast van Mensje van Keulen (in 1973). Hoe ik dat weet? Zie bijgevoegd artikel uit het werkje ‘Same player shoots again’ waarin ze destijds een lofzang over deze machine heeft geschreven. Is dit terecht? Het antwoord is vrij eenvoudig: in haar visie, ja.

Of een ander dat vindt, is heel persoonlijk; de ‘droommachine’ van de een is de ‘grafbak’ van een ander.

Ieder zijn ding. Wat ik ervan vind?

Leuk, absoluut! En een toepasselijke naam vanwege de vele ‘gates’ die geopend kunnen worden en de woordspeling Gator hierop.

Deze kast mag niet verward worden met de Nip-it waar ook krokodillen

op staan. Goed, een spelbeschrijving kan dan nuttig zijn, en ja, voor de DMD-generatie, ook deze krasseknarrenkasten hebben spelregels.

Indien na het afschieten de bal over de verlichte rollover gaat, dan levert dit honderd in plaats van tien punten op en komt de bal tussen de bumpers om meteen van leer te trekken. Daaronder zie je op het

middenbord allerlei filmlampen staan met kleuren, deze geven aan welke combinatie welke gate opent. Een, twee en drie zijn rood en openen de onderste gate, alhoewel dat niet altijd zo is. Het leuke bij deze kast is dat de flippers dichtgaan op het moment dat de twee wordt geraakt. Gebeurt dit, dan sluit ook de gate en wordt dit weer een exitballhoek. Wordt het weer wat lastiger...

Mensje van Keulen over het flipperspel in ‘Same Player Shoots Again’

42

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Ronald Blom bij de opgeknapte Gator van de NFV

De middelste gate gaat open als de nummers een tot en met vijf gehaald worden, dit is de eenvoudigste, maar zoals je ziet ook de lastigste om te halen. De bovenste krijg je door de nummers vier en vijf, of een goed schot door de rollover nummer zes. Dit is ook een van leukste schoten die je kunt maken: een poeier met de flipper door de rollover en meteen door de gate.

De special in de linkeroutlane krijg je door alle nummers te halen, dit levert afhankelijk van de afstelling een vrij spel, extra bal of extra punten op. Het lastige bij deze kast is om de special te halen want elke keer dat de bal door een van de gates bij de afschieter terechtkomt gaat alle verlichting weer uit. En last but not least, is de special verlicht dan gaan de flippers niet meer dicht om het geheel nog lastiger te maken.

Deze kast is, mits goed afgesteld,

behoorlijk snel en onvoorspelbaar, niet zo vreemd als je beseft dat rechts/midden er nog een derde slingshot zit die de bal niet naar boven, maar naar beneden schiet.

Het bijzondere aan de Gator van de vereniging is dat dit een relatief gaaf exemplaar is. Veel Gators en tijdgenoten hebben als een vorm van modernisering een extra (dummy) zero bij de scores gekregen om deze mee te kunnen laten gaan met de nieuwere kasten die deze standaard meekregen (soort inflatiecorrectie).

Een andere ‘bijzonderheid’: dit is de Engelse versie. Bally heeft lange tijd kasten uitgebracht in zowel het Engels als het Duits. Dit zijn geen mindere kasten alleen de opschriften zijn in het Duits. Bij deze hebben ze wel de naam nog aangepast en dit gebeurde niet zo vaak: Alligator.

Deze worden vaak als mindere kasten gezien dan de Engelstalige

wat complete onzin is, het spel wordt er niet minder om als je in plaats van de vertrouwde term ‘Tilt’ ineens ‘gekippt’ ziet. Je weet meestal donders goed waarom dat er staat!

Ik moet wel bekennen dat de speelveldlayout niet heel origineel is: er zijn in de jaren zestig nog twee kasten te vinden met dit spel: Sheba uit 1965 en de Campus Queen uit 1966. Verschil is wel dat deze kasten de zipper-flippers niet hebben en die geven toch net een andere spelbeleving! Kniesoor die daar op let: probeer ze maar eens te vinden tegenwoordig.

Het kan zijn dat de kast nog wat ‘nazicht’ nodig heeft als ik in het clubhuis kom, dat is vaker zo, stilstand is vaak achteruitgang…

Maar ik zal er zeker op spelen, die kans laat ik me niet ontnemen.

No balls….defective machine...

43

Ronald Eijkman

De mensen achter de Spinner “Het is hard werken, maar iemand moet het doen” De Spinner. Ons clubblad waar we trots op zijn. We zitten in de negenentwintigste jaargang en de Spinner heeft vanaf de eerste jaargang een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Er zijn in de loop van de jaren heel veel mensen geweest die zich met ziel en zaligheid hebben ingespannen om elk kwartaal een mooi en gevarieerd flippermagazine te maken. Wie waren dat allemaal? En welke invloed hebben ze gehad op de vorming van de Spinner? Tijd voor een overzicht.

1992-1993: De eerste jaren De Spinner is in 1992 begonnen als zwart-wit magazine van vierentwintig pagina’s met alleen maar tekst en advertenties. Op het moment dat het clubblad nagenoeg klaar is voor de drukker, valt de redactie door opstartproblemen in de vereniging uiteen. Het voortbestaan van de vereniging is even onzeker, maar wordt toch weer opgepakt. Een interim-redactie wordt uiteindelijk gevormd door secretaris Carel Gijsen en voorzitter Freerk André de la Porte en zo is de eerste Spinner alsnog een feit. Deze wordt in oktober 1992 uitgebracht en zodoende kent jaargang één ook maar één Spinner.

Bijzonder is dat deze Spinner een gekleurde voorkant heeft, maar dat is een uitzondering. Het zal nog tien jaar duren voordat er weer wat kleur in de gedrukte versie van de Spinner zal voorkomen. In jaargang twee gaat de redactie volle bak aan de slag om de beoogde vier Spinners per jaar af te leveren. Dat is min of meer gelukt, aangezien Spinner 4 van 1993 uiteindelijk in 1994 verschijnt. Carel maakt hierna geen verdere Spinners meer.

44

De eerste Spinner uit 1992 1994-1997: Nieuwe mensen, verdere ontwikkeling Met de komst van Ferdi van Os verandert er begin 1994 veel voor de Spinner. Ferdi gaat het programma PageMaker gebruiken (wat aanvankelijk van Aldus Corporation is en in 1994 wordt de software overgenomen door Adobe) en daarmee wordt er een vormgeving geïntroduceerd die in de basis jaren stand

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

zal houden. Vanwege het verlate decembernummer van 1993, zijn er in 1994 maar drie Spinners uitgebracht. In 1995 wordt de vormgeving wat bijgeschaafd en wordt de redactie uitgebreid met onder andere Ad Jonker en Guus Arens. Dit heeft als gevolg dat de omvang van de Spinner blijft groeien: het laatste nummer van 1995 telt maar liefst zesendertig pagina’s!

