Op Weg Februari - Maart 2021 by Grote Routepaden

magazine voor wandelaars & fietsers

PB- PP B- 21170 BELGIE(N) - BELGIQUE

2021

Retouradres: Grote Routepaden vzw, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen - Afgiftekantoor Antwerpen X - Erkenning: P 309099 - Tweemaandelijks Februari – Maart 2021 - 6,50 €

1 “De GR 16 is veruit de mooiste van België” Op de camino van Champagne naar Bourgogne Door de historische provincie Gascogne Drie dagen Dijle op de Streek-GR De nieuwe Transardennaise Verliefd op de Balkankust Beste Somme

GR 129 • Taalgrensfietsen: Voeren • Friesland

BEST VERKOCHTE PRODUCTEN VAN 2020 op www.groteroutepaden.be

TOP 5

VLAAMSE GR-GIDSEN WANDEL G I D S

TREINSTAPPER 2 TREINSTAPPER 2 | WANDELGIDS 8 WANDELINGEN VAN STATION NAAR STATION LANGS GROTE ROUTEPADEN

Treinstapper 2

GR 128 Vlaanderenroute

GR 129 Dwars door Belgë, deel Vlaanderen

GR 5 NoordzeeMiddellandse Zee, deel Vlaanderen

Streek-GR Dijleland

Velen die het wandelen (her) ontdekten gingen van start met de Treinstapper 2. Met of zonder gratis railpas.

De gids werd begin 2020 vernieuwd en blijft een GR-klassieker

TOP 5

Heel wat wandelaars gingen Arnout Hauben achterna.

Ook de fictie-reeks rond de GR5 inspireerde menig wandelaar.

Volledig herwerkte uitgave van 2020 die door de goede bereikbaarheid met openbaar vervoer en mooie traject hoog scoorde.

WAALSE GR-GIDSEN

GR 129 Nord/Sud

De Gare à gare

GR 16 Sentier de la Semois

GR 5 | NoordzeeMiddellandse Zee

GR 57 Sentiers de l’Ourthe

Ook in Wallonië hebben ze geweten dat Arnout Hauben de GR 129 in beeld bracht.

Pas in december 2020 verschenen, maar meteen een topper met 20 wandelingen van station naar station langs GR-paden in Wallonië

TOP 5

Wellicht de meest uitdagende GR in België langs ‘de koningin van de Belgische rivieren’

Het traject van de GR klassieker door Wallonië & Luxemburg

360 km GR door één van de mooiste riviervalleien van de Ardennen. Met heel wat combinatiemogelijkheden met openbaar vervoer.

FIETSPRODUCTEN

GRENS

ROUTE Van het Drielandenpunt naar de Noordzee

Fietsen langs de Dodendraad

5 4 0km F I E T S G I D S

Grensroute

De Taalgrensroute

Fietsen naar Parijs

LF- Maasroute

Fietskaarten van Alta Via

Van het drielandenpunt naar de Noordzee, met de Dodendraad als thema.

SNELLE SERVICE IN DRIE STAPPEN

Fietsen langs de Belgische taalgrens, van Komen naar Voeren

Online bestelling

Over de mooiste fietswegen tot in het hart van Parijs.

Betaling: online of via overschrijving

Van Maastricht naar het Franse plaatsje Langres en via Saône en Moezel naar Nancy/Metz

Levering via bpost

Ons secretariaat helpt je graag. Bel tijdens de kantooruren naar +32(0)3 232 72 18 of mail naar info@groteroutepaden.be.

De verschillende kaarten bieden een overzicht van autovrije fietsroutes doorheen België en Noord-Frankrijk

10 % KORTING

VOOR LEDEN

EDITO

In de buurt van het drielandenpunt, tijdens onze corona Ronde van Vlaanderen (foto Lucienne Callewaert, deelnemer GR-FOTOwedstrijd 2020).

Met en zonder In de reeks ‘Nooit gedacht dat’ blikte De Standaard terug op enkele opvallende trends van 2020. Passeerden onder meer de revue: ‘dat we kappers zo zouden missen’, ‘dat de farmasector sexy zou worden’ en … ‘dat we zo uitgelaten zouden gaan wandelen’. Ook andere media konden niet om de ‘exponentieel stijgende curves van wandelaars en fietsers’ heen. Apps werden massaal gedownload als gids bij onze nieuwe ‘essentiële verplaatsingen’, het Kluisbos en de Kalmthoutse Heide werden de nieuwe Boekenbeurs en fietswinkels konden de vraag niet bijhouden. Keerzijde: in De Morgen getuigde een boswachter over de druk op onze ‘platgetreden’ natuurgebieden, al sprak hij tegelijk de hoop uit dat dit de druk op onze politici zou verhogen om meer natuur te creëren in Vlaanderen. Dé grote vraag voor 2021: zullen vaccins behalve onze bubbels ook de wandelen fietshype doorprikken? Of blijft er iets hangen van al die verrassende ontdekkingstochten in eigen buurt? Onze boswachter is eerder sceptisch en zag tijdens de versoepelingen in de zomer de stroom al afnemen. Maar volgens Jeroen Scheerder, een wetenschapper die al jarenlang onderzoek doet naar de bewegende en sportende Vlaming, versterkten de lockdowns enkel een trend die al langer bezig was.

Waar de curves ook eindigen, de GR-familie zet zich schrap om oude en nieuwe wandelaars en fietsers ook in 2021 de weg te (blijven) tonen. Met dank aan onze trouwe vrijwilligers én de vele nieuwkomers (waarvan we sommigen voorlopig enkel via Zoom of Teams zagen). Met op de planning frisse fietsplannen en opgefriste GR-paden en topogidsen. En natuurlijk met zes nieuwe nummers van Op Weg. Starten doen we graag met de talrijke tips die we van jullie binnenkregen. Een rijke oogst aan corona- en andere ontdekkingen en tegelijk een terugblik op een vermaledijd jaar. Maar wie weet ook een inspiratiebron voor jouw bucketlist in een wereld met en een toekomstige wereld zonder corona.

Veel lees-, fiets-, wandelplezier, Peter Cristiaensen Hoofdredacteur Op Weg

2021-1 Op Weg |

In dit gekke jaar 2020 vonden we Echte vrijheid en ontmoeting op onze paden, En een frisse wind in onze zeilen, Dankzij sterke mensen zoals jou. Het maakt me gelukkig, elke dag, Omringd te zijn door een hechte groep, Verbonden door dezelfde passie, Vol toewijding en trouw. Voor het komende jaar wens ik, Een sterk lijf en een gezonde geest, En heel veel liefde en warmte, Voor jezelf en ieder dichtbij jou. Uit naam van het hele bestuur en team van Grote Routepaden Rik Rรถttger, voorzitter

Foto Bart Vermeyen

Uw volledige wandelen trekking uitrusting, ook voor tochten in eigen land!

IN DIT NUMMER 12

Tips van onze lezers

Reportages 12

WANDELREPORTAGE | België Streek-GR Dijleland: drie dagen Dijle

FIETSREPORTAGE | Frankrijk Beste Somme

WANDELREPORTAGE | Nederland Wandelen langs Friese dorpen

FIETSREPORTAGE | België, Frankrijk De nieuwe Transardennaise

FIETSREPORTAGE | Italië, Slovenië, Kroatië, Bosnië, Montenegro, Albanië Verliefd op de Balkankust

FIETSREPORTAGE | Frankrijk In het spoor van d’Artagnan door de historische provincie Gascogne

Tips

FIETSTIP | België Fietsen langs de taalgrens, deel 8 Voeren, een Limburgs buitenbeentje

En verder 20 Fietsnieuws 22

Gebeten door het virus | Juan Holgado Pablos Op meerdaagse tocht, elke week weer

26 Wandelnieuws 29

WANDELAVONTUUR | België GR 129: over de heuvels tot aan de oever van de Dender

COLUMN | Grande Randonnée 9

INTERVIEW | Michaël Cassaert Vlaanderen voor grote en kleine avonturiers

WANDELAVONTUUR | Frankrijk Op de camino van Champagne naar Bourgogne

56 WIN !

3x Het geluk van fietsen p 20 3x Allgäu Radweg p 21

3x Wandelen in Groot-Amsterdam p 27 3x Neckarsteig p 28

FIETSAVONTUUR | Frankrijk Op de mountainbike door de Livradois-Forez

WANDELAVONTUUR | België, Frankrijk GR 16: de rivieren van professor Gobelijn

62 Verenigingsnieuws 66

COLUMN | Drie voorwaarts en twee achterwaarts

OPMERKELIJK | Een vleugje GELUK op je GR

2021-1 Op Weg |

TIPS VAN ONZE LEZERS

Sinds de lockdown volg ik de GR 128 in stukken en brokken. Het traject van Leuven naar Hoegaarden is het mooiste dat ik ooit in Vlaanderen liep, naast de klassieker Ronse - Oudenaarde. Peter Waterschoot

Onze favoriete wandelbestemming is ongetwijfeld ‘Dé Ardennen’! Uitgestrekte wandelgebieden, gevarieerde natuur en geschiedenis, én vriendelijkheid en rust. Dat alles kunnen wij daar vinden samen met onze trouwe viervoeter Barney. Dion D’haene en Sofie Debals

Tijdens de coronazomer ontdekten we Le Tour du Lac in Nisramont. Vanaf de parking aan de stuwdam kom je meteen bij de Ourthe terecht die je de hele tocht zal begeleiden. 14 km lang is het afwisselend klimmen en dalen op smalle paden. Patrick Samaey

Ik kan mijzelf nog niet rekenen tot de ervaren GR-wandelaars, maar sinds ik verschillende treinstappers uittestte kan ik het concept erg waarderen. Vanuit Herentals ontdekte ik de stille Kempen. Tussen Twee van onze ontdekking van de eerste lockdown: het Tichelgatpad

Alken en Sint-Truiden genoot ik van een zonovergoten dag tussen de

rond Westmalle, 17 km grotendeels onverhard, door mooie bossen

boomgaarden in volle bloei. Tranen van ontroering. Van Erps-Kwerps

en dreven en langs grote waterpartijen (een tichelgat is een oude

naar Kortenberg was een streling voor het oog. Ook het bezoek aan

kleiput van de steenindustrie); en het Koperdorppad, 20 km in en

Geraardsbergen vanuit Zandbergen blijft me bij. België lijkt vaak een

rond Sint-Jozef Olen, langs de industriële geschiedenis van het dorp

drukke autosnelweg, maar eens je de afslag neemt kom je in een

en op de oevers van het kanaal en de Nete.

andere wereld.

Raymonde en Willy Janssens-Godon

6 | Op Weg 2021-1

Steven Dielens

Ierland heeft het wilde westen, het ruige noorden, het mooie zuiden, het culturele oosten en een binnenland dat bij de gemiddelde toerist onbekend blijft, maar dat wij kennen van boottochten op de Shannon. Wandelen blijft er ons vaste, bijna jaarlijkse doel. Meestal zonder iemand tegen te komen, om dan ‘s avonds gastvrij ontvangen te worden in een warme en comfortabele B&B. Els Weemaes & Patrick Hemelaers

Sinds 1975 volg ik GR-paden, maar de laatste jaren doe ik geregeld trajecten met de fiets. Waarom? Omdat ik op ouderdom begin te komen (70j) en ze graag allemaal nog eens volledig wil doen. Als er stukken zijn waar je niet mag of kan fietsen, ga ik te voet. Eind november vertrok ik heel vroeg met de trein naar Brugge om via GR 129 tot Zottegem te fietsen. Of het door het mooie weer kwam of door de mystieke omgeving – de Assebroekse meersen, het Bulskampveld, … - weet ik niet, maar ik vond deze tocht een van mijn mooiste de laatste maanden. Elie Milo

Bij het begin van de herfst startten we met de Streek-GR Waas- en Reynaertland, in etappes van 20 km. We wonen zelf in het Waasland, maar wat een ongelooflijke ontdekking! We wandelden door het natuurgebied waar de grutto zich klaarmaakte voor zijn winterreis en stapten door stiltegebieden, over de cuesta, langs verrassende dijken en over de brug waar Mira zich ooit in haar volle

De afgelopen jaren hebben wij zowel de GR 128 van Kemmel tot

glorie toonde. Ook de vele kerkwegels en trage wegen waren een

Aalst als de GR 129 van Brugge tot Ronse in dagetappes gewan-

ontdekking. Bij valavonden liepen we langs de Schelde met enkel

deld. Omdat wij niet ver wonen, wandelden we het traject over de

het geluid van een fazant die zijn slaapplaats opzocht en het gakken

Poelberg en door de Meikensbossen in februari. Ons Belgenlandje

van overvliegende ganzen. We kuierden door kasteelparken en langs

telt heel wat schitterende wandelgebieden, maar wij stonden

forten met een gewelddadig verleden. De bonte herfstbladeren

opnieuw versteld van de schoonheid van deze plek op de grens

knetterden onder onze voeten, terwijl het riet en de lisdodden op

tussen Tielt en Dentergem. De vergezichten vanop de Poelberg en

de oevers ons zachtjes toewuifden. De boer ploegde zijn akker met

de Meikensbossen, intussen ook het geliefde wandeldomein van

meeuwen in zijn kielzog, zo kreeg het landschap zijn winters uitzicht.

onze kleinzoon Eduard, kan je nu nog uitgebreider ontdekken via

Martine Van den Abeele

wandelknooppunten. Hein Vanseveren

2021-1 Op Weg |

TIPS VAN ONZE LEZERS

De Kruisborrewandeling in Asse (7 km) combineert een karaktervol landschap (weiden, boomgaarden, bos en vergezichten) met een rijke geschiedenis. Zo kom je voorbij meerdere veldkapelletjes en kruisen opgericht door bedevaarders in ruil voor een gunst. De legende van het Heilig (miraculeus) Kruis zorgde er immers voor dat Asse in de 14de eeuw een bekend bedevaartsoord werd. Ik was ook bijzonder gecharmeerd door de vele mooie en rustige plekjes in de Kruisborrevallei. Mits een kort ommetje bezocht ik de gedenksteen voor ‘Manke Fiel’, een volksfiguur uit Asse die met zijn rariteitenmuseum ‘Museum de Vaerenbergh’ (à la Gaudi), zonder het zelf te weten een baanbreker werd voor het wandeltoerisme ‘avant la Extremadura: de ongerepte natuur, de verstilde dorpjes, de geur, de

lettre’. Helaas werd zijn museum na zijn overlijden in 1971 al snel

stilte. Een streek om van de houden en altijd terug te keren. Hopelijk

afgebroken. Gelukkig leeft hij verder in een boek, een maquette, en

blijft dit voor eeuwig!

een documentaire (te bewonderen op YouTube!). Helga Boom

Frits en Gracia

Het Coast to Coast Path in het noorden van Engeland heeft ons heel aangenaam verrast. Het was een van de mooiste trekkings die we ooit deden. Fantastische panorama’s, ein-

Een plek langs de GR 57 die ik ten zeerste aanbeveel is Cetturu. De uitzichten

deloze landschappen vol variatie. Bergen, meren, bossen,

zijn adembenemend, de bossen verrassend: van groene ondergronden met

naakte vlakten, verrassende overnachtingsplaatsen, heel

tal van mossoorten tot een enorme variatie aan zwammen in de herfst. In de

vriendelijke mensen, soms ook heel slecht weer en zwaar.

zomer brengt de Ourthe verkoeling en van eind april tot midden augustus

Maar de fantastische natuur maakte alles goed.

kan je bevers spotten.

Marc Otte en Roos Vancauwenberghe

8 | Op Weg 2021-1

Ann Goor

Tijdens de kerstvakantie 2019 verhuisde ik naar Appels, vlak bij Dendermonde. Toen ik plots van thuis uit moest werken, kreeg ik tijd om naar buiten te trekken. Appels maakt nog deel uit van het knooppuntennetwerk Kalkense Meersen, maar aangezien het in een uithoek ligt, hebben we maar enkele punten. Ook de GR 128 loopt door Appels. Maar af en toe kwam ik een bordje langs een klein Mijn tip: vertrek vanuit mijn voordeur in Ieper. Met een oud foldertje ‘Voormezele: van

wegeltje tegen. Uit nieuwsgierigheid sloeg ik de

de Bollaartbeek naar de oude Vaart’’. Verrassing alom. Veel veldwegeltjes, midden in

wegeltjes in en zo leerde ik de Trage Wegen in mijn

de nabije natuur, weg van alle drukte rond het provinciaal Domein de Palingbeek.

buurt kennen. Ik heb zelf een opleiding tot wan-

Verrassend hoe we via velden van het ene naar het andere vergezicht wandelen met

delbegeleider gevolgd, en de drang om een groep te begeleiden werd steeds groter. Helaas kon dit

prachtige doorsteken. Een prieeltje midden de natuur: de meidoornhagen. Catherine Lahaye en Ronald

nog niet door de lockdown, maar ik besloot alvast mijn eigen wandelingen door Appels uit te stippelen. Intussen heb ik er zes klaar, tussen 5 en 18 km, telkens met een stukje (oude) Schelde(arm). Liesbeth Jonckers

Omdat onze jaarlijkse wandelvijfdaagse – een traditie van 42 jaar! – ditmaal niet kon doorgaan, ben ik met mijn zoon gaan paalkamperen en wildbivakkeren, in combinatie met Welcome to my Garden. Dit op het Sentiers d’arts in de Condroz, dat deels de GR 576 volgt.

Deze foto is genomen langs de Durme in Lokeren, waar het in alle

Behalve van de kunstwerken genoten we van de variatie tussen bos,

seizoenen mooi is om te mountainbiken en te wandelen. Met wat

weiland, mooie dorpen, regelmatige vergezichten en veel kastelen.

geluk spot je zelfs de sporen van een bever.

Herman Cornelissen

Mireille Schelfaut

2021-1 Op Weg |

TIPS VAN ONZE LEZERS

De Westweg is een langeafstandswandeling van Pforzheim naar Weil am Rhein, van noord naar zuid door het Zwarte Woud. Dertien dagen en 285 km wandelden we zonder bagage op een zeer goed gemarkeerd pad door een landschap vol variatie: dichte bossen, grote stukken veen en open velden met prachtige boerderijen. Hoogtemeters sprok-

Deze zomer fietsten we met het gezin 3,5 week doorheen Beieren en werden we

kelden we op de Feldberg en de Belchensteig. We

verrast door de talloze meren, rivieren en zwembaden waarin we bijna dagelijks een

genoten van de plaatselijke specialiteiten en van de

duik konden nemen. Het was de eerste fietsreis met zoveel zwemmogelijkheden en

warme gesprekken met mensen onderweg.

dat was echt de kers op de taart, zeker voor de kinderen. De tocht was een aaneen-

Koen Wolters en Martine Vandermeersch

schakeling van verschillende fietsroutes waarbij vooral de intiemere routes er bovenuit sprongen: Liebliches Taubertal radweg, Altmühltal radweg en de Regnitzradweg, waarbij we ook door enkele prachtige steden zoals Bamberg mochten fietsen. De conclusie was alweer: fietsen in Duitsland, dat ontgoochelt nooit. Veerle Bekaert

Mijn onvergetelijke wandeling is met veel voorsprong de GR 5. Gedurende meer dan 10 jaar hebben wij de witrode streepjes gevolgd. Eerst in de weekeinden en vanaf Luxemburg telkens een week per jaar. Soms was het zwaar:

In vogelvlucht amper vijf kilometer van huis totaal gedesoriënteerd een

niet alleen de rugzak (die is altijd te zwaar), maar ook de hel-

steenweg oversteken op een plek waar ik al vaak met de auto voorbijkwam:

lingen in de zon, het dalen in de regen of zelfs in de sneeuw

het overkwam me op een wandeling door de Vinderhoutse bossen. Dit

zoals die 21ste juli op de Col de la Croix du Bonhomme. Maar

640 ha groot bos- en natuurgebied tussen de dorpskernen van Vinderhoute,

het blijft een levenslange, onvergetelijke herinnering. We

Mariakerke en Drongen wordt uitgebouwd tot één van de vier groenpolen

hebben Frankrijk doorkruist en genoten met volle teugen

aan de rand van Gent. Er zijn verschillende, gemakkelijk te combineren

van alles dat het land te bieden heeft: natuur, cultuur, gas-

en goed bewegwijzerde wandellussen variërend tussen 4 en 11 km. Voor

tronomie (lekkere wijnen!) en niet te vergeten: de mensen

mij een revelatie om gekende wegen te kruisen vanuit een ongekend

onderweg.

gezichtspunt! Jean-Pierre Outtier

10 | Op Weg 2021-1

Christine Liagre

Vorige week nog eens het traject van de GR 561 gelopen vanaf de Achelse Kluis Nederland binnen tot aan de Malpie. Ik was er ook tijdens de jaarwende 2019. De plek blijft me aantrekken omdat ik er zowel de Hoge Venen (knuppelpaadjes) als de Kempen (heidegebieden) ontmoet. In de late namiddag waren de kleuren van de lucht en het vennengebied bijzonder. Annemie Vercruysse

Om zo coronaproof mogelijk te wandelen, kozen wij voor de GR 738 Le sentier des bergers - Haute Traversée de Belledonne, een

Voor onze allereerste wan-

onherbergzaam stuk GR in de Franse Alpen met weinig voorzienin-

delvakantie trokken we in

gen onderweg. Op de kleine bergpaden kwamen we enkel een herder

november naar het zonnige

tegen die zijn schapen aan het hoeden was. We konden echt veel

Mallorca, meer bepaald naar

dieren spotten. Op sommige plaatsen is men bezig om oude herders-

Soller en Alcudiá. Vanuit ons

hutten op te knappen om er overnachtingsplekken van te maken

hostel, een voormalig kloos-

voor stappers. Ik kan bijna niet geloven dat er een plek is die niet zo

ter in Cap des Pinar, daalden

ver van ons ligt maar waar zoveel ongereptheid te ervaren valt.

we af naar zee door een oude

Jozef Bouwens

rivierbedding waarin geiten ons meermaals verrasten. In het supergezellige Soller wandelden we over bospaden naar Puerto Soller, waar we genoten van een welverdiend terrasje. De oude tramlijn was handig voor de terugrit. We kregen meer dan we verwachten: een stralende nazomerzon, de mooiste plekjes én de wandelmicrobe. Leen Huygens

Meer dan 1300 km GR staat op onze teller, maar het traject Waas munster-Temse van de Streek-GR Waas-en Reynaertland heeft ons aangenaam verrast: de prachtige verzichten (met hier en daar een populierenrij, zo typisch voor het Waasland); de uitgestrekte potpolder van Tielrode, waar je met een kleine ferry de Durme over mag; het

Op de voormalige mijnsite Thorpark in Genk word je voortdurend

talud/de cuesta rond Waasmunster, een aangename verhevenheid

geconfronteerd met surrealistische landschappen, door mensen-

in het landschap; het natuurgebied De Bunt met zijn talrijke vijvers

handen gemaakt. Je loopt op hellingen en langs ravijnen en boven

(en een lekker take-away koffietje); de wandeldijk bij Temse met

op de terril heb je een prachtig uitzicht. Vooral de noordelijke helft

zijn indrukwekkende skyline (kerk, gemeentehuis, Boelwerfkraan).

van de gele en de rode route zijn zeer de moeite, onder andere door

Kortom, een absolute aanrader.

het jeneverbessenbos. Patrick Vandervoort

Luc Machiels

2021-1 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | België

Drie dagen Dijle De korte treinrit van Leuven naar Sint-Joris-Weert brengt me meteen in de juiste stemming. Door het raam zie ik de ongerepte Dijlevallei voorbijglijden, een groen lappendeken van weilanden, bosjes en kleine en grote waterplassen. Straks zal ik in omgekeerde richting wandelen, stroomafwaarts richting Leuven. Drie dagen de Streek-GR Dijleland volgen tot in Mechelen, dat is het plan. Æ Tekst en foto’s Ignace Fermont

| Op Weg 2021-1

De Kesselberg is een populaire groene long aan de rand van Leuven.

Dertig jaar natuurbeheer Onder een stralend blauwe hemel stap ik uit de trein. Het is een van die schitterende herfstdagen zoals je er altijd wel een paar hebt in november. Tien minuten later sta ik aan de oever van de Dijle. De rivier heeft er al een flinke tocht door Waals-Brabant opzitten en is nog maar pas Vlaanderen binnengestroomd. Ik volg een breed pad langs het water. De laatste huizen van Sint-Joris-Weert liggen al snel achter me. Even later bereik ik de ingang van de Doode Bemde. Dit bijna 300 ha grote natuurreservaat is zonder meer de mooiste brok natuur van de Dijlevallei. Meer dan 30 jaar natuurbeheer heeft zijn vruchten afgeworpen. Oude hooilanden werden in ere hersteld, populierenplantages gekapt. Spontane bosjes kwamen in de plaats. Voormalige visvijvers verwilderden en zijn nu een vogelparadijs. En ook de Dijle zelf heeft hier sinds 1989 vrij spel. Ze meandert er lustig op los en mag in natte periodes ongehinderd de omliggende komgronden onder water zetten. Een goede zaak voor de natuur én voor Leuven, dat zo bij hevige regenval van wateroverlast gespaard bijft.

Zwarte Jean Na een halve kilometer wijk ik al van de Dijle af. Ik klim op een verhoogde berm. Een kaarsrecht bospad strekt zich voor me uit. Van 1903 tot 1959 tufte hier een kleine tram een paar keer per dag aan een slakkengangetje voorbij. Zwarte Jean was zijn naam. Hij verbond Vossem met Sint-Joris-Weert en reed vervolgens dwars door de Doode Bemde naar Neerijse en verder door tot in Tienen. De tram vervoerde niet alleen pendelaars en zondagstoeristen, maar ook varkens, koeien en bieten voor de Tiense suikerfabrieken. Van die oude bedrijvigheid is

De Dijlevallei is een lappendeken van weilanden en bosjes.

niet veel meer te merken. De natuur heeft de oude spoordijk helemaal ingepalmd. Lange tijd was het een ondoordringbare wildernis, tot in het begin van de eeuw twee bruggen hersteld werden en er in 2006 op de oude trambedding een wandelpad aangelegd werd. Nu is het een van de mooiste stukjes van de Doode Bemde. Bevers hebben het bos in een kleine jungle herschapen. Door dammetjes te bouwen hebben ze de ondiepe leigrachten die de dijk kruisen doen overstromen. Aan beide kanten van het pad staan de bomen met hun voeten in het water.

witte Lindenhof, een 18de-eeuwse kasteelhoeve, rechts het mooie kasteel van Overschie. Even verder duik ik alweer de natuur in. Ik volg de IJse een kilometer stroomafwaarts tot ze na een laatste stroomversnelling in de Dijle uitmondt. Mijn passage door de Doode Bemde zit er bijna op. Na een ommetje naar de vogelkijkhut aan de Langerodevijver verlaat ik het natuurreservaat en zet ik langs de Dijle verder koers naar Leuven. Via het Egenhovenbos, het Arenbergkasteel en de sportvelden van de KU Leuven bereik ik tegen de middag de ring.

De tram vervoerde niet alleen pendelaars en zondagstoeristen, maar ook varkens, koeien en bieten voor de Tiense suikerfabrieken.

Over de kasseien van het Groot Begijnhof en een schilderachtig pad langs de Dijle wandel ik de Leuvense binnenstad in. Voor ik het goed en wel besef ben ik in het centrum van de stad. Het is er onwezenlijk stil. Zelfs de Oude Markt, het kloppende hart van het Leuvense uitgangsleven, ligt er verlaten bij. De lockdown laat zich voelen. Iedereen lijkt de stad te mijden. Een terrasje zit er niet in, maar om in alle rust de historische monumenten in de stad te bewonderen en te fotograferen is dit het ideale moment. Ik doorkruis de stad van zuid naar noord en kom voorbij toppers als de Universiteitshallen, de Sint-Pieterskerk en het Stadhuis met zijn 236 beelden. De Dijle is nooit veraf. Via de Sint-Geertruikerk en het Klein Begijnhof beland ik uiteindelijk in het Sluispark, een mooi voorbeeld van de metamorfose die de omgeving van het kanaal Leuven-Mechelen – de zogenaamde Vaartkom – ondergaan heeft. De grauwe fabrieksbuurt van weleer, in de schaduw van de brouwerij van Stella Artois, is het grootste stadsvernieuwingsproject van Leuven, met veel nieuwbouw maar ook met een prominente plek voor het oude industri-

Een wirwar van takken bedekt de natte bodem. Rond 2000 doken de eerste bevers op in dit deel van de Dijlevallei, na een afwezigheid van 150 jaar in Vlaanderen. Ze veroverden al snel de hele vallei en verspreidden zich daarna over de rest van Vlaanderen. Ik hou mijn ogen open en oren gespitst, maar de schuwe dieren laten zich niet zien.

IJse Ik verlaat het bos en steek de IJse over, een zijriviertje van de Dijle. Neerijse dankt er zijn naam aan. Het dorp is vlakbij, zijn dubbele kerktoren steekt boven een heuvel uit. Links ligt het

Vaartkom

2021-1 Op Weg |

De Doode Bemde is de mooiste brok natuur van de Dijlevallei.

