22
‘ZONDER VERSIERING LUKT HET NIET’ MARCEL PÉRÈS OVER MACHAUTS MESSE DE NOSTRE DAME
bewaard gebleven. Het manuscript van Apt, bijvoorbeeld, is een praktijkmanuscript dat echt bedoeld is voor uitvoering: het bevat een aantal versies van elk misdeel, waaruit de uitvoerder tijdens de mis kan kiezen. Die Kyries en Gloria’s zijn voor het gemak ook nog eens samen gerubriceerd. De Messe de Nostre Dame is het eerste misordinarium dat als één geheel is samengesteld, en dat hoor je ook duidelijk over de delen heen.’
De Franse organist en dirigent Marcel Pérès is al vier decennia berucht vanwege zijn make-overs van de heiligste huisjes uit de oude muziek. In Utrecht verankeren Pérès en zijn Ensemble Organum de veertiendeeeuwse Messe de Nostre Dame van Machaut in de volkse harmoniseringstradities waaruit alle gecomponeerde polyfonie ooit ontsprong. De cd-registratie uit 1997 was buitengewoon controversieel. De live concertbeleving tijdens het aankomende Festival Oude Muziek Utrecht belooft echter een overweldigende
ervaring te worden. Pérès is al aan het warmdraaien voor dat feest. De Messe de Nostre Dame wordt steevast bejubeld als de eerste volledige miscyclus. Is dat een kwaliteitswaarmerk? ‘Het is echt geniale muziek, maar wat is de waarde van een dergelijke claim voor een repertoire waarvan maar een fractie is bewaard? We kennen de namen van duizenden componisten uit de veertiende eeuw van wie geen noot muziek is overgeleverd. Van het pauselijke hof in Avignon is uit die periode een berg uitstekende maar anonieme muziek
Dat de componist Guillaume de Machaut is, zal de reputatie van de Messe ongetwijfeld een boost hebben gegeven… ‘Omdat we de maker kennen, hebben we in elk geval een beter beeld van de functie van de compositie. Guillaume De Machaut was niet alleen componist, maar ook dichter en diplomaat. Hij was actief in een aantal polyfone genres, maar het leeuwendeel van zijn oeuvre bestaat uit eenstemmige troubadoursliederen, waarin Machaut zichzelf een expert in de hoofse en nietzo-hoofse liefde toont. Zou het kunnen dat de enige mis die hij in de herfst van zijn leven componeerde bedoeld is om zijn ziel te redden na
