Jaargang 112 | Nummer 11 | November 2020
ZuivelZicht
Welke lessen leert de zuivelsector van de eerste coronagolf? 11_Cover_01L.indd 1
ZUI VELH ANDEL De filosofie en werkwijze van de ‘Numidians’
C A MPAG N E Ontdek de geit op Instagram en Facebook
09-11-20 09:28
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 2
09-11-20 10:43
INHOUD
8 18 6 Visie 6
IDF Wereldzuivelorganisatie maakt eerste balans op van coronajaar
8
Campagne De geit ontdekken op Instagram en Facebook
10 Symposium Zuiveleiwitten: nieuwe kennis, nieuwe mogelijkheden
17 FrieslandCampina Zuivelcoöperatie wil steviger vorm van ledenfinanciering
18 Ehrmann Jubilerende yoghurtproducent zoekt groei in het buitenland
20 Danone Hybridezuivelfabriek produceert verschillende Actimel-varianten
22 Newlat De afzet van zuivelproducten is in de eerste helft van dit jaar toegenomen ondanks de coronacrisis. Foto: Shutterstock
Bedrijf 12 Fonterra Nieuw-Zeelands zuivelconcern is ‘back on track’
14 Numidia Wie en wat zitten er achter het succesverhaal van de Numidians?
www.zuivelzicht.nl
Snelgroeiende onderneming nestelt zich in Italiaanse zuiveltop
Markt 24 Analyse Leren van de eerste coronagolf
29 Marktcijfers De internationale zuivelmarkt in één oogopslag
ZuivelZicht november 2020
11_Inhoud_01R.indd 3
3
09-11-20 09:30
Laat uw machines veilen Online veilingen
Your auction partner in Dairy & Food equipment
dfm-auctions.com/page/sell
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 4
09-11-20 10:43
ZuivelZicht
ZI JLI JN
ZuivelZicht is een uitgave van BDUvakmedia ISSN 0165-8573 Postbus 67, 3770 AB Barneveld www.bdumedia.nl
vakmedia
Wake-upcall
Hoofd content Peter Vorstenbosch Redactie ZuivelZicht Postbus 93044 2509 AA Den Haag T: 070 2191707 E: redactie.zuivelzicht@bdu.nl I: zuivelzicht.nl Hoofdredactie René van Buitenen E: r.v.buitenen@bdu.nl Contentregie Albert Schuurman E: redactie.vakmedia@bdu.nl Medewerkers aan dit nummer Jeen Akkerman, Mathieu Geuskens, Yves De Groote, Bert Kleiboer, Hermann-Josef Martin, Bert Westenbrink
Welke kant gaat het op met de melkveehouderij de komende tien jaar? Wageningen University & Research heeft die vraag op verzoek van FrieslandCampina geprobeerd te beantwoorden. In het onderzoeksrapport dat afgelopen maand verscheen, staat dat het aantal melkveehouders in 2030 met 33 procent zal zijn afgenomen. De melkproductie neemt tot die tijd met 4 procent toe en de melkveestapel krimpt iets tot 1,48 miljoen stuks. De prognoses zijn gebaseerd op de veronderstelling dat de melkveehouderij zich ontwikkelt “bij de huidige kennis van voorgenomen beleid en bij voortzetting van het gedrag uit het verleden”. Als er niks verandert gaat het dus deze kant op. Een afname van
Advertenties Hielke van der Werf T: 020 5736056, E: h.v.d.werf@bdu.nl Abonnementen Abonnementsprijzen (12 nummers): € 134,30 (studenten € 75,90); buitenland: € 177,49 Proefabonnement (3 edities): € 12,41 Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 2 maanden voor de vervaldatum is opgezegd bij de abonnementenservice. Zakelijke abonnementen worden niet tussentijds beëindigd. Abonnementenservice Abonnementenservice BDUvakmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld E: service@bdu.nl, T: 0342 494882 Op werkdagen bereikbaar tussen 8.00 uur en 16.30 uur. Ontwerp: GiesbersRetail, Duiven Druk: Vellendrukkerij BDU, Barneveld
Naarmate de overheid strengere eisen stelt aan de melkveehouderij, versnelt de krimp
3,3 procent per jaar gemiddeld is dan ook niks bijzonders. In dat tempo krimpt het aantal melkveebedrijven al decennialang. Naarmate de overheid strengere eisen gaat stellen aan de melkveehouderij, zal de krimp versnellen. In een scenario waarin zij sterk stuurt op verdere verduurzaming van de melkproductie (noem het natuurinclusieve of kringlooplandbouw), vallen er volgens de onderzoekers meer bedrijven af. Zo’n 37 procent van het huidige aantal melkveebedrijven zal dan in 2030 het loodje hebben gelegd. Als de aandacht voor natuur en milieu verschuift naar lage productiekosten en er louter basiszuivel voor de wereldmarkt wordt geproduceerd, delft de helft van het huidige