zout magazine 4/2022
f
e
Met bijdragen van Dieter van den Bergh, Pascalle Mansvelders en Wido Smeets
u
van nucleaire dreiging, racisme, drugsmisbruik, homo-emancipatie
i
Verlaten steden
man van actie, kunst was voor hem
Kapotgebombardeerde en verlaten
met de nog steeds zeer leesbare
communicatie.
steden, door de oorlog in Oekraïne
gedichten van Verhaeren en citaten
horen ze sinds eind februari weer
uit de reportages van Zweig.
Met zijn acts stak Haring ook een
Nog steeds bang voor ‘n kernoorlog
middelvinger op naar de kunstmarkt.
tot de Europese realiteit.
Koen Broucke is geen man van het
Kijk, zeiden de poppetjes, je kunt
Koen Broucke, de Vlaamse
grote gebaar; hij heeft maar een paar
dit ook maken zonder dat je een
kunstenaar die toch al bezig is
schilderstreken nodig om de sfeer te
commercieel object bent: het was
met de relatie tussen kunst en
vinden die hij beoogt. De illusie zit in
letterlijk liefdewerk oud papier
de vergane glorie van historische
het beeld, niet in het afgebeelde; het
van een kunstenaar die podia voor
veldslagen - hij promoveerde er zelfs
linnen is bijna overal zichtbaar. Beter
kunst verschoof en zo tot de dag
op - moet de Russische agressie
gezegd: voelbaar.
van vandaag een inspiratiebron is
en de gevolgen ervan hebben
voor velen. Zonder Haring geen
voorvoeld toen hij zijn expositie
december 2021 gaf hij te kennen
Banksy – al heeft deze zich wél
in het Verhaerenmuseum in Sint
vaak meer tijd te besteden aan het
overgegeven aan de geneugten van
Amands de titel La ville abandonnée
zitten peinzen voor een doek, dan
de kunsthandel.
(De verlaten stad) meegaf, naar het
aan de daadwerkelijke schilder
Er waren verschillende kunst
bijna gelijknamige werk van de 19e
actie zelf. Die bedachtzaamheid is
werelden en geen enkele mocht
eeuwse symbolist Fernand Khnopff.
goed zichtbaar in de uit summiere
je negeren, was het motto van
Het is geen toeval dat de expositie
In een interview in ZOUT in
toetsen bestaande werken die
Elke keer als Keith Haring werd
Haring die al jong doorbrak. Hij had
in het Verhaerenmuseum is geland.
hij toont in La ville abandonnée.
gearresteerd omdat hij tekeningen
haast. Al muurschilderend hopte
Het museum is gewijd aan de
Het blauwgrijze Oostende (2021)
maakte in de New Yorkse metro,
hij de wereld over; met hetzelfde
Belgische dichter/toneelschrijver
is met zijn symbolische sfeer een
wist de politie niet wat ze met hem
gemak werkte hij aan muziek- en
Emile Verhaeren (1855-1916) die
eerbetoon aan de naamgever van
aan moest.
theaterspektakel, in musea en met
aan het begin van de 20ste eeuw
de expositie. Het al even desolate
Haring gebruikte geen spuitbussen.
kunstcoryfeeën als Andy Warhol. Hij
bevriend was met zijn Oostenrijkse
Brugge 2 biedt een zicht op de
Had hij zijn tekeningen in de
maakte zo’n 5000 metrotekeningen,
collega Stefan Zweig.
stad vlak na zonsondergang, met
open lucht gemaakt, dan waren
en stopte ermee toen hij te populair
ze bij de eerste de beste regenbui weggespoeld. Zijn graffiti vielen niet onder vandalisme; nadat hij was
In Nederland en Vlaanderen
de uitstorting van alle gloedvolle
werd. In 1990 stierf hij aan de
is Zweig, die Verhaerens poëzie
tinten die daarmee gepaard gaan
gevolgen van aids, hij was pas 31.
vertaalde in het Duits, vooral
- denk aan de Oekraïense steden
bekend om zijn autobiografische
als het Russisische artillerievuur
Cultuurhuis Schunck in Heerlen
vrijgelaten pakte hij de eerste beste
toont momenteel werk uit die
boek De wereld van gisteren. Hij
is opgehouden, en de stad in
metro terug om weer verder te gaan.
vroege periode, met als blikvanger
beschrijft daarin de jaren na 1933,
lichterlaaie achterblijft. (WS)
dertien wandstukken van een
toen de nazi’s hun destructieve
Koen Broucke, La ville abandonnée.
Haring (1958-1990) maakte zijn
muurschildering die hij maakte
wereldbeeld oplegden aan Europa.
Van 6.3 t/m 22.5 in het
metrotekeningen, soms wel veertig
in een New Yorks jeugdcentrum.
Vanaf hun aantreden beschouwde
Verhaerenmuseum in Sint-Amands.
op een dag, met wit schoolkrijt op
Veertig jaar na zijn dood is
Zweig de hegemonie van Hitler en
emileverhaeren.be
zwarte papiervellen die hij over oude
Harings symbolenalfabet nog
zijn trawanten als de ondergang
advertenties hing. Hij zag zijn werk
even universeel als veertig jaar
van het Avondland, het einde van
als een performance-act waarmee
gleden. Zijn in de rondte dansende
de Europese beschaving; in 1942
hij de echte wereld binnenbracht
figuurtjes zijn zonder ras, leeftijd
pleegde hij gedesillusioneerd
in zijn kunst. Over je schouders
of gender, ze zijn enkel ‘mens’.
zelfmoord.
kijken voor de New Yorkse politie,
Ze vechten nog steeds tegen
je sneakers buiten de pisplassen
racisme en vooroordelen en voor
Verhaeren verbleef Zweig regelmatig
houden en het contact met de
seksegelijkheid. Ze zijn blij dat
in België. De reportages die hij voor,
voorbijgangers waren onderdeel van
ze zich in het nachtleven kunnen
tijdens en na de Eerste Wereldoorlog
een experiment om een zo breed
verliezen en, net als toen, bang voor
daarover schreef zijn nu gebundeld
mogelijk publiek te bereiken.
een kernoorlog. (PM)
in het prachtige Land tussen twee
Keith Haring, Grace House Mural.
talen, samen met schilderijen
iedereen kon lezen, zoals een
Van 9.3 t/m 25.9 in Schunck, Heerlen.
van Koen Broucke, stadsbeelden
stralende baby, een blaffende
schunck.nl
die, afgedrukt in zwartwit, nog
Graffiti-kunstenaar Keith
Haring bedacht symbolen die
zonder borsten, in een wereld
Mede door zijn vriendschap met
dreigender en verlatener overkomen
hond of een zwanger poppetje
30
Wie de originelen wil zien, zal naar Sint Amands moeten, waar ze een wonderlijke synthese aangaan
en aidsbestrijding. Hij was een
Keith Haring, Figure VII
l
dan ze in kleur al doen.
Koen Broucke, Brugge 2 (2021). foto ZOUT
