Volume 06 | Issue 03 | March 2020 | S.A.S. Nagar (Mohali)
So Kahiyat Hai Soora
âÅ. Õ°ñçÆê Õ½ð ÜÆ (4.3.1925 – 3.2.2020)
ÁÖ³â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ ê°ðÅåé ÇÃ³Ø Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÇÂà ëÅéÆ Ã³ÃÅð 鱿 ÁñÇòçÅ ÕÇÔ Õ¶ ÃÅ鱿 ÃçÆòÆ ÇòÛ¯óÅ ç¶ÂÆ ÜÅ ðÔ¶ Ôé¢ Áܶ íÅÂÆ ÇîÔð ÇÃ³Ø ÜÆ, îÅÃàð ÜÃò³å ÇÃ³Ø ÜÆ Áå¶ âÅ. çðôé ÇÃ³Ø ÜÆ òðÇ×Á» ç¶ ÇòÛ¯ó¶ çŠüñ åÅ÷Å ÔÆ ÃÆ ÇÕ À°é·» çÅ Ã³× îÅäé òÅñ¶ âÅ. Õ°ñçÆê Õ½ð ÜÆ, öòÅî¹Õå êz̄øËÃð, ê³ÜÅìÆ ï±éÆòðÇÃàÆ, êÇàÁÅñÅ 95 ÃÅñ çÆ À°îð í¯× Õ¶ ×°ðê°ðÆ ÇÃèÅð ׶¢ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ³Ø ÜÆ ç¶ Ã³×ÆÃÅæÆ Áå¶ Üñ³èð ç¶ ÁÖ³â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ Ç³ÚÅðÜ îÅÃàð ð³çð ÇÃ³Ø Áå¶ îÅåÅ í×òÅé Õ½ð ÜÆ çÆ Ãê¼°åðÆ âÅ. Õ°ñçÆê Õ½ð ÜÆ é±¿ ×°ðÇüÖÆ çÆ çÅå Çòðö ÇòÚ êzÅêå Ô¯ÂÆ¢ ÁÅê ÜÆ ç¶ ÇêåÅ ÜÆ À°μÚ ÁÇèÁÅåÇîÕ ÁòÃæÅ ç¶ îÅñÕ Ãé Áå¶ îÅåÅ ÜÆ Ã¶òÅ ç¶ ê°³Ü, Çî¼áì¯ñó¶ Áå¶ ÃÇÔäôÆñåÅ íðê±ð ÔÃåÆ Ãé¢ ÁÅê ÜÆ ç¶ ò¼â¶ íðÅåÅ Ã. îéî¯Ôé ÇÃ³Ø ÜÆ, ܯ ÁÅêäÆ Ã¶òÅ î°ÕåÆ å¯º ìÅÁç ÁîðÆÕÅ ÇòÚ ò¼Ã ׶, òÆ ÁÖ³â ÕÆðåéÆ Üæ¶ çÆ ÜÅäÆ-êÛÅäÆ ÔÃåÆ Ãé¢ ÁÅê ÜÆ ç¶ éÅéÕ¶ çÅçÕ¶ ç¯ò¶º ÔÆ ×°ð±-Øð ç¶ êz¶îÆ Áå¶ Á³Çîzå ò¶ñ¶ çÆ Ã³íÅñ Õðé òÅñ¶ ê±ðé ×°ðÇÃ¼Ö Ãé¢ ÁÅê çÅ Üéî 4 îÅðÚ 1925 鱿 Üó·»òÅñ¶ (êÅÇÕÃåÅé) ÇòÚ Ô¯ÇÂÁÅ¢ Á¼áòƺ å¼Õ çÆ ÇòÇçÁÅ ÁÅê é¶ Üó·»òÅñ¶ ÔÆ êzÅêå ÕÆåÆ Áå¶ Á×ñ¶ðÆ êó·ÅÂÆ ñÂÆ ÁÅê ÁÅêä¶ ò¼â¶ íðÅ Ã. îéî¯Ôé ÇóØ, ܯ À°Ã ò¶ñ¶ ñÅÇÂñê°ð ÇòÖ¶ ìÆ.