Driemaandelijks tijdschrift van S-Plus vzw, v.u. Corry Maes, Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel - Afzendadres: Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel - Afgiftekantoor Brussel X P004993
1
S-PLUS PB- PP B-12241 BELGIE(N) - BELGIQUE
DRIEMAANDELIJKS LEDENMAGAZINE VOOR PLUSSERS MET PIT JAN-FEB-MAART 2022
Kies voor een gezonde
levensstijl
INHOUD
4 10 Gezond en Wel
Pensioenen
S-Plus App
Het verschil tussen euthanasie en p alliatieve sedatie
Gerechtigden op een inkomensgarantie voor ouderen (igo) kunnen
Herken de natuur in één klik met
y f i t n e d I s b O n e p a l s r e t s geru
In dit nummer
Colofon
Edito........................................................................................................................................................ 3 Het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie................................................................... 4 Interview: Cohousing........................................................................................................................... 6 Wonen: residentie Alpha brengt jong en oud samen...................................................................... 8 Hartenwens: sterrenkok voor één dag.............................................................................................. 9 Gerechtigden op een IGO kunnen geruster slapen....................................................................... 10 Crea: kintsugi of de schoonheid van imperfectie........................................................................... 12 Choco-Story: een bezoek om van te smullen................................................................................. 13 Charter universele bankdiensten...................................................................................................... 14 S-Plus app: Obsidentify...................................................................................................................... 16 Reizen.....................................................................................................................................................17 Korte berichten.................................................................................................................................... 18 Bewegen om diabetes type 2 te voorkomen..................................................................................20 Coponcho.............................................................................................................................................. 22 Ledenvoordelen................................................................................................................................... 26 Train je brein......................................................................................................................................... 27
S-Plus Mag Driemaandelijks ledenmagazine van S-Plus vzw
Certificate Number 10506-2009-1003 www.climatepartner.com
2
16
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
Januari 2022 Redactie: Gertie Brouwers, Eliane Cougé, line De Meyer, Leona Detiège, Wim Distelmans, A Kim Duchateau, Conny Guldentops, Hanne Jacobs, Corry Maes, Liliana Nikolova, Bertin Sanders, Felix Van Cakenberghe, Steven Vanden Broucke, Sarah Van Humbeeck Vormgeving: artoos group Druk: Bredero Graphics Eindredactie Sarah Van Humbeeck Verantwoordelijke uitgever Corry Maes I vzw S-Plus Sint-Jansstraat 32-38 I 1000 Brussel Secretariaat Sint-Jansstraat 32 I 1000 Brussel T 02 515 02 23 E info@s-plusvzw.be W www.s-plusvzw.be Ondernemingsnummer 0409 572 206 RPR Brussel
EDITO
Beste vrienden De coronacrisis, waarvan iedereen had gehoopt dat ze zou afnemen of verdwijnen, blijft zeer zwaar doorwegen op onze bevolking. De kaap van de 27 000 doden is ondertussen overschreden. Eind november kraakten de ziekenhuizen onder de last van de coronazieken en de gevaccineerden onder ons snakken naar hun 3de prik om terug een normale bewegingsvrijheid te krijgen. De zorgsector en de onderwijssector voelen deze nieuwe opstoot sterk en de bescherming en de gezondheid van het personeel in deze sectoren moet dan ook voorop staan. En misschien wordt het nu echt tijd om over een verplichte vaccinatie te spreken? Ondertussen blijven de grote wereldproblemen de gemoederen beroeren. Ons land, en zeker Vlaanderen, sloeg een belabberd beeld tijdens de klimaatconferentie en het is dan ook goed te begrijpen dat de jeugd onbegrip toont voor deze gang van zaken. De regering moet zeer veel tijd steken in de coronacrisis en andere grote discussies blijven op de achtergrond. Het energiedebat komt er wel aan. Wat zal het worden, met of zonder kernenergie? Maar het debat over de pensioenen wordt blijkbaar op de lange baan geschoven.
© Frank Van Hollebeke
Wel is er een begin gemaakt met de beloofde verhogingen en er zijn ook kleine, maar voor de betrokkenen belangrijke, aanpassingen zoals de formaliteiten rond de IGO toekenningen die je in dit nummer kan lezen. Ook een ander onderwerp dat veel van onze leden bekommert, met name euthanasie en palliatieve sedatie, komt in dit nummer aan bod. Sinds de euthanasiewet in 2002 van kracht werd, is bijvoorbeeld het aantal palliatieve sedaties verdubbeld. En daar schuilen zeker onbeantwoorde euthanasieverzoeken onder en levensbeëindigingen zonder medeweten van de patiënt. Het is dan ook zeer positief dat we zullen samenwerken met Leif en Prof. Dr. Wim Distelmans. Laat ons hopen dat 2022 terug een normaal jaar wordt!
Door de coronacrisis worden grote discussies, zoals over energie of pensioenen, almaar uitgesteld
Leona Detiège Voorzitter S-Plus
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
3
GEZOND EN WEL
Het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie Euthanasie en palliatieve sedatie zijn beide belangrijke redmiddelen voor mensen die onbehandelbaar en ondraaglijk lijden door een ernstige, ongeneeslijke aandoening. Bij euthanasie wordt het leven van de persoon in kwestie opzettelijk beëindigd op diens uitdrukkelijke vraag. Palliatieve sedatie (of continue diepe sedatie) brengt de persoon in een kunstmatige slaap of coma tot deze spontaan overlijdt aan zijn ziekte. Palliatieve sedatie heeft dus zeker niet bedoeling om het leven te beëindigen. Omdat voor velen het onderscheid tussen deze 2 handelingen niet altijd duidelijk is, wordt hieronder ingegaan op de belangrijkste verschillen. Palliatieve sedatie: enkel bij terminale patiënten Euthanasie kan uitgevoerd worden bij mensen die terminaal ziek zijn maar ook wanneer ze ondraaglijk lijden door een niet-terminale aandoening zoals bv. een ongeneeslijke psychiatrische ziekte. Palliatieve sedatie beperkt zich enkel tot terminale patiënten die nog maximaal 1-2 weken te leven hebben. Continue diepe sedatie kan dus niet worden toegepast op bv. iemand met dementie die zichtbaar lijdt maar wellicht nog jaren kan leven.
4
S-PLUS
Palliatieve sedatie kan het leven verkorten Bij euthanasie is er een duidelijke intentie tot levensbeëindiging, maar enkel op uitdrukkelijke vraag van de patiënt. Bij palliatieve sedatie is deze intentie er niet, hoewel palliatieve sedatie het leven kan verkorten. Tijdens de palliatieve sedatie verhoogt men immers geregeld de slaapverwekkende of verdovende medicatie. Patiënten gewennen namelijk aan deze medicijnen en riskeren hierdoor opnieuw wakker te worden. Door verhoging van de dosis kunnen ze - hoewel wellicht niet bedoeld – sneller overlijden. Bovendien stopt men tegelijk de voeding en de vochttoediening omdat verderzetting ervan zinloos wordt beschouwd. Dit kan ook het stervensmoment beïnvloeden.
- januari-februari-maart 2022
Bij palliatieve sedatie is er geen duidelijke intentie tot levensbeëindiging
Palliatieve sedatie kan met of zonder overleg met de patiënt In tegenstelling tot euthanasie, dat enkel op uitdrukkelijke vraag van de patiënt kan worden uitgevoerd, kan palliatieve sedatie ook zonder medeweten van de patiënt. Uiteraard moet de arts zijn toestemming vragen om over te gaan tot palliatieve sedatie, maar wanneer de patiënt niet meer wilsbekwaam is - bv. door een hersentumor – mag de arts bij onbehandelbaar lijden de patiënt in een kunstmatige slaap brengen zonder overleg. De arts informeert bij voorkeur de naaste familie over zijn beslissing, maar heeft geen toestemming van hen nodig om over te gaan tot palliatieve sedatie.
Wim Distelmans is een Belgisch oncoloog, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel en voorvechter in België voor de erkenning van palliatieve zorg en voor de mogelijkheid om euthanasie te kunnen laten uitvoeren.
Uit onderzoek blijkt dat in 90 % van alle palliatieve sedaties de arts beslist: in 70 % van de gevallen is de patiënt niet op de hoogte - wellicht omdat hij wilsonbekwaam is geworden – en in de resterende 20 % deelt de arts zijn beslissing mee aan de patiënt. De patiënt beslist dus in slechts 10 % van de gevallen zelf. Je kan hieruit besluiten dat bij palliatieve sedatie de arts aan zet is en bij euthanasie de patiënt, vermits zonder zijn verzoek nooit euthanasie kan worden uitgevoerd. Je kan hier ook uit afleiden dat de meeste artsen wellicht liever palliatief sederen – ze blijven in hun comfortzone - dan te moeten ingaan op een euthanasieverzoek.
Palliatieve sedatie als alternatief voor euthanasie In sommige zorginstellingen ziekenhuizen, woonzorgcentra – is de uitvoering van euthanasie nog steeds niet evident. Dit wordt vaak toegeschreven aan de christelijke levensbeschouwing van de instelling, maar het kan evengoed de afkeer voor overdreven mortaliteit van de directie weerspiegelen. Zij willen liever een zo laag mogelijk sterftecijfer omwille van de reputatie van de zorginstelling. Om dezelfde reden wordt ook in sommige ziekenhuizen een verplicht advies van de ethische commissie opgedrongen. Hierdoor zullen artsen bijkomend geneigd zijn tot palliatieve sedatie en vervangen ze hiermee de vraag naar euthanasie tot frustratie van de patiënt en zijn familie.
