Leerkrachtverwachtingen bespreekbaar maken
Leidraad zet aan tot reflectie Kinderen moeten zich zo volledig mogelijk kunnen ontplooien. Te lage verwachtingen door hun leerkracht helpen daar niet bij. De leidraad Onderwijs vanuit hoge verwachtingen van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) helpt leerkrachten, schoolleiders en teams om het gesprek over verwachtingen aan te gaan. Tekst: Brigitte Bloem
Vooroordelen over de capaciteiten van leerlingen kunnen er gemakkelijker insluipen dan je zou denken. Het NRO wil vanuit het programma onderwijskansen scholen helpen om kinderen gelijke kansen te geven door relevante kennis uit onderzoek en onderwijs bij elkaar te brengen. Een belangrijke factor daarin zijn leerkrachtverwachtingen. Het NRO hoopt met de leidraad Onderwijs vanuit hoge verwachtingen bij te dragen aan de bewustwording bij onderwijsprofessionals van het effect van te lage verwachtingen en de mogelijkheden om te werken vanuit hoge verwachtingen. De recent verschenen leidraad gaat over de verwach tingen die leerkrachten van individuele leerlingen hebben. Dit beeld van een leerling kan de leerpres taties beïnvloeden, zowel positief als negatief. De leidraad geeft informatie en reikt tools en activiteiten aan, waarmee leerkrachten inzicht krijgen in hoe verwachtingen bij hen en bij collega’s tot stand komen en wat de gevolgen kunnen zijn van te lage en hoge verwachtingen. 52
Reflectie Marike Timmermans en Anneke Timmermans zijn lid van de thematische commissie die de leidraad heeft ontwikkeld. Marike is intern begeleider en werkzaam bij Stichting Primair Onderwijs Utrecht. Anneke is universitair hoofddocent bij de vakgroep onderwijs wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen en doet onder meer onderzoek naar leerkrachtverwachtingen. ‘De groepen leerlingen waar in dit verband de meeste winst te behalen valt, liggen voor de hand’, vertelt Anneke. Ze somt op: Kinderen met een andere etnische achtergrond dan de Nederlandse, kinderen van lager opgeleide ouders, maar bijvoorbeeld ook meisjes bij het domein rekenen/wiskunde en jongens als het gaat om talige domeinen. ‘Het zou heel mooi zijn als de leidraad leerkrachten aanzet tot reflectie op hun eigen vooroordelen en de verwachtingen die ze van individuele leerlingen hebben’, vindt ze. Maar ook op scholen met kinderen van hoogopgeleide ouders zien beiden kansen. ‘Ook binnen die groep