ële erfgoed. Zo werd de vroegere smederij van Stella Artois omgetoverd tot een foodhall. Het brouwerijgebouw - de Hoorn - werd helemaal gerestaureerd en herbergt nu kantoren, woningen en een horecazaak. En het Sluispark op de voormalige fabrieksterreinen is een aantrekkelijke nieuwe speel- en ontmoetingsplek. Bij de aanleg werden twee overdekte armen van de Dijle blootgelegd. De rivier krijgt in Leuven weer de plek die haar toekomt.

Berg Dag twee. De natuur ontwaakt langzaam rond de vijvers van het provinciaal domein van Kessel-Lo. Futen, aalscholvers en blauwe reigers laten zich gewillig fotograferen. Dunne nevelslierten boven het water lossen langzaam op in de ochtendzon. Pas een halfuur later kleurt de hemel weer blauw en geniet ik boven op de Kesselberg van een mooi panorama op Leuven. Tot halfweg de jaren 70 waren motorcrossers heer en meester op deze 75 meter hoge heuvel, vooral tijdens de jaarlijkse internationale Paastrofee. Nu zijn motoren al lang niet meer welkom. De Kesselberg is een beschermd natuurgebied, met veel bos en hier en daar wat heide. Een populaire groene long aan de rand van Leuven. Na 12 kilometer, voorbij Winksele-Putkapel, kom ik eindelijk weer aan de Dijle. Nog altijd baant de rivier zich in duizend-en-één bochten een weg door het landschap, maar de natte weiden van de eerste etappe hebben plaats gemaakt voor uitgestrekte velden, met hier en daar een bosje of een rij populieren.

De Molen van Rotselaar Kort voor de middag bereik ik Rotselaar. Een hoog gebouwencomplex aan het water trekt mijn aandacht: de Molen van Rotselaar, een beschermd monument met een lange geschie-

| Op Weg 2021-1

De Hansbrug op de grens van Haacht en Keerbergen.

denis. Het oudste deel van de huidige gebouwen dateert uit 1573. In de eeuwen daarna werd er veel verbouwd en bijgebouwd, en al die tijd bleef de molen draaien. In 1880 werd hij omgebouwd tot een industriële maalderij, waar witte bloem gemalen werd, en vanaf 1907 produceerde de molen ook elektriciteit. In 1968 hield hij op met draaien. De gebouwen verloederden, maar werden door een groep jonge mensen van de ondergang gered. In 1985 kochten ze met hun vzw de molen aan. Ze restaureerden de gebouwen, startten een cohousingproject en ook de molen bliezen ze nieuw leven in. Sinds

Dunne nevelslierten boven het water lossen op in de ochtendzon. Futen, aalscholvers en blauwe reigers laten zich gewillig fotograferen.

1995 produceert de turbine groene stroom voor de energiecoöperatieve Ecopower. Bewoonster Mia was er van in het begin bij. Op de mooie binnenkoer van de molen raak ik met haar aan de praat. “We wonen hier met negen gezinnen, jong en oud door elkaar”, vertelt ze. “Elk gezin heeft zijn eigen woning, maar sommige dingen – zoals de tuin - zijn gemeenschappelijk. Elke maand hebben we een werkdag. Heb je even tijd? Dan geef ik je een kleine rondleiding”. Mia neemt me mee naar de stuw op de Dijle en legt me kort uit hoe de turbine aangedreven wordt. Een Chinese wolhandkrab kruipt voor onze voeten weg. “Die zien we hier liever niet”, zegt

ze. “Voor de inheemse flora en fauna zijn ze een ramp.” Even later wandelen we door de grote moestuin naar een snelstromend beekje aan de rand van het molendomein. “Een vistrap”, legt Mia uit. “Een deel van de Dijle wordt hier afgetakt en stroomt wat verder stroomafwaarts weer in de rivier. Zo kunnen migrerende vissen de stuw van de molen omzeilen.” Ik zet een punt achter de tweede etappe bij de Antitankgracht in Haacht. De gracht werd in 1939 aangelegd als onderdeel van de KW-lijn, een 80 km lange verdedigingslinie. Nu maakt hij samen met het aangrenzende Haachts Broek deel uit van een natuurreservaat.

Naar Mechelen De laatste etappe is er een boordevol afwisseling. Ik neem de draad weer op bij de mooie Hansbrug op de grens van Haacht en Keerbergen. Nu eens loop ik op het jaagpad langs de Dijle, dan weer duik ik een groen zijdalletje in. De Leibeek, de Binnebeek, de Barebeek, ze verbergen allemaal mooie stukjes natuur. Huizen zie ik nauwelijks, andere wandelaars evenmin. Pas in de buurt van het Mechels Broek wordt het wat drukker. Het pad blijft aan de rand, maar vanop een uitkijktoren heb ik een schitterend uitzicht op het waterrijke gebied. Aan de horizon rijst de Sint-Romboutstoren op. Het is nu niet ver meer tot Mechelen, die andere stad aan de Dijle. Een halfuur later steek ik de drukke ring over. Langs de Dijle wandel ik naar het mooie historische centrum. Mijn tocht langs de Dijle eindigt in stijl, maar de rivier zelf heeft nog 10 km voor de boeg. Pas in Rumst, ten noorden van Mechelen, zal ze in de Rupel uitmonden.

OP WEG 2021 | 1 wandeleportage streek-GR Dijleland FORMAAT - 116 x 120mm

Behalve een Groot heeft Leuven ook een Klein Begijnhof.

De Dijle aan de Molen van Rotselaar.

PRAKTISCHE INFO

Zeven hoogtepunten langs de Streek-GR Dijleland • Groot Begijnhof Leuven Een van de schilderachtigste plekken van Leuven. Ooit woonden er 360 begijnen, nu is het een oase van rust in de binnenstad.

• Doode Bemde Het grootste natuurgebied in het Dijleland, met bloemrijke hooilanden, verwilderde visvijvers en een kronkelende Dijle die af en toe buiten zijn oevers treedt.

• Grootbroek Grote waterplas in Sint-AgathaRode, populair bij vogelspotters.

• Africa Museum Tervuren In 2019 ging het Africa Museum weer open, na een jarenlange renovatie. Ook het grote park aan de rand van het Zoniënwoud is meer dan de moeite.

• Groene Vallei Een reeks kleine, maar zeer waardevolle natuurgebiedjes in de gemeenten Herent, Kortenberg en Kampenhout. Plantenliefhebbers

Route en bewegwijzering

Meer info op www. groteroutepaden.be >

komen vooral aan hun trekken in

De Streek-GR Dijleland is een lus van 131 km.

routes > Vlaams GR-netwerk

het Silsombos en het Torfbroek.

De route doorkruist in zeven dagetappes de valleien van de Dijle en haar zijrivieren Voer,

Kaarten en gidsen

Park aan de rand van Mechelen,

Laan, IJse en Zenne. Het begin- en eind-

De nieuwe topogids, verschenen begin

met een grote rozentuin.

punt van elke etappe is goed te bereiken

2020, beschrijft de route in beide rich-

met het openbaar vervoer. De route werd in

tingen, plus één variant en zeven dag-

Vanop dit drijvende pad ontdek je

2019 grondig herwerkt, met onder andere

wandelingen. Te koop in onze webshop.

Mechelen vanuit een heel ander

een nieuw traject door de vallei van de Laan.

• Vrijbroekpark

• Dijlepad Mechelen

Dit artikel beschrijft drie etappes in tegen-

perspectief.

Wim Vandamme Begijnhof 19 8500 Kortrijk

wijzerzin, van Sint-Joris-Weert tot Mechelen.

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

2021-1 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

, e m m o Beste S amen s t h c o t e z n o n a a Herinnering tot je monding van je bron

de namen. In we afscheid t da n de je gele omme heb ik er een tijd lery-sur-S Va Het is alwe tin Sa vlakte in Hoe roomde zand met je mee. half overst niet meer ik de rf araf du en daar in an. Van da . Je verdwe et je laten ga ni s du aan weet ik ist. er is verg erlijk verm het je verd plots lett n, de or wo zonder n de zee, wel je hele de nevel va n heb je me re wa n me sa , terwijl week dat we jd naast je ti le Tijdens de he de Ik fietste levendig te is verteld. en ed hi erinnering h sc e ge d Om e. en luisterd maar keek ik alleen deze brief. ijf ik je hr sc en ud ho

| Op Weg 2021-1

De Somme tussen Péronne en Corbie.

Het Kasteel van Rambures.

De voie verte du Vimeu.

een groot herenhuis van honderd jaar oud, een voormalige notariswoning.

Weet je nog dat ik je bijna niet vond, daar in dat mooie parkje in een weidedal in Fonsomme in de buurt van Saint-Quentin? De gps heeft moeten helpen, anders had ik je geboorte nog gemist. ‘Ferventes aquae’, opspringend water, werd Fervaques, de naam van de abdij die daar in 1089 werd gesticht. Het staat zo gebeiteld in de stenen kom van je bron. Maar je wist nog dat de zusters Bernardinnen hier niet konden blijven. Bij de Spaanse invallen in 1540 werd de abdij vernield en vluchtten de zusters naar een onderkomen een eind verderop aan je oever in Saint-Quentin. En dat is de stad die ik als zovele Belgen al langer kende als startplaats van de duivenvluchten, maar vooral vanwege haar basiliek die al van kilometers ver is te zien op de A26, de snelweg naar het zuiden. Daar confronteerde je me ook meteen met de bloedrode draad in je verhaal, als getuige van de bloedigste van alle oorlogen, de Groote Oorlog. Na 1918 moest de stad zo goed als helemaal worden heropgebouwd en dat is goed te zien aan de vele speelse strakke art-decogevels. Je zal in die tijd ook wel gemerkt hebben dat ‘les années folles’ niet enkel op de dansvloer maar ook in de architectuur werden gevierd.

Vanaf hier kon ik haast onafgebroken gebruik maken van een comfortabel en veilig fietspad. Zonder de hulp van de monniken die hier in de 11de eeuw waren neergestreken was dit nooit gelukt. Want waar was je eigenlijk naartoe? Niemand kon je spoor volgen in het patchwork van weiden, bossen, moerassen en waterplassen waarin je kronkelend je weg zocht. De middeleeuwse kloosterlingen bouwden dijken en begonnen kanalen te graven. Later werd dit het Canal de la Somme. Vanaf dan was je hier in de streek zeer geliefd. Schepen verdwaalden niet meer, er kon vis worden gekweekt en het verval dat achter de dijken ontstond kon molens laten draaien. Vissers en jagers verdringen zich vandaag nog altijd rond de plassen. En tegenwoordig zijn de dijken voor fietsrecreanten als ik de draad van Ariadne in dit rijk van waterlelies en waterkuikens en van reigers en konijnen. Ook wandelaars raken hier de weg niet meer kwijt want je wordt dus nu ook gevolgd door een Sentier de Grande Randonnée (GR met nummer 800, jawel!).

Wat verderop in Ham vertelde je mij het verhaal van een zekere Louis Napoléon Bonaparte die hier werd vastgehouden in het oude fort waarvan nu enkel een toren rest. Om te ontsnappen had hij eerst de dochter van de gevangenisbewaarder verleid om daarna te ontkomen in een metselaarsplunje. Bij mijn thuiskomst heb ik dat verhaal proberen controleren maar dat is mij niet gelukt. De (oorlogs) geschiedenis van Péronne, het volgende stadje, greep mij naar de keel. De stad is meerdere keren vernield en telkens weer heropgebouwd. Maar ik heb er vredig kunnen overnachten in

Op een paar plaatsen lag er toch nog geen deugdelijk fietspad op de dijk en raadde je mij aan enkele kilometers een ‘départementale’ te volgen. In Eclusier-Vaux sloeg ik dat advies in de wind en probeerde toch het smalle graspaadje op je oever. Ik wilde zo diep mogelijk in je ongerepte wereld doordringen. Ik hoopte daar een blauwe reiger te verschalken. Of de lens te richten op een libelle, het grote roofdier van de stille waters, balancerend op een moerasvaren, loerend naar voorbij zoevende muggen. Of een paling, een snoek, een alver of een rivierbaars spartelend in het heldere

ondiepe water. Daarbij hield ik mijn paadje niet in het oog en zag de put niet. Mijn val was zacht maar prikte van kop tot teen. Een brandnetelbad houdt de gewrichten soepel en zuivert de huid, zo wordt gezegd. En dan was er de sluis van Sailly-Laurette. Welke scenes hebben zich hier aan je oever afgespeeld! De plek had een cruciale rol bij het transport van gekwetste frontsoldaten met hospitaalboten naar ziekenhuizen in Corbie, Amiens en Abbeville. Wilfried Owen, een bekende Britse oorlogspoëet vond hier de inspiratie voor zijn iconische gedicht ‘Hospital barge’. Uit Owens pen vloeiden zielenroerselen over jonge kerels als oude mannen, hun laarzen kwijtgeraakt, op bebloede voeten, vloekend en stikkend in hun eigen snot, strompelend gevlucht uit de gruwel, halfblind en doof door de gasgranaten, het gasmasker met bedampte glazen nog rond de hals, hun onschuldige slaapwandelende lijven op paardenkarren geholpen door nonnen en piepjonge verpleegsters. Beste Somme, als we mekaar hier ontmoetten herinnerde enkel een bordje met wat uitleg aan 1916. De site van de sluis van SaillyLaurette is nu misschien de meest afgeborstelde van heel Frankrijk. Witte stenen rustbanken in een kortgeschoren pelouse. Op de parking een gestroomlijnde hypermoderne mobilhome en twee bepakte trekkingfietsen, een emblematisch beeld voor een generatie die heeft kunnen genieten van een onbelemmerde vrijheid en voor wie oorlog in het eigen land enkel nog bestaat in boeken en films. Beste Somme, je naam blijft voor altijd verbonden aan de dood van meer dan een miljoen soldaten op het glooiende plateau tussen Albert en Péronne. Getuigen zijn de Britse, Australische, Franse en Duitse kerkhoven overal in het land.

2021-1 Op Weg |

Het Australisch memoriaal in Villers-Bretonneux.

Tuinen met eindeloze rijen witte stenen en altijd groene gazons, alle religies verzameld en verenigd, zowel van de geallieerden als van de vijanden van gisteren. Ik heb maar bij enkele haltgehouden. Want zo’n kerkhof neemt tijd, er is zoveel te overdenken. In Villers-Bretonneux bezocht ik het Australian National War Memorial. Het contrast tussen de oorlogsbeelden beneden in het museum en het weergaloze 360° panorama over het voormalige slagveld boven in de uitzichttoren kon niet groter zijn.

voor de heropbouw van het later platgebombardeerde stadje. Bij het dorpsplein hangt nog een foto van een groepje feestelijk uitgedoste kinderen en hun meester. Op 31 augustus 1930 werd hun nieuwe schooltje ingehuldigd. Het gebouw en de mooie kleren waren geschonken door een caritatieve organisatie uit Adelaïde. Op het grasplein vlakbij, op de hoek van de Rue Georges Clemenceau en de Place du Maréchal Foch, hebben hun achterkleinkinderen vandaag les lichamelijke opvoeding.

Gelukkig lag je niet altijd midden in het oorlogsgeweld. Er waren ook veel verhalen over vooruitgang en lotsverbetering. Op één van mijn zijsprongetjes vanuit je vallei, een tocht langs de Véloroute de la Mémoire, zette ik mijn fiets aan de kant in Dernancourt, een dorp achter het front waar Australische frontsoldaten kwamen uitrusten. Zij hielden goede herinneringen over aan die dagen, en met hen ook hun families. Terug thuis in Adelaïde, aan de andere kant van de wereld, stuurden zij geld

Beste Somme, ik heb ze allemaal goed onthouden, de verhalen die zich aan je oevers hebben afgespeeld, over opbouwen en weer afbreken, over vooruitgaan en weer achteruitgaan. Over de industriële ontwikkelingen, met eerst welvaart en daarna weer aftakeling. Ik moet daarbij nog denken aan Flixecourt. Daar konden al in 1874 de fabrieksarbeiders op zondagen de ‘train plaisir’ nemen, naar Le Tréport en het strand in Mers-les-Bains. Later is de spoorweg weer ontmanteld en vervangen door een autoweg. Daar

Het Collégiale Saint-Martin in Picquigny.

De sluis van Corbie.

| Op Weg 2021-1

staan de mensen nu uren in de file op zonnige zondagen. Tja, de mensen hebben soms rare ideeën over vooruitgang. De stad Amiens was een verademing. Daar kon ik de slag bij de Somme helemaal vergeten, op een wandeling door Saint-Leu, het oude Amiens, de wijk die zijn bijnaam van Venetië aan de Somme zeker verdient. In de moderne stad moest ik met de ogen knipperen. Bij de Tour Perret die bij zijn oplevering in 1952 de hoogste wolkenkrabber van West-Europa was. En op de parvis van het treinstation, een voetbalstadion met overdekte tribunes, maar dan zonder die tribunes en zonder voetbalveld. En natuurlijk de kathedraal, de Notre-Dame, de grootste gotische kerk ter wereld. Haar Parijse naamgenote kan er helemaal in. Een paar kilometer voor de stad was ik beland in ‘les hortillonnages’. Een in het water gespiegelde mozaïek van perceeltjes met groenten en bloemen rond enkele ‘maisons-cabanes’. Ik ben

Oeverplekje tussen Péronne en Corbie.

De kathedraal van Amiens, de grootste gotische kerk ter wereld.

hier overgestapt in een barque en heb een klein stukje van de 65 km kanaaltjes door het gebied verkend. En op zulke plekken overvallen ze mij altijd, de liedjes van Franse zangeresjes van lang geleden die zo mooi zongen over hun jeugd en de dingen die voorbijgaan. En tegen woordig hebben wij dan YouTube om zo’n chansonnette ogenblikkelijk uit onze oortjes te laten klinken. Françoise Hardy, in 1969, in mini-jupe dansend door een bloemenweide:

Quand je me tourne vers mes souvenirs Je revois la maison où j’ai grandi Il me revient des tas de choses Je vois des roses dans un jardin Là où vivaient des arbres maintenant la ville est là Et la maison, les fleurs que j’aimais tant N’existent plus …

De vallei van de Ancre met zicht op Albert.

Een hartelijke groet vanwege je goede vriend voor het leven,

Johan Lauwerier

85 mm

PS Ik heb nog enkele foto’s toegevoegd en wat praktische tips voor wie ook eens fietsend je verhaal wil delen.

PRAKTISCHE INFO

Le Crotoy

Auxi-le-Chateau

Op Weg 2021

Doulens Bapaume Cambrai Abbeville Albert Flixecourt Dernancourt EclusierVaux Fonsomme Corbie Péronne Oisemont Amiens Sailly20 40 Villers- Laurette Ham Bretonneux SaintQuentin km

SaintValerysur-Somme

Gidsen en kaarten Met La Somme en roue libre (editions.ouest-france.fr) heb je alle

Maar jawel, beste Françoise en beste Somme, dat huisje en de rozen zijn er nog wel. De stad heeft ze niet overspoeld. De tuinen van les hortillonnages hebben de tsunamie van beton vanuit de aanzwellende metropool overleefd.

nodige info voor 350 km fietsplezier: de vallei van de Somme vanaf de bron, enkele routes door de baai en ‘escapades’ (Véloroute de la mémoire, voie verte du Vimeu, Traversée du Ponthieu). De route is niet echt doorlopend bewegwijzerd maar met de gids is dat ook niet nodig.

Beste Somme, toen ik je daar in Saint-Valery-sur-Somme zo onverwacht moest uitwuiven, troostte ik mij met de gedachte dat je misschien naar Engeland was gevlucht en daar zou verder leven. En toen moest ik aan Vera Lynn denken die pas een maand eerder was overleden. De wind zong haar onsterfelijke klassiekers ‘There’ll be bluebirds over the white cliffs of Dover’ en natuurlijk, heel zacht en met meeslepende emotie

We’ll meet again Don’t know where Don’t know when But I know we’ll meet again some sunny day…

Info www.somme.fr, www.somme-tourisme.com/la-baie-de-somme. Niet te missen: oorlogsmusea in Péronne (Historial de la Grande Guerre), Albert (Musée Somme 1916) en Villers-Bretonneux (Mémorial Australien). Logies en transfers: wij maakten de tocht in het dal tussen de eerste en tweede coronagolf in 2020. Niet-gereserveerd logies vinden was, behalve in de drukbezochte plaatsen in de baai, geen enkel probleem. Transfers met fiets op de trein tussen alle etappe plaatsen (behalve Péronne) zijn vlot mogelijk. ONLINE

FOTO’S

2021-1 Op Weg |

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

Fietsen door de Bomen

Het Limburgse project Fietsen door de Bomen heeft de Dezeen Award 2020 voor ‘beste Architectuur-Infra structuurproject’ gewonnen. Dit is al de vijfde inter nationale award voor Fietsen door de Bomen. Dezeen is het meest invloedrijke tijdschrift ter wereld voor architectuur, interieur en design. Fietsen door de Bomen is een iconische fietsbrug van 700 m lengte op het fietsknooppuntennetwerk in Hechtel-Eksel die je via een dubbele cirkel tot 10 m hoogte tussen de kruinen van bomen laat fietsen. Er waren vijf andere laureaten (twee uit Londen, twee uit Kopenhagen en één uit Israël), die meedongen naar de trofee en door een jury van 75 vooraanstaande figuren uit de architectuur- en designwereld beoordeeld werden.

Fietsroute van het jaar Ook dit jaar wordt in het kader van de Fiets en Wandelbeurs (die in België uitgesteld is naar het weekend van 1 en 2 mei) weer een trofee uitgereikt aan de mooiste nieuwe fietsroute van het jaar. Er zijn vier routes genomineerd voor deze verkiezing. Tijdens de Fiets en Wandelbeurs in de Jaarbeurs van Utrecht die op 7 en 8 mei zal plaatsvinden, zal de trofee aan de winnende route worden uitgereikt. LF Kustroute (610 km) in Nederland: een combinatie van de voormalige LF1 (Noordzeeroute) en LF10 (Waddenzeeroute). Het traject werd over ruim 150 km vernieuwd en voert van Cadzand tot Bad Nieuweschans. De route geeft een goed beeld van het Zwin, de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, de Maasvlakte, het Zuid- en Noord-Hollandse duinlandschap en de Waddenkust. De oude terpen en wierden en vooral de Deltawerken, Afsluitdijk en kustverstevigingen geven een impressie van de eeuwenoude strijd tegen het water. Onderweg passeer je tal van mondaine of knusse badplaatsen, vissershavens en stadjes met een verhaal. LF Zuiderzeeroute (440 km) in Nederland: een combinatie van de vroegere LF21 (Amsterdam – Afsluitdijk), LF22 (Afsluitdijk – Kampen) en LF23 (Kampen – Amsterdam). De route werd over bijna 100 km vernieuwd met trajecten door het oude Zuiderzeestadje Vollenhove en het voormalige Zuiderzee-eiland Schokland. Dit rondje om het huidige IJsselmeer voert je door de rijke historie van de woeste en gevreesde Zuiderzee die pas vorige eeuw is getemd door het aanleggen van de Afsluitdijk. Onderweg passeer je tal van vissersplaatsjes en leer je meer over de watersnoodrampen en de tijden van de Hanze en de Oost-Indische Compagnie.

| Op Weg 2021-1

Iron Curtain Trail (420 km) in Oostenrijk, Tsjechië en Slowakije: het deel van de Iron Curtain Trail van Gmünd naar Bratislava. De route loopt aan beide zijden van het vroegere IJzeren Gordijn, meestal op fietspaden of rustige wegen door een afwisselend landschap van bossen, wijngaarden, landbouwpercelen en rivieren. Onderweg passeer je restanten van versperringen, gebieden die verlaten moesten worden en het indrukwekkende IJzeren Gordijn Monument bij de samenvloeiing van de rivieren March en Donau. Het traject voert door diverse Tsjechische stadjes die in oude luister zijn hersteld. De route is gerealiseerd in het kader van een Euregio Project. Oranjefietsroute (225 km) in Nederland en Duitsland: een route van Apeldoorn naar Moers in de Nederlands-Duitse grensstreek langs sporen van het koningshuis Oranje-Nassau. Het traject volgt fietsknooppunten en sluit aan op de in 2013 gelanceerde Oranjefietsroute van het Duitse Lingen naar Apeldoorn. Onderweg passeer je vele kastelen en monumenten die getuigen van de roemrijke geschiedenis van de Oranjes: Paleis het Loo, Kasteel Huis ten Bergh in ’s-Heerenberg, de Hanzestad Doesburg, de Zwanenburcht in Kleef, het stadje Rheinberg, het pittoreske Orsoy en het kasteelpark van Moers.

Fietsen in Oud‑Holland In deze coronatijd van dicht bij huis blijven komt Cycling Europe/ Paul Benjaminse met een leuk geschenkje: de gratis fietsgids Fietsen rond Oud Holland. Deze bestaat uit zeven uitgebreide routebeschrijvingen die je als epub (voor de e-reader) of pdf kan downloaden. De routes situeren zich in de provincies Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland. In elke streek kan je kiezen uit lussen van 40 tot 80 km. De lussen gebruiken grotendeels fietsknooppunten en LF-routes. Via het knooppuntennetwerk kan je ook trajecten met elkaar verbinden tot langere tochten. Het zijn niet alleen routes door de regio maar ook door de tijd. Beelden van nu en vroeger nemen je vijftig of honderd jaar mee terug in de tijd, toen het ontdekken van een regio nog in de kinderschoenen stond. In de gidsjes staan ook fietsenmakers vermeld en horeca langs de routes die waarschijnlijk in deze corona tijd open zijn. Info, tracks en downloaden: www.cyclingeurope.nl/ routes/oudholland.

Gelukkige fietser Nederland is een ideaal fietsland: overwegend, plat en met een goede infrastructuur. Geen wonder dat de meeste Nederlanders fietsliefhebbers zijn. Kees Valkenburg is meer dan een gewone liefhebber.

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS

FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS FIETSNIEUWSFIETSNIEUWS Christina Bloem

Hij is een echte fietsfreak. Hij bouwt ze, verbouwt ze, verhandelt ze en maakt vele fietstochten. In het amusante boek Het geluk van fietsen beschrijft hij zijn relatie met de fiets in de breedste zin van het woord. In een min of meer chronologische volgorde neemt hij ons mee door zijn leven, vanaf zijn studententijd, wanneer hij alles op zijn fiets vervoert. Daarbij vormt zijn fiets altijd de rode draad. Omdat hij details opmerkt die anderen vaak ontgaan, ziet hij de absurde en humoristische kant van het leven. Uitgeverij Elmar, prijs € 17,99. www.uitgeverijelmar.nl

Fietsvakantiegeluk Sinds Marjolijn Zwolsman in 1987 voor het eerst met haar vriendje op fietsvakantie ging, heeft ze dat ieder jaar weer gedaan. Met datzelfde vriendje en met een tentje achterop. In het boek Gaan we morgen weer verder? Dertig zomers met fiets en tent door Europa onderzoekt ze waarom ze dit nog steeds zo leuk vindt. In tien korte hoofdstukken neemt ze telkens een thema onder de loep, zoals het leveren van een prestatie, het fietsen met kinderen, het tempo van de fiets, de romantiek van het kamperen, de dagelijkse zoektocht naar een kop koffie en het zetten van een stip op de horizon. Mensen met ervaring in fietsvakanties zullen veel herkennen, mensen zonder ervaring zullen veel antwoorden krijgen op hun vragen. Uitgeverij Boekengilde, prijs € 12,50. www.boekengilde.nl

Win!* 3x Het geluk van fietsen 3x Allgäu Radweg Surf naar www.groteroutepaden.be >opweg>win

Vijfduizend meter

Trekkershutten

De bekende wereldfietser Frank van Rijn heeft weer een nieuw boek geschreven over zijn fietsavonturen. De magische vijfduizendmetergrens gaat over zijn reis door Argentinië, Chili, Bolivia en Peru. Hij fietste over de enorme zoutvlakte van Uyuni in Bolivia, doorkruiste de kurkdroge Atacamawoestijn, bezocht maanvalleien en canyons en klom met zijn fiets of ook te voet herhaaldelijk tot ijzige hoogten in de Andes. Een paar maal passeerde hij hierbij de magische vijfduizendmetergrens, zoals op de vulkaan Chuquiamanta van 5559 m. Ook de ontmoetingen met allerlei mensen maakten deze reis tot een onvergetelijke ervaring. Dit boeiend geschreven boek geeft een goede indruk van wat het betekent om met de fiets door Zuid-Amerika te reizen. Uitgeverij Elmar, prijs € 21,99. www.uitgeverijelmar.nl

De Groene Koepel, beheerder van het netwerk van trekkershutten heeft een nieuwe website gelanceerd. Deze geeft veel aandacht aan de verschillende types hutten en de bijzondere locaties waar je kan overnachten. Je kan nu bijvoorbeeld zoeken naar hutten met basic voorzieningen of juist met meer comfort. Via het online boekingssysteem kan je gemakkelijk zien welke hutten beschikbaar zijn en meestal kan je ze ook via de website boeken. Er zijn 750 trekkershutten op 250 locaties in de Benelux. www.trekkershutten.nl

Nieuw bij Esterbauer Er verschenen weer enkele nieuwe gidsen in de serie Radtourenbuch Kompakt, de kleine gidsjes met het formaat van een CD. Prijs € 8,90, info en gps-tracks www.esterbauer.com. Allgäu Radweg. Deze bewegwijzerde route voert van Isny via Kempten en Schongau door de adembenemende Vooralpen naar Füssen. Het traject is 184 km lang, varianten en uitstapjes voegen daar nog 93 km aan toe. De route loopt grotendeels langs vroegere spoorbanen maar in de bosrijke heuvels van de Vooralpen moet je toch af en toe een aantal hoogtemeters overwinnen. Je passeert talloze meren, overblijfselen van de laatste ijstijd, en heel vaak word je begeleid door het klateren van riviertjes langs je pad. De uitzichten zijn overweldigend en de steden die je doorrijdt zijn schilderachtig en dikwijls zeer oud. Römer-Radweg. Op deze route volg je de sporen van de Romeinen in het gebied tussen Passau en Ems. Romeinse overblijfselen, musea en informatiepanelen vertellen je de bewogen geschiedenis van de streek. De rivieren Donau en Inn vormden destijds de grens van het Romeinse Rijk. Grote

delen van de route rij je dan ook gemoedelijk langs rivieren en door vlakke rivierdalen. Er zijn echter ook hoogteverschillen te overwinnen. Afhankelijk van de gekozen variant is de route 258 of 274 km lang. Gurkenradweg. Op deze lus van ruim 260 km kom je alles te weten over de beroemde ‘Spreewälder Gurken’. Augurken dus. Je fietst daarbij op goed bewegwijzerde wegen door een schitterend, tot Unesco Biosfeergebied uitgeroepen landschap. Je rijdt langs romantische dorpen en oude stadjes, allerlei andere bezienswaardigheden en natuurlijk vele augurkenvelden. Startpunt van de route is Lübben (Spreewald). De rivier Spree en andere waterlopen en meren spelen een grote rol en enkele delen van het traject voeren langs vroegere spoortracés.