Sinds de euthanasiewet (2002) is het aantal palliatieve sedaties verdubbeld
Palliatieve sedatie als vermomming van opzettelijke levensbeëindiging Terwijl de patiënt in kunstmatige slaap wordt gehouden, gebeurt het dat de naasten na een tijd van waken en afscheid nemen voorzichtig polsen hoelang de arts verwacht dat dit proces nog zal duren en of hij hieraan ‘niets kan doen’. Iedereen weet immers dat de patiënt uiteindelijk zal overlijden. Het komt voor dat artsen van intentie veranderen en de dosis van de medicatie heel erg verhogen waardoor de patiënt sneller overlijdt. Naar de buitenwereld toe noemt de arts dit nog steeds ‘palliatieve sedatie’ terwijl hij in feite is overgegaan tot opzettelijke levensverkorting (zonder verzoek). Wanneer dit bovendien gebeurt zonder veel overleg met de andere zorgver-
leners of de familie kan dit tot frustraties leiden en zelfs tot een moeilijk rouwproces. Palliatieve sedatie komt minstens 4 keer meer voor dan euthanasie Sinds de euthanasiewet (2002) is het aantal palliatieve sedaties verdubbeld. Artsen en zorgverleners zijn zich meer bewust van het zinloos lijden bij het levenseinde. Maar er schuilen zeker onbeantwoorde euthanasieverzoeken onder en levensbeëindigingen zonder medeweten van de patiënt. Onderzoek suggereert dat in Franstalig België palliatieve sedatie 2-maal meer voorkomt dan in Vlaanderen. Omgekeerd worden 80 % van alle geregistreerde uitvoeringen van euthanasie uitgevoerd in Vlaanderen en slechts 20 % in Franstalig België. Registratie van palliatieve sedatie? Om al deze redenen lijkt het logisch palliatieve sedatie ook verplicht te registreren, net zoals euthanasie. Registratie heeft immers de kwaliteit van de uitvoering van euthanasie gunstig beïnvloed. Parlementslid Karin Jiroflée (Vooruit) heeft hierover een wetsvoorstel klaarliggen. Wim Distelmans
Oproep naar vragen S-Plus start in 2022 een samenwerking met Leif. We willen het taboe rond het levenseinde uit de wereld helpen en jullie zo goed mogelijk informeren hierrond. Heb je nog vragen met betrekking tot het levenseinde of de wilsverklaringen? Bezorg ze ons en wij leggen ze voor aan Prof. Dr. Distelmans. Je kan je vraag bezorgen via info@s-plusvzw.be of via 02 515 02 23.
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
5
WONEN
s i d a r a p t i t e p
Alex Braeckman: “Elke bewoner is zich heel bewust van waar wij wonen”
le
Samenwonen met andere gezinnen komt steeds meer voor. In 2018 telde vzw Samenhuizen 133 woongemeenschappen in Vlaanderen en Brussel. Cohousing is één van de meest populaire vormen. Ieder gezin heeft een eigen huis en privacy, maar deelt ook een aantal ruimtes. Hoe werkt dat precies? Misschien komt het door het prachtige herfstweer, maar het cohousingproject in Vinderhoute doet een beetje denken aan een vakantiedomein. Centraal staat het ‘paviljoen’, dat is het gemeenschappelijke gebouw. Hier bevinden zich een grote keuken en eetzaal, maar ook een lounge met TV, logeerkamers, werkruimtes en een wasruimte. Daarrond liggen woningen met elk een klein tuintje. Het domein is zoveel mogelijk autovrij, waardoor kinderen er veilig kunnen spelen op het wijkplein of in de grote gemeenschappelijke tuin.
We vinden het interessant om ons leven te delen met een andere generatie.
Alex Braeckman (65) en Veerle Quartier (66) wonen hier samen met 18 andere gezinnen. Toen ze 10 jaar geleden hun woning verkochten om in dit project te stappen, was dat een heel bewuste keuze. Alex: “Eigenlijk waren wij 40 jaar geleden al op zoek naar een formule om samen te wonen met andere gezinnen. Dat heette toen ‘Centraal Wonen’ en kwam 6
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
van Nederland. Maar we vonden niet de gepaste plek of de juiste mensen. En dan kwamen de kinderen, de carrière, een huis in een verkaveling … het treintje was vertrokken. Tot we op dit project stuiten in 2009.”
Veerle: “De kinderen waren het huis al uit, en wij waren op zoek naar een andere woning. Een idee was om een appartement te kopen in Gent, tot ik dit foldertje vond in de bibliotheek. We maakten het hele bouwproces mee, dachten mee na, leerden de andere bewoners goed kennen. Zo waren we eigenlijk al een hechte groep voor we er woonden.” Waarom wilden jullie in dit project stappen? Alex: “Het idee achter cohousing is ‘klein wonen en luxe delen’ en dat sprak ons aan. Wij hebben een grote tuin, een sauna, een plonsvijver, een ecologische
vijver, maar allemaal gemeenschappelijk. Als ik naar de koers wil kijken, en dat stoort Veerle, dan zet ik me in de lounge in het paviljoen.” Veerle: “Eén van de belangrijkste redenen was ook dat we meer contact wilden met mensen. Wij zijn altijd heel geëngageerd geweest in de jeugdbeweging, de fanfare … Voor cohousing moet je een groepsmens zijn. Het is geen plek voor individualisten. Iedereen heeft hier zijn privacy en die wordt ook echt gerespecteerd. Maar het is voor een deel wel een groepsgebeuren.” Alex: “We genieten ook erg van de kinderen om ons heen. In 11 huizen van de 19 zijn er nog lagere schoolkinderen. Al dat leven rond ons vinden we plezant. We vinden het interessant om samen te leven met een andere generatie.”
Het gemeenschappelijk paviljoen met wijkplein
60 mensen die samenwonen, dat moet wel gepaard gaan met heel wat afspraken. Hoe loopt dat? Veerle: “Er bestaat inderdaad een ‘boek’ met al onze afspraken in. Die zijn niet op 1 avond gemaakt, maar doorheen de jaren. De afspraken worden regelmatig aangepast aan de realiteit, zoals aan corona.” Alex: “Eén keer per maand is er een algemene vergadering. Daar is van elke woonunit iemand aanwezig. De vergadering wordt voorbereid door verschillende teams die verantwoordelijk zijn voor een deel van het woonproject. Zo heb je team tuin, technisch team, team sociaal, financieel team … Op de vergadering worden voorstellen gedaan, die pas worden uitgevoerd als iedereen akkoord is. Dat kan soms lang duren, over de vijver met plonsbad hebben we wel 8 à 9 maanden gediscussieerd voor we allemaal akkoord waren.” Veerle: “Een ander belangrijk instrument is het elektronisch platform. Hierop staat onze agenda van activiteiten, de verslagen van de algemene vergaderingen maar ook recepten, foto’s …” In het paviljoen is onder meer een wasruimte, want jullie hebben geen eigen wasmachine.
Hoe doen 19 gezinnen samen de was? Veerle: “We hebben in het begin kunnen kiezen of we een eigen wasmachine wilden. De meerderheid, en wij ook, kozen voor een gemeenschappelijke machine. In het paviljoen is een wasruimte met 2 wasmachines en 1 droogkast. Als je aankomt met je was, stop je die in een vrije machine en zet je een streepje, dat dient voor de afrekening. Is er een machine klaar, dan maak je die leeg. Aan de droogkast ligt meestal een rijtje was te wachten.” (lacht)
Iedereen heeft zijn privacy, maar cohousing is voor een deel een groepsgebeuren
en ik stoofperen met puree en varkenshaasje gemaakt voor de groep. We hebben dat begin vorige week aangekondigd. Mensen kunnen inschrijven, gisteren waren we met 44. Wij doen de boodschappen en noteren de kosten. Die worden gedeeld onder de ingeschreven bewoners. Het is de bedoeling dat de kostprijs lager is dan 5 euro per persoon. Er is geen beurtrol of vaste dag voor het koken, het gebeurt gewoon op eigen initiatief.” Is het al gebeurd dat gezinnen terug verhuizen? Alex: “Dat gebeurde al 1 keer. Er wordt dan met de groep naar nieuwe kandidaat bewoners gezocht. We bekijken eerst of ze binnen de groep passen en of ze de juiste ingesteldheid hebben om in een dergelijk project te wonen.” Welke zijn de favoriete plekjes van de bewoners binnen het domein? Alex: “Er zijn er meerdere. De bankjes op het wijkplein of het terras aan het paviljoen, daar is het leuk om te praten. Aan de ‘groene hoorn’, dat is het grasveld met de ecologische vijver, plonsbad en sauna, is een zitcirkel met vuurschaal. Ook daar kan je rustig zitten genieten.”
Alex: “Er is geen collectieve plaats om de was buiten te hangen. Dat is ook niet de bedoeling. Wapperende was in privétuintjes proberen we te vermijden. Veerle en ik hangen onze was te drogen op zolder. Onze huizen zijn allemaal lage energiewoningen, met zonnepanelen, warmtepompen, balansventilatie en driedubbel glas. Door die balansventilatie is er heel wat luchtverplaatsing in huis, wat ervoor zorgt dat was snel droogt.”
Alex en Veerle hebben duidelijk hun paradijs gevonden. En als ik er zo rondloop, begrijp ik het ook wel. Zoveel groen en rust, dit is zeker een mooie plek om je kinderen te laten opgroeien of om je pensioen te beleven. Maar je moet er wel iets voor terug doen. En of dat iets voor jou is, dat moet ieder voor zich beslissen.