1994: de Spinner wordt opgemaakt met PageMaker In 1996 voegen Arjan Lugthart en Martijn van Aken zich bij de redactie.

Martijn zal zich ontpoppen als een drijvende kracht achter de Spinner.

In het eerste nummer van 1997 stelt hij zich voor als de hoofdredacteur van de Spinner en neemt daarmee de plaats in van Ferdi.

1998-2005: Jaren van stabiele groei In 1998 wordt de Spinner door een nieuwe drukker gedrukt en wordt er meer aandacht besteed aan de grafische aankleding. Dat jaar voegt ook secretaris Jurgen van de Peppel zich bij de redactie en deze samenstelling van de redactie blijft tot eind 2001

Redactieleden Martijn van Aken en Ad Jonker anno 2001

Ferdi van Os anno 2007 gehandhaafd. Ook in 2001 is er weer een hoogtepunt: de tweede editie bestaat uit zestig pagina’s. Dat dit uitzonderlijk is, blijkt wel uit de derde editie, die traditiegetrouw wat minder omvangrijk is vanwege de vakantieperiode. Deze editie telt weer vierenveertig pagina’s. Dan is daar de eerste Spinner van 2002. Wat opmaak betreft geen verandering, maar dit is wel de eerste Spinner met weer een kleurencover! Het is nog even de vraag of de kleurencover blijft (hetgeen met name aan de kosten ligt), maar de zwart-wit cover is sindsdien niet meer teruggekeerd. Van 2002 tot en met 2006 wordt de redactie niet meer genoemd in het

colofon, maar wordt gesproken over ‘medewerkers’. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen vaste medewerkers en mensen die incidenteel eens een artikel aanleveren voor de Spinner. Beide groepen zijn natuurlijk enorm van belang voor het voortbestaan van de Spinner. Eind 2005 neemt Martijn van Aken afscheid van het Spinnerteam.

2006-2009: Meer kleur voor de Spinner In 2006 wordt een hele nieuwe redactie gevormd, welke bestaat uit Jonathan Joosten, Bas Vis, Alex Duin en Jim Jansen.

2002: eerste Spinner met kleurencover

45

2006: de Spinner in kleur

Jonathan Joosten

Jonathan neemt de eindredactie op zich en vraagt zich gelijk af waarom de redactie blijft ploeteren met PageMaker, terwijl Adobe ook InDesign heeft. En zo wordt de Spinner opgemaakt met InDesign.

De vormgeving verandert daarmee ook en de laatste Spinner van 2006 is de eerste Spinner met deze vormgeving, maar ook de eerste Spinner die geheel in kleur is opgemaakt. Opgemaakt betekent niet dat de Spinner ook in die hoedanigheid bij de leden wordt afgeleverd. Dit gebeurt pas bij de derde editie van 2008, als we weer overstappen naar een andere drukkerij. En zoals dat wel vaker gaat met mensen die veel innovatie inbrengen: zij vertrekken ook weer relatief snel omdat ze om een nieuwe uitdaging verlegen zitten.

Zo ook Jonathan. Zijn laatste Spinner

Theo van Vroenhoven

46

is de eerste van 2009. De tweede editie van 2009 wordt nog wel door Jonathan opgemaakt, weliswaar tegen betaling. En dat druist in tegen het verenigingsprincipe. Dus stort Laurens Linssen zich op de opmaak, welke daardoor ietwat versobert.

Eind 2009 wordt dit klusje overgedragen aan Theo van Vroenhoven.

2010-2014: Terug naar twee man In 2010 neemt Theo de eindredactie op zich. Misschien is die keuze uit nood geboren, want de redactie bestaat op dat moment uit twee man: Theo van Vroenhoven en Bas Vis. Zij krijgen daarbij hulp van Laurens voor het samenvoegen en drukklaar maken van de Spinner. Dit blijft lange tijd zo, maar dat hebben de mannen misschien aan zichzelf te danken. Als je een klus goed klaart, denkt men al snel: dat loopt prima, dat zit wel snor. Pas in 2012 doet Theo een oproep voor versterking. Daar komt in 2013 gehoor op: Rens Hooijmaijers meldt zich. Al snel blijkt dat Rens een enorme aanwinst voor de redactie is. Onder het mom ‘het is hard werken, maar iemand moet het doen’ schrijft Rens zich suf, waardoor op sommige momenten de Spinner ook wel de ‘Renser’ wordt genoemd.

In 2014 sluit ook Barry Driessen zich aan bij de redactie. Hij neemt dan voornamelijk het samenstellen van het blad voor zijn rekening, alsook het ontwerp van de cover. Ondertussen is het categoriseren van artikelen in 2011 geïntroduceerd.

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

De onderverdeling in ‘top stories’, ‘vereniging’, ‘evenementen’ en ‘overig’ kennen we nu nog steeds.

2015-2017: Professionele opmaak Na vijf jaar gebruik te hebben gemaakt van het erfgoed van Jonathan en Laurens, is het in 2015 tijd geworden voor een nieuwe opmaak.

Geheel belangeloos heeft ‘Brr Brr, werkplaats voor visuele communicatie’ uit Haarlem ons voorzien van een ontwerp en een setje InDesign-templates. De redactie is bekend met InDesign, dus schakelt moeiteloos over. Het nieuwe design is een

2015: professionele opmaak

vera­deming: meer rust, meer functionele witruimtes, meer balans. Het blad wordt daarmee steeds verder geprofessionaliseerd. In 2015 komt Jos van Rixel de redactie versterken.

Vanwege zijn grafische achtergrond richt hij zich direct op de opmaak.

Theo hoeft het dus niet meer alleen te doen. Toch geeft hij in 2017 aan de redactie te willen verlaten. Na ruim zeven jaar wil hij de Spinner ook wel eens ontvangen zonder dat hij weet wat erin staat. In de loop van 2017 heeft hij regelmatig contact met Ronald Eijkman, die op dat moment elk kwartaal een artikel over flipperen op de computer verzorgt. Ronald wordt betrokken bij Theo’s grootste project tot dan toe: Spinner nummer 100, de jubileum-Spinner. Dat moet de dikste Spinner ooit worden (hij zal uiteindelijk honderdveertig pagina’s tellen), maar wel met maar één thema: alles over de NFV van de afgelopen vijfentwintig jaar. Het is een enorm project, waar toch zeker driekwart jaar aan is gewerkt. Maar

“En wat dacht je van alle mensen die wat geschreven hebben voor de Spinner?”

de geschiedenis van (alle aspecten van) de NFV wordt er heel mooi in samengevat. Ronald verdiept zich in InDesign en aan het einde van 2017 kan Theo met een goed gevoel stoppen.

