Hoogtelijn 3 / 2021 by Koninklijke NKBV

WWW.NKBV.NL | JUNI 2021 | NR 3

BERGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING

de berg roept

we staan in de startblokken

SCHALIGRAT

De mooiste route naar de Weisshorn

DRIELUIK MONT BLANC Beklimming, Tour du Mont Blanc en 200 jaar gidsen

HUTTENTOCHT

Vijf dagen in de Schladminger Tauern

Kook in iets meer dan 2 minuten 800 ml. water met dit ultralichte en compacte systeem voor grammenjagers. Perfect om water te koken voor je vriesdroogmaaltijd en koffie of thee. Gewicht: 201 gram.

Compacte, lichtgewicht tweepersoonstent van TripleRip nylon. De tent is hierdoor uitzonderlijk sterk en slijtbestendig. Gewicht: 2070 gram.

WORD BUITENVRIEND & ONTVANG ALS NKBV-LID 10% KORTING BIJ BEVER *

Lichtgewicht zitkussen - gemaakt van restmateriaal ideaal om droog en warm te zitten tijdens je avonturen.

PAK JE BACKPACK, JE KAMPEERUITRUSTING EN GA OP AVONTUUR

Lichte en comfortabele hoofdlamp met oplaadbare batterij. Lichtstanden: wit breed + dimmen, wit spot + dimmen, rood breed, wit strobe. Gewicht: 69 gram. 5

Deze aluminium set weegt slechts 37 gram.

RAB NEUTRINO 400 MUMMY DONS SLAAPZAK RAB

Gezonde snack of energiereep voor al je buitenavonturen met krekel(meel).

399,95 *359,96 Lichtgewicht donzen slaapzak die alpinisten, wereldfietsers en hikers warm houdt bij ongeveer -1 graden Celsius. Gewicht: 775 gram. 1. ABISKO LITE 2-PERSOONS TUNNELTENT FJÄLLRÄVEN 649.95 *584,96 2. CHIPPER ZITKUSSEN NEMO 24.95 *22,46 3. STASH ULTRALIGHT KOOKSYSTEEM JETBOIL 168,95 *152,06 4. HEADLAMP 330 HOOFDLAMP BIOLITE 69.95 *62,96 5. ALPHA BESTEKSET SEA TO SUMMIT 21.95 *19,76 6. KREKELS: GEROOKTE UI & BARBECUE JIMINI’S 4,50 *4,05 7. ENERGIEREEP: APPEL, KANEEL, KARAMEL EN INSECTENPOEDER JIMINI’S 1,99 *1,79 8. NEOAIR UBERLITE REGULAR SLAAPMAT THERM-A-REST 209.95 *188,96 9. RAILROAD LANTAARN BAREBONES 88.95 *80,06 10. IGUSA CARPET NARA M (190X190) TENTKLEED HUMAN COMFORT 69.95 *62,96 *Niet alle producten zijn in alle Bever stores verkrijgbaar. Bekijk de actuele prijzen, voorraad en openingstijden op bever.nl

Op dit ultralichte slaapmatje kunnen grammenjagers heerlijk slapen in de lente tot en met de herfst. Gewicht: 250 gram, R-waarde 2,3.

Word Buitenvriend en registreer je als NKBV-lid bij Bever met je NKBV-lidnummer. *Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl & meld je aan op bever.nl/buitenvriend/nkbv

KAMPEREN IS VOOR IEDEREEN ANDERS Van een lichtgewicht trekking tot een avontuurlijke vakantie op de camping. Bij Bever vind je het juiste advies, extra services en een brede kampeercollectie.

CAMPING XL Bezoek onze extra grote camping stores en vind hier nog meer collectie voor jouw lichtgewicht kampeeravontuur, kamperen met de auto, familiekamperen, een weekendje weg of het optimale buitenleven. XL-assortiment: Houten, Eindhoven, Rotterdam Stadionweg. Extra grote kampeerwinkels: Leidschendam Mall of The Netherlands, Hilversum Basement.

Tip: Creeër je eigen thuis op de camping met nog meer comfort d.m.v. een organizer of kapstok.

OPERA 2400 TUNNELTENT KARSTEN TENTEN 1.099,95 *1.799,96

COWBOY FIRE PIT GRILL SYSTEM SMALL BAREBONES 248,95 *224,06

Tip: maak ook je soep of stoofpot op het vuur met de Barebones enamel Stick Pot/Soeppan.

Decoratief kleed in Japanse stijl van Igusagras voor in de tent of binnen in huis.

Deze klassiek ogende en sfeervolle lantaarn laad je gewoon op via USB. 9

BEVER KAMPEERADVIES - Tenten APK: Bever checkt jouw tent op alle belangrijke punten en of hij nog weersbestendig is. - Slaapzak bijvullen: Meestal zal een donzen slaapzak na een professionele wasbeurt weer prima op volume komen. Maar mocht hij na vele jaren door gebruik en wassen toch dunner en kouder aanvoelen, dan kan hij na bijvullen weer jaren mee - Slaapmat repareren: Soms is er iets kapot aan je slaapzak dat je niet goed zelf kan repareren. Lever je slaapmat dan in bij Bever.

MEGAMAT DUEO 10 LW+ 2-PERSOONS ZELFOPBLAASBARE SLAAPMAT EXPED 399,95 *305,96

Als Bever Buitenvriend krijg je 10% korting op reparaties en onderhoudsservices. Prijs- en modelwijzigingen en druk- en zetfouten voorbehouden. Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl *De 10% korting is alleen geldig voor NKBV leden.

inhoud

Kijk voor meer informatie op nkbv.nl, hoogtelijn.nl, twitter.com/nkbv en op facebook.com/de.nkbv.

ACTUEEL 08 Op de Hoogte 94 Gespot

NKBV 07 Voorwoord Joachim Driessen 74 NKBV voor jou 77 Mijn Verhaal: voorzitter NSAC

THEMA: DE BERG ROEPT 16 18 25 26 32 34 40 46 48 52 54 58

Startblokken Huttentocht in Montafon Drieluik Mont Blanc Iconen van Europa: beklimming van West-Europa’s hoogste 200 jaar Compagnie des Guides Tour du Mont Blanc Huttentocht in de Schladminger Tauern Klimroute: Heidy op de Pizzo d’Uccello Klettersteig op de Trogkofel Markt & Materiaal: regenjacks De mooiste route naar de Weisshorn Wandelen rond de Vierwaldstättersee

KLIMMEN

DE BERG ROEPT We kunnen niet wachten om weer te bergen in te gaan! Nog even en het mag weer. Die verzuring in je benen als je een lang stuk afdaalt, het zicht op de hut in de verte, neerploffen op het terras met uitzicht over het massief. Wat hebben we het gemist! Kramp in je vingers tijdens een klimroute, vermoeide armen, het weeë gevoel in je buik als je toch even de diepte in kijkt. De geur van warme rots, gras en verse regen... We staan in de startblokken; de berg roept!

66 Portret Janja Garnbret 71 Kanshebbers op de Olympische Spelen

80 Klimmen bij de buren: Sy en Roche à Frêne

SCHLADMING

Vijfdaagse huttentocht

EN VERDER 14 72 79 82

Depot: bergruimte Fictie: gouden team Tukhut wordt HerBerg Gletsjertocht dankzij het NKBV-forum 87 Langs het pad: huislook 88 Trailen op de Via Valais 98 Vooruitblik

SCHALIGRAT

De mooiste route naar de Weisshorn

DRIELUIK

Beklimming van de Mont Blanc, 200 jaar Compagnie des Guides, en de Tour du Mont Blanc

4 | HOOGTELIJN 3-2021

Het is verleidelijk om 2020 tot rampjaar te bestempelen. Er kon weinig, er mocht weinig, er was een voortdurende dreiging. Er was verwarring, ontzetting en het ongemakkelijke gevoel je niet vrij te kunnen bewegen. Voor ons, bergliefhebbers en klimmers, bleven de bergen in veel gevallen onbereikbaar en dat liep wat de wintersporters betreft door tot het begin van dit jaar.

Vooralsnog staat alleen het jaar 1672 in de boeken als Rampjaar, met een hoofdletter. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd toen aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen van Münster en Keulen. Het volk was redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos. Dat was in één zin hoe velen daar toen tegenaan keken. Hoe 2021, het vaccinjaar, de boeken in gaat, zal de tijd leren. Zeker is dat 2021 een heilig jaar is. Het is Xacobeo, of Jacobeo. Het heilig jaar dat wordt gevierd als 25 juli, de naamdag van de Heilige Jacobus, op een zondag valt. De laatste keren was dat in 1999, 2004 en 2010 en na dit jaar pas weer in 2027 en 2032. Jacobus de Meerdere was een van de twaalf apostelen van Jezus en volgens een legende zou hij naar Spanje zijn getrokken om daar het evangelie te verkondigen. Hij was niet heel succesvol en werd met zijn twee volgelingen begraven in een kapelletje. Toen bekend werd wie daar lagen, riep de koning van Asturië Sint Jacobus (Sant’lago is Santiago) uit tot patroon en beschermheilige van heel Spanje. Er werd op de plek van de kapel een grote kerk gebouwd. Veel pelgrims trokken naar deze plaats en er groeide een stadje, Compostella (Campus Stellae is Veld van de Ster). Een pelgrimage naar Santiago, vanuit ons land een tocht van al gauw 1500 kilometer, is populairder dan ooit. De echte pelgrims, met de sint-jakobsschelp op hun kleding of rugzak, trekken dit jaar op weg naar Santiago ook langs de gotische kathedraal in Burgos, die het achtste eeuwfeest viert. Na aankomst bij de Kathedraal van Santiago lopen de doorzetters verder naar de Atlantische Oceaan om een vers aangespoelde sint-jakobsschelp mee te nemen naar huis.

MARKT & MATERIAAL

Zomerse regenjacks

TRAILEN

225 kilometer rennen over de Via Valais

stand

Heilig jaar

PORTRET

Janja Garnbret

66 BIJ DE BUREN

Klimmen in Sy, vlak bij de HerBerg

Peter Daalder

Hoofdredacteur peter.daalder@hoogtelijn.nl WWW.NKBV.NL | JUNI 2021 | NR 3

NR 3 | JUNI 2021

BERGSPORTMAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING

de berg roept

we staan in de startblokken

WWW.NKBV.NL

SCHALIGRAT

De mooiste route naar de Weisshorn

z-01-HL0321-Cover.indd 1

DRIELUIK MONT BLANC Beklimming, Tour du Mont Blanc en 200 jaar gidsen

HUTTENTOCHT

Vijf dagen in de Schladminger Tauern

Op de cover: klimmers op de voortop van Mont Maudit, op weg naar de top van Mont Blanc. In deze edite van Hoogtelijn een drieluik over West-Europa’s hoogste. Vanaf pagina 25 lees je over de beklimming van de Mont Blanc, de prachtige wandeling eromheen en 200 jaar Compagnie des Guides. Coverfoto: Martin Fickweiler

18-05-21 13:53

HOOGTELIJN 3-2021 |

ZO GEDRAAG JE JE ALS GAST IN DE ROTS Klimgebieden liggen vaak in beschermde natuur. Klimmen staat hierdoor soms op gespannen voet met de wensen van natuurbeschermingsorganisaties of lokale bewoners. Wees een goede gast en voorkom conflicten.

Parkeer op toegestane plaatsen

Ga onzichtbaar/zonder sporen achter te laten naar het toilet

Maak gebruik van lokale horeca

Loop over toegestane paden

Blijf weg van kwetsbare natuur

Poets magnesium en tickmarks weg

Ruim afval op

Groet aanwonenden en andere klimmers

Kampeer op aangegeven plaatsen

Meer weten?

Scan deze QR-code met je mobiele telefoon of kijk op nkbv.nl/buiten.

Joachim

Mooiste speeltuin De vorige editie van Hoogtelijn ging over risico. In de aankondiging van het thema werd de vergelijking gemaakt dat over de A27 rijden ook gevaarlijk is. Ik kreeg daar een reactie op van Judith ter Schure, die onderzoek deed naar verschillende risico’s. In Hoogtelijn 1/2020 vergeleek zij het risico van toerskiën met het dagelijks verkeer. Ze gebruikt daar een eenheid voor risico, de micromort, oftewel de kans dat je overlijdt aan een activiteit. Die is voor een toerskitocht in Zwitserland 9 en een ritje met de auto 0,03. Daarmee prikte zij de fabel dat de rit naar de Alpen net zo gevaarlijk is als een stevige bergtocht, al door.

ergsport blijft een risicosport, ook al is er stevig onderscheid te maken tussen een wandeling naar de Lötschenpas en het beklimmen van de daar tegenoverliggende Bietschhorn. Het is wel opvallend dat bergsporters zich zo bewust zijn van risico. Berggids en bestsellerauteur Werner Munter vond jaren geleden het begrip ‘restrisico’ voor lawines uit en niet voor niets is veiligheid een van de kernwaarden van de NKBV. Als mens lopen we immers altijd risico. Bij alles wat we doen. Zelfs niets doen levert gezondheidsrisico op. Is het wielrengroepje zich bewust van het risico op een losse steen in de weg als ze met 40 kilometer per uur door een dorpje razen? En weet de mountainbiker hoe groot het risico is als hij door het bos crost? De wielersport is in ons land onbetwist koploper in ziekenhuisopnames per 1.000 uur sportbeoefening. Risicobewustzijn en afwegen wat te doen om deze risico’s te reduceren, is volgens mij typisch iets voor bergsporters. Nu het einde van de coronacrisis in zicht is, hoop ik dat we deze zomer weer kunnen genieten van onze sporten. We zullen natuurlijk wel met z’n allen hard moeten

trainen om er weer helemaal klaar voor te zijn. Ik denk dat velen eraan toe zijn hun coronakilo’s kwijt te raken en waar kun je dat beter doen dan in de klimhal, in de Ardennen, of in de mooiste speeltuin van de wereld, de Alpen. Onze Belgische collega’s hebben de tijd goed gebruikt om nieuwe rotsmassieven te openen en oude, zoals Sy, uit te breiden. Je leest hier meer over op pagina 80 en een overzicht van de Belgische massieven vind je in het NKBV Kenniscentrum. Ook de berghutten willen ons graag weer ontvangen, de Nederlandse gidsen staan te popelen mensen mee te nemen en Bergsportreizen heeft een mooi aanbod voor als je, zodra het weer mag, een cursus wilt volgen, met een groep op reis wilt, of wilt genieten van de bergen in een basiskamp. Neem maar eens een kijkje op bergsportreizen.nl.

Duurzaamheid De NKBV streeft naar een duurzame relatie met haar leden en alle partijen in het veld. Duurzaamheid is ook een kernwaarde als het gaat om natuur, milieu en sociale waarden. We brengen dit zo goed mogelijk tot uitdrukking in een duurzame inkoop en bedrijfsvoering. Hoogtelijn wordt verpakt in composteerbare biofolie en drukken we op FSC-papier: papier uit duurzaam beheerde bossen (een keurmerk met goedkeuring van het Wereld Natuur Fonds). Voor onze correspondentie gebruiken we 100% gerecycled papier. We schenken duurzame koffie van Brandmeester en hebben een CO2-neutrale postbezorging en dataopslag. We promoten het reizen per openbaar vervoer naar bergsportbestemmingen. Als je toch met de auto of het vliegtuig reist, kun je overwegen om je CO2-uitstoot te compenseren. Dit kan eenvoudig via greenseat.nl.

Beter de bergen in met de NKBV NKBV-leden profiteren van voordelen en kortingen en ontvangen vijf keer per jaar Hoogtelijn. Met je lidmaatschap draag je bij aan het onderhoud van hutten en paden in de Alpen en het behoud van klimgebieden. Tip je vrienden om ook NKBV-lid te worden. Ze kunnen zich aanmelden op nkbv.nl en zien daar welke voordelen het lidmaatschap hen nog meer biedt.

Opzeggen lidmaatschap

Het NKBV-lidmaatschap loopt per kalenderjaar. Wil je je lidmaatschap voor volgend jaar beëindigen? Doe dat dan vóór 1 november op MijnNKBV.nl. Je ontvangt dan per e-mail een bevestiging van je opzegging. Na 1 november wordt je lidmaatschap automatisch verlengd voor het volgende kalenderjaar. Kijk voor meer informatie over het lidmaatschap op nkbv.nl.

Ik wens je een mooie bergsportzomer!

Joachim Driessen,

Partners van de NKBV

voorzitter NKBV mail: voorzitter@nkbv.nl twitter: @jdriessen06

HOOGTELIJN 3-2021 |

Onder redactie van Rien Jans

op de hoogte

Heb je nieuws voor Op de Hoogte, mail het naar hoogtelijn@nkbv.nl. Meer bergnieuws vind je op nkbv.nl, of volg ons op Facebook en Twitter.

Paul Peeters en Henk van Koeveringe kregen een lintje voor hun inzet voor de NKBV. Paul Peeters was 40 jaar wandelcoördinator van de regio Noord-Holland. Henk van Koeveringe is bijna 40 jaar NKBV-lid, leidde voor de vereniging 13 tochten in de Alpen en was drie keer coördinator van een bergsportkamp. Afgelopen voorjaar lukte het de Amerikaan Daniel Woods om de zitstart van Sleepwalker 8C+ in Red Rocks (Nevada) te klimmen. Deze start voegt een 8B toe aan de oorspronkelijke 8C+ en Daniel denkt dat het geheel, Return of the Sleepwalker, een 9A is. Met The Big Island Assis in Fontainebleau en Burden of Dreams in het Finse Lappnor is het een kandidaat voor de titel moeilijkste boulder ter wereld. Op 22 mei j.l. was het tien jaar geleden dat Ronald Naar overleed op de Cho Oyu. Lees het artikel over hem op nkbv.nl/ronald-naar. De tiende Red Bull X-Alps, een tweejaarlijkse adventure race, gaat dit jaar van Salzburg naar Zell am See, via twaalf punten in Duitsland, Zwitserland en het keerpunt, een grensoverschrijding van Frankrijk naar Italië op de Mont Blanc. Met 1238 kilometer is de race langer dan ooit, te voet af te leggen, maar ook met de parapente. De proloog voor de 33 deelnemers is op 17 juni in Wagrain-Kleinarl bij Salzburg. Doordat corona bedrijfsrisico’s oplevert voor ondernemers, is het vinden van huttenwaarden voor de Oostenrijkse Alpenvereniging ÖAV nu zo uitdagend, dat de vereniging de campagne Abenteuer Hüttenleben is gestart om tijdig de juiste mensen te vinden. Er zijn al vacatures in hutten voor komend winterseizoen. De nieuwe langeafstandswandeling Rivierpark Maasvallei is uitgeroepen tot Beste Wandelroute van het jaar in de Benelux. De route volgt de Nederlandse en de Belgische oevers van de Maas tussen Maastricht en Roermond en is 137 kilometer lang. De klimgebieden Flône en Rocher de la Vièrge zijn dit voorjaar tot nader orde gesloten in verband met een broedende oehoe’s. Ook klimgebied Roche aux Corneilles is, zoals elk jaar van 1 februari tot 1 juli, gesloten vanwege vogelbroed. In Freyr, Chaleux, Dave, Paradou en Pont-à-Lesse zijn sectoren gesloten omdat beschermde roofvogels er broeden. Check voor je ergens in onze buurlanden gaat klimmen, in de NKBV Tochtenwiki of er tijdelijke sluitingen zijn.

8 | HOOGTELIJN 3-2021

NKBV financiert trap Konkordiahut De NKBV financiert uit het Hutten Ondersteunings Fonds (HOF) de herplaatsing van de trap naar de Zwitserse Konkordiahut, boven de Grosse Aletschgletsjer. De trap is zo’n 150 meter hoog en dateert al uit de jaren zeventig. Door het smelten van de gletsjer moest hij voortdurend worden verlengd. Inmiddels is de bevestiging van de trap aan de rotswand zo slecht geworden, dat de trap nu een aantal meters wordt verplaatst. De NKBV doneert daarvoor 10.000 Zwitserse frank (circa 9100 euro).

Links de oude en rechts de nieuwe trap naar de Konkordiahut.

Twee nieuwe Hoogtelijnredacteuren De Hoogtelijnredactie is uitgebreid met twee redacteuren. De eerste is de Utrechtse Eva van Wijck, opgeleid tot fysiotherapeute en tekstcorrector van beroep. Met 24 jaar is ze de benjamin van de redactie. Manon Stravens. Eva is een gepassioneerd klimmer. Je kunt haar al een beetje kennen van een artikel over haar in de vorige editie van Hoogtelijn, maar bekender is Eva misschien van haar twee jaar als columniste bij Siked!. Verder geeft ze klimtraining bij klimcentrum Neoliet in Utrecht, kun je haar daar ook achter de bar aan het werk zien en was ze jeugd- en hoofdtrainer bij boulderhal Energiehaven. Eva neemt onder meer het Sportklimnieuws en de rubriek Mijn Verhaal voor haar rekening. Manon Stravens (43, Amsterdam) is onderzoeksjournalist, met wortels in het ontwikkelingswerk. Ze schrijft veel over Eva van Wijck. internationale economie, mensenrechten en milieu. Ze studeerde ontwikkelingswerk en journalistiek. Manon werkt voor Manon wandelt al van jongs af aan in de onder meer NRC, Wordt Vervolgd en bergen. Voor trektochten gaat altijd het OneWorld. Als onderzoeker bij De Balie tentje mee. Deze zomer wil ze als het kan Live Journalism werd ze zowel in 2019 als de hele Pyreneeën door. Voor Hoogtelijn in 2020 genomineerd voor De Tegel, de gaat Manon onder meer de grote interviews Nederlandse Oscar voor de journalistiek. doen.

Heb je opmerkelijk expeditienieuws? Stuur een mail naar ceat@nkbv.nl.

Herinneringsmuur voor Christiaan Wilson

Foto Hylke Knot

V.l.n.r. Hylke Knot, Arnold Coster en Jur Rademakers in Everest basecamp.

Vrienden en familie van Christiaan Wilson zijn bezig een digitale muur van herinneringen in te richten op de website christiaanwilson.nl. Het is een monument voor de Amersfoortse klimmer die op 16 mei 2016 voor het laatst werd gezien op de Dhaulagiri. Wil je je herinnering delen, dan kan dat nog tot eind juni 2021.

Nepal heeft dit voorjaar een recordaantal permits uitgegeven aan expedities. Het grootste deel was voor Mount Everest: ruim 400. Dat is meer dan in 2019, toen er files stonden op de berg. Ook Roeland van Oss, zijn vriendin Sanna Raistakka, Hylke Knot en Jur Rademakers klommen op de berg. Het doel van

Roeland en Sanna was de top te bereiken zonder gebruik van extra zuurstof. Met zijn beklimming van Everest wil Jur Rademakers zijn project 7Summits1Year herstarten, nadat hij dat vorig jaar vanwege de pandemie moest afbreken. Corona bereikte ondanks alle voorzorgsmaatregelen ook de basiskampen van Dhaulagiri en

Everest. Vanuit beide basiskampen moesten klimmers met klachten worden uitgevlogen. Omdat heel Nepal zwaar is getroffen door corona, zorgen diverse Nederlandse initiatieven voor hulp aan Nepal. Met name beademingsapparatuur voor ziekenhuizen is hard nodig. Wie wil bijdragen, kan dat doen via stichtingnepal.org.

Foto Ruben van Duin

Voorjaarsexpedities in de Himalaya

Illustratie Toon Hezemans

In de zomer van 2016 loop ik met een vriend de GR54. Tijdens onze tochten hebben wij altijd een schaakspel bij ons. In refuge Les Souffles raken we een zwarte pion kwijt. De avond erop in Le Désert vertel ik tijdens het diner aan een wat ouder Frans echtpaar over het verloren schaakstuk. De dame lijkt een oplossing te hebben voor ons. Ik begrijp haar niet goed, maar opgewonden en vrolijk blijft ze het woord croûte herhalen. In rap Frans vertelt ze haar man over onze verloren pion en haar oplossing. Dan verlaat hij met een zucht de tafel en sjokt naar een auto. Ik zie hem de achterklep openen, waar een enorme Berner sennenhond zit. Teruggekomen stopt de man zijn vrouw iets toe, waarop zij mij een donkergetint compact hondenkoekje geeft. De croûte heeft de daaropvolgende avonden prima dienst gedaan als zwarte pion! [Gerard Postma]

en Passant

Croûte

Heb je ook een leuk bergverhaal meegemaakt? Mail je anekdote van 120 woorden naar hoogtelijn@nkbv.nl o.v.v. En Passant.

HOOGTELIJN 3-2021 |

A27 De Pasterze in juli 2020, met links de GrossGlockner.

ÖAV wil aanscherping gletsjerbeschermingsmaatregelen De Oostenrijkse Alpenvereniging ÖAV pleit voor verbetering van de gletsjerbescherming. De vereniging doet dat naar aanleiding van de nieuwste metingen. Oostenrijkse gletsjers werden in een tijdsbestek van een jaar gemiddeld vijftien meter korter. Hoewel aan de meetperiode 2019-2020 een sneeuwrijke winter vooraf ging, werden 85 van de 92 gemeten gletsjers

Foto ÖAV Gletschermessdienst / G.K. Lieb

op de hoogte

LEZERSREACTIES

korter. Slechts zeven gletsjers krompen minder dan een meter en gelden daarmee als ‘onveranderd’. De Hornkees in de Zillertaler Alpen leverde het meeste in: die werd maar liefst 104 meter korter. Van de Pasterze (foto) smolt 52,5 meter af. Vooral Tirol kent veel uitzonderingen op de beschermingsmaatregelen. De ÖAV wil van alle uitzonderingen af.

De intro bij het thema Berekend Risico in de vorige editie van Hoogtelijn had prikkelend willen stellen dat bergsporters zich zeer gedegen voorbereiden voor ze zich blootstellen aan potentieel gevaar. Vaak meer dan de gemiddelde deelnemer aan het verkeer die gewoon in de auto stapt en al rijdend risico neemt door op zijn telefoon te knoeien of een broodje te eten. Maar we maakten daar een onjuiste vergelijking. Judith ter Schure wees ons daar terecht op. “In vergelijking met een typisch ritje op de A27 is het risico van een toerskitocht 300 keer groter, zo stond een jaar geleden nog in Hoogtelijn in een artikel van mij. Voor zomeralpinisme zijn de data wat minder betrouwbaar, maar komen de schattingen toch ook zo’n 77 tot 62 duizend keer hoger uit dan de A27, afhankelijk van het type toer. Met de perfecte voorbereiding worden alpinisme en toerskiën geen ritje op de A27. Ze staan nog steeds in het rijtje extreme sporten, zoals duiken en parachutespringen.” De NKBV weet op basis van haar eigen data en die van zusterverenigingen dat bepaalde vormen van bergsport veel risicovoller zijn dan autorijden. Dat kunnen en willen we niet ontkennen. Kortom, de vergelijking was verkeerd en niet conform hoe de NKBV de risico’s in de bergsport ervaart en erover communiceert.

St. Antönien, het eerste Zwitserse Bergsteigerdorp.

Foto Marco Schnell

Kritische zelfevaluatie

Bergsteigerdorpen nu ook in Zwitserland St. Antönien, ten zuiden van de Rätikon, en de buurdorpen Lavin, Guarda en Ardez in het Unterengadin worden de eerste Bergsteigerdörfer van Zwitserland. Het Oostenrijkse bergsteigerdorpenconcept wordt daarmee voor het eerst over de grens naar Zwitserland getild. Bergsteigerdorpen staan voor duurzaam en kleinschalig toerisme en ze streven ernaar dat zo te houden. Op 12 juni viert St. Antönien zijn toetredingsfeestje en op 22 augustus hebben Lavin, Guarda en Ardez in het Zwitserse Nationale park Unterengadin hun Beitrittsfeier.

10 | HOOGTELIJN 3-2021

Eckart Bosman mist bij het artikel van Remco Berendsen in de vorige editie van Hoogtelijn over kritische zelfevaluatie twee belangrijke oorzaken waarom driekwart van de ongelukken gebeurt tijdens afdalingen. “De beoordeling van de ondergrond is bergaf moeilijker, omdat de afstand van je ogen tot je voeten de helft langer is dan bergop. Bovendien is bij het dalen minder duidelijk hoe vast de ondergrond is en komen voeten harder neer, met rollende stenen en valpartijen als gevolg.” In het artikel ging het niet specifiek over ongelukken tijdens het afdalen met bergwandelen, maar deze genoemde oorzaken zullen inderdaad zeker ook een rol spelen.

VACATURE NLAIML-VOORZITTER

De Nederlandse beroepsvereniging van International Mountain Leaders, de NLAIML, zoekt per 1 juli 2021 een nieuwe voorzitter. Het gaat om een vrijwilligersfunctie die minimaal drie jaar wordt vervuld. Heb jij belangstelling voor deze functie en wil jij de NLAIML helpen haar missie en ambities te realiseren? Neem dan contact op met de huidige voorzitter, Axel van Willigenburg, via bestuur@nlaiml.org. Meer informatie over de vacature vind je op NLAIML.org.

SPORTKLIMNIEUWS

Nederlands Team klimt weer internationaal en wint! Het papierwerk was veel, het wachten lang en de boulders hard, maar wat was het een feest om weer een internationale wedstrijd te hebben! Het Nederlands Team reisde in de eerste maanden van dit jaar een paar keer naar European en World Cups om zich na lange tijd weer eens te meten met het internationale klimveld. Met een PCR-test voor vertrek, per bus naar de wedstrijd en verblijvend in hun topsportbubbel, bereidden de atleten zich voor op coronaveilige wedstrijden. Na het afgelopen jaar zo goed en zo kwaad als het ging te hebben getraind – thuis, op buitenwanden bij hallen en eigen bouldermuurtjes – haalden ze op de creatiefste manieren het beste in zichzelf naar boven. Jong Oranje klimster Sabina van Essen wist zelfs een gouden plak binnen te slepen tijdens de European Youth Cup in Graz! Lees hoe het ze is vergaan op nkbv.nl/actueel/uitslagen.

Gijs Ronnes was professioneel volleyballer en coach.

Limburg Climbing Gijs Ronnes is topsportadviseur Goud op de Olympische Spelen. Dat is het hoogste doel dat je als sportbond op prestatieniveau kunt nastreven. Het is een mooie stip op de horizon, maar hoe kom je daar? Gijs Ronnes, oud professioneel (beach)volleyballer en coach en Emerging Coach Rio 2016, heeft veel ervaring met dit soort vragen, deelname aan de Olympische Spelen en het waarmaken van ambities. Sinds 1 april 2021 adviseert Gijs de NKBV onder andere over topsportcultuur, talentontwikkelingstructuur en de realisatie van het NKBV Topsportplan 2021-2028.

Partners van het Nederlands Team Sportklimmen

Sabina van Essen in Graz.

De provincie Limburg heeft de klimsport tot kanssport benoemd, wat inhoudt dat ze zich via zogeheten sporttakplatforms inzet voor de ontwikkeling van het klimmen. Het sporttakplatform voor de klimsport, Limburg Climbing (voorheen EFSC) ondersteunt onder andere Limburgs klimtalent van het Talenten Opleidingscentrum (TOC) in de provincie. Meer informatie op limburgclimbing.com.

Volg sportklimmen op de Olympische Spelen Dyno, sloper, crimp en pinch. Abracadabra? Dan moet je misschien je boulder-slang-kennis nog een beetje bijspijkeren. Komende zomer kun je van 3 tot en met 6 augustus namelijk voor het eerst in de geschiedenis van de klimsport kijken naar klimmen op de Olympische Spelen in Tokio. Behalve boulder, wordt er ook lead en speed geklommen en vormen de drie disciplines samen het zogeheten ‘combined’ format. Een multidisciplinaire uitdaging waarin slechts twee gouden medailles te winnen zijn (één voor dames, één voor heren). Lees er alles over op nkbv.nl/olympisch.

Foto Shugo Takemi – Tokyo 2020

Foto Fotohoogendoorn.nl – Nevobo

Samen met alle wedstrijdklimmers kijken we reikhalzend uit naar het moment waarop we weer een klim- of bouldercompetitie kunnen opstarten. Hoewel in omringende landen wedstrijden vaak door konden gaan, heeft het kabinet er in Nederland voor gekozen alle wedstrijden te verbieden om zo reisbewegingen terug te dringen. Voorzichtig hopen we op een vorm van klimen bouldercompetite in het najaar. Vooralsnog verwachten we dat de nationale leadcompetitie in september van start kan gaan. In de tussentijd proberen we andere vormen van competities op te zetten. Dat doen we om de wedstrijd mindset weer een beetje terug te kunnen krijgen en ook zodat prestatiegerichte klimmers hun wedstrijdvorm tussentijds kunnen meten met anderen. Houd de NKBV online in de gaten voor het laatste nieuws rond de competities.

Foto Aukje van Weert

Nationale competitie na de zomer

op de hoogte

Onder redactie van Naomi Persoon

Twee medailles voor combined.

Eindelijk weer klimmen

Ben jij ook zo’n zak aardappelen geworden na maanden van niet klimmen? Je bent niet de enige! Als je lichaam lang niet wordt uitgedaagd om zich in te spannen, neemt je spiermassa af. Daar moet je rekening mee houden als je weer gaat klimmen. We leggen uit hoe dat zit en ook wat je kunt doen om je fitheid een beetje op peil te houden. En hoe voorkom je dat je geblesseerd raakt als je weer gaat klimmen? Je leest het in het kenniscentrum via nkbv.nl/klimstop.

Partners nationale wedstrijden

HOOGTELIJN 3-2021 |

GOETHEWEG WWW.INNSBRUCK.INFO #MYINNSBRUCK

HIKING unlimited

Foto: Innsbruck Tourismus / Vorhofer

M O U N TA I N A N D T H E C I T Y I N D E R E G I O I N N S B R U C K . 5 B E R G M A S S I E V E N , 1 S TA D.

op de hoogte

Gelukkig op de heli

Foto Julie May

VRAAG & ANTWOORD

Menno Boermans.

Ikigai in de Zwitserse (buiten)lucht Menno Boermans (43) maakte in 2017 een radicale carrièreswitch. Van bergsportfotograaf werd hij bergredder. Als Rettungssanitäter bij Air Zermatt is hij helemaal op zijn plek. Onlangs behaalde hij zijn Zwitserse diploma, dat hem bevoegdheden geeft om zelfstandig medische zorg te verlenen. Hoe is het met de bergredding in zijn werkgebied Wallis? Tekst Rien Jans

Wat doet een Rettungssanitäter? “Ik ben, vrij vertaald, een ambulanceverpleegkundige bij de Luftrettung, met specifieke kennis over bijvoorbeeld hoogteziekte, onderkoeling en hulp aan lawineslachtoffers. Ik assisteer ook de piloot bij het opstijgen, landen en navigatie. Tevens bedien ik de lier van 90 meter in het geval we niet kunnen landen. Standaard rukken we uit met z’n drieën: piloot, spoedarts en Rettungssanitäter. Bij acties in lastig terrein (gletsjer, steile rotswand) gaat er ook een technisch bergredder mee.” Wat mag je met dit diploma wel en voordien niet? “Alle handelingen die een Rettungssanitäter kan verrichten, beheerste ik al sinds ik in 2014 mijn Paramedicdiploma in de Verenigde Staten behaalde. Alleen voldoet dat diploma niet aan de Zwitserse norm en daarom heb ik nu hetzelfde diploma nogmaals behaald. Ik mag nu standaard een aantal ‘voorbehouden handelingen’ uitvoeren, zoals intuberen. Uiteindelijk vallen mijn medische handelingen onder de verantwoordelijkheid van een arts, want dat ben ik niet.”

Zwitsers kunnen last minute naar het weerbericht kijken en op pad gaan. Buitenlandse toeristen boeken maanden van tevoren en dan moet het per se gebeuren in die twee weken vakantie. Daar gaat het sneller mis.” En straks, na corona? “Als verpleegkundige weet ik nu veel meer over het virus en kan ik zonder angst patiënten passende zorg geven. Ook ben ik blij dat Zwitserland zijn eigen weg koos en in de zomer en winter de gondels en skiliften gewoon liet draaien. Ik hoop dat in de toekomst andere landen ook inzien dat sporten in de buitenlucht de gezondheid alleen maar bevordert.”

Net als bij alpinisme zijn teamwork en kameraadschap cruciaal voor een succesvolle reddingsactie.

Waarom doe je dit werk? “Dit werk zit midden in mijn ikigai: waar leef je voor, wat is je passie, wat heeft de wereld nodig? Dat merkte ik al in 2004 toen we de top van Broad Peak niet bereikten, maar in plaats daarvan wel het leven van een Franse klimmer wisten te redden. De passie voor de bergen combineren met mensen helpen, geeft mij enorm veel voldoening.”

Vorig jaar noteerde Zwitserland meer reddingen in de bergen dan ooit. Hoe duid jij dat? “Het wordt steeds drukker. Met Pasen waren modebergen als de Breithorn een mierenhoop. Er waren in 2020 weliswaar meer reddingen, maar het aantal dodelijke slachtoffers bleef gelijk. Mijn conclusie is dat mensen niet onverstandig de bergen in gaan. Er waren vorig jaar vrijwel geen buitenlanders in Zwitserland. De

Foto Menno Boermans

Moeten bergsporters EHBBO kunnen? “Daar ben ik groot voorstander van. Uiteindelijk zul je met je vriendenclubje een kameraad moeten kunnen helpen als bijvoorbeeld het weer te slecht is voor een helikoptervlucht. Een goede EBHO-instructeur geeft cursisten het zelfvertrouwen om te helpen zonder bang te zijn iets verkeerds te doen. Ik heb voor de NKBV tientallen EHBBO-cursussen gegeven en het gaf me altijd veel plezier om mensen de juiste handvatten te geven.”