Hoe wordt het samen eten georganiseerd? Alex: “We proberen 1 à 2 keer per week ’s avonds samen te eten. Gisteren hebben Veerle
Sarah Van Humbeeck
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
7
WONEN
ALPHA
Residentie brengt jong en oud samen We trappen een open deur in: kleinschalige woonvormen helpen vereenzaming tegen te gaan. Zeker voor ouderen. Ook de Vlaamse bouwmeester Erik Wieërs pleit voor collectieve woonmodellen met privatieve en gemeenschappelijke gedeelten waar jong en oud zorg dragen voor elkaar. Cohousing of deelwonen biedt hier een antwoord op. Maar zijn ouderen in Vlaanderen hier klaar voor? In het centrum van Harelbeke bezoeken we de gloednieuwe Residentie Alpha. Alpha is een stijlvol flatgebouw met 8 functionele eenkamerflats. De benedenverdieping is gemeen schappelijk: wasserette met wasmachines en droogkasten, persoonlijke bergruimte, leefruimte met kitchenette en tv, patio, fietsenberging, autostaanplaatsen. De bouwheren, het gezin Valcke-Cardon, hadden als doelgroep jongeren en ouderen voor ogen. Cindy Cardon: “Iedereen kent vereenzaamde ouderen in een veel te groot en slecht geïsoleerd huis. Dat merk ik ook als zelfstandig thuisverpleegkundige. Dit vormde het uitgangspunt bij het ontwerp van Alpha. Wat als die grote woning een last wordt en de energiefactuur stijgt? Hoe laat je jongeren en ouderen samenleven en van warm wooncomfort genieten? In onze collectieve woonvorm staan wooncomfort en sociaal contact voorop. Dit komt de gemoedsrust ten goede. In plaats van weg te kwijnen, leven ouderen weer op.” 8
S-PLUS
Bertin Sanders (66) koos bewust voor deze woonvorm: “In mijn flat geniet ik van privacy en van alle comfort. In de gemeenschappelijke ruimtes tref ik medebewoners voor een bewonersvergadering of een match van de Rode Duivels. De mix van jong en oud voelt heel natuurlijk aan. Familie en vrienden ontvang ik in mijn flat of in de gemeenschappelijke ruimte.” Naast de sociale bekommernis speelde bij de bouwheren de factor klimaatbewustzijn. Dat resulteert in een bijna energieneutraal gebouw (BEN). Cindy Cardon: “We beperkten de CO²-uitstoot o.a. door gebruik van natuurlijke materialen. Zo is de ruwbouw van hout. Daarnaast passen we slimme technologie toe. Zonnepanelen voorzien de gemeenschappelijke ruimtes van elektriciteit. De warmtepomp bewijst dubbel nut: vloerverwarming in de winter, afkoeling in de zomer. Voor toiletten en wasmachines recupereren we hemelwater. De sluitstukken van Alpha worden een elektrische deelauto en een groendak.”
- januari-februari-maart 2022
In onze collectieve woonvorm staan wooncomfort en sociaal contact voorop
Bewoonster Valérie Deslé (28) viel voor het energiezuinig aspect: “Mijn energieverbruik is laag en ik moet geen wasmachine en droogkast kopen. Bij uitgebreid bezoek is er de gemeenschappelijke ruimte. Bewoners maken hier sneller kennis met elkaar. We leven niet naast elkaar.” Alain Top (Vooruit), burgemeester van Harelbeke, gelooft sterk in cohousing. Maar verwacht je dat woonconcept niet veeleer in een centrumstad zoals Gent? “Ook kleine steden kampen met vereenzaming. Zelfs in een dorp werkt cohousing, op voorwaarde dat de basisfuncties aanwezig zijn. Bakker, slager, buurtwinkel, apotheek, openbaar vervoer zijn in de buurt. Omdat we als bestuur belang hechten aan verbinding tussen mensen stonden we bij de bouwaanvraag 2 stedenbouwkundige afwijkingen toe. 5 bouwlagen in plaats van 4 en 1 autostaanplaats per flat in plaats van 1,5. Het project Alpha in Harelbeke is pionierswerk. Jonge en oudere bewoners in een ecologisch en sociaal cohousing project is bij mijn weten uniek in Vlaanderen.”
SOCIAAL
k o k n e Sterr
voor één dag
Met het project Hartenwens laat S-Plus dromen van kwetsbare ouderen in vervulling gaan. Dit jaar was het de beurt aan Roza. Haar ultieme droom? Kijken hoe het er aan toe gaat in de keuken van een sterrenrestaurant.
Roza (84) woont tegenwoordig in een serviceflat in Meerhout. Ze werkte 32 jaar lang als hulpkok in de keuken van het gemeenschapsonderwijs. Roza en Chris Lomme komen aan bij restaurant Colette in Averbode
Haar passie voor koken is nooit verdwenen en ze wilde al jaren weten hoe het er aan toe gaat in de keuken van een sterrenrestaurant. Die droom ging op donderdag 7 oktober 2021 in vervulling dankzij het project Hartenwens. Samen met actrice Chris Lomme, meter van Hartenwens, mocht ze een kijkje nemen in de keuken van sterrenrestaurant Colette te Averbode. Roza was diep onder de indruk van de werking van de keuken, het was totaal iets anders dan haar vroegere werkomgeving. Daar bereidde ze elke dag maaltijden voor 85 scholieren, maar dat was natuurlijk dagelijkse kost. De specialere gerechten die in een sterrenkeuken worden bereid, had ze nooit gemaakt, want dat zouden de scholieren niet gelust hebben. In de sterrenkeuken van chef Thijs Vervloet keek ze haar ogen uit. En het bleef niet bij enkel kijken, ze mocht ook een handje toesteken bij de voorbereidingen. Ze hielp onder meer bij het maken van Canalés, een koekje uit de streek rond Bordeaux in Frankrijk.
Chefkok Thijs Vervloet legt uit hoe het er in de keuken aan toe gaat
Roza mag aan de slag in de keuken.
fanatieke bewonderaarster van de verschillende keukens. Maar die van een sterrenrestaurant had ze nog nooit van dichtbij gezien. Ook Thijs Vervloet, de chef van restaurant ‘Colette’ was onder de indruk van het hele gebeuren. Hij vond het een hele eer om Roza te mogen ontvangen en zo haar droom in vervulling te laten gaan. Hanne Jacobs en Sarah Van Humbeeck
Ook Chris Lomme was heel enthousiast en vond het fantastisch om te zien. Ze is zelf een S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
9
PENSIOENEN
n e p a l s r e t s geru
Gerechtigden op een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) kunnen De inkomensgarantie voor ouderen (IGO) is een financiële bijpassing waarop sommige gepensioneerden met een heel laag pensioentje recht kunnen hebben. De IGO is voor de gepensioneerden min of meer de tegenhanger van het leefloon. In tegenstelling tot het pensioen, moet je voor een IGO niet gewerkt hebben en moet je er ook geen sociale bijdragen voor betaald hebben. De kosten worden gedragen door de gemeenschap, door ons allemaal dus. Het is dan ook normaal dat streng wordt toegekeken op de toekenning van deze IGO. De ingewikkelde regels en vooral de strenge controle was de laatste jaren een doorn in het oog van heel wat gepensioneerden. De Minister van Pensioenen, mevrouw Lalieux, ondernam een aantal acties om de gerechtigden op een IGO meer rust te geven.
Een aantal wijzigingen in de wetgeving brengen duidelijkheid over de gevolgen van een verblijf in het buitenland op de IGO
Verblijf in het buitenland Heb je recht op een IGO, dan moet je ‘bestendig en daadwerke lijk’ in België verblijven. Je moet dus in België wonen en ook permanent op het Belgisch grondgebied verblijven. Een verblijf van maximum 29 dagen per kalenderjaar is toegelaten mits je vooraf de Federale Pensioendienst op de hoogte brengt. Bij een langer verblijf verlies je niet je pensioen, maar wel je IGO. (Voor alle duidelijkheid: ontvang je geen IGO, dan mag je een onbeperkt aantal dagen in buitenland verblijven.) 10
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
Jarenlang was er onduidelijkheid over de dag van vertrek naar en de dag van terugkeer uit het buitenland: verbleef je dan in België of wat je al/nog in het buitenland? De wetgeving gaf geen duidelijkheid.
Dankzij deze wijzigingen kan iedere IGO-gerechtigde meerdere verblijven van maximum 2 kalenderdagen per jaar in het buitenland doorbrengen, zonder gevolgen voor de uitbetaling van de IGO.
Voor heel wat gepensioneerden zorgde de meldingsplicht ook voor onrustige nachten. Moet de pensioenkas verwittigd worden wanneer je over de grens gaat winkelen, of wanneer je met S-Plus een daguitstap maakt naar één van onze buurlanden?
Ga je voor minstens 3 opeenvolgende kalenderdagen naar het buitenland, dan moet je de pensioenkas wel vooraf op de hoogte brengen. In dat geval worden al de dagen, uitgezonderd de dag van vertrek en terugkeer, in aanmerking genomen voor de berekening van de maximale 29 kalenderdagen die je per kalenderjaar in het buitenland mag verblijven. Vergeet je dit te melden, dan verlies je een bedrag dat overeenstemt met één maand IGO.
Een nieuw Koninklijk Besluit brengt duidelijkheid en rust. Voortaan worden zowel de dag van vertrek vanop het Belgisch grondgebied en de dag van terugkeer uit het buitenland gelijkgesteld met een dag ‘bestendig en daadwerkelijk’ verblijf in België. Met andere woorden, deze dagen komen niet meer in aanmerking voor het totale aantal van 29 kalenderdagen dat je, als IGO-gerechtigde, jaarlijks in het buitenland mag verblijven. Verblijf je maximum 2 kalender dagen in het buitenland, dan moet je de pensioenkas niet meer vooraf op de hoogte brengen.
Vakantie in eigen land Het is duidelijk dat het verblijf in België één van de belangrijke voorwaarden is om recht te hebben op een IGO. Het is dan ook normaal dat wordt gecontroleerd of de gerechtigden voldoen aan deze voorwaarde. De controle van de verblijfsvoorwaarde kan (momenteel) enkel op je hoofdverblijfplaats. Bij een
verblijf van minstens 21 opeenvolgende kalenderdagen op een ander Belgisch adres, was je als IGO-gerechtigde verplicht om vooraf de pensioenkas hiervan op de hoogte te brengen. Dit stelde de pensioenkas in staat om op het juiste adres te controleren of je nog in België verbleef. Het gevolg van deze strenge controle was dat heel wat gepensioneerden niet meer op vakantie durfden te gaan in eigen land, ook niet voor minder dan 21 dagen. Sommigen durfden zelfs niet meer om kortere perioden bij kinderen of kleinkinderen door te brengen, uit angst niet thuis te zijn tijdens de controle. Erger nog, in uitzonderlijke gevallen ondervonden IGO-gerechtigden problemen bij een langdurige ziekenhuisopname. Voortaan hoef je de pensioenkas niet meer vooraf te verwittigen wanneer je kortere of langere tijd op een ander adres in België verblijft. Maar, het blijft aangeraden om de pensioenkas toch op de hoogte te brengen indien je vooraf weet dat je minstens 3 weken op een ander adres zal verblijven. Geen controle op verblijf in België voor sommige gerechtigden Voor sommige IGO-gerechtigden is de mogelijkheid zeer beperkt om zich naar het buitenland te begeven. Er zal, in principe, geen controle meer gebeuren voor: personen ouder dan 80 jaar, en voor IGO-gerechtigden die opgenomen zijn in een rusthuis, een rust- en verzorgingstehuis of in een psychiatrische verzorgingsinstelling in België.