2018-heden: De laatste jaren In 2018 neemt Ronald de rol van Theo als eindredacteur over. Ronald is iemand die graag bestaande concepten analyseert en optimaliseert. En dat geldt ook voor de Spinner.

Innovatie en verandering staan dus niet bovenaan het lijstje. Wel het verder professionaliseren van het blad, gebruikmakend van de beschikbare middelen. Ook blaast Ronald het openingsstuk ‘van de redactie’ nieuw leven in, door er een meer columnachtige vorm aan te geven. Wat opmaak betreft verandert er niet heel veel, er worden in de loop van de tijd wat kleine wijzigingen doorgevoerd en er wordt gestreefd naar een evenwichtige indeling van artikelen. Eind 2018 plaatst Ronald een oproep: ‘krijg jij gelijk uitslag als je iemand “ik ben ouder als hem” hoort zeggen?’ Mark Moolhuizen reageert als eerste en voegt zich begin 2019 bij de redactie om de Spinner in grammaticale topvorm te krijgen alvorens deze naar de drukker gestuurd wordt. Ook oude bekende Gerard van de Sanden, die in het verleden veel voor de Spinner geschreven heeft, neemt plaats in de redactie. De redactie is op goede sterkte en de vereniging kan wat de Spinner betreft met een goed gevoel het nieuwe decennium in.

Niemand vergeten?

In bovenstaand overzicht zijn niet alle redactieleden die zich ooit voor de Spinner hebben ingespannen genoemd. Dat wil niet zeggen dat ze het noemen niet waard zijn. Integendeel, sommige redactieleden hebben zich op de achtergrond enorm ingezet voor de Spinner. En wat dacht je van alle mensen die wat geschreven hebben? Daarom zijn alle redactieleden, vaste medewerkers en terugkerende schrijvers (die vijf artikelen of meer hebben geschreven) hiernaast samengebracht. De huidige redactie wordt op de volgende pagina’s uitgelicht.

Ronald Eijkman

De redactie, vaste medewerkers en terugkerende schrijvers door de jaren heen Aad van Dijk, Ad Jonker, Aeneas Verhé, Albert Nomden, Albert Verduijn, Alex Duin, Anouk Groen, Arie Pijl, Arjan Lugthart, Barry Driessen, Bas Vis, Ben Boogaard, Carel Gijsen, Dennis van de Pas, Ed Hut, Eric Bartels, Ferdi van Os, Frank Verweij, Freerk André de la Porte, Geert-Jan de Vries, George Bulte, Gerard van de Sanden, Guus Arens, Harry Koster, Henk de Jager, Jan Izaks, Jeroen Dekker, Jim Jansen, Jonathan Joosten, Jos van Rixel, Joska Keunekamp, Jules Reivers, Jurgen van de Peppel, Laurens Linssen, Lieven Engelbeen, Mark Moolhuizen, Mark van der Gugten, Martijn van Aken, Maurice Schouten, Michel van Kuijk, Mila Groot – van Maarle, Nikky Logan, Niko Groenewegen, Norbert Broman, Pascal van Wonterghem, Patrick van Gelder, Paul Backer, Paul Franssen, Paul Jongma, Peter van Os, Pieter van Leijen, Rens Hooijmaijers, Richard Baan, Ronald Blom, Ronald Eijkman, Sam Lapian, Steven van Houttum, Theo van Vroenhoven, Thijs Borgman, Wil Angenent, William Rijnbeek, Winfred de Ruijter

47

Bas Vis

De mannen van de redactie De huidige redactie is op de vorige pagina’s terloops wel bij naam genoemd, maar ze verdienen het ook om eens fatsoenlijk voorgesteld te worden. Want het samenstellen van de Spinner is elk kwartaal weer een enorme klus. Dat is nooit anders geweest. De mannen van de redactie proberen een gevarieerd en kleurrijk flipperblad met minimaal vierenzestig pagina’s te maken en één van de grootste uitdagingen daarbij is natuurlijk de kopij. Er is een aantal terugkerende rubrieken, goed voor zo’n twintig pagina’s. De rest moet elk kwartaal weer bij elkaar gezocht en geschreven worden. En dat komt elk kwartaal weer helemaal goed dankzij een gemotiveerd en toegewijd redactieteam. Maar wie zijn die mannen?

Jos van Rixel

48

Rens Hooijmaijers

Barry Driessen

Bas Vis Ooit secretaris, al jaren waarnemend-voorzitter, maar dus ook bezig met de Spinner sinds 2006. Hij is daarmee het langstzittende redactielid ooit en heeft veruit de meeste artikelen voor de Spinner geschreven.

Bas verzorgt veelal de wedstrijd- en evenementenverslagen. Hij schrijft ook het stukje ‘Van de waarnemend voorzitter’, waarin hij vaak met een warm clubgevoel over de perikelen rondom de vereniging schrijft. Ondertussen houdt hij ook stiekem een oogje in het redactionele zeil.

spelen en de gaafste gamerooms te bezoeken, en hij schrijft daarover soms de helft van de hele Spinner vol.

Tegelijkertijd is hij ook secretaris en hij verzorgt in die positie de verenigingscommunicatie.

Rens Hooijmaijers Dan onze razende reporter Rens, bij het Spinner-team vanaf 2013. Razende reporter is bijna een understatement, hij reist het hele jaar door stad en land af om recente flipperkasten te

Gerard van de Sanden

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Barry Driessen Barry kennen we allemaal als de man van Dutch Pinball, de eerste en enige Nederlandse flipperkastenfabrikant, maker van The Big Lebowski. Barry heeft zijn handen vol aan Dutch Pinball, maar weet sinds 2014 elk kwartaal tijd vrij te maken voor het samenstellen van de cover en het drukklaar maken van de Spinner.

Jos van Rixel Jos is ook al jaren lid van de redactie.

Hij is er in 2015 bij gekomen. Omdat hij van alle redactieleden het meest

Mark Moolhuizen

centraal woont, is hij vaak gastheer van de redactievergadering. Tijdens die vergadering zorgt hij, naast een drankje en bijbehorende versnapering, ook voor een gedegen samenvatting van de vergadering waarop iedereen kan terugvallen. Hij maakt tevens artikelen in het blad op, op geheel eigen en creatieve wijze.

Ronald Eijkman Ronald is tot de redactie toegetreden tijdens zijn bijdrage aan de jubileum-Spinner van 2017. Sindsdien bewaakt hij de algehele voortgang van het driemaandelijkse Spinner-project en stelt hij de inhoud samen. Daarnaast schrijft hij de laatste twee jaar het openingsstuk ‘Van de redactie’ en verzorgt elk kwartaal een artikel over flipperen op stokoude computers en consoles.

Gerard van de Sanden Gerard is directeur van het “enige en enigste” Dutch Pinball Museum.

Volgens Gerard kun je best vanaf de zijlijn gaan staan schreeuwen dat het allemaal beter kan, maar dan is

het wel zo gepast dat je er zelf ook wat aan doet. Dus heeft hij zich in 2019 bij de redactie gevoegd. Gerard heeft veel connecties, komt veel verhalen tegen en dirigeert deze richting Spinner. En hij schrijft elk kwartaal zijn column ‘The adventure continues’ over zijn avonturen als museumdirecteur.

“Als een vaste kopijverstrekker stopt, hebben we vaak een groot gat te vullen” Mark Moolhuizen Mark heeft zich ook in 2019 bij de redactie gevoegd. Hij wil graag voorkomen dat grammaticale en spellingsfouten afleiden van waar het om gaat: de inhoud. Mark redigeert de aangeleverde teksten en als hij daarmee klaar is, verkeren deze taal-technisch in topconditie.

De toekomst De redactie is zoals gezegd op goede sterkte, maar we hebben het aantal schrijvers in de loop van de jaren wel achteruit zien gaan. Toch krijgen we de Spinner elk kwartaal weer vol en dat is met name te danken aan mensen die regelmatig wat voor de Spinner schrijven. Dat is heel fijn, maar het heeft ook nadelen.

De beperkte variëteit in schrijfstijl bijvoorbeeld. En als een vaste kopijverstrekker stopt met schrijven, hebben we vaak een groot gat te vullen. Om de continuïteit van de Spinner te waarborgen, kunnen we jullie bijdragen goed gebruiken. Je hoeft niet goed te kunnen schrijven, als je een goed flipperverhaal hebt kun je dat gerust naar de redactie sturen, wij doen dan de rest. We kunnen ook telefonisch contact met je opnemen en een interview afnemen, wat we dan omzetten in een artikel. Legio mogelijkheden.

Ben je geïnteresseerd? Of misschien enthousiast geraakt door dit verhaal? Neem dan contact op met redactie@nfvpinball.nl. Bedankt!

Alle Spinners van 1992 tot en met 2017 uit de jubileum-Spinner

Covers overview 100 Spinner Covers op een rij

68

NFV Spinner Magazine | jaargang 26 | nummer 4

In 25 jaar heeft de cover van de Spinner een aardige ontwikkeling doorgemaakt.

Op deze pagina’s alle 100 covers op een rij!

69

49

Tekst: Jim Jansen Foto: Winfred de Ruijter

Pinball People Winfred de Ruijter Winfred de Ruijter is sinds 1998 lid van de Nederlandse Flipper Vereniging en werd in 2011 voorzitter van de NFV. Hij flippert vooral in de omgeving van zijn woonplaats Drunen, bij voorkeur bij vrienden thuis.

Sinds wanneer flipper je?

Sinds 1998 heel actief, toen kocht ik mijn eerste kast.

Wat is er zo leuk aan?

Flipperen brengt je even in een andere wereld. Het gaat alleen om de bal en de flippers. Je kunt tegelijkertijd aan niets anders denken.

Winfred in actie op de Herculus

Waar is deze foto genomen?

Op de Pinball Expo in Chicago, een grote flipperbeurs. Ik was er in 2014.

Jij bent iemand die vooral thuis flippert. Waar en waarom?

Voor mij is flipperen een heel sociale hobby. Met vrienden, vrijdagavond, relaxed het weekend in. Omdat we allemaal een gameroom hebben, spelen we elke week bij iemand anders thuis. We hoeven de deur niet uit, zeg maar.

Als je in het openbaar speelt, wat is voor jou een goede plek?

Ik heb geen specifieke voorkeur. Als de sfeer goed is en er zijn gezellige tegenstanders vind ik het al gauw goed.

Wat wil je nog ooit op flippergebied doen of meemaken?

De nieuwe locatie van de Stern-fabriek bezoeken, met een rondleiding door Gary Stern natuurlijk.

Een onvergetelijke anekdote tot slot?

Met het 25-jarig jubileum in 2017 van de Nederlandse Flipper Vereniging hielden we ons jaarlijkse evenement in het Evoluon in Eindhoven. Bijna vijfhonderd kasten stonden er, waarvan zeker vierhonderd op de etages, die je alleen kon bereiken met een lift, de enige. In de lift pasten per keer maar acht kasten. Bij het opruimen ging deze lift steeds haperen, dus we waren zo blij toen ze allemaal weer beneden stonden. Bij elke liftbeweging hielden we onze adem in!

50

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Heb je een foto van jezelf achter een flipperkast, stuur hem naar jansen.jim@gmail.com en Jim neemt contact met je op!

Evenementenagenda Maand

Dag

Datum

Locatie

Tijden

Thema

September

zaterdag vrijdag

12 25

Veenendaal Veenendaal

10:00 - 18:00 15:00 - 23:00

Clubhuisdag Funhouse Friday

Oktober

zaterdag vrijdag zaterdag

10 30 31

Veenendaal Veenendaal Veenendaal

10:00 - 18:00 15:00 - 23:00 10:00 - 18:00

Clubhuisdag Funhouse Friday Klusdag

November

vrijdag

27

Veenendaal

15:00 - 23:00

Funhouse Friday

December

vrijdag zaterdag

18 19

Veenendaal Veenendaal

15:00 - 23:00 10:00 - 18:00

Funhouse Friday Klusdag

LET OP: inschrijving vooraf via de NFV website is verplicht voor alle evenementen!

51

Tekst: Jonathan Joosten (Pinball Magazine)

Pinballflyers:

Een kunstvorm gaat verloren Flyer van The Pennant uit december 1933

Iedereen die wel eens een beurs voor flipperkasten heeft bezocht kent ze wel…

Flyers van flipperkasten. Distributeurs en resellers delen graag flyers uit in hun stand of showroom. Er worden al pinball­ flyers gemaakt sinds de dertiger jaren.