HOOGTELIJN 3-2021 |

Foto Elwin van der Gragt

DEPOT

Skirekje

Elwin organiseerde zijn ski’s aanvankelijk op dezelfde wijze als zijn klimspullen: allemaal in een grote berg op zolder. “Dat neemt toch wel veel ruimte in en goed voor de ski’s is het ook niet. Dus heb ik een rekje gebouwd om ze in te zetten. Toer-, backcountry-, skating- en classiclatten, kleintjes voor mijn dochter Helena en hele lichte, snelle voor mij en mijn vrouw Renata, voor als we deelnemen aan wedstrijden.”

Foto Femke Welvaart

Gestapeld

Femke en Rik zouden graag een prachtig gesorteerd en gelabeld berghok hebben, maar vooralsnog ligt alles semi-geordend verspreid door het huis. “Outdoorschoenen hebben we vast te veel, maar toch: bij tijd en wijle wordt elk paar, met uitzondering van de vintage ski’s en Friese doorlopers, nog wel gebruikt”, legt Femke uit. “Maar waar laat je die dingen met lompe vormen? De trap in het halletje werd vanzelf onze bergruimte. En dat is eigenlijk best handig: op weg naar buiten kies je de beste schoenen voor de reis of activiteit van dat moment.”

Garage, zolder, man cave, she shed, busje, of gewoon onder het bed, of op de trap

Opgeruimd staat netjes! Een zweem van voyeurisme bekruipt ons als ons een blik wordt gegund in iemands bergsportspullenopbergsysteem. Een kijkje in het Heilige der Heiligen. Of is het niet meer dan iemands rommelzolder? Voor deze rubriek geen geheimen: zeven mannen en twee dames gunnen je dat inkijkje in hun opbergsysteem. Tekst Rien Jans en Florian van Olden

14 | HOOGTELIJN 3-2021

Jouw cave Hoe berg jij jouw outdoorspullen op? Ben je trots op jouw man cave of she shed? Deel je foto en tag de NKBV op Instagram (@_NKBV) en Facebook (de.nkbv).

Als bijna-International Mountain Leader heeft Jeroen zijn spulletjes wel op orde. Netjes achter de knieschotten op zolder. “Toen ik nog single was, had ik alles uitgestald in mijn man cave, heerlijk! Maar die tijd is voorbij. Toen de twee jongens kwamen, ging er veel oud materiaal rücksichtslos de deur uit.” Zijn verschillende disciplines zitten in aparte kratten: klimhardware, sneeuw en ijs, helmen, kampeerspullen en bivakmateriaal. Voor elke trip duikt Jeroen weer achter de schotten. “Ik weet precies wat waar ligt.”

Foto’s Femke Treep

Foto Jeroen Daams

Geordend

Ongepolijst

Erik doet aan speleo, canyoning en (incidenteel) klimmen naast een baan als industrieel klimmer. Dan loopt het met je materiaal al snel uit de hand. “Mijn grootste frustratie is dat ik te krenterig ben om voor elke discipline een volwaardige uitrusting aan te schaffen en dat ik dus voor elke trip alles weer sta te herpakken. Gelukkig helpt het overzichtelijk ophangen hier bij!”

Foto’s Truong Ngo

Foto Erik Birkhof

Hulp bij herpakken

Een garage en een busje, meer heeft Femke niet nodig. Ongepolijst als de Pyreneeën zelf, want daar woont ze. Werken als International Mountain Leader doet ze overal. “Mijn klimen kampeermateriaal heb ik permanent in mijn bus, want ik ga heel vaak meerdere dagen op pad. In de zomer komt er meestal de fiets met fietsmateriaal bij en in de winter wissel ik dat om voor skimateriaal.”

Harald gebruikt de achterwand van zijn garage. Alles voor het klimmen, fietsen, kamperen, toersnowboarden en kanoën, is er opgeslagen. “De rest van mijn spullen (kano, crashpads, nog meer kampeerspullen) zijn verdeeld over de tuinschuur en zijn camper. “Om alles op te bergen op één plek zou ik tweemaal deze wand nodig hebben.” Overigens kan Harald tegelijkertijd hangboarden en naar zijn spullen kijken, niet het beste uitzicht, maar slechter kan ook.

Indrukwekkend

Truong Ngo heeft thuis een indrukwekkende set-up. “Ik heb het geluk dat ik de afgelopen jaren veel spullen gesponsord heb gekregen. Om daar extra van te genieten en goed voor het materiaal te zorgen, heb ik het netjes en georganiseerd uitgestald in mijn berging. Inpakken voor een klimtrip is zo ook leuker en makkelijker, omdat ik precies weet waar alles ligt.”

Klaar om uit te rukken

Lars heeft een goed gevulde gear room. Het systeem: ordentelijk. Hier vind je alleen zijn bergsportspullen, voor de ontspanning. Zijn materiaal voor de inspanning (werk) heeft hij nog dichter bij de hand: in zijn bus. Met zijn bedrijf Climbing Solutions staat hij op die manier altijd klaar om uit te rukken. Als de klus is geklaard, is de bus binnen tien minuten omgetoverd tot een camper.

Stofhappen

Foto Florian van Olden

Foto’s Lars Hildebrand

Foto Harald Swen

Hangboarden met uitzicht

Ooit kon Florian een kamer in huis in gebruik nemen, speciaal voor al zijn materiaal. Maar toen kwamen de kinderen en waren zijn spullen veroordeeld tot het hok in de zijmuur van de slaapkamer. “De ijsbijlen liggen hier stof te happen, net als mijn D-schoenen. Maar gelukkig kom ik nog wel aan rotsklimmen toe. Die spullen liggen in de voorste kratten.”

HOOGTELIJN 3-2021 |

Thema: de berg roept

startblokken Vakanties in eigen land zijn mooi en óók heerlijk, maar we kunnen niet wachten om weer te bergen in te gaan! We staan te popelen om weer het geluid van koeienbellen te horen terwijl je gestaag bergop gaat, de verzuring in je benen als je een lang stuk afdaalt, het zicht op de hut in de verte, een koel drankje op het terras met uitzicht over het massief. Kramp in je vingers tijdens een klimroute, vermoeide armen, het weeë gevoel in je buik als je toch even de diepte in kijkt. De geur van warme rots, gras, verse regen, de frisse berglucht... We staan in de startblokken; de berg roept!

Tekst en beeld Femke Welvaart

18 25 26 32 34 40 46 48 52 54 58

16 | HOOGTELIJN 3-2021

Wandelen in afwisselend Montafon Drieluik Mont Blanc Iconen van Europa: West-Europa’s hoogste Compagnie des Guides: 200 jaar klimhistorie Tour du Mont Blanc Vijfdaagse huttentocht in Schladminger Tauern Klimroute: slingeren op de Pizzo d’Uccello Klettersteig op de Trogkofel Markt & Materiaal: zomerse regenjacks De mooiste route naar de Weisshorn Wandelen rond de Vierwäldstättersee

THEMA

DE BERG ROEPT

Tijdens de Tour du Mont Blanc liep redacteur Femke Welvaart een enorme groep schapen tegemoet, die door de herder mee naar beneden werden genomen. Mis je de bergen? Bekijk de video op hoogtelijn.nl (klik op de cover van deze editie) en luister naar het vrolijke geklingel. Heimwee gegarandeerd!

HOOGTELIJN 3-2021 |

Op weg naar het fraai gelegen Alpe Verbella op 1938 meter.

18 | HOOGTELIJN 3-2021

THEMA

DE BERG ROEPT

Wandelen in afwisselend Montafon

Verrassende ontdekking Achteraf schaam ik me een beetje om het toe te geven, maar talloze keren zijn we op weg naar Tirol zomaar aan Montafon voorbij gereden. Geheel onterecht, zo bleek tijdens een ontdekkingstocht van een week in dit meest zuidoostelijke puntje van Vorarlberg. Want Montafon heeft voor elke bergliefhebber wat wils. Wij wandelden er zeven dagen langs fraai gelegen berghutten. Tekst Marieke van Kessel Beeld Dim van den Heuvel

e bus slingert langs talloze haarspeldbochten over de Silvretta-Hochalpenstraße omhoog naar de Bielerhöhe op 2032 meter. We kijken verwachtingsvol naar buiten. De bergen lonken! De weersvoorspellingen zien er voor de komende dagen niet heel best uit, maar vooralsnog schijnt de zon volop. We stappen uit bij de Silvretta-Stausee, die turkoois ligt te glinsteren tussen het groen en grijs van de omringende toppen. Het is er druk met dagjesmensen die vanaf het terras of het goed begaanbare pad rond het stuwmeer van het uitzicht genieten. We blijven even vol bewondering staan kijken naar de klimmers die de klettersteig op de imposante damwand doen en hijsen onze rugzakken op voor een vierdaagse huttentocht terug naar Gaschurn. Een breed, ietwat stenig pad voert ons geleidelijk aan omhoog, het Ochsental in. Toch heb ik in een mum van tijd het zweet op mijn voorhoofd staan en voel ik ook al snel de vermoeidheid toeslaan – een typisch geval van de eerste hoogtemeters van deze zomer. Langzaam verdwijnt de Silvretta-Stausee achter ons uit beeld en komt de Ochsentalergletsjer in zicht, met daarachter de Piz Buin (3312 meter), de Silvretta Egghorn (3147 meter) en de Silvrettahorn (3244 meter). Ondertussen begint de lucht te betrekken. Als we na zo’n twee uur lopen bij de Wiesbadener Hütte aankomen, ziet het eruit alsof het elk moment

kan gaan plenzen. De huttenwaard begroet ons alsof we oude vrienden zijn en wijst ons een knus zolderkamertje toe, waar wij met onze rugzakken maar nèt in passen. Hier slapen we als alpenroosjes en merken niet dat de regen ’s nachts aan een stuk door op het dak klettert.

Na regen... Als we de volgende ochtend wakker worden en de gordijnen openschuiven, zien we zowaar stukjes blauw in de lucht. Maar het duurt niet lang of die worden verdrongen door langwerpige plukken grijs die over het Silvrettamassief het Ochsental inrollen. Om 8:00 uur is alles aan het zicht onttrokken. We volgen het pad een stuk terug naar beneden en slaan vlak voor de SilvrettaStausee linksaf, het Klostertal in. Het is er stil, afgezien van het gekabbel van de Klostertaler Bach. We klauteren over een steil pad met enkele gezekerde passages het Verhupftali in naar het Litzner Sattel op 2737 meter. “Het zou toch leuk zijn geweest als onze inspanningen werden beloond”, mompel ik, als ik teleurgesteld concludeer dat er vanwege de mist niets van het panorama te zien is. Maar het lijkt alsof de weergoden me hebben gehoord, want gedurende enkele minuten breekt de zon door de wolken en zien we een schitterend groenblauw meer liggen.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Natuurgids Irena weet zeer veel van de lokale flora en fauna.

Klokjes langs het smalle bergpad boven de Silvretta-Stausee.

Daarna begint het te regenen, eerst zachtjes en daarna steeds harder, wat van de afdaling langs de Litznergletsjer een onaangename glibber- en glijpartij maakt. Tot overmaat van ramp begint het niet veel later ook nog te onweren. “Waar is die hut?!” Maar nog geen tien minuten later doemt er ogenschijnlijk uit het niets een bruin silhouet op met blauw-witte luiken. De Saarbrücker Hütte! We zijn er! Terwijl we naast de kachel zitten op te drogen, klaart het buiten weer kortstondig op, zodat we – heel even maar – een glimp van het fenomenale uitzicht kunnen opvangen.

Ploeteren De volgende ochtend wacht ons een wijziging in de plannen. We hadden via de Seelücke op 2776 meter – precies op de grens met Oostenrijk en Zwitserland – en het Plattenjoch op 2728 meter naar de Tübinger Hütte willen lopen, maar er is ’s nachts sneeuw gevallen waardoor die route onbegaanbaar is geworden. We zullen dus een flinke omweg moeten nemen: eerst een stuk afdalen naar de Vermuntstausee, vervolgens omhoog naar het Hochmadererjoch op 2505 meter en tenslotte onderlangs de Valgragges Spitzen. En: het miezert. De loodgrijze wolken maken alles tot een waas. Ik zucht eens diep. Iedere bergwandelaar kent dat gevoel wel, dat je bij slecht weer toch op pad moet en moeite hebt om je los te rukken van de gezelligheid en warmte

Hochmadererjoch, waar wolkenflarden spookachtig rond de zwart-grijze rotsen kringelen. We blijven er niet lang zitten; daarvoor is het te nat en bovendien te koud. En we hebben nog best een stuk te gaan onder langs de Valgragges Spitzen. Dat pad blijkt hier en daar behalve glad ook best smal, wat het – in elk geval voor mij – enigszins hoogtevreesgevoelig maakt. Ondertussen genieten we wel van het uitzicht over het groene Garneratal, een paar honderd meter onder ons. Het heeft ons qua weer niet meegezeten, waardoor we ons schema een beetje hebben moeten omgooien. We kunnen vanuit de Tübinger Hütte daardoor niet meer de ‘hoge route’ naar de Nova Stoba nemen. We zullen de Madrisella (2466 meter) en de Versettla (2372 meter) dus een andere keer op onze naam moeten zetten... De afdaling over de Garnera-alm naar Gaschurn is echter beslist geen straf. Het klaart langzaam maar zeker op en de zonnestralen werpen een werkelijk sprookjesachtig licht op de weelderige begroeiing. Alles fonkelt en glinstert en ruikt heerlijk fris. We passeren de Alpe Garnera, waar diverse zuivel-

Alles fonkelt en glinstert en ruikt heerlijk fris van de hut. We doen stilzwijgend de rugzakken weer op en gaan op weg. De koeien staren ons meewarig na. In een mum van tijd sijpelt het water via modderplassen langzaam in mijn schoenen en plakt de regen mijn haren als slierten willekeurig vast aan mijn gezicht. Onze voorovergebogen silhouetten lijken te weerspiegelen in de regendruppels op de bloemen. Wandelen is ploeteren geworden. We nemen alleen een pauze bij het

20 | HOOGTELIJN 3-2021

Bij Alpe Garnera worden heerlijke kazen gemaakt.

THEMA

De Saarbrücker Hütte ligt op een schitterende plek.

DE BERG ROEPT

producten worden gemaakt: yoghurt, Alpenboter en Sura Kees, een traditionele ietwat zurige zachte kaas waarvan het recept tot minstens 1240 teruggaat. “Willen jullie misschien een stukje proeven?” vraagt de uitbaatster, die lachend naar buiten komt als ze ziet dat ik behalve de plantenbakken vol Oost-Indische kers ook de menukaart sta te bekijken. Nou, dat laten we ons natuurlijk geen tweede keer zeggen! Lekker!

Mijn eerste klettersteig Als bergwandelaar-met-hoogtevrees (ja, echt!) probeer ik alles wat ook maar enigszins met klimmen te maken heeft te vermijden, maar hier, in Montafon, ga ik mijn angst overwinnen en mijn allereerste klettersteig doen. Het is Klettersteig Burg, die met een bescheiden lengte (200 meter) en hoogtemeters (30 meter) ook geschikt is voor beginners. Berggids Jonny zal me begeleiden. “Keep smiling!” roept hij, als ik mezelf in mijn gordel heb gehesen en me ineens realiseer dat ik vastzit aan een staalkabel die over een rotsrichel op 2247 meter hoogte is gespannen, met aan beide zijden een afgrond van enkele tientallen meters diep. Lachen? Láchen? Ik voel ondertussen juist lichte paniek opkomen... Niet naar beneden kijken!, houd ik mezelf voor, en volg zo nauwgezet mogelijk de aanwijzingen van Jonny op. Hij heeft waarschijnlijk zelden zo’n klimkluns mee op sleeptouw (letterlijk!) genomen, maar laat het niet merken. En ik? Ik sta een klein half uur later stijf van de adrenaline én vol trots aan het einde van de klettersteig.

Berggids Jonny leidt ons veilig over de klettersteig. De Tübinger Hütte ligt hoog boven ons.

Zwemwater Vanuit Gaschurn nemen we de bus via de Bielerhöhe naar het Zeinisjoch op 1822 meter, precies op de grens van Vorarlberg en Tirol. Van hieruit volgen we een ietwat saaie onverharde weg geleidelijk omhoog: eerst naar de fraai gelegen Alpe Verbella op 1938 meter, waar het aangenaam toeven is aangezien er stevige Brettljause en verse Alpenmelk worden geserveerd, en vervolgens door naar de Neue Heilbronner Hütte op 2320 meter. Het is warm en vooral het laatste deel is tamelijk steil. Het lijkt verleidelijk om af te koelen in de Scheidsee, zo ongeveer pal naast de hut. Maar

HOOGTELIJN 3-2021 |

NKBV-LEDEN KRIJGEN STANDAARD 10% KORTING BIJ BEVER

VIND JOUW PERFECTE WANDELUITRUSTING EN GA VOORBEREID OP PAD

2 Straight forward rugzak met alle benodigde snufjes om makkelijk in te pakken voor jouw hiking avonturen. De rugzak draagt comfortabel door het ventilerende AirZone rugpand.

1 Kies voor deze korte én lange broek in één als je graag lichtgewicht op reis gaat.

4 Deze hardshell biedt bescherming in alle weersomstandigheden en is gemaakt van gerecycled materiaal. Water- en winddicht, maar ook zeer licht en ademend. Berg de jas op in een van de heupzakken, zo is de jas eenvoudig mee te nemen.

5 Lichtgewicht en functioneel shirt.

8 De Banks GTX Low staat garant voor puur wandelgenot tijdens wandelingen op vlak- tot middelzwaar terrein.

Maak lange wandeltochten over bergpaadjes en ga door de bossen met deze gripvaste waterdichte hiking schoen.

3 6 Eenvoudige en functionele outdoorbroek van stretchstof.

7 De Chaos Jas van Haglofs is onderdeel van de 2-laags Gore Tex-familie, met de daarbij horende karakteristieke duurzaamheid, geweldige prestaties en fantastische bescherming tegen wind en regen.

BEVER 3D-VOETANALYSE Om optimaal te kunnen wandelen of hardlopen is het belangrijk om de juiste schoen te dragen. In geselecteerde winkels kun je een voetanalyse laten maken om te kijken welke schoen bij jouw voet past. Op basis van de meting en het gebruik van de schoen kunnen we de beste schoenen adviseren.

1. TRAVELLERS MT ZIP-OFF BROEK LONG FJÄLLRÄVEN 139,95 *125,96 2. AIRZONE TRAIL 32 - 35 LOWE ALPINE 109,95 *89,96 3. X ULTRA 4 GTX WANDELSCHOEN SALOMON 149,95 *134,96 4. JWP SHELL JACKET DAMES JACK WOLFSKIN 159,95 *143,96 5. JWP WORLD T-SHIRT JACK WOLFSKIN 34.95 *31,46 6. ABISKO STRETCH REGULAR BROEK DAMES FJÄLLRÄVEN 134,95 *121,46 7. CHAOS GTX JAS HAGLÖFS 199,95 *179,96 8. BANKS LOW GTX WANDELSCHOEN HANWAG 189,95 *170,96 Bekijk de actuele prijzen en promo's op bever.nl Prijs- en modelwijzigingen en druk- en zetfouten voorbehouden. Bekijk de actievoorwaarden op bever.nl *De 10% korting is alleen geldig voor NKBV leden.

Ga je naar buiten? Denk aan de veiligheid en gezondheid van jou en anderen.

Stausee Kops met in de verte de Gaisspitze (2779 m).

THEMA

DE BERG ROEPT

het water is ijskoud en de zwemkleding kan dus in de rugzak blijven. Wel blijven we even staan om van het betoverende uitzicht te genieten. Het is nagenoeg windstil en de wolken lijken dan ook in het water te zweven. Er groeit veenpluis en de pieken op de achtergrond – waaronder de Patteriol (3056 meter) – maken het plaatje compleet. En alsof onze wandeldag hiermee nog niet geslaagd genoeg was, blijkt de menukaart van de Neue Heilbronner Hütte een verfrissende verrassing in petto te hebben. IJscoupes! En niet zulke kleine ook...

Bloemenpracht en hoogveen De volgende dag worden we opgewacht door Irena, een wandelgids die is gespecialiseerd in Alpenflora. Gisteren liepen we aan alle kleurige bloemen voorbij, maar vandaag vertelt Irena wat hier zoal groeit en bloeit. Diverse soorten gentiaan bijvoorbeeld, waaronder gestippelde gele gentiaan, en ook diverse soorten orchideeën. Duivelsklauw. Monnikskap. Wildemanskruid. En het welbekende valkruid (Arnica montana), dat in de vorige editie van Hoogtelijn aan bod kwam. Vanaf de Alpe Verbella volgen we een bijzonder afwisselend Landschaftspfad onder langs de Versalspitze (2462 meter). We slingeren achtereenvolgens min of meer met de hoogtelijn mee over de almen, die hier en daar doorsneden worden door kabbelende beekjes en kleine watervalletjes, door een naaldbos en zelfs door een heideveld, en komen tenslotte uit bij een van de bekendste natuurgebieden van Montafon: de Wiegensee. Dit is een Natura 2000-gebied met als stralend middelpunt een meertje. Dat is op zich niet zo bijzonder, ware het niet dat dit een hoogveengebied is – en dat

Met de hoogtelijn mee slingeren we over de almen is op deze hoogte uniek. We genieten aan het water van een laatste pauze voordat we door een soort sprookjesbos met knoestige loofbomen afdalen naar het bergstation van de Tafamuntbahn. Van hieruit nemen we de kabelbaan terug naar beneden, waar onze auto geparkeerd staat. Maar eerst trakteert Irena ons bij Alpstöbli Tafamunt bij wijze van afscheid nog op de lekkerste Kaiserschmarrn ooit. “Hebben jullie deze week genoten van de bergen?”, vraagt ze. Ja, dat hebben we zeker. Volgende keer zullen we Montafon zeker niet meer voorbijrijden.

Wandelen in Montafon Reis

Montafon ligt op circa 750 kilometer rijden vanaf Utrecht. Voor wie liever met het openbaar vervoer gaat: je kunt tot Schruns reizen per trein en van daaruit verder per bus. Kijk op montafonerbahn.at voor meer informatie.

Route

Koeien in het Kromertal.

Montafon heeft meer dan 1000 kilometer aan gemarkeerde wandelpaden: van goed begaanbare routes voor het hele gezin tot uitdagende paden naar grote hoogten. Wij maakten er een vierdaagse en een tweedaagse huttentocht. Wij begonnen onze eerste tocht op de Bielerhöhe (bij de Silvretta-Stausee) en liepen via het Ochsental naar de Wiesbadener Hütte op 2443 meter. We daalden de volgende dag weer door hetzelfde Ochsental een stukje af en gingen vervolgens via het Klostertal, het Verhupftali en het Litzner Sattel (2737 meter) naar de Saarbrücker Hütte op 2538 meter. Van hieruit kun je via twee routes naar de Tübinger Hütte op 2191 meter: over de Seelücke (2776 meter) op de grens van Oostenrijk en Zwitserland of – bij slecht weer – via het Hochmaderer Joch (2505 meter). Vanuit de Tübinger Hütte kun je kiezen uit twee routes naar Gaschurn: bij goed weer over de Madrisella (2466 meter) en

Versettla (2372 meter) naar de Nova Stoba, van waaruit je met de kabelbaan naar beneden kunt, of bij slecht weer via de prachtige Garnera-alm (1675 meter). We begonnen onze tweede tocht bij het Zeinisjoch (1822 meter) en liepen eerst naar de Heilbronner Hütte op 2320 meter en vervolgens via de Wiegensee (1950 meter) terug naar Partenen.

Accommodaties

Het spreekt natuurlijk voor zich, maar: de Wiesbadener Hütte, Saarbrücker Hütte, Tübinger Hütte en Heilbronner Hütte zijn alle vier prachtig gelegen. Ook Alpengasthof Zeinisjoch (zeinisjoch.com) en Sporthotel Silvretta Montafon (sporthotel-silvrettamontafon.at) zijn bijzonder comfortabele pleisterplaatsen. Voor wie liever kampeert, is er keuze uit diverse campings.

Meer informatie

Wij gebruikten Alpenvereinskarte 26: Silvrettagruppe met schaal 1:25000. Het grootste deel van de gelopen route is hierop te vinden. Voor wie een van de toppen van Montafon wil beklimmen: wij kunnen berggids Jonny Marinac aanbevelen (montafon-bergfuehrer.at). Wil je meer weten over Montafon? Kijk op montafon.at.

HOOGTELIJN 3-2021 |

DO WHAT YOU LOVE LONGER SOLAR

HERVÉ BARMASSE

• GPS-SMARTWATCHES MET POWER GLASS™ LENS • SOLAR-CHARGING EN POWER MANAGER VOOR EEN ONGEËVENAARDE BATTERIJDUUR • GESCHIKT VOOR OUTDOOR EN DAGELIJKSE ACTIVITEITEN • SPORT-APPS VOOR FIETSEN/MOUNTAINBIKEN, HARDLOPEN, KRACHTTRAINING, CARDIO, SKIËN, GOLFEN, SURFEN EN MEER • NAVIGEERBARE TOPO ACTIVE KAARTEN (EUROPA), MULTI GNSS, EXPEDITIE MODUS, HARTSLAGMETING OP DE POLS, PULSE OX SENSOR EN MEER • SMARTPHONE MELDINGEN EN CONTACTLOOS BETALEN • AANPASBARE WIJZERPLATEN EN POLSBANDEN

ONTDEK DE NIEUWE FENIX 6 SOLAR-COLLECTIE OP GARMIN.NL/SOLAR

THEMA

DE BERG ROEPT

Chamonix, Mont Blanc

Laboratorium van het alpinisme In het centrum van Chamonix staat het beroemde beeld van twee mannen: Horace-Bénédict de Saussure en klimmer Jacques Balmat, die naar de Mont Blanc wijst. De twee heren staan model voor de eerstbeklimming van West-Europa’s hoogste berg. De Saussure was een wetenschapper die tijdens een verkenningstocht rond de Mont Blanc liep en daarmee het fundament legde voor wat we tegenwoordig de Tour du Mont Blanc noemen. Hij loofde een prijs uit voor degene die als eerste op de top van de berg zou staan. In 1786 waren dat de Fransen Jacques Balmat en Michel-Gabriel Paccard. Een jaar later bereikte ook De Saussure de top, tijdens een wetenschappelijke expeditie. Tekst Femke Welvaart en Martin Fickweiler Beeld Martin Fickweiler

et de heren De Saussure, Balmat en Paccard is een deur geopend naar een hele reeks beklimmingen van niet alleen de Mont Blanc, maar van menig andere berg in de Alpen. Tot halverwege de negentiende eeuw was het vooral de uitdaging om toppen te bereiken, maar al gauw volgden pogingen via andere, moeilijkere, routes waarbij niet de top, maar de sportieve uitdaging steeds meer telde. Zowel in de zomer als in de winter leek men de grenzen van het menselijk kunnen op te zoeken. Dit proces is in het Mont Blancgebied nog altijd gaande en zorgt ervoor dat het alpinisme zich als sport blijft ontwikkelen. Inmiddels trekt de Mont Blanc bijna 25.000 klimmers per jaar, die niet allemaal kunnen worden gehuisvest in de hutten op de berg.

Cultureel Werelderfgoed De Mont Blanc staat op de nominatie om tot UNESCO Werelderfgoed te worden benoemd en de hoop is dat er hiermee verder reikende spelregels komen, die het makkelijker maken om de natuur en de rijke traditie van de bergsport te beschermen. Daar is in de laatste jaren al een start mee gemaakt door strengere gedragsregels op te stellen. Wildkamperen is aan banden gelegd en je mag alleen een tent neerzetten tussen zonsondergang en zonsopkomst. Op de Goûterroute is elke vorm van bivakkeren verboden en zijn klimmers verplicht in de hutten te slapen (maximaal 214 plaatsen), of de beklimming vanuit het dal te ondernemen zonder daarbij te overnachten. Een trend die past bij een serieuzere vorm van alpinisme. De hoop is dat dat leidt tot herstel van de functie van de hoogste top van West-Europa als kraamkamer van nieuw talent en nieuwe technieken.

Het belang van al deze nieuwe regelgeving mag duidelijk zijn: er wordt steeds meer mogelijk, de berg en haar massief zijn inmiddels bereikbaar voor iedereen. Ieder op zijn eigen manier. Neem de Tour du Mont Blanc: mensen komen uit alle windstreken om deze meerdaagse rondtocht te maken. De meesten wandelen en doen daar een dag of tien over, maar er zijn er ook die de tocht rennend in een paar dagen afleggen, of die de route wandelen en wat toppen meepakken. De originele route wordt al bijna door niemand meer gedaan; op alle etappes zijn interessante varianten mogelijk.

Van bakermat naar laboratorium Zo geven de Mont Blanc en het massief ons al eeuwen een inkijkje in de geschiedenis van het alpinisme en lijkt het vanzelfsprekend dat dit ‘openluchtmuseum’ op de UNESCO Werelderfgoedlijst thuishoort. Niet voor niets wordt de stad Chamonix de bakermat van het alpinisme genoemd en is dit de plek waar 200 jaar geleden de Compagnie des Guides werd opgericht. Als je wilt weten waar het alpinisme over tien jaar staat, zou Chamonix jou wel eens die antwoorden kunnen geven. Chamonix: niet alleen de bakermat, maar mogelijk zelfs het laboratorium van het alpinisme. Op de volgende pagina’s lees je meer over de gisen, de beklimming van de Mont Blanc en de prachtige wandeling eromheen.

Tentoonstelling

Wil je meer leren over de geschiedenis van het Mont Blancgebied? Breng een bezoek aan het Musée Alpin in Chamonix: musee-alpin-chamonix.fr/en/permanent-collection.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Mont Iconen van Europa

Blanc

West-Europa’s hoogste Met 4808 meter is de Mont Blanc de hoogste berg van de Alpen en tevens de hoogste top van West-Europa. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze iconische berg een grote aantrekkingskracht heeft op veel bergbeklimmers en ambitieuze individuen die graag een sportieve prestatie van formaat neerzetten. Bij de eerste beklimming van de Mont Blanc was het echter niet de sportieve prestatie die avonturiers naar de top lokte. Tekst en beeld Martin Fickweiler

26 | HOOGTELIJN 3-2021

THEMA

DE BERG ROEPT Vanaf Col Maudit (4035 m.) zou het in de toekomst een goede optie kunnen zijn om uit te wijken naar het laatste stukje van de Kuffnergraat.

et een eerstbeklimming op 8 augustus 1786 werd de Mont Blanc veel vroeger ontsloten dan veel andere bergen in het omringende Alpengebied. De toppen van andere iconische bergen, zoals de Matterhorn, werden pas een kleine eeuw later beklommen. De wens om naar de top van de Mont Blanc te gaan, was een direct gevolg van de voortschrijdende ontwikkelingen binnen de natuurwetenschappen. Het was de jonge Zwitserse natuurwetenschapper Horace-Bénédict de Saussure die mensen uitdaagde een route naar de met ijs bedekte, ongenaakbare bergtop te vinden. Toen de twintig jaar oude De Saussure in 1760 lopend vanuit Genève in Chamonix aankwam, was hij verheugd van dichtbij het gebergte te bezien dat hij eerder alleen op mooie dagen vanuit Genève had zien liggen. Met name de Mont Blanc trok zijn aandacht. Een berg, zo veronderstelde hij, die ongetwijfeld de hoogste van heel Europa, Afrika en Azië moest zijn. De plek bij uitstek om met nieuwe uitvindingen wetenschappelijke experimenten uit te voeren en tot nieuwe inzichten te komen, vond hij. Toen De Saussure in 1760 Chamonix verliet om terug te keren naar Genève loofde hij een beloning uit die ten deel zou vallen aan hen die als eersten de top zouden beklimmen. Dat was hem zo veel waard dat hij ook beloofde de dagen te vergoeden waarop zonder succes werd gezocht naar een route naar de top. Het zou niet minder dan zesentwintig jaar duren voordat de beloning van De Saussure werd geïnd.

Een dokter en een kristalzoeker De uiteindelijke klimmers die succes hadden in hun zoektocht naar de top waren qua drijfveren en karakter totaal verschillend.

Zo was er de 29-jarige Michel-Gabriel Paccard, een dokter uit Chamonix, die de Mont Blanc vooral wilde beklimmen om wetenschappelijk gewin. Op heldere dagen bestudeerde hij door zijn telescoop de berg en maakte hierbij aantekeningen om zo een mogelijke route naar de top te ontrafelen. Daarbij deed hij, vergezeld van gidsen en dragers, talloze pogingen om zijn nauwkeurig voorbereide routes te beproeven. Een andere klimmer uit het succesvolle team van 1786 was de vierentwintig jaar oude Jacques Balmat, een boer uit Chamonix die vaak dagenlang in zijn eentje door het Mont Blancgebied zwierf om kristallen en (tevergeefs) goud te zoeken. Zijn motivatie om als eerste de berg te beklimmen bestond vooral uit het verwerven van roem en rijkdom. Hij was van mening dat hij alleen een route naar de top zou vinden als hij eindeloos veel tijd zou doorbrengen op de berg. Tijdens een van zijn eenzame zoektochten naar een geschikte route was hij te laat omgedraaid en genoodzaakt hoog op de berg de nacht door te brengen. Het bleek een zware beproeving die hem bij terugkeer in Chamonix sterkte in het idee dat hij de uitgelezen persoon was om de top te beklimmen. Bij terugkeer van zijn nachtelijke escapade hoog op de Mont Blanc werd Balmat na blootstelling aan de intense kou behandeld door dokter Paccard. Hoewel Balmat graag zelf alle eer wilde opstrijken voor de beklimming, bedacht hij dat het erg waardevol zou zijn om met een alom gerespecteerd persoon de top te beklimmen. Op deze manier zouden er na afloop geen speculaties ontstaan omtrent de geloofwaardigheid van zijn beklimming. Toen Balmat van Paccard hoorde dat het hem totaal niet om een beloning te doen was, overtuigde hij de dokter ervan dat hij tijdens zijn

HOOGTELIJN 3-2021 |

de berg sprak men van een succesvolle beklimming. De expeditie werd na afloop met veel bombarie in Chamonix onthaald.

25.000 klimmers

De collectie van Musée Alpin in Chamonix bevat onder meer de alpenstok van Jacques Balmat en de pikhouweel van dokter Michel-Gabriel Paccard.

laatste tocht een gangbare route naar de top had gevonden. Hierop besloten de twee mannen hun krachten te bundelen.

De beklimming van 1786 In de middag van 7 augustus 1786 verlieten Balmat en Paccard zo onopvallend mogelijk Chamonix, zodat niemand hen zou volgen. Ze sliepen die avond tussen de rotsen op ongeveer 2400 meter, nabij de machtige Bossons- en Taconnazgletsjers. Rond twee uur ’s nachts vervolgden ze hun weg en bereikten ze via de Grands Mulets rotseilanden het Grand Plateau op 4000 meter hoogte. Hoewel hun route werd bedreigd door lawines en bezaaid was met (grote) gletsjerspleten, was het voor Paccard en Balmat de meest logische weg om te volgen. Hun uitrusting bestond slechts uit een lange alpenstok en schoenen met stalen nagels aan de zijkanten. De klimmers zochten naar een route die niet te steil was, zodat ze niet veel tijd en energie kwijt zouden zijn aan het hakken van voettreden in het ijs. Na een klim van zo’n zestien uur bereikten de twee uitgeputte mannen als eersten de top van de Mont Blanc. Ondertussen was in het dal het hele dorp uitgelopen om de twee omhoogbewegende stipjes op de berg te volgen met verrekijkers en telescopen. Terwijl Balmat vanaf de top met een rode sjaal naar de toeschouwers beneden zwaaide, probeerde Paccard met zijn barometer een meting te verkrijgen. Na een half uur op de top en met nog tweeënhalf uur daglicht voor de boeg begonnen Paccard en Balmat aan de afdaling, later die nacht geholpen door het licht van de volle maan.

Bombarie Eenmaal terug in Chamonix verbleef de ondertussen sneeuwblinde Paccard lange tijd thuis met alle luiken dicht terwijl Jacques Balmat met de eer streek door zichzelf te profileren als de drijvende kracht achter de beklimming. Eenmaal hersteld van de zware tocht liep Balmat naar Genève om de beloning bij De Saussure te innen. Een jaar later, op 3 augustus 1787, beklom Balmat opnieuw de Mont Blanc. Ditmaal met een groter gezelschap, waaronder De Saussure, begeleid door gidsen en dragers met meetinstrumenten op de rug. Het gezelschap verbleef vierenhalf uur op de top om uiteenlopende onderzoeken te doen. Pas toen er wetenschappelijk onderzoek had plaatsgevonden op

Na 16 uur bereikten de twee mannen als eersten de top 28 | HOOGTELIJN 3-2021

Sinds de tweede helft van de negentiende eeuw zijn er veel nieuwe routes naar de top van de Mont Blanc bijgekomen. De originele route van Balmat en Paccard wordt door het risico op lawines en vallend ijs niet meer gebruikt. Tegenwoordig is de Goûterroute de meest eenvoudige route naar de top en geldt die als de normaalroute van Mont Blanc. Echter door het verdwijnen van permafrost en de toename van steenslaggevaar in het Goûtercouloir wordt ook deze route steeds minder aantrekkelijk en zal er opnieuw moeten worden gekeken naar een beter alternatief. Tijdens mijn voorbereiding om de Mont Blanc te beklimmen, lees ik dat zo’n 25.000 mensen per jaar proberen de top te halen. De meesten volgen hierbij nog steeds de Goûterroute, wat op dagen met mooi weer voor de nodige problemen zorgt. Om de drukte te beperken, zijn er steeds meer maatregelen getroffen. Zo is het sinds 2019 verboden om op de Goûterroute te bivakkeren. Klimmers mogen op dit gedeelte van de berg alleen in hutten overnachten. Na het lezen van deze informatie besluit ik de Goûterroute van mijn lijstje te schrappen. Alleen de Trois Montsroute vanaf Col du Midi (3532 meter) en de Traversée Royale vanaf Contamines (1175 meter) blijven op mijn lijstje staan.