Voor hen wordt de controle op de verblijfsvoorwaarde toch uitgevoerd in geval van vermoeden van fraude, van onjuiste of onvolledige verklaringen, of in geval van bedrieglijke handelingen.
Heb je hierover vragen? Vraag je je af of je recht hebt op een Inkomensgarantie voor Ouderen? Neem gerust contact op met de pensioendeskundigen van ons ziekenfonds. Zij helpen u graag verder. Felix Van Cakenberghe
Voor advies over je pensioen kan je terecht bij je ziekenfonds Antwerpen: 03 285 44 42 Vlaams-Brabant en Brussel: 02 506 99 17 Limburg: 0492 23 18 75 of pensioen@devoorzorg.be Oost-Vlaanderen: 09 333 57 90 West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 2) S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
11
CREA
i g u s t n Ki
of de schoonheid van imperfectie
Kintsugi (letterlijk gouden verbinding) is een Japanse techniek om gebroken servies te herstellen met goudlijm. De filosofie die hierachter schuilt, is dat de sporen van breuk en herstel bijdragen aan de schoonheid van een voorwerp. In de Japanse filosofie moet je daar ook aan denken als je jezelf gebroken voelt.
Wat heb je nodig? Gebroken servies, 2 componentenlijm, eventueel handschoenen om je handen te beschermen, goudstof, een mengstaafje en een penseel. Hoe ga je te werk? De 2 componentenlijm mengen met de goudstof, en aanbrengen op de breuklijn. Goed aan drukken.
Opgelet! Eens de 2 componentenlijm gemengd is, heb je ongeveer 5 minuten tijd om hiermee te werken. De lijm is echt heel erg stevig en droogt snel. Meng daarom best niet alle lijm in 1 keer, maar ga scherf per scherf te werk. Na 48 uur drogen zijn je borden, vazen en kopjes met de zichtbare goudlijm eigenlijk nog mooier dan daarvoor.
1
2
3
4
Gertie Brouwers
12
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
LEREN EN BELEVEN
y r o t s o c o h C
Brussel: Een bezoek om van te smullen Sinterklaas, Kerstmis, Pasen, Valentijn, verjaardagen, geboortes … Zoveel feestdagen worden over heel de wereld gevierd met chocolade. Het is dan ook door veel mensen geliefd. Maar waar komt chocolade eigenlijk vandaan en hoe wordt het gemaakt? Stap in de wondere wereld van cacao en chocolade en ontdek de geschiedenis.
Proef de geschiedenis van chocolade
In Choco-Story maak je samen met een audiogids of gids een reis van 5000 jaar. Aan de hand van unieke voorwerpen en beelden ontdek je hoe chocolade de lekkernij is geworden die de wereld heeft veroverd. Je start bij de Maya’s en Azteken waar cacaobonen voor het eerst vervaardigd werden en ontdekt hoe zij een chocoladedrank brouwden die volgens hen mythische krachten bezat. Vervolgens stap je aan boord van de boot van Cortès die de bonen introduceerde in Europa en zie je hoe chocolade werd gebruikt aan het Franse hof in de 17de eeuw. Hierna keer je terug naar België in de 20ste eeuw en ontdek je het ontstaan van de wereldbekende praline.
evolutie van vroeger tot nu. Om de beleving compleet te maken, zijn er verschillende proevertjes doorheen het museum. Op deze manier leer je de verschillende composities van chocolade kennen. Er zijn ook interactieve borden en leuke spelletjes voorzien voor de kinderen.
Naast de geschiedenis ontdek je ook het productieproces en de
Er worden ook verschillende workshops georganiseerd met
Demonstraties en workshops Doorheen de dag vinden er doorlopend live demonstraties plaats van de chocolademeester. Hij toont hoe de artisanale pralines worden gemaakt. Als kers op de taart krijg je na de demonstratie enkele proevertjes mee naar huis waaronder de praline die tijdens de demonstratie werd gemaakt.
Win Los achteraan de puzzel op en win je tickets!
voor elk wat wils. Kies voor een workshop waar je samen met een chocolatier een chocoladetablet, lolly’s en studentenhaver maakt, leer hoe je pralines maakt of ontdek de verrassende combinatie van chocolade en bier. Het verhaal achter Choco-Story Choco-Story Brussel is een samenwerking van 2 families die samen de passie delen voor cacao en chocolade. Enerzijds is er de familie Van Lierde – Draps. Joseph Draps is de oprichter van chocolademerk Godiva en één van de oprichters van het museum van cacao en chocolade van Brussel in 1998. Anderzijds is er de familie Van Belle die in 2004 Choco-Story Brugge heeft opgericht. Zij hebben een grote passie en liefde voor chocolade en verzamelen dan ook originele voorwerpen afkomstig van over de hele wereld. In 2014 zag Choco-Story Brussel het licht dankzij de 2 families die hun krachten bundelden. Met dit museum willen ze hun kennis en passie delen met het brede publiek. Hanne Jacobs
Praktische info: Choco-Story Brussel is elke dag geopend van 10 uur tot en met 18 uur (laatste toegang om 17 uur). Raadpleeg de website voor uitzonderlijke sluitingsdagen. Voor een bezoek aan het museum betaal je € 9,50. Ben je 65+ dan betaal je € 8,50. Reserveren kan via www.choco-story-brussels.be.
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
13
ACTUEEL
Charter Universele bankdiensten.
Meer betalen voor minder, of toch niet? Op 19 juli werd het charter universele bankdiensten ondertekend. Wat betekent dat concreet voor de man in de straat?
De trend in de bankensector is duidelijk. We betalen allemaal meer voor minder dienstverlening. Voor evidente zaken zoals je eigen rekening inkijken, geld afhalen of een lening aangaan om een eigen woning te kunnen kopen, betaal je steeds meer. We weten ook dat een grote groep mensen niet mee zijn met de digitalisering. Uit onderzoek van onder andere Gezinsbond en Koning Boudewijnstichting blijkt dat 22 % van de gezinnen niet
digitaal bankiert. Toch moeten we vaststellen dat het aantal bankkantoren en geldauto maten fors daalt. Het charter universele bankdiensten is in de zomer van 2021 afgeklopt. Voordien waren er ook al pogingen om afspraken te maken met de bankensector. Onder minister Freya Van den Bossche, in 2003, werden al stappen gezet, maar de afspraken werden niet
Iedereen zou een bankautomaat moeten hebben binnen een straal van 5 km.
nageleefd door de sector. In het nieuwe charter staan wel duidelijke afspraken, wat een grote stap vooruit is. Het gaat om een betaalrekening waarbij verschillende diensten in een pakket en aan een bepaald tarief worden aangeboden. We praten erover met Melissa Depraetere, fractieleider in de Kamer voor Vooruit. Wat krijgt de klant bij aankoop van zo een pakket? Melissa Depraetere: “Het pakket garandeert minimum 60 manuele verrichtingen en minimum 24 geldafhalingen aan een het loket per jaar. In het pakket zit ook een debetkaart. Verder wordt er gratis domiciliëring van facturen aangeboden (bv. energie, water …). Je kan ook je rekeninguittreksels afdrukken en er is een maandelijkse afhaling van je rekeninguittreksels aan het loket mogelijk. Het tarief voor deze diensten komt op maximum 60 euro per jaar (5 euro per maand). Belangrijk om mee te geven is dat een stijging van de kostprijs niet mag leiden tot een jaarprijs die hoger ligt dan 60 euro. Verder hebben we ervoor gezorgd dat voor wie toch meer dan 60 manuele verrichtingen per jaar nodig heeft, de prijs per verrichting niet hoger mag liggen dan 1 euro.
14
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
We hebben ook rekening gehouden met de mensen die om een of andere reden hun rekening uittreksels niet kunnen afhalen aan het loket. Zij kunnen vragen om deze 1 maal per maand op te sturen. Hiervoor bestaan 3 mogelijk heden: • Een jaarabonnement aan een maximumtarief van 5 euro + portkosten • of een maandabonnement aan een maximumtarief van 2,5 euro (portkosten inbegrepen) • of een maximumtarief van 1 euro + portkosten per enveloppe Deze afspraken gelden tot 2024. Dan is het de bedoeling om dit te evalueren en eventueel bij te sturen.” Vanuit het middenveld wordt geopperd dat de kostprijs van 60 euro relatief hoog is. Klopt dat? Melissa Depraetere: “We weten dat er bij verschillende banken verschillende soorten pakketten bestaan, die soms goedkoper lijken. Alleen is het voor de consument moeilijk om al die verschillende pakketten te gaan vergelijken. Want tot vandaag bestaan er geen gebruiksvriendelijke vergelijkingstools. Met dit universeel pakket weet de consument perfect wat hij of zij zal krijgen. In het charter is ook het uitwerken van dergelijke vergelijkingstools opgenomen. De opdrachten zijn uitgeschreven. Minister van Economie en Werk, Pierre-Yves Dermagne, is hiermee bezig. Het enige probleem dat ik zie, is dat het weer om een
Met dit universele pakket bankdiensten weet de consument perfect wat hij zal krijgen
digitale tool gaat. Er zal dus een manier worden gezocht om ook die mensen te bereiken die niet digitaal mee zijn.” Het charter is één ding. We weten ook dat banken zich verenigen in projecten zoals Batopin en Jofico om geldautomaten efficiënter – lees kostenbesparend – in te planten. Wat is je kijk hierop? Melissa Depraetere: “Ik begrijp wel de drijfveer van de grootbanken, want geldautomaten kosten een pak geld. Mij lijkt het ook niet nodig dat elk filiaal zijn eigen bankautomaat heeft op elke markt in België. Een goede spreiding is positief. Alleen moet er wel voor gezorgd worden dat zo’n automaat voor iedereen wel bereikbaar is. Daar wringt het schoentje volgens mij. Het is en blijft een initiatief van de banken. Wie gaat dus garanderen dat er overal in Vlaanderen binnen een straal van 5 km een bank automaat aanwezig is? Ik wil ook nog meegeven dat dit niet het bankkantoor vervangt voor wie digitaal niet mee is. Dat blijft dus een probleem. Sedert 2015 zijn om en bij 35 % van de bank kantoren verdwenen in ons land. En dit is spijtig genoeg niet het eindpunt.”