Er zijn ook enthousiastelingen die flyers verzamelen. Ook worden er flyers ingelijst en opgehangen om bijvoorbeeld de gameroom te verfraaien. Andere verzamelaars bewaren flyers in plastic hoesjes in dikke ringbanden. Maar voor welk doel dient een flyer eigenlijk? En waarom zijn ze zo gewild onder verzamelaars?

Al sinds tijden maken fabrikanten van flipperkasten flyers en folders om hun nieuwe modellen te promoten, om aan te geven welke nieuwe features de kast heeft en hoe goed ze omzet genereren. Het doel is immers om geld met de investering te verdienen. De fabrikant stuurt met name flyers naar exploitanten van gokautomaten en arcadegames. In de hoogtijdagen kwam er bijna iedere maand wel een nieuwe titel uit. En natuurlijk gaf de flyer aan waarin deze kast zich onderscheidde ten opzichte van de andere titels. Dat kon zijn het spelverloop, nieuwe technische foefjes en innovaties, een hogere opbrengst of iets anders.

52

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Zo groeide het fenomeen pinballflyers uit van eenvoudige zwart/wit plaatjes tot kleurige brochures van meerdere pagina’s. Er zaten echte kunstwerken bij, en het was dan ook niet vreemd dat liefhebbers deze flyers gingen verzamelen. Sommige flyers zijn zo gewild dat er serieus geld voor wordt betaald. In het midden van de jaren ‘70, toen Bally de nummer één flipperkastfabrikant ter wereld was, kwam het bedrijf met enkele van de gewildste flyers voor onder andere games zoals KISS, Fathom, Space Invaders. Vóór die periode stelden de flyers niet zo veel voor. Pinball Magazine vroeg Paul Faris, creatief directeur van Bally in die periode, waarom men plots zoveel extra energie stak in het maken van mooie flyers.

Paul Faris: ’Toen ik in 1976 naar Bally kwam, werden alle flyers voor onze spellen ontworpen door Herb Jones. Hij was op dat moment al bijna met pensioen, dus Bally keek naar het inhuren van een andere persoon die bekend was met tekstschrijven en illustreren van advertenties. Ze huurden een vrouw in die Carol Porth heette. Oorspronkelijk zou ze optreden als contactpersoon tussen Bally en een extern reclamebureau. Het bureau maakte één brochure en wel voor de flipperkast Playboy. Toen ik eenmaal onze eigen ontwerpafdeling binnen Bally had opgezet, ontdekte Carol dat we daardoor alle benodigde kennis al in huis hadden. Ze vroeg mij om op basis van dezelfde briefing die het reclamebureau had gekregen, ook een ontwerp voor de Playboybrochure te maken. Toen ze het resultaat aan haar bazen liet zien, vonden ze het zo’n succes dat direct werd besloten om voortaan alle advertenties en flyers door de interne ontwerpafdeling te laten maken. Carol werd verantwoordelijk voor de teksten, fotografie, displays en de dummy’s voor beurzen. Ze was nauw betrokken bij de fotoshoot voor de Dolly-Parton-flyer in een hotel in Pennsylvania. We hadden destijds een nieuwe ontwerpster aangenomen, Mary Beth Bush, en zij werd verantwoordelijk voor nieuwe ontwerpen en de opmaak van alle komende flyers en brochures. Ik deed in die periode met mijn ontwerpafdeling alle ontwerpen en opmaak van de flyers en de uitgebreide folders van vier pagina’s. Voor met name de Paragon, Future Spa, Space Invaders (illustraties en stripboek), Centaur, Centaur II en Xenon (illustraties). Kevin O’Connor deed de illustraties voor Viking, Flash Gordon en Silverball Mania. Greg Freres deed de illustraties voor Fathom en Tony Ramunni deed de illustraties voor Gold Ball. Pat McMahon deed Mr. and Ms. Pac Man. Er kunnen er nog een paar zijn, maar dit is wat ik uit mijn hoofd nog weet. Na die laatste, zijn we gestopt met het maken van de uitgebreide brochures omdat de verkoop van flipperkasten enorm terugliep.’

Deze door Paul Faris beschreven periode waren de hoogtijdagen voor de productie van Bally’s pinball­flyers, folders en brochures, volgens verzamelaar Mike Minchew. Mike heeft met zijn verzameling van meer dan 5.000 flyers en folders waarschijnlijk de grootste verzameling ter wereld!

Zijn collectie varieert van flyers uit de beginjaren 30 tot de nieuwste flipperkasten van nu.

Mike Minchew: ‘Ken je de foliedruk, zoals Bally deed op de voorkant van de KISS-folder van zes pagina’s? Ik heb brochures uit de jaren ‘30 met dezelfde techniek met goud en zilver. Het is gewoon prachtig.’

53

Pinball Magazine: Welke folders hebben jouw voorkeur?

Mike Minchew: ‘De flyers uit de jaren ‘30 waren fenomenaal op het gebied van ontwerp en artwork, en zelfs de schrijfstijl en de overtuiging in hun boodschap waren fantastisch. Ik vind de flyers uit de jaren 30 van de voorloper van de flipperkast de beste die ooit zijn gemaakt. Sommige fabrikanten hebben het niet lang volgehouden, maar hebben toen ware kunststukjes gemaakt.’

PM: Als we naar de flyerontwerpen van vandaag kijken, zou je de indruk kunnen krijgen dat de deze niet meer zo creatief zijn als we in het verleden hebben gezien. Zijn pinballflyers een verloren kunst?

MM: ’Oh, zonder twijfel. De complexiteit, de schoonheid, de boodschap die op de flyers stond in de jaren ‘30 en ‘40, zelfs tot in de jaren ‘50. Er was zorg aan besteed.

Het werd beschouwd als een stukje reclame en een stukje trots van het bedrijf. Toen kwamen we in de moeilijke periode van de jaren 60 terecht. We hebben ups en downs meegemaakt in de flipperkastenmarkt.

Zodra de kosten een probleem werden en de massaproductie begon, verloren we een deel van de kunst van het ontwerp, de grafische vormgeving en het schrijven.

Ik vind het interessant dat dit hand in hand gaat; het goede ontwerp en de pakkende teksten over het spel.

Het spel tot leven brengen met zowel woorden als afbeeldingen is nu een verloren kunst.’

PM: In een recente discussie met het management

54

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

van Stern gaven ze aan dat de flyers vooral interessant lijken voor liefhebbers en minder voor de distributeurs en exploitanten.