ÁËÃ.ÃÆ. Ö¶åÆìÅóÆ Õð ðÔ¶ Ãé, Õ¯ñ Úñ¶ ׶ Áå¶ çÃòƺ å¼Õ çÆ ÇòÇçÁÅ À°μ毺 êzÅêå ÕÆåÆ¢ À°é·» Ççé» ÇòÚ ì¼ÇÚÁ» ç¶ ÇòÁÅÔ Û¯àÆ À°îð¶ ÔÆ Õð Çç¼å¶ Ü»ç¶ Ãé¢ âÅ. Õ°ñçÆê Õ½ð ÜÆ çÆ î³×äÆ òÆ çÃòƺ ÇòÚ êó·ÇçÁ» ÔÆ Ã. ×°ðìÚé ÇÃ³Ø ÜÆ, ܯ À°Ã Ã âÅÕÖÅé¶ ÇòÚ é½ÕðÆ Õðç¶ Ãé, éÅñ Õð Çç¼åÆ ×ÂÆ êð âÅÕàð ÃÅÇÔì ç¶ ò¼â¶ íðÅåÅ ç¶ ÃÔ°ðÅ ÃÅÇÔì Ã. ðÅÜÅ ÇÃ³Ø Ü³×-¶-ÁÅ÷ÅçÆ ÇòÚ Ü±ÞÇçÁ» ܶñ· ÇòÚ Ãé¢ Ã¯ ÇòÁÅÔ Á¼×¶ êË Ç×ÁÅ Áå¶ ÁÅê é¶ Ç×ÁÅéÆ å¶ ìÆ.¶. (Õ¶òñ Á³×ð¶÷Æ) êÅà Õð ñÂÆ¢ ÁÅê Á˵î.¶. (ׯñâ-îËâÇñÃà) Á˵î.Á˵â., êÆ.Á˵Ú.âÆ. Ãé Áå¶ ÇÂÔ ÃÅðÆ
ÇòÇçÁÅ ÁÅê é¶ ÇòÁÅÔ å¯º ìÅÁç ê±ðÆ ÕÆåÆ¢ 1947 çÆ ò³â Ã ÁÅê ÜÅé ìÚÅÀ°ºç¶ é³×¶ êËðƺ Á³ÇîzåÃð êÔ°³Ú¶ å¶ ìÅÁç ÇòÚ ê¼Õ¶ å½ð Óå¶ ñ°ÇèÁÅä¶ ÇàÕ ×¶¢ Ãí Õ°Þ êÅÇÕÃåÅé ÇòÚ ðÇÔ ÜÅä ÕÅðé ÁÅðÇæÕ å½ð Óå¶ ìÔ°å ÃÅðÆÁ» î°ôÕñ» çÅ ÃÅÔîäÅ ÕðéÅ ÇêÁÅ¢ ÁÅê é¶ Øð çÅ ÖðÚÅ ÚñÅÀ°ä ñÂÆ ÁÅêä¶ êåÆ ç¶ î¯ã¶ éÅñ î¯ãŠܯó Õ¶ Õ³î ÕðéÅ ô°ð± ÕÆåÅ Áå¶ ñóÕÆÁ» çÅ Ç×ÁÅéÆ ÕÅñÜ Ö¯Çñ·ÁÅ¢ ÇÂÔ ÕÅñÜ 12 ÃÅñ ÃëñåÅê±ðòÕ ÚñçÅ ÇðÔÅ¢ À°Ã Ã çÆÁ» ÁÅê çÆÁ» ÇòÇçÁÅðæä», íÅò¶º Ô°ä À°Ô ì÷°ð× ÁòÃæÅ ÇòÚ Ôé, Á¼Ü òÆ ìó¶ ÇêÁÅð éÅñ À°é·» 鱿 ïÅç ÕðçÆÁ» Ôé¢ Ã. îçé ÇÃ³Ø ï±.