2021-1 Op Weg |

GEBETEN DOOR HET VIRUS | Juan Holgado Pablos

De Barranc de la Maimona op de GR 7.

Op meerdaagse tocht, elke week weer en werkte blos is 75 jaar Juan Holgado Pa belangrijke anager voor een als financieel m dententijd adrid. In zijn stu uitgeverij in M rgen wanweekend in de be elk a jn bi j hi ng gi het werk en. Toen hij voor delen met vriend verhuisde, ar de hoofdstad van Salamanca na ij bleef zijn l alleen op uit. H trok hij er meesta geschreven schrijven in hand belevenissen op randerden die rond 1990 ve wandelnotities, ado.com, www.juanholg in de website alle GR’s en to’s over zowat met tekst en fo PR’s in Spanje.

| Op Weg 2021-1

Al wie in Spanje dagen aan één stuk wil wandelen duikelt na wat zoekwerk op internet onvermijdelijk in de ‘Cuadernos de Viaje de Juan Holgado’. Zou er op het Iberische schiereiland nog één GR te vinden zijn waar Juan zijn voet afdrukken niét heeft achtergelaten? Toen ik vele jaren geleden in volle voorbereiding op drie weken GR 1 ‘Sendero Historico’ met Juan in contact kwam, werd me metéén duidelijk dat deze man meer dan wie ook gebeten is door het wandelvirus.  Interview: Willem Dhaenens - Foto’s: Juan Holgado

De Ermita de San Pantaleón langs de GR 1 in Burgos.

Juan, vertel ons iets over jezelf en hoe je aan het afstandswandelen bent begonnen. Rond het begin van de jaren 70 woonde ik in Salamanca en in de winter ging ik elke zondag naar de Sierra de Gredos met een grote groep studenten: drie gecharterde bussen vol dolenthousiaste jongeren. Na een tijdje werden de relaties hechter tussen vier vrienden, die het wat riskanter en interessanter wilden maken. Van de Gredos ging het naar de Picos de Europa, tot ik vanwege mijn job moest verhuizen naar Madrid en er nog slechts één goede wandelvriend overbleef. Die was 22 jaar ouder dan ik en haakte af op z’n 75ste. Sindsdien trek ik alleen de bergen in, en dat doe ik nog steeds meermaals per week. Hoe en wanneer is ‘Cuadernos de Viaje de Juan Holgado’ ontstaan? Hoewel ik ook in de Franse Pyreneeën een aantal staptochten deed, heb ik me altijd gefocust op het Iberische schiereiland, de Balearen en de Canarische eilanden. De gewoonte om mijn wandelervaringen in notitieboekjes op te schrijven stamt uit het prille begin. Die boekjes en mijn dia’s deelde ik met vrienden die erom vroegen. Ze werden van hand tot hand doorgegeven totdat het internet verscheen. In het begin van de jaren 90 begon ik een soort reisblog via andarines.com, het ideale medium om mijn ervaringen veel ruimer te delen aan iedereen die interesse had. Uit die blog is dan mijn eigen website gegroeid. Hoeveel mensen consulteren deze onuitputtelijke bron van informatie? Het heeft me veel werk gekost om die website op te starten, maar het resultaat is het waard

In de buurt van Pola de Laviana-Levinco langs de GR 109.

geweest: gemiddeld 200 dagelijkse bezoekers bevestigen dat. Dit heeft me gezegend met vrienden van over de hele wereld: Finland, Groot-Brittannië, Australië, Duitsland, Frankrijk, Portugal, België enz. Het zijn fans die ik persoonlijk heb ontmoet of met wie ik een vaste relatie onderhoud per mail. Met sommigen onder hen ben ik ook samen op stap gegaan. De bekendste is John Hayes, die de gids schreef over de GR 1 ‘Sendero Historico’ in de reeks Cicerone Guides.

Mijn website trekt 200 bezoekers elke dag, en daar zijn veel vriendschappen uit gegroeid. Wat betekent de wandelsport voor jou persoonlijk? Wandelen is een uitstekende activiteit om gezond te blijven, om het contact met de natuur te versterken en om nieuwe vrienden te maken, of het nu reisgenoten zijn of mensen die je tegenkomt langs je pad, in de dorpen en de bergen. Wandelen over grote afstand is voor mij in de eerste plaats een ontsnapping uit de grootstad, en voordien ook weg van de spanningen op het werk. Het is een uitdaging om me in een avontuur te storten, want ik ben

meestal alleen op stap. De nieuwsgierigheid is groot om nieuwe landschappen te ontdekken die we normaal enkel op tv kunnen zien. Daar lijkt altijd alles zo ver weg, maar al die pracht is amper een treinrit van je deur verwijderd. Vertel ons over een magisch moment op één van je favoriete GR-routes? Het is erg moeilijk om een route boven een andere te kiezen, omdat er zo veel factoren zijn die een rol spelen: stralende zon of gietende regen, prille lente of kleurrijke herfst, je eigen stemming, tegenslag met het materiaal, enz. Als leidraad hanteer ik het principe om een route nooit tweemaal te bewandelen. Een absolute meerwaarde voor mij zijn de bomen, ongeacht of het nu beuk is of kastanje, eik of hulst, buxus of berk, lariks of els. In het bos ontpopt de tocht zich tot een mythische droom: magische momenten in de eenzaamheid van een beukenbos op een herfstdag, luisterend naar het geluid van vallende bessen, vogels en eekhoorns, het zachte geruis van een beekje dat over de bladeren kabbelt, terwijl zonnestralen zachtjes tussen de takken doordringen, vooral in de vroege uren van de dag wanneer de geur van humus intenser is. Wat een genot voor de zintuigen!

2021-1 Op Weg |

Met de GR 1 boven op de Pico Curavacas.

Denk je dat wandelen in Spanje wel de appreciatie krijgt die het verdient? Hoewel wandelen in Spanje nog in zijn kinderschoenen staat en we nog een lange weg te gaan hebben om het niveau van andere Europese landen te bereiken, merk ik de laatste jaren een aanzienlijke toename van enthousiaste mensen, vooral in de buurt van grote steden. Wandelen is aan een opmars bezig!

Misschien ben ik al wel een paar keer de aardbol rond gewandeld in eigen land.

Wanneer werden de eerste Spaanse ‘Senderos de Gran Recorrido’ uitgetekend en wie zorgt voor het onderhoud? De GR-paden staan onder controle van de FEDME (Federación Española de Deportes de Montaña y Escalada) die in elke deelstaat weer onder een andere naam verschijnt, zoals in Asturië de FEMPA, in Catalonië de FEEC, in Aragon de FAM, in Galicië de FGM, enz. De FEDME werd al in 1921 opgericht en telt vandaag 113.000 leden. Wil je op zoek gaan naar een GR of PR in de regio waar je op vakantie bent dan surf je best naar www.misendafedme.es. De GR1 of ‘Sendero Historico’ was de eerste, in het begin van de jaren 70. Sindsdien worden de GR’s systematisch genummerd en gecatalogeerd. Ik ben zelf geen lid van de organisatie, ik heb het vroeger erg druk gehad met mijn werk

| Op Weg 2021-1

Het Castillo de Castellar vlakbij het eindpunt van de GR 7.

en gezin. Telkens als ik fouten of gebreken aan tekens in de GR’s zag, heb ik ze wél aan de verantwoordelijken van de organisatie gemeld en zo wellicht ook mijn steentje bijgedragen om de routes op het terrein in orde te houden. Wat vind je van het GR-netwerk in Spanje? Zijn er nog blinde vlekken zonder GR? En hoeveel vrijwilligers werken er mee? De meeste vrijwilligers werken op lokaal niveau, want elke deelstaat heeft zijn eigen organisatie en ledenadministratie. Er zijn inderdaad véél verschillen in het onderhoud van de wit-rode tekens, de wandelbomen en de infopanelen, afhankelijk van het gebied waar de GR passeert. De best georganiseerde regio’s liggen in het noorden (Catalonië, Baskenland, Asturië). Natuurlijk zijn er nog gebieden waar geen GR doorheen loopt, maar beetje bij beetje worden die hiaten opgevuld. Heb je enig idee hoeveel kilometer je ooit op GR-routes hebt gelopen, of hoeveel kilometers wandelpaden er op jouw website terug te vinden zijn? Ik kan alleen maar zeggen: ontelbare kilometers. De GR 7 is bijvoorbeeld 1900 kilometer lang, om de langste te noemen. Misschien ben ik al wel een paar keer de aardbol rond gewandeld in mijn eigen land. Heb je nog enkele tips voor wie zichzelf beschouwt als een beginner in de wandelsport? Gewoon de natuur in gaan, je ogen openen, voelen wat je omringt, de zuivere lucht inademen: dat zou genoeg moeten zijn om je aan-

getrokken te voelen tot het wandelen. Het is geen activiteit die speciale fysieke of technische voorbereiding vereist, alleen het organiseren van de route, het plannen van het transport en de overnachtingen. Of het kan een verrassing zijn zonder enige planning, zeker als je met de tent op stap bent: dan geeft het niet waar je uitkomt of waar je heen gaat. Ik ben in ieder geval erg georganiseerd en ik plan graag alles op voorhand. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Al zal er altijd wel iets zijn dat tijdens de treinreis of de vlucht moet worden bijgeschaafd, maar dat is deel van het avontuur. En bij voorkeur niet met de auto naar je GR-pad rijden, por favor! Wat doe je om fysiek in vorm te blijven en die lange dagtochten in de bergen aan te kunnen? Elk jaar maak ik lange excursies van meerdere dagen in de Picos de Europa en de Pyreneeën, dus ik blijf naar de bergen gaan waar ik me als een vis in het water voel. Uiteraard vereist het langeafstandswandelen een dagelijkse training. Ik maak per week een of twee uitstapjes naar de Sierra de Guadarrama dicht bij mijn stad, om de fysieke en mentale vorm te behouden en de longen van zuurstof te voorzien. Tot een paar jaar geleden liep ik dagelijks 9 km op snelheid, nu heb ik dat vervangen door aan een trager tempo ongeveer 15 km te lopen. Dit interview is deels gebaseerd op een eerdere publicatie in ‘La Floresta’, een tijdschrift gewijd aan het milieu en de fauna en flora van Spanje, maar werd aangevuld met een recente babbel.

“De natuur ingaan en je ogen openen.”

“In de bergen voel ik me nog steeds als een vis in het water.”

De keuze van Juan

De GR 1 ‘Sendero Historico’ loopt van de Middellandse Zee in L’Escala aan de Costa Brava tot op de grens met Asturië op de Puerto de Tarna, 1250 km en 39.000 hoogtemeters doorheen de Pyreneeën, Navarra, het Baskenland en het Cantabrisch gebergte. Helaas werkten Galicië en Asturië niet mee om de GR 1 op hun grondgebied door te trekken, maar je kan daar de GR 105 en de GR 109 volgen over nog eens 450 km tot aan de Atlantische Oceaan. In de Cicerone gids van John Hayes vind je een mooie beschrijving van deze prachtige, misschien wel mooiste GR van Spanje, zeker als de geschiedenis van Spanje je interesse kan opwekken.

De GR 7 begint op de Ballon d’Alsace in de Vogezen en loopt tot Tarifa voorbij Gibraltar in Andalusië. De route is ruim 3300 km lang, waarvan 1400 km in Frankrijk en 1900 km

door Spanje. Bij ons heet de GR 7 ook ‘Senda Mediterranea’ omdat hij altijd dicht bij de Middelandse Zee loopt. Gelukkig ook niet té dicht bij de kust want daar is alles beton (wegen en appartementen) en plastiek (groenten- en fruitteelt). Deze GR is ook een onderdeel van de Europese wandelweg E4 die tot in Servië loopt.

De GR 10 ‘Senderos de la Miel’ loopt van Valencia tot in Lissabon, dwars door het centrale deel van de ‘Península’. Hij passeert ten noorden van Madrid door de Sierra de Guadarrama en ten westen door de Sierra de Gredos. Niet te verwarren met de Franse GR 10 in de Pyreneeën. ‘Onze’ GR telt 1150 km en je kan die in 65 dagen wandelen.

GR 1 maar lager dan de GR 11, van Ansó aan de grens met Navarra tot El Pont de Suert op de grens met Catalonië. Het vermelden waard langs deze GR is het ‘Bosque de la Pardina del Señor’ in de gemeente Fanlo (provincie Huesca): het bos is een van de rijkste aan biodiversiteit in de hele Pyreneeën en wordt als een van de meest spectaculaire van Europa beschouwd in de herfst.

De GR 223, bekend als de Camí de Cavalls (het paardenpad), loopt helemaal rondom het eiland Menorca. De route is 185 kilometer met een grote geologische afwisseling: hij loopt langs de prachtige stranden en door het binnenland met weilanden, akkerbouw en bossen, maar ook door steden zoals Mahón, de hoofdstad van het eiland in het oosten, en Ciutadella de Menorca in het westen.

De GR 15 ‘Senda Pre-Pirenáica’ loopt alleen in Aragon, hoger in het gebergte dan de

2021-1 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Waalse treinstappers Dat ‘treinstappen’ een populair concept is weten we als Grote Routepaden al langer. Ook in Wallonië kan je sinds kort van station naar station wandelen. De nieuwste gids van onze Waalse collega’s bevat 20 wandelingen tussen 40 treinhaltes of stations in de vijf provincies van Wallonië. De tochten brengen je langs mooie plekjes en volgen de bewegwijzering van GR-trajecten. De gemiddelde lengte is 20 km. Elke wandeling is voorzien van een uitgebreide wegbeschrijving, een kaartje en een aanduiding van de vertrektijden van de treinen bij starten eindpunt. De gids is een uitbreiding van de elektronische versie die eind 2020 verscheen. 20 rando’s en ligne de gare à gare dans les 5 provinces wallonnes is te koop in de GR-webshop. Foto Barbara Dessein.

West-Vlaanderen

Dankzij de Kusttram is onze kust zeer geschikt voor Groene Halte wandelingen. Er zijn er dan ook zes. Op de Groene Halte wandeling Westhoekreservaat en Calmeynbos (9,5 of 11 km) maak je kennis met het duinengebied van De Panne en het Calmeynbos. Deze route

Win!* 3x wandelkaart Ieperboog

3x Wandelen in Groot-Amsterdam 3x Neckarsteig

Surf naar www.groteroutepaden.be >opweg>win

| Op Weg 2021-1

werd grondig herwerkt. Een groot deel ervan loopt dwars door de duinen. De vernieuwde brochure is verkrijgbaar via de toeristische dienst van De Panne en de website van TreinTramBus. Prijs € 3. Leden van TreinTramBus krijgen een korting en kunnen de brochure gratis downloaden via de Ledenhoek. www.treintrambus.be

Bulskampveld

Het wandelnetwerk Landschaps park Bulskampveld is met 75 km uitgebreid en omvat nu ook Oostkamp en Sint-Maria-Aalter. Het netwerk biedt 225 km wandelplezier en verbindt het Brugse Ommeland (West-Vlaanderen) met het Meetjesland (Oost-Vlaanderen). Via de natuurgebieden de Warandeputten en de Leiemeersen kan je ook gemakkelijk oversteken naar het wandelnetwerk Velden en Meersen. De bestaande wandellussen werden in het netwerk opgenomen en staan nu als suggesties op de wandelnetwerkkaart. Er zijn daarom van deze routes geen individuele wandelkaarten meer beschikbaar. Ze blijven echter wel bewegwijzerd en downloadbaar via de website van Westtoer. In het Nieuwenhovebos in Oostkamp werd

de vijfde avontuurlijke lus van Expeditie Bulskampveld geopend, de laatste van een reeks duurzame wandelroutes voor het hele gezin. Alle Expedities hebben een lengte van 2 tot 3 km en zijn bedoeld voor kinderen van 4 tot 12 jaar. De kaart van het netwerk is te koop via www.westtoer.be of www.routen.be, prijs € 8.

Naar buiten Het nieuwe boek Buitenluchtleven laat zien dat er eindeloos veel wandelmogelijkheden in Nederland zijn. Van een wandeling van een uurtje of een halve dag tot een lang weekend. Je moet alleen even weten waar en Buitenluchtleven helpt je daarbij. Het is een inspirerende gids om Nederland te voet te ontdekken. Je vindt er wandelingen in meer dan 160 natuurgebieden, nationale parken, landgoederen en onverwachte inspirerende plekken midden in de stad. Met een pak tips van experts en wandelaars, overzichtskaarten en veel foto’s. Uitgeverij Fjord, prijs € 20.

Wandelnetwerk Amstelland Het Amstelland ligt ten zuiden van Amsterdam tussen Diemen en Aalsmeer. Het is een onverwacht groen gebied, ingeklemd tussen steden en dorpen met bossen, rivieren, molens en graslanden met vele vogels. In november is gestart met de aanleg van het wandelnetwerk Amstelland. De verwachting is dat het eind februari zal worden opgeleverd. Het knooppuntennetwerk wordt 300 km lang en zal bestaande ommetjes en langere routes verbinden tot één groot wandelgebied. Ook de onlangs vernieuwde langeafstandsroute Noord-Hollandpad is in het netwerk opgenomen. Het Wandelnetwerk Amstelland maakt deel uit van het netwerk van de provincie Noord-Holland en zal naadloos aansluiten op de netwerken van Zuid-Holland en Utrecht.

Groenaanbod Antwerpen De provincie Antwerpen is met een nieuwe website gestart: www.groenzoeker.be. Met GroenZoeker zal je op termijn het complete lokale natuuraanbod overzichtelijk op één

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS Christina Bloem

Nieuw bij Gegarandeerd Onregelmatig De routemakers van Gegarandeerd Onregelmatig hebben weer twee aan trekkelijke gidsen samengesteld. Je kan de routebeschrijvingen en gpx-tracks downloaden via www.wandelzoekpagina.nl of de papieren gids bestellen via www.gegarandeerdonregelmatig.nl. Prijs van de gidsjes € 16,95. Wandelen in het Vechtdal. Er zijn in Nederland twee rivieren die Vecht heten: de 42 km lange Utrechtse Vecht die van Utrecht naar het IJsselmeer loopt en de Overijsselse Vecht die in het Duitse Münsterland ontspringt en 167 km later bij Zwolle in het Zwarte Water uitmondt. Met de gids Wandelen in het Vechtdal leer je in twaalf rondwandelingen van 10 tot 20 km de Overijsselse Vecht kennen. Twaalf rondwandelingen tussen Gramsbergen en Dalfsen in het Nederlandse deel van de rivier voeren je langs schilderachtige dorpen, rietkragen vol zingende vogels, heidegebieden, zandverstuivingen en bossen met majestueuze loofbomen. Wandelen in Groot-Amsterdam. Ook onder de rook van Amsterdam kan je onverhard wandelen. Deze gids met 15 Trage Tochten van 10 tot 20 km binnen een half uur van hartje Amsterdam is er het bewijs van. Elf ervan hebben een ‘zandpadgarantie’ van 80%, al moet je in het poldergebied ‘zand’ niet al te letterlijk nemen. Het kan ook klei of veen zijn, maar in ieder geval onverhard. En dat is best uitzonderlijk zo dicht bij de stad. Deze routes nemen je mee naar het Waterland, de

kaart vinden: parkjes, speelplekjes, bossen, landwegen, picknicktafels, waterplekjes en groendomeinen. De provincie wil daarmee versnippering tegengaan en de bestaande blauw/ groene plekken beter met elkaar verbinden. Ook de fietsostrades, het fietsroutenetwerk en de wandelknooppunten worden opgenomen. De GroenZoeker is een platform in opbouw en dus nog niet compleet. Een aantal gemeenten heeft zijn bijdrage al geleverd, andere organisaties zullen volgen.

Breda

Op het Oranje-Nassaupad treed je in de voetsporen van het Nederlandse koningshuis. Dit pad voert door het

Gooise landgoederen en de duinen van het Kennemerland. Naast de elf onverharde tochten bevat de gids ook vier mooie stadswandelingen. Zelfs deze hebben een hoog percentage onverharde paden en tonen je de stad van een heel andere kant. Wandelen buiten de binnenstad. De populaire serie Wandelen buiten de binnenstad is er nu ook voor de smartphone. De nieuwe Buiten-de-binnenstad-app neemt je mee langs mooie en onbekende plekjes en vertelt over de bezienswaardigheden, openbaar vervoer en horeca. De app is gratis te downloaden in de App Store of Play Store, de steden kan je voor € 6,99 per stuk aanschaffen. Momenteel zijn Amsterdam, Arnhem en Eindhoven beschikbaar. Binnenkort volgen Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Groningen, Nijmegen en Zwolle. De routes zijn zeer gevarieerd, sommige zijn echte stadswandelingen, andere lopen van de stad naar het buitengebied of andersom. Info: www.wandelzoekpagina.nl.

groene gebied tussen Breda, de Belgische grens en Tilburg. De invloed van de Oranjes is nog altijd in deze streek merkbaar. De route is 136 km lang en is bedoeld voor sportieve wandelaars met interesse in cultuur. Je komt door historische steden, gezellige dorpen en enclaves met hun smokkelverleden in het grensgebied. Het totale traject bestaat uit zeven dagetappes, maar je kan ook kiezen voor vijf dagen (Kempenroute) of vier dagen (Baronieroute). De route volgt knooppunten en wordt beschreven in een bundel van acht losse routefolders. Uitgegeven door Toerisme De Baronie, prijs € 8,95. Te koop via www.wandel.nl.

Westerwoldepad uitgebreid

Het Westerwoldepad, in het zuidoosten van de provincie Groningen, tegen de Duitse grens, is grondig vernieuwd en uitgebreid. Het heeft nu een lengte van bijna 100 km. Het traject is opgedeeld in negen etappes en voert van Ter Apel naar Wedderbergen door een gevarieerd landschap met oude bossen, akkers, vennen, heidevelden en bijzondere plekken uit het verleden. De lustig meanderende beken Ruiten Aa, Mussel Aa en Westerwolde Aa vormen de ruggengraat van de wandellus. Het pad is in beide richtingen geel-blauw gemarkeerd. Je vindt de beschrijving, kaartjes en gpx-tracks via http://wandeleninwesterwolde.nl.

Op het Groot-Frieslandpad Zes dertigers ontmoeten elkaar 15 jaar na hun eindexamen op een reünie van hun middelbare school. In hun schooltijd waren ze vrienden, maar door verschillende studies zijn ze elkaar kwijtgeraakt. Ze besluiten samen in de weekenden het Groot-Frieslandpad te wandelen (de LAW die enkele jaren geleden de trofee voor de mooiste nieuwe wandelroute van het jaar won). De drie mannen en drie vrouwen beleven ieder het wandelavontuur op hun eigen manier. Als lezer loop je als zevende wandelaar met hen mee. Ik hoop dat ze een huilbaby krijgt is een vlot geschreven roman, zeker leuk als je zelf het Groot-Frieslandpad gelopen hebt. In gedrukte vorm of als e-boek te koop. Uitgeverij Fred Triep Multimedia.

Heuvelrug Vierdaagse Door pandemie dreigen ook dit jaar grote wandelevenementen zoals vierdaagsen niet door te kunnen gaan. Dit geldt niet voor de Utrechtse Heuvelrug Vierdaagse. Deze is volledig coronaproof gemaakt. Je wandelt individueel of met een stapgenoot viermaal een gekozen afstand (10, 15, 20 of 25 km). Je kan zelf bepalen wanneer je dat doet. Het hoeft niet aaneensluitend, je mag er heel 2021 over doen. Na inschrijving ontvang je een routegids en topografische kaarten. Het zijn rustige natuurtochten langs de mooiste plekjes van de Utrechtse Heuvelrug. Alle wandelroutes starten in het centrum van Maarn en zijn op de aan- en uitlooproutes na vrijwel volledig onverhard. Net zoals bij de ‘gewone’ vierdaagse ontvangen de

2021-1 Op Weg |

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

deelnemers een exclusieve herinnering. Alle info via https://tevoetonline.nl/specials/ heuvelrug-natuurwandelvierdaagse.

Nederlandse bergen

De Dutch Mountain Trail is niet de langste maar ongetwijfeld wel de zwaarste wandelroute van Nederland. Het is de opvolger van de ‘Seven Summits’ uit 2019, zeven rondwandelingen naar de Zuid-Limburgse toppen. De Dutch Mountain Trail verbindt die Seven Summits met elkaar. Hij loopt van Kerkrade naar Maastricht en neemt en passant ook stukjes van Duitsland en België mee. De route is bedoeld voor wandelaars met een goede (berg)conditie en kan, volgens de samenstellers, concurreren met een serieuze tocht in de echte bergen. Of dit waar is, moet de wandelaar zelf maar beoordelen. In ieder geval zijn er onderweg genoeg kuitenbijters. Het berggevoel is nooit ver weg: snelstromende beken, (Alpen)weiden, rotswanden en spectaculaire vergezichten. De route is niet bewegwijzerd maar te downloaden. Er is ook een gidsje te koop bij de VVV-vestigingen van Zuid-Limburg. In dit gidsje staan ook de losse rondwandelingen naar de Seven Summits. Uitgeverij Stichting Moving Mountains, prijs € 19,95. www.visitzuidlimburg.nl

Lille Lille is een interessante Franse stad met een Vlaams tintje. De stad maakte immers ooit deel uit van Vlaanderen. Lille heeft een bewogen geschiedenis achter de rug. In de middeleeuwen was Lille een welvarende handelsstad, in het tijdperk van Lodewijk XIV werd het een vestingstad en in de 19de en 20ste eeuw ontwikkelde het zich als industriestad. In het begin van deze eeuw onderging Lille een metamorfose tot kunst- en winkelstad. In 2004 bracht Lille het tot Culturele Hoofdstad van Europa en in 2020 werd de stad uitgeroepen tot Wereldhoofdstad van Design. De nieuwe gids Wandelen in Lille biedt drie wandelingen door deze veelzijdige stad. Ook het naburige Roubaix, Villeneuve d’Asq en het Louvre in Lens krijgen de nodige aandacht. Uitgeverij Odyssee Reisgidsen, prijs € 15,50. www.odyssee-reisgidsen.nl

| Op Weg 2021-1

WANDELNIEUWSWANDELNIEUWSWANDELNIEUWS

Nieuwe Franse topogidsen Bij onze zuiderburen verschenen enkele nieuwe of grondig vernieuwde topogidsen. Je kan ze bij de GR-webshop bestellen. Info: https://boutique.ffrandonnee.fr/topoguides L’Echappée Jurassienne. Deze gids werd grondig vernieuwd. De trajecten lopen nu door tot in Zwitserland en bieden 350 km wandelplezier. Verschillende GR-trajecten laten je het afwisselende Juralandschap ontdekken: dichte wouden, kloven, wijngaarden, watervallen, meren en door de UNESCO tot werelderfgoed geklasseerde zoutmijnen. In functie van je beschikbare tijd en wandelniveau kan je een eigen wandelprogramma samenstellen op de Echappée Jurassienne. Avonturiers die helemaal van Dole naar Nyon in Zwitserland willen stappen hebben daar ongeveer 18 dagen voor nodig.

La Bretagne … à pied. Bretagne heeft een heel eigen charme. Deze gids bevat 40 korte en langere wandelingen door het Bretonse landschap met zijn duizend gezichten. De zee met zijn puntige kapen, enorme zandstranden en kreken met de kleur van roze graniet of zwarte leisteen, waaraan de Bretonse kusten dikwijls hun naam ontlenen. Het land met zijn typische landhuizen, kleine karaktervolle stadjes en geheimzinnige bossen vol legenden.

