DOSKONALENIE WARSZTATU PRACY NAUCZYCIELI SZKÓŁ ĆWICZEŃ...
•
PORADNIK METODYCZNY
5. Metody, techniki i formy pracy umożliwiające rozwijanie kompetencji matematycznych W art. 12.2 Karty Nauczyciela czytamy, że „nauczyciel w realizacji programu nauczania ma prawo do swobody stosowania takich metod nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze spośród uznanych przez współczesne nauki pedagogiczne, oraz do wyboru spośród zatwierdzonych do użytku szkolnego podręczników i innych pomocy naukowych”. Przepis ten otwiera drogę do samodzielnego konstruowania procesu lekcyjnego wraz z wykorzystaniem innowacyjnych metod, form i środków kształcenia. Kolejne regulacje obowiązujące nauczyciela określają działalność edukacyjną szkoły. Są to: • szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całość działań szkoły z punktu widzenia dydaktycznego, z uwzględnieniem wymiaru wychowawczego; • program wychowawczo-profilaktyczny, który całościowo opisuje wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, realizowane przez wszystkich nauczycieli. Oprócz powyższych rozwiązań prawnych na efektywność procesu nauczania ma wpływ wiele innych czynników, zależnych od organizatorów i osób prowadzących zajęcia, czyli w praktyce – stosowanych metod i technik kształcenia. Ich dobór powinien być adekwatny do konkretnych jednostek lekcyjnych, przyjętych celów i treści kształcenia, jest też następstwem dotychczasowego poziomu wiedzy uczniów, ich wieku i predyspozycji lub wynika z sytuacji tworzenia uczniom warunków do samokształcenia. Wincenty Okoń oparł podział metod nauczania na koncepcji wielostronnego uczenia się i wyróżnił następujące grupy działań (Okoń, 1998): 1) Asymilacja wiedzy (poprzez przyswajanie), np. opowiadanie, opis, anegdota, odczyt, objaśnienie lub wyjaśnienie. 2) Samodzielne dochodzenie do wiedzy (poprzez odkrywanie), np. klasyczna metoda problemowa, metoda przypadków, metoda sytuacyjna, PBL (Problem Based Learning), IBSE (Inquiry Based Science Education), gry dydaktyczne, dyskusja dydaktyczna, dyskusja okrągłego stołu, dyskusja wielokrotna, burza mózgów, giełda pomysłów, dyskusja panelowa, metaplan. 3) Metody eksponujące (poprzez przeżywanie), tj. pokaz łączony z przeżyciem. 4) Metody praktyczne (poprzez działanie), np. pokaz z objaśnieniem, pokaz z instruktażem, ćwiczenia przedmiotowe, ćwiczenia laboratoryjne, metoda projektów, metoda przewodniego tekstu, CL (Cooperative Learning), stacje zadaniowe, narzędzia TOC.
47