Õ¶. çÆ ÇóØäÆ ìÆìÆ ÇÕðêÅñ Õ½ð òÆ ÁÅê çÆ ÇòÇçÁÅðæä ðÇÔ Ú°¼Õ¶ Ôé¢ Çëð ÃðׯèÅ õÅñÃÅ ×ðñ÷ ÃÕ±ñ, ñ°ÇèÁÅäÅ ÇòÚ Çêz³ÃÆêñ çÅ ÁÔ°çÅ Çîñä Óå¶ ÕÅñÜ ì³ç Õð Çç¼åÅ¢ óé 1965 ÇòÚ ÁÅê 鱿 ê³ÜÅìÆ ï±éÆòðÇÃàÆ, êÇàÁÅñÅ ÇòÖ¶ é½ÕðÆ Çîñ ×ÂÆ Çܼ毺 À°Ô 1985 ÇòÚ ìå½ð êz̄øËÃð öòÅî¹Õå ԯ¶¢ öòÅî¹ÕåÆ å¯º ìÅÁç ÁÅê ÁÅêä¶ Ãê¼°åð çÆ ìçñÆ ÃzÆé×ð Ô¯ä ÕðÕ¶ À¹µæ¶ Úñ¶ ׶ ÇÜ¼æ¶ ÁÅê é¶ é¶ó¶ ç¶ ×°ðç°ÁÅðÅ ÃÅÇÔì ÇòÚ ÃÅð¶ Çé¼åé¶î çÆ ÕæÅ ÕÆåÆ¢ Á³å ÁÅê î¯ÔÅñÆ ÇòÖ¶ ÇàÕ ×¶¢ ÇÂ¼æ¶ ÁÅ Õ¶ ÁÅê é¶ ×ñÆ-î°Ô¼ñ¶ ç¶ ì¼ÇÚÁ» é±³ ÇÂÕ¼áÅ ÕðÕ¶ ÔøåÅòÅðÆ ÕÆðåé ÃîÅ×î ÁÅð³í ÕÆåÅ Áå¶ ì¼ÇÚÁ» 鱿 ÕÇòåÅò» å¶ íÅôéÅ ÕñÅ ÇÃÖÅÂÆÍ ÁÖ³â ÕÆðåéÆ Üæ¶ ç¶ ÃæÅéÕ Áå¶ ÃÅñÅéÅ ÃîÅ×î» Óå¶ ÁÅê ÁÅêä¶ êÇðòÅð Ãî¶å Ôî¶ôÅ ÔÅ÷ðÆ íðç¶ ðÔ¶¢ Õ¶òñ ÁÅêä¶ êÇðòÅð éÅñ ÔÆ éÔƺ Ãׯº ÁÅêäÆÁ» ì¼ÚÆÁ» çÆÁ» ÃÔ¶ñÆÁ» 鱿 òÆ éÅñ ñË Õ¶ Ü»ç¶ ðÔ¶ ܯ Á³ÇîzåèÅðÆ Ô¯ Õ¶ Á¼Ü ×°ðÇüÖÆ ÜÆòé ÜÆÁ ðÔÆÁ» Ôé¢ íÅÂÆ ÜÆòé ÇÃ³Ø ÜÆ, âÅ. çðôé ÇÃ³Ø ÜÆ, íÅÂÆ ÔÇðÇçÁÅñ ÇÃ³Ø ÜÆ, íÅÂÆ Ü¯Ç׳çð ÇÃ³Ø ÜÆ åñòÅóÅ, ôÔÆç íÅÂÆ ë½ÜÅ ÇÃ³Ø ÜÆ, ìÆìÆ ÁîðÜÆå Õ½ð ÜÆ Áå¶ ìÆìÆ Ü×çÆô Õ½ð ÜÆ éÅñ ÁÅê ç¶ ìóÆ é¶óåÅ ç¶ Ãì³è Ãé¢ ìÆìÆ Ôðôðé Õ½ð ÜÆ å» ÁÅê ÜÆ ç¶
íÅÂÆ ×¹ðçÆê ÇÿØ, ÃzÆ Á¿ÇîzåÃð ÇêåÅ ÜÆ çÆ èÆ ìäÆ Ô¯ÂÆ Ô¯ä ÕðÕ¶ âÅÕàð ÃÅÇÔì 鱿 ÁÅêäÆ íËä ÔÆ ÃîÞçÆ ÃÆ¢ ÁÅê ç¶ ÇêåÅ ÜÆ çÅ Á³Çåî Ãî» ìÆìÆ ÜÆ ç¶ Øð ÔÆ ÁÅÇÂÁÅ ÃÆ¢ À°Ã Ã ÃîÅ×î ðÇÚÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ å¶ åñòÅóÅ ÜÆ å¶ Ô¯ð ÃÅð¶ À°μض ÇÃ³Ø À°μæ¶ ÔÅ÷ð Ãé¢ âÅÕàð ÃÅÇÔì 鱿 ÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ À°μÚÅ À°μáä ñÂÆ ×°ðìÅäÆ ç¶ éÅñ-éÅñ ×°ðîÇå éÅñ Ãì³Çèå ê°ÃåÕ» êó·éÅ ÁÇå çÆ åüñÆ ç¶ºçÅ ÃÆ¢ íÅÂÆ ÃÅÇÔì íÅÂÆ ðäèÆð ÇÃ³Ø ÜÆ, íÅÂÆ òÆð ÇÃ³Ø ÜÆ, êz̄. ê±ðé ÇÃ³Ø ÜÆ Áå¶ Ã. ðØìÆð ÇÃ³Ø ìÆð ÁÅÇç ÁÅê ç¶ êóçÆçÅ ñ¶ÖÕ Ãé¢ ÃðÆðÕ å½ð Óå¶ ç°éÆÁź 寺 ÚÅñ¶ êÅÀ°ä 寺 Õ°Þ Ççé êÇÔñ» ÁÅê íÅÂÆ òÆð ÇÃ³Ø ÜÆ çÆ ê°ÃåÕ Ò×°ð± éÅéÕ ÚîåÕÅðÓ êó· ðÔ¶ Ãé Áå¶ Á³Çåî Ã ܯ ê°ÃåÕ ÁÅê ç¶ Õ¯ñ êÂÆ ÃÆ Ã. ðØìÆð ÇÃ³Ø ìÆð çÆ ê°ÃåÕ ÒÃðì ð¯× ÕÅ ÁÀ°Öç¹ éÅî¹Ó ÁÇèÁÅåÇîÕåÅ ç¶ éÅñ-éÅñ ç°ÇéÁÅòÆ Ç×ÁÅé ÔÅÃñ Õðé 鱿 òÆ ÁÅê Çòô¶ô îÔ¼åò Çç¿ç¶ Ãé¢ ç¶ô çÆ ò³â Ã ÜÅé ìÚÅÀ°ä ñÂÆ ç½óÇçÁ» êË𯺠ܼ°åÆ å» ñÅÔ Õ¶ ü°à Çç¼åÆ êð ÇÕåÅì» çÅ æËñŠܯ À°é·» é¶ êÅÇÕÃåÅ鯺 ÇéÕñä ñ¼Ç×Á» éÅñ Ú¼°ÇÕÁÅ ÃÆ, óíÅñ Õ¶ ð¼ÇÖÁÅ¢ âÅÕàð ÃÅÇÔì é¶ ÃÅðÆ À°îð ÇÂÃåðÆ ÇòÇçÁÅ ç¶ êzÃÅð ÇòÚ ñ×Å Çç¼åÆ¢ Õ¶òñ ÁÅêäÆÁ» ì¼ÚÆÁ» 鱿 ÔÆ ÇòÇçÁÅ éÔƺ ÇçòÅÂÆ Ãׯº Ãî¼°Ú¶ ÃîÅÜ ÇòÚ ÇÂÃåðÆ ÇòÇçÁÅ ç¶ ëËñÅÁ ñÂÆ ÇÃðå¯ó ÇîÔéå ÕÆåÆ¢ ܶ ÇÕèð¶ Õ¯ÂÆ ×ðÆì Ô°ÇôÁÅð ñóÕÆ Ü» Õ¯ÂÆ ÁîÆð êð Øð ÇòÚ êó·ÅÂÆ çÅ îÅÔ½ñ éÅ Ô¯ä ÕðÕ¶ êó· éÅ ÃÕä òÅñÆ ñóÕÆ ÇîñÆ å» À°Ã 鱿 ÕÂÆ-ÕÂÆ ÃÅñ ÁÅêä¶ Øð ð¼Ö Õ¶ êó·ÅÇÂÁÅ¢ Ǽ毺 å¼Õ ÇÕ ÕôîÆð ç¶ õðÅì ÔÅñÅå» ÕÅðé À¹µæ¶ éÅ êó· ÃÕä òÅñÆ ÇÂÕ ñóÕÆ é¶ îÅåÅ ÜÆ Õ¯ñ ÇÂÕ ÃÅñ ðÇÔ Õ¶ âÅÕàðÆ ÇòÚ çÅÖñÅ ñËä ñÂÆ Õ¯ÇÚ³× ñÂÆ¢ âÅ. Õ°ñçÆê Õ½ð ÜÆ é±¿ ×°ð± ÃÅÇÔì òñ¯º Õñî çÆ çÅå çÆ ò¼âÆ ìÖÇôô ÃÆ¢ ÃÕ±ñ çÆ êó·ÅÂÆ ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÔÆ ÁÅê é¶ ÕÇòåÅò» ÇñÖäÆÁ» ô°ð± Õð Çç¼åÆÁ» Ãé¢ À°Ô Ãî» ÁÅ÷ÅçÆ êzÅêå Õðé ñÂÆ Ü¼ç¯-ÜÇÔç çÅ
28