Nieuw bij Conrad-Stein In de serie Outdoor verschenen enkele interessante nieuwe of grondig vernieuwde titels. Info en gpx-tracks: www.conrad-stein-verlag.de Naturparks Schleswig-Holstein - 27 Wande rungen zwischen Nord- und Ostsee (€ 12,90). Het tussen de Noordzee en de Oostzee gelegen Sleeswijk-Holstein heeft drie fraaie natuurparken (Hüttener Berge, Westensee en Aukrug). Met de 27 tochten van deze gids kan je de heuvels met hun schitterende uitzichten en de stille heide- en weidelandschappen van deze parken verkennen. De wandelingen zijn verschillend van lengte en moeilijkheidsgraad. Neckarsteig (€ 10,90). De benedenstroom van de Neckar vormt met zijn diep ingesneden dalen en steile hellingen een bijzonder fraai rivierenlandschap. Je kan deze streek te voet verkennen op de 125 km lange kwaliteitswandelweg Neckarsteig. De gids beschrijft het traject in negen dagetappes. Ze zijn tamelijk kort gehouden zodat je vol-

doende tijd hebt om onderweg bezienswaardigheden te bezoeken of te genieten van het uitzicht vanaf een terrasje. De route volgt de bochten van de rivier door het Odenwald van het kasteel van Heidelberg naar Bad Wimpfen. Voor iedere etappe wordt de benodigde tijd, het aantal hoogtemeters en de mogelijkheden van horeca en openbaar vervoer aangeduid. Mittelschweden - 26 kurze Wanderungen im Fjäll (€ 12,90). Wie droomt er niet van om in het weidse Zweedse landschap te wandelen? In deze gids vind je 23 dagwandelingen en drie weekendtochten met overnachting in een hut in Värmland. Dalarna, Härjedalen en Jämtland. De afwisselende wandelingen voeren door het typische Zweedse landschap met bergen, wouden en watervallen. Voor iedere wandeling wordt beschreven hoe je bij het startpunt komt, waar je onderweg mooie rustplekken vindt en hoe de route bewegwijzerd is. Bovendien staan er vele tips in voor wandelaars met kinderen of een hond. Een ideale gids voor toeristen die een rondreis door Zweden willen combineren met wandelingen.

WANDELAVONTUUR | België

Over de heuvels tot aan de oever van de Dender Betoverende landschappen tussen Ronse en Ath Tussen Ronse en Bergen, ingeklemd tussen de Vlaamse Ardennen en de Borinage, bevindt zich een verborgen parel. Een vakantieparadijs, nog niet platgetreden door hordes toeristen, door de eeuwen heen gevormd voor de wandelaar die de eenzaamheid opzoekt. Ik wandelde door het noordelijke deel, Le Pays des Colinnes, van Ronse tot Ath via de GR 129. Æ Tekst en foto’s Lode Maesen

Door de velden rondom Sémenil.

2021-1 Op Weg |

Ronse Windstoten verhinderen me ’s ochtends bijna om op tijd in station Gent-Dampoort te geraken. De fijne miezer en de warmte, die nog is blijven hangen als een aandenken aan de vorige dag, doen mijn frustratie toenemen en ik ben al aan het zweten nog voor het avontuur goed en wel begonnen is. De trein missen is géén optie, want dat zal me twee uur kosten en maken dat ik vanavond maar laat zal thuiskomen, te laat om de jongens nog in bed te steken. De hele treinrit lang zijn mijn medepassagiers en ik de mond gesnoerd met een mondmasker. Een vreemd zicht, een noodzakelijk ongemak, dat me in Ronse zo snel mogelijk de stationsomgeving doet verlaten om mij van mijn muilkorf te verlossen. Bovendien is er niets te zien, de straten zijn verlaten op deze druilerige zondagochtend en om iedere hoek staan wel één of meerdere woningen te koop. Het lijkt wel of niemand hier nog wil wonen en Ronse leeg trekt, ondanks de wonderschone ligging op de grens van de Vlaamse Ardennen en Le Pays des Colinnes.

Duikende zwaluwen Via de oude spoorwegberm L87, die aansluit op de ‘mijnwerkerslijn’ komende van Zottegem die eerder al mijn pad kruiste, wandel ik al snel de agglomeratie uit en duik de natuur in. Enkele wandelaars en fietsers kom ik nog tegen, maar voor de rest van de dag loop ik nagenoeg eenzaam en alleen. Het lijkt het weer niet om buiten te komen: nat en windering, koud en kil vanachter het keukenraam. Maar buiten is het broeierig warm en een T-shirt is me al snel te heet. De continue miezer en windvlagen doen me toch een windjack aantrekken. Liever zweten en stinken dan verkouden en twee weken quarantaine riskeren. Een bocht om en een goudbruine eekhoorn kruipt een meter voor mij een boom in. Enkele stappen verder suizen de zwaluwen in duikvlucht over de velden neer. Vinnig door de grauwe lucht zwevend, op zoek naar vliegende insecten laag bij de grond, teken dat er slecht weer op komst is.

Rust, peis en vree De taalgrens over waan ik me even in Nederland met de authentieke Moulin du Cat Sauvage uittorenend boven het landschap. Als een wachter van een pittoresk landbouwlandschap, dat onaards als een sprookjeswereld of een schepping van Tolkien aandoet. Rollende velden en goudgele akkers dalen af naar met

| Op Weg 2021-1

kleine stroompjes doorsneden valleien, afgeboord door houtkanten en versnipperde bosrestanten. Een vakantiegevoel overkomt me, als in ruraal Frankrijk waar géén enkele toeristische bezienswaardigheid terug te vinden is, behalve rust, peis en vree. Net voor ik het gehuchtje Sémenil binnenwandel kom ik voorbij een klein huisje van een houtkunstenaar. Een vaalgeel lemen hutje met in de tuin kleurrijke houten standbeelden, één voor één met een kettingzaag gekerfd uit een dikke boomstam. Het lijkt wel een peperkoekenhuisje, maar de heks is niet thuis. Verderop kom ik nog veel kleine gestes tegen, in de vorm van gedichten opgedragen aan de wandelaars die via de trage wegen deze streek doorkruisen. Kapelletjes, groot en klein, van halve kerken tot verscholen nissen in hoevemuren, liggen gedrapeerd overheen deze heuvels. Tekens van een ver verleden waarin de bewoners niet meer hadden dan God om over een goede oogst en een voorspoedig leven te waken.

Enkel de occasionele kreet van een pauw in het bos verderop doorbreekt deze illusie van perfecte stilte.

De Oostelijke Dender in Ath.

Lift? Nee bedankt! Bij de doorgaande weg even verderop krijg ik spontaan een lift aangeboden. De eerste keer na honderden GR-kilometers. Totaal uit mijn lood geslagen blijven de Franse woorden in mijn keel steken, al lukt het me uiteindelijk wel met een eenvoudig handgebaar de lift af te wimpelen. Blijkbaar is wandelen voor het plezier, als vertier, voor sommigen nog steeds een curiosum. Zeker in dit wandelparadijs waar de lokale bewoner wel vergroeid lijkt met zijn trouwe vierwieler. Op de helling naar Longbonne, net voor het bos, stormt een kudde koeien de weide door naar beneden, de diepte in, op weg naar hun dagelijkse melksessie. Spontaan, zonder zichtbare aanleiding, alsof de klok net twaalf uur slaat.

Rust in het hoofd Pauwenkreten Vermoeide benen en vooral een zeurende knie lijken me parten te spelen, net als een te beperkt ontbijt dat me al voor het middaguur doet stoppen om te eten. Ik kruis de laatste wandelaars van de dag en strijk neer in het natte gras op een veldweg ten westen van het Bois Lefebvre. In de diepte van de vallei kan ik nog net over het koren uitkijken. Het is nog frisgroen van stengel maar droogbruin van kop en golft mee in de ruisende wind. Nu pas zie ik hoe laag de zwaluwen, die ook toe zijn aan hun middagmaal, over de akkers scheren. Het kwetteren van de vogels en het ruisen van de wind lijken wel tot een eenheid verweven terwijl ik, als aan de grond genageld, mijn pistolets opeet en een laatste geut koffie wegwerk. Enkel de occasionele kreet van een pauw in het bos verderop doorbreekt deze illusie van perfecte stilte.

Tussen Warloche en Renowelz klieven de wieken van vier windturbines door het landschap, als reuze maaidorsers die het graan binnenhalen. Don Quichote zou zijn demonen tegenkomen, maar al wat ik zie is een lappendeken van vlas, graan, koren en andere gewassen wiegend in de wind. De miezerende neerslag was rond het middaguur gaan liggen, maar de hemel blijft onheilspellend betrokken terwijl de wind zijdelings op me inbeukt. Ik verbaas me over de mentale rust die me overkomt. Het weerkerende patroon van door mijn hoofd razende gedachten, dat gewoonlijk pas na een kilometer of 20 ophoudt en plaats maakt voor rust in het hoofd, was nu al bereikt na een tiental kilometer. De heilzame werking van het langeafstandswandelen lijkt alsmaar meer zijn vruchten af te werpen sinds ik Maastricht heb bereikt, inmiddels ruim een jaar geleden (wandeltocht van Gent naar Maastricht via de

De passerelle over de Dender in Ath.

Het houthakkershuisje in Sémenil.

GR 128 in 9 etappes, 2016-2019). Alles lijkt wel overdacht en er is niets meer om over te piekeren of om op verder te teren. En al wandelend door het Bois à Choques word ik me voor het eerst bewust van mijn geruisloze stappenpatroon, de gewaarwording van de perfecte alles opslorpende stilte.

Calvariemonument Boven op de Mont de Mainvault, vanop de trappen van een dichtgetimmerde conciërgewoning, kijk ik uit over een drinkwaterproductiecentrum. Een open vlakte met enkele bouwsels, een verlaten site, als een militair ‘no man’s land’. Op de flank van de heuvel ligt een calvariemonument uit 1775, dat ik pas na enig zoeken terugvind. Het is totaal niet aangeduid, weggedrukt in de vergeethoek. Het monument

en het productiecentrum had men evengoed van plaats kunnen wisselen. Men had ze beter van plaats gewisseld… Naarmate ik verder zuidoostwaarts opschuif, wordt de landelijke rust doorbroken door het geraas van de autosnelweg Brussel-Doornik. Iets waar ik het schijt van krijg, waardoor ik, bij gebrek aan beter, mijn gevoeg doe in zijn berm. Eenmaal deze barrière(s) genomen, doorbreekt de zon finaal het alles omhullende grijze wolkendek. Langsheen de spoorweg in Bouvignies verplaatst de bestuurder van een stilstaande terreinwagen, een man van middelbare leeftijd met ontbloot bovenlijf, zijn voertuig zodra hij mij ziet aankomen. Om enkele honderden meters achter mij opnieuw halt te houden. Deze omgeving leent zich klaarblijkelijk ook voor andere zondagmiddag activiteiten dan wandelen alleen.

85 mm 3

129

Ellezelles

Ronse

De laatste kilometers brengen me over de binnenkoer van een oude watermolen, prachtig gerestaureerd aan de oever van de Dender. Het landschap wordt al snel industrieel en later stedelijk, om uiteindelijk, als beloning voor het zware werk, het historische Ath in te duiken. Het stadje telt een schilderachtige dreef langsheen de Oostelijke Dender, een impressionante calvarie naast de Eglise SaintMartin en oude fortificaties met donjon in het centrum. Inmiddels is het terrasjesweer, maar wanneer ik het station bereik is de tijd te kort om nog terug te keren naar de Grand Place. Een blik pils op een bank in het park biedt een flauw alternatief, vooraleer ik op een volle trein, te vol naar mijn coronagoesting, huiswaarts keer.

PRAKTISCHE INFO

Op Weg 2021

Vloesberg

De GR 129 doorkruist het land van Brugge tot Aarlen

Ath

en is door middel van de gekende rood-witte streep-

GRP 123

Moulin du Cat Sauvage

jes in twee richtingen bewegwijzerd. Met 573 km is Sémenil

Saint-Sauveur GR

FresnesLez-Avaing

Bois Lefebvre

Longbonne

Wodecq

Ogy

Ellezelles – Dinant, met uitzondering van de eerste Ostiches

Bois à Choques Mont de Renowelz Mainvault GR 129

spoorwegberm – L87. Rebaix

Ath

ONLINE

KAART

TRACK

nd er

Bouvignies

kilometers van het station van Ronse tot aan de voet van de Moulin du Cat Sauvage die ik grotendeels aflegde zonder bewegwijzering over de oude

Warloche

Houtaing

lange traject van Ronse tot Ath is beschreven in de Franstalige gids La Belgique en diagonale! Tronçon

Lahamaide Œudeghien

het de langste wandelroute van België. Het 30 km

2021-1 Op Weg |

WANDELREPORTAGE | Nederland

Wandelen langs Friese dorpen Een sloot bij Lystewierrum.

Dertig jaar geleden woonden we in Friesland. We fietsten, schaatsten en maakten kleine ommetjes door het dorp met onze pasgeboren dochter. Maar wandelen? Nee, niet echt. Afgelopen zomer keerden we terug, voor een serieuze vierdaagse rondwandeling. Opnieuw veroverden de kleine dorpen, de machtige wolkenluchten en de enorme, weidse ruimte ons hart. Æ Tekst en foto’s Britta Schmidt

Als een biljartlaken We starten in Sneek, één van de elf Friese steden. Vrienden zwaaien ons uit als we rond het middaguur in noordelijke richting over het fietspad de stad uit wandelen. We volgen het Elfstedenpad, een LAW die zoveel mogelijk het parcours van de Elfstedentocht volgt. Deze in Nederland legendarische schaatswedstrijd van bijna 200 km over natuurijs werd voor het laatst in 1997 gereden. Heel Nederland, mijzelf inbegrepen, hoopt elke winter weer op de strenge vorst die nodig is voor een volgende editie. Eerlijk is eerlijk, onze eerste kilometers vind ik niet de mooiste. We lopen langs de Zwette, de oude trekvaart tussen Sneek en Leeuwarden.

| Op Weg 2021-1

Met links een nieuwbouwwijkje en rechts een doorgaande weg met veel autoverkeer. Het is even doorbijten, maar in Scharnegoutum wordt het beter. In de middeleeuwen lag het aan de Middelzee, een zeearm die diep het Friese land indrong. Nu staat op de oude terp een robuuste, bakstenen kerk en ernaast de oude pastorie, strak in de lak en in gebruik als Bed and Breakfast. Verderop een dorpshuis en een bescheiden supermarkt. Het is erg rustig op straat. Na de laatste huizen ontvouwt de wereld zich op grandioze wijze. Kilometers weiland, glad en groen als een biljartlaken. Grasland zover het oog kan zien. Met hier en daar een grote

boerderij met een nog grotere, nieuwe schuur erachter. Soms oude, hoge bomen rond het erf, vaak een trampoline in de voortuin. En boven dat alles steeds die eindeloze, blauwe lucht met ontelbare helderwitte stapelwolken. Wie elke kilometer iets anders wil, heeft hier niets te zoeken. Maar wie, zoals ik, ruim wil ademhalen, die is helemaal op zijn plek.

Een enkele kievit Na een paar kilometer wandelen we Bozum binnen, zo’n vierhonderd inwoners en een dorpscafé dat open is. Op het terras drinken we een heerlijke, ijskoude rivella. In goed gezelschap van de hond van de cafébaas, die eerst

Van Bozum door de weilanden naar de Zwette.

onze rugzakken besnuffelt en dan aan onze voeten komt slapen. Na een half uurtje moeten we hem toch wakker maken, onze pauze zit erop. Al snel lopen we weer over een betonpad van een tegel breed door de weilanden. De zon brandt ongenadig fel, schaduw is in geen velden of wegen te bekennen. De route brengt ons terug naar de Zwette. De wind ruist door het hoge riet langs de oevers. Andere wandelaars komen we niet meer tegen.

Wie elke kilometer iets anders wil, heeft hier niets te zoeken. Maar wie, zoals ik, ruim wil ademhalen, die is helemaal op zijn plek.

Dit is de ‘Greidhoeke’, een gebied tussen Leeuwarden, Franeker, Sneek en Bolsward. Met terpdorpen en grote boerenbedrijven. Met koeien die liters en liters melk geven, maar waar landbouw en natuur ook vaak botsen. We praten erover tijdens het lopen, het kan haast niet anders. De weilanden zijn te groen en te platgestreken. Waar zijn de boterbloemen en paardenbloemen gebleven? En de weidevogels, die zijn met veel te weinig. Een enkele kievit, dat is het wel ongeveer. Maar toch, maar toch, maar toch. Ik vind het er heerlijk. Wat een ruimte, wat een luchten. Wat een rust. Tegen vijf uur wandelen we het hotel in Weidum binnen. Een beetje moe maar vooral erg warm. We bestellen een biertje en krijgen een lokaal gebrouwen ‘Kâld Kletske’ voorgezet. ‘Gewoan een spesjaal bier’ meldt het etiket. Het smaakt bijzonder goed.

Stins We slapen twee nachten in Weidum en maken dus de volgende dag een rondwandeling. Eerst

naar onze oude woonplaats Mangtum, dan door het weiland over de smalle, verharde weg naar Jorwerd. Op de terp een gotisch/romaans kerkje uit de 11de eeuw. Schrijver Geert Mak schetste in zijn boek “Hoe God verdween uit Jorwerd”, een indrukwekkend portret van de veranderingen in dit kleine Friese dorp. We zien dat het kerkje open is, lopen naar binnen en worden getroffen door het sobere interieur. Schoonheid door eenvoud. En in tegenstelling tot wat Mak dacht, is God er weer een beetje teruggekeerd. Een kleine groep bevlogen mensen is hier bezig een nieuwe bezinningsplaats voor stilte en rust te creëren. Twee straten en we zijn het dorp weer uit. We passeren Hijlaard en Jellum. Dan zien we in de verte een stalen geraamte hoog boven de bomen uitsteken. Niet veel later lopen we in Beers onder een stenen poort door en staan midden onder de constructie. Het is een installatie van kunstenaar Bep Mulder: zijn ‘luchtspiegeling’ van de Uniastate, een 15de-eeuws ‘stins’ of steenhuis, afgebroken in 1756. Het werkt. In gedachten zie je muren, mensen….

2021-1 Op Weg |

Op de nieuwe wandelroute vernoemd naar de kloosterling Odolphus.

Friese paarden De volgende dag is het weer warmer. We vertrekken daarom vroeg. Het gras is vochtig van de dauw, in de bermen bloeien springbalsemien en manshoge kaardenbollen. Een paar Friese paarden, het oudste inlandse paardenras van Nederland, kijkt ons met gespitste oren aan. Prachtige dieren, indrukwekkend zwart, statig en met lange manen. In Boksum komen we langs bakker Sybesma. Het piepkleine winkeltje biedt tot onze grote vreugde ook koffie aan. Het komt compleet met een Fries Dúmke erbij, een met anijs gekruid koekje. Om plaats te maken voor andere klanten, drinken we het buiten op.

Odulphus In Blessum verlaten we het Elfstedenpad en stappen over op het Odulphuspad. Een nog jonge wandelroute, vernoemd naar de kloosterling Odulphus die in de 9de eeuw naar Friesland kwam om er het christendom te brengen. De route is 260 km en kronkelt vooral door de zuidwesthoek van de provincie. Precies wat wij nodig hebben om met een grote boog weer terug naar Sneek te wandelen. Een andere route, een ander landschap? Je zou het kunnen denken, maar het is niet zo. We slingeren weer door de weilanden en volgen dan het oude jaagpad langs de Bolswardertrekvaart.

Kunstinstallatie in Beers.

De meeste kloosters uit de tijd van Odulphus zijn verdwenen, maar wie doorloopt naar Boldsward kan er de 13de-eeuwe Broerekerk nog bewonderen, ooit onderdeel van het eerste Franciscanerklooster. Op het land dat we passeren wordt druk gewerkt. Gemaaid gras wordt gekeerd en ligt te drogen in de zon. Trekkers, met grote hoge aanhangwagens, voeren het af naar de boerderijen.

Het gras is vochtig van de dauw, in de bermen bloeien spring balsemien en manshoge kaardenbollen.

Aan het eind van de middag lopen we Winsum binnen. Onze B&B, een imposante, monumentale kop-hals-rompboerderij uit 1640, heeft een heerlijke tuin met hoge bomen die voor veel schaduw zorgen. We slepen stoelen naar buiten, strekken onze benen en doen een uurtje helemaal niets. Wanneer onze magen beginnen te rommelen, wandelen op ons gemak naar de enige eetgelegenheid in het dorp: de snackbar. In goed gezelschap van de plaatselijke jeugd eten we frieten met een kroket.

Koffiestop De laatste dag is het heet. We besluiten de lus naar Wommels af te snijden met een stukje zelfbedachte route. Daar lijken we al snel veel spijt van te krijgen. Een hoog hek verhindert ons om na de brug over de Bolswardervaart van de weg Lokaal biertje.

| Op Weg 2021-1

af te dalen naar het lagergelegen fietspad. We drentelen wat rond voor we de oplossing zien: een poortje in het hek, helemaal achter in de tuin van een boerderij. We sluipen voorzichtig over het erf, speuren naar slapende honden die we liever niet wakker willen maken, duwen het poortje open en staan even later opgelucht op het pad dat we willen volgen. Nog eenmaal wijst Odulphus ons naar een smal betonpaadje. En hij heeft het beste voor het laatst bewaard. We staan op een bruggetje over een sloot vol gele dotterbloemen, wandelen langs een nestwand voor oeverzwaluwen en horen dan het ‘ieuw, ieuw’ van de kievit. Het voetpad leidt ons tussen een rij bomen door en we staan in Lytsewierrum. Hoog op de terp staat de Gertrudeskerk en in een perfecte cirkel eromheen elf mooie huizen en een boerderij. Iets meer dan twintig inwoners. Slechts één toegangsweg. Wat een geluksvogels. Bovendien wonen er nog eens schatten van mensen. Direct buiten het dorp wijst een pijl met ‘Koffiestop’ naar een bakstenen huisje. Binnen staan een koffiezetapparaat en een waterkoker en liggen er ijsjes en blikjes fris in een koelkast. Voor fietsers en wandelaars. Zelfbediening, bijna alles is 1 euro, het geld mag in het bakje. Met moeite weten we ons na een half uur los te weken uit de comfortabele fauteuils. Dan is het steeds rechtdoor, langs een asfalt weg met hoge bomen. Een tikje saai maar de schaduw maakt veel goed. Het zijn de laatste drie kilometer terug naar Scharnegoutum. Naar de laatste torenspits. We slapen in – inderdaad – de oude pastorie naast de kerk. De gastvrouw kookt, de gastheer zet een tafel met stoelen klaar in de tuin, de wijn wordt ingeschonken en de borden vol geschept. Wie te voet komt, wordt in Friesland nog steeds warm ontvangen.

PRAKTISCHE INFO Leeuwarden

Op Weg 2021

Winsum

Weidum

Bozum

Route en bewegwijzering

eerste is een route van 260 km langs kerkjes

geen winkel of café (en die zijn dan vaak

en verdwenen kloosters door Zuidwest-

nog beperkt open). Hotels zijn er in de

Friesland. Wij liepen delen van traject

grotere plaatsen, op het platteland over-

13 Mantgum - Oosterlittensen en traject

nacht je vooral in B&B’s. Wij sliepen in

14 Oosterlittens-Lytsewierrum. Meer info

Hotel Weidumerhout in Weidum, B&B De

op odulphuspad.nl. Het Elfstedenpad volgt

Boskpleats in Winsum en B&B De Pastorie in

min of meer het parcours van de beroemde

Scharnegoutum.

schaatstocht langs meren en oude trekvaar-

Sneek, Leeuwarden en Mantgum hebben

ten en natuurlijk ook langs alle elf Friese

een treinstation. Vanuit veel dorpen is er

steden. De kleinste van de elf is Sloten, een

een busverbinding (www.arriva.nl) naar die

pittoresk plaatsje met zo’n 700 inwoners.

plaatsen, soms moet je eerst even naar de

Wij liepen (delen van) etappe 1 Leeuwarden-

doorgaande weg lopen.

Mantgum en etappe 2 Mantgum-Sneek.

Vooral op het platteland wordt veel Fries

Kijk voor meer info op wandelnet.nl >

gesproken. Handig om te weten: wandelen

Elfstedenpad.

is ‘kuierje’, een kerk is een ‘tsjerke’ en bij

Info

Onze tocht was een combinatie van het

Neem voldoende eten en drinken mee

Odulphuspad en het Elfstedenpad. Het

voor onderweg. Veel kleine dorpen hebben

vertrek roep je “oant sjen” (tot ziens). ONLINE

KAART

TRACK

COLUMN

Grande Randonnée 9

ail.com

Over onze Noorderburen en hun landje circuleren heel wat stereotypen: hun zelfvertrouwen en welbespraaktheid, het immer vlakke landschap en de strikt geordende wijken. Belgen

kijken er vaak met een mix van afgunst en bewondering naar. Toch ben ik wel een fan, stiekem. Ik houd ervan om te kuieren door hun gezellige steden, te kijken naar hun hofjes met vrolijke bloembakken en de spreuken te lezen die her en der in sierlijke letters oude wijsheden verkopen. Op de vrijliggende fietspaden en in de steden waar de fietser koning is, is het zelfs hip om met een omafiets te rijden. Op kampeerreis in Frankrijk zoeken we graag kleinschalige, kindvriendelijke campings op. Steevast komen we bij ondernemende Nederlanders uit. Daar hebben we geen probleem mee, zelfs dàt vinden we fijn. De kinderen treffen lekker gemakkelijk speelkameraadjes in hun eigen taal en aan de afwasbak kan ik vlotjes een praatje maken zonder naar woorden te zoeken. De obligate Belgenmop neem ik er zonder morren bij. Er is echter één ding waar ik me behoorlijk aan erger. “Wil je een jus d’orange?”, deur sluiten s’il vous plaît, de weg naar de strandboulevard: hun

verfransing van alledaagse woorden. Waarom zeggen ze niet gewoonweg sinaasappelsap, alsjeblieft en dijk? Waarom moet onze taal doorspekt worden met Franse termen? Ondanks die liefde voor het Frans vervingen mijn Nederlandse collega’s de term GR in LAW en werd de zuiders klinkende Grande Randonnée overal aangepast tot het koele langeafstandswandelpad. Zeg nu zelf, het bekt toch niet om de LAW 9 te lopen? De GR 9, dat klinkt pas uitnodigend! Zou ik het op ons volgend online teamoverleg met de Nederlandse collega’s van Wandelnet eens ter sprake brengen? Als ik het LAW 9 Pieterpad plots de Grande Randonnée 9 ga noemen, zullen ze dan ook stiekem fan zijn van mij? Of word ik dan tout de suite gepardonneerd voor mijn erreur? Barbara Dessein, GR-coördinator

2021-1 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | België, Frankrijk

Een blik op de Semois tussen Rochehaut en Poupehan.

De nieuwe Transardennaise Transardennaise 2.0. Met de fiets dwars door het land van Semois, Maas en Viroin. Als Hannibal over de Alpen. Deze fietstocht leidt je door de meest dramatische landschappen van de Ardennen – Belgisch en Frans – en de Viroinval. Over adembenemende fietspaden langs de rivieren, kaarsrechte grindpaden door de uitgestrekte bossen en smalle kronkelpaadjes in de wildere wouden tussen Bouillon en Chimay. Æ Tekst en foto’s Pieter Stockmans

| Op Weg 2021-1

De bekende Fondry des Chiens: ingestorte grotten die nu een afgrond vormen.

Op de oever van de Semois in de buurt van Botassart.

Mindful fietsen

De graftombe van de reus

‘Vandaag begin ik aan een waanzinnig avontuur’, schreef ik op 11 augustus 2020. Ik stond op het punt te vertrekken voor een tocht van 1600 kilometer, van het Hageland tot de krijt rotsen van Cap Gris-Nez. Niet in rechte lijn, maar met bochten, omwegen en omzwervingen. In mijn rugzak had ik plaatsgemaakt voor 214 gram Mindfulness voor Fietsers van Nick Moore. ‘Mindful’ fietsen lijkt een contradictie: snel vooruit razen en toch stilstaan in het hier en het nu. Maar ik wilde er beter in worden. Want het is een metafoor voor het dagelijkse leven. Je bewuster worden van jezelf en je plaats in het geheel kan helpen om met meer respect om te gaan met je leefomgeving. Ik deed eerst de volledige Transardennaise, de bekende mountainbiketocht van Malmedy tot Bouillon. Dit is mijn vervolg. Van Bouillon tot Chimay. Transardennaise 2.0.

Op het Belvedère van Bouillon, een 150-meter hoge toren in de bossen, weet je meteen waarom: hier zie je hoe dit stadje ingebed ligt in een adembenemend landschap dat doorkliefd wordt door de alomtegenwoordige Semois. Je ziet ook de bossen waar je even later met de fiets in duikt, om er aan de volgende rivierarm weer uit te komen met zicht op de 85-jaar oude abdij van Notre-Dame de Clairefontaine. Deze dakloze reiziger had bij de cisterciënzerzusters kunnen aanbellen voor een retraite, maar de roep van de reis was te sterk. En de zusters waren drie jaar geleden toch in ruzie uit elkaar gegaan. Geef mij dan maar de sacraliteit van de natuur, want bij de eerste aanraking met de Semois was het enige geluid het kabbelen van de rivier en het tsjirpen van de krekels. Plots zag ik een prachtige 12deeeuwse villa/vakantiehuis in het hart van het bos aan één van de rivierkronkels: Moulin du Rivage. Eigenaar Peter was zo vriendelijk me een bord pasta aan te bieden. En wat zeep, voor een bad in de rivier.