S-PLUS
Kun je als overheid veel doen in dergelijke dossiers? Melissa Depraetere: “We doen ons best, maar echt veel eisen stellen is niet zo evident. Om de heel eenvoudige reden dat de maatschappelijke zetels van die banken zich in het buitenland bevinden. Met andere woorden, die grootbanken hebben een vrij grote autonomie.” Welke rol kan het middenveld of meer specifiek S-Plus spelen? Melissa Depraetere: “Ik denk vooral aan informeren, inzamelen van klachten en mee actie voeren. Dit om duidelijk te maken dat een goede dienstverlening belangrijk is voor iedereen. Niemand mag uitge sloten worden. Jullie weten wat er effectief speelt bij de mensen. Die informatie is belangrijk voor ons. Ik moet spijtig genoeg vaststellen dat niet elke parlementariër altijd even goed op de hoogte is van wat de noden en behoeftes zijn van bepaalde doelgroepen. Daar hebben jullie zeker een belangrijke rol te spelen.” Steven Vanden Broucke
- januari-februari-maart 2022
15
S-Plus App
Herken de natuur in één klik met
y f i t n e d I s b O
Altijd al willen weten wat de naam is van die vlinder die steevast op je bloemen komt zitten of welke grote paddenstoel je zag tijdens een wandeling? Installeer dan de gratis app ObsIdentify op je smartphone. Met deze app weet je in één klik de naam van 22.303 soorten wilde dieren, planten en paddenstoelen. De naam ObsIdentify komt van de woorden Observation (observeren) en Identify (identificeren). Het is een initiatief van de Stichting Observation International in samenwerking met o.a. Natuurpunt om meer informatie te verzamelen over de biodiversiteit. Met de app maak je een foto van wilde planten of dieren en vervolgens krijg je hiervan de naam en informatie. De populariteit van de app is sterk gestegen dankzij corona. Mensen kwamen, samen met hun bubbel, massaal buiten om te wandelen en (her)ontdekten zo de natuur in hun buurt.
Natuur herkenner in je broekzak
Draag je steentje bij aan natuurbescherming ObsIdentify is gekoppeld aan de website www.waarnemingen.be.
Dit is een samenwerking tussen Natuurpunt, Stichting Natuurinformatie en Natagora en is het grootste natuurplatform van België. Op de website kun je natuurwaarnemingen - denk aan wilde dieren of planten - opslaan en delen, om op die manier de biodiversiteit in België in kaart te brengen. Met deze gegevens kunnen onderzoekers en vzw’s zoals Natuurpunt en Natagora aan de slag om de natuur doelgerichter te beschermen. Hoe ga je te werk? Je downloadt de app in de App Store (Apple) of via Google Play (Android). In de app zie je onderaan de tabbladen ‘Identificeer’, ‘Waarnemingen’, ‘Dashboard’ en ‘Challenges’. Identificeer In het tabblad 'Identificeer' kun je een foto maken of een foto opladen die je eerder al gemaakt hebt. Klik daarna op ‘ObsIdentify’ en de app geeft je de naam en informatie over de plant of het dier. Let op: de app kent enkel wilde planten en dieren. Kamerplanten zal de app dus niet kunnen identificeren.
16
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
Dashboard en waarnemingen Hier kun je een gratis account aanmaken. Wanneer je een frequente gebruiker bent, is dit aan te raden. Met je account kun je namelijk je waarnemingen opslaan. Deze komen dan terecht op www.waarnemingen.be. In het tabblad 'Waarnemingen' kun je zien hoeveel waarnemingen je hebt gedaan en hoeveel soorten je hebt ontdekt of vastgelegd. Challenges In het tabblad 'Challenges' vind je uitdagingen die je kunt aangaan met andere wandelaars en natuurliefhebbers. Samen ga je op zoek naar specifieke planten of diersoorten. Zo heeft er al een egelchallenge plaatsgevonden. Wanneer je een egel zag, nam je een foto en sloeg je deze op in de app. Zo kwam jouw waarneming in de databank terecht en kregen de onderzoekers en natuur beschermers een beter beeld van de verspreiding van het dier. Dus hop, doe je wandelschoenen aan en trek de natuur in! Hanne Jacobs
REIZEN
Bulgarije, Burgas Mallorca, Alcudia 10 – 17 mei 2022
Een vakantie in Bulgarije betekent genieten van de Bulgaarse gastvrijheid, keuken en heerlijke wijnen! Verken dit prachtige land en breng uw strandvakantie door op Sunny Beach. In de buurt is er genoeg te doen zoals een bezoek aan het authentieke dorp Nessebar. Hotel Helena Park**** ligt vlakbij het strand en beschikt over een zoetwaterzwembad.
Het hotel heeft een prachtige tuin van 14 000 m² waar je kan wegdromen in de schaduw van de bomen. Prijzen
Basisprijs: € 645 Ledenprijs S-Plus: € 595 Singletoeslag: € 69 All-inclusive
Periode
17 – 24 mei 2022 In het noorden van het eiland Mallorca ligt de populaire badplaats Alcudia. Deze badplaats is bekend om het kilometerslange witte zandstrand dat geleidelijk afloopt in zee. Aan de boulevard liggen veel gezellige restaurants en in de straten achter de boulevard vind je leuke winkels en gezellige barretjes. Alcudia heeft ook een oorspronkelijke kern die een klein stukje landinwaarts ligt. In deze ‘ommuurde stad’ hangt een typisch Spaanse sfeer en kun je slenteren door smalle winkelstraatjes en lekker eten op mooie pleintjes.
Bestemming
Hotel
10/05 – 17/05/22
Bulgarije Burgas
Hotel Helena Park ****
17/05 – 24/05/22
Mallorca Alcudia
Hotel Bahía de Alcudia ****
21/08 - 25/08/22
Citytrip Boedapest
Hotel K+K Opera ****
21/09 - 28/09/22
Kreta Analipsis
Hotel Vasia Resort ****(*)
13/10 - 20/10/22
Turkije Bodrum
Hotel Mandarin Resort *****
1/10 - 15/10/22
Overwinteren in Lanzarote Puerto del Carmen
Relaxia Olivina ***(*)
1/10 – 22/10/22 1/10 – 29/10/22
Hotel Bahia de Alcudia**** heeft alles wat je nodig hebt: een zwembad, spa, modern restaurant en het strand is vlakbij. Prijzen Basisprijs: € 810 Ledenprijs S-Plus: € 760 Singletoeslag: € 105
vingen j i r h c s n i n e Meer info
All-inclusive
T 02 515 02 06 E john.deridder@s-plusvzw.be www.s-plusvzw.be
Prijs per persoon in Regime Singletoeslag 2-persoonskamer AI € 69 Basis: € 645 Lid: € 595 Basis: € 810 AI € 105 Lid: € 760 Basis: € 740 HP € 178 Lid: € 690 Basis: € 860 AI € 245 Lid: € 810 Basis: € 665 AI € 69 Lid: € 615 Basis: € 1199 AI € 350 Lid: € 1149 Basis: € 1525 € 525 Lid: € 1475 Basis: € 1845 € 700 Lid: € 1795 S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
17
S-PLUS kort
Je pijn
Vlaamse erenraad lanceert 22 voorstellen Ovoorudeen s terkere psychische hulpverlening
te lijf
In dit werkboek over chronische pijn leert dokter Leen Vermeulen hoe je lichaam en je brein pijn maken. Ze leert je dat pijn niet altijd weefselschade betekent. Ze gaat dieper in op psychosociale factoren die aanhoudende pijn beïnvloeden, zoals stress, leef- en werkomstandigheden, gedrag, herinneringen, gedachten en emoties.
De Vlaamse Ouderenraad, spreekbuis van ouderen binnen het Vlaamse beleid, ging onder de slogan ‘Kopzorgen Verdienen Zorg’ een jaar lang in gesprek met ouderen, praktijkmedewerkers en experten. Het doel? Het psychisch welzijn bij ouderen bespreekbaar maken. Want 1 op 5 ouderen tussen 65 en 74 worstelt met zijn mentaal welzijn. Bij 75-plussers gaat het zelfs om bijna 1 op 3.
Win ‘Je pijn te lijf ’ van Leen Vermeulen is uitgegeven bij EPO. Het boek kost € 19,90 en is te koop in de boekhandel of via www.epo.be. Of win je exemplaar door het invullen van de puzzel achteraan dit nummer!
Ben je verplicht om sneeuw en ijs te ruimen
? d a p t e o v e j op
Riskeer je een boete als je de sneeuw voor je deur niet ruimt? Ben je aansprakelijk als iemand uitglijdt op jouw stoep? Wie bepaalt de regels? En wat als je zelf je voetpad niet kunt vrijmaken of als je in een appartement woont? Vermijd winterse glijpartijen en ontdek de antwoorden op www.pv.be/blog onder het luikje ‘familie’. Sneeuw of ijs ruimen voor je deur, doe je in de eerste plaats uit burgerplicht, om te vermijden dat voorbijgangers zich bezeren. De meeste gemeenten en steden verplichten je dan ook de nodige inspanningen te leveren om valpartijen op jouw stoep te voorkomen. Wat er precies van je wordt verwacht, lees je in het lokale politiereglement. Wij raden je alvast aan om je goed te informeren en te beschermen. Geschreven door P&V
18
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
Lange weg naar gepaste hulp Alle verhalen, ervaringen en visies die de Ouderenraad het afgelopen jaar verzamelde, geven een inkijk in de weg die ouderen vaak moeten afleggen om gepaste psychische hulp te vinden. Die weg blijkt helaas niet evident. Door het heersende taboe, maar ook omdat het aanbod vaak onvoldoende bekend, niet laagdrempelig genoeg, en soms zelfs onbestaand is. Want de hulpvragen van ouderen zijn divers, en niet voor elke zorgnood is er vandaag een aanbod op maat.
22 voorstellen In de Ouderenweek, de week van 15 november, kwam de Vlaamse Ouderenraad naar buiten met 22 beleidsvoorstellen. Die zetten niet alleen de uitdagingen rond het psychisch welzijn van ouderen op de kaart, ze roepen beleidsmakers ook op tot actie. Wie alle 22 de beleidsvoorstellen wil kennen, kan terecht op www.kopzorgen.be.
