Od dedukcji do redukcji Michał Brzezicki
Problematyka myślenia w sztuce i edukacji Współczesny człowiek spotyka się z ogromną ilością różnorakich bodźców, informacji i zjawisk, z którymi musi sobie poradzić, jakoś je „poukładać”, a do niektórych z nich – z racji wykonywanego zawodu lub zainteresowań – się odnieść. Mnogość źródeł rozmaitych danych może powodować trudności z poprawną interpretacją, doprowadzić do uczucia zagubienia. Problem ten często dotyka młode osoby, które jeszcze nie mają ugruntowanych fundamentów swojego światopoglądu i wciąż szukają „drogi myślowej”. W ich wypadku chaotyczna podaż informacji może się okazać wielkim wyzwaniem. Warto jednak w procesie poszukiwań swoich poglądów pamiętać, że odrzucając tradycję – stajemy się tworem popkultury.
Co artysta miał na myśli? Współczesny świat uczy nas, że odejście od tradycji nie jest niczym złym – niektórzy przekonują
O P I N I E , R E F L E KS J E , D O Ś W I A D C Z E N I A
wręcz, że bez jej balastu jesteśmy „mniej ograniczeni”. Idąc śladami tradycji, nierzadko jesteśmy nazywani konserwatystami zamkniętymi na nowoczesność. Podobny problem można zaobserwować u twórców i osób zainteresowanych sztuką. Na wystawach sztuki współczesnej często przyglądamy się pracom, które większości widzów niewiele mówią. Potrzebny jest przy nich długi opis, żeby choć trochę zrozumieć sens dzieła. Absolwenci szkół średnich, decydując się na studia na uczelniach artystycznych, mają do wyboru kierunki skupione właśnie na nowoczesnym podejściu do sztuki: multimedia, działania interdyscyplinarne czy performans. Do sztuki zaliczane są w ten sposób działania i doświadczenia mające często o wiele więcej wspólnego z socjologią niż ze sztuką. Idealnym przykładem takiego podejścia jest Marina Abramović, nazywana artystką intermedialną. Jedną z jej bardziej znanych „prac” jest per-
R E F L E KS J E 2 / 2 0 2 0
89