Mijn fiets de olifant Aan het Kasteel van Bouillon, dat monumentaal op de heuvelflanken boven het stadje uittorent, dook ik de bossen en het land van de Semois in. Op een landkaart zie je hoe deze rivier kronkelt tussen Bouillon en het Franse Monthermé. Die kronkels fascineerden me. In het echt bleek het landschap uitdagender dan wat mijn overmoedige ogen op de kaart hadden aanschouwd. Ik was Hannibal die over de Alpen trok, en mijn fiets de olifant. Maar Nick Moore indachtig – ‘het is merkwaardig hoe vaak de natuur mij als ik een langere of zwaardere route neem, beloont met een uitzicht dat ik anders nooit had gezien’ – is het geen probleem om de fiets even aan de hand te nemen en te stappen als het moeilijk wordt.

In het echt bleek het landschap uitdagender dan wat mijn overmoedige ogen op de kaart hadden aanschouwd. Op dat moment wist ik nog niet dat ik op deze paradijselijke plek in het midden van een natuurfenomeen stond. Dat zag ik pas nadat ik vanaf de villa omhoog was geklommen tot

aan het uitzicht op de Graftombe van de Reus. Dit ‘uitzonderlijk erfgoed van Wallonië’ is een van de bekendste uitzichtpunten van de Ardennen. De legende zegt dat hier een reus begraven ligt die verslagen werd door Julius Caesar. Een legende van 2000 jaar oud, dat is al even indrukwekkend als de werkelijke beeldhouwer van dit landschap: de Semois, die het in zijn eerste meanderende haarspeldbocht na Bouillon over duizenden jaren heeft gecreëerd.

Thou shall not pass Dan volgden een vijftal normale kilometers door het bos. Maar aan een van zijn meest idyllische oevers lokte de Semois me een verraderlijk landschap in. Op dat punt zou ik de passage met de fiets zelfs aan de meest avontuurlijke fietser niet aanraden: de ‘Laddertjeswandeling’, aan de felste haarspeldbocht van de Semois voor Frahan en Poupehan. Eenmaal ik erop was uitgekomen, bleef ik toch verder ploeteren. Hannibal zal zulke momenten ook gekend hebben, met zijn olifanten over de Alpen. Maar hij zette door. Plots verscheen Maria, een Russische die me krachtdadig duidelijk maakte: “Thou Shall Not Pass met de fiets”. Ik erkende mijn meerdere in de loodrechte ladderkokers waar geen fiets door kon, en nam een andere, niet minder prachtige route over smalle kronkelpaadjes door naald- en loofbossen, langs met mos overgroeide rotsen. Niet alleen de hoogtemeters benamen me de adem. Ook de uitzichten op de boven de bossen uitklimmende paden deden dat. Hoe dichter ik bij de rand van het bos kwam, hoe meer de kerkklokken van het eerste dorp Frahan me als een sirene lokten. Hier kan je, na oversteek over de brug uit 1926, genieten van een pannenkoek of aardbeienmilkshake.

2021-1 Op Weg |

Membre-sur-Semois op de rivieroever.

Mooie grindwegen door het bos en asfaltwegen langs de dorpjes Alle-sur-Semois, Mouzaive en Laforêt leidden me uiteindelijk tot in Membresur-Semois, een dorp aan de Franse grens waar ik besloot te stoppen. Ik had graag Frankrijk bereikt, maar de gps toonde nog uitgestrekte bossen en de avond viel al. Je eindigt best niet zoals Hannibals manschappen in de Alpen.

Into the wild De volgende ochtend wachtten me 80 kilometer, de Franse grens over, tot in Fumay. Ik was benieuwd wat de Franse Ardennen zouden brengen. De route tussen Membre en het volgende dorpje Bohan trok meteen het bos in. Mountainbikers geraken hier misschien wel fietsend boven, maar ik deed het met de fiets aan de hand. Eenmaal boven waande ik me in het paradijs. Wat ik niet in woorden kan beschrijven, is de unieke, zoete geur. Ik denk dat de natuur hier een aroma van naaldbomen en bloemen had gebrouwd. Die geur had ik mee naar huis willen nemen. Na zeven kilometer, midden in het Bois Communaux des Hautes-Rivières, toonde de gps een lijn op de kaart: de Belgisch-Franse grens. Ook in het landschap is dit zichtbaar: aan de Belgische kant naaldbomen en aan de

| Op Weg 2021-1

Fumay wordt bijna volledig omcirkeld door de Maas.

Franse loofbomen die samen een mooi symbiotisch spel speelden. Op het golvende bospaadje, pal op de grens, langs een zijriviertje van de Semois dat zo uit de plaatjes van oerbossen leek weggestroomd, krijg je een zalig ‘into the wild-gevoel’.

Aan de Belgische kant naaldbomen en aan de Franse loofbomen die samen een mooi symbiotisch spel speelden. Zijne Meanderende Schoonheid Eenmaal uit het bos laat je de grens achter en rijd je Frankrijk in. De eerste dorpjes over de grens – Les-Hautes-Rivières, Nohan, Naux, Thilay – zijn panoramisch gelegen in het landschap, maar ogen mistroostig vanbinnen. Afgebladderde verf waarmee ‘Café Tabac’ is geschilderd, naast prachtige herenhuizen en zwart-witfoto’s in het straatbeeld van hoe het vroeger was, herinneren aan een levendig verleden. Maar alle winkels waren verlaten en de herenhuizen in verval. Deze dorpjes lopen leeg. De Franse Ardennen hebben in Frankrijk het imago van achtergestelde regio. Uitstervende industrieën, geen werk voor jongere inwoners, slechte verbindingen met grotere steden in de buurt. Dit deed mij pijn. Het is deze economische verwaarlozing die onze Europese identiteit bedreigt. Het fietspad langs de Semois, die hier breed is en geschreven wordt als ‘Semoy’, was wél

mooi ontwikkeld: de Trans-Semoisienne, een ware verademing om op te fietsen. In het stadje Monthermé wachtte een uniek moment: een verfrissend bad in de laatste wateren van de Semois aan de Abbaye de Laval Diei, een groet aan Zijne Meanderende Schoonheid voor hij uitmondt in grote broer de Maas. En vanaf hier werd het landschap grootser, met meer grandeur. De industrie, en de statige landhuizen en kastelen langs de route verraden opnieuw een grootser verleden, maar het landschap heeft niets aan schoonheid ingeboet. De Trans-Semoisienne veranderde in de Voie Verte Trans’Ardennes, een spectaculair fietspad langs de Maas die statig in de vallei tussen hoge beboste rotswanden kronkelt.

Mont du Malgré-Tout Vanaf Monthermé volgde ik de Maas in zeven brede rivierarmen. In Revin had ik er bijna 40 kilometer over prachtige fietspaden van perfect asfalt op zitten. Daar draaide ik rechts op voor de beklimming van de Mont du Malgré-Tout. Op een afstand van 10 kilometer klom ik van 130 meter naar 500 meter hoogte. Maar geen zorgen: zoals de naam doet vermoeden geraak je ondanks alles wel boven, na zeven Tour-de-France-achtige haarspeldbochten. De volgende 16 kilometer reed ik dwars door het Bois Communaux de Hargnies, een gebied van intensieve houtkap. Op het einde kreeg ik met de D989 naar Hargnies en de D7 tussen Hargnies en Haybes mijn beloning van de dag: een ongelooflijke afdaling van maar liefst 10 kilometer lang. Aan één stuk euforisch rechtdoor vlammen, op zeven bochten na. Haybes en Fumay zijn vandaag dorpen tussen de rotswanden van de Maasvallei, maar de monumentale huizen doen aan een groots ste-

De Voie Verte Trans’Ardennes is een spectaculair fietspad langs de Maas.

Leisteen Zoon Rob, zelf fervent mountainbiker, hielp me de route uit te stippelen van Fumay langs het Belgische Viroinval en Couvin tot in Chimay. Eerst reden we vijf kilometer op de BelgischFranse grens, waar nog oude leisteenschachten in het bos liggen. De ondergrond rond Fumay zit vol met leisteen, en dat zie je aan de huizen. Ooit een grote industrie die deze regio rijkdom schonk, vandaag gesloten en heroverd door de natuur. De nieuwe leien dakpannen voor het huis van Robs familie moesten worden ingevoerd uit Spanje, naar de streek waar de grond er vol mee zit. Dan staken we de grens naar België over: een houten bruggetje over een piepklein riviertje in Bois de Couvin. Heerlijke eenrichtingspaadjes leiden je via Bois de Treignes tot in Oignies en verder naar Le Mesnil en de dorpjes aan de rivier de Viroin: Vierves en Olloy. Een paar van de mooiste dorpen van Wallonië, met een rijke geschiedenis. De vallei van de Viroin, een prachtig natuurgebied met uitdagende paden, is de geologische grens van de Ardennen. Hier en daar stuit je op een ongelooflijk uitzicht over de vallei. En dan, totaal onverwacht, een natuurfenomeen om U tegen te zeggen: Fondry des Chiens. Ingestorte grotten die nu een afgrond vol rotspieken vormen. Alleen hier, in de Viroinval, vind je dit fenomeen.

Voor je inspanningen word je beloond met het ene stukje paradijs na het andere: reusachtige bomen, als trollenbomen die zo uit Lord Of The Rings lijken weggelopen, kleurrijke heide, bosriviertjes, en dramatische paden langs rotswanden. Als je na zo’n rit de laatste kilometers over asfalt aan 40 kilometer per uur richting Chimay hebt gevlamd, zoals de renners in de

Tour de France over de Champs Elysées, en je komt ‘s avonds aan op je bestemming, uitgeput en vervuld van nieuwe ervaringen, doorweekt van de regen maar weer opgedroogd door de zon, als je telkens opnieuw aan de andere kant van onmetelijke bossen toch weer die volgende kerktoren zag verschijnen, dan ervaar je dat ongrijpbare: geluk.

116 mm PRAKTISCHE INFO

e nch

B Eau

Nismes Viroin Olloy Vierves Fondry des Chiens

Couvin

Oignies

Chimay

Chooz Maas

Le Mesnil

Haybes

Hargnies

Fumay

BELGIË FRANKRIJK

Rocroi

Revin

Gedinne

Mont du Malgré Tout Nohan Thilay

Auvillers-lesForges

Bièvre LesHautesRivières

Vresse

Semois

Monthermé Renwez

0 Op Weg 2021

CharlevilleMézières

Alle

Membre Frahan Sugny Poupehan

Maas

delijk verleden denken. In een van die huizen, 17de-eeuws, woont een Vlaamse familie. Ik was hen enorm dankbaar dat ik in deze rustgevende omgeving mocht recupereren.

Op de grens tussen België en Frankrijk.

Tombeau du Géant

Bouillon

1661, zoveel kilometer bedroeg mijn tocht

Fumay-Chimay (80 km).

van mijn Hagelands dorp Bunsbeek naar

In de volgende nummers van Op Weg neem

de krijtrotsen van Cap Gris-Nez. Onderweg

ik jullie verder mee door de natuurparken

fietste ik in het verlengde van de bekende

Avesnois en Scarpe-Escaut en door Frans-

Transardennaise

Vlaanderen tot aan Cap Gris-Nez.

(van

Malmedy

naar

Bouillon) verder tot Chimay, eerst langs de

Geluk

Semois, dan even Frankrijk in en tenslotte

De resterende vijftig kilometers van deze rit zijn uitdagend, maar van een zeldzame schoonheid.

langs de Viroin. Mijn etappes: Bouillon-

ONLINE

KAART

TRACK

FOTO’S

Membre (45 km), Membre-Fumay (85 km) en

2021-1 Op Weg |

INTERVIEW | Michaël Cassaert

Vlaanderen voor grote en kleine avonturiers Lannoo bracht recent het boek Avontuurlijk wandelen in Vlaanderen uit. Een schitterende wandelgids én een mooi kijkboek met 20 wandelingen ‘voor grote en kleine avonturiers’. Het zijn familiewandelingen van gemiddeld 6 tot 12 km lang waar het avontuur en de natuur centraal staan. Tijd om kennis de maken met Michaël Cassaert, de auteur die ook het Groot Wandelboek Vlaanderen en het Groot wandelboek Wallonië schreef. Æ Interview Christophe Deblaere Foto’s Koen De Langhe

Michaël, ben jij een gepassioneerd wandelaar? Ik maakte mijn eerste wandelingen toen ik tien jaar was. Ik wilde als kleine avonturier altijd buiten zijn, op zoek naar ongebaande paden. Later bracht ik al mijn vakanties in de Alpen door, waar ik niet alleen fantastische tochten maakte maar ook belangstelling kreeg voor planten en dieren. Het was een logische stap om daarna voor bio-ingenieur te studeren. Ik doceer nu natuur- en landschapsbeheer aan de Thomas More Hogeschool en ik schrijf wandelgidsen voor Lannoo. Ik heb het geluk dat ik nu om professionele redenen op stap kan en heel vaak op weg ben in de natuur. Als ik een

| Op Weg 2021-1

verre verplaatsing maak, dan probeer ik zoveel mogelijke routes op één dag te verkennen. Na zo’n dag kan ik wel eens dertig kilometer in de benen hebben. Voor de langste trajecten ga ik wel eens met de mountainbike op stap, tachtig kilometer zijn dan geen uitzondering. Welke wandelingen maak je het liefst? Ik houd ervan om een drietal dagen op stap te gaan. Je hebt dan de vrijheid om een traject af te leggen dat je zo lang of zo kort maakt als je zelf wil. Ik volg dan zonder al te veel voorbereiding een stuk GR. Die paden lopen het vaakst langs de mooiste trajecten. Het pad brengt mij waar het wil, ik heb alle tijd en neem mijn hangmat

met slaapzak mee voor als het laat wordt. Kan je iets over je wandeluitrusting vertellen? Ik ben helemaal geen materiaalfreak. Mijn oude plunje en een rugzakje volstaan. Maar toegegeven: ik heb een vijftal sets wandelschoenen. Dat moet wel, want er staan er altijd wel een paar te drogen als ik alweer met het volgende paar op weg ben. Ik koop leren schoenen van een goed merk met een stevige zool, anders verslijten ze te snel. Toch kies ik bij voorkeur voor het lichtere type, liefst een A/B schoen. Zeker als ik veel kilometers moet afleggen. Je hebt dan een soepele schoen nodig om geen blessures op te lopen.

In de Demerbroeken.

Een vraag over je nieuwste wandelgids. Hoe ben je ertoe gekomen om Avontuurlijk wandelen in Vlaanderen te schrijven? Voor deze nieuwe gids vond ik inspiratie in het wandelboek Avontuurlijk wandelen in de Ardennen, een uitgave van Lannoo die al lang niet meer verkrijgbaar is. Zo’n wandelgids uitgeven voor Vlaanderen was een extra uitdaging. We moeten toegeven dat de ‘avontuurlijkheid’ van Vlaanderen op het eerste zicht een heel stuk beperkter is dan deze van de Ardennen. En tegenover Nederland heeft de chaotische ruimtelijke ordening in Vlaanderen niet echt een bijdrage voor de natuur geleverd. Het is hier dus best moeilijk om grote, robuuste natuurgebieden te vinden. Maar onder de vele kleinere natuurgebieden zitten er echte pareltjes. En gelukkig is er door de inspanningen van organisaties zoals Natuurpunt en het Agentschap voor Natuur en Bos heel wat nieuw terrein bijgekomen. Voor welk doelgroep heb je deze gids geschreven? De wandelgids richt zich vooral tot families met jonge avonturiers. De focus ligt niet op het leveren van sportieve prestaties maar op echte natuurbeleving. Verken een spannend paadje of word verrast door een onverwachte ontmoeting. Waar dit toegestaan is kan je zelf je eigen pad banen door een stukje wilde natuur. Ik vermeld ook heel wat dieren in dit boek. Wie goed kijkt vindt altijd interessante sporen. Er zijn de wroetsporen van een everzwijn of de pootafdrukken van een ree. In het juiste seizoen en op de juiste locatie is de trefkans om het dier zelf te observeren bijzonder hoog. Dieren zoals de grote zilverreiger of de boomkikker zijn heel makkelijk te spotten. Ook al maal ik om pro-

Op de Kalmthoutse Heide.

fessionele redenen heel wat kilometers af, toch ben ik een echte pleitbezorger voor traagheid. Niets is zo fijn als jezelf zonder al te veel voorbereiding te laten ‘verdwalen’ in de natuur en daarbij nieuwsgierig elk interessant paadje en plekje te verkennen. Hoe stippel je een nieuw traject uit? Ik heb een breed netwerk van wandelvrienden en organisaties voor natuurbeheer. Die brengen mij op het spoor van nieuwe wandelgebieden. Eenmaal mijn huiswerk gemaakt, ga ik met de topografische kaart op het terrein. Ik noteer mijn track met ViewRanger en leg elke route meermaals af tot zowel het traject als de beschrijving optimaal zijn. Het is steeds zoeken naar het juiste evenwicht tussen een originele route en een

traject dat voldoende makkelijk te volgen is. En het pad moet uiteraard voor het publiek vrij toegankelijk zijn. Zo’n traject verkennen is best wel een hele klus. Een wandelvriend kon maar niet geloven dat wandelen ook hard werken kan zijn. Tot hij mij eens bij zo’n stevige dagtaak vergezelde. Daarna bedankte hij feestelijk voor een tweede uitnodiging. Heb je toekomstplannen voor nog meer wandelboeken? Het productiehuis Hotel Hungaria plant tegen 2022 een nieuwe filmreeks Onze Natuur, ontdek het wilde België (www.onzenatuur.be). Het wordt een schitterende documentaire, stijl David Attenborough. Ik zal het boek bij de serie schrijven.

Het allermooiste wandelgebied in Vlaanderen volgens Michaël Goh, dat is geen makkelijke vraag. De

verborgen hoekje te ontdekken, in elk

Kalmthoutse heide is prachtig, en

seizoen en op elk moment van de dag.

het Nationaal Park Hoge Kempen is

Natuurbeleving is opnieuw waar het mij

natuurlijk ook schitterend. Ik houd ook

om gaat.

heel erg van de Vlaamse Ardennen, al kom ik daar niet zo vaak omdat het voor mij nogal veraf is. Maar weet je, ik woon vlakbij het natuurgebied de Merode. Dat is een prachtig natuurgebied van 1.500 hectare met bossen, velden, heide en vennen. Het gaat over in de Demerbroeken met moerassen en hooilanden. Het mooiste voor mij is dat ik hier zo vlakbij woon. Ik ga er vaak wandelen en neem de tijd om elk

2021-1 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Italië, Slovenië, Kroatië, Bosnië, Montenegro, Albanië

Verliefd op de Balkankust

Ik beken, ik heb een langlopende liefdesaffaire met de Westelijke Balkan. Vorig jaar stelde ik een route boekje samen om die liefde te delen met een breed fietspubliek. Het was niet altijd makkelijk om de drukke kustweg te vermijden, maar het is op enkele kleine stukjes na uitstekend gelukt. Æ Tekst en foto’s Erik van den Boom

Sloveens schampschot Per trein aangekomen in Trieste raak ik meteen ondergedompeld in zuidelijke sferen. Het historische centrum is bijna als nieuw gezandstraald en de wijken waar de Triesters wonen en werken vormen een labyrint van kleine en soms supersteile straatjes. Scootertjes schieten er toeterend doorheen, aangelicht door warm gereflecteerd zonlicht. Lang blijf ik niet in Italië, want ik kan niet wachten om te fietsen. Een veerboot laat me lang nagenieten van de skyline van de stad, maar dan trap ik Slovenië binnen. Het is maar een schampshot, zonder veel klimwerk, maar het smaakt net anders, al was het maar door de taal. Kamperen doe ik op een camping

| Op Weg 2021-1

vlak bij het sprookjesachtige Piran. Het is half september en er is nog wel toerisme, maar in de ochtend heb ik het kuststadje bijna voor mij alleen. De volgende dagen zal ik nog ontelbare kuststadjes en -steden op mijn pad treffen, tot in Montenegro. Bijna allemaal hebben ze een oud centrum met kleine straatjes, maar anders dan Trieste zijn die smal en doorgaans autovrij. De bestrating van karstgesteente is door de vele voetstappen gaan glimmen.

Kroatische eilandenpracht Een oude spoorlijn, de Parenzana, leidt me vele kilometers door Istrië, het noordelijke schiereiland van Kroatië. De kustgebieden zijn behoor-

lijk druk met toerisme en verkeer, maar het binnenland is erg rustig. Enkele drukke verbindingswegen heb ik weten te omzeilen met weggetjes die fikse klimmetjes bevatten. Maar lang zijn ze niet en de beloning is veel landschappelijk schoon. En dan, na de laatste klim, krijg ik opeens uitzicht op de Kroatische Adriatische Zee met zijn beroemde eilandenpracht. Dit is het speelveld waar ik de komende tien dagen in mag vertoeven. Het uitzicht verveelt nooit. Ik heb het geluk om in de vroege ochtend over Cres, het eerste eiland te fietsen. Het zicht is helder en zelfs de bergen van de Velebit, een bergrug die de kust van het vasteland markeert, kan ik goed op de foto krijgen. Ik neem mijn

De beroemde brug van Mostar, een icoon van Turkse architectuur.

En dan, na de laatste klim, krijg ik opeens uitzicht op de Kroatische Adriatische Zee met zijn beroemde eilandenpracht.

Een dubbele aanbeveling voor Šibenik

Het groene eiland Korčula telt heel wat kleine weggetjes om te verkennen.

ontbijt aan een betonnen picknicktafel en ben even ontroerd dat ik via mijn gids velen naar deze prachtige landschappen mag leiden. Voor de eerste keer kom ik op het noordelijk deel van het eiland Pag. Naakte karstrots kom je vaak tegen in deze streken, maar hier beslaat het vrijwel het gehele eiland. Houtkap en overbegrazing zijn daar debet aan, de gure koude Borawind, die zelfs in de zomer af en toe waait, deed de rest. Maar het resultaat is iconisch. Er blijkt een bootje te varen van het eiland Rab naar de noordpunt van Pag, tenminste als de zee niet te woest is. In de late middag fiets ik door een gebied met olijfbomen. Er zou ergens een oeroude boom zijn en ik ga op zoek. Ik vind hem niet, maar wat ik aantref is een soort bijbels landschap, doortrokken van een betoverende geur van planten en schapenpoep. Ik spreek later een local en die kijkt daar allerminst van op. Hij vertelt me dat het een plantje is dat alleen maar in dit gebied groeit.

Zadar is de volgende kustplaats. Haar geschiedenis gaat terug tot de Romeinse tijd en je kan je rondwentelen in oude kerken. De ochtendmarkt in de oude stad ligt vol met lokale groenten en fruit. Pag-kaas zou heel bijzonder zijn en het is warempel duur spul. Toch even proberen en ja hoor, vreselijk lekker is het. Het bergachtige karakter van de kust zet zich voort in de eilanden, wat betekent dat de route veel klimwerk in zich heeft. Echte lange beklimmingen komen slechts sporadisch voor en af en toe heb je een dagje vlak, zoals het lieflijke landschap tussen Zadar en Šibenik. Maar pas op: hier zijn mijnenvelden! Wat betekent dat je niet verder mag dan de berm. De dorpjes zijn hier wat armoedig, maar de mensen vinden het fijn dat ik er kom. Het is zondag en het bier vloeit rijkelijk in het kleine cafeetje waar ik net mijn ketting aan het smeren ben. Jammer dat ik niet veel van voetbal weet, anders had ik uren met ze kunnen praten. Ook als je niet van kerken houdt, de kleine maar beroemde kathedraal van Šibenik krijgt van mij een dikke aanbeveling. Ik kan er mijn vinger niet op leggen, maar iets raakt me in dit gebouw. Is het de lichtval? De indruk die de doopkapel maakt, met het grillig bewerkte plafond? Misschien komt het omdat de oude stad veel intiemer is dan de meer bekende kustplaatsen. De bevolking is ook wat vriendelijker, net als in Zadar trouwens. Een tweede dikke aanbeveling krijgt de bierwinkel - waar je ook een pint kan drinken - met tientallen

Kroatische brouwsels, in flesjes met soms surrealistische etiketten. Jeffrey, de eigenaar, komt uit Dubrovnik. Hij brengt me op de hoogte van haar gelegaliseerde prostitutie in vroegere tijden, iets wat me onbekend was. Dit vooral om jonge vrouwen te beschermen tegen opdringerige heren.

En dan, na de laatste klim, krijg ik opeens uitzicht op de Kroatische Adriatische Zee met zijn beroemde eilandenpracht.

Groene eilanden Doorrijden naar Split kan alleen maar fietsvriendelijk door de Dalmatische heuvels, verder van de kust. Dorpjes zijn hier nogal verlaten. Het miezert en dat is niet verkeerd. De natuur, die hier redelijk groen is, staat in de vernis. Tijdens de afdaling naar de zee kijk ik uit op de volgebouwde kuststrook en de grote stad Split in de verte. Pal voor de veerboothaven sla ik op de markt vers eten in. Vlak ernaast begint de oude stad, die wemelt van de Italiaanse toeristen. Ik kan niet wachten om de boot naar Korčula te nemen. Nu volgen de groene eilanden. Het brengt een andere sfeer in de reis, onder meer door de uitgebreide wijngebieden. Korčula heeft vooral witte wijnen, Pelješac rode. Wie tijd heeft kan hier heel wat rondtuffen over vele kleine weggetjes die er op de noordelijke eilanden niet zoveel zijn.

2021-1 Op Weg |

Motovun in het binnenland van het Kroatische schiereiland Istrië.

Bosnische vleermuisjes Vanaf Mljet kan je meteen een veerboot naar Dubrovnik nemen, maar dan mis je een land dat je wellicht graag wil zien. Bosnië komt wat armoediger maar ook gemoedelijker over. Door het dal van de Neretva kom ik in Mostar. In het centrum dwarrelen toeristen, velen komen uit islamitische landen. Ze zijn trots op de beroemde brug, een icoon van Turkse architectuur. Sporen van de oorlog kom je nog steeds tegen. Mijn superlieve gastvrouw laat doorschemeren dat ze heel wat meegemaakt heeft tijdens de oorlog. Het doet me allemaal meer dan ik dacht. Ik blijf nog een dag, ik wil mijn ogen hier niet voor sluiten. Terug naar het zuiden zit ik een dertigtal kilometer op hetzelfde traject. Geen straf, want het is deel van de Ćiro, een tot fietsroute omgebouwde oude spoorlijn. Verder naar het zuiden zijn er nog onverharde delen. In 2013 bestond de fietsroute nog niet en reed ik, op zoek naar een alternatief voor de drukke kustweg, ook al in dit gebied. Nu klim ik gestaag over een tracé waar de steentjes net klein genoeg zijn om prettig zonder vering of dikke banden te fietsen. Ik probeer een stukje bergaf en het kan

als je langzaam gaat. Juist dit stuk is extreem rustig, want auto’s zijn er niet. Ongerepte eenvoud die tot stilte stemt. Oude bruggen zijn hersteld en een tiental tunneltjes maken het avontuurlijk. Ik verstoor de vleermuisjes niet, die slapen overdag. Als zij geen last hebben van mij, dan zal ik ook wel geen last hebben van hen. Dan komt er een dorpje en dan weer het asfalt. Maar het desolate gevoel blijft. Hier wordt een deel van mij gevoed waar ik thuis en ook op de prachtige eilanden voor de kust moeilijk aan kan komen. Ik ontmoet een herder. Verstaanbare woorden delen we niet, toch is er wederzijds begrip en waardering.

De bierwinkel van Šibenik met tientallen Kroatische brouwsels.

| Op Weg 2021-1

De baai van Kotor in Montenegro.

Opvallend vaak heb ik het verhaal gehoord van mensen die het land bezochten en er een maand later al terug stonden.

Een schril contrast is het door massatoerisme overspoelde Dubrovnik. De stad is heel fraai en overladen met culturele rijkdom. Als je er vroeg bij bent is ze best te genieten. Maar ik trek liever verder naar de laatste stukjes Kroatische kust, die voorbij de luchthaven helemaal niet druk zijn.

Verliefd op Montenegro In Montenegro word ik steeds weer verrast door de baai van Kotor. Er lijkt een speciaal licht te hangen, zelfs bij diverse weertypen. Het is moeilijk kiezen: helemaal om de baai heen, met de hele tijd dat prachtige uitzicht maar druk verkeer? Of de korte rustige route? Neem je daar een rustdag, dan kan je beide kanten fietsen. De oude stad van Kotor is wel druk maar minder hectisch en duur dan Dubrovnik. Ik wandel naar het fort boven de stad, dat een heerlijk uitzicht biedt over de baai. Maar ook als je dat niet doet, krijg je de baai uitvoerig te zien bij de klim naar Lovcen Nationaal Park. Tenminste, als je niet toevallig in de wolken belandt… Na de oude hoofdstad Cetinje breekt een ander hoogtepunt aan. Jaren lag het gebied op mijn kaart te fonkelen maar pas recentelijk heb ik het verkend. Nu kan je die stukjes combineren

Fiets wassen op het centrale plein van Tirana.