Wanneer zien we u terug?
In dialoog
over het (g)ouder worden
Onze bevraging rond levenswijsheden tijdens het voorjaar van 2021 kende een groot succes. Maar liefst 1255 onder jullie vulden de vragenlijst in. Dank je wel! Intussen zijn de resultaten verwerkt in een uitgebreid rapport dat je kan lezen op www.s-plusvzw.be/advies/gezondheid. Uit de resultaten kwamen 6 onderwerpen naar voor. Hier werken we de komende jaren rond: digitalisering, hulp durven vragen, rouw en verlies, cognitief functioneren, bewegen en piekeren. In 2022 gaan we aan de slag met de thema’s digitalisering en hulp durven vragen. In elke provincie organiseren we 2 interactieve sessies die begeleidt worden door ouderenpsychologe en gerontologe Charlotte Brys. Zij zorgt voor wetenschappelijke achtergrondinformatie. Dit wordt afgewisseld met één van onze ambassadeurs, die zijn/haar praktijkervaringen rond het thema zal delen met de groep. Ook de aanwezigen krijgen het woord. Het doel van de sessies is om in een kleine groep met elkaar in dialoog te gaan en elkaar te inspireren. • Interactieve sessie ‘Digitalisering’: ben je ooit te oud om digitaal te gaan? Hoe ervaren jullie dit? Waar lopen jullie tegenaan? Hoe pak je dat aan? • Interactieve sessie ‘Hulp durven vragen’: Waarom is hulp durven vragen soms zo moeilijk?
Win
‘Wanneer zien we u terug? De laatste bed&breakfast’ van Michel Follet is uitgegeven bij uitgeverij Vrijdag. Het boek kost € 15 en is te koop in de boekhandel of via www.uitgeverijvrijdag.be. Of win je exemplaar door het invullen van de puzzel achteraan dit nummer.
Heb je interesse om één van de sessies bij te wonen? Je kan alle data terugvinden op www.s-plusvzw.be/activiteiten. Heb je heel wat praktijkervaring rond één van deze thema’s en wil je graag mee werken als ambassadeur? Laat het ons weten via info@s-plusvzw.be of 02 515 02 23.
DOMEIN WESTHOEK
3 Westhoekspecial 4 =
• 4 nachten met ontbijtbuffet • halfpension • aankomstdag naar keuze • welkomstdrankje bij aankomst • 4 overnachtingen = 3 nachten betalen • geen supplement single op een standaardkamer
Standaard
(max. 2 pers.)
Comfort
(max. 2 pers.)
Vader trok uit liefde voor zijn vrouw naar het rusthuis waar moeder al een tijdje verbleef. Zelf wou hij op zijn negentigste liever autonoom blijven: daarvoor tekende, kookte en las hij nog te graag. Moeder vond dat hij beter niet alleen bleef omdat hij te vaak het vuur van het fornuis liet branden.’ Radio- en televisiepresentator Michel Follet schetst met dit boek een liefdevol portret van zijn ouders. Geen boek over dementie, geen boek over oud worden. Wel een eerbetoon aan twee mensen die heel oud mogen worden. Moeten worden.
Luxe +
(max. 3 pers.)
Prestige
(max. 4 pers.)
€ 296 p.p.
€ 301 p.p.
€ 306 p.p.
€ 311 p.p.
Suppl. single €0
Suppl. single € 42
Suppl. single € 42
Suppl. single € 42
Domein Westhoek vzw
(Centrum voor Sociaal Toerisme), Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke
Kind
< 12 jaar
€ 40 p.p.
T 058 22 41 00 F 058 22 41 99 E info@domein-westhoek.be W www.domein-westhoek.be
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
19
SPORT EN BEWEGEN
n e g e w Be
om diabetes type 2 te voorkomen
Elke 17 minuten krijgt iemand in Vlaanderen de diagnose diabetes. Een diagnose voor het leven, want de ziekte is nog altijd niet te genezen. Naar schatting leven er in Vlaanderen 500.000 mensen met deze ziekte, een aantal dat onrustwekkend blijft toenemen. Dat is veel, heel veel. Maar hoe krijg je diabetes en is het mogelijk om de ziekte te voorkomen? Op deze vragen en meer geeft het boek ‘111 vragen over diabetes’ van de DiabetesLiga antwoorden.
Wat is diabetes? Diabetes oftewel suikerziekte is een chronische aandoening waarbij het bloedsuikergehalte verhoogd is. Bij mensen die diabetes hebben werkt de alvleesklier niet meer goed. Hierdoor maakt het
Luister naar je lichaam
lichaam te weinig of geen insuline aan. De cellen in het lichaam kunnen onvoldoende suiker opnemen waardoor het ophoopt in het bloed. Indien het suiker gehalte te hoog oploopt, kan het de bloedvaten beschadigen.
Wanneer de ziekte niet of onvoldoende wordt behandeld, kan dit leiden tot aantasting van kleine bloedvaatjes in het lichaam. Dit heeft gevolgen voor de ogen, voeten, nieren, het zenuwstelsel en het hart- en vaatstelsel. Type 1 of type 2? Er wordt een onderscheid gemaakt tussen diabetes type 1 en diabetes type 2. Type 1 is een auto-immuunziekte die vaak kinderen of jongvolwassenen treft. De ziekte kan in zeer korte tijd ontstaan en kan niet worden voorkomen. Bij type 1 maakt het lichaam te weinig insuline aan omdat het afweersysteem de cellen die insuline aanmaken vernietigt. Mensen die lijden aan diabetes type 1 zullen altijd moeten behandeld worden met een insulinespuit of een pomp. Type 2 ontstaat vaak als gevolg van een minder goede levensstijl en komt vaker voor bij volwassenen. Bij diabetes type 2 maakt het lichaam wel genoeg insuline aan maar wordt het niet herkend of wordt het afgewezen door de cellen die de bloedsuikerspiegel zouden moeten verlagen. De insuline kan dus niet meer zijn werk doen, waardoor de alvleesklier steeds minder of zelfs geen insuline meer zal aanmaken. Mensen met diabetes type 2 hebben als behandeling niet noodzakelijk insuline-injecties nodig. Een verandering in levensstijl kan vaak al voldoende zijn. Denk hierbij aan meer bewegen, het juiste dieet en alcohol en tabak vermijden. Maar behalve een minder goede levensstijl spelen ook genetische factoren een rol.
20
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
Waarom bewegen om type 2 te voorkomen? Zoals eerder vermeld is type 2 vaak een gevolg van een slechte levensstijl. Te weinig bewegen en slechte voeding liggen hier meestal aan de basis. Door het leven gaan met een gezonde levensstijl, kan het risico op diabetes met meer dan de helft doen afnemen. Bewegen speelt hier een grote rol. De volgende redenen verklaren waarom dit zo is: • Beweging helpt het lichaam gevoelig te blijven voor insuline. Insuline zorgt ervoor dat glucose uit het voedsel door de weefsels worden opgenomen. Insuline helpt dus om de bloedsuikerspiegel laag te houden. Mensen met diabetes type 2 zijn niet meer zo gevoelig voor insuline waardoor de bloedsuikerspiegel te hoog blijft, met alle gevolgen van dien. • Bewegen heeft ook een positief effect op je immuunsysteem wat helpt om chronische ziektes af te weren en verlaagt de kans op hart- en vaatziekten, osteoporose en kanker. • Door beweging te introduceren in je leven blijft je gewicht onder controle. Zwaarlijvigheid staat immers regelmatig aan de basis van diabetes type 2. Wat kun je doen? Heb je een zittende job of merk je dat je doorheen de dag veel zit? Probeer dan om geregeld op te staan, het liefst om de 30 minuten. Probeer hiernaast wekelijks minstens 150 minuten te bewegen aan een matige intensiteit. Activiteiten die je kunt doen zijn met de fiets naar het werk of de
Een verandering in levensstijl kan vaak al voldoende zijn om diabetes type 2 te voorkomen
Wil je meer lezen? In ‘111 vragen over diabetes’ bundelt de Diabetes Liga de meest voorkomende vragen en antwoor den rond diabetes. Het boek werd uitge geven door B orgerhoff & Lamberigts en is te koop in de boek handel voor 15 euro.
winkel gaan, of eens de trap nemen in plaats van de lift. Ook een stevige avondwandeling of in de tuin werken zijn goede voorbeelden. Verdeel deze 150 minuten over de hele week. Het is beter om iedere dag een klein halfuur te bewegen, dan één of twee uur na elkaar. Op deze manier is het tevens gemakkelijker om beweging te introduceren in je leven. Het effect van een halfuur bewegen per dag is groot. Je kunt namelijk het risico op diabetes met 30 % verminderen. Een tip die vaak wordt meegegeven door de DiabetesLiga is om een stappenteller aan te schaffen. Op deze manier kun je gemakkelijk bijhouden hoeveel je beweegt op een dag. Voor personen onder de 65 jaar is 10.000 stappen de norm. Ben je ouder dan 65, dan is 8.000 een mooi doel. Of je kunt kiezen om te sporten aan een hoge intensiteit, de aanbevolen hoeveelheid hiervoor is 75 minuten per week. Voorbeelden van activiteiten zijn goed doorfietsen of joggen. Ook spierversterkende activiteiten bieden een extra gezondheidsaanwinst. Bergop wandelen of gewichtheffen (dit kan met flesjes water, gewichten aanschaffen is niet nodig) zijn goede voorbeelden.
