Gemeenten willen zelf invulling geven aan coffeeshopbeleid
Verplicht nummer Door: Nicole Maalsté
In het vorige nummer schreef ik dat toeristen ondanks het landelijke verbod nog steeds terecht kunnen in de meeste coffeeshops. Dat waren de eerste resultaten van een onderzoek waar ik mee bezig was. Inmiddels is het onderzoek afgerond. De resultaten blijven spectaculair.
Ter controle van de informatie die we via schriftelijke bronnen hadden verzameld, hebben we in januari en februari een enquête gehouden onder ambtenaren die over het lokale coffeeshopbeleid gaan. We kregen medewerking van 94 van de 103 coffeeshopgemeenten. Over de handhaving in de andere 9 gemeenten was gelukkig voldoende schriftelijke informatie beschikbaar. Op die manier konden we de vragen voor die gemeenten ook grotendeels beantwoorden. Door de enquête zijn we op iets meer gemeenten gestuit die actief controleren of er toeristen in de coffeeshops komen: 23 zijn het er in totaal. Vooral de zuidelijke provincies hebben daar relatief veel mee te maken. Dat komt omdat de wietpas daar op 1 mei 2012 al is ingevoerd. Maar het aantal gemeenten dat niet op toeristen controleert is dus nog steeds gigantisch. Bovendien, als je het omrekent naar het aantal coffeeshops, dan blijkt dat toeristen in 85 procent van de coffeeshops nog steeds welkom zijn.
Symbolische maatregelen Het landelijke verbod om toeristen in coffeeshops toe te laten, wordt in de praktijk massaal genegeerd. 34 gemeenten hebben de richtlijn een jaar na de invoering nog steeds niet opgenomen in hun beleid. De andere gemeenten hebben het criterium wel opgenomen in hun beleid, maar daarvan blijken er 46 de regel niet te handhaven. In feite komt het erop neer dat zij het criterium alleen in hun beleid hebben opgenomen om geen gezeur met Den Haag te krijgen. Een typisch geval van een verplicht nummertje. Zo kan Opstelten roepen dat de invoering van de maatregel succesvol verloopt en is iedereen weer gerustgesteld.
Afstandscriterium Over symboolmaatregelen gesproken. We hebben de ambtenaren ook gevraagd of coffeeshops in hun gemeenten op een bepaalde afstand van scholen moeten liggen. Dat noemen ze het afstandscriterium. Het
vorige kabinet wilde deze maatregel ook verplicht opleggen, maar zover is het nooit gekomen. Desondanks hanteren maar liefst 85 gemeenten zo’n afstandscriterium. Althans op papier. In de praktijk blijkt dat het in een deel van de gemeenten alleen voor nieuwe vestigingen geldt. De bestaande coffeeshops kunnen gewoon blijven zitten. Uit ons onderzoek blijkt dat voor 62% van de coffeeshops geen afstandscriterium geldt.
Maatwerk
shopgemeenten om te mogen experimenteren met een regulering voor de achterdeur. Volgens de geënquêteerde ambtenaren is de regulering van de achterdeur in meer dan de helft van de gemeenten een punt van discussie. In die gemeenten liggen in totaal 525 coffeeshops. Zo bezien lijkt het een kwestie van tijd voor we maatwerkende ambtenaren gemeentelijke wietkwekers gaan zien aansturen. Het rapport ‘Verplicht nummer’ is te downloaden via http://accesinterdit.nl/whats-up
De belangrijkste conclusie uit het onderzoek is eigenlijk dat gemeenten het liefst zelf invulling willen kunnen geven aan hun coffeeshopbeleid. De situatie is immers niet overal hetzelfde. In de ene gemeenten liggen veel coffeeshops bij elkaar in het centrum; in de andere gemeenten liggen ze aan de rand van het dorp of de stad. In de ene gemeente komen alleen mensen uit de omgeving in de coffeeshops; in de andere gemeente komen ook blowers van iets verder weg. En zo zijn er al tal van verschillen te bedenken die bepalend kunnen zijn voor de situatie ter plekke. Maatwerk is hierop dus het antwoord. Die behoefte aan maatwerk komt trouwens ook tot uiting in de wens van veel coffee-
47