MM: ‘Dat lijkt me een beetje kortzichtig. Op een beurs willen mensen altijd graag iets meenemen om thuis nog eens nader te bekijken. Stern mag zich realiseren dat de invloed van een flyer verder strekt dan alleen de beurs. Een exploitant kan het spel aanschaffen en er een jaar of twee geld mee verdienen. Daarna ontvangen ze nog 80 tot 85 procent van hun investering terug als ze de kast aan een particulier of verzamelaar verkopen. Een mooie flyer helpt altijd bij het beïnvloeden van de verzamelaarsmarkt. Bekijk enkele van de beste flyers ter wereld, zoals KISS, Space Invaders of Fireball. Deze kasten hebben hun populariteit mede te danken aan wat de verzamelaars konden zien op de folders over die spellen. Als mensen dat zien, willen ze dat spel. Stern loopt door hun keuze misschien een kans mis, terwijl de investering minimaal is.’

PM: Sommige fabrikanten hebben niet veel flyers beschikbaar op beurzen, omdat sommige mensen een hele stapel meenemen en ze de volgende dag op eBay verkopen.

MM: ‘Ik denk dat sommige mensen die beurzen bezoeken denken dat ze op die manier een deel van hun reiskosten terug kunnen verdienen. Ik denk niet dat iemand er rijk van wordt. De realiteit is dat het ontwerpen en produceren van een mooie flyer heel veel werk is. Wat er met de pinballflyermarkt is

gebeurd, is dat de verkopers van flyers, zoals op eBay en andere plaatsen, hun prijzen hebben verhoogd. Als gevolg hiervan verkopen ze minder flyers per jaar, maar de mensen met wie ze te maken hebben, willen gewoon vijf of zeven flyers en het kan hen niets schelen of ze $ 5 of $ 50 kosten. Ze kopen ze toch, wat er ook gebeurt. Een paar jaar geleden vroeg ik deze verkopers waarom ze zulke hoge bedragen voor deze relatief veel voorkomende folders vroegen. Het antwoord was eigenlijk simpel. Ze verkopen liever één flyer voor $ 50 dan dat tien verschillende folders te moeten inpakken voor $ 5 per stuk. Ik kan dat begrijpen.’

PM: Heeft dat geen invloed op de verzamelaarsmarkt van pinballflyers?

MM: ‘Ja. De markt is kleiner geworden en groeit niet meer. Maar er zijn nog steeds genoeg verzamelaars.

Wanneer een zeer zeldzame flyer te koop wordt aangeboden, is het apart om te zien hoeveel mensen er komen opdagen en bieden. Ik heb routinematig gekeken en gezien dat deze zeldzame flyers – niet meer dan een stuk papier - $ 100, $ 125, $ 150 of $ 175 opbrengen. Als het anders of uniek is, is het interessant voor de verzamelaar.’

Hoewel sommige fabrikanten niet meer geloven in de toegevoegde waarde van een pinballflyer in de huidige digitale wereld, is King Pin Games uit Wisconsin begonnen met het herdrukken van pinballflyers. Deze flyers zijn gebaseerd op de originele flyerontwerpen van verschillende fabrikanten, maar met toevoeging van het King Pin-logo en contactgegevens. Pinball

Magazine nam contact op met Christopher Meunier van King Pin Games en vroeg naar deze nieuwe beweging.

Christopher Meunier: ‘We drukken flyers om meerdere redenen.

1) De folders tonen over het algemeen de features van de games zodat (potentiële) klanten kunnen zien wat er in een “stock” game zit en de verschillende versies kunnen vergelijken.

2) Flyers zijn een visuele aanwijzing om de klant te informeren terwijl ze in de rij staan om het spel te spelen.

3) Voor sommige klanten is het verzamelen van flyers een tweede hobby.

4) We zetten onze contactgegevens op de flyers, zodat maanden nadat de show voorbij is, en de klant zijn tas van de show vindt, ze nog kunnen zien welke distributeur(s) de tijd hebben genomen om een stand in te richten en reclame te maken. Hopelijk stimuleert dat de bezoeker om een game te kopen of op zijn minst een gesprek te beginnen met de genoemde distributeur.

5) Flyers zijn een (relatief) goedkope manier om te adverteren.’

Dus als je ergens pinballflyers tegenkomt, neem er dan een paar mee naar huis, en wie weet is dit het begin van je eigen flyercollectie. In een toekomstige uitgave van Pinball Magazine zal een uitgebreide versie van dit artikel worden gepubliceerd. Wil je op de hoogte blijven, volg dan Pinball Magazine op Facebook en abonneer je op de gratis Pinball Magazine nieuwsbrief op www.pinball-magazine.com.

55

Rens Hooijmaijers

Jurassic Park Premium This time, it’s not just a walk in the park Na het finaliseren van het artikel over de Jurassic Park (JP) PRO voor Spinner 2019-4 kreeg ik de gelegenheid om bij Cv100-lid Karel Ruijbroek ook nog eens uitgebreid de Premium-versie te spelen.

Dit artikel stipt alleen kort de verschillen aan tussen de Premium-LE en de PRO.

Degenen die mijn artikel hebben gelezen over de PRO-versie weten al dat ik behoorlijk enthousiast was over deze tweede flipperkast van Keith Elwin. Kan de Premium-versie hier nog eens een schep(je) bovenop doen?

We zijn ten opzichte van het PROartikel al weer bijna een jaar verder wat genoeg tijd geeft om meningen van derden aan te horen over deze flipperkast en deze zijn vrijwel alle geheel positief. Men vindt de Jurassic Park een zeer geslaagd ontwerp dat een grote variëteit biedt aan schoten en dit combineert met net artwork, goede muziek en call-outs en uitdagende spelregels.

Het Speelveld

Kijkend naar het speelveld vallen de verschillen ten opzichte van het PRO-model niet gelijk op.

Pas als je wat nader gaat kijken valt de positie van het hoofd van de T-Rex als eerste op.

Stond deze niet rechter bij het PROmodel? Inderdaad, de kop van de T-Rex in de Premium-LE is beweegbaar.

56

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Premium kopkast en speelveld in volle glorie

57

Premium T-Rex kan de bal opeten en uitspugen

Deze kan onder andere omlaag en met de mond open op de ramp rusten waarna de bal erin geschoten kan worden. Daarna gaat de kop omhoog, schudt heen en weer en kan vervolgens (1) de bal ‘uitspugen’ op de wireform ervoor of (2) de bal willekeurig op het speelveld gooien. Ik kan je verzekeren dat dit, in combinatie met het imponerende geluid van een grommende T-Rex, een ware gebeurtenis is.

k

Het volgende dat opvalt als verandering is de Raptor Cage. Hier bevindt zich nu een ‘deur’ voor, die op en neer kan bewegen en kan fungeren als een bash-toy. Je sluit er een bal achter op en kunt daarna door op de deur te schieten, de opgesloten bal vrijmaken en een multibal starten.