Doordat de noordflank van de Mont Maudit gestaag minder sneeuw heeft, moet er steeds opnieuw worden gezocht naar de best beklimbare lijn.

THEMA

DE BERG ROEPT

Grand beau

Door gebrek aan vaste abseilpunten besluiten we de vijftig graden steile variant af te klimmen.

Tijdens mijn acclimatisatiebeklimmingen van de Mönch (4107 meter) en Jungfrau (4158 meter) in het Zwitserse Berner Oberland word ik getrakteerd op een lange periode mooi en stabiel weer. Hoewel ik hiervan geniet, ervaar ik toch ook steeds een knagend onderbuikgevoel, want dit zijn eigenlijk de omstandigheden waarmee ik de Mont Blanc op zou willen. Er zit helaas niets anders op dan mijn plan te volgen en te hopen dat deze grand beau de West-Alpen nog lang in haar greep zal houden. Wanneer ik enkele dagen later aankom in Chamonix neem ik vrijwel direct de kabelbaan naar Le Brévent (2525 meter) om goed uitzicht te hebben op de berg waarvoor ik gekomen ben. Door het felle zonlicht tekent de witte berg prachtig af tegen de wolkeloze, diepblauwe hemel. Door mijn telelens zie ik op de historische route van Balmat en Paccard duidelijk verse lawinesporen van sneeuw en grote brokken ijs. Helemaal boven in de route zie ik bij de Petits Mulets rotseilanden vier mensen omhoogklimmen. Nu ik vanaf deze locatie de berg goed overzie, begint het me te dagen: het laatste gedeelte van de Trois Montsroute is tevens het laatste deel van de route waarmee op 8 augustus 1786 de top werd gehaald. Eenmaal terug in het dal zie ik op de weersvoorspelling bij Maison de la Montagne dat het weer over twee dagen zal verslechteren en hoef ik niet meer te kiezen. Een beklimming van de Trois Montsroute is op dit moment de meest haalbare en logische optie.

Eindelijk is het zover Samen met de Nederlandse klimmer en berggids Roeland van Oss neem ik de kabelbaan naar Aiguille du Midi (3842 meter). Hiervandaan volgen we een smalle graat naar beneden tot op het uitgestrekte sneeuwplateau van Col du Midi (3532 meter). Tijdens het opzetten van de tent genieten we van de laatste zonnestralen tot de schaduw ons bereikt en de temperatuur drastisch naar benden gaat. Omdat Roeland gids is en in Chamonix woont, is hij erg goed op de hoogte van de huidige condities in het Mont Blancmassief. Zo wist hij al voor vertrek dat door een grote spleet onder in de noordflank van de Mont Maudit (4465 meter) de gebruikelijke route niet meer kan worden gevolgd. Hierdoor moeten we een technisch moeilijkere variant klimmen en hebben we allebei twee ijsbijlen meegenomen. De route die we morgen moeten afleggen, is in totaal veertien kilometer lang waarbij we meer dan tweeduizend hoogtemeters moeten stijgen en dalen.

vijfenvijftig graden steil is, wordt dit gedeelte door veel klimmers in aparte touwlengtes geklommen, waardoor de snelheid drastisch omlaag gaat. Roeland heeft het touw snel op orde en klimt zonder oponthoud het hele touw uit, ik klim na en zodra de andere klimmers aan het einde van de tweede touwlengte koers zetten richting Col du Mont Maudit (4345 meter) klimmen wij rechtdoor richting de top van de Mont Maudit op 4465 meter. Op de puntige, rotsachtige top nemen we even de tijd om wat te eten. Het uitzicht is geweldig, de zon is op en ondanks een snijdende wind lijkt het goede weer voorlopig stand te houden.

Een steen van de top Al twintig jaar lang neem ik voor mijn vrouw stenen mee naar huis van toppen die ik beklim. Dus voordat ik de top van de Mont Maudit verlaat, zoek ik nog snel een passende steen uit en stop deze in mijn rugzak. De ijzige bolvormige top van de Mont Blanc

Ons kampje op Col du Midi (3532 meter) met op de achtergrond de noordzijde van Mont Blanc du Tacul.

Om twee uur ’s nachts, een half uur voordat de wekker gaat, word ik wakker en kan ik mezelf niet meer bedwingen. De zin om te vertrekken is te groot. Gelukkig ligt Roeland niet diep te slapen en krijg ik hem eenvoudig wakker. Een half uur later hebben we iets warms gedronken, de tent afgebroken en zijn we onderweg. De eerste zeshonderd hoogtemeters brengen ons op de schouder van de Tacul, maar omdat het nog donker is, besluiten we de top van Mont Blanc du Tacul (4248 meter) op de terugweg te beklimmen. Tijdens de afdaling richting de noordflank van de Mont Maudit begint het langzaam lichter te worden en zie ik dat enkele klimmers zich voorbereiden onderaan de nieuwe variant. Ook zie ik verschillende hoofdlampjes van klimmers die al in het steile gedeelte aan het klimmen zijn. Omdat het ijs zo’n vijftig tot

HOOGTELIJN 3-2021 |

JULBO.COM - ©1duvetpour2

MONTEBIANCO 2 MONTEROSA 2 MOUNTAIN SPIRIT

MONTEROSA 2

Photo by C. Ziegler

MONTEBIANCO 2

SHOP NOW ON WWW.LASPORTIVA.COM

THEMA

DE BERG ROEPT

lijkt ondertussen heel dichtbij, maar ligt nog zeker drie uur klimmen van ons verwijderd. Eerst dalen we af naar Col de la Brenva (4303 meter) om vervolgens aan de laatste vijfhonderd hoogtemeters naar de top te beginnen. Het terrein wordt al gelijk behoorlijk steil, maar zodra we de honderd meter hoge Mur de la Côte voorbij zijn, rest ons nog een lange glooiende helling naar de top. Terwijl ik eenvoudig op mijn stijgijzers stapje voor stapje door de ijle lucht naar boven klim, besef ik dat het voor Balmat en Paccard heel anders is geweest. Zij hadden niks van de moderne kleding en uitrusting die wij gebruiken. Zij moesten hier voor elke stap een trede uithakken in het ijs en beschikten niet eens over zo iets kleins maar essentieels als een zonnebril. Vol ontzag voor de natuur waarin ik me bevind en de heldendaad uit 1786 bereik ik opgewekt de top. Het is niet druk en iedereen lijkt bevangen door het prachtige uitzicht op de bergen om ons heen. Geen top steekt nog boven ons uit. Ik neem de tijd om wat rond te lopen en foto’s te maken tot mijn aandacht plotseling wordt getrokken door iets dat hier niet thuishoort. Aan mijn voeten ligt

Vol ontzag voor de prestatie uit 1786 bereik ik de top een stuk kalksteen ter grootte van een golfbal. Het lijkt zo onwaarschijnlijk om op deze ijzige top een steen te vinden, dat ik er geen moment aan twijfel en de steen in mijn jaszak stop voor de verzameling thuis. Turend naar het noorden zie ik het meer van Genève, van waar De Saussure de Mont Blanc kon zien liggen. Mijn gedachten dwalen verder en komen al snel weer terug bij de steen. Want ergens in de Ovale Zaal van het Teylers Museum in Haarlem ligt ook een steen afkomstig van de Mont Blanc. Het is de steen die Horace-Bénédict de Saussure op 3 augustus 1787 meenam van het hoogste ijsvrije stukje van de Mont Blanc. Mijn steen gaat ook mee naar Nederland, tijd voor een veilige afdaling.

Het is niet druk op de top en het uitzicht op de bergen om ons heen is prachtig.

Beklimming van de Mont Blanc Reis

Met de auto is het vanaf Utrecht een kleine 1000 kilometer rijden naar Chamonix. Met de trein is het ongeveer 12 uur naar Chamonix.

Route

De condities op de Mont Blanc verschillen van maand tot maand. De meest gebruikte route naar de top is de Goûterroute uit 1861. De moeilijkheidsgraad van de Goûterroute wordt doorgaans als PD aangegeven.

Een goed, maar zwaarder alternatief is de Trois Montsroute. Doordat de noordflank van de Mont Maudit gestaag minder sneeuw heeft, moet er in dit gedeelte steeds opnieuw worden gezocht naar de best beklimbare lijn.

Accommodatie

Refuge de Goûter (3800 meter) is een goed uitgangspunt voor een beklimming van de Mont Blanc. Refuge du Goûter is te bereiken vanaf Gare le Nid d’Aigle (2372 meter) via Refuge de Tête Rousse

(3167 meter). Bivakkeren op de Goûterroute is sinds 2019 verboden.

Informatie

Online kun je veel informatie vinden over de routes van de Mont Blanc. Accurate informatie met betrekking tot condities en weer kun je verkrijgen via het Maison de la Montagne, Place de l’Église in Chamonix. Telefoon: +33 45053 0088. Klimgids: Mont Blanc 4810 5 Routes to the Summit (2010). ISBN: 978-2918824038.

Kaart: Institut Géographique National nr. 3630 OT. Schaal 1:25.000. ISBN: 978-2758540083.

Inspiratie

Bekijk de foto’s van Martin Fickweiler op Instagram: @martinfickweiler, ‘Stories of my life’. Martin Fickweiler wordt in de serie Iconen van Europa gesponsord door Edelweiss, Rab en Tonke Campers.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Het gidseninstituut van Chamonix

200 jaar klimhistorie Wie gaat klimmen in het Mont Blancgebied kan er niet omheen: de Compagnie des Guides de Chamonix. Omdat je in het Bureau des Guides op zoek gaat naar informatie over het weer en de condities van de route die je wilt klimmen, of omdat je erover denkt een gids in te huren voor een avontuur dat voor jou alleen een maatje te groot is. Maar hoe is dit gidsenbureau geworden tot wat het is, een instituut in de wereld van het alpinisme, waar meer dan 200 gidsen werken? Dat verhaal begint 200 jaar geleden. Tekst Ico Kloppenburg

et gidsenbureau van Chamonix, strategisch gelegen aan de voet van de Mont Blanc, is een prestigieus instituut, net als het gidsenbureau van Zermatt onder de Matterhorn. Lang was het een gesloten bolwerk, waar alleen de locals een plek als gids konden claimen. De eerste die daar doorheen brak was Roger Frison-Roche, die in 1930 als gids werd toegelaten. Frison-Roche houdt het op 14-jarige leeftijd voor gezien op school en trekt vanuit Parijs naar de bergen. Hij ontwikkelt zich tot een sportieve duizendpoot, raakt in Noord-Afrika krijgsgevangen en zit een maand in een dodencel in Napels. Deze schrijver van romans die spelen in Chamonix, maakt in zijn lange leven meer mee dan een figuur in een actieroman.

Fonds Voor het begin van de geschiedenis van de Compagnie moeten we terug naar het begin van de 19e eeuw, toen de toppen van de Alpen één voor één werden beklommen en vooral Engelse

32 | HOOGTELIJN 3-2021

klimmers gebruikmaakten van de kennis van lokale boeren en jagers. Tijdens een expeditie van dokter Hamel naar de Mont Blanc in 1820 kwamen drie lokale gidsen om het leven. Zij lieten hun familie achter zonder vorm van inkomen. Dat was voor de gemeenschap van Chamonix het startsein om in 1821 een fonds op te richten om dit soort tragedies in het vervolg tenminste financieel te verzachten. Twee jaar later, in 1823 werd de Compagnie officieel door de koning erkend.

Beroemde gidsen Grandes Jorasses, Les Drus, Grand Capucin, het zijn maar een paar van de bergen in het Mont Blancgebied die het hart van vrijwel iedere alpinist sneller laten slaan en bij iedereen enorm tot de verbeelding spreken. Het zijn in alle opzichten spectaculaire bergen met daarop ook nog eens spectaculaire routes. Chamonix wordt ook wel de geboorteplaats van het alpinisme genoemd. Veel van de gidsen die werken bij de Compagnie hebben dan ook palmares om jaloers op te zijn.

THEMA

DE BERG ROEPT Hans Peter Roersma stuurde ons deze ansichtkaart uit zijn familiearchief. Hij schrijft: “30 juli 1920 op de Bossonsgletsjer, Chamonix. Derde van rechts is Elbert van Ruller, de opa van mijn vrouw. De man helemaal links en de twee rechts zijn zeer waarschijnlijk hun gidsen.”

Christophe Profit is zo’n bekende naam. Inmiddels is hij 60, maar in 1982 werd hij beroemd door zijn solo op de Directe Americaine, op de Dru. Ik herinner me mijn klamme handen toen ik de film daarover uit 1985 zag: Christophe alleen in de beroemde versnijding van 90 meter, een serieuze 6c. In 2007 klom hij voor de tiende keer de Eiger Noordwand met een cliënt. Uit meer recente jaren is het Sam Beaugey die tot de verbeelding spreekt. Hij skiede in 1995 de Grandes Jorasses af via de beroemde Linceul, wat Frans is voor lijkwade. Verder is hij beroemd geworden als basejumper: iemand die al dan niet met een wingsuit van objecten afspringt en na een vrije val zijn parachute opent. Maar ook Thierry Renault, die met Ma Dalton een iconische 7b+ opende in de zuidwand van de Aiguille du Midi is nog steeds actief als gids.

Niet alleen alpinisme Toch zijn het niet alleen extreem goede alpinisten die zijn aangesloten bij de Compagnie des Guides. De Compagnie staat open voor alle gediplomeerde gidsen, waarbij het vooral een voorwaarde is dat je woont en werkt in het dal van Chamonix. Door de jaren heen is het accent ook verlegd van zuiver alpinisme naar andere activiteiten, zoals bergwandelen, toerskiën of mountainbiken. De klimaatverandering speelt daarin een grote rol: de grote routes zijn steeds minder vaak in goede conditie. Maar ook de wensen van de klanten veranderen: minder klanten komen elk jaar terug om met hun vaste gids nieuwe routes te klimmen. Veel klanten willen één keer in hun leven op de Mont Blanc staan en werken daar gericht naartoe, om daarna verder te gaan met een nieuw project.

Familielijnen Opvallend bij het lezen van de namen van alle bergen wandelgidsen die werken voor de Compagnie des Guides, is dat veel familienamen vaker terugkomen in de lijst. Er zijn nog drie Balmats actief, vier Simonds en vijf Charlets. Maar de naam Ravanel spant de kroon. Maar liefst 15(!) gidsen met die achternaam staan op de ledenlijst van de Compagnie. En dan is er ook nog de bekende winkel van Ravanel & Co (sinds 1897) die is gevestigd op, jawel, Place Gilbert Ravanel. De band tussen de familie en de bergsport in Chamonix gaat al even terug en is hecht. Wie duikt in de stamboom van de familie Ravanel stuit al snel op Joseph Ravanel, een gids en boer die leefde van 1869 tot 1931.

Veel familienamen komen vaker terug in de gidsenlijst Vanwege zijn haarkleur noemde iedereen hem Rouge. Hij schreef heel veel eerstbeklimmingen op zijn naam en had ook de eer om Koning Albert I van België te gidsen. Hij vroeg in 1925 de 19-jarige Frison-Roche als drager mee te gaan naar de Mont Blanc en speelt een belangrijke rol in het boek Premier de cordée van Frison-Roche. Denk daar nog maar eens aan als je in Chamonix over de Avenue Ravanel le Rouge gaat.

Het bureau en de berg De aanwezigheid van de Mont Blanc is voor de welvaart van het dal natuurlijk een lot uit de loterij. De normaalroute naar de top loopt via de Goûterhut, op 3835 meter hoogte, met 120 slaapplekken. Die hut is samen met de gevreesde Goûter-couloir de bottleneck in de route en een punt van ergernis voor veel zelfstandige klimmers. Want hoe gaat het in de praktijk? Vanaf 21 januari kunnen gidse bedden reserveren in dit futuristische gebouw. De Compagnie, maar vooral ook het gidsenbureau van St. Gervais, de gemeente waar de hut onder valt, weten door jarenlange ervaring hoeveel plekken zij in het seizoen nodig zullen hebben. Zij boeken vervolgens de bulk van de bedden en de andere gidsen en gidsenbureaus boeken ook een deel. Zelfstandige alpinisten vissen achter het net en zijn afhankelijk van eventuele afmeldingen door ziekte of slecht weer. In de wandelgangen krijgen de gidsenbureaus hierdoor een slechte naam, terwijl zij alleen maar gebruikmaken van hun kennis en mogelijkheden om vooruit te plannen. Al met al wordt de situatie in het Mont Blancgebied er niet eenvoudiger op, met de toenemende druk van het toerisme en het veranderende klimaat. De Compagnie had dit jaar haar 200-jarige bestaan groots willen vieren, maar door COVID-19 lijkt dat voor een belangrijk deel in het water te vallen. Toch is er één ding waar niemand aan twijfelt: zolang de Mont Blanc in hun achtertuin ligt, is er een toekomst voor de roemruchte Compagnie des Guides de Chamonix. Met dank aan UIAGM-berggids Martijn Schell voor zijn advies.

Gidshistorie online, in film, boek en magazine Film: Les Drus en solo, Christophe Profit (1985). Te bekijken op youtube via cutt.ly/fbEbtzX. Boek: The Compagnie des Guides de Chamonix - A history van Mario Colonel. Online: over 200 jaar Compagnie des Guide de Chamonix: chamonix-guides.com/ en/200-year-of-guides-company en een artikel in Outside over Le Probatoire: outsideonline.com/2405575/chamonix-mountain-guide-test-probatoire. Download de brochure met tips voor het beklimmen van de Mont Blanc via nkbv.nl/kenniscentrum/tips-voor-beklimmen-van-de-mont-blanc.html.

HOOGTELIJN 3-2021 |

rondtocht in een spectaculair massief

Tour du Mont Blanc Tijdens een wetenschappelijke expeditie loopt de Zwitserse natuurkundige Horace-Bénédict de Saussure in 1767 met een team van wetenschappers en dragers rond het Mont Blancmassief. Met dit verkenningsrondje legt hij de fundamenten van wat we tegenwoordig de Tour du Mont Blanc noemen. Niet dat hij de eerste was die in het gebied liep; eeuwen ervoor werden de paden al gebruikt door herders die hun kuddes verplaatsten, door handelaren die de paden gebruikten als handelsroute tussen de verschillende valleien en door de Romeinen en Kelten. Tekst en beeld Femke Welvaart

et lot brengt ons half september in Chamonix, na een half jaar thuiszitten en nul hoogtemeters. Plots kunnen we het rondje om de Mont Blanc lopen, de Tour du Mont Blanc (TMB). Op veler bucketlist en ik krijg hem bijna in mijn schoot geworpen. We hebben niet veel tijd, in zes dagen moeten we rond zijn. Dat is te krap – we zijn geen trailrunners. Dus maken we een plan waarbij we twee stukken met de bus doen en eindigen met een stukje trein terug naar de auto. We brengen onze etappes in kaart en reserveren de hutten. Door de vele restricties als gevolg van de wereldwijde pandemie zijn er nu nauwelijks Amerikanen, Canadezen en Aziatische toeristen, dus hebben we ongelooflijk geluk: er is overal ruim voldoende plek. In normale tijden moet je hier wel ruim een jaar van tevoren je overnachtingen in de hutten veiligstellen.

Kuitenbijter We starten in Les Houches. De auto parkeren we op een parkeerplaats één kilometer van de Bellevuegondel, waar hij 20 dagen mag staan. Bij het openen van de

34 | HOOGTELIJN 3-2021

kassa van de gondel kopen we ons kaartje voor de rit naar boven, waarmee we een saaie klim van twee uur overslaan en op enige hoogte beginnen aan onze Tour du Mont Blanc. Er is niet één vaste route op de TMB. Ja, er is een officiële route, maar tijdens de hele tour zijn er op elke etappe meerdere varianten die je kunt kiezen. Wij gaan deze eerste dag voor de variant via Col de Tricot, Chalets de Miage en Chalets du Truc naar Les Contamines-Montjoie. Een route van vijf uur wandelen die ons meteen haar tanden laat zien: voor ons, ongetrainde laaglanders, een venijnige klim naar de col en een evenzo venijnige afdaling, met als fantastische beloning een blikje cola op het terras met uitzicht op de Dômes de Miage. En dan gaan we door – nog een klim, tussen de bomen door, over kronkelende boomwortels zigzaggend naar boven, naar Chalets du Truc. Daar rest ons slechts een afdaling over een breed stenig pad en een laatste stukje door het dorp naar beneden, naar een welverdiende maaltijd en een warm bed in Chalet des Contamines, de hut van de Club Alpin Français (CAF).

THEMA

DE BERG ROEPT

Vanaf Rifugio Elisabetta lopen we ’s ochtends vroeg over een vlak pad langs naaldbomen en meertjes naar de bushalte in La Visaille.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Honderden schapen De volgende dag staat in het teken van hoogtemeters maken. Met 1337 hoogtemeters voor de boeg wandelen we 14 kilometer gestaag omhoog, naar Refuge de la Croix du Bonhomme. Best fijn, want de knieën en bovenbenen die gisteren zo hard moesten werken in de afdaling, krijgen zo een beetje rust. Rustig aan omhoog. Vlak onder Col du Bonhomme zie ik boven aan onze klim een groep schapen nieuwsgierig over het randje kijken. Een zwart schaap met hoge, gedraaide horens staat in het midden en start de afdaling. Alle schapen volgen. Met honderden tegelijk komen ze mijn kant op. In een grote, brede colonne hobbelt en klingelt de groep en masse naar beneden. Links en rechts stuiven ze langs me, recht voor me blijven ze staan – wat nu? Ik blijf staan, omsingeld. Dan splitst de groep recht voor me in tweeën en passeren ook die schapen links en rechts. Ze blijven komen van boven. Honderden en honderden. Een dame in spijkerbroek en bergschoenen sluit de groep. Zij is de herder die de schapen aan het einde van het seizoen weer naar huis brengt.

Croix du Bonhomme Na de col is het nog anderhalf uur naar Col de la Croix du Bonhomme. Je komt dan op een open vlakte, waar je goed moet opletten hoe de route loopt. Steenmannen wijzen de weg, maar zijn lastig te volgen. Bij goed zicht maakt het uiteindelijk allemaal niet zo heel veel uit en kun je je eigen route kiezen naar de ‘overkant’ van dit stenen plateau, waar het pad verder loopt naar

Markeringen

In de drie landen die de Tour du Mont Blanc doorkruist, verschillen de markeringen. De Fransen markeren de route met een sticker van de TMB op een paaltje met plankje, of ze schilderen een witte en rode streep op een steen. De Italianen schilderen op stenen zwartgerande donkergele ruiten met de letters TMB erin. De Zwitsers vinden een oranje stip of zwartgerande lichtgele ruit vaak voldoende.

36 | HOOGTELIJN 3-2021

de hut. Wij hadden het geluk dat wandelaars net in tegengestelde richting kwamen lopen en we dus goed konden zien op welk punt zij het plateau op kwamen en wij het pad weer konden oppakken. De refuge lijkt een oud schoolgebouw, met grote, uit beton opgetrokken ruimtes en lange gangen met veel kamers. In de eetzaal schuiven verschillende groepen bij elkaar aan tafel, het is er ondanks de pandemie een drukte van belang. Twee meisjes met elk bijna 20 kilo op de rug komen puffend aan en gooien de handdoek in de ring. Niet te doen, zeggen ze. De les die ik elke huttentocht beter leer, is: neem alleen het noodzakelijke mee. Ik probeer niet meer dan vijf kilo op mijn rug mee te nemen, want er komt dagelijks nog twee liter water bij en een halve baguette. Elke 500 gram telt en minder gewicht is meer plezier!

Zoveel smaken zoveel varianten Dat de meisjes met zo veel bagage afhaken, snap ik dus wel. Maar het is zo zonde! Juist vanaf hier wordt het uitzicht met de dag spectaculairder. Hebben ze zich niet ingelezen? Zichzelf overschat? Was er niemand om hen te waarschuwen? Wat onderweg duidelijk wordt, is dat de manier waarop mensen rond de Mont Blanc lopen, met de jaren verandert. Of beter: het breidt zich uit. Je loopt hem, rent, of fietst, en de originele route uit 1776 wordt al bijna door niemand meer gevolgd. Elke etappe kies je de variant die bij jou past, afhankelijk van je eigen kunnen. Je hebt de keuze uit routes met weinig of veel hoogtemeters, een route met een via ferrata erin, of een alpien stuk met gletsjer. Veel gidsjes over de TMB geven uitgebreid alle varianten aan, voor wie welke geschikt is en hoeveel uur je erover doet. Inmiddels worden de paden bewandeld door toeristenstromen uit alle uithoeken van de wereld. Jong en oud, met bergsportervaring, of nietsvermoedende backpackers zoals de meisjes uit de Croix du Bonhommehut. Tijdens de tour komen we mensen tegen die in het weekend stukjes van de route doen, of die een uitstapje maken op spierwitte gympies, omzichtig de blubber vermijdend. Stellen met een baby op de rug of in de draagzak en een clubje jonge alpinisten dat een alpiene variant van de TMB doet. In dit prachtige massief is er voor elke bergsporter of natuurgenieter wel iets van zijn gading en kunnen. In de ochtend word ik verrast door het waanzinnige uitzicht: een surrealistisch berglandschap in groen, bruin en okergeel. Ik zou hier wel uren willen blijven, maar we moeten door, naar Italië, naar Rifugio Elisabetta.

THEMA

DE BERG ROEPT

Foto links Lunchpauze bij Rifugio Elena. Foto rechts Het uitzicht in de ochtend vanaf Refuge de la Croix du Bonhomme.

minuten uitrusten en nadenken over plan B horen we geronk. De bus! Kennelijk geldt er per vandaag een nieuw tijdschema en is deze bus er gewoon weer in opgenomen.

Duim op

Tijgeren Vanaf Col de la Croix du Bonhomme klimmen we naar ons tweede spectaculaire uitzicht van de dag: Col des Fours. Wat een bergen, wat een waanzinnig uitzicht! De hijgende hoogtemeters ben ik alweer vergeten en onder een bleek zonnetje dalen we vrolijk af, richting Ville des Glaciers. Hier moet je goed opletten hoe de route loopt; dat is namelijk niet helemaal duidelijk bewegwijzerd. Wij lopen verkeerd, tijgeren een paar keer onder schrikdraad door, lopen door rommelig grasland, en komen dankzij de Tochtenwiki weer op het juiste pad. Inmiddels schijnt de zon volop. Onder een blauwe hemel zien we Rifugio Elisabetta links boven ons liggen – wat rest is een klimmetje naar het terras van de hut. Bij het avondeten ontmoeten we de drie jonge Belgische klimmers die de alpiene varianten van de TMB doen. Liever hadden ze de Mont Blanc beklommen, maar het was hen niet gelukt om last minute een plek te reserveren. En zo werd de alpiene TMB een mooi plan B.

Italiaanse schema’s Omdat we maar zes dagen hebben voor de TMB, besloten we in onze planning om het stuk rond Courmayeur over te slaan en met de bus te doen. Maar omdat we laat in het seizoen zijn – veel hutten sluiten deze of volgende week – is het onduidelijk of de bus die we moeten hebben vanaf La Visaille nog wel rijdt. In mijn voorbereiding mailde ik in mijn beste Italiaans naar de busmaatschappij, maar zij konden me niet helpen. Of de bus wel of niet rijdt, laten ze dagelijks van de omstandigheden afhangen. Van het weer, de bezetting, hoe de pet staat van de chauffeur… Ook de huttenwaard kan me de avond voor vertrek geen uitsluitsel geven: haar advies is om gewoon maar te gaan wandelen. “Als hij niet rijdt, zie je dat vanzelf bij de bushalte.” Met het telefoonnummer van een taxicentrale op zak gaan we die ochtend vroeg op pad. We moeten veel meters maken en tijdig op plan B kunnen overstappen als de bus niet rijdt… In anderhalf uur wandelen we vanaf Rifugio Elisabetta door het dal, waar het water de bergen weerspiegelt, naar La Visaille. Het uitzicht is opnieuw waanzinnig, maar we kunnen er niet te lang bij stilstaan, want die bus… Uiteindelijk moeten we zelfs een beetje joggen om op tijd bij de bushalte te zijn. Gaat hij of gaat hij niet? Nog een paar honderd meter en dan zien we de paal. Met een briefje. De laatste bus was op zondag en vandaag is het maandag… Maar de Italianen zitten vol verrassingen: na drie

In Courmayeur moeten we overstappen op de bus naar Arp Nouvaz. Helaas: die bussen sluiten niet op elkaar aan en hij is net een paar minuten geleden vertrokken. We besluiten alvast wat haltes te wandelen. De TMB is tenslotte een wandeltocht. Wanneer de weg gevaarlijker wordt voor wandelaars, moeten we kiezen: doorwandelen via een alternatief pad, of wachten op de bus. Wandelen gaat echt te veel tijd kosten, we kozen niet voor niets voor een stukje ov, dus wachten we langs de kant van de weg, bij de bushalte, waar ook een parkeerplaats is. Best een handige plek om te liften! We steken onze duim op en nadat een heel aantal bestuurders ons voorbijrijden, stopt er een auto: het blijkt een Britse politiehelikopterpiloot die de afgelopen dagen in de omgeving heeft geklommen en zijn laatste uurtjes voor zijn vlucht terug, nog wat doelloos rondrijdt door het dal. “Zeg maar waar je naartoe wilt, ik rijd jullie overal naartoe!” Nou, Arp Nouvaz graag! Hiermee winnen we een uur op de bus, dus is er voldoende tijd om hem bij aankomst te trakteren op een kop koffie op het terras van Chalet Val Ferret. Hier nemen we afscheid en beginnen we aan de klim van drie uur naar de Col Ferret (2537 meter).

de hijgende hoogtemeters ben ik snel vergeten als ik het uitzicht zie Rifugio Elena halverwege is helaas gesloten, dus eten we een broodje op het grasveld er net voor. Vanaf daar zijn er diverse mogelijkheden richting La Fouly: een stukje kan gevaarlijk zijn in verband met steenslag, een ander stukje gaat onder de graat, en er is een veiliger optie ‘buitenom’. We kiezen voor die laatste. Op de col hebben we prachtig uitzicht. Ik ben al veel in de bergen geweest, maar elke keer opnieuw word ik weer overvallen door de immense schoonheid en ruigheid van de natuur. Pieken, dalen, uitgesleten geulen, rots, mos en gras, grijs, groen en okergeel.

De kleine Refuge du Peuty is een van de leukste hutten op onze route.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Grootste collectie wandelschoenen Alles uit voorraad leverbaar Kom langs in Woerden!

0348-421648

CHAT - ONLINE!

THEMA

DE BERG ROEPT

Dan gaat het in twee uur naar beneden, we zijn in Zwitserland. De knieën kraken en de benen verzuren. Voorbij Ferret is het nog 25 minuten naar La Léchère, onze accommodatie voor de avond. Hier wacht een warme douche, een flinke schotel rösti en gaan we met warme wangen ons bed in.

Warm welkom Omdat we geen rustdag kunnen inlassen, maar wel onze ongetrainde benen een beetje willen ontzien, kiezen we op de route naar La Peuty voor een etappe onderlangs. Achteraf heb ik spijt, want we lopen voornamelijk tussen de bomen en hebben dus nauwelijks uitzicht, en het dampige bos ruikt naar natte hond. Wel zie ik hoe leuk deze route is voor ouders met jonge kinderen: onderweg kunnen ze lekker klauteren en spelen met stenen en water. Op de col ligt een heerlijk terras, helaas is de hut al gesloten. Einde seizoen. We drinken water en eten wat proviand uit de rugzak. Hier hebben we wel fijn uitzicht en gaan we verder naar het dorp en de gelijknamige hut La Peuty. De hut maakt deze wat teleurstellende dag helemaal goed. Wat een warm welkom! Hippiestijl, één slaapzaal met verschillende houten niveaus, een heerlijk warme douche en diner in een yurt. Applaus voor de kok! Het beste eten tot nog toe. Het Italiaans-Britse stel dat we eerder op de dag, op de col met het fijne terras ontmoetten, komt nu ook bij de hut aan. Ze zetten hun tent op in het veldje naast de hut en zwaaien vrolijk naar

ons. Simone, een goedgemutste bonkige Italiaan, draagt 30 kilo op zijn rug. Kampeerspullen, water en eten. Genoeg om dagen te kunnen overleven. In de middag op het terras maakten ze heerlijke broodjes klaar met droge worst en tomaat, en ook hier kiezen ze voor een eigen maaltijd in plaats van het menu in de yurt. We gaan dit stel nog vaker tegenkomen, net als andere stellen die allemaal dezelfde richting lopen (tegen de klok in) en met elk een andere variant op hetzelfde volgende punt uitkomen. Zo’n tocht verbroedert en het wordt een steeds gezelliger weerzien op terrassen en in de eetzalen.

Pippilangkoushut Op onze laatste etappe, naar La Boerne in Argentière, gaan we langzaam maar gestaag de hoogte in. Het is warm en zo laat in het seizoen is het een zegen dat we nog steeds geen druppel regen hebben gehad. Binnen de geplande tweeënhalf uur zijn we op de Col de Balme. Hier laat de Mont Blanc zich in haar volle glorie aan ons zien. Hoera! Wat een cadeautje. Het is helemaal goed zo. Het is af. La Boerne is een soort Pippilangkoushuisje met krakende vloerdelen en overal deuren en luikjes en doorkijkjes en kamertjes met stapelbedden. Wat een fantastische hut! Alles is van hout, het piept en kraakt en het is er heerlijk schoon. Het terras ligt in de zon en de douche is warm. Aan het eind van de middag komen ook Simone en Chelsea weer vrolijk het terras op wandelen. We drinken een welverdiende appelschorle met ze en proosten op een fantastische tour rond West-Europa’s hoogste.

Uitzicht op de Mont Blanc vanaf de Col de Balme.

Tour du Mont Blanc Het allerleukst is het om de route te wandelen (of rennen) zonder stukken openbaar vervoer. Neem dus voldoende dagen in je planning op, zodat je niet hoeft te jakkeren. En las als het even kan hier en daar een rustdag in, om de benen rust te gunnen en langer te genieten van dit prachtige berggebied. Houd rekening met een dag of 8-11 en zorg dat je al geacclimatiseerd bent als je ook vanaf Les Houches begint.

Bekijk de diverse varianten en kies wat bij jou past. En het is echt niet erg als je toch een keertje de bus pakt. Het is geen wedstrijd. De meesten lopen de TMB tegen de klok in.

Bagage

Neem zo min mogelijk mee, bezweet en viezig word je toch. Zorg voor alleen het hoogst noodzakelijke en neem laagjes mee – in het dal is het warm,

boven op de top is het koud in de wind, ’s avonds bij de hut koelt het af.

Gidsjes

Wij gebruikten de gids Tour du Mont Blanc van Noes Lautier (uitgegeven door Robert Weijdert, 2016, ISBN 9789082334517). Een prettig naslagwerk om de diverse opties te bekijken en overwegen, en om aan de hand van haar tijdschema’s de duur van je

etappes uit te rekenen. Een ander fijn gidsje met veel detailinformatie is Tour du Mont Blanc van Andrew McCluggage (Knife Edge Outdoor Guidebooks, 2019, ISBN 978-1912933-01-3).

Video van de route

Bekijk de hele route die wij liepen, inclusief de twee stukjes per ov, op Relive: relive.cc/view/v7O9ygzQ1QO.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Peter Daalder, de auteur van dit artikel, veertig jaar geleden in de Schladminger Tauern.

Met een laagje verse sneeuw ziet het er opeens winters uit.

40 | HOOGTELIJN 3-2021

THEMA

DE BERG ROEPT

Pittige vijfdaagse huttentocht in Schladminger Tauern

Een knieval in Schladming De huttentocht in Schladming werd een echte trip down memory lane, een reis door het geheugen. Veertig jaar geleden maakte redacteur Peter Daalder vrijwel dezelfde tocht. Maar als de omstandigheden anders zijn en de route omgekeerd wordt gelopen, blijken er forse gaten in de herinnering. Bovendien eindigde de jubileumtocht in het ziekenhuis. Tekst en beeld Peter Daalder en Aart Markies

HOOGTELIJN 3 2021 |

Links Plaquette voor Hans Wödl, die de Schladminger Tauern ontsloot. Onder Rustplaats op de Greifenberg.

“H

m”, zegt dokter Severin Noiges van de Diakonissen Klinik in Schladming. Hij draait mijn rechterbeen alle kanten op, onderzoekt mijn knie en bestudeert de röntgenfoto. “Dat is een bursitis prepatellaris, een ontstoken slijmbeurs aan de voorzijde van de knie. En een scheurtje in de knieschijf.” Bandage om de knie, rustig aan doen, koelen en been omhoog leggen. Zo krijgt deze memory lane in een prachtig gebied langs gemoedelijke berghutten een abrupt einde en wordt het een doodlopende straat. We zijn bij toeval in dit stukje Stiermarken in Oostenrijk terechtgekomen. De corona-ellende hield ons uit Slovenië waar we zonder tien dagen quarantaine niet meer welkom waren. In allerijl was Lisa-Marie Prettenthaler van de plaatselijke VVV zo aardig nog twee plaatsen te reserveren in de hutten op de vijfdaagse tocht met begin- en eindpunt in Schladming. Veertig jaar geleden maakte ik vrijwel dezelfde huttentocht. Ik vierde mijn verjaardag op 11 september, dat toen nog geen historisch beladen dag was, in de Ignaz-Mattis-Hütte. De huttenwaard hoorde bij het ontbijt dat ik jarig was en zette vervolgens op een zilveren dienblad een brandende kaars en een dubbele schnaps voor mijn neus. En later zwaaide hij ons uit in zijn zeemleren broek met bretels over zijn rood-wit geblokte overhemd.