S-PLUS
Sporten met diabetes type 2 Leef je met diabetes type 2, dan kun je nog steeds sporten. In het boek ‘111 vragen over diabetes’ worden er enkele tips gegeven als je opnieuw wilt sporten. Voor je hieraan begint, breng je best eerst een bezoek aan je behandelende arts. Samen kunnen jullie nagaan wat voor jou de veiligste manier is om te beginnen sporten en welke sport je het beste kunt doen. Het is aangeraden om een sport te kiezen die je graag doet, zo is het gemakkelijker om vol te houden. Beoefende je vroeger al een sport, dan kun je deze misschien opnieuw kiezen. Is het te moeilijk om een sport te introduceren in je leven, probeer dan om in je dagelijkse leven meer te bewegen. Wandelen, fietsen of tuinieren zijn geschikte mogelijkheden om op een eenvoudige manier meer beweging in je leven te brengen. Wanneer je probeert om 30 minuten per dag te bewegen, verklein je namelijk de kans op de lichamelijke gevolgen van diabetes. Belangrijk is om te onthouden dat je vooral niet te streng mag zijn voor jezelf. Luister naar je lichaam, geef de moed niet op en begin met kleine stapjes. Want elke stap telt. Hanne Jacobs
- januari-februari-maart 2022
21
EEN MANTELZORGER VERTELT... T 02 515 02 63 E info@coponcho.be W www.coponcho.be
g als extra zin r o z l e t n a M aan mijn bestaan Paul wordt binnenkort 82 jaar en woont met zijn vrouw Dora in Gent. Een twintigtal jaar zorgt hij al voor Dora, die permanent in een rolstoel zit door Multiple Sclerose.
De diagnose: MS “Mijn vrouw Dora kreeg steeds meer last bij het bewegen. Uiteindelijk kreeg ze de diagnose MS. Vanwege haar ziekte is ze moeten stoppen als lerares. Op dat moment kon ze nog veel zelfstandig, dus had ze nog geen mantelzorg nodig. Zes jaar daarna ben ik, na een gevarieerde carrière, op vervroegd pensioen gegaan. Hierdoor had ik meer tijd voor de steeds groeiende nood aan zorg van mijn vrouw. Momenteel zit Dora definitief in een rolstoel waardoor ze heel wat bijstand nodig heeft. Bij het opstaan en slapengaan help ik met wassen en aan- of uitkleden. Overdag bestaat mijn bijstand onder meer uit koken. Dora bepaalt dan de strategie achter de maaltijden. Ik voer eigenlijk haar instructies uit.” Ik sta er niet alleen voor “Ik sta er gelukkig niet alleen voor. Twee keer per week komt de thuisverpleging langs, onder andere voor het zuiveren en vervangen van de blaaskatheter. We 22
S-PLUS
zijn heel tevreden over die samenwerking, er is steeds een klimaat van vertrouwen. Er komt ook wekelijks een schoonmaakster langs. Verder hebben wij enorm veel aan de buurtwerking. Zowel op materieel, praktisch als emotioneel vlak. We leven hier in een klein buurtje met goede contacten die ons bijstaan. Gisteren was Dora jarig, en er waren buren die dat niet vergeten waren. Dat is fijn. Dora en ik hechten ook veel belang aan het intergenerationeel aspect. Generaties kunnen wederzijds veel
- januari-februari-maart 2022
We leven in een kleine buurt met goeie buren die ons bijstaan, dat helpt enorm.
van elkaar leren. We hebben een prachtige kleindochter die ons daar steeds aan herinnert. Ik heb enorm te doen met mantelzorgers die geïsoleerd leven. Meer samenhangende bewonerskernen zouden niet alleen mantelzorgers, maar de volledige bevolking ten goede komen. Dat zou er volgens mij ook voor zorgen dat minder mensen in woonzorgcentra terechtkomen.”
We hebben het geluk te leven in een welvaartstaat “De ziekte van mijn vrouw brengt uiteraard enkele kosten met zich mee die je anders niet zou moeten maken. Zo hebben we een trap-en tillift moeten installeren en dat is natuurlijk niet gratis. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap is daar echter sterk in tussengekomen. De kosten voor thuiszorg worden grotendeels gedekt door de ziekteverzekering. We hebben het geluk te leven in een welvaartstaat. In zekere zin is mantelzorg ook besparend. Zo zijn we een tijd geleden tot het besluit gekomen niet meer op reis te gaan. Dat lukt niet meer. We wonen hier graag en we hebben een mooie tuin waardoor de behoefte om te reizen ook niet zo groot is. Je leert ook om creatief te zijn, en activiteiten te doen die voor ons allebei aangenaam zijn. Zo hebben we de rolstoelfiets ontdekt. Dat was fantastisch! We hebben daar heerlijke dingen mee gedaan. We hebben zelfs de Oostenrijkse Alpen afgefietst. Dat zijn aangename herinneringen die ons leren dat je ook in moeilijkere situaties prachtige momenten kan creëren.” Ik was al klaar voor de zorg “Hoewel er een aantal zaken zijn die ik niet meer kan doen omdat ik mantelzorger ben, kan ik niet zeggen dat ik het ervaar als een last of gemis. Een tijd geleden organiseerde de politieke ouderenbeweging waarin ik actief ben bijvoorbeeld een congres van 3 dagen. Ik kon daar niet naartoe omdat ik hier ’s avonds en ’s morgens aanwezig moet zijn. Hoewel Dora op zo’n moment bij problemen beroep kan doen op de spoedhulp, probeer ik derge-
Mantelzorg geeft eigenlijk bijkomende zin aan mijn bestaan
lijke situaties zoveel mogelijk te vermijden. Toch ben ik blij dat ik dat kan en mag doen. Voor mij is zorgen voor Dora iets vanzelfsprekends. Het is natuurlijk ook eigen aan mijn leeftijd om het wat rustiger aan te doen. Mantelzorg geeft eigenlijk een bijkomende zin aan mijn bestaan. Mijn ervaringen als mantelzorger stimuleren me bijvoorbeeld om anderen te helpen en aandacht te hebben voor situaties waar nood is aan bijstand. Mijn vrijwilligers werk was ook daarop gericht, zowel bij de Liga voor Mensenrechten als bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de huurdersbeweging. Al bij al beleef ik onze mantelzorgsituatie dus als een grote meevaller. Op onze manier leven we goed. Dat is natuurlijk niet voor iedereen het geval. Al heb ik
het niet aan den lijve ondervonden, kan ik me voorstellen dat de combinatie van mantelzorg en werken zeer moeilijk is voor velen. Zeker in situaties waar de mantelzorger ook nog zijn of haar eigen gezin heeft. De laatste tijd worden vanuit de overheid enkele financiële inspanningen gedaan om dergelijke situaties te ondersteunen. Ik vind dat niet meer dan normaal. Wij hebben op dat vlak veel geluk: ik kon het me permitteren om vervroegd op pensioen te gaan en de zorg voor mijn vrouw enkel nog te combineren met vrijwilligerswerk. Ik besef dat het hebben van tijd en financiële middelen een privilege is. Ik ben niet plots in een mantelzorgsituatie terechtgekomen, ik was er klaar voor. Voor veel mensen is de situatie moeilijker, en daar moeten we ons bewust van zijn.” Kirsten Devolder
Ben jij mantelzorger en ben je op zoek naar informatie, ondersteuning of een luisterend oor? Dan kan je bij ons terecht door te bellen naar 02 515 02 63 of door te mailen naar info@coponcho.be. Op onze website www.coponcho.be ontdek je welke ondersteuning we nog bieden aan mantelzorgers! S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
23
UITGEKLAARD
s i u h t r e g n a L dankzij een ergotherapeut
Gaan dagdagelijkse handelingen moeizaam? Of zorg je voor een naaste die veel hulp nodig heeft? Door ziekte, ouderdom of handicap kan je lichaam soms niet meer mee. Zelfs naar bed, toilet, of in de douche gaan, kan dan een enorme opgave zijn. Met een aantal woningaanpassingen of andere hulpmiddelen kan je vaak langer zelfstandig activiteiten uitvoeren. Een ergotherapeut van de Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds kan je daarbij helpen. Ook E. (71) kon, dankzij een aantal aanpassingen langer bepaalde activiteiten doen zonder de constante hulp van zijn vrouw. Een pijnlijk verdict Zijn vrouw I. (68) vertelt: “Het begon met moeilijkheden bij het heffen van onze fietsen en een slepende voet. Drie jaar geleden kregen we, na veel onderzoek, een moeilijk te aanvaarden diagnose. Die ALS nog, vertelden de dokters, een degeneratieve ziekte van de zenuwcellen die de spieren aansturen. Een aftakelingsproces waarbij steeds meer spierfuncties uitvallen. Uiteindelijk zal waarschijnlijk ook zijn ademhalingsspier zwakker worden. 'ALS' zit niet in de familie, volgens de dokter hebben we puur een slecht lotje getrokken. Het eerste jaar ging de aftakeling nog langzaam, daarna steeds sneller. Momenteel kan E. bijna geen 24
S-PLUS
enkel lichaamsdeel nog zelfstandig bewegen. Zelfs de motoriek in zijn handen is weg. Ik moet hem bij alles helpen. Hem op toilet zetten, eten geven, in en uit bed halen, hem tot drie keer per nacht verleggen om doorligwonden te voorkomen, … Onlangs moest hij met spoed opgenomen worden. Zijn dikke darm zat geklemd. Dan moet ik daar ook blijven. De verplegers kunnen niet 24 uur op 24 bij hem blijven. Wanneer ik weg ga, moet ook alles binnen handbereik klaarliggen: zijn drank, het televisiebakje, zijn gsm, … Blijf ik langer dan een uur weg, dan panikeert hij en zit hij in de put. Onze dochter doet grote boodschappen voor ons. Ook komt er elke dag een verpleegster om hem te wassen en steunkousen aan te doen. De kinesist komt elke week voor zijn oefeningen en de vochtophoping in zijn spieren te verminderen." Kleine aanpassingen, een groot verschil "Een aantal tips van de ergotherapeut hebben ons wel al enorm
- januari-februari-maart 2022
De ergotherapeut bekijkt welke hulpmiddelen geschikt zijn voor jouw persoonlijke situatie
geholpen. Zo werd de WC al aangepast, leerden we de tillift kennen, en kwamen we te weten dat er een computer bestaat met een speciale muis voor mensen met een minder fijne handmotoriek. Toen het opheffen van de handen moeizamer begon te gaan, bekeek de ergotherapeut welke systemen er waren om de rolstoel gemakkelijker te besturen. Onlangs kwam de ergotherapeut om de matrassen aan te passen, waardoor hij zichzelf gemakkelijker kan rollen of draaien. Bij een volgende afspraak zullen we bekijken aan de hand van welke systemen hij zijn handen nog kan gebruiken om bijvoorbeeld te eten of een blad van een boek om te draaien. Maar de laatste tijd gaat hij zodanig snel achteruit dat we bijna voortdurend aanpassingen nodig hebben. De ergotherapeut heeft ons lang enorm geholpen, maar ik vrees dat er stillaan niet zoveel meer mogelijk zal zijn. De aftakeling gaat snel. We proberen nu dag per dag te leven." Aline De Meyer
Wil jij graag advies van een ergotherapeut over mogelijke woningaanpassingen of hulpmiddelen? Vraag een gratis bezoek bij de Dienst Maatschappelijk Werk van je ziekenfonds. Meer informatie en contactgegevens vind je op www.devoorzorgbondmoyson.be/dienst-maatschappelijk-werk. Je kan ook bellen naar 025150263 voor meer informatie.