Ten opzichte van de PRO kent de Premium een extra spinner en wel een redelijk bijzondere ditmaal: een horizontale namelijk. Vermomd als helikopterbladen is deze spinner dus net anders dan normaal.

komt hij standaard met een shaker en ontspiegeld glas. Deze twee laatste items zijn op het Premium-model ook nog te installeren na levering overigens.

Niet speltechnisch van belang maar ten opzichte van de PRO is er nog een metalen apron met verlichting erin en een mosquito opgesloten in de amberkleurige popbumper caps.

Bij een Premium hoort natuurlijk ook ander artwork op de kopkast en cabinet. Gewoon een compleet strak afgewerkt plaatje gemaakt door Kevin O’Connor.

Zoals al in het begin van het artikel gezegd, ik vond de Jurassic Park PRO al een zeer geslaagde flipper en met deze Premium is dit gevoel alleen maar versterkt. Iets moois werd zojuist nog mooier, zullen we maar zeggen. Het spel is niet echt wezenlijk anders, vind ik, maar de toevoegingen maken dat de speler nog meer in de Jurassic-Park-wereld wordt getrokken. Of misschien moet ik zeggen in de dinosauruswereld daar alleen originele filmmuziek wordt gebruikt en geen filmbeelden of iets dergelijks.

Zou je de Premium vergelijken met de Limited Edition (LE) dan biedt de LE vooral ander artwork op het cabinet en kopkast als verschil en

Raptorcage met deur als bash toy

58

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

De hamvraag: Hoe speelt-ie?

Of het prijsverschil van ca. EUR 4.000 tussen een LE en een PRO of ca. EUR 2.000 tussen een Premium en PRO het waard is? Dit mag iedereen voor zichzelf beslissen. Voor eigenaar Karel Ruijbroek was het in ieder geval toereikend om zijn PRO in te ruilen op het Premium-model. Ik moet ook toegeven dat de bewegende en bal-etende T-Rex zeer gaaf is en voor mij het ook waard zou zijn. Gewoon een zeer mooie toy die deze toch al goede flipperkast afmaakt. En zeker in combinatie met de Raptor Cage die toch verrassend leuk is om te hebben en te schieten. Qua spelverloop verschillen de modellen niet zoveel echter vind ik, het gaat vooral om de belevenis die versterkt wordt.

De PRO stond al op mijn short-list en de Premium komt net een plaatsje hoger te staan.

Nu alleen nog de lotto winnen. Kortom, ga hem gerust eerst eens spelen alvorens een knoop door te hakken en overtuig jezelf (of niet) of deze flipperkast iets voor je is.

P.S. Dank nogmaals aan Karel Ruijbroek voor het mogen spelen van deze nieuwe kast!!

Mosquito popbumper caps

59

Gerard van de Sanden

History Don’t no much about history.… Sam Cooke, gaat er een belletje rinkelen?

Member of The Dutch Pinball Association zoals velen zichzelf voorstellen als we met buutnlandse pinballvrienden kennismaken. Yiehah, yes, we zijn van de Nederlandse Flipper Vereniging...

Maar hadden we niet het Hollandse Spijkerbal Genootschap moeten heten?

De geschiedenis van pinball is rijkelijk en daarom biedt deze column een mooi inkijkje in het verleden.

De Ballyhoo uit 1932, met 50.000 exemplaren de beste verkochte pinball ooit.

Voor de oplettende lezer: hé, was dat niet The Addams Family? Die was met 21.270 exemplaren de bestverkochte flipperkast.

Raymond T. Moloney was in 1931 verkoper van Gottlieb pinballs en met hun succesnummer Baffle Ball liepen ze vanwege dat succes tegen een aantal problemen aan.

De productie en levering daarvan ging niet geheel soepel en Raymond had hier zo zijn bedenkingen bij. In zijn vrije uren knutselde hij zelf een soort van ‘whitewoodkistje’ in elkaar en hij voelde dat hij op de goede weg was om in eigen beheer een pinball op de markt te brengen, echter had hij nog geen idee hoe het apparaat zou moeten gaan heten en welk artwork erbij zou moeten.

60

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Gerard met het Ballyhoo magazine en de Ballyhoo pinball in zijn Dutch Pinball Museum

Op een koude winterochtend in december 1931 liep Raymond Moloney langs het Chicago Marshall Fields warenhuis en hij zag in de etalage het decembernummer van Ballyhoo-magazine liggen waar iedereen het op dat moment over had.

Bliksem sloeg in zijn gedachten en zonder angst voor copyright en daarbij behorende rechtszaken besloot hij dat dit het moest zijn. De Ballyhoo in zijn rijkelijke kleurstelling was geboren en werd een daverend succes. Moloney stond aan de basis van The Bally Manufacturing Corparation.... en wie kent Bally vandaag de dag nu niet.

Gottlieb’s Baffle Ball uit 1931

Wij van het Dutch Pinball Museum smullen van dit soort verhalen en omdat het tot de doelstellingen van een museum behoort om te onderwijzen en te bewaren, zijn wij met een bekende van de NFV (Jasper van Eeden, www. eeden.org) begonnen om het educatieve erfgoed vast te leggen. In de QR-codes kan je alvast wat van dit soort verhalen vinden. En die Ballyhoo en zijn verhalen?

Daar zijn we momenteel druk mee bezig, maar tegen de tijd dat deze Spinner arriveert bij de leden thuis zal dat in ons museum gefinaliseerd zijn.

And I know that if you love pinball too.

What a wonderful world this would be.

La la ta ta ta ta ta history...

Ballyhoo advertentie uit 1932

61

Eelko Roskam

Start a new game Nieuwe leden stellen zich voor

Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 20 tot 25 nieuwe leden. Mensen die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In deze editie Eelko Roskam uit Edam.

Hallo allemaal! Nieuw hier, dus ik zal mij even voorstellen.

Ik ben Eelko Roskam, vijfitg jaar, getrouwd en twee kinderen en een Franse bulldog. Ik ben woonachtig in het zonovergoten Edam. Van beroep ben ik bedrijfswagenmonteur / werkplaatschef. Dus het sleutelen en wat dingen doorgronden zit mij in het bloed!

Ik was op jonge leeftijd al gek op flipperkasten, vroeger vond je ze te kust en te keur her en der verspreid, maar ik heb er nooit aan gedacht dat je er voor jezelf een kon kopen. Maar nu zijn de kinderen de deur uit en dacht ik ‘ja, ruimte genoeg nu!’ . Dus ben ik op zoek gegaan naar een kast.