Acht dagen Destijds maakte ik elk jaar in september een huttentocht met begeleider Philip en zijn Rotterdamse maat Cor. Twee vrolijke mannen die het leuk vonden een groep sportievelingen op sleeptouw te nemen. In de loop van de jaren was er een harde kern ontstaan die, ongeacht de bestemming, elk jaar meeging. Philip zocht uit, publiceerde zijn tocht bij de toenmalige Nederlandse Reis Vereniging en ik werd automatisch ingeschreven. Zo kwam ik in Schladming terecht. Wij maakten destijds een iets rustiger tocht van acht dagen. Maar vanuit marketingoogpunt van de plaatselijke VVV wordt de tocht nu in vijf etappes aangeboden met begin- en eindpunt in Schladming, waarbij de eerste en de laatste zeer lang zijn. De tocht loopt van west naar oost door de Schladminger Tauern, een

De hut, hoog boven het water, is geen steek veranderd 42 | HOOGTELIJN 3-2021

vrij rustig en ruig gebied. We treffen goede, niet al te grote hutten, waarvan er zeker twee geen spat veranderd lijken. Hoewel ik voor die herinneringen wel mijn fotoalbum nodig heb. Als Schladming je uitgangspunt is, moet je een lang dal naar het zuiden door, voordat je bij de Schladminger hoofdkam bent. Omdat het idee van de VVV Schladming is om min of meer een rondje te maken, zijn zowel de aanloop als de laatste dag behoorlijk fors. Wie dat wil omzeilen, moet zelf wat regelen, want het arrangement voorziet daar niet in. De aanloop naar de eerste hut kan ook via het Preuneggtal, waarin een wandelbus rijdt tot de Unsprungalm. En terug zou een tussenstop in de Hans Wödl Hütte die etappe in twee beter behapbare brokken verdelen.

Met de lift De eerste 900 hoogtemeters van onze tocht gaan zonder enige moeite: we zitten in de Hochwurzenkabelbaan, die over de pistes van het skigebied loopt. Eindstation met prachtig zicht op de Dachstein, is de Hochwurzenhütte een van alle gemakken en luxe voorzien restaurant dat ‘s zomers en ‘s winters geliefd is bij toeristen. Ter plekke krijgen we een metallic groene waterfles en een mooi lunchpakket in een aluminium trommeltje met houten deksel. Nou ja, die grammen kunnen er ook nog wel bij. Het eerste stuk lopen we over de Bacherlweg. Een pad bezaaid met rustpunten, plaatsen om spelletjes te doen en borden met natuurweetjes. Dan is het uit met alle wetenswaardigheden. De weg draait naar beneden en onze route gaat omhoog richting Rossfeld. Daar ontmoeten we een jong Duits stel, voor het eerst in de bergen. Ze lopen dezelfde tocht, dus dat worden al snel onze bergvrienden.

Gezellig bruin hout De mist is nogal hardnekkig, terwijl we over een graat richting het zuiden lopen. Op en af, op en af en slechts af en toe zien we hoe mooi het hier is. En hoe steil het afloopt, aan beide zijden. Diep onder ons zien we opeens de Obere en Untere Giglachsee, maar het duurt nog lang voordat we de Ignaz-Mattis-Hütte zien. De ligging herinner ik me wel, prachtig, hoog boven het water. De hut is geen steek veranderd. Veertig jaar later staat er voor de huttenwaard een nieuw klein gebouw achter de hut, maar het gezellige bruine houten interieur is niet veranderd, evenmin als de grote slaapzaal op zolder, waar je alleen via een ladder op kunt. De coronamaatregelen vallen nogal mee, alleen de dekens zijn weg, maar de kussens liggen er nog en anderhalve meter

THEMA

DE BERG ROEPT

Een marmot bleef lang zitten voor de fotograaf.

In de diepte de Ignaz-Mattis-Hütte en de Giglachsee.

wordt in de gelagkamer al gauw 15 centimeter. De bediening is vriendelijk en inmiddels worden bestellingen ook hier meteen in de elektronica getypt.

Regenpakken Het ontbijt, ditmaal zonder dubbele schnaps, is eenvoudig maar voedzaam. Ondertussen is het buiten een natte boel geworden. De normale twijfel of het regenpak wel of niet aan moet, is er niet. Het regent echt. De route vandaag is niet eens zo heel erg lang, maar stijgen met een volle rugzak in regenkleding is niet prettig. We lopen op wandelweg 775, een route met rode bolletjes op de kaart, een pad deels alleen voor Kletterer. Veel stenen, ruig terrein. De Weitwanderweg 702 langs en over de Rotmannlspitze wordt afgeraden, het is met dit weer gevaarlijk en wellicht ligt er sneeuw. De beloning van de wat langere weg is een hut om te lunchen, de Duisitzkarseehütte. Moeder en dochter hebben een serie taarten gebakken voor een heel regiment, maar al wat er binnen komt zijn twee druipende Nederlanders. Het is lekker warm, de natte kleren kunnen boven de houtkachel drogen en wij kunnen geen weerstand bieden aan de Apfelstrudel en de warme chocolademelk met slagroom. Na de lunch is het vrijwel droog maar lopen we in een druipend bos met verraderlijk gladde boomwortels. Oppassen dus. Dan ontmoeten we twee Nederlanders die ook naar de volgende hut gaan. Wij staan onze rustplaats op een overdekt balkon van een lege boerderij graag af en lopen het laatste stukje naar de Keinprechthütte. Dit was de plek waar destijds de onfortuinlijke Jaap zijn camera in een beek had laten plonzen. De bank en de

Vanaf de top van de Planaibaan op 1830 meter ben je met de fiets in een half uur weer beneden.

tafel waarop hij de natte spullen had uitgestald en droog probeerde te krijgen staat er nog precies zo, de herinnering klopt met het fotoalbum. De huttenwaard is een vriendelijke rustige man. “Op deze hoogte, we zitten op 1872 meter, heeft het virus geen kans”, aldus de waard. “Wie hier naartoe kan lopen, die moet wel gezond zijn, dus ik maak me er niet zo druk om. En als je iets onder de leden hebt, dan drink je een zelfgestookte schnaps, daar kan het virus zeker niet tegen!”, aldus onze ‘viroloog’. Aangenaam relaxed, dat wel.

Droog brood Meteen vanaf het begin gaat de weg omhoog, de Tauernhöhenweg volgen we vandaag. Het is droog, we kunnen gelukkig zien hoe mooi de omgeving is. Vandaag lopen we via de Trockenbrot Scharte. Daar offerden we veertig jaar geleden een paar sneetjes droog brood aan de rondcirkelende Alpendohlen. Deze kauwen zijn brutaal en als er wat te snaaien valt, zijn ze erbij. We zien ze vandaag ook, maar op de pas is het te koud en te winderig om er lang te blijven. Dan komt er een afslag richting Golling Scharte, de volgende doorgang, maar er staat ook een waarschuwing dat het een gevaarlijke route is. Tsja, wat nu? Toch vrijwel op hoogte blijven, of afdalen en iets verder weer het hele stuk omhoog? De beslissing wordt makkelijker als blijkt dat de route onderdoor langs de Landawirseehütte komt. Warme thee, iets lekkers, het is wel aanlokkelijk. We zijn niet de enigen die deze beslissing nemen en worden later beloond met een prachtig optreden van een marmot die uitgebreid voor de fotografen poseert. Dan is het uit met de pret. Omhoog, en steil ook. Eerst over gras, later over stenen en gruis. En wat al dreigde, wolken en nattigheid. Eerst motregen, dan dikke druppels en vervolgens sneeuw. Op dezelfde plek stonden we veertig jaar geleden in de mist. Nu als bijna verzopen katten. Terwijl de andere Nederlanders ons fotograferen, is er bewondering voor de stormparaplu van Aart die hij kunstig heeft vastgemaakt aan zijn rugzak, zodat hij twee handen vrij heeft voor zijn stokken.

Op mijn knieën Het gaat eindeloos naar beneden, 700 meter over steil terrein. Blokken, af en toe stukken gras, een deel van de route is weggeslagen en we moeten een stukje door blubber. Het is verraderlijk. Iets onder me zie ik een van de Nederlanders onderuit schuiven op haar achterste. Ze staat gelukkig meteen weer op.

Mountainbiken op de huisberg Schladming (745 meter) is een dorp voor een actieve vakantie, waar de Planai, de ‘huisberg’, in de zomer volop wordt gebruikt door mountainbikers die er prachtige routes tot hun beschikking hebben, zowel voor beginners als voor doorgewinterde fietsers. De echte sportievelingen fietsen omhoog: 6,8 kilometer met 483 hoogtemeters. De langste afdaling is 7,7 kilometer met

477 hoogtemeters. Voor de echte durfal is er het parcours van de World Cup Downhill: 2,55 kilometer, 596 meter afdalen. De besten doen dat in 7 minuten. Het trekt veel jongeren, vooral jongens, die op de fiets van de bergen genieten. En verder is er natuurlijk een rodelbaan, avonturenpark Hopsiland voor de kleintjes en een kleine kindvriendelijke lift van de top van de Planaibaan naar hun speelpark.

HOOGTELIJN 3 2021 |

Meindl heeft al menig innovaties op het gebied van schoenen teweeg gebracht. De nieuwste innovatie heet Identity. Bij de modellen uit deze nieuwe serie bieden wij een gedetailleerd herkomstbewijs van het gebruikte leer aan. Hiermee verschaft Meindl een volledig transparante kijk op de productie van de schoenen, vanaf de alpenweide waarop de koeien grazen, de leerlooierij waar het leer bewezen milieuvriendelijk wordt gelooid tot de uiteindelijke productie. Al bij de leerlooierij wordt het leer voorzien van een identificatienummer welke handmatig in het leer wordt gedrukt. Dit identificatie nummer ook Identitynummer genoemd is dan in de schoen vereeuwigd op de binnenkant van de manchet. Op deze manier kan men de afgelegde levensweg van het gebruikte bovenleer op www. identity-leder.de volgen!

IDENTITY – LEER MET HERKOMSTBEWIJS ORIGINAL

Tessin Identity

Linosa Identity

www.identity-leder.de

mei_Anz_LinosaIdentity_Hoogte_210x135_MAI14_def.indd 1

15.05.14 11:01

THEMA

DE BERG ROEPT

Tochtenwiki

Opeens gebeurt het. Ik glijd ook uit en kom vol op mijn knieën terecht. Links in het natte gras, rechts keihard op een platte steen. Mijn hoofd schiet tegen een rotsblok. *$#@)^! Aan mijn hoofd heb ik niets, het was kennelijk net niet hard genoeg. Maar mijn knie doet lelijk pijn. Hoe ver zou het nog zijn? De Gollinghütte ligt ‘net om de hoek’. Dat duurt dan toch nog wel een half uur, maar de ontvangst is vriendelijk en de hut warm en droog. We hebben de luxe van een eigen kamer, net vernieuwd, heerlijk met de geur van vers verwerkt hout. Droge spullen aan, het scheelt al wel.

Rummikub en pokeren De avond is aangenaam. We zitten knus en totaal niet coronaproof bij elkaar, er blijken nu vier Nederlandse groepjes te zijn, een Pools/Amerikaans duo met werken studie-ervaring in Eindhoven en het jonge Duitse stel. Er wordt een op het oog ingewikkelde kaartvariant van rummikub gespeeld en er zijn pokeraars onder ons. Twee Nederlandse studenten proberen daarvan de tips en tricks uit te leggen en de do’s en don’ts. Het is in elk geval niet koud binnen en bovendien gezellig. Vlak voor de Hüttenruhe van tien uur, blijkt het opstaan een drama, mijn knie wil niet echt. Nou ja, nu slapen en dan morgen maar zien.

Intern overleg Het is wonderschoon weer, iets hoger op de bergen ligt verse sneeuw, een wattige deken van wolken ligt onder ons in het dal. Het wordt een mooie dag! Voorzichtig begin ik aan de route naar de Klafferkessel, een hoog keteldal uit de ijstijd met veel meertjes. Een maanlandschap. Ik heb er Aart al een paar keer iets over verteld, omdat ik het destijds het mooiste stuk van de tocht vond. Maar mijn knie protesteert. Elke stap omhoog steekt het. Ik loop langzaam verder, maar op zo’n honderd meter boven de hut kom ik na intern overleg tot de conclusie dat dit geen genot wordt. Ik moet terug en via het Steinriesental naar de Waldhausalm waar ik de wandelbus kan pakken. Aart en ik overleggen kort. Hij loopt door richting Klafferkessel. Ik zit na twee uur voorzichtig afdalen, een busrit van drie kwartier en een snelle douche, met mondkapje en al in de Diakonissen Klinik.

Foto Willemijn Hulsebos

In de NKBV Tochtenwiki vind je meer gedetailleerde tochtinformatie. Ga naar hoogtelijn.nl, klik op deze editie van Hoogtelijn en dan op deze route die in de Tochtenwiki is geplaatst.

Na veertig jaar weer op de Golling Scharte.

Poedersuiker Terwijl mijn wandelmaatje Peter voorzichtig afdaalt, ga ik alleen verder. Maar het voelt niet snel alleen als je al enkele dagen onderweg bent met dezelfde groep wandelaars. Op de lange klim naar de Greifenberg (2618 meter) bepaal ik mijn eigen tempo. Bij pauzes en op de top zie ik de andere lopers. Door de verse sneeuw lijkt het alsof er poedersuiker is uitgestrooid over het ruige rotslandschap. Peter heeft niet overdreven over de Klafferkessel. Bij het afdalen doorkruis ik een bergkom met tientallen meertjes verbonden door mossen en korstmossen. Het heeft wel iets weg van een oerlandschap. Bij een van de meertjes is een plaquette van Hans Wödl tegen een rots geschroefd. Hij wordt herinnerd als de man die mede de Schladminger Tauern ontsloot. Die avond overnacht ik in de Preintalerhütte. Een grote, warme berghut met culinair menu.

Buitencategorie De laatste etappe is van de buitencategorie. Via de Robert-HöferSteig loop ik over de graten van de Neualmscharte, Hasenkarspitze, Rabenköpf en de Rauenberg. Ik volg steevast hoogtelijnen tussen 2000 en 2200 meter. De bergpaden zijn smal en pittig en hier en daar zelfs alpien, maar op de juiste plaatsen gezekerd met een staalkabel. Mijn buik rommelt af en toe van de enorme hoogteverschillen en het weidse perspectief naar alle kanten. Op die momenten mis ik een bergwand links of rechts. Deze etappe geeft regelmatig een prachtige terugblik op de routes van de afgelopen dagen. Helaas is er weinig tijd om te mijmeren. De etappe is lang en mijn bestemming is de kabelbaan van de Planai. Je komt amper routebordjes tegen en een tijdsindicatie over de nog te lopen afstand ontbreekt. Ik houd het tempo hoog, want het laatste liftje naar Schladming, nog eens duizend meter lager, gaat om vijf uur en die wil ik niet missen!

Huttentocht in de Schladminger Tauern Route

De huttentocht in en om Schladming begint en eindigt in het centrum van het dorp. Het dorp ligt op 1015 kilometer van Utrecht. Met de trein reis je vanaf Utrecht in 11 uur en 15 minuten naar Schladming, met een overstap in Mannheim en München voor nog geen vier tientjes.

Kaarten

De 1:25.000 kaart van de Oostenrijkse topografische dienst, BEV 3224-West Schladming kost € 7, maar opsturen

kost € 8. Wil je dat niet, dan zijn er voor het wandelen minder geschikte kaarten van 1:50.000, zoals Kompass 31, Radstadt-Schladming-Flachau (€ 13,50), of de Alpenvereinskaart 45/2 Niedere Tauern II (€ 8.90).

Accommodatie

De beschreven tocht wordt als arrangement aangeboden door Schladming-Dachstein Tourismus-marketing. (Kijk op schladming-dachstein.at). Wie daar boekt, wordt vervoerd

naar het beginpunt bij de Hochwurzenbaan en krijgt tickets om de laatste afdaling van 1000 meter op de laatste etappe geriefelijk te beleven in de nieuwe Planaibaan. Wij sliepen in de Ignaz-Mattis-Hütte (alpenverein.at/ignazmattishuette, 1986 meter), in de Keinprechthütte (keinprechthütte.at, 1872 meter), de Gollinghütte (gollinghuette.com, 1643 meter) en de Preintalerhütte (preintaler.at/agp/index.php/ unsere-huetten/preintalerhuette, 1656 meter).

Alternatieven

Er zijn volop mogelijkheden om de tocht aan te passen en wat minder uitdagend te maken. Een alternatief is om vanuit Haus te starten met een kabelbaan naar de Krummholzhütte, de volgende dag naar de Hans Wödl Hütte te lopen en dan naar de Preintalerhütte. Daarna vervolg je de route zoals in dit artikel beschreven omgekeerd, tot aan de Hochwurzenhütte, het bergstation van de Hochwurzenbahn.

HOOGTELIJN 3 2021 |

klimroute

Heidy (350 meter, 6b, 5c obb.)

Slingeren op de

Pizzo d’Uccello Met de topo in de ene hand en een telefoon in de andere, ontcijferen we de Italiaanse beschrijving. “De grote klassieker van de wand. Bella, molto bella.” Hoewel de route er op de tekening onlogisch slingerend uitziet, trekt de veelbelovende tekst ons over de streep. We klimmen de route Heidy op de Pizzo d’Uccello. Tekst en beeld Vera van Es

a een halfuur haarspeldbochten draaien, net als er geen einde aan lijkt te komen, ligt daar Vinca. Een klein dorpje aan het eind van de wereld in de Apuaanse Alpen. Het dorp waar we een paar jaar geleden wegregenden zonder een meter te klimmen. Waar de bewoners – gemiddelde leeftijd zeventig jaar – ons stomverbaasd aankeken, maar waar we na wat hartelijk Italiaans gekibbel onze tent mochten opzetten naast de lokale ‘Madonna’. Zo’n plek die je niet vergeet, maar waarvan je ook niet verwacht er ooit terug te komen. Als blijkt dat Vinca precies op onze route naar het zuiden ligt, besluiten we er toch voor te gaan. Deze keer laten we het dorp voor wat het is en rijden we verder over de laatste resten asfalt van wat ooit een

46 | HOOGTELIJN 3-2021

doorgaande bergpas zou worden. Waar de asfaltresten overgaan in een smal karrenspoor parkeren we onze bus.

Ruwe kalk Na een maand klimmen op graniet moet ik wennen aan de scherpe randjes en kleine treetjes van de kalk. Maar de rots is ruw en al snel ga ik volledig op in het technische klimmen. Randjes, scherpe watergaatjes en zelfs enkele spleten wisselen elkaar af. Elke lengte is anders. Het is warm, mijn schoenen voelen krapper dan normaal en de watervoorraad gaat er snel doorheen. In de cruxlengte moet ik even aanzetten om de kleine greepjes vast te houden, maar verder is de route precies zoals de topo belooft: “Een opeenvolging van mooie bewegingen. Nooit

écht moeilijk, maar ook niet triviaal.” Na de laatste lengte klauteren we in de mist verder naar de top. Vanaf daar volgen we het wandelpad naar beneden. Voldaan komen we terug bij de bus. Het verbaast ons dat Franceschini en Terenzi zo’n mooie route vonden op de grillige wand. De vaste rots en het mooie klimmen compenseren ruimschoots de onlogisch slingerende lijn. De afgelegen ligging maakt de ervaring compleet. We genieten van de avond, de volle maan en de stille nacht. En als om zeven uur ’s ochtends de parkeerplaats volstroomt met auto’s, verbazen we ons voor de zoveelste keer dat het zelfs aan het eind van de wereld een drukte van belang kan zijn.

THEMA

DE BERG ROEPT

Terugkijkend op de grillige zuidwand van de Pizzo d’Uccello. Verbazingwekkend dat hier zo’n mooie route loopt.

Het afgelegen dorp Vinca.

Klimmen op de Pizzo d’Uccello Reis De aanloop begint in Vinca, een dorp in de Apuaanse Alpen tussen Florence en Genua. Vanuit Utrecht is het 1275 kilometer rijden. Daarnaast is Vinca (zeer beperkt) bereikbaar met het openbaar vervoer.

Guus in de tweede lengte. Guus in de cruxlengte.

Gebied en route De Apuaanse Alpen liggen nog geen 30 kilometer van de Ligurische Zee, ten noorden van Pisa. Het gebied is vooral bekend door de winning van marmer. Heidy (350 meter, 6b, 5c obb.) is een route op de zuidwand van de Pizzo d’Uccello, in 1995 geopend door Franceschini en Terenzi. De route is behaakt, maar de topo geeft aan dat nuts en cams van pas kunnen komen. Topo Wij gebruikten de topo Toscana e Isola d’Elba. Arrampicate sportive e moderne van Mauro Franceschini en Fabrizio Recchia. ISBN 978-88-87890-66-2. Er is een nieuwere topo beschikbaar uit 2020: Toscana e Isola d’Elba, 91 falesie dalle Alpi Apuane all’Argentario van Raffaele Giannetti. ISBN 978-88-85475-915. Accommodatie Overnachten kan op loopafstand van Vinca (Capanna Garnerone, een bivakhut van de Italiaanse Alpenclub) of in het dorp zelf (B&B La Casa di Montagna).

HOOGTELIJN 3-2021 |

Uiberlacher klettersteig

Dilemma

op de Trogkofel “Zitten we wel op de afdaling? Dit is veel lastiger, maar ook linker dan onze klettersteig van vanmorgen!” Zoekend naar houvast probeert Marta stapje voor stapje een veilige weg te vinden. Onwillekeurig denk ik terug aan mijn eerste klettersteig in de Dolomieten. Het lijkt eeuwen geleden. Als rotsen bergklimmers keken we toen nog wat meewarig naar het klettersteigen, dat toen steeds populairder werd. Maar na een aantal mooie tochten was ik om en zag ik hoe klettersteigen een veilig alternatief is om geëxponeerde tochten te doen met veel beleving. Tekst en beeld Ton Bastiaans

Het enige ‘technische’ deel van de Uiberlacher klettersteig.

48 | HOOGTELIJN 3-2021

THEMA

DE BERG ROEPT

Het tweede, steile deel van de afdaling.

De eerste meters van de klim.

e Uiberlacher klettersteig is een makkelijke, maar interessante beklimming door de Trogkofel Oostwand. De Trogkofel (Creta di Aip) ligt in het Gailtal, net over de grens van Oostenrijk en Italië. Het Gailtal, genoemd naar de rivier de Gail, is een van Oost-Tirol naar Karinthië lopend dal. Het begint bij het dorp Tilliach en eindigt bij Villach, waar de Gail uitmondt in de Drau. Uitgangspunt van onze tocht is de Karnischer Hauptkamm, zuidelijk gelegen in het langgerekte Gailtal. Een rustig berggebied op de grens met Italië. Het startpunt is lastig te vinden, verschillende keren rijden we verkeerd, maar uiteindelijk parkeren we de auto bij Rudnigalm op 1620 meter.

Lichte start Via saaie paden loop ik met mijn vrouw Marta, dochter Katinka en haar vriend Armin geleidelijk omhoog naar het beginpunt van onze klettersteig. Het laatste stuk, een traverse onder het massief van de Trogkofel, is bijzonder fraai: het rotsachtige terrein heeft een wisselende vegetatie. Er zijn geen storende masten en we worden getrakteerd op een prachtig uitzicht. We zijn niet de eersten vandaag: bij het startpunt op een klein plateau gaat een touwgroep ons voor. We willen liever geen mensen boven ons, maar omdat deze klettersteig niet heel steil is en de route een aantal keren traverseert, hebben we gelukkig geen last van steenslag. Deze eerste tocht is een lichte klettersteig: na wat makkelijk klauteren gaat de route verder op een lange ladder, een paar stiften waaraan we ons vast kunnen houden en nog een paar ladders. Dit is het enige technische op de route. Dit deel van de tocht is mooi, maar het lijkt meer op een geëxponeerde wandeling met wat gezekerde passages dan een klettersteig. “Ik denk dat ik de top al kan zien!”, roept Katinka. Zij en Armin zijn al een stuk vooruitgegaan. Geleidelijk wordt Italië zichtbaar en na een aantal haarspeldbochten lopen we via een breed plateau naar de top. Het uitzicht is prachtig. In zuidelijke richting kijken we naar een uitgestrekt middelgebergte, waar nog maar weinig toeristen zijn en je dankzij de geringe hoogte van het vroege voorjaar tot het late najaar tochten kunt maken. In het westen zien we de Lienzer Dolomieten en een aantal drieduizenders van het Glocknergebied. In het noorden zien we nog net de Reisseck en Kesseleck. Op de top raken we in gesprek met een aantal Tsjechische klimmers. Zij hebben net de Crete Rosse-klettersteig gedaan en vragen welke afdaling wij nemen. Als ik hen vertel dat we

Pas later zal blijken dat we beter de Crete Rosse hadden genomen de gangbare afdaling willen doen, raden ze ons aan om langs de Crete Rosse af te dalen, de route die zij net omhoog klommen. Ik leg het voorstel voor aan mijn familie. Ik heb de route wel bestudeerd, maar kan niet zeggen of die als afdaling lastig is. Ik weet dat de route goed gezekerd is en dat de klettersteig wat meer uitdaging biedt dan de Uiberlacherweg die we zojuist deden. De groep twijfelt. Dus besluiten we ons aan het originele plan te houden en voor de normale afdaling te kiezen. Dat we beter de Crete Rosse hadden genomen, zou pas later blijken.

Lastige omstandigheden Een gouden regel: bij twijfel of onbekendheid van een alternatieve route kun je beter kiezen voor de geplande route die je hebt voorbereid. Uiteraard afhankelijk van ervaring en kunnen. In onze groep was er een aanzienlijk verschil in vaardigheid en ervaring, waardoor een afdaling langs de geplande normaalroute de beste keuze leek. Het eerste deel van de afdaling is een ontspannen wandeling met mooi uitzicht op de omringende bergketens. Dan wordt het steeds steiler. Ook liggen er veel losse stenen en is er soms nauwelijks een pad zichtbaar. “Daar komen de Tsjechen!” zegt Katinka. “Ze zitten ons op de hielen en lopen alsof ze de trein moeten halen.” “Laat ze maar voorbijgaan”, zeg ik terug. Ik heb ze hier liever onder ons dan boven, omdat vallende stenen hier een reëel gevaar zijn. Inmiddels hebben ze ons ingehaald en na een vriendelijk “Take care!” vervolgen ook wij onze weg naar beneden. Ik waarschuw de anderen om hier goed op te passen en denk aan een grap van Herman Finkers: “Dan volgt nu nog een waarschuwing voor de scheepvaart: Pas op!” Dus maak ik het specifieker en geef ik gericht aanwijzingen om onze Tsjechische vrienden te behoeden voor een hersenschudding of nog veel erger, door stenen die wij lostrappen. Gelukkig dragen ze een helm. Niet alleen de ondergrond is los, ook de houvast wordt minder en de route wordt steeds steiler.

Dilemma Ik twijfel even. Moeten we wel of niet zekeren hier? Met zekeren kies ik voor veiligheid, maar zekeren kost veel tijd en er zijn weinig ‘snelle’ zekeringspunten voor bijvoorbeeld schlinges. Ik

HOOGTELIJN 3-2021 |

Veluwe Outdoor totaal concept 1

Maatvoering van uw voet (lengte breedte wreefhoogte) wordt bepaald.

Juiste schoen aan uw voeten, rekening houdend met welk type wandeltocht u gaat lopen

Welk type inlegzool past bij u wordt bepaald. Dit zorgt voor blaarvrij en plezierig lopen.

VOOR IEDERE VOET EEN PASSENDE SCHOEN r alle type voeten Wij zijn gespecialiseerd om voo ke voet’ ’brede voet’ zoals ‘standaardvoet’ ‘moeilij vinden de goed passende schoen te voetscan

met jarenlange eigen ervaring schoenkennis

huttentochten

podologie g van soepel tot voorraad van laag tot hoo chillende stijgijzervast in meer dan 8 vers breedten t/m maat 54

Stationslaan 41a, 8071 CK Nunspeet, 0341270847

VOORKOM SPIERPIJN VOORKOM KUITKLACHTEN EN ACHILLESPEESPROBLEMEN VERMINDER SCHEENBEENBLESSURES MINDER SPIERPIJN EN EEN SNELLER HERSTEL

VERMOEIDE VOETEN

Veel wandelaars en trailrunners hebben regelmatig te maken met stijve kuiten of vermoeide voeten. De compressiekousen van Herzog kunnen dergelijke klachten verlichten en voorkomen.

WWW.HERZOGMEDICAL.COM

WWW.BREDEWANDELSCHOENEN.NL • WWW.VELUWE-OUTDOOR.NL

Herzog kousen bevorderen de bloedcirculatie en zorgen ervoor dat afvalstoffen sneller worden afgevoerd. Hierdoor ervaar je minder spierpijn en geef je je herstel een flinke boost. Door een uniek maatsysteem met 6 opmeetpunten ben jij bovendien altijd verzekerd van een perfect pasvorm. Vaak vermoeide voeten of regelmatig last van een zeurende peesplaat? De enkelsokken van Herzog houden de voetboog op spanning en leveren een belangrijke bijdrage aan het voorkomen van irritatie van de peesplaat onder de voet. Als NKBV lid ontvang jij met de kortingscode NKBV10 maar liefst 10% korting op: www.herzogmedical.com/shop

THEMA

Het laatste deel van de aanloop, vlak voor de start van onze klim.

DE BERG ROEPT

Op de top van de Trogkofel.

besluit een kort touw onder handbereik te hebben en we blijven dicht bij elkaar. En zo gaan we stapje voor stapje verder. Dit soort momenten zijn ook vaak een thema in mijn bergcoachings en cursussen. Enerzijds wil je optimale veiligheid garanderen, anderzijds is eigen verantwoordelijkheid een goede stimulans voor je zelfvertrouwen en zelfredzaamheid. Toch is de grens van wel of niet zekeren niet altijd makkelijk vast te stellen en bij gerede twijfel neem ik natuurlijk altijd het besluit om wel aan het touw te gaan.

Trots Halverwege pauzeren we. Armin vraagt of we toch niet beter de Crete Rosse hadden kunnen nemen. Bij nader inzien was dat inderdaad misschien een betere keuze geweest, maar dat wisten we niet toen we de keuze hadden. We gaan verder. Met enige trots zie ik ze afdalen; het gaat al beter dan in het begin. Ik zie dat met het vertrouwen dat ze dit kunnen, ook hun zelfvertrouwen en plezier stijgen. Na verloop van tijd worden er zelfs weer grapjes gemaakt en is er tijd voor een foto. “We hebben het gehad!”, roepen Katinka en Armin, die wederom voor ons uitlopen. Opgelucht en tevreden beginnen we aan de wandeling terug naar ons uitgangspunt. Via een makkelijk pad dat traverseert onder de zuidkant van de Trogkofel passeren we de aanloop van de Crete Rosse-klettersteig. “Toch deze ook nog even doen?” grap ik. Met een veel betekenende blik kijken ze

Met het vertrouwen dat ze dit kunnen, stijgt ook het plezier me aan en zetten we onze afdaling voort, naar het Trogkofelsattel, de pasovergang naar ons dal. We dalen verder af en lopen naar Rudnigalm waar onze auto staat. Onze tocht eindigt met de onvermijdelijke schnitzel, friet en bier bij een plaatselijke uitbater. In een artikel op bergsteigen.com las ik ooit over een legende dat de bouwer van de Uiberlacher klettersteig werd verleid door een verpleegster uit Villach om een spannende ‘Kletterpartie’ te doen. Hij zou tijdens deze klim een dodelijke val hebben gemaakt. Meer informatie kon ik over deze legende niet vinden, dus vraag ik de serveerster: “Kennen Sie die Geschichte der Klettersteiglegende des Trogkofels?” Ze staart me aan, alsof ik haar zojuist heb gevraagd of we vanaf de Trogkofel de Eiffeltoren kunnen zien. Ik laat het er maar bij zitten en we gaan huiswaarts. Wij hebben het er in elk geval veilig van afgebracht.

Overschrijding van de Trogkofel Reis

Schlanitzen is vanaf Utrecht 1124 kilometer rijden. Met de trein rijd je vanaf Utrecht naar Venlo en via Düsseldorf, München, Salzburg en Villach naar Hermagor Bahnhof. Daar neem je bus 5057 (rijdt alleen van maandag tot en met vrijdag tijdens de zomervakanties) naar Nassfeld Sonnleitn op 1400 meter. Dan vanaf daar naar Rudnigalm. Met de auto rijd je via München, Salzburg, Gmünd in Kärnten, Sankt Stefan im Gailtal, Tröpolach naar Schlanitzen. Vanaf Schlanitzen gaat het via een onverharde weg naar Rudnigalm. Dit laatste stuk van ongeveer 10 kilometer is onder normale omstandigheden goed berijdbaar.

Route

Mijn advies is om de Crete Rosse klettersteig (moeilijkheidsgraad: B-C) omhoog te nemen en

de Uiberlacherweg (moeilijkheidsgraad B met A/B-passages) als afdaling. De totale tijd is dan 4 tot 4,5 uur met 750 hoogtemeters. De aanloop vanaf de parkeerplaats Rudnigalm (1622 meter) naar het startpunt van de Crete Rosse duurt dik een uur. Reken voor de Crete Rosse-klettersteig én de top van de Trogkofel op 1,5 uur. De afdaling via de Uiberlacherweg duurt een uur, en vanaf daar duurt de wandeling terug naar het startpunt van de Uiberlacherweg en de parkeerplaats Rudnigalm ongeveer drie kwartier.

Literatuur

• Alpenvereinsführer Karnische Hauptkamm, Bergverlag Rudolf Rother, München. • Klettersteigatlas, Kurt Schall, Schall Verlag, AT. • Klettersteig Guide Österreich, Csaba Szépfalusi, Tyrolia Verlag.

• Klettersteigatlas, Paul Werner, Rother Selection. • Kärnten, 51 Touren zwischen Hohen Tauern und Karawanken, Evamaria Wecker, Rother Bergverlag. • Klettersteig Atlas Alpen, Gipfelatlas Alpen, en Bergwanderatlas Alpen, Eugen E. Hüsler, Bruckmann Verlag. Kaarten • Österreichische Karte 1:50.000, NL 33-04-16, Sonnenalpe Nassfeld, BEV. • Österreichische Karte 1:25.000, NL 33-04-16 Ost, Sonnenalpe Nassfeld, BEV. • Kompass WK 060 Karnische Alpen, 1:50.000. • F&B WK 223. Online informatie Trogkofel - Crete Rosse: bergfex.at, via cutt.ly/zcInXXf.

HOOGTELIJN 3-2021 |

markt & materiaal

Droge vent

ZOMERSE REGENJACKS

Bedacht op buien

De Stratos van The North Face is een wind- en waterdichte, ademende jas met een waterkolom van 10.000 mm. Het is een tweelaagse shelljas met DryVent-technologie die ervoor zorgt dat de regen niet doordringt, maar het zweet wel naar buiten kan. Krijg je het toch te warm, dan zorgen de ritsen bij de oksels voor extra ventilatie. Dankzij de mesh binnenvoering plakt de jas niet aan je blote armen en de zachte binnenkant van de kraag beschermt je kin tegen schuren. De jas is minder geschikt voor heren met lange armen.

Tijdens een zomerse wandeling in de bergen moet je altijd bedacht zijn op omslaand weer. Dus neem je een regenjas mee, die bij voorkeur niet te veel weegt en klein weg te stoppen is in je rugzak, en die bovenal een flinke regenbui tegenhoudt. Tekst Femke Welvaart

Snelheidsduivel

De Patagonia Storm Racer weegt maar 192 gram en is ademend, wind- en waterdicht met een waterkolom van 20.000 mm. Zoals we gewend zijn van Patagonia is de jas duurzaam gefabriceerd. De capuchon is asymmetrisch en verstelbaar, en trailers kunnen het jasje over hun runnersrugzak dragen. Reflecterende details bieden meer veiligheid op de weg en de twee ritssluitingen op het voorpand geven extra ventilatie. Het jack is weg te bergen in de eigen zak en Fair Trade-gecertificeerd.

192 gram | € 250 | eu.patagonia.com

duurzaam

De Chaos GTX damesjas van Haglöfs is een tweelaagse Gore-Tex jas en belooft duurzaamheid, geweldige prestaties en fantastische bescherming tegen wind en regen. Met een waterkolom van 28.000 mm en een Bluesign- en Fair Wear Foundation-certificering maakt deze jas die belofte zeer zeker waar! Je kleine spullen berg je gemakkelijk en veilig op in de twee steekzakken met ritssluiting, de capuchon is verstelbaar, de naden zijn getapet en de mesh voering zorgt voor een extra hoog ademend vermogen.

450 gram | €199,95 | haglofs.com

Voorkom natte voeten

Als je met een poncho wandelt en wilt voorkomen dat het regenwater in je schoenen stroomt, zijn beenbeschermers (gamaschen/gaiters) een oplossing. Deze Trek 500 gaiters van Quechua zijn een betaalbare optie. Ze hebben een verstelbaar riempje onder de voet, een veterhaakje en elastiek aan de bovenrand. Dankzij de rits aan de voorkant trek je ze eenvoudig aan en uit, zonder dat je daarvoor je schoenen hoeft uit te doen. Gemaakt van 100% polyester, waterdicht en ademend.

200 gram | € 14,99 | decathlon.nl

52 | HOOGTELIJN 3-2021

460 gram | € 170 | thenorthface.nl

twee-in-een

Als je met een flinke rugzak op pad bent en het vervelend vindt om een jack aan te trekken en een hoes om je rugzak te doen (hevige regen loopt vaak toch nog via de rugzakbanden je rugzak in), is een poncho met rugzakdeel een prima alternatief. Dit exemplaar van Bever is gemaakt van 100% nylon en in maat M geschikt voor een persoon van 1.70 meter met een rugzak van ongeveer 55 liter.