ACTIVITEITENKALENDER COPONCHO BRABANT
Online infosessie Coponcho HOE COMBINEER JE ALS MANTEL ZORGER JE JOB MET DE ZORG? Hoe combineer je mantelzorg met werken? Vanaf wanneer heb je recht om verlof te nemen als mantelzorger en hoe vraag je het aan? Welke verlofmogelijkheden bestaan er? We wisselen praktische tips uit over hoe je werk en mantelzorg haalbaar houdt en staan stil bij diensten die je kunnen helpen om de zorgsituatie te verlichten. Er is mogelijkheid tot interactie en vragen. Meer informatie vind je op de activiteitenkalender op onze website www.coponcho.be. Deelnemen kan via de link https://meet.jit.si/ InfosessiesMantelzorg_Coponcho2022
Wanneer: 7 februari 2022, 18.30 – 20 u. Waar: Online T 02 515 02 63 E info@coponcho.be
Wanneer: 15 februari 2022, 19.30 – 21 u. Waar: Online, via ZOOM T 078 15 60 30 E vorming@fsmb.be
PSYCHOSOCIALE ASPECTEN ROND KANKER
HOE OMGAAN MET VERANDEREND GEDRAG BIJ PERSONEN MET DEMENTIE
Wereld-kankerdag 4 februari Wanneer: 1 februari 2022, 19.30 – 21 u Waar: Online, via ZOOM T 078 15 60 30 E vorming@fsmb.be ZELFZORG Deel van online lessenreeks rond pensioenen, kan afzonderlijk gevolgd worden
Heb je altijd al willen weten hoe je thuis je ziekenfondsdossier kan raadplegen? Vraag je je af hoe je via het internet een zorgverlener kan zoeken en een afspraak kan maken? Wil je graag jouw zorgmandaten via het internet beheren? We helpen je op weg tijdens de vormingenreeks ‘Regel je zorg online’. In 4 vormingen leer je hoe je je kan inloggen in je ziekenfonds, hoe je online een zorgverlener kan zoeken en een afspraak kan maken, en hoe je kan werken met het portaal ‘mijngezondheid.be’. De vormingen zijn een gezellige bijeenkomst onder het genot van een hapje en een drankje. Deelname is gratis en iedereen is welkom. Interesse? Bel naar 02 515 02 63 voor meer informatie omtrent locaties en data.
In samenwerking met expertisecentrum MEMO. Wanneer: 15 maart 2022, 19.30 – 21 u. Waar: Online, via ZOOM T 078 15 60 30 E vorming@fsmb.be KLOOF OVERBRUGD, JURIDISCHE ASPECTEN ROND DEMENTIE Wanneer: 29 maart 2021, 19.30 – 21 u. Waar: Online, via ZOOM T 078 15 60 30 E vorming@fsmb.be
Raadpleeg onze actuele activiteitenkalender bij ‘activiteiten’ op onze website: www.coponcho.be.
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
25
LEDENVOORDELEN
r o o v g n i t Kor n e d e l s u l S-P
Nieuwe ledenvoordelen voor boekenwurmen S-Plusleden genieten van een korting van 20 % op de onderstaande boeken
Moeders zullen nooit • Katixa Agirre Deze verontrustende en originele roman van de Spaans-Baskische Katixa Agirre, deels journalistiek verhaal, deels juridische thriller, verkent de relatie tussen moederschap en schrijverschap en doorbreekt taboes. € 17,20 (i.p.v. € 21,50) • Uitg.: Zirimiri Press • Referentie: 9789490042196 Stilte is mijn moedertaal • Sulaiman Addonia Grensverleggende roman over het leven in een vluchtelingenkamp die vlijmscherp analyseert hoe een samenleving in staat is de oorlog te verklaren aan haar eigen vrouwen. € 18 (i.p.v. € 22,50) • Uitg.: Jurgen Maas • Referentie: 9789491921889 Ingelepeld. Waarom maar weinig klopt van wat ons over voeding is verteld • Tim Spector Dit boek gaat over een andere manier van denken over voeding, dieet en eten. Bedoeld als tegengif tegen de sprookjes over voeding die we ingelepeld kregen. Per hoofdstuk ontkracht Tim Spector een mythe. € 17,60 (i.p.v. 21,95) • Uitg.: Nieuwezijds • Referentie: 9789057125430 Eleanor Marx. Een leven. • Rachel Holmes Met dit internationaal gelauwerde boek geeft Rachel Holmes de jongste dochter van Karl Marx de plek in de geschiedenisboeken die ze verdient. Als lezer waan je je een dagelijkse bezoeker in het huishouden van Marx. € 23,90 (i.p.v. € 29,90) • Uitg.: EPO • Referentie: 9789462672796 De groene valleien fietsroute • Europafietsers 1050 km fietsplezier door Vlaanderen, Noord-Frankrijk en de Eifel. € 18,40 (i.p.v. € 22,95) • Uitg.: Pirola • Referentie: 9789064558849
Gratis verzending vanaf 20 euro. Naam ........................................................................................................................................................................................................................... Adres ........................................................................................................................................................................................................................... Postcode + gemeente .............................................................................................................................................................................. Bestelt ......................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................................................
(titels en prijs)
Datum ............................................................ Handtekening .......................................................................................................... Actie geldig zolang de voorraad strekt. Stuur deze bon ingevuld terug naar EPO uitgeverij, Lange Pastoorstraat 25-27, 2600 Berchem of bestel via mail: orders@epo.be met als referentie S-Plus. Bestellen kan ook via de webshop van www.epo.be, met de actiecode SPLUS0122. Geef deze code in bij het afrekenen, de korting van 20 % wordt automatisch verrekend.
26
S-PLUS
- januari-februari-maart 2022
Wanneer de lente in het land is kan je in Theater Elckerlyc nog volop de frisse lucht opsnuiven van besneeuwde bergtoppen! Dat wordt ongetwijfeld om ter meest Schnaps naar binnen gieten, vooraan in de polonaise proberen te belanden of die val van een paar uur geleden proberen te verkopen aan de bar als een spectaculaire truc ... Tijdens de ‘Après ski’ gebeurt er meestal meer dan op de skipiste zelf. In het Tiroler-hotelletje van Robert & Mireille is dat alvast een understatement ... Bulderende lawines, ontploffende auto’s, vastzittende skiliften en breiende bomma’s. Je kan het zo gek niet bedenken of Wim & zijn maîtresse Dianne maken het mee. Ze krijgen zelfs een ijskoude douche er gratis bovenop als later ook Wims vrouw incheckt in dit ondertussen niet-meer-zo-gezellige hotel. Enkel charmezanger Johny Zalando is dan nog nodig om de hotelgasten helemaal overkop te laten gaan ... Maar wie is toch die mevrouw De Naaier? Een hilarisch vintage jaren ’70-feestje op eenzame hoogte, dat het publiek van het ene lachsalvo naar het andere zal doen slalommen. Met Cary Goossens, Greet Rouffaer, Dirk Lavrysen, Linda De Ridder, Vicky Florus, Dirk Van Vooren en Lea Witvrouwen. In een regie van Stany Crets. Tickets? ‘Après ski’ speelt van 22 april tot 15 mei 2022 in Theater Elckerlyc in Antwerpen. Als S-Pluslid krijg je een korting van 10 % op je tickets (niet geldig op VIP-tickets) met vermelding van code S-PLUS2122. Je kan je tickets reserveren via 070 691 002 (€ 0,30/min.) of via www.elckerlyc.be.
PUZZEL
brein
De oplossing van de puzzel uit het vorige nummer van S-Plus Mag (oktober 2021) was: ‘zelfbeeld’. Een onschuldige hand heeft volgende gelukkige winnaars getrokken: Marcel De Mol uit Evergem, Luc Eunice Six uit Geluwe, Modest Moerkerke uit Middelkerke, Francine De Feu uit Antwerpen en Liza Lauwers uit Merksem winnen een duoticket voor het Yper Museum in Ieper. Proficiat!
9
4
A
6
7 4
5
8
B
2 5
1 7
3
2 6
7
7
4 C
9 1
S-PLUS
2
9
4
1
5 3
- januari-februari-maart 2022
© Denksport puzzelbladen
Train je
Los de sudoku chaos op. Stuur de oplossing vóór 16 februari 2022 naar: S-Plus, t.a.v. Sarah Van Humbeeck, Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel of mail naar info@s-plusvzw.be en maak kans op 5 duo tickets voor Choco-Story in Brussel, ‘Je pijn te lijf ’ van Leen Vermeulen of ‘Wanneer zien we u terug’ van Michel Follet.
27
In tijden als deze zien we hoe fijn en veilig het is als je autonoom thuis kunt blijven wonen.
Ik wil ook zo’n toverzetel, Opa!
24/7 BEREIKBAAR
Stannah is dé wereldmarktleider in trapliften Voor iedere trap een betaalbare oplossing, ook buitenshuis Verkrijgbaar met levenslange omniumgarantie
BEL GRATIS UW RAADGEVER
0800 54 108
Groot aanbod aan jonge tweedehands liften met natrekbare historie
Naast bellen kunt u ook documentatie aanvragen via www.stannah.be, per e-mail via info@stannah.be of per post:
Stuur de ingevulde bon naar Stannah - Poverstraat 208 - 1731 Relegem
Dhr./Mevr.:
Postcode:
Tel.:
E-mail:
S-PLUS MAGAZINE
Ja, stuur me graag alle info.