aantal bedrijven het onderspit. De lagere melkprijs als gevolg van het ontbreken van toegevoegde waarde breekt boeren dan op. In een scenario waarin melkveehouders hun eigen familiebedrijf benaderen als ware het een gewone onderneming (met bijbehorende rendementseisen) zou ook de helft van de bedrijven sneuvelen. Moeten we veel waarde hechten aan de uitkomsten van de scenario’s? Het zijn maar cijfers. Prognoses gebaseerd op theoretische modellen. Het rapport is veel meer een wake-upcall voor de zuivelketen. Een signaal aan toeleveranciers, melkverwerkers en zuivelhandelaren om hun koers voor de komende jaren op af te stemmen. Een handreiking aan alle partijen in de keten om hun strategische plannen op aan te passen. René van Buitenen Hoofdredacteur
ZuivelZicht november 2020
11_Zijlijn_01R.indd 5
5
09-11-20 09:31
VISIE
Zuivelsector toont veerkracht en creativiteit
IDF maakt eerste balans op van coronacrisis Het jaarlijkse zuivelrapport van International Dairy Federation staat dit jaar grotendeels in het teken van de coronacrisis. De zuivelorganisatie maakt tussen de eerste en de tweede golf de balans op. Tekst: RenĂŠ van Buitenen
De consumptie van gefermenteerde producten is het afgelopen halfjaar toegenomen, mede als gevolg van de lockdown in diverse landen. (Foto: NZO)
6
22_Artikel_18L.indd 6
De International Dairy Federatie schetst elk jaar in een uitgebreid rapport de situatie op de wereldzuivelmarkt. Marktanalisten van de Franse zuivelorganisatie Cniel en het Nederlandse ZuivelNL verzamelen een schat aan informatie en maken analyses over meer dan vijftig zuivelproducerende landen uit alle continenten. Dit jaar staat het lijvige boekwerk bijna vanzelfsprekend in het teken van de coronacrisis. De voorlopige balans opmakend na de eerste en voor tweede coronagolf, constateert de IDF dat de internationale zuivelsector zich met veerkracht en creativiteit heeft weten aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Hoewel covid-19 de logistieke keten overhoop gooide en vertrouwde afzetkanalen onbereikbaar maakte, lijken de gevolgen vooralsnog beperkt. Althans, ze zijn minder heftig dan aanvankelijk werd verwacht. Voor optimisme over het vervolg van dit zuiveljaar waakt de IDF nadrukkelijk. Daarvoor is de onzekerheid over dreigende nieuwe beperkingen tijdens de tweede golf en de wereldwijde recessie die de pandemie veroorzaakt, te groot. Gilles Froment, voorzitter van de IDF-commissie Zuivelpolitiek en Economie, stelt dat de zorgen over de coronacrisis tot dusver groter zijn dan de daadwerkelijke impact ervan op de internationale zuivelsector. In het voorwoord van het jaarboek schrijft hij: “De vraag naar melk en zuivelproducten groeit wereldwijd nog steeds, al is het in een lager tempo dan we de afgelopen jaren hebben gezien.� Covid-19 heeft bovendien tot een verschuiving van de vraag geleid. Door de lockdown wordt er in diverse landen nu meer zuivel afgezet via de retail dan
via de horeca en de foodservice, constateert Froment.
UHT-melk Een andere verandering die de IDF signaleert is de opvallende toename van de productie van consumptiemelk in de EU. Die steeg in de eerste zes maanden van dit jaar met 3 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. En dat terwijl de IDF tussen 2010 en 2019 een gemiddelde jaarlijkse afname van 0,9 procent had genoteerd. De opmerkelijke groei komt door doordat er tijdens de lockdown meer UHT-melk is verkocht. De vraag liep weer terug zodra de coronamaatregelen in verschillende landen werden versoepeld. Ook de productie van gefermenteerde producten steeg in de eerste helft van dit jaar sterker (+1,6 procent) dan de voorgaande negen jaar (+0,04 procent gemiddeld per jaar). De boterproductie nam het afgelopen halfjaar ook toe (+1,7 procent), maar minder snel dan voorgaande jaren. De kaasproducenten in de EU hielden volgens de IDF wel het groeitempo van de laatste jaren vast (+1,7 procent). Dat gebeurde overigens op meerdere continenten. Wel ziet de IDF dat er dit jaar minder kaas wordt verkocht in landen waar het foodservicekanaal en het toerisme veel te lijden hebben van de coronacrisis.