350 gram | € 49,95 | bever.nl

Snel en licht

De Odlo FLI 2.5L-hardshelljas is een ultralichte hardshell met een waterkolom van 20.000 mm. Hartstikke waterdicht dus, en ademend. De vaste capuchon is verstelbaar en ook de rits en twee steekzakken zijn waterdicht. Een ideaal jack voor wandelaars die een regenjas als reservelaagje meenemen en hem het liefst klein wegstoppen. De letters FLI in de naam van de jas staan voor Fast, Light en Innovative.

233 gram | € 200 | odlo.com/nl

Wat zegt de waterkolom? De waterdichtheid van kleding wordt aangeduid met een waterkolom: de druk waartegen het materiaal bestand is voor het water doorlaat, uitgedrukt in millimeters. Het absolute minimum is 1500 mm. Zeker de druk van de banden van een rugzak of in de elleboog of knieën zorgen bij zo’n lage waterkolom al snel voor lekkage. Vanaf 10.000 mm kun je spreken van een betrouwbare waterdichte jas of broek. Waardes van 20.000, 28.000 of 30.000 kunnen nog meer druk aan, en houden je dus onder nog extremere omstandigheden droog. Vaak is de buitenlaag van een jas waterafstotend: dat is goed nieuws, want dat zorgt ervoor dat de druppels ervan afparelen.

THEMA

DE BERG ROEPT

Tekst Femke Welvaart

Duurzaam

Een fijn regenjack voor wandelaars of mountainbikers. Water- en winddicht en ademend, elastisch, licht, en klein weg te bergen. Vaude timmert flink aan de weg met haar duurzame imago en dat mag er zeker zijn: de Moab regenjas is met Eco Finish zonder fluorkoolstoffen (PFC) waterafstotend gemaakt en het draagt het Vaude Green Shape-label, dat borg staat voor een milieuvriendelijk, functioneel product dat is gemaakt van duurzame materialen. De twee zakken hebben een rits, de capuchon is oprolbaar, de taille en manchetten zijn verstelbaar, de ritsen zijn waterdicht, en er zijn extra ventilatiemogelijkheden dankzij twee ritsen onder de oksels. Reflecterende elementen zorgen voor extra zichtbaarheid op een schemerige weg.

Gewicht: 298 gram | € 170 | Vaude.com

Regen of zon

Steeds vaker zie je bergwandelaars met een paraplu. Je kunt hem vasthouden, of je bedenkt een systeem waarmee je hem aan je rugzak bevestigt of ergens tussen klemt. Een fijn alternatief als het warm is en je geen zin hebt in een extra laag kleding. En ook te gebruiken als de zon genadeloos op je bol schijnt. Hema verkoopt kleine pluutjes die je gemakkelijk wegstopt in je dagrugzak of het compartiment voor je drinkfles. Dit exemplaar heeft een korte steel en een diameter van 88 centimeter.

€ 9,50 | hema.nl

Kleur op een grijze dag

De Mount Isa damesjas van Jack Wolfskin is een ademende, water- en winddichte allweather jas met een waterkolom van 10.000 mm. De jas heeft een verstelbare capuchon, twee heupzakken en een binnenzak, en de ritsen zijn waterafstotend. Het buitenmateriaal bestaat uit 100% polyamide, de voering is 100% polyester. De jas is PFC-vrij en Bluesign-gecertificeerd.

450 gram | € 149,95 | Jack-wolfskin.nl

Vederlicht

Met 153 gram is de Mammut Kento Light HS de lichtste in het rijtje jassen dat we hier laten zien. Een vederlicht wind- en waterdicht jack van 100% polyamide met een waterkolom van 20.000 mm, getapete naden, een waterafstotende rits en verstelbare capuchon. Geschikt voor klimmers, wandelaars en fietsers die een regenjasje klein willen kunnen wegstoppen. Gecertificeerd door de Fair Wear Foundation.

153 gram | €199,95 | mammut.nl

Diepgang

Rab Downpour Eco Jacket

100% gerecycled en recyclebaar Een jas met een waterkolom van 20.000 mm mag je met recht een betrouwbare regenjas noemen. Hier trotseer je wel een flinke plensbui mee. De Rab Downpour Eco Jacket is een prijsvriendelijke waterdichte jas die doet wat hij moet doen: ademen, regen tegenhouden en niet te veel ruimte of gewicht innemen. Kortom: een hele fijne vriend voor wandelaars die graag droog blijven. Wat belooft het merk? Deze jas bestaat uit gerecycled 2.5-laags Pertex Revolve, een waterdicht polyester met een waterafstotende buitenkant waarbij geen gebruik is gemaakt van milieuvervuilend fluorcarbon. Behalve 100% gerecycled, kan de jas ook aan het einde van de levensduur weer volledig worden gerecycled, omdat hij is gemaakt van één soort polimeer. Het materiaal ademt en heeft een flinke waterkolom van 20.000 millimeter. De jas is specifiek voor wandelaars ontworpen: de insteek van de zakken is ruim genoeg voor een wandelkaart en ritsen onder de armen geven extra ventilatie bij een stevige klim. De capuchon is in vorm en grootte aan te passen, maar biedt geen ruimte voor een helm.

de jas is zo goed als droog. De rits sluit lekker hoog, waardoor de kraag tot voorbij de kin komt als je je capuchon op hebt. Goed beschermd tegen inregenen dus!

Worden de beloftes waargemaakt? Het valt me op dat het best een flinke jas is, maar hij voelt heel licht en ik kan hem eenvoudig in de jaszak wegproppen en dichtritsen dankzij een dubbelzijdige rits. Zo houd ik een handzaam pakketje over dat je makkelijk wegstopt in de rugzak. De jas draagt comfortabel, ook al zit er geen stretch in de stof. Waarschijnlijk omdat het geen nauwsluitend model is. Het materiaal aan de binnenkant voelt wel een beetje glad. Dat kan wat plakkerig zijn op bezwete blote armen. Tijdens een fikse miezerbui bleven de druppels mooi op de stof liggen. Even schudden en

280 gram | €139,95 | rab.equipment/eu

Conclusie Waarom wel: als je graag wandelt en een flinke bui niet schuwt. En goed nieuws voor de dames en heren met net een maatje meer: de jas is ook verkrijgbaar in maat XXL. Waarom niet: als je een technisch, nauwsluitend en stretch regenjack zoekt waaronder je een helm kunt dragen. Eindconclusie: een goede jas voor wandelaars die doet wat hij moet doen: hij ademt, houdt je droog, is lichtgewicht, klein weg te bergen en verkrijgbaar in acht kleuren/kleurcombinaties.

HOOGTELIJN 3-2021 |

De mooiste route naar de Weisshorn

Genieten op de Schaligrat Al in Nederland begint het vuur te branden: de Weisshorn via de Schaligrat! “Der Grat, der am meisten Engagement verlangt um auf den Weisshorn zu gelangen. (…) Nur für ausdauernde und sehr erfahrene Alpinisten. (…) Schönen fels mit luftigen Kletterstellen. (…) Sehr alpinen Ambiente. (…) Eine der schönsten Hochtouren der Alpen.” Als de topo er zo over schrijft, dan moet je wel! Tekst Ruben Verschoof Beeld Katja Barrueto en Joris Korevaar

Het Schalihornbivak. Klein maar fijn! prachtig uitzicht op de Walliser Alpen, hier richting de Monte Rosa.

54 | HOOGTELIJN 3-2021

THEMA

DE BERG ROEPT

De Weisshorn is voor alpinisten een van de mooiste bergen in de Alpen. Er zijn drie graten: de oostgraat (normaalroute), de noordgraat (gecombineerd firn en rots) en de Schaligrat (rots). De drie wanden worden nauwelijks beklommen. Ze zijn allemaal lang en serieus: verwacht geen kabelbanen of mensenmassa’s. De drie graten zijn ze niet per se lastig qua klimniveau, maar ze verlangen wel veel van de klimmer. Er is nauwelijks Gehgelände, wel veel Absturtzgelände. Het is prachtige rots, maar je moet van begin tot eind geconcentreerd blijven.

Tijdens de afdaling van de Weisshorn. Prachtig uitzicht op de 4000’ers van de Misschabelgroep.

Schaligrat Wij hebben ons oog laten vallen op de Schaligrat, om daarna af te dalen via de oostgraat. Op deze manier kom je het makkelijkst terug op camping Attermenzen, waar onze auto staat. De traverse naar de noordgraat wordt overal aangeraden, maar daarmee verlies je een kostbare vakantiedag, omdat je in het verkeerde dal uitkomt.

Het weerbericht voorspelt een kink in de kabel: morgen, de klim naar het bivak, is het prima tochtenweer, maar overmorgen, de dag van de Schaligrat, is er windkracht 8/9 voorspeld... Daarmee wil je niet op een graat staan. Over-overmorgen zwakt de wind af. Dus maken we het plan om alsnog morgen naar het bivak te gaan en daar de stormdag af te wachten.

Het is zomer 2020. Ik ga net als altijd op pad met Joris. We kennen elkaar van de NKBV alpiene jeugdcursussen. De afgelopen 13 (!) jaar gingen we elk jaar samen op pad. Voor mij (inmiddels vader van drie kinderen) is één week vakantie de max. Joris is flexibeler en heeft er al twee weken klimmen opzitten, maar het weer laat geen rustdag toe. We acclimatiseren op de Allalin en gaan vervolgens naar de Rothornhütte.

Aanloop We staan vroeg op en zijn in een kwartiertje bij de gletsjer. Al snel gaat iedereen naar links, waar de normaalroute van de Zinalrothorn heengaat, en zijn wij weer alleen. We zien vier lichtjes voor ons, maar die zijn al een stuk verder. We overschrijden de Ober Äschhorn en schudden elkaar de hand. Niet dat dit nou de top is waarvoor we komen, maar elke berg is een Bergheil waard!

HOOGTELIJN 3-2021 |

De brokkelige verbindingsgraat tussen de Schalihorn noorden zuidtop. Niet te onderschatten, deze ‘aanloop’ naar het bivak. Middenachter das Horu, ofwel: de Matterhorn!

Gelukt! Op de top van de Weisshorn!

We lopen verder en komen in het joch vlak onder de Schalihorn. Daar wordt de flank zo steil dat we uitbinden – hier wordt de kans op Mitreisunfälle te groot. Er is geen goede firn, maar ijs. Goed op je stijgijzers staan dus! Zo komen we op de zuidtop van de Schalihorn (3975 meter), waar het klimgedeelte pas begint. Over de rots op deze graat hoeven we weinig woorden vuil te maken: niet best. Maar de omgeving, de woestheid en de sfeer maken veel goed. Hoewel we de volgende doelen, de noordtop van de Schalihorn en het bivak, al snel zien liggen, duurt het nog lang voordat we er zijn. We moeten voortdurend kleine gendarmes over en klimmen continu aan verkort touw om snel én veilig onderweg te zijn. Het laatste deel van de rotsgraat zorgt voor zweet op het voorhoofd: een groot gat tussen twee gendarmes in. Gauw een psychologische nut plaatsen, diep inademen en gaan. Dat belooft nog wat voor morgen!

Pannenkoeken Zo komen we in de middag bij het bivak. Het is een prachtig gelegen plekje, met uitzicht alle kanten op. Het hutje is heel krap: we leggen de rugzakken buiten en dan nog is het te vol. Er zijn nog vier andere klimmers; twee Zwitsers en twee Nederlanders! We kennen elkaar niet, maar hebben veel

Gauw een psychologische nut plaatsen, diep inademen en gaan gemeenschappelijke vrienden. Er volgt een klassiek gezellige huttenavond. We bespreken van alles, delen elkaars eten. De een heeft pinda’s, de ander wat rozijnen, je kent het wel. We wisselen telefoonnummers uit voor de foto’s. Ons avondeten echter, wordt een fiasco... We hadden uitgekeken naar een pannenkoekenfestijn in de hut. We hadden de mix en melk meegenomen, maar er is geen goede pan! We prutsen wat met de aluminium pannetjes in het bivak, maar het wordt helemaal niks. Gelukkig kregen we in de Rothornhütte wat extra pasta mee, dus kunnen we toch nog onze magen vullen. Zij het iets minder gezellig. We kijken nog eens naar het weerbericht. En we hebben geluk! De wind is afgezwakt tot windkracht 6/7 en zal rond 12 uur ’s middags nog verder afnemen. Nog steeds niet ideaal, maar te doen. In het ergste geval schuilen we ergens en vervolgen we na de middag onze route. Maar, in onvervalst Twents: Vake buj te bange – vaak ben je te bang – dus we gaan ervoor!

56 | HOOGTELIJN 3-2021

Mijn dag We staan als tweede groep op. We hebben het zo getimed dat we bij het eerste licht bij de sleutelpassage aankomen. De andere twee Nederlanders vertrekken als eerste, dan wij, en dan de Zwitsers. We drinken onze thee, eten een broodje en gaan op pad. We doen altijd steen-papier-schaar om wie het touw mag dragen (met touw is stoerder) en ik win, dus dit wordt mijn dag! De wind is inderdaad fors. We klimmen vaak aan de lijzijde en zijn zo voor de wind beschut. Dit kan niet altijd en juist op de lastigste lengtes is de wind het felst. We klimmen de hele graat met verkort touw en komen zo snel vooruit. De vierdegraads lengtes doen we met standplaatszekering. De handen zijn koud, maar de zon begint op te komen. De helling van de graat neemt toe. Ja, de sleutellengte. Perfect getimed. Helaas op deze lengte geen beschutting van de graat. De rots is bomvast, zeker in vergelijking tot gisteren. Met dit licht en uitzicht kan ik niets anders denken dan Schön ist es auf der welt zu sein. Helaas blijft dit kinderliedje tot aan de top in mijn hoofd. Halverwege komen de Zwitsers ons achterop. Wij zijn niet langzaam, en klimmen netjes in gidsjestijd, maar zij zijn van een ander niveau... Dan is daar de zon. Elke keer weer een machtig moment. Wat is de wereld toch mooi gemaakt! Langzaam wordt het warmer. Ik doe mijn helm af om mijn muts af te doen en doe dat zo onhandig dat mijn helm in de diepte verdwijnt… Joris ziet het en geeft me zijn helm. “Doe nou maar, jij hebt kinderen.”

Honderden kleuren Het klimmen is hier fantastisch. We klimmen naar een van de hoogste bergen in de omgeving en torenen boven alles uit. De lucht bestaat uit honderden kleuren: paars, roze, geel en blauw. De bergen die we zien, hebben twee kanten: de westzijde nog in de schaduw en een vuurrode oostkant die de ochtendzon krijgt. Ik denk aan woorden uit Genesis: “De aarde nu was woest en ledig”, en ervaar hoe mooi het hier is. Met dit gevoel komen we op de top aan. Wat een prachtplek! We zitten uit de wind, vlak onder de top, en drinken en eten wat. We zitten in de warme zon en vieren Joris’ verjaardag. Wat een geweldige plek om zijn dertigste te vieren! De Weisshorn is gehaald, een van de mooiste tochten uit onze carrière is gelukt.

Zoeken op de afdaling Wat zouden we hier graag langer blijven! Maar we moeten terug; de afdaling is nog lang en complex. Het eerste stuk is simpel, een

THEMA

DE BERG ROEPT

steil firngraatje met goede sporen. Zo dalen we snel naar 4100 meter. Daar blijft het overzichtelijk: een rotsgraat met goede stevige rots en zelfs boorhaken die het ons makkelijk maken. Vanaf 3900 meter wordt het zoeken. We moeten de steile flank in. Overal steenmannetjes en padsporen, maar het is lastig om de route te vinden. Eigenlijk tot vlak voor de hut blijft het zoeken. Je moet door een rotswand afdalen om op de gletsjertong te komen. En er is één plek waar dat makkelijk kan. Je raad het al, van boven is dat punt slecht te vinden... Enfin: we komen er en de Weisshornhütte is bereikt. Helaas wordt de hut verbouwd, dus kunnen we er niet overnachten. Maar een colaatje kunnen we wel krijgen! We genieten van deze pauze in de zon. Het is hier stukken warmer – het is een uur of drie en we zijn alweer 1500 meter lager dan een paar uur eerder.

Pizza! Dan begint de laatste etappe: nog eens 1500 hoogtemeters, maar nu over een goed en mooi wandelpad. Maar goed, het is nog een heel eind. When the going gets tough, the tough get going, zullen we maar zeggen. We lopen dit stuk snel naar beneden en langzaam komt de vermoeidheid in de benen. We bereiken camping Attermenzen, zien onze trouwe Fiat Panda die rijkelijk gevuld is met chips en blikjes drinken. We zetten gauw de tent op en beginnen aan ons laatste actiepunt van de dag: op naar de Charizma Pizza und Kebap!

Op de Lochmattenturm bij de afdaling. Hoewel het nergens echt lastig wordt, blijft het gevaarlijk terrein. Geconcentreerd blijven dus!

Beklimming van de Weisshorn Gebied

De Weisshorn ligt in de Walliser Alpen. Wij namen het Mattertal (met daarin Zermatt) als uitvalsbasis. Zermatt is autovrij, maar goed met het openbaar vervoer en pendelbusje te bereiken. Zermatt is 930 kilometer rijden vanaf Utrecht. Het heeft een station en is vanuit Nederland prima met de trein te bereiken.

Bereikbaarheid

De aanloop naar de Rothornhütte begint in Zermatt. Wij hebben de auto geparkeerd bij de relaxte klimmerscamping Attermenzen in Randa. Mocht je ooit je trouwring kwijtraken, hoop dan dat het op deze camping gebeurt; dan wordt hij gevonden door de schoonmaakster. Daar parkeren kost een paar Zwitserse frank per dag, wat goedkoop is in Zwitserland. Vanaf de camping gaat er een pendelbusje naar Zermatt, een rit van 7 Zwitserse frank. De afdaling eindigt praktisch op de camping.

Seizoen

De beste periode voor de beklimming zijn de maanden juli en augustus. Vermijd de route na verse sneeuwval. Een (nood)afdaling vanaf het bivak is heel complex: ga alleen met stabiel weer op pad.

Route

Dag 1: aanloop naar de Rothornhütte (3198 meter). Start in Zermatt. Wandeling van 4:30 uur, 1600 meter omhoog. Dag 2: Overschrijding Schalihorn (3975 meter) naar Schalijochbivak (3787 meter). AD, 9 uur gidsjestijd. Door de extra afdaling ongeveer 1100 meter stijgen, 600 meter dalen. Dag 3: Schaligrat naar Weisshorn (4505 meter), afdaling via oostgraat naar Weisshornhütte. D+, 14 uur tot in Randa. 750 meter stijgen, 3100 meter dalen....

Karakter en materiaal

De route is een klassieke alpiene D+ route. Verwacht rotsklimmen tot vierdegraad op prachtige rots. Alles is goed af te zekeren met nuts en cams. Routezoeken is in het algemeen simpel – je volgt immers de graat. De afdaling naar de Weisshornhütte is ook serieus (op zichzelf AD-route). De klim naar het bivak is ook niet te onderschatten: de overschrijding

van de Schalihorn is ook weer een AD-route. Vergeleken met de Schaligrat is de rots eenvoudiger, maar veel brokkeliger. Klim voortdurend vlak bij de graat, de flanken zijn nog slechter.

Stappenplan

Voor wie denkt: dit wil ik ook, maar ik kan dit niet, geen nood. Ook wij konden dit vroeger niet. Het logische stappenplan naar zo’n tocht is: volg de NKBV alpiene basis-, gevorderden-, en specialisatiecursussen C1, C2 en C3. Tegelijkertijd klim je zelfstandig routes met toenemende moeilijkheid. En dan merk je vanzelf wanneer je eraan toe bent.

Materiaal

Als je deze tocht zelfstandig kunt maken, weet je als het goed is heel goed wat je mee moet nemen. Een dubbeltouw is niet nodig. En het bivak is perfect uitgerust met kookgerei, een flinke voorraad gasblikjes en brandertjes.

Documentatie

Topo: Hochtouren Topoführer Walliser Alpen van Silbernagel. Deze topo is perfect, door Silbernagel word je nooit het bos in gestuurd. Kaart: Landeskarte 1328 Randa. In de topo van Silbernagel is de route ingetekend in de topografische kaart, een extra kaart meenemen is dus niet nodig.

Websites

Kijk op gipfelbuch.ch voor actuele routeinformatie.

Weisshornhütte

Op de Weisshornhütte zit sinds een jaar een nieuwe huttenwaard als opvolger van Luzius Kuster, die er meer dan 50 jaar als waard heeft gewerkt. Wil je even wegdromen in de huttenromantiek van nu en weleer, lees dan via cutt.ly/jcO7kBn op de site van de SRF een leuk artikel over Kuster. “Hier sehe ich jeden Tag, dass es nicht nur Schlechtes gibt auf der Welt.”

Tip

Als je er nog een tocht aan vast wilt plakken: de Rotgrat op de Zinalrothorn is ook echt een aanrader. Fantastisch klimmen op uitmuntende rots.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Wandelen rond de Vierwaldstättersee

De wieg van Zwitserland

Een kustlijn van 115 kilometer, azuurblauw water en precies in het hart van Zwitserland. Op welk punt bij de Vierwaldstättersee je ook bent, er zijn altijd prachtige wandelroutes in de buurt. En op warme dagen is het goed zwemmen aan de voet van de bergen. Tekst en beeld Marusja Aangeenbrug

Foto Seb Mooze/Unplash

aat ik eerst een misverstand de wereld uit helpen: Vierwaldstättersee vertaal je níet als Vierwoudstedenmeer, zoals veel mensen denken. ‘Stätter’ is een oud Duits woord voor ‘streken’, en de vier Waldstätter (woudstreken) zijn de kantons die het meer in Centraal-Zwitserland delen: Luzern, Nidwalden, Schwyz en Uri. De laatste drie zijn de oerkantons. Hier ontstond rond 1291 het Eedgenootschap, de voorloper van het huidige Zwitserland. Volgens de overlevering zworen drie mannen op de bergweide Rütli, aan de oever van de Vierwaldstättersee, dat hun kantons zich samen zouden verzetten tegen de tirannieke Habsburgse landvoogd en andere buitenstaanders. Deze belofte vieren de Zwitsers nog altijd jaarlijks op 1 augustus.

Waarvoor de andere pijl bedoeld was, vroeg de landvoogd. Tell antwoordde dat hij daarmee de landvoogd zou hebben gedood als zijn zoontje geraakt zou zijn. Tell werd gevangengenomen, maar wist onderweg naar de gevangenis te ontsnappen. Later doodde hij de landvoogd alsnog met zijn kruisboog – volgens de legende het begin van een openlijke opstand.

Kruisboog

De Vierwaldstättersee ligt middenin Zwitserland en heeft een oppervlakte van 113,72 km². Het ligt op de grens van het lagere deel van Zwitserland en het hooggebergte en heeft veel moois te bieden: wandelingen, klimpartijen, watersport en de prachtige stad Luzern. Omdat het meer een grillige vorm heeft, kun je het op geen enkel punt helemaal overzien. De vier wandelingen in dit artikel bieden van verschillende kanten een blik op het meer.

Met zijn kruisboog zou de legendarische Wilhelm Tell ervoor hebben gezorgd dat de strijd daadwerkelijk losbarstte. Toen hij weigerde om de hoed te groeten die de gehate landvoogd Gessler op het dorpsplein op een staak had laten zetten, moest hij van Gessler een appel van het hoofd van zijn zoon schieten. Tell pakte twee pijlen, één schoot hij door de appel.

58 | HOOGTELIJN 3-2021

In de loop van de tijd sloten ook andere kantons zich aan bij de Eidgenossenschaft. Zo ontstond er een losse statenbond, die in de loop van de eeuwen uitgroeide tot een federale bondsstaat met een centrale regering en 26 kantons. Deze hebben veel autonomie én veel invloed op de landelijke politiek.

Grillig

THEMA

DE BERG ROEPT

WANDELING 1: STOOSER GRATWANDERUNG (SCHWYZ)

“Een makkelijke wandeling”, belooft gids Markus Bürgler als we omhoog gaan, “maar ook de perfecte wandeling om kennis te maken met de regio.” De steilste tandradbaan ter wereld (stijging van 110 procent) brengt ons naar Stoos (1300 meter), een autovrij bergdorpje onderaan de Klingenstock (1903 meter) en de Fronalpstock (1921). De Stooser Gratwanderung voert over de bergkam tussen deze twee toppen.

Wandeling over de Stooser Grat.

Bij de kabelbaan richting de Klingenstock, het startpunt van de wandeling, worden de meeste stoeltjes nog in de lift gemonteerd. De Gratwanderung duurt twee tot drie uur en is geliefd bij jong en oud, weet Markus. Daarom wilde hij op tijd van start gaan. Begin je te laat, dan wordt het druk.

Welke wandeling rond de Vierwaldstättersee je ook maakt, er is altijd wel ergens een punt met prachtig uitzicht op het meer.

Boven begint de wandeling met stilstaan. De zon schittert over de toppen, het panorama is adembenemend. Richting het zuiden steeds hogere rijen bergen, de andere kant op in de diepte stukjes van de Vierwaldstättersee. Bij goed weer ontdek je zelfs nóg negen meren. Ook goed te zien vanaf hier zijn de Grosser Mythen (zie Hoogtelijn 4 / 2019, pagina 68), de Kleiner Mythen, de Pilatus en de Rigi. De blik gaat tot ver in het Mittelland, het vlakkere deel van Zwitserland.

Handgemaakte treden “Kijk, daar ligt het zuidelijke deel van de Vierwaldstättersee”, wijst Markus ergens

HOOGTELIJN 3-2021 |

Het pad over de Stooser Grat wordt goed onderhouden door vrijwilligers.

Stooser Grat De Stooser Gratwanderung is 4,7 kilometer lang. Het pad stijgt in totaal 355 meter en daalt 347 meter. Informatie over de tijden en prijzen van de bergbanen vind je op stoos-muotatal.ch/stoosbahnen.

Accommodatie

In het autovrije dorp Stoos is accommodatie beschikbaar, maar ook Illgau ligt vlakbij de tandradbaan. Dit dorp (800 inwoners) ligt aan het begin van het Muotatal, een dal dat bekend staat om de sterke tradities en het eigen dialect, weervoorspellers en het bijna 200 kilometer lange grottenlabyrint Hölloch. Geen betere plek om Illgau te leren kennen dan het Sigristenhaus. Dit hotel-restaurant, gelegen naast de dorpskerk, is de spil van het dorpsleven. Soms vergadert de gemeenteraad ‘s ochtends aan de stamtafel, en in vitrines langs de wanden hangen trots de foto’s van sporten muziekverenigingen. Kijk op sigristenhaus.ch.

Excursies

Alphoornblazers, een jodelclub, accordeonspelers – ze hebben het allemaal in Illgau. “Er is bijna geen instrument dat hier niet wordt bespeeld”, volgens gids Markus Bürgler, die zelf alphoorn speelt. Met zijn bedrijf Erlebnis Illgau organiseert hij excursies: wandelingen door de bergen of de grotten, canyoning. Liever een picknick in een bergwei met alphoornmuziek erbij? Alles is mogelijk. Kijk op erlebnis-illgau.ch.

Korting

Bij een overnachting in het gebied van Stoos-Muotatal ontvang je een gratis gastenkaart, goed voor korting op uitstapjes en bergbanen. Kijk op stoos-muotatal.ch.

60 | HOOGTELIJN 3-2021

De Weg der Schweiz loopt langs het onderste stuk van de Vierwaldstättersee, ook wel de Urnersee genoemd.

WANDELING 2: WEG DER SCHWEIZ (URI/SCHWYZ)

Het is af en toe even zoeken naar een bordje met een wandelaar of het nummer 99, van de Weg der Schweiz. Maar echt verdwalen kun je niet, want de route loopt parallel aan de oevers van het meer. Wie wil, kan de hele Vierwaldstättersee rond wandelen. In zeven dagetappes gaat de Waldstätterweg (route 98) van Brunnen via Küssnacht, Luzern, Bürgenstock naar Rütli. Tussen Rütli, Flüelen en Brunnen loopt de Weg der Schweiz (route 99) langs de Urnersee. Deze route bestaat uit twee dagetappes (of drie, soms wordt het korte stuk tussen Rütli en Seelisberg als aparte etappe geteld). Ook is het mogelijk een extra lus te maken via het Isenthal.

Foto Seb Mooze/Unplash

halverwege de wandeling. “Dat deel heeft een eigen naam, Urnersee.” In totaal stijgen we 355 meter en dalen we 347 meter – geen enorme uitdaging voor de geoefende wandelaar dus. “Je komt hier vooral voor het panorama”, aldus Markus. Dat blijft de hele tocht prachtig, want waar je ook kijkt, altijd zijn beneden stukken van het meer zichtbaar. Vanaf de andere kant sprint een trailrunner ons blootvoets tegemoet. Het pad is goed onderhouden en voor hem dus prima te doen. Maar de route is ook geschikt voor kinderen of senioren. Hier en daar gaat het wat steiler omhoog of omlaag, maar dan zijn er kettingen en leuningen langs het pad of handgemaakte traptreden. Onderweg staan voldoende bankjes en op drie plekken is het mogelijk om een afkorting naar beneden te nemen. Op de Fronalpstock, het eindpunt van de wandeling, wacht alsnog de drukte. Wie geen zin heeft om te wandelen, neemt vanuit Stoos direct de kabelbaan en geniet op het zonneterras van het bergrestaurant zonder inspanning alsnog van het prachtige uitzicht.

Op het programma staat een wandeling van Brunnen naar Flüeli, en dan terug met de boot. Naast Gasthaus Ochsen in Brunnen wijst het eerste bordje richting de Olympstrasse, het begin van de etappe. Het is een hete dag, daarom is het fijn dat we al snel in de schaduw van het bos lopen.

THEMA

DE BERG ROEPT

Laatste boot Af en toe schittert tussen de bomen door ineens het azuurblauwe water, ver onder het wandelpad. Als het bos eindelijk achter ons ligt, gaat de route ineens een eind naar beneden, richting Morschach. De verleiding is groot om daar door te lopen tot aan de oever en in het meer te duiken. Maar het zwemmen moet wachten. Tijd voor een lunchpauze is er wel, maar verder is het motto: doorwandelen – als we de laatste boot terug tenminste niet willen missen. Het pad stijgt en daalt soms flink, voert langs boerderijen, weides en stukken bos en voert ook vlak langs het water. Tussen Sisikon en Flüelen ligt de Tellsplatte met de Tellskapelle, volgens de overlevering de plek waar Wilhelm Tell ontsnapte. De wandelroute is in 1991 geopend, 700 jaar na de belofte op de Rütli. Heel symbolisch heeft elk kanton een stuk van de route voor zijn rekening genomen. Aan de overkant van het meer ligt Rütli, de bergweide waar de stichters van Zwitserland elkaar volgens de overlevering trouw zwoeren.

Voor wie van kaas houdt, is Alpkäserei Chäserenholz een bezoekje waard.

WANDELING 3: RIGI (LUZERN)

Als de bergtrein vertrekt uit Vitznau, regent het en aangekomen in Rigi Staffel is de mist zo dicht dat de top (1797 meter) niet te zien is. De Rigi, ook wel Koningin van de bergen genoemd, zou een schitterend uitzicht moeten bieden over 13 meren, 620 Alpentoppen en het vlakkere Mittelland. “Het voordeel is dat het nu rustig is”, glimlacht Hans Osterwalder, onze gids

Weg der Schweiz Route 99, Weg der Schweiz, is 35 kilometer lang. De etappes (Rütli-Seelisberg-Flüelen en Flüelen-Brunnen) zijn in beide richtingen te lopen. Ditzelfde geldt voor de zeven etappes van de Waldstätterweg. Voor de wandelingen zijn een gemiddelde conditie en goede bergschoenen nodig. Tip voor zonnige dagen: neem zwemkleding mee!

Accommodatie en kaart

Je kunt kaarten downloaden en printen via wanderland.ch (zoek op nr. 98 en 99 bij Regionale Routen). Op deze website is ook (beperkte) informatie te vinden over accommodaties langs de route. Zowel van Hallwag als van Kümmerley & Frey zijn kaarten te koop. Over beide routes kun je ook informatie vinden op waldstaetterweg.ch en weg-der-schweiz.ch. Met de app SwitzerlandMobility heb je de meeste praktische informatie op je smartphone bij de hand: een kaart, informatie over de route en interessante weetjes.

Foto Walter Röllin/Pixabay

Vervoer

De begin- en eindpunten van alle etappes zijn bereikbaar met de auto of het openbaar vervoer. Vooral de boot is geliefd: die vaart kriskras over de Vierwaldstättersee, legt overal aan en is vaak de snelste optie om aan de andere kant te komen. Zoek van tevoren de vaartijden uit, want de boot stopt niet op elk uur bij elke aanlegplek. Kaartjes zijn online te koop of op de boot zelf. Doe je alles met het openbaar vervoer, overweeg dan een Tellpass: een all-in-one ticket voor 2, 3, 4, 5 of 10 dagen. Kijk op tellpass.ch voor meer informatie. Kijk voor meer informatie over de trein en bus op sbb.ch en postauto.ch, en de boot op lakelucerne.ch.

die de berg op zijn duimpje kent. Voor corona trok de Rigi jaarlijks zo’n 600.000 bezoekers, die vaak met de kabelbaan of trein omhoog gingen, het schitterende uitzicht bewonderden, wat dronken op een terras en zich weer naar beneden lieten vervoeren. Dit massale bergtoerisme is niet nieuw, want de Rigi is al een paar eeuwen een geliefde bestemming. Tot de achttiende eeuw trokken vooral pelgrims hierheen, vanwege de heilzame werking van het water, maar toen kunstenaars de loftrompet staken over de prachtige vergezichten, werd de Rigi ineens bekend in heel Europa. Van overal stroomden rijke reizigers toe, zelfs keizers en koningen. Aanvankelijk lieten zij zich naar boven dragen, naar de kuurhuizen en mondaine hotels die voor hen waren aangelegd. In 1871 reed de eerste bergtrein vanaf Vitznau.

Bergmassief Vooraf vroeg ik me nog af of ik wel met een gids deze toeristische berg op zou gaan, maar ik ben blij dat hij mee is: ik leer een hoop van Hans. “De Rigi is niet één berg”, legt hij uit, “maar een bergmassief dat grenst aan de Vierwaldstättersee, de Zugersee en de Lauerzersee.” Over de hellingen slingeren 120 kilometer aan Xxxxxxxxxx wandelroutes van verschillende niveaus, van rolstoelpaden tot een alpiene route (T5) naar de Rigi Hochflue (1698 meter), een van de drie Rigitoppen. En zo lopen we dwars door weides en bossen weg van het – normaalgesproken drukke – uitzichtpunt op Rigi Kulm (1797 meter). Onderweg vertelt Hans over de dieren en bloemen (er zijn alleen al 35 soorten orchideeën!) in het gebied. Hij wijst naar rotsblokken en legt uit dat het Rigimassief precies op de scheidslijn ligt van het vlakkere Mittelland

HOOGTELIJN 3-2021 |

Beklim deze zomer

de mooiste toppen van de alpen zuGSpitze 2962 m Duitsland

Monte roSa 4563 m italië

DufourSpitze

3798 m oostenrijk

4634 m zwitserland

triGlav

Mont blanc 4810 m frankrijk

GroSSGlockner

Gran paraDiSo 4061 m italië

2864 m Slovenië

mouNTaiN-NeTwork.Nl/Travel

Foto: Ruben Dario

Van klettersteigen op de Zugspitze tot de machtige gletsjers van de Monte Rosa en van je eerste 4000’er tot de top van de Mont Blanc. Met Mountain Network beklim je, onder begeleiding van gecertificeerde berggidsen, de meest aansprekende en hoogste toppen in de Alpen. En dankzij een uitgebreide voorbereiding en acclimatisatie zijn veel beklimmingen ook mogelijk voor mensen zonder klimervaring!

/mountainNetworkTravel /mountainNetwork

THEMA THEMA

DE BERG ROEPT

en de Alpen. Typisch voor het Mittelland is het nagelfluhgesteente: samengeperste brokstukken en stenen die miljoenen jaren geleden zijn aangevoerd uit de Alpen. Hij wijst ook naar de dorpjes op de hellingen, vertelt over de kerkjes en het schooltje waar vier kinderen op zitten, het eigen zwembad en de winkel. “Als je zou willen, hoef je nooit van de berg af”, lacht hij. Onderweg stoppen we voor een lunch bij Alpkäserei Chäserenholz, waar 20 ton kaas per jaar wordt gemaakt. En dan, na de middag, breekt de zon weer door. Ineens is daar het uitzicht waar pelgrims, koningen, keizers, en miljoenen toeristen zich al aan laafden: de Vierwaldstättersee, ver weg beneden, maar schitterend als elke dag.

Alpenweides, vergezichten, steile en vlakke stukken en bos: het Walenpfad biedt veel afwisseling.

WANDELING 4: WALENPFAD (NID- EN OBWALDEN)

Met een smartphone in zijn hand zit de boer op een rots, de hond aan zijn voeten. Die is schijnbaar in rust, maar het beest houdt de grazende geiten scherp in de gaten. Zodra er een afdwaalt, draaft hij erheen. De boer gaat bedaard achter hem aan. Helder en licht klinkt het geluid van de geitenbellen op het terras van Alpwirtschaft Oberfeld (1826 meter). Daar rusten wandelaars uit van hun eerste stuk Walenpfad. Er is kaas, er is gedroogd vlees, er is koffie met schnaps en slagroom en er is vooral heerlijke berglucht met wat zon.