Toen ging het nog meer kriebelen en daar we in 2020 niet op vakantie gaan (lees: kunnen), kocht ik van mijn vakantiegeld nog een kast en nu een Bally Motordome! Een schitterend spel. Wel een kast die wat liefde nodig heeft en daar ga ik nu mijn project van maken. De kast speelt prima en probleemloos, maar het speelveld en de kast kunnen wel een opknapbeurt gebruiken. En omdat ik ook gek op allerlei techniek ben, heb ik al een begin gemaakt met de bouw van een virtuele flipperkast. Eens zien of we daar ook wat mee kunnen.

Nieuwe leden Eelko Roskam Nico Korswagen Joop van Gulik Elles Tak Michiel Dankers Peter van Kasteel Ben Boogaard Arvid van Kasteel Rinke Steenbergen Albert Trovato

Ik hoop in de toekomst een keer naar het clubhuis te kunnen komen om in persoon kennis te maken. Dus ik zou zeggen: tot dan!

En deze vond ik op (hoe kan het ook anders) Marktplaats. Ik kocht daar een Inder en wel de Luck Smile met een paar kleine defecten (ja ja). Nu wist ik nog niets van flipperkasten (en nog steeds niet) en toen deze in mijn bezit was speelde deze prima, maar wel met storingen, dus ging ik op zoek naar wat gegevens. Dat bleek niet simpel.

De Inder is een onbekende Spaanse flipperkast waar niets of weinig over bekend is.

Maar ik vond wel een elektrisch schema en dat heeft mij enorm geholpen met het opzoeken van de diverse storingen.

Sindsdien speelt de kast probleemloos.

Nu moet ik bekennen dat ik het sleutelen en problemen verhelpen bijna net zo leuk vind als het flipperen zelf.

62

NFV Spinner Magazine | jaargang 29 | nummer 3

Eelko’s Luck Smile (Inder) en Motordome (Bally)

Technische Vraagbaak Flipperkast defect? Hoe sluit je een nieuwe spoel aan? Hoe check je of de opto’s goed zijn?

Voorbeelden van vragen die leden kunnen stellen aan de Technische Vraagbaak (TV).

De TV wil leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen, maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen; de TV biedt hulp.

Vragen kunnen zowel schriftelijk COLOFON NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flippervereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan leden toegestuurd. Oplage 1.200 ex.

REDACTIE Barry Driessen, Bas Vis, Gerard van de Sanden, Jos van Rixel, Mark Moolhuizen, Rens Hooijmaijers, Ronald Eijkman.

Aan dit nummer werkten verder mee Jonathan Joosten, Jim Jansen, Ronald Blom, Antonio van der Heijden, Eelko Roskam.

SAMENSTELLING OMSLAG Barry Driessen COVERFOTO Stern Pinball, Inc. GRAFISCH ONTWERP Brr Brr, Werkplaats voor visuele communicatie DRUK Drukkerij Koopmans REDACTIONELE BIJDRAGEN Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten.

Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publicatie in de Spinner.

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl ADVERTENTIE TARIEVEN • 1/4 pagina € 50,00(1x) / € 150,00 (jaarcontract,4x) • 1/2 pagina € 100,00(1x) / € 300,00 (jaarcontract,4x) • 1 pagina € 150,00(1x) / € 450,00 (jaarcontract,4x) • Achterkant op aanvraag

AANSPRAKELIJKHEID De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten.

als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant-en-klare oplos­ singen. Gert-Jan en Eric zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kunt. Vanwege de onregelmatige werktijden van Eric kan het zijn dat zijn voicemail aan staat. Als je een berichtje inspreekt, dan wordt je uiterlijk de volgende dag teruggebeld. Let op!

Bel alleen op de aangegeven dagen en tijden! Schrijven of e-mailen kan natuurlijk altijd. Uiteraard kun je ook je vraag stellen in het NFV-forum.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

COPYRIGHT Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. PTT periodiek 146128 ISSN 1382-4066 NFV DAGELIJKS BESTUUR Waarnemend voorzitter Bas Vis - v oorzitter@nfvpinball.nl 0297-263451 Secretaris Rens Hooijmaijers - secretaris@nfvpinball.nl Penningmeester Laurens Linssen penningmeester@nfvpinball.nl Clubhuis & Collectie Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Competitie, wedstrijden & Spinner Bas Vis - b vis@nfvpinball.nl 0297-263451 Techniek & onderhoud collectie Bart Volman - techniek@nfvpinball.nl 06-13443222 COMMISSIES Ledenadministratie Nils de Kleine ledenadministratie@nfvpinball.nl Clubhuis evenementen & catering Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Webmaster Koen Martens Social media Harrolf Staal Club van 100 Marianne Winkel - Cv100@nfvpinball.nl Evenementen Evenementencoördinator: [vacature] DPM coördinator: Albert Nomden albert@nfvpinball.nl Wedstrijden & competitie Regionale Toernooien (RFT) coördinator: Bas Vis - rft@nfvpinball.nl Lokale Competitie (LFC) coördinator:

Gert-Jan de Haan Roptasins 14 9051 GR Stiens 06 274 568 90 techniek@multigame.biz Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels Frankrijklaan 69 1966 VC Heemskerk 06 535 20 486 hmbartels@kpnmail.nl Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Theo van Vroenhoven - lfc@nfvpinball.nl Wedstrijdleider: Ad Jonker ad@nfvpinball.nl Communicatie Spinner: redactie@nfvpinball.nl Public Relations: Jim Jansen jim@nfvpinball.nl / 06-12096694 TECHNISCHE VRAAGBAAK Gert-Jan de Haan techniek@multigame.biz / 06- 27456890 Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels - hmbartels@kpnmail.nl / 06-53520486 Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur ERELEDEN Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis, Theo van Vroenhoven, Jan en Tonia Meijer LIDMAATSCHAP VAN DE NFV Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris of via de NFV website (www.nfvpinball.nl).

Een lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar.

Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden.

De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar.

Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen schriftelijk uiterlijk 1 maand voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

BANKGEGEVENS ING Rekeningnr.: 7233926 t.n.v. NFV te Wierden IBAN: NL 52 INGB 0007233926 BIC: INGBNL2A KVKnr: 40482631

63

10% korting voor leden NFV Kortingscode: LED4PIN o.a - Ledverlichting - Siliconen ringen, banden & sleeves - Cabinet protectors - Starpost verlichting - Nylon bolt ringen - Flipperknop verlichting - Popbumper verlichting

WWW.LED4PIN.EU