Het Skadarmeer in Montenegro is het grootste van de Balkan.

PRAKTISCHE INFO

Op het Kroatische eiland Cres.

SLOVENIË

tot een ervaring die je verliefd laat worden op dit land. Zo dicht bij de drukke kust fiets ik over smalle bergweggetjes die wel ingegroeid lijken te zijn in het landschap en waar geen eind aan komt. Een deel gaat langs een tak van het Skadar- of Shkodërmeer dat helemaal begroeid is met waterplanten. De route langs het water kronkelt en deint op zo’n 300 meter hoogte, met uitzicht tot ver in Albanië.

Zagreb

Trieste

CROATIË

Piran Istrië

krk Rab Cres

Belgrado

BOSNIËHERCEGOVINA

Pag

Albanese vriendschappen Albanië. Ik heb er een merkwaardig thuisgevoel mee. Merkwaardig omdat het zo anders is dan mijn eigen land. Thuisgevoel omdat ik me er geborgen voel bij de vele vriendelijke mensen die ik ontmoet, de warme vriendschappen die ik onderhoud en het chaotische leven dat ik in mijn Nederlandse leven mis. Ik zeg wel eens dat het een gevaarlijk land is, omdat het je hart kan stelen, zinspelend op het cliché dat het één groot rovershol zou zijn. Opvallend vaak heb ik het verhaal gehoord van mensen die het land bezochten en er een maand later al terug stonden. Ik ben ook zo iemand. Het is een gek land waar je zomaar aangesproken wordt door jong en oud. Het kan even intimiderend zijn, totdat je doorkrijgt dat ze niks van je willen behalve dat moment van contact, soms maar een halve minuut. Tijdens de hele route kan je je laven aan oude cultuur, maar in Tirana zijn ook moderne uitingen de moeite waard, zoals het wat gebolde centrale plein. Premier en kunstenaar Edi Rama heeft daar een flinke vinger in de pap. Landschappelijk is het indrukwekkend, met de zuidkust als grande finale. Afscheid nemen van het land is bitterzoet, maar gelukkig ligt het prachtige Griekenland te wachten.

HONGARIJE

Ljubljana

SERVIË

Zadar Sarajevo Šibenik

Split Brac

Korčula Korčula Pelješac Mljet Dubrovnic

MONTENEGRO KOSOVO

Podgorica Kotor

Cetinje

M A NC OE OD Tirana R O DN - I Ë

Skhotër

Napels

Bari

ITALIË

30 60

G ALBANIË R I E K E N L Igoumenitsa A Op Weg N 2021 D

De fietsgids Balkan kustroute werd in 2019 uitgegeven door Benjaminse Uitgeverij. Met dit ontbrekende stuk kan je helemaal van de Lage Landen tot in Griekenland fietsen. De route volgt de Balkankust zonder de drukke kustweg te nemen. Daardoor zit er geregeld wat klimwerk in. In totaal bedraagt de route ongeveer 1200 km, inclusief enkele zijtakken zoals de beroemde Bosnische Ciro-route. Meer info vind je op www.cyclingeurope.nl/routes/balkan, alsook de gpx-tracks. Ook op de site van auteur Erik van den Boom vind je meer: bikelike.nl/balkan. ONLINE

FOTO’S

De kleine maar beroemde kathedraal van Šibenik.

2021-1 Op Weg |

WANDELAVONTUUR | Frankrijk

Op de camino van Champagne naar Bourgogne

Het oude kerkje van Préhy omgeven door wijngaarden.

Na een opwarmertje van Gent naar Doornik en een stevig tweede traject naar Reims brei ik een vervolg aan mijn camino. Binnen anderhalve week wil ik in Vézelay staan, het bedevaartsoord van waaruit al sinds de 9de eeuw pelgrims op pad gaan naar Santiago de Compostela. Æ Tekst en foto’s Dominique Van de Casteele

Met een ‘bonne route’ draai ik mijn rug naar de kathedraal voor een opwarmingstocht tot aan de voet van de ‘Montagne de Reims’. Ik loop de stad uit langs het kanaal. Op deze zaterdagmiddag gonst hier een drukte van jewelste, met in volgorde van snelheid: bejaarden met of zonder rollator, wandelaars, joggers, skaters, fietsers en speedpedelecs. In Trois Puits sta ik nog in bewondering te kijken naar het eerste cham-

| Op Weg 2021-1

pagnehuis, maar een eind verderop besef ik dat die hier zo gewoon zijn als in Vlaanderen een aardappelboer.

VRP Aan de rand van het grote bos in het ‘Parc Naturel de la Montagne de Reims’ krijg ik een eerste helling onder de voeten geschoven. Van een pad is hier geen sprake meer. Algauw sta

ik boven op een plateau. Ik bevind me in het Forêt du Chêne à la Vierge. Het kerkklokje van Germaine slaat net 11 u wanneer ik het gemeentehuis passeer. Het eerste pad dat ik tegenkom is omgewoeld door everzwijnen. Modder en nattigheid vallen mij ten deel op dit stuk. Aan de rand van het woud krijg ik een prachtig uitzicht over de wijngaarden van Mercier, met de druivenranken keurig in het gelid en

Het kasteel van Montmort.

Hier passeren wel vaker pelgrims.

de staken voorzien van verschillende kleurtjes. Rechts blinken Champillon en Hautvillers, het dorp van Dom Pérignon, en links in de verte Épernay. In Hautvillers hangen meer dan 150 uithangborden die een beroep voorstellen, soms ook een hobby of een anekdote. Ik daal af en volg het jaagpad langs het kanaal van de Marne naar Épernay, waar ik op zoek ga naar Villa Saint-Pierre. Daar had ik een VRP-pakket geboekt, dat staat voor ‘Voyageur, Représentant et Placier’. Halfpension, maar het klinkt zoveel chiquer.

Met nog enkele kronkels te gaan zie ik het kasteel van Montmort-Lucy al op de hoogte. Zes bonte vaarzen staren met grote ogen nieuwsgierig naar mij wanneer ik hun weide voorbij stap. Met de vier massieve hoektorens, tientallen torentjes en schoorstenen lijkt het toch wel wat op een sprookjeskasteel, maar het staat reeds jaren te koop. Brad en Angelina waren blijkbaar geïnteresseerd toen ze nog Brangelina waren.

De bossen wisselen snel van naam en twee uur lang zie ik geen jacobsschelpen of merktekens meer.

Brangelina Even buiten Épernay moet ik meteen al de hellingen van de wijngaarden op. Langs het wijndomein van Taittinger daal ik af naar het dorpje Moussy om opnieuw te klimmen naar het eenzame Romaanse kerkje van ChavotCourcourt, oorspronkelijk uit de 12e eeuw maar al meerdere keren verwoest en weer opgebouwd. De bossen wisselen snel van naam en twee uur lang zie ik geen jacobsschelpen of merktekens meer. Verdwalen is niet denkbeeldig, maar als ik de grote vijver La Grande Folie voorbij wandel valt de twijfel van mij af.

Gastvrije zusters De kerkklok slaat net half negen als ik mijn eerste stappen zet. Ik adem ijswolkjes. Wat verder strekt zich voor mij een kaarsrechte weg van 5 kilometer uit, dwars door eindeloze koolzaadvelden die het land in een prachtig fluorescerend geel zetten. In Talus-St-Prix passeer ik langs een oud kerkje uit de 10de eeuw. Dat het er überhaupt nog staat mag een wonder heten. In de eerste wereldoorlog lag het op een cruciale plaats in de slag om de Marne. Sindsdien staat de klokkentoren zo’n 90 cm uit de haak. Na Lachy begint een afdaling door wijngaarden naar Sézanne waarvan de grote Romaanse kerk al van ver te zien is. Het is 1 mei, de fontein op het plein staat droog. En het is nog te vroeg om naar het rusthuis te gaan. Serieus, deze avond slaap ik in een rusthuis, gerund door kloosterzusters.

Grote graansilo’s ’s Morgens geven de zusters me nog een weetje mee: “Vindey, het eerstvolgende dorp, komt van Vin de Dieu”. Ik vind er ‘la Bouteille de Vindey’, een gemetselde waterput in de vorm van een champagnefles. Daarna trek ik het

Aangekomen in Vézelay.

veld in om vele kilometers een oude spoorlijn te volgen. Tientallen vlinders fladderen rond mij, tot ze weer iets anders ontdekken dat hun aandacht trekt. Al van kilometers ver zie ik de torens van de kathedraal van Anglure. Ik tel er drie, dat moet nogal een stad zijn! Helaas ... Dichterbij gekomen merk ik dat de torens eigenlijk de grote graansilo’s van de landbouwcoöperatieve zijn.

Langs het lateraal kanaal Vandaag een kanaaldag, en dat is een baaldag. Ik moet het ‘Canal de la Haute Seine’ volgen tot in Troyes, en dat over meer dan 10 kilometer. Al zie ik hier en daar wel mooie locaties, zoals het punt waar het kaarsrechte kanaal en de kronkelende Seine op een tiental meter van mekaar lopen, of de kanaalbrug in Barbarey-St-Sulpice. Langs enkele kleine straatjes in Troyes word ik naar het plein voor de kerk geleid. De kathedraal van ‘St-Pierre-et-St-Paul’ stamt uit 1228, maar is pas in de 17de eeuw afgewerkt. En de tweede toren is er nooit gekomen.

De leuze van de revolutie Bij mijn vertrek uit de stad valt mij pas haar schoonheid op: de oude vakwerkhuizen, schots en scheef, in roze, groen, geel, oker of houtskoolrood. Op het stadhuis lees ik het oorspronkelijke devies van de Franse revolutie: ‘Unité indivisible de la République: liberté, égalité, fraternité ou la mort’. Dat laatste stukje verwijderden ze snel uit hun leus, toen ze ondervonden dat ze wat té vaak de guillotine nodig hadden. Ik verlaat Troyes langs de voie verte van de

2021-1 Op Weg |

Het kerkje van Clesles.

Seine. Voorbij Laines-aux-Bois trek ik langs een steil oplopende weg naar de ‘site de Montaigu’, een Gallisch oppidum, met aan de rand van het bos het monument voor gefusilleerde maqui sards. Na twee uur boswandeling ligt daar plots in het dal een schilderachtig Sommeval. Maar hier is weinig te zien, behalve een fantastische mini-brandweerkazerne.

Geen wild in het vizier Na het vlakke land rond Troyes beland ik in het meer golvende landschap van Le Pays d’ Othe. Eerst gaat het nog langs weiden en akkers, dan kilometerslang het bos in door dreven die weinig bewandeld worden. Het valt me op hoe de vogelgeluiden mee veranderen met het landschap. Daarnaast zie ik sporen van herten en vossen. Andere pelgrims vertellen me dat ze allerlei wild gezien hebben, maar de enige dieren die zich aan mij presenteren zijn dode, vette slakken.

Anglure aan de l’Aube.

Als ik Ervy-le-Châtel binnenwandel, valt meteen de unieke ronde korenbeurs op, waarin de toeristische dienst gehuisvest is. Zonder dat ik het wist – en zonder dat iemand mij getrakteerd heeft – heb ik de Champagne verlaten en betreed ik nu de Bourgogne, noblesse oblige!

In gedachten zie ik weer de Maria van Dam, het binnenschip waarmee Michiel Hendryckx het kanaal af voer in ‘Het Bourgondisch complot’. Direct na mijn aankomst in Flogny-la-Chapelle arriveert de verantwoordelijke van de gîte met de sleutels. Ze toont me de locatie, gelegen onder de gemeentelijke feestzaal. Een luxe resort heeft er niets aan, althans naar pelgrimsnormen. Dit wordt een onvergetelijke avond. En inderdaad … de ganse nacht volle bak muziek: van de Franse rockers ‘Sexbomb’ tot ‘Lac de Connemara’...

Romeins badhuis Ik deponeer de sleutels in de bus en wandel naar het stille water van

| Op Weg 2021-1

het ‘Canal de Bourgogne’. In gedachten zie ik weer de Maria van Dam, het binnenschip waarmee Michiel Hendryckx het kanaal afvoer in ‘Het Bourgondisch complot’. Weg van het kanaal kom ik in het slaperige dorp Roffey. Hier is niets te beleven, zelfs de mussen zitten te geeuwen op het monument van de gesneuvelden. Langs een steile helling over stoffige warme wegen gaat het naar Collan. Op zoek naar koelte merk ik de lavoir op. En wat voor één: een Romeins badhuis! Mooi gerestaureerd, volop schaduw, en een blote man! Een oude Romein? Nee, toch niet, een pelgrim die net als ik wat verpozing zoekt. Ik maak kennis met Fernand uit Braine-le-Chateau. Ik stel hem voor om samen te stappen naar Chablis. Onder een loden zon beklimmen we de heuvel tussen Collan en Chablis. Wat een prachtig zicht vanop die hoogte. Een ‘pichet de Chablis’ kan er vanavond wel af. Op de goede afloop!

Op hoge poten Chablis verlaten betekent meteen de weidse wijngaarden intrekken, klimmend naar de heuvels die het stadje omringen. Op hoge poten rijden sproeiers met wijd uitslaande armen door de eindeloze rijen wijnranken en vernevelen meer dan overvloedig hun sterk riekende dampen. Van ver lonkt reeds de eenzame kapel van Préhy. Ik stap verder naar St-Cyr-les-Colons, het dorp dat de scheidingslijn vormt tussen de witte wijnen van Chablis en de rode van Côte d’Auxerre. In Cravant vraag ik aan een ouder koppel in mijn beste Frans of ze weet hebben van een bakker die deze middag open is. “Zeg Jef, hedde gij ier nen bakker gezien?”. Het zijn ver-

PRAKTISCHE INFO Na drie etappes van Gent naar Doornik (Op Weg 2018 3) en acht etappes van Doornik

Reims

km Rilly-laMontagne

mijn pelgrimstocht met elf etappes op de

sle Ve

naar Reims (Op Weg 2020 2) vervolg ik

‘Via Campaniensis’. Die vertrekt in Rocroi, maar ik pik hem op in Reims om via Troyes

Marne

tot Vézelay te stappen. Meer info over Het bekende champagnehuis Taittinger.

Epernay

deze en andere pelgrimsroutes vind je op www.compostelagenootschap.be.

Montmort-Lucy

Mijn etappes: proloog Reims – Rilly-la-

4 étangs); dag 3 tot Sézanne (31 km, Foyer Sézanne

Françoise de Salle Aviat); dag 4 tot Méry-surSeine (38 km, broeders Marianisten); dag 5 tot Troyes (34 km, Seminaire Notre Dame en L’Isle); dag 6 tot Eaux-Puiseaux (35 km, La Ferme des Hautes Frênes); dag 7 tot Flogny-

Aube

Sei

Méry-surSeine

la-Chapelle (23 km, Auberge Communale de Flogny); dag 8 tot Chablis (26 km, Auberge Paroissale de Chablis); dag 9 tot Bessy-sur-

Nogentsur-Seine

Cure (32 km, Auberge Communale Bessysur-Cure) en dag 10 tot Vézelay (24 km,

Troyes

Auberge Communale Bessy-sur-Cure).

KAART

TRACK

Eaux-Puiseaux

Flogny-laChapelle

n ço

Chablis

Auxerre

in re

Bessysur-Cure

Clamecy Vézelay

Cure

Yonn e

ONLINE

n Yon

Na een koffie in Saint-Moré stuit ik op een pelgrimsbank in de schaduw. Een bordje vermeldt dat de weg voor de pelgrim nog lang is, maar dat hij hier even kan verpozen. Ik zie nu ook steeds meer jakobsschelpen die het juiste pad wijzen. ‘Nog 10 kilometer’ meldt een wegwijzer aan de jachthut in het bos. We klimmen tot in les Hérodats, en net voorbij dat gehucht staat gelukkig een kraantje met drinkbaar water. Uit het bos krijg ik een eerste keer zicht op de heuvel van Vézelay. In Asquins prijkt een kerk uit de 11de eeuw, oorspronkelijk gewijd aan Sint Martinus maar overgenomen door Sint Jacob. Die heiligen kennen er ook wat van om de beste plaatsjes voor zichzelf op te eisen. De basiliek van Vézelay, gewijd aan Maria Magdalena staat volop in de steigers. Er is nog veel werk aan, maar wat al afgewerkt is oogt prachtig. Een ‘taxi noir’ brengt me terug naar Bessy-surCure. Op de terugweg is het stilletjes beginnen regenen. De avond valt vroeg vandaag.

2 tot Montmort-Lucy (32 km, Ferme des

La Butte

Montagne (13 km, Hotel Aux Sacrés) ; dag 1 tot Epernay (28 km, Villa St-Pierre) ; dag

Sei

dorie Vlamingen. De dorpjes liggen hier niet zo ver van elkaar en ik kom aan in Accolay, een naam die je makkelijk zou vergeten indien daar niet een gigantische keramieken vaas zou staan, een verwijzing naar hun recent pottenbakkersverleden. In Bessy-sur-Cure babbel ik aan de ingang van het parkje met een oudere vrouw, die me spontaan aanbiedt om me straks wat brood te brengen. Er is ook een ‘auberge communal’ én een fuifzaal, maar geen fuif deze avond, oef! Als ik beneden kom na de douche, vind ik een half stokbrood en een blikje tonijn op tafel...

Avallon Op Weg 2021

2021-1 Op Weg |

FIETSTIP | België

Fietsen langs de taalgrens

De Berwinne in Saint-Jean-Sart.

DEEL 8 Voeren (Fourons), een Limburgs buitenbeentje Verwonderd over de tegenstrijdige tweetaligheid rond onze taalgrens verkende redacteur Ward Van Loock in de zomer van 2019 de grillige scheidingslijn tussen Vlaanderen en Wallonië, van Komen tot Voeren. In de laatste aflevering staat niet alleen de taalgrens centraal, we doen ook drie regio’s én twee taalgebieden aan. In zeven grenswisselingen vertoeven we nu eens in Vlaanderen, dan weer in Nederlands Limburg of in het Waals Gewest. Æ Tekst en foto’s Ward Van Loock

Faciliteitengemeente Voeren

Retour à Liège

Door de taalgrenswet van 1962 werden zes Luikse gemeenten die grensden aan Nederland overgeheveld naar Limburg. Deze beslissing was gebaseerd op de talentelling van 1947, waarbij de verhoudingen wisselend waren. In ’s Gravenvoeren bijvoorbeeld was het erg nipt: 672 Frans tegenover 521 Vlaams. In het volgende dorp Sint-Martens-Voeren was het omgekeerd: 348 Frans en 480 Vlaams. De totale uitslag voor de zes grensdorpen kwam uit op 1539 Vlaams en 1802 Frans. Ondanks die Franstalige meerderheid werd Voeren bij Limburg gevoegd, maar Franssprekenden konden zich wel in hun eigen taal tot het gemeentebestuur richten.

Onmiddellijk na de start in ’s Gravenvoeren wacht ons een lange, moeilijke klim naar Teuven. Tot het gehucht De Plank moeten we over vier kilometer 150 m goedmaken. In Remersdaal steken we de taalgrens over en belanden we op een oud-spoorwegpad dat 18 km lang afdaalt tot voorbij Aubel. Deze voormalige spoorlijn L38 verbond tot 1957 Luik met Aken en liep langs de zink- en loodfabrieken van Plombières. In een constant dalende lijn zoeven we van Hombourg naar Aubel. Onderweg worden we verwend met lieflijke vergezichten over de glooiende weiden van het Land van Herve. Deze streek is een voorbeeld van een uitgesproken gaaf en goed bewaard bocagelandschap.

| Op Weg 2021-1

Zowel in het noorden waar het grenst aan de Voerstreek, als in het zuiden met de Vesder als grens, verdelen hagen en heggen het frisgroene landschap in kleine stukjes. De bekende hoogstamboomgaarden, die eertijds de appels en peren leverden voor ‘siroperie Meurens’ in Aubel, zijn ondertussen een zeldzaam stukje erfgoed geworden.

Het hoogste punt van Vlaanderen Waar het pad het zuidelijkste punt van Voeren raakt, zijn we in de buurt van het hoogste punt van Vlaanderen. Het ligt 287 m hoog en bevindt zich in de rue Haut Vent/Hagelstein. Om dat mee te maken moet je het spoorwegpad even

Op de voormalige spoorlijn L38 die tot 1957 Luik en Aken verbond.

verlaten. Logisch dat op dit punt een waterreservoir werd aangelegd. Verrassend genoeg zijn het er niet één maar twee. De Waalse én Vlaamse watervoorraden liggen er broederlijk naast elkaar, pal op de grens. Toen na WO II de Nationale Maatschappij der Waterleidingen hier een watervoorraad aanlegde, behoorde Voeren nog tot Luik. De ‘Waalse’ waterbult stond er dus eerst. Toen in 1980 de gewesten de bevoegdheid kregen over de waterverdeling, kwamen Vlaanderen en Wallonië niet tot een akkoord en dus legde Vlaanderen zijn eigen reservoir aan.

Een goddelijke/duivelse vallei Vanaf Aubel dalen we langs een spoorwegpad af naar de Berwinne, die we 8 km volgen tot Mortroux. In 1216 stichtten cisterciënzermonniken uit Maastricht aan de samenvloeiing van de Bel en de Berwinne (Berwijn) een abdij. De toen nog onbewoonde vallei werd door de streekbewoners La Vallée du Diable genoemd, waarop het klooster prompt haar naam omdoopte in ‘La vallée de Dieu’ (>Valdieu).

Het gastenverblijf, de abdijhoeve, de smidse, de graanmolen en de omliggende landerijen beslaan zo’n 120 ha. Het geheel is de laatste jaren uitgebouwd tot een goed draaiende commerciële onderneming met eigen bier, kaas en charcuterie. In de aanpalende Moulin de Val Dieu kan je die streekproducten proeven in gezelschap van het authentieke aandrijfwerk van de watermolen.

Drielandenpunt Als uitsmijter steken we maar liefst vier keer de grens met Wallonië of Nederland over. Dat gebeurt bijna ongemerkt, tenzij we het ontdekken aan straatnaamborden of een oude grenskegel. De laatste kilometers door Voeren volgen we de beekvallei van de Berwijn (Berwinne). Ze mondt uit in de Maas op een plek waar drie dorpen uit evenveel regio’s samenkomen: het Waalse Lixhe, het Vlaamse Voeren en het Nederlandse Eijsden. In Lixhe steken we een enorme stuw over, die de Maas bevaarbaar houdt vanaf Luik. Het is nauwelijks te merken maar de stuw is tevens een waterkrachtcentrale.

Er bevindt zich ook een vistrap naast. Die past in het project ‘Saumon - zalm 2000’ dat zalm en zeeforel naar het Maasbekken wil terugbrengen.

Grensmaas Aan de overkant krijgen we een rustige, bijna slome Maas te zien. Op dit traject is ze te ondiep om vrachtschepen toe te laten en hierdoor krijgt ze net dat pastoraal uitzicht, zonder versterkte oevers en mét dobberende watervogels. Op de Waalse oever werden in vorige eeuw heel wat buitenvilla’s neergezet. Zo bouwde Jean-Remacle de la Tour, burgemeester van Luik, in 1731 een lustkasteel als zomerverblijf. Het is recent omgebouwd tot negen appartementen voor actieve senioren. Tussen het Waalse Lanaye en het Nederlandse Eijsden brengt een veerpont je van mei tot oktober elk half uur voor 1 euro naar de overkant. Bij een hoge waterstand, te sterke stroming of windkracht 5-6 mag niet worden gevaren. Aan de overkant is het in Aon ’t Bat (dialect voor Aan de Boot) lekker eten, drinken en genieten met een adembenemend uitzicht over de Maas.

PRAKTISCHE INFO

Ma as/ use

Eysden

E 25

Lixhe/ Lieze

NEDERLAND

Mesch ‘s Gravenvoeren/ Fourons-le-Comte

428 >427 > 426 > 53 > 52 > 51 > 7 > 8 > 11 > 4 > 422 > 421 > 420 > 414 >

Ulvend

Berneau

Sint-Martens-Voeren/ Fourons-Saint-Martin

Warsage

IË

Richelle

Teuven

Gebruikt kaartmateriaal: Fietsen in Limburg. Voor het fietsnetwerk in de provincie Luik is er (nog) geen fietskaart, het staat wel op Remersdaal

REN LAANDE

Ward goot zijn tocht van Komen naar Voeren in een boek: De

Aubel

Taalgrensroute, te koop in onze webshop.

Val-Dieu 0

Mortier BELGIË

fietsnet.be. Info over extra bezienswaardigheden en horecamogelijkheden vind je in de onlineversie van deze Op Weg.

Dalhem Mortroux

413 > 76 > 78 > 100 > 431. Behalve in de Maasvallei fiets je in een glooiend landschap met één moeilijke helling tussen kn 431 en 430.

De Plank

Sint-Pieters-Voeren/ Fourons-Saint-Pierre

N LO

L WA

Visé/ Wezet

Gravenvoeren en verloopt langs de knooppunten: 431 > 430 > 429 >

Epen

Moelingen/ Mouland

Argenteau

Deze bewegwijzerde tocht van 53 km rond Voeren start in’s Slenaken

Op Weg 2021

ONLINE

INFO

KAART

TRACK

2021-1 Op Weg |

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Door Auch stroomt de Gers.

In het spoor van d’Artagnan

Door de historische provincie Gascogne

In de eerste aflevering (Op Weg 2020 6) fietsten we d’Artagnan achterna door ‘de Zuidelijke Nederlanden’, waar hij aan zijn einde kwam. Vandaag trekken we door Zuidwest-Frankrijk, meer bepaald door de oude provincie Gascogne, de geboortestreek van de vierde musketier, over de lieflijk glooiende heuvels tussen de grote rivieren Dordogne, Lot, Garonne en hun bijrivieren. Æ Tekst en foto’s Guy Raskin

| Op Weg 2021-1

Rustige wegen door de vallei van de Gers.

Over lichtgekleurde kalkplateaus De eerste duw op de trappers geven we in de fraaie historische stad Périgueux, bezaaid met grote renaissanceherenhuizen rondom de neo-Byzantijnse basiliek Saint-Front met zijn vijf koepels en vele torentjes. Aan de rand van het stadscentrum passeren we de resten van de Romeinse stad Vesunna, met de ruïnes van een arena, een tempel en een wachttoren. We nemen een vlakke start over de ‘voie verte’ door de vallei van de Isle, de centrale as van de Périgord Blanc, waarbij ‘Blanc’ verwijst naar de lichtgekleurde kalksteenplateaus die het landschap in grote mate bepalen. In de Périgord Noir domineren de donkere, uitgestrekte bossen, waar ze truffels oogsten. Het paars van de Périgord Pourpre roept dan weer de kleur op van eindeloze wijngaarden en hun hemelse vruchtendrank, en in de Périgord Vert vertoef je in het regenrijkste deel van de landstreek, waardoor het er allemaal veel groener kleurt.

Wijngaarden en bastides Bij het verlaten van de vallei van de Isle wisselen we de vlakte in voor beboste heuvels. Na een lange suizende afdaling kruisen we de machtige Dordogne. Het gebied tussen Dordogne en Garonne staat bekend als de grootste fruitboomgaard van Frankrijk: walnoten, hazelnoten, appels en peren overal om je heen. We fietsen langs de uitgestrekte wijngaarden van Saussignac naar het bastidestadje Eymet aan de Dropt. In de middeleeuwen werden in zuidwestelijk Frankrijk gehele versterkte steden uniform gebouwd, in een rechthoekig stratenpatroon dat de stad verdeelt in acht huizenblokken, rondom een centraal marktplein: de bastides. Onder de arcades op het marktplein treffen

D’Artagnan op de trappen van de kathedraal van Auch.

de bewoners en toeristen elkaar ´s avonds in een gezellige ambiance. Over de Dropt rijden we de Périgord buiten.

Het gebied tussen Dordogne en Garonne staat bekend als de grootste fruitboomgaard van Frankrijk: walnoten, hazelnoten, appels en peren overal om je heen. Over de waterscheiding Enkele heuvels over en we staan bij onze volgende grote rivier, de Lot. Verderop trekken vreemdsoortige boomplantages onze aandacht, bij nader onderzoek blijken het hazelaars te zijn. We pedaleren gezapig een beekvalleitje omhoog tot aan de bron, waar een wat pittigere klim ons op de waterscheiding brengt. Vanaf dit hoogste punt bolt het pijlsnel naar beneden, naar de Garonne. Via de ‘voie verte’ langs het lateraal kanaal passeren we de befaamde kanaalbrug of aquaduct over de rivier. Het fietspad op de oever leidt ons naar het centrum van de etappeplaats Agen, een gezellige historische stad, bekend om zijn gedroogde pruimen, de “pruneaux d’Agen”.