Afwisselend

Rigi (Luzern) Verken je de Rigi vanuit Luzern, dan vind je in die stad genoeg plekken om te eten en te overnachten. Wil je graag Nederlands horen, dan is B&B Rittershuus een optie: bnb-luzern.ch. Eten en slapen kan ook op de Rigi zelf, bijvoorbeeld bij Alpkäserei Chäserenholz. Daar eet je heerlijke kaasgerechten, ontspan je in een whirlpool of sauna, of stap je in een bad met melkwei. Je meld je aan via chaeserenholz@bluewin.ch.

Vervoer

Negen trein- en kabelbanen gaan de Rigi op. Vanaf de kant van de Vierwaldstättersee zijn Weggis en Vitznau de startpunten. Kijk voor de vertrektijden op rigi.ch en voor de vaartijden van en naar Weggis en Vitznau op lakelucerne.nl.

Foto Engelberg Tourismus

Foto Sara Loetscher/Pixabay

Foto onder Dankzij de spoorbaan, aangelegd in de 19e eeuw, is de top van de Rigi voor iedereen bereikbaar.

De alpenwei waar de geiten grazen, ligt aan de voet van de Walenstöcke. Hier gaat het Walenpfad langs, een afwisselende hoogtewandeling van meer dan 11 kilometer. Vanaf de Chrüzhütte (1718 meter), het startpunt van de wandeling (of het eindpunt, als je in omgekeerde richting loopt), is er dan in een uur tijd al een hele lus gemaakt om de Bannalpsee, een meertje dat wordt omzoomd door ruige rotswanden. Al jaren geleden werd het Walenpfad uitgeroepen tot een van de twaalf mooiste wandelingen van Zwitserland. De route loopt door de kantons Nidwalden en Obwalden, ten zuiden van de Vierwaldstättersee. Het meer is het grootste deel van de wandeling niet te zien. Na een flinke klim vanaf Alp Oberfeld is de volgende perfecte pauzeplek Walegg, het hoogste uitzichtspunt (1943 meter). Beneden ligt Oberrickenbach, wat speel-

goedhuisjes in het gras, in de verte kijk je langs de Voor-Alpen richting het Mittelland: de Pilatus, de Rigi en een klein stukje Vierwaldstättersee. Ook verderop biedt de wandeling voortdurend afwisseling: bergweides vol alpenbloemen, vlaktes met rotspuin, en tenslotte bossen waar zacht licht tussen de bomen door de mossige bodem beschijnt.

Het Walenpfad De wandeling Bannalp-Ristis is 11,2 kilometer lang en duurt ongeveer 4 uur. De route (nr. 573) kun je in beide richtingen lopen. Kijk op walenpfad.ch en wanderland.ch voor meer informatie.

Vervoer

Ga voor startpunt Bannalp vanuit Wolfenschiessen (treinstation) met de postbus naar Oberrickenbach en vandaar met de kabelbaan naar Bannalp/Chrüzhütte. Bij het eindpunt kun je vanaf de Brunnihütte (1867 meter) met de kabelbaan naar Ristis (of doorlopen naar Ristis) en daarvandaan met een gondel naar Engelberg (treinstation). • Trein Wolfenschiessen/Engelberg: zentralbahn.ch. • Postbus: postauto.ch. • Kabelbaan Oberrickenbach-Bannalp: bannalp.ch. • Kabelbanen Brunni-Ristis, Ristis-Engelberg: brunni.ch. Er is een speciaal RailAway-ticket te koop voor het Walenpfad. Hierbij zijn inbegrepen: de postbus Wolfenschiessen-Oberrickenbach, de kabelbaan naar Bannalp, de kabelbaan Ristis-Engelberg, en de trein Engelberg-Wolfenschiessen. Voor de kabelbaan Ristis-Brunnihütte geldt een korting van 8 Zwitserse frank. Te koop op het station, bij de kabelbanen, in de postbus of via walenpfad.ch (10% korting).

Overnachten

In Engelberg zijn voldoende overnachtingsmogelijkheden. Het dorp staat bekend om het Benedictijner klooster en in de regio zijn volop activiteiten en wandelen klimroutes. Kijk op www.engelberg.ch voor meer informatie.

HOOGTELIJN 3-2021 |

WELKOM BIJ OUTDOORXL Al ruim 15 jaar proberen we bij OutdoorXL dé winkel te zijn voor iedereen die er graag op uit trekt. Met de rugzak, fiets of gewoon dagelijks met de hond. Of de trip nu naar de bergen gaat, de fjorden, het einde van de wereld of gewoon bij jou om de hoek. Wij staan klaar om je op weg te helpen. Zeven dagen per week kan je in de winkel terecht. Ons deskundige team van meer dan 100 enthousiaste kampeerders, wandelaars, vakantiefietsers, klimmers, toerskiërs, lawineexperts, ski en snowboard leraren, suppers, kanoërs, voetexperts, globetrotters en natuurliefhebbers helpt je om de goede keuzes te maken in ons grote assortiment dat altijd op voorraad is. En dat proberen we zo duurzaam mogelijk te doen. De 660 zonnepanelen op ons eigen pand produceren al meer elektriciteit dan we in de winkel gebruiken. En in de winkel zoeken we zoveel mogelijk naar duurzame oplossingen. Je bent van harte welkom in Barendrecht, onder de rook van Rotterdam. Én natuurlijk op outdoorxl.nl Wij zijn OutdoorXL en we vinden het leuk je deze zomer eens te ontmoeten!

DE GROOTSTE OUTDOOR, TENTEN EN SKI COLLECTIE De outdoor- en ski specialist van Nederland - 8000m2 Tenten & outdoor - Aalborg 1 Barendrecht (naast IKEA)

Klimengel met Portret van Janja Garnbret

elastieken benen De eerste zin op iemands Wikipediapagina bestaat meestal uit een compacte samenvatting van de meest indrukwekkende prestaties van de beschrevene: zelfs als dat er maar een paar zijn, lijkt het dan al gauw heel wat. De pagina van de Sloveense rotsen sportklimster Janja Garnbret (22) vormt daarop een uitzondering. Bij haar bagatelliseert die eerste zin haar prestaties nogal. Er staat dat ze “verschillende lead- en bouldercompetities heeft gewonnen.” Maar een beetje kenner weet dat Janja de laatste jaren niet ‘verschillende’, maar zo’n beetje álle competities won waaraan ze deelnam. Wat deze jonge klimster de afgelopen jaren bereikte, is vooralsnog ongeëvenaard. Tekst Roanne van Voorst Beeld Samo Vidic/Red Bull

elukkig voor Janja biedt de rest van haar Wikipediapagina een accuratere beschrijving van wat ze kan: ze begon met klimmen op haar zevende, deed mee aan haar eerste wedstrijd toen ze acht was, won haar eerste internationale titel in de Europese Jeugd Leadcompetitie van 2014 en deed vlak na haar zestiende verjaardag mee in de seniorencategorie van de World Cup Lead. Sinds dat moment nam ze deel aan 31 voorklimwereldcups, waarvan ze 27 wedstrijden verliet met een gouden, zilveren of bronzen plak in de rugzak – meestal goud. De sportklimwereld domineren was haar niet genoeg: in 2019 klom ze 74 van de 78 boulders uit de World Cup Boulder en won ze alle zes wedstrijden die er dat seizoen werden georganiseerd – iets dat niet eerder in de historie van het competitieklimmen was gelukt, niet door vrouwelijke klimmers noch door mannen. De Sloveense won in hetzelfde jaar ook de IFSC boulderen voorklimwereldkampioenschappen, en ze nam de gouden plak voor de gecombineerde klimdiscipline in ontvangst. Ze kwalificeerde

66 | HOOGTELIJN 3-2021

zich voor de Olympische Spelen van Tokio deze zomer. Hier wordt de Wikipediapagina overigens ronduit saai, want de opsomming gaat nog een flink aantal alinea’s op ongeveer dezelfde wijze door: Janja won goud, goud, goud, zilver, goud, eerste prijs, overall winnaar, goud.

Eigenzinnig En toch biedt de pagina alsnog een behoorlijk beperkt beeld van Janja Garnbret. De dame in kwestie is dan wel extreem goed in sportklimmen en boulderen, maar ze is, natuurlijk, ook méér dan een atleet. Zo was ze jarenlang een klimsetje met Domen Skofiç – een teammaatje en enorm goede klimmer uit thuisland Slovenië, die onder meer in 2016 wereldkampioen Lead werd. Samen met hem bouwde ze een grote moderne trainingshal in Vrbnje in de buurt van Bled. Na het beëindigen van hun relatie trok ze zich terug uit dat project en traint nu weer elders.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Wie is Janja Garnbret? Janja Garnbret (1999) is een Sloveense professionele boulderaar, rotsen sportklimmer. Ze woont in Šmartno pri Slovenj Gradcu. 12 maart 1999 Geboren in Gradec, in Noord-Slovenië. 2006 Begint met klimmen in een klimhal. 2014 Wint Europese jeugdkampioenschappen Lead. 2015 Doet voor het eerst mee aan de IFSC Climbing World Cup, wordt 7e in de overall-klimprestaties. 2015 Wint La Sportiva Legends Only (waarbij ze ervaren klimmers als Shauna Coxsey en Anna Stöhr verslaat). 2015 Wint boulderwedstrijd Melloblocco. 2015 Onsight 8b-route Avatar in Pandora, Kroatië. 2015 Klimt haar eerste 8c+, Miza za šest, Kotecnik, Slovenië. 2016 Wint de meeste IFSC-competities waaraan ze deelneemt; World Cup Lead en gecombineerde disciplines, de wereldkampioenschappen Lead en de wereld-jeugdkampioenschappen Lead en Boulder. 2016 Wint Adidas Rockstars 2016, een evenement waarin geselecteerde atleten tegen elkaar strijden. Janja verslaat kanshebber Jessica Pilz in de superfinale. 2016 Wint World Cup Lead. 2016 Flasht 8c-route La Fabelita in Santa Linya, Spanje. 2017 Wint de World Cup Lead en de gecombineerde disciplines; de gecombineerde titel in de Europese kampioenschappen; wordt tweede in het boulderen, zowel bij de World Cup als bij de Europese kampioenschappen. 2017 Klimt haar eerste 9a-route: Seleccio Natural, Santa Linya, Spanje. 2017 Klimt 9a-route La Fabela pa la Enmienda, Santa Linya, Spanje. 2018 Wint WK Boulder en de gecombineerde disciplines; wint zilver bij het leadklimmen. 2018 Sloveense Sportvrouw van het Jaar en de prijs voor atleet van de maand door de World Games Association. 2019 Opnieuw Sportvrouw van het Jaar in Slovenië; wint alle zes de wedstrijden uit de World Cup Boulder; wint goud bij het boulderen, leadklimmen en de gecombineerde disciplines van de IFSC wereldkampioenschappen. Hiervoor wordt ze verkozen in de Forbes 30 onder 30-lijst – een eervolle nominatie voor jonge getalenteerde atleten, kunstenaars en wetenschappers. 2021 Wint in april de IFSC World Cup Boulder in Meiringen, Zwitserland.

Wat je ook niet op de officiële pagina’s van Janja-de-atleet terugleest, is hoe zij eruit ziet als ze eens geen klimbroek aanheeft, maar een bordeauxrode galajurk, en haar haren eens niet samen heeft gebonden in een sportieve paardenstaart, maar los over haar gespierde schouders laat hangen. Dan ziet ze eruit als een engel, aldus haar ex Domen. Janja is behoorlijk eigenzinnig. Een omschrijving die blijkt uit anekdotes over haar van de mensen om haar heen. Uit het feit dat het haar media-manager soms niet lukt om haar te strikken voor een interview: Janja is dankzij alle gewonnen prijzen de

Hoe bouw je uitdagende routes voor zo’n toptalent? afgelopen jaren een steeds gewilder onderwerp onder journalisten, maar brengt nog steeds liever tijd door op de klimwand dan met wildvreemde vragenstellers. Vooral na haar uitverkiezing tot Sportvrouw van het Jaar in Slovenië in 2018 én 2019, en dat wil wat zeggen in het sportgekke land, is ze veelgevraagd. “We zijn media-afspraken aan het inplannen, maar Janja reageert niet”, schrijft de manager daarom in licht paniekerige e-mails aan hopende redacteuren. “Ik krijg Janja nog steeds niet te pakken, maar ik probeer het interview voor komende maand te regelen”, staat er in haar volgende bericht, een paar weken later, en uiteindelijk schrijft ze dat Janja “helaas deze maand toch geen tijd kan inplannen voor een mediagesprek”.

68 | HOOGTELIJN 3-2021

Verveeld Kritiek op Janja lees je natuurlijk al helemáál niet op haar atletenwebpagina. Maar er doen wel degelijk kritische verhalen de ronde. Zo liet Adam Ondra zich tijdens zijn interview met Hoogtelijn ontvallen dat Janja weliswaar meestal met gemak wedstrijden wint, maar de laatste jaren niet beter ging klimmen: juist slechter, vindt hij. “Slordiger”, verduidelijkte de klimmer, hevig knikkend en met een stem die streng klonk. “Tijdens haar laatste wedstrijden zag ik dat ze onnodige fouten maakte, niet zo netjes klom als ze kan.” Hij refereert daarin onder meer aan de semifinales Lead in 2019, in Villars in Zwitserland, toen Janja in de haast blijkbaar haar pofzakje niet stevig genoeg om haar middel had vastgemaakt. Het ding viel op de grond, net nadat ze aan de route begon. Na een kort moment van zichtbare schrik en twijfel, vervolgde ze haar klimpoging. Ze topte de route, grijnsde breed, hief haar vuist en won zo haar zoveelste wedstrijd. “Maar dat had ook mis kunnen lopen.” Adam refereert ook aan een andere keer waarin zijn klimcollega tijdens het klimmen ongeconcentreerd leek. “En ik vermoed dat dat komt omdat ze verveeld begint te raken tijdens de wedstrijden, omdat de routes die er worden gebouwd haar gewoonweg niet genoeg uitdagen.” Janja heeft meer uitdaging nodig dan andere klimmers uit haar generatie, misschien zelfs meer dan de huidige routebouwers momenteel voor haar construeren. Zo schreef de klimwebsite Siked! in 2017 over de finale van een internationale boulderwedstrijd: “De dames begonnen hun finale met een subtiele omzwaai van de benen (…) deze stijlvolle en tegelijk brute haal naar de laatste grepen bleek zelfs voor de ijzersterke Shauna Coxsey te machtig. Deze boulder zou geen top zien… Ware het

niet voor Janja Garnbret. In haar vierde poging rekent de vederlichte en ultragemotiveerde Sloveense af met de eerste boulder, een top die achteraf cruciaal zou blijken.” Arme routebouwers. Want hoe moet je uitdagende routes bouwen voor iemand die routes makkelijk vindt, terwijl anderen er niet doorheen komen? Die als kleuter al razendsnel op kasten en in bomen klom, terwijl haar ouders – geen klimmers – haar dat telkens weer probeerden te verbieden? Die, door een combinatie van haar ranke lichaam, sterke vingers en onmetelijke talent met een sierlijk gemak door elke crux heen lijkt te komen? Die in interviews toegeeft dat “jongens regelmatig gefrustreerd raken” als ze met haar klimmen, omdat zij harder krimpen kan dan zij en hen er daardoor regelmatig uitklimt? En die zo veel voor competities traint, dat ze volgens eigen zeggen weinig buiten in de rotsen klimt, en het toch voor elkaar kreeg om daar onder andere een 9a te klimmen?

Verrassing

Foto Sytse van Slooten

Zelf zou ze het antwoord op die vraag waarschijnlijk ook niet kunnen geven. Het lijkt erop dat Janja soms ook zichzelf verrast, met haar telkens beter wordende prestaties. Zo bereikte ze op haar twintigste al het ‘levensdoel’ dat ze zichzelf niet zo lang daarvoor had gesteld: ooit sprak ze half grappend de wens uit om op een dag elke bouldercup in één seizoen te winnen, iets wat ze in 2019 daadwerkelijk deed. “My motivation was to win every cup, this was a lifetime goal,” gaf ze daarna toe. Op de livestream was het verbijsterde commentaar van een IFSC-woord-

voerder te horen: “Dit niveau van dominantie maakten we nooit eerder mee, en zullen we wellicht ook nooit meer meemaken”.

Foto Sytse van Slooten

Misschien is dit daarom een betere vraag: hoe kan het dat iemand zo goed is, dat ze vrijwel elke wedstrijd wint, of, specifieker: waarom is Janja zoveel beter dan de andere klimmers uit haar generatie? Ook daarop biedt Janja een weinig bevredigend antwoord. In interviews zegt ze weleens over haar vele prestaties dat ze klimmen nou eenmaal erg leuk vindt. Uit haar social mediaberichten is verder nog op te maken dat ze trainen lekkerder vindt dan rusten, en afgaande op haar vele gouden medailles lijkt het aannemelijk dat ze is geboren met een enorm klimtalent dat haar een zekere voorsprong bood op andere hardwerkende en gepassioneerde klimmers. Haar trainer en bondscoach van het Sloveense team, Gorazd Hren, met wie ze de afgelopen tien jaar werkte, komt er ook niet helemaal uit. Die benadrukt weliswaar dat Janja snel leert en van nature een goede lichaamscoördinatie heeft, maar datzelfde zegt hij ook van de andere getalenteerde klimmers die hij trainde. Tijdens de vijf of zes trainingsdagen die hij de afgelopen jaren wekelijks met haar doormaakte, werkte ze hard, zegt hij,

HOOGTELIJN 3-2021 |

‘Als Janja klimt, zie je poëzie in beweging’

Wil je alles volgen over klimmen op de Spelen in Tokio? Kijk op nkbv.nl/olympisch.

maar niet harder dan de andere Sloveense klimmers onder zijn hoede. Hun training bestaat uit een warming-up met cardio, een gedeelte waarin wordt gestretcht en een deel waarin oefeningen worden uitgevoerd met elastieken weerstandsbanden. Daarna klimt Janja maximaal drie uur – ze start met makkelijke routes, doet dan wat moeilijkere routes en traint daarna op ingewikkelde problemen en haar zwakkere punten. Net zoals de rest van het team. Ze is, aldus haar coach, gefocust op trainen en winnen, zeker, maar niet per se méér dan haar teamgenoten. Een professionelere trainingsomgeving heeft ze ook al niet. Tijdens de kwalificatiedag voor de Studio Bloc Masters 2017 – Janja is dan achttien jaar oud, en zit met nerveus wiebelende benen in een leunstoel – vertelt ze dat ze meestal traint in een relatief kleine, “niet zo goede” hal nabij haar thuisstad. Dat is nog steeds zo. Soms reist ze met wat andere klimmers naar Oostenrijk of Duitsland, omdat de hallen daar professioneler zijn. “Die in Innsbruck”, schrijft ze op haar Instagrampagina, “is zo groot dat je er kunt verdwalen.”

Klimmend gedicht Vaak wordt haar slanke postuur aangemerkt als reden voor haar succes. Maar dat geldt voor meer klimmers – zelfs voor vele amateurklimmers. Anderen wijzen haar techniek aan als hoofdzakelijke reden voor haar succes. Op YouTube circuleren bijvoorbeeld video’s waarin de klimstijl van Janja wordt vergeleken met die van generatiegenoten. In stills van verschillende fasen op eenzelfde route worden daarin de bewegingen van boulderaar Alex Puccio of klimmer Anak Verhoeven met die van Janja vergeleken. Van iemand met een Brits accent leren de kijkers van zulke video’s dat “Janja in deze beweging meer pull gebruikt, omdat haar rechtervoet op dat moment al los is.” Die observatie verklaart op zichzelf nog steeds niet waarom ze telkens van haar concurrenten

70 | HOOGTELIJN 3-2021

wint, maar onthult al wel een deel van wat weleens ‘het geheim van Janja Garnbret’ zou kunnen worden genoemd. Want, denken veel bewonderaars en concurrenten, misschien bestaat dat geheim wel met name uit haar lange benen die van elastiek lijken. Een medeklimmer beschreef bijvoorbeeld eens wat hij de typische Janjabenen noemt: die zwiepen wild uit, de lucht in, om dan vervolgens weer netjes terug te komen op een minuscuul treetje. Diezelfde zwiep herkent ook Adam Ondra: “Ah, ja, de Janja legs, die zijn een fenomeen!” De Nederlandse wedstrijdklimmer en boulderaar Tiba Vroom is al jaren groot fan van Janja en schrijft me over haar dat wat haar zo goed maakt (behalve dat ze heel sterk is), ze zo gretig en vol overgave klimt. “Je ziet aan haar en hoe ze beweegt dat ze altijd voor de top gaat, zonder een moment van twijfel. Dat is wat haar in mijn ogen onderscheidt van de andere wereldtoppers.” Of, in de woorden van een commentator van een wedstrijd in 2016 in Chamonix – Janja was toen 16 en onderweg naar alweer een overwinning: “Als dit meisje klimt, zien de omstanders poëzie in beweging.” Een analyse van een tiental klimvideo’s die er door de jaren heen van haar zijn gemaakt, wijst uit hoe zo’n klimmend gedicht eruitziet: moeiteloos. Alsof de grepen die zij vastpakt niet enorm klein zijn. Alsof de treetjes waarop zij staat niet heel glad en plat zijn, en de beweging naar een volgend element, niet zwaar en lang. Janja zwiept haar elastieken benen gewoonweg van greep naar greep, swingt van setje naar setje, en herhaalt dat tot ze boven is. Vuist omhoog, brede grijns; die gouden medaille gaat weer mee in de rugzak. Het kan trouwens nog slechter dan die eerste, overdreven bescheiden Wikipediazin. Op de webpagina van de wereldkampioenschappen in 2018 in Innsbruck staat bovenaan slechts vermeld: “Janja Garnbret. Needs no introduction.”

Kanshebbers op olympisch eremetaal

Klimmen voor goud

Het lijkt er toch van te komen: de eerste olympische klimwedstrijd, waar 40 klimmers van over de hele wereld strijden om zes medailles. We geven een overzicht van de deelnemers die op 4 (mannen) en 5 augustus (dames) een gooi naar het podium doen en lichten er tien kanshebbers uit. In de wetenschap dat we hiermee ongetwijfeld een aantal favorieten tekort doen. Tekst Ico Kloppenburg

Heren

Dames 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

1 Miho Nonaka (24), Japan 2 Janja Garnbret (22), Slovenië 3 Akiyo Noguchi (32), Japan 4 Shauna Coxsey (28), Groot-Brittannië 5 Aleksandra Mirosław (27), Polen 6 Petra Klingler (29), Zwitserland Brooke Raboutou (20), Verenigde Staten 7 8 Jessica Pilz (24), Oostenrijk 9 Laura Rogora (20), Italië 10 Mia Krampl (21), Slovenië 11 Yuliia Kaplina (28), Rusland 12 Kyra Condie (25), Verenigde Staten 13 Julia Chanourdie (25), Frankrijk 14 Song Yiling (20), China 15 Alannah Yip (27), Canada 16 Erin Sterkenburg (18), Zuid-Afrika 17 Viktoria Meshkova (20), Rusland 18 Oceania Mackenzie (19), Australië 19 Seo Chae-hyun (17), Zuid-Korea 20 Anouck Jaubert (27), Frankrijk

Kai Harada (22), Japan Tomoa Narasaki (25), Japan Jakob Schubert (30), Oostenrijk Rishat Khaibullin (25), Kazachstan Mickaël Mawem (31), Frankrijk Alex Megos (27), Duitsland Ludovico Fossali (24), Italië Sean McColl (33), Canada Adam Ondra (28), Tsjechië Bassa Mawem (36), Frankrijk Jan Hojer (29), Duitsland Pan Yufei (21), China Alberto Ginés López (18), Spanje Nathaniel Coleman (24), Verenigde Staten Colin Duffy (17), Verenigde Staten Christopher Cosser (20), Zuid-Afrika Aleksei Rubtsov (32), Rusland Tom O’Halloran (29), Australië Chon Jong-won (25), Zuid-Korea Michael Piccolruaz (25), Italië

Tomoa Narasaki Showboy. Onze persoonlijke favoriet, alleen al vanwege zijn spectaculaire klimstijl: dynamisch en zonder aarzeling. Heeft zich van pure 6 boulderspecialist ook ontwikkeld tot een topper in speed en een heel goede Alex Megos leadklimmer. We zien hem op Instagram Al lang niet meer wel heel vaak in allerlei commercials ‘the new kid on the langskomen. Kan hij zich dat block’, maar wel degene veroorloven of blijkt straks dat hij die Ondra uitdaagt als het toch teveel is afgeleid door gaat om de vraag wie de beste het snelle leven? klimmer van de wereld is. Verbaasde de wereld toen hij binnen twee uur de 9a Action directe, het meesterwerk van Wolfgang 8 Güllich uit 1991, klom. Oogt Sean McColl nonchalant, maar kan ook in Veteraan, allrounder. De wedstrijden het beste ideale schoonzoon ook. Is in zichzelf boven dol op uitdagingen op Instagram. halen. Heeft schijnbaar moeiteloos de verandering in het moderne klimmen met zijn dynamische parkoersachtige 9 stijl meegemaakt. Niet toevallig ook een grote ster in het Ninja WarriorAdam Ondra circuit. De Spelen moeten het De superprof. Door fantastische eindschot van zijn velen beschouwd als carrière worden en liefhebbers de beste klimmer ter van het wedstrijdklimmen wereld. Het is alweer vier gunnen het hem! jaar geleden dat hij met de route Silence in Flatanger historie schreef door een 9c waardering voor te stellen. 14 Probleem: Ondra blinkt zeker niet uit op Speed. En daarbij: Nathaniel Coleman is hij misschien over Oogt als Jim Morrison, zijn hoogtepunt maar dan zonder dope. Niet de heen? bekendste van het rijtje, maar iedereen die hem de USA Open Boulder in 2017 heeft zien winnen, weet dat hij iets heel bijzonders kan. Met een geblesseerde vinger haalde hij met de hakken over de sloot de finale, om vervolgens alle boulders te flashen. Verder weten we: Olympische Spelen maken bij Amerikanen iets bijzonders los.

Janja Garnbret Brooke Raboutou Laura Rogora De koningin. Heeft Het wonderkind. Coming woman. alles gewonnen wat er Dankzij speciale genen Klom 9a toen ze 14 maar te winnen valt in (vader Didier en moeder was en tikte vorig jaar Boulder en Lead. Doet het Robyn waren iconen) klom 9b aan. Klein en licht, ook in Speed niet slecht. We ze 8c toen ze 11 was. Toch heel licht. Is ze al in kunnen kort zijn: je las al lijkt haar ontwikkeling staat om Janja van de over haar op de vorige iets te stagneren. kroon te stoten? 12 13 pagina’s. Kyra Condie Julia Chanourdie Onderging toen ze 13 De allrounder die buiten was zware operaties omdat 9b klom, nadat ze zich had ze een ernstige vorm van geplaatst voor de Spelen, die scoliose (scheefgroei van de rug) vervolgens werden uitgesteld. bleek te hebben. Wie daarvan Misschien niet het wonderkind, kan revalideren en uitgroeien maar wel van veel markten thuis. tot een wereldtopper, moet En wie in Frankrijk, waar de wel over bijzondere competitie enorm is, boven mentale krachten komt drijven, moet wel beschikken. kans maken.

Olympische Spelen Tokio

Het sportklimmen op de Olympische Spelen vindt plaats in het Aomi Urban Sports Park. Er wordt geklommen in het olympische format: Speed, Boulder en Lead achter elkaar, waarbij de positie van elk onderdeel met de andere onderdelen wordt vermenigvuldigd. Wie de minste punten heeft, wint. Dus: plek 1, 4 en 3 leveren 12 punten op en verliest van plek 2, 1 en 3, met 6 punten.

Kwalificaties en finales (Nederlandse tijd)

Kwalificatie heren: dinsdag 3 augustus, 10:00 - 15:40 uur. Kwalificatie dames: woensdag 4 augustus, 10:00 - 15:40 uur. Finale heren: donderdag 5 augustus, 10:30 - 15:20 uur. Finale dames: vrijdag 6 augustus, 10:30 - 15:20 uur. Kijk op tokyo2020.org/en/schedule/sport-climbing-schedule voor alle actuele tijden. Luister in je favoriete podcastapp naar Alex Honnold in de Olympic Channel Podcast: Climber Alex Honnold from Free Solo on risk, the Olympics, and his fears (14 augustus 2019).

HOOGTELIJN 3-2021 |

72 | HOOGTELIJN 3-2021

Illustratie Zep de Bruyn

FICTIE

Gouden team Een verhaal van Ico Kloppenburg

et zoemende geluid van een vallende steen! Ze drukt zich tegen de wand om het projectiel te ontwijken en schrikt wakker. Ze moet gedommeld hebben en het zoemende geluid, irritanter dan dat van een mug op een zomeravond, is er nog steeds. Het is de drone. Een van die verdomde drones die de hele wedstrijd live in beeld brengen voor de drie miljard kijkers, in hun lekkere leunstoel, in hun warme kamer, met hun koude biertje. Ze heeft de neiging een steen naar het kreng te gooien, maar herpakt zich. Beschadigen van materialen betekent onherroepelijk diskwalificatie. En bovendien heeft ze de kracht niet om echt te gooien. Ze kijkt naar het gehavende gezicht van Mike, naast haar, ogen dicht, mond half open. Dan in een automatisme een blik op haar pols voor de simpele feiten die ze kan dromen: 6800 meter, nog 330 hoogtemeters te gaan, 31 uur en 22 minuten onderweg. En daarbij: hartslag 82, hoogteziekte-indicatie op 85%. “Kom op Mike, tijd om verder te gaan.” Er komt beweging in de in dons verpakte restanten van de golden boy van de Nederlandse klimwereld. De reus, die grote Alpenwanden voor de lunch verschalkte en vorig jaar nog lachend zonder zuurstof op Everest stond, tilt voorzichtig zijn hoofd op. “Waar zijn de anderen Es? Zie je nog beweging?” Ze kijkt om zich heen. Verderop in de wand is beweging te zien. De Russen lijken een goede lijn te pakken te hebben en winnen onmiskenbaar hoogte. Samen met de Indiërs, die baat lijken te hebben bij het thuisvoordeel, liggen ze op medaillekoers. En het Nederlandse team. De outsiders. De underdog. Het is een godswonder dat ze – na hun verrassende plaatsing afgelopen voorjaar – nu meedoen voor de prijzen. Je kunt maar één keer de eerste medaille op een onderdeel winnen. Stephan van den Berg, windsurfen in 1984, Adam Ondra in Tokio 2021, onvergetelijke beelden. En nu, Delhi 2040, de unieke kans om op het onderdeel ‘Himalaya Climbing alpine style’ te winnen. Mike frommelt wat aan zijn handschoenen, doet iets onduidelijks met het touw en lijkt wat te zoeken aan zijn gordel. “Mike, ga je klimmen, of wat? We hebben die medaille bij de ballen jongen. Nog iets meer dan 300 meter en het terrein kan alleen maar gemakkelijker worden.” Geen antwoord. “Mike, gast, je bent gezekerd.” Haperend draait Mike zijn hoofd om, zucht en zegt,

nauwelijks hoorbaar: “Sorry Esther, het zijn mijn vingers, te koud weet je. Ik voel ze niet meer.” “Al goed, al goed jongen, ik klim nog wel een stuk voor. Kom, we gooien het touw even om. Probeer straks omhoog te jumarren langs het touw. Dat scheelt tijd en je wordt er toch goed warm van.” Met een paar snelle bewegingen gooit ze het touw om en begint te klimmen. Verder door de lange hoekversnijding naar boven en met af en toe een blik naar beneden. Gelukkig zijn de omstandigheden goed. Koud, ja, maar niet te vochtig en niet te veel wind. “Niet vergeten straks de waarden van Mike te checken”, schiet het door haar hoofd. Die reactie van net belooft weinig goeds. Nog even en ze bereikt het grote sneeuwveld dat leidt naar de topgraat. En dan drukt een reusachtige kracht haar tegen de rots, terwijl tegelijk een bulderend geluid langsdendert. Ze grijpt de cam die ze, godzijdank, net bomproof in een spleet had gezet. In de verte een pluim van gruis en sneeuw langs de wand, de stenen ratelen door, nog steeds knallend, maar minder massief. “Dat moet bij de Russen zijn”, flitst door haar heen. Kansloos. Tegelijk checkt ze de oortjes die haar verbinden met de wedstrijdleiding, om te horen welke informatie zij geven. Het blijft stil op de lijn, terwijl verderop een verdwaalde kei met grote sprongen suizend en zoemend de diepte zoekt. Dan klinkt krakend maar duidelijk de stem van de wedstrijdleiding: “Message to the captains of all remaining teams: abort competition, repeat, abort competition now! Massive rockfall near the Russian and Indian team. Abort competition immediately! Make sure to get down safely!“ “Wat was dat Esther?” aarzelt de stem van Mike, tien meter lager. “Denk je dat die gasten het overleefd hebben?” “Ik weet het niet Mike. Laten we vooral nu zelf geen fouten maken en snel doorklimmen.” Stilte. Dan opnieuw de stem van Mike, ontdaan van elke wil: “Doorklimmen Es? Is dat wel verstandig? Moeten we niet aan de wedstrijdleiding vragen wat we moeten doen?” “Heb ik net gedaan Mike. De wedstrijd gaat gewoon door.” Met een resoluut gebaar trekt ze de oortjes onder haar donsjack vandaan en gooit ze in de diepte. “En nou doorklimmen!”

HOOGTELIJN 3-2021 |

nkbv voor jou

Kijk voor het laatste verenigingsnieuws op nkbv.nl of volg de NKBV op Facebook: facebook.com/de.nkbv.

Topvlagfoto “Nico, Joris, Dirk-Jan en ik stonden vroeg op voor de beklimming van de Pigne d’Arolla”, vertelt Elmar Teegelbeckers. “Om 3 uur ’s nachts vertrokken we vanuit de Cabane des Dix voor de laatste tour van deze week. Na vijf uur ploeteren door sneeuw, over rotsen en op de gletsjer stonden we op de top en kregen we onze beloning! Zicht op alle mooie toppen van de Walliser Alpen en het hoog(s)tepunt

van de alpiene basiscursus C1 in Wallis.” Heb jij ook een mooie NKBV-topvlagfoto die je met ons wilt delen? Stuur hem naar communicatie@nkbv.nl o.v.v. topvlagfoto. Vertel in je mail wie er op de foto staan en waar jullie zijn, en wie weet zie jij jezelf terug in Hoogtelijn of op Facebook! Heb je nog geen topvlag? Bestel hem voor € 3,95 (excl. verzendkosten) in de webshop: nkbvwebshop.nl/nkbvtopvlag.

NKBV-reisverzekering voor al je vakanties De NKBV-reisverzekering biedt alles wat een normale reisverzekering ook biedt, plus een extra dekking voor bergsportrisico’s. Ook opsporing, redding en repatriëring worden vergoed, wanneer en waar ook ter wereld! Je bent dus ook goed verzekerd als je op een rondreis gaat of een relaxte strandvakantie hebt geboekt. Off-pisteafdalingen en -tochten zijn ook verzekerd. Daarbij maakt het niet uit of je zelfstandig gaat, of onder begeleiding van een professional. Heb je een reisverzekering afgesloten via de NKBV en weet je niet precies waarvoor je verzekerd bent? Alle details staan in de polisvoorwaarden en je vindt ze op nkbv.nl/verzekering/reisverzekering.

Als we de bergen in gaan om te wandelen, mountainbiken, hardlopen of klimmen, heeft dat impact op het berglandschap. Gelukkig zijn er best veel alternatieven om die impact te verkleinen. Zo verminder je met een eigen herbruikbare drinkfles en lunchbox het gebruik van plastic flessen en zakjes en kun je jouw en andermans afval meenemen naar het dal. Zo houden we het land-

schap vrij van troep als blikjes, snoeppapiertjes, zakdoekjes, wc-papier en plastic flesjes. Hoe houd jij de bergen schoon? Deel je verhaal, idee of bewuste bergsportkeuze op social media met de hashtag #bergop en tag de NKBV, of deel het via het forum onder het thema duurzaamheid. In onze webshop helpen we je alvast een eindje op weg met een duurzame, herbruikbare en wasbare zak, waarin je alle afval kunt meenemen. Ga naar nkbvwebshop.nl en zoek op ‘bergop’.

Digitale gidsjes We helpen je om je al in Nederland goed voor te bereiden op een actieve vakantie. Daarvoor hebben we drie digitale gidsjes ontwikkeld: Bergwandelen met kinderen!, Veilig bergwandelen!, en Voor de eerste keer van hut naar hut. Je downloadt de gidsjes via nkbv.nl/download. Zo ga je fit en voorbereid de bergen in!

74 | HOOGTELIJN 3-2021

Foto Lisa Özmay

Hoe houd jij de bergen schoon?

Uit het Kenniscentrum: bergwandelen met hond In Nederland leven zo’n 2,2 miljoen honden. Veel baasjes nemen hun hond mee op vakantie, ook de bergen in. Een stevige bergwandeling of een meerdaagse huttentocht met hond vraagt de nodige voorbereiding. Het wandelen in alpien terrein of bij hoge omgevingstemperaturen kan lastig zijn voor je hond. Ook zes tot acht uur wandelen is mogelijk een uitdaging. Bepaalde raskenmerken maken een hond minder geschikt voor langdurige, zware inspanning of voor activiteiten onder bepaalde klimatologische omstandigheden. Vraag je dierenarts om advies en of het slim is je hond mee te nemen. En laat bij twijfel de hond onderzoeken. Wil je meer weten over bergwandelen met je hond? Lees het artikel in het kenniscentrum: nkbv.nl/kenniscentrum/ bergwandelen-met-de-hond.html.

Foto Chris Koning

praat mee met de NKBV Volg de NKBV op social media, tag ons en praat mee! De leukste posts of reacties plaatsen we in deze rubriek.

#NKBV @ dorien448 Hoogtemeters maken in eigen land.

