34
LA RHETORIQUE DES DIEUX
HET SUMMUM VAN ZEVENTIENDE-EEUWSE FRANSE LUITKUNST
manuscript gebruikte hij materiaal van belangrijke kunstenaars als Eustache Le Sueur (1617-1655), Robert Nanteuil (1623-1678) en Abraham Bosse (ca. 1604-1676). Voor de versieringen op de omslagband werd de goudsmid Claude Ballin ingezet. Hun prachtige werk moest bijdragen aan het doel dat Chambré voor ogen stond: het onsterfelijk maken van de mooiste luitstukken van de illustre Denis Gaultier (1597/16031672), een van de bekendste Franse luitisten van zijn tijd. TEKST / Fred Jacobs BEELD / Anne-Achille de Chambré en Denis Gaultier gegraveerd door Robert Nanteuil. Bibliothèque nationale de France.
Het pronkmanuscript La rhétorique des dieux (ca. 1652), tegenwoordig in het bezit van het Kupferstichkabinett in Berlijn, is wellicht de meest in het oog springende bron op het gebied van de zeventiende-eeuwse Franse luitmuziek. De luitisten Fred Jacobs, Michal Gondko en Anthony Bailes presenteren
tijdens het Festival Oude Muziek Utrecht 2021 elk een luitrecital met muziek uit dit indrukwekkende manuscript. Daarnaast schetst Fred Jacobs in zijn Zomerschoollezing de culturele en historische context waarin de bundel tot stand kwam. Als voorschot op deze festivalcomponenten introduceert Jacobs het manuscript alvast. La rhétorique des dieux werd vervaardigd in opdracht van Anne-Achille de Chambré (?-1685), een rijke Parijzenaar en gentilhomme de Monsieur le Prince. Voor de illustraties in het
In La rhétorique des dieux staan in totaal 56 luitstukken van Gaultier genoteerd. Meer dan de helft daarvan is voorzien van titels gebaseerd op de Griekse mythologie, de oude Romeinse geschiedenis, diverse opmerkelijke vrouwelijke personages, en de persoonlijke inspiratie van de componist zelf. Zo bevat het manuscript onder andere tombeaux ter herinnering aan zijn vrouw en aan een collegaluitist. De meeste stukken zijn voorzien van commentaren die aansluiten bij de titels. Ze zijn geschreven in het verfijnde Frans dat gebruikelijk was in zeventiende-eeuwse Parijse salons.