De graven van Armagnac Centraal in de historische provincie Gascogne ligt het departement Gers. Net ten zuiden van Agen vloeit de Gers in de Garonne. Wij peda-

leren 40 km lang over kleine wegen door die mooie vallei zuidwaarts tot in Lectoure. Deze vroegere Romeinse stad, later ook bisschopsstad en hoofdverblijfplaats van de graven van Armagnac, ligt op een heuvel, hoog boven de Gers. We klimmen links langs de vestingmuur naar de toegang tot de stad. Op de ‘point de vue’ met wonderlijke vergezichten kunnen we weer op adem komen. Langsheen de kathedraal loopt de hoofdstraat van Lectoure, die is omzoomd met historische huizen en stadspaleizen. Op het einde ligt het voormalig bisschoppelijk paleis met mooie kastanjetuin. Er openbaart zich opnieuw een fabelachtig uitzicht over het weidse heuvellandschap. De enige weg zuidwaarts door de vallei is de druk bereden hoofdverkeersweg N21. In onze planning zijn we op zoek gegaan naar een alternatieve route met de minst agressieve hellingen. Toch krijgen we nog een stevige klim van 300 m aan 12% voor de wielen geschoven, naar het kasteel van Lavardens. Het stadje is een ‘castelnau’, een versterkt dorp dat in de middeleeuwen gesticht is onder bescherming van een feodaal kasteel vlakbij. Het verdere traject naar Auch bestempelen we als gemoedelijk, ook al gaat het nog enkele keren flink bergop.

Standbeeld aan de trap Auch, de hoofdstad van de Gers, torent op een heuvel hoog boven de rivier uit. Blikvanger hier is de prestigieuze kathedraal Sainte-Marie, boven op de heuvel in het historisch centrum. Achter de kathedraal verbindt een monumentale trap met 374 treden de bovenstad met de rivier. Het standbeeld van d’Artagnan waakt er over de Gers. Onze dagetappe is oost-west georiënteerd en de rivieren die we kruisen vloeien zuid-noord: veel klimmen dus, maar

2021-1 Op Weg |

We maken nog een ommetje langs het historische Larressingle.

ook telkens boven op de heuvelkam die oogstrelende panorama’s met aan de einder de Pyreneeën. De bastidestad Mirande ligt ook op onze route. Het is juli en dan vindt hier een populair countryfestival plaats. Rond de kiosk op het centrale plein genieten we van volksdansen die mensen met cowboyhoed en kletterende laarzen voor een geboeid publiek opvoeren.

De beroemdste Gascon is een Gersois Een vallei verder ligt de ‘castelnau’ Montesquiou, de bakermat van de adellijke familie Montesquiou-d’Artagnan. Behalve de moeder van d’Artagnan is hier ook het kindermeisje van Napoleon geboren. Bassoues ligt eveneens op de ‘route touristique des bastides et castelnaux’. We fietsen het dorp binnen langsheen de imposante donjon, een 43 m hoog middeleeuws meesterwerk. Het rechthoekige marktplein met overdekte markthal zit aan weerszijden geklemd tussen de bogengangen van oude vakwerkhuizen. Door de wijnstreek van Saint-Mont fietsen we naar Lupiac. Op het marktplein prijkt het ruiterstandbeeld van d’Artagnan, dit is tenslotte zijn geboortestad! Aan de huizen en de kerk rond het plein wapperen vlaggen met musketierskruisen en Franse lelies, om ons in de sfeer te brengen. In het d’Artagnanmuseum maken we kennis met zowel de historische d’Artagnan als de roman- en filmlegende. Rond 1630 was de vader van d’Artagnan de leider van de koninklijke garde. Hij werd gedood toen hij koning Hendrik IV wou redden tijdens een aanslag. Het was traditie dat zonen van de minder vermaarde adel uit de Gascogne toetraden tot de Gardes-Françaises, later de musketiers

| Op Weg 2021-1

Le Bugue aan de Vézère.

genoemd. Onze Charles wilde als jongste van zeven net als zijn oudere broers zijn vader opvolgen. Hij trok in 1640 naar Parijs om toe te treden tot de koninklijke wacht onder Lodewijk XIV en bleef musketier tot aan zijn dood in 1673.

Daarna wachten ons nog twee fikse kuitenbijters om in Limeuil te geraken, een historisch dorp van pottenbakkers, glas blazers en bierbrouwers.

Dwars door de Armagnac We houden nog even halt bij het ouderlijke kasteel Castelmore, dat buiten het dorp ligt, waarna we onze weg verderzetten naar VicFezensac, met zijn arena voor stierengevechten. Kilometerslang fietsen we door de wijngaarden van de Côtes de Gascogne. In Gondrin, waar de tijd is blijven stilstaan, nemen we de ‘voie verte de l’Armagnac’ die naar Condom loopt. Maar eerst een ommetje langs Larressingle, met nog een helse klim net vóór het historische dorp. Blikvanger in de bisschopsstad Condom is de gotische kathedraal Saint-Pierre, maar ook: het standbeeld uit 2010 van d’Artagnan en de drie musketiers met hun degens naar de grond gericht. De volgende dag fietsen we door de vallei van de Baïse. We verlaten het departement Gers en fietsen opnieuw Lot-en-Garonne binnen. Over een wandelboulevard op de oever van de Baïse

komen we de middeleeuwse stad Nérac binnen, langs het kasteel en door het oude centrum rustig verder pedalerend, om tenslotte via de wonderlijke ‘Pont-Vieux’ het bekoorlijke stadje achter ons te laten. Onder begeleiding van d’Artagnan en de musketiers vertrok de jonge koning Lodewijk XIV in de lente van 1660 naar Spanje om in het huwelijk te treden met de dochter van de Spaanse koning Filips IV. Op de heenweg houden zij even halt in Lectoure en in Nérac. Hier bezoekt de Zonnekoning het kasteel en verblijf van zijn grootvader Hendrik IV. Op 24 april houdt het gevolg halt in Auch en op 25 april in VicFezensac. Tijdens dit kort verblijf in zijn heimat brengt d’Artagnan een bezoek aan zijn ouderlijk huis, het kasteel Castelmore in Lupiac.

Schaduwrijk groen pad Het eerstvolgende bastidestadje Vianne telt nog 1,25 km vrijwel intacte stadsmuur. Vanop het marktplein hebben we zicht op de vier stadspoorten. Daarna volgen 35 schaduwrijke kilometers over de ‘voie verte’ langs het lateraal kanaal naast de Garonne tot Marmande. Op de stadsmuur pronkt een 250 m lang mozaïek, waarop de markantste gebeurtenissen uit de geschiedenis van Marmande staan afgebeeld. Van de Garonne gaat het over de heuvels terug naar de Dordogne. Net als op de heenweg fietsen we door de wijngaarden van de zoete likeur Saussignac.

Held met lange neus We overnachten in de historische kern van de stad Bergerac. De man die deze stad op het literaire vlak wereldberoemd maakte is Edmond Rostand, toen hij in een toneelstuk de figuur Cyrano de Bergerac opvoerde, de held met de

PRAKTISCHE INFO Périgueux 9

Saint-Léonsur-Vézère

A89

Limeuil

Bergerac

Vé zè

Mussidan

Isl

A89

Les Eyziesde-Tayac

Dordogne Lalinde Eymet

t Drop

Mozaïek in Marmande.

Kralenkrans van de prehistorie De vallei van de Vézère is als een kralenkrans van prehistorische bijzonderheden, waarvan er 14 op de werelderfgoedlijst van UNESCO staan. We overnachten in Les Eyzies de Tayac, de wereldhoofdstad van de prehistorie, met zijn museum en zijn grot van de cro-magnonmens. Verderop in de vallei brengen we een bezoek aan

Marmande

Lo t

Villeneuve-sur-Lot

Garo

nne Agen

Nérac Larressingle VicFezensac

Condom

Baïse

de ‘abri de la Madeleine’, een overhangende klif met rotswoningen bij Tursac. Even verder staan we voor het rotskasteel Reignac. De troglodietenvesting La Roque St-Christophe, met een lengte van 1 km en een hoogte van 80 m, is de grootste historische verzameling holwoningen in Europa. Nadat de homo sapiens koos voor een sedentair bestaan rond 3000 v. Chr. werd St-Christophe ononderbroken bewoond tot in 1588. In de vroegse middeleeuwen werd tegen de rots een vesting gebouwd als bescherming tegen aanvallen van de Vikingen. Na de doortocht van ‘un des plus beaux villages’ St-Léonsur-Vézère met wondermooie 12de-eeuwse kerk en middeleeuws kasteel keren we de Vézère de rug toe en klimmen via een beekvalleitje héél steil uit het kloofdal tot op de heuvelrug. Na nog twee fikse kuitenbijters suizen we tenslotte in een adembenemende afdaling naar de Isle. Uitbollend over de ‘voie verte’ langs de lieflijke rivier fietsen we Périgueux binnen.

Lectoure Gers

lange neus. We passeren een stenen en een bronzen beeltenis van hem. Je kan de fietsroute in de vallei van de Dordogne naar Lalinde benutten, maar vanwege de verkeersdrukte op de D660 verkiezen wij door de wijngaarden van Bergerac te flaneren, om verderop bij het historisch sluizencomplex van het kanaal van Lalinde weer aan te sluiten op onze route. Daarna wachten ons nog twee fikse kuitenbijters van 13 % om in Limeuil te geraken, een historisch dorp van pottenbakkers, glasblazers en bierbrouwers, bij de samenvloeiing van Dordogne en Vézère.

Lavardens

Lupiac Montesquoiou

Auch

Op Weg 2021

Mirande

Om de geboortestreek van d’Artagnan te bezoeken maakten we een fietstocht van 740 km lang in 9 etappes door de historische regio’s Périgord en Gascogne. Dag 1: Périgueux - Eymet (109 km). Dag 2: Eymet - Agen (82 km). Dag 3: Agen - Auch

De vier musketiers samen in Condom.

(99 km). Dag 4 Auch - Montesquiou (54 km). Dag 5: Montesquiou - Condom (89 km). Dag 6: Condom - Marmande (83 km). Dag 7: Marmande - Bergerac (82 km). Dag 8: Bergerac - Les Eyzies-de-Tayac (67 km). Dag 9: terug naar Périgueux (72 km). De fietsgids ‘Op de fiets in het spoor van d’Artagnan’ is beschikbaar in de zomer of het najaar van 2021. Meer info op opdefiets inhetspoorvandartagnan.weebly.com. De gpx-tracks kan je downloaden in de digitale Op Weg en de artikeldatabank. ONLINE

INFO

KAART

TRACK

FOTO’S

2021-1 Op Weg |

FIETSAVONTUUR | Frankrijk

Ideale lunchplek bij La Lizolle.

Op de mountainbike door de Livradois-Forez In vorig nummer (Op Weg 2020 6) werd onze mountainbiketrektocht beschreven dwars door de bergen van de Livradois in het westen van het natuurpark, nu is het beurt aan de ‘Monts du Forez’ in het oosten en de ‘Monts Noirs’ in het Noorden. Æ Tekst en foto’s Willem Dhaenens

Een houterig bewegend voorwerp Gisteren kregen we het lichtste avondmaal van de ganse reis op ons bord: pompoenpuree als hoofdgerecht. Zal dat ons door deze zware dag kunnen slepen? Vandaag geen puree op het menu, al zal ons zitvlak er snel op gaan lijken wanneer we van 1150 m naar 1350 en weer naar 530 deinen, om tenslotte bijna 1400 m te

| Op Weg 2021-1

bereiken op de Col de Béal. Daarom maken we een noodstop bij de apotheek in Saint-Anthème voor ‘poepjeszalf ’. Op de Col des Allebasses draaien we rondjes zonder het Juiste Pad te vinden. Pas in het gehucht La Gourre rollen wij uit het schaduwrijke lommer tot aan het allereerste huis in uren. Meteen staan we met beide voeten terug gekatapulteerd in een ver verleden, toen alle

alaam van de boeren nog in hout was. Ik voel mij intussen ook stilaan veranderen in een houterig bewegend voorwerp, en hersenloos, want dàt lichaamsdeel is aan het overkoken. Nu hebben we even genoeg van dat geklots en gebonk, het asfalt wordt onze vriend - dat ik dát ooit nog over mijn lippen zou krijgen - en we dalen tot in Ambert, stad van de ‘fourme d’Ambert’, maar ook van de papiermakerij en

te zien is lijkt erg, maar is algauw gerepareerd dankzij het EHBO-tasje dat vrouwlief, de verpleegster, had klaargemaakt. Wat ik binnen voel ter hoogte van de rechterheup daarentegen...

Je peux vous emmener

van het station waar het toeristentreintje vertrekt dat het ganse natuurpark doorkruist van zuid naar noord. De Michelingids vertelt dat de flamboyante stijl van de gotische kerk in Ambert getemperd wordt omdat de decoratieve fantasie van de beeldhouwer is beperkt door de hardheid van de granietsteen. Een gevoel dat wij voortdurend delen met de ‘sculpteur’ als we over de uitgeloogde paden dokkeren. “Hoe hard kan graniet zijn?”, vraagt mijn kont.

Rakelings langs stammen In weloverwogen evenwicht stuurt ‘Gérard le Guide’ onze twee- of driewielers afwisselend door het grind en over het asfalt, door een beekje, over graniet en door het zand. Rakelings razen we langs stammen, hobbelen we over wortelstokken en omknellen we zo stevig mogelijk ons stuur, laverend door sleuven. Maar op de mountainbike bergaf geldt één gulden regel: niet overmoedig zijn, ook al pompt je hart al die vreemde stoffen door je bloed, zoals adrenaline en andere -ines. Maar plots doemt een splitsing op. Snel die linkerrem loslaten, maar ... te laat! Wat aan de buitenkant

Na La Volpie bollen we Job (620 m) binnen. Op terras met ‘un demi’ bereiden we ons mentaal voor op de Grote Klim naar de Col du Béal (1390 m). Briek Schotte achterna, de pet met klep naar achteren, ziet Johan het al helemaal zitten, terwijl ik de bazin lachend hoor zeggen dat zij medelijden heeft met ons: “Je peux vous emmener là-haut en voiture, hein”. Direct na het vertrek uit het café gaat het meteen fout met die rechterheup en ik gooi het stuur om, terug naar het café. De bazin schrikt als ik haar vraag of zij dat wel degelijk meende …

Op de mountainbike bergaf geldt één gulden regel: niet overmoedig zijn, ook al pompt je hart al die vreemde stoffen door je bloed.

Haar schoonbroer staat even later voor de deur met zijn oude Citroën. Vier mannen peigeren zich af op de Col du Béal, terwijl ik gezellig zit te kletsen met de dikbuikige Albert, zijn lin-

kerarm uit het autoraampje met een sigaretje tussen de vingers. Boven op de Col du Béal bekent hij dat hij hier nog nooit is geweest, terwijl hij nog een sigaretje opsteekt. Op televisie de Tour volgen lukt niet, want het signaal via een antenne loopt voortdurend vast. De ‘Roglic’ van onze groep is Johan, met Eric in zijn spoor. Gino klom met gezwollen knie en blijkt ook nog mechanische pech te hebben, die nog vóór het avondmaal moet hersteld worden.

Bospaden met diepe sleuven De volgende ochtend zitten we vroeger dan anders in het zadel gebeiteld. Onder de beschutting van een regenjasje en onder een loodzwaar wolkendek duiken we door de mist de Col de Béal af tot in Chalmazel (820 m), het enige skioord van de Monts du Forez. De behoefte om het asfalt nog eens te verlaten wordt al snel overschaduwd door de angst om op de spekgladde bospaden, uitgeloogd door de regen en met diepe sleufen gemarkeerd, het evenwicht kwijt te raken. Langs de oostflank van de Forezbergen tovert het landschap voor onze blikken een perfecte afwisseling van loof- en naaldwoud, met daartussen open graslanden en halfopen ‘bocage’ met houtwallen en heggen.

Laven aan lome landschappen Na een steile klim, de zoveelste die ik te voet afhaspel, verzamelen we in het portiek van de kerk in Cezay voor de lunch. De zon breekt langzaam door het wolkendek, waardoor we ons weer stilaan door de velden riskeren en ons kunnen laven aan lome landschappen. We steken de Aix over en duiken onder de A89,

2021-1 Op Weg |

Op weg naar een terrasje.

waar een ‘lopende klim’ onaangekondigd kriebelt om een koerske te forceren. Uitgeput zijgen we neer op het kruispunt in Souternon. Ginomet-de-knie kon deze escapade niet bijster appreciëren, dus houdt hij geen halt maar verdwijnt als een stoomtrein op hol. Het duurt tot de kerk in Luré voordat we hem terugzien, uitgeblust, uitgerust, uitgeraasd: peis en vree. Als een oude vrouw haar emmer zeepsop voor mijn wielen over straat gooit, vraag ik haar of zij ook proper en koel water heeft voor onze bidons. Eén voor één gaat zij geduldig alle tien bidons in haar achterkeuken vullen. Zij weet ons ook te vertellen dat we geen terrasje meer zullen zien, tenzij we een omweg naar Cremeaux maken. U raadt het al: natuurlijk doen we dat! De cafébazin schudt elk van ons de bezwete hand wanneer we op haar terras neerstrijken. Ik vraag een licht beschonken tooghanger of zijn kerk soms uit de 14de eeuw zou kunnen dateren? Hij steekt onmiddellijk de straat over om het bordje te gaan lezen. “16ième siècle!”, komt hij vertellen, fier als een pauw, omdat hij vandaag iets over zijn eigen dorp heeft bijgeleerd.

Julien komt ons verwelkomen en krijgt meteen een prangende vraag: “Hoeveel flessen bier heb je in huis?” Dat blijken vijf stuks van 75 cl te zijn, die wij meteen confisceren alvorens onder de douche te duiken. Julien slooft zich uit om het avondmaal tot een hoogvlieger te maken en omdat hij er alleen voor staat bied ik aan om zijn ober te spelen. Bij de zoveelste bestelling kies ik de verkeerde kant van de glazen terrasdeur en bots er met het gezicht frontaal tegenaan. Na de heup nu ook de neus gedeukt...

De neus gedeukt

Daveren over boswegen

Na Cremeaux kunnen wij alleen nog maar smachten naar het eindpunt, Saint-Just-enChevalet. Daar ontdekken we ‘la raison d’être’, dat na een lange steile afdaling met een luide knal op ons ligt te wachten: Gino’s band ontploft vlak voor de deur van ‘La Maison d’Être’.

De ochtendnevel over het dal trekt op. We beschrijven een lus door La Mataude, een boerengat van niemendal waar ik toch halthoud voor een fotogenieke paarse boerderij. Geert leert ons hoe je een voorvork opblaast als ze te weinig veert. Wij stijgen door een lieflijk

| Op Weg 2021-1

Wanneer een vrouw haar emmer zeepsop voor mijn wielen over straat gooit, vraag ik haar of zij ook proper en koel water heeft voor onze bidons.

bebost dal en daveren over boswegen onder een staalblauwe hemel. Het belooft vandaag bloedheet te worden. Al dat klauteren is slechts een opwarmertje voor wat ons straks te wachten staat. Op de kerktoren in La Tuilière slaat de klok onheilspellend tien uur. We dansen op de trappers naar Saint-Priest-la-Prugne en stoppen aan de drukke D495 om over te steken, wanneer aan de overkant een SUV komt aanrijden waar een chihuahua naast holt. De dame aan het stuur heeft niet meteen in de gaten dat haar hondje gevaar loopt, dus wij roepen “Attention!”. Het portier zwaait open maar het beestje wil niet naar binnen springen, dus zij draait zich om en rijdt terug naar huis, haar trouwe volgeling er achteraan. Het lijkt wel een voorteken, een metafoor, van hoe wij trouw en blindelings onze gids de gps zullen volgen, diep in de donkere bossen.

Te voet aan fiets en kar sleuren De Bois Noirs zijn een verlengstuk van de Monts du Forez in het noorden en worden gescheiden van de Monts de la Madeleine door de vallei van de Besbre. Je zal het niet geloven maar in die onmetelijke wouden verliezen we keer op keer ons pad, raken verstrikt tussen kreupelhout en zien de gps-track vèr naast ons lopen zonder erop te raken. We sleuren te voet fiets en kar omhoog, schuifelen angstig naar beneden over steenslaghellingen van wel 30 % en vallen in bijna desastreuze accidenten wanneer de

Op de Col Allebasses.

kar dubbel plooit en er letterlijk stokken in de wielen schieten. Duizend angsten kan een man op zijn mountainbike beleven, maar geen enkele zou hij willen missen. Uiteindelijk stranden we dan toch op de eerste strook asfalt na twee uren wildernis. Een gedroomde plek voor de picknick ontvouwt zich wanneer de groene gordijnen van het woud openvallen aan het eerste huis van de bewoonde wereld, in het gehucht La Lizolle. Een vriendelijk jong koppel hangt verveeld uit het raam en is bereid onze bidons te vullen. We vleien ons neer om van de opgedane emoties te bekomen en staren ontroerd over de bergen.

Schouder aan schouder In La Monnerie-le-Montel tanken we cash om de pot te spijzen, die Gino de ganse trip zo zorgvuldig heeft beheerd. Nu we weer op krachten zijn willen we het nog eens onverhard proberen, maar dat is algauw meer stappen dan rijden. Vanaf Celles-sur-Durolle zweren we dus bij asfalt, niet onverstandig bij 33° in de schaduw. Vliegensvlug stoten we door naar Vollore-Ville voor een terrasje onder een luifel. Schouder aan schouder pedaleren we over de D7 naar het absolute eindpunt. Omdat het nog lichtjes stijgt gaat Johan als gewoonlijk recht op de trappers staan en geeft ons het nakijken:

“Tot in Aubusson d’Auvergne!” In het vtt-centrum komen we op adem en spuiten de mountainbikes af met hoge druk. We laten ons de ‘mignonette aux lentilles’ en de rijke kaasschotel smaken, maar de lip van Geert krijgt nog een flinke steek van een wesp in zijn glas rosé. Een laatste ‘petite histoire’ bij de mooiste fietsreis van ons leven, onder een verschroeiende zon maar door de mooiste bergen van Frankrijk.

PRAKTISCHE INFO

Alle info over het natuurpark vind je op de website

www.parc-livradois-forez.org.

Met vijf man in één auto en met een aanhangwagen voor de fietsen en de fietskarren reden we naar onze uitvalsbasis voor deze

zesdaagse

mountainbiketrektocht:

het vtt-centrum ‘Les 4 Vents’ in Aubussond’Auvergne (www.4venst-auvergne.com). De gpx-tracks hadden we zelf aangemaakt, gemiddeld 80 km per dag. De twee laatste nachten brachten we door in een auberge (www.col-du-beal.com) en bij Julien in de chambre d’hôtes in Saint-Just-en-Chevalet (www.gites-de-france.com/fr/auvergne- rhone-alpes/loire/la-maison-detre-42g3781).

2021-1 Op Weg |

WANDELAVONTUUR | België, Frankrijk

In de diepte wacht Membre.

De lavoir van Haulne.

GR 16

De rivieren van professor Gobelijn*

Æ Tekst en foto’s Bart Van den Eynde

Beste vibramofielen, berg fanaten en hellinglikkers, Als Mozes niet naar de Pyreneeën komt (hij mocht niet, code rood), komen de Pyreneeën naar de Mozessen van de 21ste eeuw. J’ai nommé Bart, Jakke, Michel en Dieter, eeuwige pelgrims, aanbidders van het gouden pad, moderne Livingstones living among the stones. Maar hoe haal je de Pyreneeën naar hier? Simpel: een tweedaagse van Vresse-sur-Semois naar Monthermé, en circuit, met een stafkaart uit het archief van Stroomaf** (een recente update van 1977). Dan heb je sowieso meer dan 30 km en meer dan 1300 hoogtemeters heen, en iets minder – althans dat was de bedoeling – terug. Grensoverschrijdend gedrag dat meerdere malen per dag culmineert in extatische vergezichten na een zestal adembenemende beklimmingen. De GR 16 is veruit de mooiste van België – zeg maar dat Stroomaf het gezegd heeft – en het laatste stukje in Frankrijk moet er zeker niet voor onder doen, integendeel.

| Op Weg 2021-1

Het zijn twee gevulde dagen: we staan op voor dag en dauw en stoppen met wandelen in de avondzon, ‘entre chien et loup’ zoals ze zo mooi in het Frans zeggen. We parkeren de wagen in Vresse naast het imposante standbeeld van een schilder en vatten de eerste beklimming aan. Het profiel van de etappe oogt als het elektrocardiogram van een twintiger tijdens een nuit blanche met Grace Jones! We nemen de eerste meander tot Membre en snijden de tweede af. In Bohan, het laatste dorpje in België, is het zo druk dat er in het straatje bij de kerk mondmaskerplicht geldt: tijd voor een koffie. Na Bohan wacht ons de derde beklimming tot aan de grens, waar we een boterham eten. Het is een prachtig plekje naast de Ruisseau du Bois Michel, ik bedoel du Bois Jean. We stappen verder richting Les-Hautes-Rivières, waar onze topoguide links naar het zuiden wijst en de GR-tekens rechts naar het noorden. We besluiten ons boekje te volgen en snijden een bocht af door een paadje te volgen dat er leuk

uitziet, zo leuk dat na 500 m de weg weg is, en we ons een weg naar beneden banen. We geraken in Naux, het eerste dorpje in Frankrijk, via een mooi pad dat zelfs niet op de stafkaart staat: hoera! Een prachtige oude spoorbrug, nu voor fietsers en voetgangers, helpt ons over de Rijn, ik bedoel Semois. Wie spoorbrug zegt, zegt trein en wie trein zegt, zegt locomotief en wie locomotief zegt, zegt machinist. Nee mis, we zijn anno 1949 en dan spreek je van ‘chauffeur en mécano’ en dat van die chauffeur mag je letterlijk nemen, getuige deze tekst bij de brug (nu snap ik ook waar het woord chauffeur vandaan komt): De 1946 à 1956 qui marque la fin du Petit Train, c’est Mr René Pellerin qui fut chauffeur sur la locomotive. “Je me levais à 3 heures du matin tous les jours. En 1949 alors que j’habitais Naux, je partais à bicyclette jusqu’à Hautes-Rivières pour préparer la loco. Je devais décrasser la chau-

De oude spoorbrug van Naux.

dière puis préparer le foyer, allumer et charger le charbon dans le tender en attendant que la pression monte. En cours de journée, j’avais des heures libres, mais il fallait remettre cela pour le train du soir. Je rentrais chez moi peu avant 22 heures.” Als dat geen job is waar ge uw hemel mee verdiend hebt, weet ik het ook niet. De dorpjes langs de Nijl, ik bedoel Semois, zijn allemaal prachtig. In België waar de vallei nog smal is, overheerst het toerisme. De huisjes zijn duur, de restaurants en cafés talrijk. In Frankrijk waar de vallei breder is, tref je ook grote hangars van de metaalnijverheid. Boven de dorpen hoor je het gezellige kling-klang van de metallo’s opstijgen, als was er een reus op een gigantisch aanbeeld een reuzezwaard aan het smeden. Het maakt je nieuwsgierig naar wat er zich onder die zaagtanddaken afspeelt. In Naux aan de brug vinden we de markeringen terug en nog voor Tournavaux komen we een eenvoudig café-restaurant tegen, Chez Rosa, een zéér aangename verassing. Een panaché van een halve liter later klimmen we naar Roc la Tour, 408 m hoog en één van de mooie uitkijkpunten die we tegenkomen. Wanneer we bijna in Monthermé zijn, klimmen we terug in een grote boog naar het westen boven het stadje. Iets waar de GR 16 een patent op heeft zijn de singletracks op een kam of langs een steile helling met zicht op de vallei, en dit laatste stukje is werkelijk de crème de la crème van de sentiers balcon van de Wolga, ik bedoel de Semois. Om 19u komen we aan in Hotel Boucles de Meuse, net de tijd om gedoucht op het terras met een menu du jour op krachten te komen en ons te laven aan wijn, water en bier. We slapen op een chambre familiale en niemand snurkt die nacht, het wonder

Roc la Tour, leuk om te boulderen.

dat we nog nodig hadden om deze wandeling zalig te verklaren. Na het ontbijt kopen we brood, kaas en confituur en iets zuidelijker na de samenvloeiing van de Ebro met de Amazone, ik bedoel de Semois met de Maas, slaan we het bos in, weliswaar een afslag te vroeg. Dan maar door het bos recht de berg op. Ervaring met kaart en kompas komen van pas. Bij het kruisen van de asfaltweg van Haulme naar Levrezy blijkt dat onze bosweg vanaf hier geasfalteerd is. Met alle Congolezen maar niet met den dezen. We dalen af naar Haulme, langs de Tiber, ik bedoel de Semois, naar Tournavaux en zo komen we terug voorbij Rosa. We stoppen niet, belanden terug aan de spoorbrug van Naux en stappen de nieuwe route richting Les Haute-Rivières. Eerst een stukje splinternieuwe voie verte – jaja, moet de moeite zijn met de fiets – om dan linksaf langs een beekje met de ergste kuitenbijter van de dag naar Le Champ Bernard te klimmen. We dalen naar Les Hautes-Rivières en steken de brug over om na een korte klim de oude markeringen terug te vinden. Zo komen we via de heenweg zo uitgedroogd als een Egyptische mummie in Bohan aan. We nemen plaats op een terras naast een jolige bende studenten uit Lierke, die al zoveel plezierke uit hun bierke hebben gehaald dat ze hun pinten beginnen om te stoten en lallend opstaan om wankelend inkopen te gaan doen. Wij drinken elk twee halve liters grenadine met genoeg ijsblokjes om het afsmelten van de Alpengletsjers minstens met een jaar te vertragen. Waw, dat geeft de burger moed om de laatste twee klimmetjes naar Membre en Laforêt aan te vatten. De variante via Laforêt is zeer de moeite, de omgeving

is vlakker en het dorpje is onvoorstelbaar mooi. Nog een goede kilometer langs de Tigris, ik bedoel de Semois en we stappen recht de pizzeria van Vresse binnen. Alle tafeltjes buiten zijn gereserveerd, maar binnen zijn de pizza’s even lekker. Michel is Bob en na zo een tocht een Chouffke negeren en dan nog twee uur in het donker naar huis rijden: nu al een engel die kerel! Weest gegroet, Stroomaf VZWd (Vereniging Zonder Werkelijk doel) * De titel ‘rivieren van Gobelijn’ is een gevolg van het feit dat ik ooit in een verslag van een fiets tocht beweerde dat de Dender door Aarschot stroomt. ** Onze VZWd werd lang geleden Stroomaf gedoopt na een mountainbiketocht langs de Salm, afgesloten met de woorden: “vanaf nu is het stroomaf ”, terwijl de route ons nog twee of drie keer via steile hellingen de vallei in en uit stuurde…

2021-1 Op Weg |

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

Hernieuwing lidmaatschap voortaan digitaal

GR-gidsen op stapel

In 2021 willen we met Grote Routepaden inzetten op het vereenvoudigen van onze administratie en de digitalisering van onze diensten. Zo zullen jullie voortaan de brief voor de hernieuwing van het GR-lidmaatschap (dat ook het abonnement op Op Weg omvat) via e-mail ontvangen en kan de betaling meteen online gebeuren. Heb je geen e-mail of is je mailadres nog niet gekoppeld aan je lidmaatschap? Geen zorgen, dan ontvang je jouw hernieuwing per brief. Mogen we in dat geval wel vragen je mailadres, samen met je adresgegevens, te bezorgen aan info@groteroutepaden.be? Heb je hierover vragen? Stuur dan gerust een mailtje naar bovenstaand adres of bel ons tijdens de kantooruren op 03/232.72.18. We helpen je graag verder!