Reizen met gegarandeerd vertrek bijna volgeboekt Wil je deze zomer nog mee op pad met Bergsportreizen? Kijk dan gauw op de site welke reizen je nog kunt boeken. Inmiddels is al ruim 80% van ons aanbod geboekt door enthousiaste leden. Zeker de vakanties met gegarandeerd vertrek gaan hard, dus wees er snel bij: bergsportreizen.nl/ gegarandeerd-vertrek.

Veilige Sportomgeving De NKBV vindt het belangrijk dat elke klim- of bergsporter zich veilig en goed voelt in de sport en zichzelf kan zijn. De informatie over een veilige sportomgeving heeft een nieuwe vorm gekregen op de site. Op nkbv.nl/vso wordt nu alle informatie over zaken als grensoverschrijdend gedrag, de spelregels, een verklaring omtrent gedrag (VOG), of het maken van een melding op een heldere manier uiteengezet. Wil je een melding doen van grensoverschrijdend gedrag? Stuur een mail naar vcp@nkbv.nl. Onze vertrouwenscontactpersonen (VCP’s) zullen je melding vertrouwelijk behandelen.

Train je knieën Na een pittige klim sta je voldaan boven op de berg met een geweldig uitzicht. Je geniet, maar weet ook dat je nog het hele stuk moet afdalen. Voor sommigen is dit geen probleem, voor anderen kan het belastend of zelfs pijnlijk zijn voor de knieën. Je kunt thuis al trainen en zo je knieën sterker en meer belastbaar maken. Bekijk de oefeningen op nkbv.nl/kenniscentrum/ oefeningen-voor-sterke-knieen.html of via de QR-code.

@wollygoesworldwide Using @nkbv Hoogtelijn magazine pictures to modpodge a bird nesting house . @agedupuy De jubileumspelden voor respectievelijk 25 en 40 jaar lidmaatschap van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV). In werkelijkheid ben ik 41 jaar lid van de organisatie die voorheen NBV en KNAV heette. #nederlandseklimenbergsportvereniging #nkbv @_nkbv #jubileumspeld

Frans Hoeks Haha, goed voorbeeld doet goed volgen?! Dus binnenkort, Gijs, jij hoog in de touwen tegen zo’n bergwand? Zin in?! Mooi adviseurschap gewenst.

@ jolijn.doorduin Want to be present? Go climbing. Focus on the moment, moving your body, breathing, controlling fear and trust external factors (like material, your partner et cetera). Definitely my kind of meditation. Can’t wait to be back on the rock in that state of mind. @ mrs.m.reijnen_ coach_trainster Rusttijd op de @wobbelboard en met een Hoogtelijn @nkbv. Ik keur het goed.

Wiro Westerwoudt Ik heb een huttentocht in de Dolomieten gepland voor begin juli.

@NKBV

Monique Mannaert

Bianca Koster (Als antwoord op ‘De Hoogtelijnredactie deelt’) Fijn, dit mag vaker gedeeld worden! Net voor de vakantie heerlijk om zo’n boek te lezen... Graag met alle linken!

(Als antwoord op onze vraag: ‘Basiskamp of trektocht?’) Beide zijn fijn, ieder met hun eigen voordelen. Het hangt af van de variëteit in de locatie en de beschikbare infrastructuur. Een vaste plek gaat je missen; dat heeft als solo reizende vrouw wel eens voordelen. Een (pelgrims)tocht is een heerlijk avontuur!

tag ons op social media #hoogtelijn #NKBV

HOOGTELIJN 3-2021 |

Jungfraujoch & Hiking Fun Package

O BOOK N

Hiking holidays at a special price Booking & Information: Interlaken Tourism, P 0041 33 826 53 10, interlaken.ch/hiking-fun Thunersee – Brienzersee

In Mijn Verhaal vertellen wandelaars, klimmers en alpinisten over hun bergsportervaringen Heb jij ook een leuk verhaal? Stuur dan een mail naar hoogtelijn@nkbv.nl.

Gerben Siegersma, voorzitter NSAC

‘Alle studerende klimmers bijeen’

CMY

Gerben Siegersma had nog maar weinig klimervaring toen hij in 2017 lid werd van de Twentse Studenten Alpenclub (TSAC). De gezelligheid en de diversiteit van zowel de leden als de klimdisciplines maakten dat hij meteen actief lid werd. Al gauw werd hij voorzitter van de TSAC en inmiddels is hij voorzitter van de landelijke stichting, de NSAC.

0 jaar geleden werd de Nederlandse Studenten Alpenclub (NSAC) opgericht. Destijds bestonden door het hele land al SACs, zoals de USAC (Utrecht) en de ASAC (Amsterdam): gezellige verenigingen waar studerende klimmers zich bij kunnen aansluiten. In 1971 is de NSAC opgericht als overkoepelende organisatie, zodat alle SACs gezamenlijk voor hun belangen konden opkomen en één aanspreekpunt hadden. Inmiddels tellen alle SACs bij elkaar al meer dan drieduizend leden en zijn er jaarlijks meerdere activiteiten. Het NSAC-bestuur werkt er hard aan om alle studerende klimmers samen te brengen, waarbij iedereen hetzelfde doel heeft: bezig zijn met hun grootste passie.

Onderlinge verbroedering Gerben Siegersma is de huidige NSAC-voorzitter. “In september 2017 ben ik begonnen met studeren en, met mijn topropebewijs al op zak, lid geworden van de TSAC. Ik raakte al snel erg betrokken en de gezelligheid en

Naam: Gerben Siegersma Leeftijd: 21 jaar Woonplaats: Enschede

Leukste bergsportherinnering: “Mijn beklimming van de Stüdlgrat op de Großglockner.” Grootste motivatie in het klimmen: “De combinatie van verschillende disciplines, diepgang en diversiteit in hoogtemeters.”

Tekst Eva van Wijck Beeld Gerben Siegersma

Beklimming van de Stüdlgrat op de Großglockner tijdens de C2-cursus. (augustus 2020)

2021

mijn verhaal

ai160380297851_NKBV - Ledenpas 2021 DEF DRUKWERK DEF CERT.pdf

27-10-2020

Gerben op de Pasterzegletsjer tijdens de C1-cursus in de zomer van 2018.

Jubileum

Op nkbv.nl blikken voormalig NKBVvoorzitter Rob Leopold en de huidige voorzitter Joachim Driessen terug op het 50-jarig bestaan van de NSAC, voor de NKBV de club die al jaren toeleverancier is van vele leden, instructeurs en tochtleiders. Kijk op nkbv.nl/nsacjubileum.

saamhorigheid spraken me aan.” Betrokken is wellicht een understatement, zelf noemt Gerben zijn lidmaatschap geëscaleerd: binnen een halfjaar werd hij voorzitter (praeses) van de vereniging. “In dat jaar leerde ik de NSAC ook beter kennen en ik vond dat een heel fijn wereldje. Ik vind het mooi hoe iedereen hetzelfde doel heeft; bezig is met een passie, of dat nou klimmen, boulderen of alpineren is. De NSAC is een organisatie die dat in het grote geheel mogelijk maakt en dat zorgt voor een gevoel van verbroedering onderling.”

Verduurzaming van de SAC-wereld Na zijn voorzitterschap van de TSAC wilde Gerben het groter aanpakken en werd hij in

november 2019 voorzitter van de NSAC. “Het is mijn doel om als NSAC een goed voorbeeld te geven voor andere SACs. Zo zijn we overgestapt naar een duurzamere bank.” Om het saamhorigheidsgevoel te vergroten en ervoor te zorgen dat studerende klimmers uit het hele land een bijdrage kunnen leveren aan duurzaamheid, heeft Gerben nog een groter plan: “Ik wil een weekend organiseren waarin we met leden van allerlei SACs naar een klimgebied gaan om de omgeving op te ruimen en rotsonderhoud te verrichten. Hiermee willen we als NSAC laten zien dat studenten ook een bijdrage kunnen leveren aan schonere klimgebieden.”

Nieuwe studenten welkom!

Ben jij (aankomend) student, bergsportliefhebber en wil je je aansluiten bij een SAC? Vanaf begin augustus kun je je inschrijven bij een SAC in jouw stad. Ook studenten die nog niet kunnen klimmen zijn welkom! Alle SACs organiseren tegen een laag tarief klimcursussen voor beginners. Kijk op nsacalpenclub.nl voor meer informatie.

HOOGTELIJN 3-2021 |

13:4

Afscheid van de Tukhut na verbouwing en modernisering

Van frietkot tot HerBerg Hiermee begon het, het gehuurde voormalige frietkot in Sy.

De geschiedenis van wat nu de HerBerg heet, begint in Rotterdam. Een paar klimmers richtten 63 jaar geleden, op 12 juni 1958, de Kletterclub Rotterdam op. Onderdeel van de Nederlandse Bergsport Vereniging, toen zelf nog als ‘Sektion Holland’ een afdeling van de Österreichischer Alpen Verein. Er zijn nog geen indoor klimhallen, dus zoeken Piet Garama, Harry Seegers, Hans Smit en Paul Soetens mogelijkheden om te klimmen in de rotsen. Tekst Peter Daalder Beeld NKBV

estig jaar geleden. Met Pinksteren wordt het eerste klimweekeinde gehouden in Freyr. Het wordt daar steeds drukker en een aantal klimmers ontdekt een rustiger gebied: Sy, aan de Ourthe. Prima om te klimmen en bovendien met een kampeerterrein. In april 1966 wordt daar het eerste klimweekeinde gehouden. Het groeit uit tot de vaste klimen kampeerplaats voor de actieve Rotterdamse Kletterclub. Er wordt gekampeerd en er zijn standplaatsen voor caravans. Maar velen dromen van een eigen onderkomen. Zo stuiten Jan Falandt, Jan Hendriks en Koos van Leusden in 1974 in Sy op een onvervalst Belgisch frietkot dat te huur staat. De NBV huurt het gebouw voor vijf jaar. Er wordt getimmerd en geknutseld en zo ontstaan er 30 slaapplaatsen, een keuken, gas, licht en een eenvoudige bar. De naam wordt de Tukhut, bedacht door Jan Hendriks. Maar het is niet ideaal. Bij regen is er wateroverlast, het plafond bevat asbest en het is er vaak te koud zonder verwarming.

In 1978 koopt de NBV de Tukhut. De Rotterdamse Kletterclub bereikt haar doel met een eigen onderkomen en wordt eind 1979 opgeheven.

Door brand verwoest Na een eerdere poging tot brandstichting staat de Tukhut in april 1980 in lichterlaaie. Het voormalige frietkot is reddeloos verloren. Meteen worden plannen gemaakt voor nieuwbouw. Een jaar later ligt er een schetsontwerp van architect Eef Boeve, de grote animator achter het plan. De ledenvergadering van de NBV keurt de bouwplannen goed, maar het financieringsplan haalt het niet. Er is 75.000 gulden nodig, een bedrag dat uiteindelijk door de leden bij elkaar wordt gebracht. De bouwcommissie, bestaande uit Map Blom, Jan Borgman en Eef Boeve, kan aan de slag, na een akkoord van een buitengewone ledenvergadering. De nieuwe Tukhut wordt op zaterdag 10 september 1983 feestelijk geopend door wethouder Jean Tussaint van de gemeente Ferrières. De Tukhut bestaat al die jaren door hulp van de vele patrons en andere vrijwilligers die de hut beheren. In het begin is er voor de bezoekers een verplicht corvee.

Aparte stichting

In de omgeving van de HerBerg zijn er veel sportieve mogelijkheden voor gezinnen met jonge kinderen.

78 | HOOGTELIJN 3-2021

Bij de fusie tussen de NBV en de KNAV worden de Nederlandse hutten – de NBV bezit dan ook nog de Oostenrijkse Wangenitzseehütte – ondergebracht in een aparte stichting, het Hutten Exploitatie Fonds (HEX). Daarin nemen standaard naast de voorzitter, penningmeester en secretaris van de nieuwe vereniging ook twee leden zitting. Dat zijn nu Arnold Hoven en Thom Bogaard. Daarnaast bestaat, met dezelfde leden, het HOF, het Hutten Ondersteunings Fonds. Daarmee financiert de NKBV projecten voor hutten in landen waar de NKBV-leden gebruikmaken van het Gegenrecht, waardoor leden met korting in de hutten kunnen overnachten.

Zo kennen velen de Tukhut na de nieuwbouw in 1983.

Informatie HerBerg

Behalve klimmen en wandelen, kun je vanuit de HerBerg ook mountainbiken, trailen, grotten onderzoeken en kanoën. Uitgebreide informatie vind je op nkbv.nl/de-herberg. Via die site kun je ook reserveren. De afstand vanaf Utrecht is 260 kilometer. Met de trein (station Sy ligt op 200 meter van de HerBerg) reis je vanaf Utrecht met overstappen in Maastricht en Luik in 3,5 uur naar Sy, kosten nog geen 25 euro. De HerBerg 4, Rue de Luins 4190 Sy Ferrières sur Ourthe, België. Tel: +32 8638 9056

De HerBerg heeft een frisse eetzaal.

In het najaar van 2015 wordt besloten om de Tukhut te verbouwen tot een eigentijds trainingscentrum. De grondige verbouwing en modernisering is de afgelopen jaren uitgevoerd. Daarmee krijgt de eigen NKBV-hut ook een nieuwe naam, de HerBerg, en zorgt een groep huttenwaarden voor het voortbestaan van een gastvrij stukje NKBV in de Belgische Ardennen.

Nieuw klimgidsje

Na 34 jaar is er binnenkort weer een actueel klimgidsje van Sy, gemaakt door de NKBV. Een voorlopige versie waar de massieven Vignobles, Vierge, Banc en Cathédrale in staan, kun je downloaden in de NKBV Tochtenwiki via cutt.ly/5bbbr6b.

In 2002 werd het klimmen op de meeste rotsen van Sy verboden en het klimgebied raakte in de vergetelheid. In 2017 kwam het goede nieuws dat er weer geklommen mocht worden op de stroomopwaarts van Sy gelegen rotsen. Sindsdien is door de mensen van de Club Alpin Belge veel werk verzet en zijn de bovenstroomse massieven, de Rocher du Banc, de Cathédrale en de Nandouire opnieuw ingericht. De Paroi du Fond zal in een later stadium volgen. De ‘renovatie’ van zowel de rotsen als de HerBerg zijn de aanleiding om een nieuw klimgidsje te maken. De routes op de Nandouire en de Paroi du Fond moeten nog in kaart worden gebracht. Zodra dit is gebeurd, wordt er een gedrukt gidsje uitgebracht. Kijk op de volgende pagina voor meer informatie.

Aan de achterzijde heeft de HerBerg een stijlvolle houten buitenwand.

Een van de slaapkamers in de HerBerg.

Wandelen Vanuit de HerBerg zijn er veel mogelijkheden om te wandelen. Van heel kort tot heel lang. De ligging aan de spoorbaan door de Ourthevallei biedt mooie extra mogelijkheden. Je kunt namelijk de trein pakken tot op een dag wandelen afstand vanaf Sy en dan teruglopen. Op die manier hoef je niet per se in rondjes te lopen. Hoogtelijnredacteur Frank Husslage maakte drie afwisselende korte wandelingen vanuit de HerBerg voor een eerste kennismaking. Ze staan in de NKBV Tochtenwiki: tochtenwiki.nkbv.nl/s/Hffo4, tochtenwiki.nkbv.nl/s/Hffhi en tochtenwiki.nkbv.nl/s/HfffH.

De Belgische Ardennen: vlak over de grens en toch een beetje het berggevoel met uitzicht.

HOOGTELIJN 3-2021 |

klimmen bij de buren

In de serie Klimmen bij de Buren laten we je klimgebieden in de nabije omgeving van Nederland zien, op maximaal 400 kilometer rijden van Utrecht.

Sy, België

Prachtig klimmen bij de HerBerg

Klimmen in Sy

Foto Tim van der Linden

Ooit waren de rotsen van Sy voor Nederlanders de plek bij uitstek om te starten met rotsklimmen, maar door een lange sluiting raakte het gebied in de vergetelheid. Een forse facelift in de laatste jaren heeft van Sy weer een prachtig klimgebied gemaakt dat in een rustig deel van de Ourthevallei ligt.

Aantal routes/maximale lengte: 125/53 meter. Klimstijl/steilte: wand 70-90°. Niveau routes: 3-7b, met het zwaartepunt tussen 4+ en 6b. Gesteente: dolomiet en kalk. Expositie: voornamelijk zuidoost. Beste jaargetijde: het gehele jaar. De meeste massieven drogen snel door de open ligging op het zuidoosten. Ov: station Sy op 500 meter van het dichtstbijzijnde massief. NKBV-klimjaarkaartgebied.

Foto Paul Lahaye

Tekst Florian van Olden en Harald Swen

rie rotsmassieven liggen, vanuit Sy, stroomafwaarts aan de Ourthe; de Vignobles, de Rocher des Trous en de Vièrge. Loop je vanaf Sy stroomopwaarts, dan kom je langs drie massieven waar je kunt klimmen; de Rocher du Banc, de Rocher de la Cathédrale en de Nandouire.

Langere haakafstanden Rond het jaar 2000 verboden de lokale overheden het klimmen op de rotsen rondom Sy om diverse redenen. Sinds 2012 is het wel weer toegestaan om te klimmen op de rotsen die stroomafwaarts van Sy liggen. Maar eigenlijk was Sy niet compleet zonder de stroomopwaarts gelegen rotsen. Na 16 jaar

NKBV Tochtenwiki

In de NKBV Tochtenwiki vind je meer gedetailleerde informatie over het gebied en de routes. Ga naar hoogtelijn.nl, klik op deze editie van Hoogtelijn en dan op dit gebied dat in de Tochtenwiki is geplaatst.

80 | HOOGTELIJN 3-2021

wachten kwam in 2017 eindelijk het langverwachte nieuws dat ook deze rotsen weer toegankelijk zouden worden. De afgelopen jaren is door vrijwilligers van de Club Alpin Belge veel werk verzet. Ze hebben vegetatie en losse rots verwijderd, haken geplaatst en zelfs nieuwe routes ingericht. Eindelijk kan er weer naar hartenlust worden geklommen op de Banc, de Cathédrale en de Nandouire! Maar bedenk wel dat veel routes ondanks de nieuwe en veilige behaking nog wel een avontuurlijk karakter hebben, met langere haakafstanden dan je uit de hal gewend bent.

Aanraders De Rocher du Banc en de Cathédrale zijn ideaal om je eerste stappen in de rots te zetten. Op de tot 53 meter hoge Nandouire zijn alle routes aanraders. Je waant je hier bijna in een Dolomietenwand! De Vierge is de rots voor de sterke sportklimmer en op de Vignobles tenslotte zijn de mooiste lijnen van Sy te vinden, waaronder Police Montée 5b, la Pastorale 6a+ en Epée de Damocles 6c+.

HerBerg Het dorpje Sy en de rondom het dorp gelegen rotsen zijn voor Nederlandse klimmers altijd speciaal geweest. De liefde voor het gebied resulteerde zelfs in de bouw van een eigen onderkomen, de Tukhut, tegenwoordig de HerBerg genaamd. Meer informatie over de HerBerg lees je op de pagina’s hiervoor.

Nieuwe topo Door de ‘renovatie’ van de rotsen is er veel veranderd ten opzichte van de laatste topo uit 1986. Er zijn nieuwe routes ingeboord, maar er zijn ook sectoren en routes afgesloten uit het oogpunt van natuurbescherming. Verder heeft de tand des tijds haar werk gedaan, waardoor een aantal grote losse flakes uit Vignobles moesten worden verwijderd. De NKBV publiceert binnenkort een nieuwe topo van Sy. Download de voorlopige, en zeker nog niet foutloze versie waarin de Nandouire nog niet is opgenomen, via cutt.ly/5bbbr6b of scan de QR-code.

Roche à Frêne, België

Is het te druk in Sy of wil je eens wat anders dan kalksteen en dolomiet? Zoek dan je heil in de rustige vallei ten oosten van Bomal waar je de Roche à Frêne vindt, een prima klimgebied voor in de zomer op slechts 11 kilometer afstand van Sy. Tekst Florian van Olden en Harald Swen Beeld Harald Swen

e Roche à Frêne is een rustig gelegen rotsformatie die haaks op het riviertje de Aisne ligt, tegenover de oude watermolen. Je kunt er klimmen op de west-, zuid, -en oostzijde van de rotsen die zich langs de helling omhoog strekken. De Rocher Principal die 20 à 25 meter hoog boven het rivierdal uit rijst, is de voornaamste attractie met de mooiste en langste routes van het gebied. De behaking van de routes is niet uniform; sommige routes zijn geheel voorzien van ingelijmde haken, andere routes verlangen dat je je eigen mobiele zekeringen plaatst. Enkele routes zijn alleen geschikt om in toprope te klimmen.

vind je een soort rotsgraat, Li Cresse di Viyé genaamd, die je met behulp van eigen zekeringen en een verdwaalde boorhaak kunt klimmen. Het is daarmee een goede oefening voor graatoverschrijdingen in de Alpen, inclusief het omgaan met ietwat dubieuze rotskwaliteit. Om de routes te klimmen die slechts deels zijn behaakt, kun je zelf zekeringen leggen. Je kunt voor deze routes ook, met de nodige voorzichtigheid, gebruikmaken van de staalkabel die bovenlangs het massief loopt om een toprope in te hangen. Na het winterseizoen zijn de routes mossig en stoffig. Neem dan een stevige borstel mee om de routes te poetsen zodat jij en anderen er weer fijn op kunnen klimmen.

Mossig en stoffig

Aanraders

Op een aantal rotsblokken die rond de rotsformatie verspreid liggen, kan ook geboulderd worden. Aan de oostkant van het massief

Aanraders zijn vooral te vinden op de Rocher Principal. Problématique Poudingue, 6c, gaat midden door de overhangende kopse kant en

Foto Paul Lahaye

Rust in de vallei van de Aisne Isolde Lahaye in Last News from Cosmos Land, 7c.

is een redelijk continue route, terwijl Tarte à la Crème Story, 6c, de moeilijkheden meer onderin heeft zitten. Net om de hoek loopt Last News From Cosmos Land, 7c, recht door de zuidoostwand. Deze erg mooie route met twee lastige passages op kleine grepen is misschien niet de moeilijkste 7c van het land, maar wel een must om te klimmen. La Fissure Véritable, 5c+ is niet te missen. Het is de karakteristieke brede spleet die al in 1934 voor het eerst is geklommen. Laat je je niet afschrikken door het mos in de spleet, dan kun je bovenin een echt stukje schoorsteenklimmen. Ten slotte zijn Pâte Feuilletée, 6b, en L’Envolée, 5c+, ook aanraders.

NKBV Tochtenwiki

Meer informatie over het gebied, waaronder een lijst met de routes, vind je in de NKBV Tochtenwiki. Ga naar hoogtelijn.nl, klik op deze editie van Hoogtelijn en dan op dit gebied dat in de Tochtenwiki is geplaatst.

Roland Bekendam klimt op de Rocher Principal.

Klimmen in Roche à Frêne

De oostwand van de Rocher Principal met de karakteristieke spleet La Fissure Véritable, 5c+.

Aantal routes/maximale lengte: 40/25 meter. Klimstijl/steilte: verticaal wanden spleetklimmen. Niveau routes: 3+ tot 7c. Gesteente: conglomeraat. Beste jaargetijde: voorjaar, zomer, herfst. Expositie: west, zuid, oost. Openbaar vervoer: 7 kilometer vanaf station Bomal. Voor Nederlanders alleen toegankelijk met de NKBV-klimjaarkaart.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Gletsjertocht op de Gepatschferner

Touwgroep dankzij het NKBV-forum We staan voor een grote ijsvlakte. Er is geen horizon te zien en we kijken naar een grauw, ondoorzichtig gordijn; voor ons ligt de grote Gepatschferner. Elke keer als ik voor zo’n ijsvlakte sta, voelt het alsof ik een examen moet maken. Adrenaline, jazeker, maar ook met het besef: no guts, no glory. Tekst Otto Laureijs Beeld Mike Henkes, Mark van Katwijk en Otto Laureijs

Acclimatiseren op de Pitztal Ferner.

82 | HOOGTELIJN 3-2021

Inklimmen in het Kaunertal.

Even de tanden op elkaar tijdens een klettersteig in het Kaunertal.

ns doel ligt pal naar het zuiden ter hoogte van de Dahmannspitze: het blokkendoosje op zijn zuidflank, het Brandenburgerhaus, de hoogstgelegen hut in Oostenrijk. Mark deelt het touw in, maakt de remknopen en gaat zo voorop. Ik leg de uitrusting op de grond voor het overzicht. Mike doet hetzelfde en we hangen onze uitrusting om. We doen de partnercheck, houden het kompas en de gps binnen handbereik en gaan de ijsvlakte op.

oefenen we de redding van een gewond slachtoffer: abseil, slachtoffercheck, de Lose Rolle aanleggen en weer omhoog prusikken. De touwgroepdiscipline en het lopen op stijgijzers met een flinke rugzak (door de pandemie sluiten sommige hutten hun deuren, dus gaan er ook een tent, slaapspullen en kookgerei mee) zijn vaste onderdelen in ons trainingsprogramma. Zo verticuteerden we menig grasveld van het Spaarnwoudse recreatiegebied.

Gefascineerd

Acclimatiseren

Na een half uur zijn de bergen links van ons verdwenen in de mist. Mark houdt met zijn Garmin 66i de richting in de gaten, terwijl hij ons geconcentreerd langs de spleten leidt. Tussen de sneeuwbuien door laat de zon zich zien en wordt ook de oostelijke bergrug zichtbaar. “Die grote punt zal de Erlichspitze zijn en rechts daarvan zien jullie duidelijk de rand van de zuidflank van de Dahmannspitze”, roep ik blij verrast. “Nog even en we kunnen het Brandenburgerhaus zien liggen. Nog vier kilometer doorlopen en dan voorbij het spletengebied naar de opstap.” We zijn alle drie gefascineerd door het uitzicht.

Het beginpunt van onze tocht is het Gepatschhaus in het Kaunertal. De luxe hut is nog open, ondanks de pandemie, en we krijgen er onze eigen kamer. Zo kunnen we twee dagen mooi inlopen en inklimmen en sluiten we onze warming-up af met een pittige klettersteig. We zijn klaar voor onze gletsjertocht.

NKBV-forum Hoe vind je op een zeker moment nieuwe tochtgenoten? In januari 2020 valt mijn oog op een bericht in het NKBV-forum: ene Mike zoekt tochtgenoten voor een huttentocht. Er staat een mailadres bij en ik waag het erop. Dit is mijn kans om een gletsjertocht voor te stellen, iets avontuurlijker dan een gewone huttentocht, in een touwgroep van drie personen. Ik geef aan dat het wel belangrijk is dat elk lid van de groep een gletsjerspleetredding kan uitvoeren, weet hoe je de pickel bij een sneeuw- of ijshelling gebruikt en kennis heeft van EHBBO. Verder stel ik voor om eerst in Nederland droog te oefenen en de veiligheidsprocedures te trainen. Mike reageert enthousiast: het plan is geboren.

We vertrekken onder wisselende weersomstandigheden, fikse buien wisselen zonnige perioden af. Aan het touw steken we een smal deel van het laatste deel van de Gepatschferner over. Dankzij de adrenaline voel ik het gewicht van mijn rugzak niet. De rand van de grillige, maar overzichtelijke ijsvlakte bestaat uit een ijshelling. We traverseren over het ijstalud terwijl de hemel weer dichttrekt en het begint te regenen. Dan staan we aan de overkant van de langgerekte, smalle ijsrivier en vindt Mark de

na enig overleg is onze touwgroep van drie een feit Bij het Brandenburgerhaus.

Het toeval wil dat ik in de zomer van 2019 net de cursus Mountain Medicine had gevolgd, dat bestaat uit een NKBV alpiene cursus C1 en een EHBBO-deel dat wordt gegeven door Outdoor Medicine in opdracht van Bergsportreizen. Tijdens die cursus kwam ik Mark tegen. Samen hebben we onze toperope en indoor voorklimtechnieken (IVK) omgezet in NKBV-klimbewijzen en leerde ik hem als aanloop naar het outdoor voorklimmen (OVK) abseil- en ombouwtechnieken in Spaarnwoude en Utrecht. Laat Mark nou ook geïnteresseerd zijn in de gletsjertocht! De touwgroep van drie is een feit: Mike, Mark en ik, 49, 35 en 70 jaar oud.

Intensief trainingsprogramma Ter voorbereiding trainen we aan de buitenmuren van Kalymnos en Neoliet in Utrecht en op de klimmuur in Spaarnwoude. Ook

HOOGTELIJN 3-2021 |

Specialist in Bergsport Verzekeringen www.hienfeld.nl +31 (0)20 - 5 469 469 info@hienfeld.nl

Voor meer informatie: Koninklijke NKBV te Woerden

MFS®-VAKUUM-SYSTEM

COMFORT OP HET HOOGSTE NIVEAU MFS®-VAKUUM-SYSTEM SPEZIELLE POLSTERSCHÄUME SPECIALE SCHUIMVOERING Weiches geweven Manschettenpolster Zacht, schuimretikuliert bovenaan.

MFS®-VAKUUM-SCHAUM MFS® VACUÜMSCHUIM Exakte und druckfreie Anpassung an jede Fußform Drukverlagend, past zich perfect aan elke voet im Knöchel-, Manschetten und Laschenbereich. Bis aan; hetreichend. gebiedDer rond veter in denin Ballen Fuß de wirdenkels, weich aber enghaakjes umschlossen. en – oogjes, tot aan de bal van de voet. De voet wordt zacht, maar strak omhuld. RETIKULIERTERSCHUIM SCHAUM GEWEVEN bis in den Zehenbereich, garantiert eine perfekte Anzorgt voor een perfecte pasvorm tot aan passung. het gebied rond de tenen.

SPEZIELLE POLSTERSCHÄUME Weiches Manschettenpolster retikuliert

MFS®-VAKUUM-SCHAUM Exakte und druckfreie Anpassung an jede Fußform im Knöchel-, Manschetten und Laschenbereich. Bis in den Ballen reichend. Der Fuß wird weich aber eng umschlossen.

Vakuum Lady Ultra

Vakuum Men Ultra

mei_Anz_VakuumMen_Hoogte_210x135_MAI14.indd 1

RETIKULIERTER SCHAUM bis in den Zehenbereich, garantiert eine perfekte Anpassung.

www.meindl.de

15.05.14 11:01

Op de top van de Fluchtkogel.

eerste steenman. In de regen en mist volgen we de steenmannen naar de Rauhekopfhütte op 2731 meter, ons einddoel van vandaag. De onbemande hut is gelukkig open, er is een keuken en veel hout voor de broodnodige warmte. Er is zelfs stromend water en binnen ziet het er schoon en gezellig uit.

De Fluchtkogel Na een nacht in het Brandenburgerhaus heeft het flink gesneeuwd en staan we voor een uitdaging: de verse sneeuw heeft de spleten vrijwel onzichtbaar gemaakt. We moeten dus heel goed opletten. Mike op kop die de sporen maakt, ik als tweede man houd het overzicht op het terrein en Mark als laatste man met het resttouw. Zo gaan we de Kesselwandferner over naar het Oberst Guslarjoch, met een subliem uitzicht op de 3500 meter hoge Fluchtkogel. Aan de voet van de berg ontmoeten we meer touwgroepen en genieten we van de zon en het machtige uitzicht op de Italiaanse bergen en in het oosten de 3770 meter hoge Wildspitze. Dan vervolgen we onze weg vanaf de Oberst Guslarjoch naar de Guslarferner, eindigend op een platgelopen pad naar de Vernagthütte. Ook hier krijgen we een eigen kamer. Buiten is een gezellig terras, binnen heerlijke douches en het gebruikelijke Bergsteigeressen.

Plan B Via de Breslauer Hütte (2844 meter) willen we naar de Wildspitze lopen. Gezien de lange afstand en het terreintype naar het Taschachhaus over de Taschachferner leek het mij een goed plan om na de Wildspitze op het Mittenkarjoch te bivakkeren. Maar we twijfelen. Hoewel het helder en droog is, zal het ’s nachts op 3450 meter flink koud zijn. We besluiten eerst maar naar de Wildspitze te lopen en daarna een beslissing te nemen. Om bij de Wildspitze te komen, lopen we over de resten van de Mitterkarfernergletsjer door het smalle gletsjerdal, waar af en toe rotsblokken langs de flanken omlaag rollen. Ook op de aanlooproute rollende rotsblokken en veel sneeuw en ijs, en het laatste stuk is een klettersteig met overhang. Op het joch zijn een aantal groepen met gidsen gestrand en zij adviseren ons

om niet verder te gaan. Dus maken we een plan B: morgen gaan we met het openbaar vervoer van Vent naar het Pitztal en lopen we vanaf daar naar het Taschachhaus. En zo geschiedde.

Modderstroom Op vrijdag rest ons de mooie terugtocht van het Taschachhaus naar het Kauntertal, door het Taschachtal over het Olgrubenjoch (3040 meter). De loopsnelheid van ‘jonkies’ Mark en Mike ligt aanzienlijk hoger dan de mijne, maar elke 30 minuten blijven ze wachten tot we gezichtscontact hebben. Onderwijl pakken gitzwarte wolken zich samen en eindigt onze tocht in een geweldige stortbui bij het Gepatschhaus. Het einde van onze gletsjertocht zou een feestje waard zijn, ware het niet dat de weg om uit het

op 3450 meter zou het vannacht wel eens flink koud kunnen zijn dal te komen wordt geblokkeerd door een modderlawine. Als we nog gebruik willen maken van de nooddoorgang, moeten we snel zijn, aldus de huttenwaard. Dus pakken we snel onze spullen bij elkaar en rijden we het dal uit. Onderweg zien we hoe de lieflijke beekjes die we eerder nog probleemloos overstaken, zijn veranderd in woeste modderstromen die grote rotsblokken in hun vaart meeslepen. Wat hebben we een geluk gehad! En zo zie je waar een simpel oproepje op het NKBV-forum toe kan leiden. Een aanrader!

Gletsjertocht over de Gepatschferner Reis

Vanaf Utrecht is het ongeveer 865 kilometer rijden naar Jerzens in het Pitztal, waar wij ons basiskamp opsloegen. Met openbaar vervoer is de Mountain Camping in Jerzens goed bereikbaar vanaf het busstation in Imst.

Kaart

1:25.000 Dubbelkaart 042 Kompass Inners Kaunertal und Pitztal.

Accommodaties

Op het Oberst Guslar Joch.

Wij acclimatiseerden in het Pitztal en startten onze gletsjertocht bij het Gepatschhaus in het Kaunertal. Daar kun je je auto parkeren en van hut naar hut lopen: • Rauhekopfhütte (rauhekopfhuette.at) • Brandenburgerhaus (brandenburgerhaus.com)

• Vernagthütte (vernagthuette.de) • Breslauer Hütte (breslauerhuette.at) • Taschachhaus (taschachhaus.com) • Retour naar het Gepatschhaus (gepatschhaus.at) Denk eraan dat je deze hutten altijd moet reserveren, dat kan prima online.

Ervaring

De hier beschreven gletsjertocht verloopt door alpien terrein. Het is dus essentieel dat je, als je deze tocht zonder professionele begeleiding wilt maken, ervaring hebt met gletsjers, reddingstechnieken, kaart en kompas. Heb je die ervaring niet, maar wil je wel een gletsjertocht maken, kijk dan op bergsportreizen.nl voor een alpiene cursus of gletsjertocht.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Bezoek de unieke, me t thermaal water gevu lde meren in Gastein. De vierbaa ns-watergli jbaan is nie alleen voor t de kleintje s heel erg le uk!

Een vallei om op te laden. Stel uw perfecte zomerdag in de Oostenrijkse bergen voor, gras dat aan uw tenen kietelt, voel de wind door uw haren, en hoor het klingelen van de koebellen. De bruisende beek langs de wandelweg, uw handen in het koele water, glashelder water drinken. Op de alm genieten van melk, nog vers van de koe, de heerlijke lucht van vers gebakken brood met lekkere boerenkaas. En niet te vergeten het uitzicht op de prachtige bergtoppen. Gun uzelf deze onvergetelijke tijd in Gastein.

gastein.com

In de rubriek Langs het Pad vertellen biologen en IVN-natuurgidsen Marian Kathmann en Ton Gordijn ons meer over flora in de bergen.

langs het pad

Huislook

Altijd levend

Spinnenwebhuislook.

Zomer is zon, warmte, droogte. Zomer op rotsige zuidhellingen betekent heel veel zon, warmte en droogte. Met ook nog weinig aarde redden veel plantensoorten het daar niet. De ‘altijdlevers’ lukt dat wel. Deze zonaanbidders overleven daar zelfs met gemak de zeer koude winters. Ze hebben juist een hekel aan natte voeten: van wortels die vochtig staan houden ze niet. Tekst Ton Gordijn en Marian Kathmann Beeld Marian Kathmann

e ‘altijdlevers’ behoren tot de grote groep van vetplanten en vormen het plantengeslacht Sempervivum, of huislook. Sempervivum betekent ‘altijd levend’. Er lijken zo’n 50 soorten huislook te bestaan. ‘Lijken’, want hoewel huisloken binnen de grote groep vetplanten goed herkenbaar zijn, zijn de soorten huislook onderling minder makkelijk te onderscheiden. En dan kruisen die soorten in het wild ook nog eens gemakkelijk. Plantentelers hebben de schoonheid van huislook onderkend en duizenden hybriden gekweekt. Het is dus niet altijd eenvoudig om te zien welke soort, ondersoort of variëteit huislook we voor ons zien.

