PLAKKAAT
houdt een toespraak waarin hij stelt dat de triomfbogen van de Cinquantaire rusten op afgehakte handen. In 1908 neemt de Belgische Staat KongoVrijstaat van Leopold II over. De overname is een kluwen, een staaltje van royale manipulatie. In 1909 sterft Leopold II, op zijn sterfbed trouwt hij nog met zijn minnares. Zij erft een fortuin. In 1911 ondertekent de Belgische Staat een contract met Lever over de ontginning van palmolie, de basisgrondstof van zeep.
De Belgische tricolore hangt op schaamrood, zoals een VN-rapport stelt DECOR 13: 1960-1961
© Paul Van Hoorick
is afgeleid naar Liverpool. Antwerpen staat op het toppunt van zijn architecturale grandeur dankzij de koloniale haven. In Kongo heeft een zwaarbewapend leger na veertig maanden de ‘ivoor-oorlog’ gewonnen. Big business wordt rubber door de boomende markt van de auto-industrie. Het levert Leopold II de financiële armslag om een versnelling hoger te schakelen in zijn megalomane bouwprojecten in Brussel en Oostende. Het gebied van Kongo-Vrijstaat is ondertussen door militaire bezetting uitgebreid richting Angola. In de Britse pers verschijnen artikels over de barbaarse praktijken ten opzicht van de inheemse bevolking.
sels burgemeester Buls en Anna Lippens, dochter van Hippolyte Lippens, voormalig burgemeester van Gent, uitgenodigd. In Antwerpen lossen ondertussen frequent fraaie Kongoboten hun lading rubber, ivoor en mineralen. De Antwerpse haven is een wereldspeler voor diverse producten. En in Oostende wordt in 1900 de eerste steen gelegd voor de Venetiaanse gaanderijen. Een geheime tunnel verbindt het nabije koninklijk chalet met de Villa Carolina van de piepjonge minnares van de koning. Zij mag, met grote voorsprong, la plus grande horizontale van Parijs worden genoemd. Leopold II is ondertussen de grootste landeigenaar aan de Franse Rivièra geworden.
DECOR 11: 1897-1906 Tijdens de Wereldtentoonstelling in Tervuren worden tweehonderdzesenzeventig Kongolezen tentoongesteld. Een splinternieuwe elektrische tram verbindt Tervuren met de hoofdlocatie, het Jubelpark. Eind 1898 is de spoorlijn die het Kongolese binnenland verbindt met de Kongo-monding klaar. Deze is cruciaal voor de export. Bij de plechtige inhuldiging zijn Brus-
DEGEUS
DECOR 12: 1906-1911 In 1906 wordt de ‘Union Minière’ opgericht om de kopermijnen in Katanga uit te baten. Katanga is zes keer groter dan België. Ook de ontginning van tin en diamant wordt op grote schaal opgestart. Leopold II en de Société Génerale zijn de hoofdaandeelhouders. De socialistische volksvertegenwoordiger Emile Vandervelde
In juni 1960 wordt Congo onafhankelijk. De piepjonge Koning Boudewijn is present en krijgt van eerste minister Patrice Lumumba een speech over tachtig jaar kolonialisme gepresenteerd. Begin 1961 wordt Lumumba vermoord. Bij de moord zijn Belgische politiemannen fysiek aanwezig, zonder enige twijfel gedekt door hun superieuren. Over de betrokkenheid van de Belgische politieke en zakelijke elite zwijgen wij in alle talen. Oorverdovend. Al lang. En à propos, wat ik nog vergat over de passende muziek bij de decors: liturgische gezangen in het Frans met een West-Vlaams accent, een draaiorgeltje uit de Marollen met op de achtergrond mitrailleurvuur, het hoort er voor mij allemaal bij … Ik laat het verder over aan theater- en decorbouwers, die er verstand van hebben. Over de auteur Paul Van Hoorick organiseert kritische wandelingen en reizen waaronder de stadwandeling Wandel mee in de schaduw van Leopold II in Brussel, die start in Matonge en eindigt in Schaarbeek. Meer info: pvanhoorick@hotmail.com.
juli 2021 > 5