Foto Ellen van den Bouwhuysen

Dat heel wat mensen in het coronajaar 2020 het wandelen (her)ontdekten, was voer voor heel wat persaandacht in allerhande kranten, tijdschriften en nieuwsbrieven. Voor Grote Routepaden bracht het een ongeziene verkoop in onze webshop, waardoor enkele GR-gidsen sneller uitverkocht raakten dan verwacht. We zetten dan ook in versneld tempo onze schouders onder een aantal herdrukken. De populaire topogids van de GR 512 Brabantse Heuvelroute was vanaf augustus uitverkocht maar is sinds begin november terug op voorraad. De gids is een herdruk met een paar heel kleine wijzigingen. De nieuwe gids Treinstapper 2 verscheen in juni 2020 en moest nog voor het eind van het jaar herdrukt worden. Een ongekend succes waarop we bijzonder veel positieve reacties krijgen. Ook voor 2021 staan enkele gidsen op stapel: • De Streek-GR Hageland (vernieuwde gids) > februari 2021 • De GR 5 (herdruk met trajectaanpassingen) > februari 2021 • Treinstapper 1 (herdruk met trajectaanpassingen) > februari 2021 • De grensroute (herdruk met enkele grote trajectwijzigingen) > maart 2021 • De GR 5A (herdruk met enkele grote trajectaanpassingen) > zomer 2021 • De Martinusroute (nieuwe gids) > najaar 2021 Houd onze website, nieuwsbrief en facebookpagina in het oog voor de exacte data en voor meer info over de trajectaanpassingen. En bij deze geven we ook graag een pluim aan alle vrijwilligers die meewerken aan deze gidsen, een intensief traject waar heel wat bij komt kijken!

UCLL en Grote Routepaden

Sinds de start van dit jaar werken we samen met bachelorstudenten Bedrijfsmanagement – Marketing van de Hogeschool UCLL. Zij gaan ons met veel enthousiasme helpen om het pad naar een volgend wandelverhaal beter tot bij jou te brengen. Nog meer op maat, voor nog meer prachtige herinneringen! In het kader van hun onderzoek mag je via onze nieuwsbrief binnenkort een bevraging verwachten. We zouden het alvast heel fijn vinden mocht ook jij deelnemen. We brengen ook graag jouw mening in kaart!

Maak van de vernieuwde Streek-GR Hageland je wandelproject van 2021! LEGENDE BEWEGWIJZERING De GR-bewegwijzering is aangebracht op bestaande steunpunten zoals bomen, palen, afsluitingen, enz... Opgepast! Bij twijfel heeft de bewegwijzering ter plaatse altijd voorrang op de wegbeschrijving, gpx-track of kaart in de topogids. GR

STREEK-GR

STREEK-GR HAGELAND, een lus van 158 km, brengt je in 9 dagetappes door een ongeziene afwisseling aan landschappen: eindeloze akkers en weiden, vochtige beemden en broeken, bloeiende boomgaarden, holle wegen, ijzerzandstenen heuvelruggen, schrale zandgronden en mysterieuze bossen. Je maakt kennis met het cultuur-historisch erfgoed van de steden Leuven, Tienen, Zoutleeuw, Diest en Aarschot. Begin- en eindpunten zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Bijna 70% van het traject is onverhard en 95% is autoluw. Kortom, alle troeven van het Hageland samen met de streekbiertjes, het heerlijke fruit en zeker de Hagelandse wijn wachten op je ontdekking.

Testelt

Aarschot

Dem

Diest Demer

E 314

Winge Kortrijk-Dutsel

AANLOOPROUTE

lpe

Kortenaken

AANLOOPROUTE

Leuven Dijle

Velpe Zoutleeuw E40 Vertrijk

ot Tienen Gr

LEGENDE WANDELKAARTEN

In de gids vind je op de linkerbladzijde een gedetailleerde kaart waarop bezienswaardigheden, logies, horeca,

GEBRUIKTE SYMBOLEN

62 | Op Weg 2021-1

e Ge

Kle

wandelroute ( Streek-) GR wandelroute ( Streek-) GR Variant aansluitende ( Streek-) GR aanloopproute

ine

Download de gps-tracks en updates op www.groteroutepaden.be

WANDEL G I D S

STREEK-GR HAGELAND

STREEK-GR HAGELAND | WANDELGIDS

S NU TOPOGID NIEUWE D E O L G DE ADEN.BE EROUTEP OP GROT EURO! ECHTS 9 VOOR SL

Get

BESTEL

• Goede verbinding met het openbaar vervoer Als lid geniet je ook van:

bus- en treinhaltes zijn aangeduid.

referentiepunt

horeca

op te merken

picknicktafel/rustbank

camping/trekkershut

station

B&B/hotel

bushalte

jeugdherberg

uitzichtpunt

bevoorrading

wandelboom

Streek GR Hageland Kaft GVD.indd 1-5

Steun zo de inspanningen van ruim 240 vrijwilligers die het kloppend hart van de organisatie vormen.

• Tussen Leuven, Tienen, Zoutleeuw, Diest en Aarschot

Daarnaast vind je een routebeschrijving

Word lid van

• Grote LusRoutepaden van 158 km die je kan opdelen in 9 dagetappes

O O O O O

en achtergrondinformatie.

LOMMEL HUY 167 HETVAN HAGELAND IN 9NAAR DAGETAPPES 158KM KM

10 % korting in de webshop 6 x Op Weg magazine, op papier en digitaal Toegang tot de artikeldatabank Deelname aan georganiseerde wandeltochten Kortingsbon Vlaamse jeugdherbergen

• 70% van het traject is onverhard en 95% autoluw www.groteroutepaden.be

2021-01-01 17:53:24

Foto Johan Daled

VERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWSVERENIGINGSNIEUWS VERENIGINGSNIEUWS

GR 5 helpdesk Naar aanleiding van de fictiereeks GR 5 kregen we bij Grote Routepaden heel wat vragen binnen van geïnteresseerde trekkers. Om al die vragen te beant woorden creëerden we een heuse ‘helpdesk’. Dat onze vrijwilligers, ervaren GR 5-stappers, er hun werk van maken, kan je hieronder lezen. Foto Wim Patry

Van: Bart Teugels <Teugels.Bart@hotmail.be> Verzonden: Wednesday, 9 Dec. 2020 14:07 Aan: lente@hotmail.com Onderwerp: GR 5

Hallo Lente Mijn naam is Bart. Ik ben één van de mensen van de helpdesk van GR 5. Wat moet je weten als je het avontuur van de GR 5 onderneemt? Ik zal trachten je hierin wat inzicht te geven. Al is het van achter mijn computer niet zo eenvoudig. Ik ken je immers niet en weet niet wat voor persoon je bent. De GR 5 is in Europa één van de mooiste wandelpaden die er zijn. Je zal er vele mooie momenten aan beleven. Uiteraard is het ondernemen van dergelijke tocht ook wat geromantiseerd. Je moet bewust zijn dat je op dergelijke ondernemingen jezelf minstens enkele keren zal tegenkomen. Je zal soms op je tandvlees zitten, pijn hebben, misschien heimwee hebben, slecht weer moeten verdragen, enz.... Geen van deze kenmerken doen echter afbreuk aan de ongelooflijke ervaring... Zeker als je dergelijke tochten nog niet hebt ondernomen. Het realiseren van de tocht zal je een heel leven bijblijven. Genoeg gezever, mijns inziens heb je twee blokken. Beide zijn even belangrijk.

De voorbereiding Ik ben van mening dat je niet op voorhand kilometers en kilometers moet trainen. Maar je MOET wel enkele keren een korte tocht ondernemen om je materiaal te testen! Over materiaal bestaat trouwens een mooi gezegde: “Alles wat je thuislaat is mooi meegenomen…” Neem alleen noodzakelijke dingen mee. Een tocht langs de GR 5 is zelden een ‘overlevingstocht’. Je kan bijna dagelijks inkopen doen. Mijn rugzak weegt op dergelijke tochten ongeveer 14 kg. En ik ben geen grammenjager, het kan dus allemaal nog veel lichter. Daar is dan natuurlijk een prijskaartje aan verbonden en bij een eerste tocht zijn dergelijke aankopen niet aan te raden.

Je kan ook een luxeproduct meenemen. Dit is altijd goed voor de moraal. Mijn luxe? Mijn tent is een tweepersoonstent en weegt 2,9 kg. Dat is mijn ‘thuis’. En leuk als het slecht weer is. Ik kan mijn materiaal bij in de tent nemen. Ik zal een benodigdhedenlijst meesturen in bijlage. Die kan dienen als leidraad. Zoals gezegd is het testen van je materiaal essentieel. Tijdens die korte tochtjes ervaar je zelf wat je echt nodig hebt en wat ballast is. Op die momenten kan je schoenen, regenjas, tent, slaapmat, kookgerief, enz ... degelijk testen en kom je tijdens je tocht niet voor verrassingen te staan. Zorg voor een goed slaapmatje. Het is prijzig maar het slaapt zalig. Zorg dat je je rugzak echt op je heupen draagt. Alle last op je schouders is nefast. Leer je tocht ook grondig kennen. Hiervoor gebruik ik uiteraard de topogidsen. Zo weet je wat je te wachten staat. Van de Hoek van Holland naar de Ardennen, de Vogezen, de Jura, het meer van Geneve, de Alpen, enz..... Belangrijk als je het moeilijk hebt. Alle gidsen meenemen is niet wenselijk. Ik werk met postpakketten. Ik laat het thuisfront een gids (en een boek) opsturen en stuur mijn gelopen gids en uitgelezen boek terug naar huis. Je tocht voorbereiden is bijna zo leuk als het stappen zelf. Verdiep jezelf erin. Kaart en kompas gebruiken is langs de GR 5 niet echt noodzakelijk, maar kennis ervan kan nooit kwaad. Let op met smartphone, GPS en dergelijke. Je hebt niet altijd de mogelijkheid om alles op te laden en batterijen wegen extra. Maak een degelijke planning. Laat ruimte over zodat je gerust een dag kan skippen. Houd er rekening mee dat je tot ongeveer 2700 hoog-

temeters zal klimmen. Met sneeuw en ijs in de Alpen zijn wel specifieke vaardigheden vereist.

Onderweg Bij lange tochten is het wenselijk om het de eerste week rustig aan te doen. Maak niet te veel kilometers, anders is de kans op kwetsuren en blaren reëel. Geef je lichaam de kans om zich te zetten naar elke dag stappen. De fysieke paraatheid komt vanzelf. Plan geen rustdag maar neem er een als het je uitkomt en als je er zin in hebt. Er is slechts één regel. Amuseer jezelf. Neem alles in je op. Geniet van het kamperen en zorg dat je je plek altijd proper achterlaat. Als je wildkampeert zet je dan uit het zicht en houd het op een bescheiden kampvuurtje. Kampeer nooit kort bij bebouwing en in natuurgebieden waar dat verboden is. Je kan af en toe eens in een jeugdherberg, camping of berghut slapen. Zoals gezegd ken ik je uiteraard niet. Als je de tocht met een tent niet ziet zitten, zal je telkens moeten reserveren. Ik raad je aan om niet te ver vooruit te boeken. Ik zou zeggen 2 à 3 dagen op voorhand. Verzorg onderweg je voeten en zorg dat je hygiëne op punt is. Neem niet vanaf thuis direct je handschoenen, dikke muts en een extra fleece mee. Werk met postpakketten om die zaken te laten toekomen of terug te zenden wanneer het nodig is. Ik ben waarschijnlijk nog wel hier en daar iets vergeten, maar met bovenstaand kan je al een eind op weg. Nog vragen? Laat maar horen. Groeten, Teugels Bart

Winnaars vorig nummer Het boek Dwars door België gaat naar Martine Van den Abeele en Jean-Pierre Outtier. Het fietsboek Dwaalspoor is voor Johan Vermeiren, Danie Debeerst en Etienne Ceuppens. De fietsgids Kärnten Seen-Schleife voor Frans Cuyvers, Sigrid Laget en Catherine Lahaye. Het fietsboek Dwars door Oceanië wordt opgestuurd naar Audrey Hensels en Gudrun Verstraete. Het fietsboek Bike Life naar Christian Van den Herreweghe. De wandelkaarten Ieperboog zijn voor Joseph Van den Heuvel, Nathalie Dessein en Georges Van Lierde. De wandelgids Uit je kot - Oost-Vlaanderen is voor Tom Vincent, Reginald Dessein en Paul Decock. De wandelgids Wandelen in Rijnland voor Roland Vanherle, Lode Nijssen en Trees Vanhaesebrouck. Het boek Alleen op avontuur voor Jacob Willemse. De wandelgids Skaneleden tenslotte gaat naar Ann De Koninck, Roland Syvertsen en Ruth De Vliegher.

2021-1 Op Weg |

Vind hier de wandelsportspecialist bij jou in de buurt! Bij deze winkels kan je terecht voor alle wandelbenodigdheden, inclusief gratis advies. • Wandelschoenen en kousen, zomer- en winterkledij • Rugzakken en accessoires • Boeken, kaarten en zoveel meer

GENIET ALS LID VAN GROTE ROUTEPADEN VAN EXTRA VOORDELEN

PROVINCIE ANTWERPEN

Op vertoon van het magazine Op Weg word je als lid extra verwend. De voordelen worden hier per winkel getoond.

10%

korting voor GRleden

Actie geldig voor onbepaalde tijd, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Bevelsesteenweg 42 - 2560 Nijlen www.basecamp.be

PROVINCIE LIMBURG

korting op wandel en fiets GPS, voor GR-leden

10%

korting voor GRleden

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Vrijwilligersstraat 1 - 2340 Beerse www.dewandelstok.be

10% korting voor GR-leden

Actie geldig tot 30 juni 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Théophile Donnéstraat 33 - 3540 Herk-de-Stad www.gps4rent.be

Kempische Steenweg 192 - 3500 Hasselt www.kariboe.be

10% korting voor GR-leden

Gelegen in het midden van Galerij Vivaldi in het centrum van Lommel

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Kerkstraat 59W6 - 3920 Lommel www.denoutback.be

KOOP LOKAAL

s i t a r g met advies!

PROVINCIE OOST-VLAANDEREN PROVINCIE WEST-VLAANDEREN

GRATIS paar

MERINO SOKKEN bij aankoop van een paar wandelschoenen*

* Actie geldig op vertoon van dit magazine met deze bon.

Plezantstraat 11 - 9220 Hamme https://berghut.be

10%

korting voor GRleden

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Kortrijkseweg 353 â&#x20AC;&#x201C; 8791 Beveren - Leie www.mounteqshop.be

10% korting voor GR-leden

PROVINCIE VLAAMS-BRABANT

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Naamsesteenweg 111 - 3001 Heverlee www.kariboe.be

10%

korting voor GRleden

Actie geldig tot 31 mei 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Oude Gentbaan 255 - 9300 Aalst www.trek-king.be

10%

korting voor GRleden

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Franslaan 150 - 8620 Nieuwpoort www.buencamino.be

â&#x201A;Ź13

korting voor GR-leden

Bij aankoop wandelschoenen van Lowa, Meindl of Mephisto. Actie geldig voor onbepaalde tijd, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Handelsstraat 141 - 1840 Malderen www.eurika-shoe.com

Geniet van

10%

korting voor GRleden

Actie geldig tot 31 december 2021, op vertoon van een magazine van Op Weg. Niet cumuleerbaar met andere kortingen.

Leuvensestraat 134 - 3300 Tienen www.hero.be

SPECIALE LEDENKORTINGEN!

COLUMN

Drie voorwaarts en twee achterwaarts Wat als niets nog mag? Niet op café, niet naar de cinema en niet naar de sushibar. Dan kan enkel fietsen en wandelen nog. Maar als het te koud en te winderig wordt blijft alleen wandelen over. Dat wordt ons dan elke avond op het hart gedrukt door de minister en de televisieviroloog: “We moeten samen volhouden, zo grijpen we het virus bij het nekvel. Ga wandelen, liefst alleen, maar in elk geval met niet meer dan vier. We weten dat het op den duur wat saai wordt, maar het kan helaas niet anders, momenteel.” Hallo, geachte minister en televisieviroloog, zeiden jullie daar dat wandelen saai is? Jullie zijn wel experten in biostatistiek en epidemiologie, maar van wandelen kennen jullie niets. Activiteiten die je altijd op dezelfde manier doet, die zijn saai natuurlijk. Foxtrotten of hinkstapspringen bijvoorbeeld. Maar wandelen? Komaan zeg. Er is niet alleen nordic walking om eens af te wisselen, maar ook chiwalking, extreme core of XCO walking en last but not least: smovey walking. Maar je hoeft het niet zo ver te zoeken. Je kan ook slenteren, drentelen, flaneren, struinen, trippelen, sportief-, meditatief-, interval-, snel-, GR-, knooppunten-, lus- of lange afstandswandelen; en dat allemaal mét of zonder telescopische stokken, alleen, als koppel of in eigen bubbel. Inspirerend zijn ook de processie van Echternach of de charmante wiegelpas van de schrijndragers in de Geraardsbergse processie van Plaisance. De mogelijkheden tot variëren zijn schier eindeloos. En als je het een andere naam geeft, verandert de perceptie. Zo voelt een blokje om lopen anders aan dan een luchtje scheppen of even de hond uitlaten. Kuieren, marcheren, stiefelen, ijsberen, pikkelen, voortschrijden of rondsjouwen, het is nooit hetzelfde. Ganzenpas is in onze tijd en onze contreien taboe natuurlijk. Maar we vergeten wel nog treinstappen, ezeltochten, de therapeutische wandeling met wandelcoach én de wandelvergadering. Maar die laatste vorm kent intussen iedereen. En als we nu ook nog combineren, dan hebben we een driedelige handleiding nodig om alle wandeldisciplines te beschrijven. Denken we maar aan meditatieve treinstappers, flanerende intervalwandelingen, slenter-GR’s, smovey walking meetings, enz ... Dus, wie zichzelf wil overtuigen van het feit dat wandelen niet saai is, moet maar eens een test doen. Een wandelvergadering combineren met snelwandelen is misschien geen goed idee, maar voor de durvers is een teamoverleg in de uitvoering ‘processie van Echternach’ het proberen waard. Opgelet: drie sprongen voorwaarts en twee achterwaarts. Niet omgekeerd! Johan Lauwerier

66 | Op Weg 2021-1

Volgend nummer VOLGEND NUMMER

Op Weg April 2021 Reportages

Streek-GR Hageland

Rondje Drenthe

GR 15

Eifel/Moezel

De gare à gare

Zeeland

COLOFON Op Weg is het tweemaandelijks magazine van Grote Routepaden vzw Grote Routepaden onderhoudt in Vlaanderen bijna 5000 km wit-rood en geel-rood beweg wijzerde GR-wandelpaden en 1.500 km met bordjes gemarkeerde LF-fietsroutes. Meer info op www.groteroutepaden.be.

Lode Maesen, Britta Schmidt, Pieter Stockmans, Michaël Cassaert, Koen De Langhe, Erik van den Boom, Bart Van den Eynde, Ellen van den Bouwhuysen, Johan Daled, Wim Patry en Lieve Huyghe.

Contact

Cartografie

GR-Secretariaat, Beatrijslaan 72, 2050 Antwerpen, + 32 3 232 72 18, info@groteroutepaden.be GR-directeur: Margot Van de put, margot. vandeput@groteroutepaden.be, + 32 472 37 98 29 GR-coördinator: barbara.dessein@groteroute paden.be, + 32 484 24 88 56 Op Weg: opweg@groteroutepaden.be, + 32 496 606 553

Verantwoordelijke uitgever Rik Röttger

Hoofdredacteur Peter Cristiaensen

Eindredactie

Willem Dhaenens, Patrick Verstuyft, Peter Cristiaensen

Redactie

Christina Bloem, Yanick Bos, Christophe Deblaere, Barbara Dessein, Willem Dhaenens, Daan Duppen, Ignace Fermont, Isabel Hoogewijs, Tom Langmans, Johan Lauwerier, Hilde Leemans, Guy Raskin, Katrien Seynaeve, Wim Vandamme, Dominique Van De Casteele, Marc Vandoren, Guido Vandroemme, Ward Van Loock, Bart Van Santvliet, Bart Vermeyen en Steven Vermeylen.

Marc Vandoren, Guy Raskin, Wim Vandamme

Coverfoto

Bart Van den Eynde (GR 16)

Opmaak en druk

Vanden Broele, www.vandenbroele.be

Reclameregie

Peter De Vester, peter@moizo.be, + 32 3 326 18 92

Abonnement

Jaarabonnement (6 nummers): € 35 / € 33 bij domiciliëring / € 40 voor Nederland. Registreer je via de website groteroutepaden.be/nl/registreren. Als abonnee ben je ook lid van Grote Routepaden en heb je recht op tal van voordelen: 10% korting in de GR-webshop, korting in buitensportzaken, een bon van € 5 voor een overnachting in een Vlaamse jeugdherberg en toegang tot de artikeldatabank van Op Weg (gaat terug tot 2003). www.groteroutepaden.be Losse nummers: 6,50 € Overname van (delen van) artikels uit dit tijdschrift is toegestaan mits bronvermelding en schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Werkten mee aan dit nummer

Lucienne Callewaert, Martine Van den Abeele, Leen Huygens, Peter Waterschoot, Elie Milo, Patrick Samaey, Raymonde en Willy JanssensGodon, Dion D’haene en Sofie Debals, Els Weemaes & Patrick Hemelaers, Annemie Vercruysse, Herman Cornelissen, Frits en Gracia, Helga Boom, Liesbeth Jonckers, Jean-Pierre Outtier, Veerle Bekaert, Catherine Lahaye en Ronald, Mireille Schelfaut, Hein Vanseveren, Jozef Bouwens, Steven Dielens, Christine Liagre, Luc Machiels, Ann Goor, Patrick Vandervoort, Koen Wolters en Martine Vandermeersch, Marc Otte en Roos Vancauwenberghe, Juan Holgado,

Deze publicatie wordt gedrukt op papier waarvan de oorsprong gecertificeerd wordt door FSC® (Forest Stewardship Council®). Dit label promoot verantwoord bosbeheer gekoppeld aan sociaal en ecologisch verantwoord ondernemerschap. Grote Routepaden vzw verzekert op deze manier dat het papier met respect voor het milieu werd geproduceerd.

OPMERKELIJK

Vorige zomer ging ik voor het eerst op stap op een GR, nl. de GR 5. Ergens in de buurt van Visé vond ik een zwerfkeitje met een kaartje aan. Het kaartje was jammer genoeg onleesbaar geworden. Het enige dat ik er kon uit opmaken was dat er iets op facebook moest gepost worden… Dit bracht me op het idee om zelf iets langs een GR-pad te plaatsen, met de bedoeling dat de vinder dit kan posten in een facebookgroep. Het idee kreeg tijd om te rijpen en toen ik de wenskaarten van Leo Bormans ontdekte, kreeg het meteen een vorm. Ik maakte een tekstje in het Nederlands en het Engels om op de kaart te kleven. Een gelukskaart langs een GR: ik zou het alvast fijn vinden om zoiets te vinden! Maar één kaart is niets, dus neem ik nu regelmatig een kaart mee als ik op stap ga. Want intussen ga

ik met verschillende wandelmaatjes op stap op de GR 128, de GR 129 en de GR 5. En occasioneel ook eens een dag- of treinstapper waardoor ik weer op een andere GR terecht kom. Ik richtte een facebook groep op: ‘een vleugje GELUK op je GR’… waar momenteel zo’n 150 mensen lid van zijn. Wie een kaart vindt, neemt een foto of selfie met de kaart en post dit op de groep. Ik nodigde ook Leo Bormans uit in die groep, auteur van boeken over geluk (www.leobormans.be). En toen kreeg ik plots bericht van Leo dat hij ontroerd en heel blij was met dit initiatief. Hij had al contact opgenomen met uitgeverij Lannoo en ze hadden besloten om ons 300 pakketjes wenskaarten te bezorgen. Op die manier kunnen we elk lid van de groep een pakketje bezorgen en hebben we er op voorraad voor iedereen

die een kaart vindt en post op de groep. Hoe fijn is dat? Mensen gelukwensen maakt mij zelf gelukkig. Weten dat je iemand even een fijn momentje bezorgt, het verbindt de wandelaars en het doet mensen even stilstaan bij wat wandelen met je doet. We leven in zo’n polariserende wereld en dan vind ik het leuk om even wat positief tegengewicht te bieden. In de vorm van een gelukskaart dus! Hoeveel foto’s in de groep terechtkomen maakt niet uit. Ik ben ervan overtuigd dat mensen ze vinden en lezen… en daar dan even blij van worden. En dat is het belangrijkste! Lieve Huyghe Meer info over de actie, de kaarten en hoe je kan meedoen vind je op de faceboekgroep ‘Een vleugje GELUK op je GR’.

Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief !

Volg Grote Routepaden op de voet

• www.groteroutepaden.be/nl/ inschrijven-nieuwsbrief • facebook www.facebook.com/ GroteRoutepaden

Een vleugje GELUK op je GR

Ge e f e e n GR-momen t Kerst en Nieuwjaar zijn achter de rug, en daarmee ook de traditionele pakjestijd. Maar iemand blij maken met een leuk geschenk, is altijd fijn en kan op élk moment. Wat is er mooier om te geven, dan tijd om samen door te brengen? Organiseer een GR-tocht en geef een GR-moment cadeau. Samen door de natuur wandelen, genieten van de omgeving, de buitenlucht en elkaars aanwezigheid! Gegarandeerd goed voor een onvergetelijke dag die de ander nog lang zal onthouden. Als dat niet waardevol is!

BON VOOR EEN GR-MOMENT Ik stippelde voor jou een GR-tocht uit en nodig je uit om samen op GR-pad te gaan! GR:

Aantal km:

Van:

naar:

Op:

Van:

u tot:

Plaats van afspraak: Zeker meebrengen: Graag tot dan! Van:

LAAT ONS MEEGENIETEN en deel je GR-moment op Facebook en Instagram met #geefeengrmoment

Vind inspiratie voor het uitstippelen van je tocht op: wandelen.groteroutepaden.be/nl/wandelroutes/treinstappers wandelen.groteroutepaden.be/nl/wandelroutes/dagstappers wandelen.groteroutepaden.be/nl/wandelroutes/tochtsuggesties

Je kan deze bon uitknippen of downloaden op onze site. Zo blijft je favoriete tijdschrift onbeschadigd en kan je zoveel GR-momenten cadeau doen als je zelf wil!

Op Weg Februari - Maart 2021

Articles inside

WANDELAVONTUUR | België, Frankrijk

COLUMN | Drie voorwaarts en twee achterwaarts

FIETSAVONTUUR | Frankrijk

WANDELREPORTAGE | Nederland

INTERVIEW | Michaël Cassaert

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Tips van onze lezers

FIETSREPORTAGE | Frankrijk

Gebeten door het virus | Juan Holgado Pablos

Wandelnieuws

Fietsnieuws