Bladrozetten Mooi zijn ze allemaal! Ze bloeien met lange stelen met stervormige bloemen, die maximaal vijf centimeter groot worden. Ze groeien in

bergachtige gebieden van Europa (niet in Scandinavië), in Noord-Afrika en West-Azië, van laag tot ruim 3000 meter. Een huislook vormt een bladrozet, een krans van dicht opeengedrongen bladeren vlak boven de grond. Na een of enkele jaren vormt zich in het midden een bloeistengel. Na de bloei sterft de plant af. Voordien heeft hij ook ongeslachtelijk voor nakomelingen gezorgd. De bladrozet vormt zijdelings uitlopers, ongeveer zoals aardbeien doen. Aan het eind van elke uitloper zit weer een bladrozetje dat makkelijk wortelt. Als de moederplant sterft, zijn deze bladrozetjes geheel zelfstandig. Zo kan één huislook matten van bladrozetten vormen. De Engelsen hebben een passende naam voor huislook: hens-and-chicks. Een bladrozet heeft een mooie geometrische vorm, een soort mandala. Al die bladrozetten bij elkaar, groot en klein, met repeterende patronen van kleuren en tinten, zijn helemaal een plaatje.

Donderbaard Twee soorten huislook zijn bekend van onze rotstuinen. De spinnenwebhuislook (Sempervivum arachnoideum) heeft een kleine bladrozet. De punt van elk blad scheidt vocht uit dat verhardt tot kleurloze draden. Die draden lopen van punt naar punt, patronen makend die een wiskundige ontroeren.

Een geelbloeiende huislook.

De bekendste huislook is de gewone huislook (Sempervivum tectorum). Tectorum betekent ‘van het dak’. Al eeuwen lang plant men deze huislook op daken, vaak op de nok. Karel de Grote heeft dat zelfs verordonneerd. De plant zou beschermen tegen blikseminslag. De volksnaam donderbaard zal hiermee samen-

Gewone huislook.

hangen. De bladeren slaan veel vocht op, ze vormen een soort natuurlijke sprinklerinstallatie. De spitse bladpunten zouden lijken op onze bliksemafleiders.

Beperkte verdamping Net als op rotshellingen blijft op daken geen water staan. Hoe komt een huislook dan lange droge periodes door? Het in de bladeren opgeslagen water dient als reservevoorraad. Ook beperkt hij verdamping. Elke plant bezit heel kleine huidmondjes. Die dienen om gassen met de lucht te kunnen uitwisselen, ook water in gasvorm. Bij de meeste planten zijn de huidmondjes overdag open om kooldioxide op te nemen en zuurstof af te geven, ook water verdampt dan. De huislook sluit ze overdag. Ze zijn alleen open bij de lagere temperaturen ’s nachts. Om verdamping nog meer te beperken, staan de bladeren in de bladrozet zeer dicht op elkaar, soms vormen ze een nagenoeg gesloten rozet. Al deze kenmerken bij elkaar zorgen ervoor dat een huislook terecht de naam Sempervivum kan dragen!

HOOGTELIJN 3-2021 |

Deze prachtige plek zit niet in de office route, maar zat in ons Plan B.

88 | HOOGTELIJN 3-2021

10 Trailrunning op de Via Valais

Op zoek naar ongemak pakten Linda en ik onze spullen en vertrokken we naar Zwitserland. Het doel: de Via Valais, 225 kilometer met 14.000 hoogtemeters rennen over de machtige bergen van Valais. We kregen daar best veel vragen over. Tekst en beeld Barbara Kerkhof

vragen over ongemak

llereerst kregen we de vraag of wij dat wel aankonden; twee dames, 225 kilometer, 14.000 hoogtemeters. Ja, het klopt: het is pittig. Maar die 225 kilometer hoeven we niet op één dag te lopen. Het zijn negen etappes die voor een deel over de bestaande Haute Route lopen, maar voor een deel nieuw zijn en speciaal voor trailrunners. We hebben negen loopdagen en na de vijfde dag een rustdag, dus als we voor het donker (en liefst ook voor het eten) binnen zijn, loopt het wel los. Dus ja, ik denk dat we dat prima aankunnen.

“Oef. Hoe train je voor zoiets?” Het plan was om een paar keer in de Alpen te gaan trainen en ook wat weekenden in de Ardennen; daar kun je toch wat meer hoogtemeters maken dan thuis. Toen we nog op kaarten keken en onze trainingsweekenden inplanden, brak de wereldwijde covidpandemie uit, waardoor we niet in het buitenland konden trainen, maar oké, dan maar veel heuveltrainingen in onze eigen omgeving. Net toen we daar lekker in zaten, scheurde Linda haar enkelbanden af tijdens een huis-, tuin- en keukentraining. En een paar weken later nóg een keer. “Zoek maar iemand anders voor de Via Valais”, appte ze. “Ga jij eerst maar even bijkomen en revalideren”, was mijn antwoord. Voordeel: de Via Valais is een best eind, maar het hoefde niet snél. De enige tijdsdruk die we hadden, was op tijd binnen zijn voor het avondeten – en zelfs dat was niet per se noodzakelijk. Het lukte: we stonden allebei fit genoeg aan de start van ons grote avontuur. Dat ongemak hadden we nu maar vast gehad, dachten we. Little did we know…

“Waarom kies je voor iets ongemakkelijks?”

Met een kop thee nemen we ’s avonds de route van de volgende dag door.

Avonturen beginnen met een verlangen. Mooie ervaringen willen we allemaal wel, maar wie durft er echt voor te gaan? Zeker als je van tevoren niet weet of je het wel kunt. Een echt avontuur vraagt meer van je dan je tot nu hebt gegeven, hebt gedaan en dacht dat je kon doen. Voor ons is de Via Valais een weg langs en over de grenzen van onze comfortzone, dat is juist wat het zo aantrekkelijk maakt, want avontuur! Wie de grens van wat comfortabel is achter zich laat, ontdekt wat er aan de andere kant van ongemak is: groei, kracht en het gevoel dat je echt iets hebt bereikt. En: als ik dit kan, wat kan ik dan nog meer? Ongemak leert je ook dat het niet erg is om je oncomfortabel te voelen, het is een onvermijdelijk onderdeel van groeien en avonturen beleven.

“Verliep alles volgens plan?” We vinden onszelf best flexibel. Jaren van freelancen in combinatie met een levendig gezinsleven vragen sowieso om een elastisch brein en als je daar onze liefde voor sport bij optelt, weet je dat je

HOOGTELIJN 3-2021 |

De laatste etappe heet niet voor niets de Victory Lap!

Etappe zes: van Zinal naar Turtmann.

niet te rigide moet zijn. Dus toen de pandemie uitbrak, reageerden we vrij laconiek op het aanpassen van ons trainingsschema. We sprongen uiteraard een klein gat in de lucht toen we hoorden dat onze reis mocht doorgaan. Tot dusver niets aan de hand. Tot we na een prachtige treinreis en een nachtje lekker slapen in Verbier wat onwennig van start gingen. Na een lift van de kabelbaan naar Les Ruinettes keken we onze ogen uit: bergen, eindelijk bergen! We jogden rustig over een smal paadje richting onze eerste col. “Daar moeten we overheen”, wijs ik. “Maar daar ligt sneeuw”, zegt Linda. Een herder loopt op ons af en vraagt waar we heen gaan. We wijzen. “Impossible. Très, très dangereux”, is zijn commentaar. De dagen voordat we naar de Valais kwamen, was er extreem veel sneeuw gevallen voor de tijd van het jaar. Een deel was gesmolten, maar op de hoge col waar we overheen moeten, blijkt nog veel sneeuw te liggen, waar je zonder stijgijzers niet veilig overheen kunt lopen. “O, nee.” We ploffen neer in het gras. “Niet nu al.” Even bellen met onze contactpersoon in Verbier en met een lokale gids en we besluiten het erop te wagen. We beginnen aan de klim, maar al gauw blijkt de sneeuw ons te nekken. We moeten terug, er zit niets anders op. Voor we het in de gaten hebben, zitten we weer terug in de kabelbaan en bestellen we een kop thee in het zonnige Verbier. En zo kun je dus al volledig uit je comfortzone worden getrokken, nog voordat je ook maar echt iets hebt gedaan. Dat zagen we niet aankomen.

“Was het net zo mooi als op de foto’s?” Veel mooier zelfs, omdat we omringd waren door vierduizenders, afgetopt met een laag sneeuw en ijs. De zon scheen uitbundig en de septemberhemel was van het diepste blauw. Alle plekken hadden een eigen, geweldige geur: soms rook het kruidig en warm, soms prikte de vrieskou in onze neuzen. Hoewel ik mijn best heb gedaan, valt niet alles in een foto te vangen. Tel daar alle emoties bij op en je weet dat het lastig is om álles te fotograferen.

90 | HOOGTELIJN 3-2021

“Was er zo veel emotie dan?” Best veel. Op sommige momenten konden we niets anders dan gewoon de ene voet voor de andere zetten. Op andere momenten waren er tranen van angst en soms voelde het gewoon zo overweldigend om in de bergen te kunnen en mogen zijn. De zonsopgang bij Aiguilles Rouge was van een ontroerende schoonheid; de bergen leken van een vreemd soort marmer en boven die dramatische rotsen piepte een kraakhelder, fel zonnetje uit. Of het moment dat we bij de Cabane de Moiry aankwamen: we waren nog nooit zo dicht bij zo’n grote gletsjer geweest. Al dat ijs!

“Zei je angst, ja?” Nou en of. Linda heeft hoogtevrees. Dat komt erop neer dat ze op veel stukken van de route het gevoel had niet levend thuis te komen. Van tevoren liet ze al eens vallen dat ze niet zo houdt van smalle paadjes; ik wuifde dat weg. We zijn al zo vaak samen de bergen in geweest en het was eigenlijk nooit een issue (of ze zei er niets over). Al op dag één zie ik haar in de paniekmodus schieten als we een vrij smal en tamelijk glad paadje nemen. Het is niet ‘oei, oei, grappig’-eng. Wat ik zie is paniek. Linda bevriest, net op het moment dat het beter is om juist even dóór te stappen. Dat wordt dan ook al snel het mantra: dóórstappen! De zware

Het is niet ‘oei, oei, grappig’ eng; wat ik zie is blinde paniek rugzak maakt het niet gemakkelijker om je soms tussen een afgrond en een uitstekende rots te manoeuvreren.

“En waar had je zelf last van?” Mijn hart en mijn hoofd zijn gek op avontuur. Mijn ingewanden protesteren echter direct als ik het land verlaat en een ander ritme aanhoud dan normaal. Dat weet ik van mezelf en daarom houd ik er rekening mee. Ik weet van tevoren dat ik misselijk ga zijn, dat ik slecht of niet zal slapen en dat dat is wat het is. Het is niet comfortabel om na acht uur lopen bij een hut aan te komen en dan niet te kunnen eten. Het is ook niet comfortabel om na een lange dag op 2800 meter wél te kunnen eten maar daar dan de hele nacht van wakker te liggen. Het is niet comfortabel, maar het maakt niet uit. Ik weet inmiddels dat ik met weinig slaap heel veel kan doen en dat de misselijkheid altijd een keer verdwijnt. Het is een hickup (top woordspeling!) die ik voor lief neem. Verder geniet ik me helemaal suf op zo’n trip.

“Als je het maar vaak genoeg doet, wordt het minder eng?” Sommige spannende dingen worden minder eng door het steeds maar weer te doen, ja. Maar dat gaat in dit geval niet op. “Bar. Elke keer als ik op zo’n paadje loop, denk ik: dit overleef ik niet”, zegt Linda. Ik probeer me voor te stellen hoe dat is. Zelf heb ik er geen last van, ik lijk de diepte niet eens te zien. Ik kijk vlak voor me

en verder niet. Dan stel ik me voor dat het niet gaat om hoogte of diepte, maar om een grot die heel smal en laag is. Dat ik steeds weer met mijn rugzak door spelonken moet kruipen, iets dat ík eng vind. Als dat zo was, zou ik deze tocht echt minder leuk vinden. En eraan wennen? Nee, ik denk niet dat ik daaraan zou wennen, net zoals Linda niet went aan het steeds weer over haar grenzen gaan. Op de rustdag in Zinal komen de tranen. Na de opluchting van een dag geen schoenen aan (er zijn blaren) en een beetje rusten, komt de queen stage rap dichterbij. Dat is etappe zeven, een route van ruim 17 kilometer met 1200 meter stijgen en 2300 meter dalen. We moeten over de Schöllijoch op 3300 meter hoogte en nu komt het: daarna dalen we zo’n 80 meter af via een steile afgrond met ladders, waarna we een oude gletsjer moeten oversteken. Die drie kilometers zijn voor Linda zo groot geworden, dat ze er liever omheen loopt (een omweg van ruim 40 kilometer) dan dat we dit aangaan. Ik heb juist heel veel zin in deze etappe, omdat hij me zo mooi lijkt. Tijdens het diner in Zinal leggen we alle opties naast elkaar. We hebben een gids, Marc, die ons van de Turtmannhütte naar Randa zal begeleiden. Hij zorgt voor touw en lichte stijgijzers. “Er kan jullie niets gebeuren”, verzekert hij ons aan de telefoon. Bij het dessert spreken we af dat we de volgende dag naar de Turtmannhütte lopen, de gids gaan ontmoeten en

HOOGTELIJN 3-2021 |

We laten ons naar beneden voeren door de zwaartekracht dat Linda op dat moment mag beslissen of we ervoor gaan, of dat we de omweg nemen. Dat lijkt rust te geven, het gevoel dat er een uitweg is. Bij de thee beloof ik haar dat als we samen de finish in Zermatt halen, ze een van mijn meest lullige filmpjes van vroeger mag zien. Ook dat lijkt te helpen. En voilá: de hut, de gletsjer, de zon, de gids die geweldig is: de koninginnenetappe blijkt de gaafste, mooiste en spannendste etappe tot nu toe. De klim naar de top gaat niet heel snel, maar wel gestaag over rotsplaten. We komen tot 3300 meter en het uitzicht is adembenemend. Een eerste blik op de afgrond waar we gaan afdalen, is óók adembenemend, maar het blijkt mee te vallen. Marc neemt de tijd, heeft een engelengeduld en, gelukkig, gevoel voor humor. Rustig wandelen we over de gletsjer en genieten we van het contrast tussen de sneeuw en de donkerblauwe hemel. ‘Een mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest’, zo blijkt maar weer. Bang om geparkeerd te staan in een lange klim, bang om te pletter te vallen, bang om uit te glijden, angst voor de waakzame honden onderweg: het lijden dat we vrezen, blijft ons allemaal bespaard.

“Hoe was de finish? Je was vast blij om er te zijn?” Op de laatste dag worden we wakker in een hut met uitzicht op de Matterhorn. Vlak onder ons ligt Zermatt. De laatste kilometers van de vorige dag voerden ons door het skigebied van het stadje en, laten we het zo zeggen: daar is het ’s winters vast heel mooi. In de beschrijving staat dat we aan de victory lap beginnen. We zijn benieuwd! We lopen min of meer de hele dag met uitzicht op de Matterhorn, dus dat kan al niet meer stuk. Omdat het onze laatste dag is, besluiten we er lekker de tijd voor te nemen. We lopen een poosje en nemen dan pauze in het gehucht Zmutt, waar de abrikozenvlaai niet normaal lekker is. Een beetje vol wandelen we een stukje en rennen uiteindelijk

Vanaf hier is het groots rennen op 2700 meter hoogte – en dan afdalen naar de finish in Zermatt.

kilometers lang door een vallei. Het is redelijk vlak en we zetten ons een beetje schrap voor de hoogtemeters die nog op de route liggen, toch nog zo’n 1200. Aan het einde van de vallei draaien we naar rechts en beginnen we te klimmen. We nemen een pauze en genieten van onze lunch, uitkijkend over het machtige gletsjerwater en die iconische berg voor ons. We klimmen gestaag hoger en hoger tot net boven de 2700 meter. We highfiven, want het hoogste punt van vandaag is bereikt. Vanaf nu gaat het glooiend en later steil naar beneden naar de finish. We zijn high. Niet alleen als in ‘hoog’, maar ook het gevoel dat we hier hebben is groots. Onze benen voelen sterk en we rennen op 2700 meter hoogte alsof we op zeeniveau zijn. Het uitzicht, het slingerende pad; het ís de victory lap! Onder ons zien we uiteindelijk het lichtroze Trifthotel liggen, de laatste hut op zo’n vier kilometer voor de finish. We vliegen naar beneden en ploffen neer op het terras. Niet omdat het moet, maar omdat we dit gevoel nog even willen vasthouden. We drinken een colaatje en verwonderen ons over zo veel schoonheid. Dan staan we op. We hijsen onze rugzakken weer op en laten ons naar beneden voeren door de zwaartekracht. We slingeren in haarspeldbochtjes naar Zermatt, we zien de houten huizen, we zien steeds meer mensen, we ruiken de finish en plotseling, zonder waarschuwing, staan we midden in de winkelstraat van het mondaine stadje. We omhelzen elkaar, er zijn tranen en mensen staren ons aan. We delen een diepe voldoening en dat intense gevoel zou er niet op die manier zijn, zonder een bepaalde mate van ongemak.

Trailrun over de Via Valais De Via Valais is een trailrunroute van Verbier naar Zermatt. Je kunt hem in zes of negen etappes lopen (of in één keer, het is net wat je wilt en wat je aankunt). De route is ontworpen door de mensen van Alps Insight, een groepje bergsporters dat meerdere routes heeft gemaakt, die zijn gebundeld op hun website alpsinsight.com en in hun boek. De sporters die hierachter zitten, zijn heel fit én ervaren. Wij zijn zelf geen topsporters, maar redelijk fit – en wij vonden het best pittig. Vooral de bonus peaks raden we niet aan als je de basisroute al voldoende vond. Je loopt met een vrij zware hardlooprugzak door moeilijk terrein. Het is niet alleen maar moeilijk; vooral de laatste twee etappes, waarin je over de Europaweg loopt, zijn heel goed te doen. Maar er zitten een paar tricky secties in en daar moet je wel op voorbereid zijn. De route is 225 kilometer lang en telt zo’n 14.000 positieve hoogtemeters. Elke etappe begint en eindigt bij een hut of hotel; niet op elke etappe kun je ergens je eten en drinken aanvullen. In de routebeschrijving staat duidelijk uitgelegd waar dat wel en niet kan. Wij liepen de route op een gpx in onze horloges. Daarnaast hebben we veel plezier gehad van de kaart en het kompas en van de app Swiss Mobility. Over het algemeen was de gpx prima te volgen, maar soms was er wellicht een weg verlegd (bijvoorbeeld door werkzaamheden) en dan was het zoeken geblazen.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op elevation.alpsinsight.com. Voor meer informatie over Zwitserland: myswitzerland.com.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Onder redactie van Frank Husslage en Ico Kloppenburg

gespot

Volg @hoogtelijn op Twitter voor het laatste nieuws van de redactie. Tips zijn welkom op hoogtelijn@nkbv.nl.

Het onmogelijke mogelijk

Vrij tot elke prijs… Kurt Albert was in de jaren 70 een van de West-Europese pioniers van het vrij klimmen. Doel was voortaan niet langer ‘simpelweg bovenkomen’, maar vooral bovenkomen zonder aan haken te trekken, in laddertjes te staan et cetera. Een vrijgeklommen route werd voorzien van een rode punt, de Rotpunkt. Vanzelfsprekend? Zeker, en iedereen die deze eeuw is begonnen met klimmen, zal zich afvragen waarom dat niet altijd zo is geweest. Tom Dauer schetst een beeld van een Duitse klimreus waarin veel vragen open blijven. Niet omdat Dauer niet goed naar de antwoorden heeft gezocht, maar omdat niemand die hij sprak echt tot Kurt leek te kunnen doordringen. Wat overblijft is dat Kurt de verpersoonlijking was van het idee dat klimmen vrijheid is en dat die vrijheid boven al het andere in zijn leven ging. Verplichtingen aan relaties, persoonlijk of in de zakelijke sfeer, stonden die vrijheid in de weg en kwamen dus op het tweede plan. Tegelijk schetst het boek een beeld van een heel vriendelijke man, die volkomen zonder kapsones door het leven ging. Een kind in een volwassen lichaam, onvermoeibaar op zoek naar nieuwe uitdagingen en een grote inspiratie van heel veel klimmers. Ondanks de onbeantwoorde vragen mooi om te lezen en een goed beeld van een bepalend tijdperk uit de klimgeschiedenis. [Ico Kloppenburg] Kurt Albert, Frei denken, frei klettern, frei sein, Tom Dauer Tyrolia (2020), tyroliaverlag.at ISBN 9783702238742 € 31,99

94 | HOOGTELIJN 3-2021

Beyond Possible, Nimsdai Purja Hodder & Stoughton (2020), hodder.co.uk ISBN 9781529312249 € 19,29

Als Nepalees komt Nimsdai Purja net als twee oudere broers terecht bij de Gurkha’s in het Britse leger, om daarna door te stomen naar de nog meer gespecialiseerde Special Boat Service, zo’n beetje de top van wat je als militair kunt bereiken. Pas op latere leeftijd start hij met bergbeklimmen. Het lijkt bijna zoals wij het over een eerste vierduizender hebben, zoals hij zijn eerste achtduizender klimt. Als hij daar een keertje spoort door de sneeuw en na verloop van tijd omkijkt, liggen zijn maten honderden meters op hem achter. Hij blijkt op extreme hoogte erg goed te functioneren. Hij klimt alle veertien achtduizenders om de Nepalese klimgemeenschap vooruit te

helpen. Maar dan wel in Nimsstijl: waar het record voor die serie beklimmingen tot dan toe rond de zeven jaar lag, stelt Nimsdai het op zes maanden en zes dagen, zonder ook maar een dode of gewonde in zijn team. In eerste instantie stoorde me de meer dan zelfverzekerde toon van deze Nepalese elitesoldaat. Hij weet wel heel erg goed wat hij doet en waarom. Maar gaandeweg slijt die irritatie, ook omdat Nimsdai stukje bij beetje meer van zichzelf en zijn drijfveren laat zien. Maar vooral omdat de auteur niet overdrijft, maar echt buitencategorie goed is in de dingen die hij doet. Mijn ergernis maakte uiteindelijk plaats voor veel respect en zelfs sympathie. [Frank Husslage]

Een glorieus en bitter naschrift

In het boek Winter 8000 van Bernadette McDonald (Hoogtelijn 1/2021, pagina 81) heeft hoofdstuk 14 de titel Een berg voor volbloeds. Zij heeft het over de K2, de enige berg van de veertien 8000’ers die tot dan nog nooit in de winter is beklommen. Die volbloeds kwamen afgelopen winter. Tien Nepalezen voerden een ongekend kunststukje op door gezamenlijk de 8611 meter hoge K2 te beklimmen, met Nimsdai Purja als enige zonder gebruik van extra zuurstof. McDonald schreef een lijvig nawoord, dat opgenomen wordt in de tweede Engelstalige editie van haar boek en dat meteen meegaat in de Duitse versie van het boek dat binnenkort verschijnt. De meest recente episode van het winterklimmen op 8000’ers werd er een van opgetogenheid, bewondering en trots over de tien succesvolle Nepalezen. En een van verlies en rouw over de vijf volbloedklimmers die verongelukten op de berg. [Peter Daalder]

Winter 8000, In eisiger Kälte auf den höchsten Bergen der Welt, Bernadette McDonald AS Verlag (verschijnt binnenkort), as-verlag.ch ISBN 978-3-03913-030-6 € 37 / CHF 39.80

Altitude De Fransen hebben een onafhankelijke site met veel nieuws en achtergrond over bergsport. Op altitude.news vind je diverse categorieën die de moeite waard zijn. Vooral het expeditienieuws is compleet. Maar er is ook informatie over cultuur, fun en een top 5 (een hele serie met ‘de beste 5’). TIP: zet in je browser het vertalen aan als je op school blij was dat je het vak Frans kon laten vallen.

Zuid-Noorwegen lonkt

Trekking in Southern Norway, The 10 best multi-day trekking routes, Ute Koninx Cicerone (2021), cicerone.co.uk ISBN 9781852849757 € 23,95

Trekking in Southern Norway, The 10 best multi-day trekking routes is een Engelstalige wandelgids die uitnodigt om met rugzak richting Noorse bergen te trekken. De trektochten in Jotunheimen, Rondane, Dovrefjell, Trollheimen en Ryfylke zijn zowel klassiekers als minder bekende juweeltjes en geschikt voor ervaren bergwandelaars met goede conditie. Daarnaast worden hoogtepunten beschreven, zoals de iconische Preikestolen en Noorwegens ‘hoogste’ Galdhopiggen. De tochten variëren van drie tot acht dagen en combinaties zijn mogelijk. Bij elke trekking staat een duidelijke routebeschrijving,

naast zaken als topografische kaarten, hoogteprofielen, de moeilijkheidsgraad en afstand. Hoewel de routes bewegwijzerde paden volgen, lopen ze ook door afgelegen en uitdagend terrein. Daarbij worden er vaak makkelijkere alternatieven geboden. De auteur levert extra’s door advies over aanreisroutes per openbaar vervoer en accommodaties, naast algemene informatie waaronder geologie, de planten- en dierenwereld, klimaat, uitrusting en veiligheid. Interessante weetjes tonen dat Ute Koninx veel bergkilometers in de benen heeft. Zo tref je tijdens een van de Ryfylkeetappes niet alleen rots en steen

Kleintjes kunnen groot zijn Ukkie gaat over een jak, de allerkleinste van de kudde. Ze woont met haar familie op de top van een ijzige berg, waar het hard stormt en waait. De schutbladen vol sneeuwvlokken en de paginagrote illustraties zweven je in gedachten zo naar Tibet. Op de cover staart een grote groep jaks je onnozel aan, fenomenaal getekend door Kate Hindley. Boeiend is de vogel die in alles met Ukkie meegaat, evenals de bergmarmot op de achtergrond. Beide spelen geen rol in het verhaal. Knappe ouder die de pagina kan omslaan zonder iets over die twee erbij te verzinnen. Het op rijm

lezen in een soms wat gezochte vertaling, maakt het verhaal wat minder spontaan. Het verhaal zelf omvat de eenvoud van een kleine jak die groot wil zijn, maar wat ze ook doet, het lukt niet. Tot de kudde haar roept om een nog kleinere jak te redden, iets wat alleen zij kan met haar kleine voetjes. Dan ziet ze in dat iemand die klein is ook groot kan zijn. Een boek met een uiteraard kinderlijk eenvoudige moraal en prachtige beeldvullende plaatjes in een lekker groot, vierkant formaat. En wie weet kun je als het boek uit is, je eigen heroïsche verhaal vertellen over een ijzige berg, in storm en wind. Houd het wel een beetje klein… [Lineke Eerdmans] Ukkie, Lu Fraser, Kate Hindley, vertaald door Bette Westera Querido (2020), querido.nl ISBN 9789045125053 € 15,99

onder je bergschoenen, maar start die dag met 4444 traptreden via de langste houten trap ter wereld. De volgende dag voert langs Kjeragbolten. Deze tussen rotswanden ingeklemde kei hangt 1000 meter boven de fjord en is een fotomomentje voor waaghalzen. De trekkinggids biedt ook voldoende uitdagingen voor ‘normale berg-liefhebbers’. De foto’s leveren voorpret en de gedegen beschrijvingen kunnen daar alleen maar veel wandelplezier aan toevoegen. De gpxtracks voor de routes zijn gratis te downloaden via cicerone.co.uk/ 975/gpx. [Myra de Rooy]

HET LANGSTE NATUURPAD VAN NEDERLAND De behoefte om ook in Nederland over onverharde ondergrond te struinen, groeit. De makers van natuurblad Roots spelen hierop in door een route van 456 kilometer in kaart te brengen. Ze claimen dat 70% onverhard is. Bij de route hoort een leuk boekje met duidelijke kaarten, maar ook hun site rootsmagazine.nl/langste-natuurpadnederland biedt hulp. Handig, want de wandelingen zijn niet gemarkeerd en het loont dus om daar de gpx-bestanden te downloaden. ISBN 978 90 5956 700 9.

PODCAST HONNOLD In Climbing Gold behandelen Alex Honnold en Fitz Cahall verhalen uit de klimwereld van lang geleden tot aan de Olympische Spelen van Tokyo. Waarom? Omdat we ook in deze tijd, waarin je filmpjes van alle belangrijke boulders kunt bekijken terwijl je ervoor staat, nog steeds behoefte hebben aan wat Honnold ‘kampvuurverhalen’ noemt. Je vindt deze serie via je favoriete podcastapp.

HOOGTELIJN 3-2021 |

Paths up to high peaks, through fragrant larch forests and nature reserves, along bisses, on historical routes or over suspension bridges and along vineyard trails. As a hiking region, Valais offers a wide variety of topography for serious hikers and more leisurely ramblers to explore and has a number of barrier-free paths, not to mention original activity trails on which fauna and flora can be experienced up close. visitvalais.ch/hiking

Volg @hoogtelijn op Twitter voor het laatste nieuws van de redactie. Tips zijn welkom op hoogtelijn@nkbv.nl.

Sportief monument Vaak voeren bergwandelingen je terug in de geschiedenis, maar in de Dolomieten is de geschiedenis altijd dichtbij. Ruim 150 duizend soldaten lieten hier het leven tijdens de Eerste Wereldoorlog, vaak in de strijd, vaak ook door de harde omstandigheden in de bergen. Wie langs de via ferrata’s gaat, kan zich moeilijk voorstellen dat hier grenzen werden bewaakt. Bepi Monti, de sympathieke waard van de Carduccihut kwam met het plan om 100 jaar vrede na die zinloze oorlog te vieren met een netwerk van via ferrata’s, langs en over de oude grenzen. Het levert een prachtig netwerk op dat in negen dagen kan worden afgelegd. In de rugzak zit dan zeker het mooie en compacte Engelstalige gidsje met foto’s die je doen watertanden. Alvast een voorproefje bekijken? Op dolomitisenzaconfini.eu/en is ook alle informatie terug te vinden. Wat wel apart is, is dat de gesuggereerde volgorde uit het boekje een andere is dan die op de website. [Ico Kloppenburg] Dolomites without borders, Daniel Rogger Versante Sud (2020), versantesud.it ISBN 9788855470278 € 19,50

In deze gids worden honderd via ferrata’s in Zwitserland en soms het grensgebied met de buurlanden gedetailleerd beschreven. Van de allersimpelste beginnersroutes zoals de korte, lichte routes op de Brunnistöckli tot extreme klettersteigs, als de enorm uitgebreide en zware Leukerbadner Klettersteig. De feitelijke topo wordt voorafgegaan door een zeer grondige beschrijving van het verschijnsel klettersteig. De in de topo gebruikte moeilijkheidswaardering volgens de Hüslerschaal wordt uitgebreid toegelicht, met de bij elke trede behorende kennis en ervaring. Ook worden expliciet de

gevaren van een via ferrata benoemd. De routes zijn gerangschikt per Bundesland. Per route is er een beschrijving in tekst, met daarbij een blok met feitelijke gegevens als zwaarte, lengte, hoogte, een schematische schets, bereikbaarheid et cetera. De auteurs Daniel Anker en Eugen Hüsler hebben hun sporen als berggidsauteurs ruimschoots verdiend en hun opgedane ervaring vind je terug in deze gids: een mooi afgewogen selectie van routes, die naar gelang hun moeilijkheidsgraad en daarbij verlangde ervaring van klimmers ook de juiste soort informatie bieden. [Frank Husslage]

gespot

Langs ijzeren wegen door Helvetië

Die Klettersteige der Schweiz, Daniel Anker, Eugen E. Hüsler SAC (2020), sac-cas.ch ISBN 978-3-03902-072-0 € 29,95

Knappe bergroman Nadat Zuurstofschuld van Volkskrantjournalist Toine Heijmans groots was aangekondigd, viel het begin me tegen. Het is mooi geschreven, maar zó somber, zwaar. Terwijl ik me had verheugd op zijn bergroman. Lag het aan mijn stemming? Kennelijk niet, ik hoorde dit ook van anderen. Ik raakte enigszins in verwarring. Heijmans beschrijft op fraaie wijze dramatische gebeurtenissen uit de bergsport. Over Hannelore Schmatz, Alison Hargreaves en Toni Kurz. Allemaal verhalen met een droevig einde. Heijmans weet veel van de bergsport, klom zelf, kent de klimmers, de bergen, de anekdotes. Sommigen, onder wie Ueli Steck, krijgen andere namen. De rode draad in het boek is het klimleven van hoofdpersoon Walter Welzenbach en de vriend-

schap met zijn bergmaten. De naam van Walter is een knipoog naar de legendarische Duitse klimmer Willo Welzenbach, die overleed op de Nanga Parbat. Interessante stukken, maar het onbehagen bleef. Dus ging ik het boek, dat aan de vijfde druk toe is, nog een keer lezen. Dan blijkt hoe knap Heijmans de roman in elkaar gestoken heeft. En worden ogenschijnlijk onbelangrijke details duidelijk. Het leven hoog op de berg, dat Heijmans niet zelf heeft ervaren, is goed geschetst. Ook niet-klimmers en mensen die niet veel ervaringsboeken hebben gelezen, kunnen meevoelen met de alpinisten als ze lijden aan kou, ontbering, angst,

het eindeloze wachten en de aftakeling op grote hoogte. Ze begrijpen dan ook de zin die Heijmans aanhaalt waarom we bergen beklimmen: Om uit de gevangenis te ontsnappen. [Peter Daalder]

Zuurstofschuld, Toine Heijmans Uitgeverij Pluim (2021), uitgeverijpluim.nl ISBN 9789083108209 € 22,50

VR-bril op en klimmen maar! Toch maar weer een klimvideogame om de tijd thuis door te komen. Maar nu een in 3D met hulp van een virtual realitybril. Het spel heet The climb en is online te koop voor de bezitters van een Oculus VR-bril.

HOOGTELIJN 3-2021 |

vooruitblik

Hoogtelijn 4-2021 verschijnt 10 september

Colofon Hoogtelijn is het officiële tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging (NKBV). Het verschijnt vijf keer per jaar. De redactie staat open voor bijdragen van leden en derden waarbij de redactie het recht heeft, zonder opgave van redenen, de bijdragen niet te plaatsen. Het al dan niet op verzoek van de redactie aanbieden van artikelen aan Hoogtelijn impliceert toestemming voor openbaarmaking en verveelvoudiging ten behoeve van de elektronische ontsluiting van Hoogtelijn. Overname van (delen uit) artikelen is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie van Hoogtelijn.

THEMA

FAMILIE

Redactie

Last of zegen? Met familie naar de top

Peter Daalder (hoofdredacteur) Femke Welvaart (eindredacteur) Rinske Brand, Mirte van Dijk, Lineke Eerdmans, Frank Husslage, Rien Jans, Marieke van Kessel, Ico Kloppenburg, Florian van Olden, Manon Stravens, Eva van Wijck.

Vaste medewerkers

Suzan van der Burg, Jody Hagenbeek, Dim van den Heuvel, Christine Tamminga, Peter Uijt de Haag (correctie), Saskia Gottenbos (cartografie), Toon Hezemans (illustraties).

Redactieadres

NKBV, t.a.v. Hoogtelijn, Postbus 225, 3440 AE Woerden hoogtelijn@nkbv.nl, hoogtelijn.nl

Advertentie-exploitatie

Patrick Baars Postbus 225, 3440 AE Woerden 0348-484066/06-18653645 patrick.baars@nkbv.nl

Kamperen met je dreumes

Productie en vormgeving

Studio ManagementMedia, Hilversum Anita Baljet, Johanna Baptist

Druk

Senefelder Misset, Doetinchem Oplage: 38.750 ISSN: 1387-862X

Los abonnement

Niet-leden kunnen zich abonneren op Hoogtelijn voor € 22,50 per jaar. Kijk op nkbvwebshop.nl.

Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging

3 generaties in de berghut 98 | HOOGTELIJN 3-2021

Verhuisd Nederlanders in de bergen

Bellen 0348-409521 Bezoeken Houttuinlaan 16-A, 3447 GM Woerden Schrijven Postbus 225, 3440 AE Woerden Fax 0348-409534, info@nkbv.nl Betalen Bank: IBAN NL84RABO0161417213 BIC RABONL2U

HEBBEN JE VRIENDEN OOK HET WANDELEN ONTDEKT?

LEDENACTIE Als NKBV-lid weet jij al hoe geweldig het is om te wandelen in de bergen. Maak nu je vrienden lid en ontdek straks samen het berglandschap. Je krijgt een NKBV Mizu waterfles cadeau t.w.v. € 15,-. Meer info: nkbv.nl/ledenactie of scan de QR code

KONINKLIJKE NEDERLANDSE KLIM- EN BERGSPORT VERENIGING | WWW.NKBV.NL

TH E SO F TEST H A RD SH EL L KI N E T I C A L PI N E 2 .0 J A CKE T

Met ons Kinetic Alpine 2.0 Jacket klim je licht, droog en ongehinderd. Deze tot het minimum gestripte hardshell ademt en functioneert als de beste en biedt uitzonderlijke bescherming en bewegingsvrijheid aan snelle elite-alpinisten. WWW.RAB.EQUIPMENT

Hoogtelijn 3 / 2021

Articles inside

Gespot

Trailen op de Via Valais

NKBV-forum Langs het pad: huislook

Olympische Spelen Klimmen bij de buren

Gletsjertocht dankzij het

Tukhut wordt HerBerg

Mijn Verhaal: voorzitter NSAC

Fictie: gouden team

NKBV voor jou

Kanshebbers op de

Weisshorn Wandelen rond de Vierwaldstättersee

Portret Janja Garnbret

De mooiste route naar de

Pizzo d’Uccello Klettersteig op de Trogkofel

Huttentocht in de Schladminger

Iconen van Europa: beklimming

Drieluik Mont Blanc

Huttentocht in Montafon

Startblokken

Tour du Mont Blanc

van West-Europa’s hoogste 200 jaar Compagnie des Guides

Depot: bergruimte

Voorwoord Joachim Driessen