Melkaanvoer Omdat de zuivelindustrie er tot op heden redelijk in is geslaagd de melkverwerking intact te houden, lijkt de melkaanvoer in de wereld nauwelijks last te hebben van de crisis. De melkproductie zal dit jaar naar verwachting van de IDF doorgroeien en vermoedelijk iets boven het langjarig gemiddelde van
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:32
V I SI E
2 procent groei per jaar uitkomen. Dat is overigens een fractie minder hard dan vorig jaar werd verwacht, aldus Froment. De zuivelproductie zal als gevolg hiervan dit jaar verder toenemen in de belangrijkste zuivellanden, is de verwachting, Of producten het groeitempo van de eerste jaarhelft kunnen vasthouden zal afhangen van de wijze waarop de pandemie zich ontwikkelt en hoe dat de afzetkanalen beïnvloedt. Uiteraard spelen de huidige voorraden daarbij een belangrijke rol. De IDF heeft in veel landen onvoldoende zicht op de omvang van voorraden om daar concrete uitspraken over te doen. Wel is duidelijk dat de Europese voorraden mager melkpoeder, boter en kaas zich niet op een zorgelijk hoog niveau bevinden. De Amerikaanse voorraden slinken enigszins maar zijn nog erg groot – vooral de botervoorraad, aldus IDF.
Prijzen De organisatie waagt zich niet aan voorspellingen over de zuivelprijzen op korte termijn. Zij stelt vast dat de prijzen na het eerste kwartaal flink zijn gedaald en om daarna weer wat op te krabbelen. Van een volledig herstel is nog geen sprake; de meeste prijzen zijn momenteel betrekkelijk stabiel.
Industriële koeling Highcare Kaasrijping Cleanrooms Airconditioning Maatwerk
De IDF-analisten kijken naar met een schuin oog naar de lange termijn prognoses die hun collega’s van de OECD en FAO enkele maanden geleden in hun jaarlijkse outlook maakten. Die gaan voor de komende tien jaar uit van langzaam oplopende zuivelprijzen. De IDF houdt het er op dat de mondiale zuivelsector in elk geval goed is voorbereid op de volgende fase van de crisis. Zij voegt er wel aan toe dat de zorgen over de effecten van de pandemie op korte termijn groot blijven.
Voets & Donkers ontwikkelt met grote precisie luchtbehandelingssystemen die exact de juiste condities Zuivelproductie in EU gedurende eerste half 2020 versus dezelfde periode 2019 en de langjarige ontwikkeling. (Bron: IDF)
creëren voor kaasrijping.
www.voetsdonkers.nl
22_Artikel_18L.indd 7
09-11-20 09:32
VISIE
Online G.O.A.T. Chef Event genereert 95.000 views in twee weken
De geit ontdekken op Instagram en Facebook Met een chef-kok als boegbeeld werkt de geitenzuivel aan de bekendheid van zijn producten en het imago van de geitenhouderij. Omdat beurzen door corona niet doorgaan, gebeurt dat dit najaar via social media. De campagne ‘Ontdek de geit’ ontdekt de influencer. Tekst: Bert Kleiboer
“Hoe bijzonder eigenlijk. In Italië lopen met Pasen hele dorpen uit om een mooi stuk geitenvlees te bemachtigen – voor hen het hoogst haalbare. En hier in Nederland kennen we het amper!” Dit schrijft ‘foodwriter’ Myra Madeleine
(@myramadeleine) op 10 oktober op haar Instagramaccount. “Tip van de experts chef Samuel Levie en boer Jos: begin met racks. Dat heeft de meest subtiele smaak. En als je helemaal nog niet bekend bent met de geit, dan is een
bruine boterham met belegen geitenkaas een mooi begin.” Deze blogger, met bijna 20.000 volgers, is geïnspireerd door het online G.O.A.T. Chef Event, een kookdemonstratie van chef-kok Samuel Levie. (G.O.A.T. met
Chef-kok Samuel Levie tijdens de onlinekookdemonstratie bij geitenhouder Jos Tolboom in Hoogland. (Foto:DGZK)
8
22_Artikel_03L_2.indd 8
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:32
V I SI E
puntjes is een knipoog naar straattaal: Greatest Of All Time.) Als ambassadeur voor geitenzuivel en geitenvlees bereidde hij een driegangenmaal met geitenproducten, tussen de dieren in de stal van geitenhouder Jos Tolboom in Hoogland. Het event werd live gestreamd via Facebook. Myra is een van de 24 bloggers die zijn uitgenodigd om het event te volgen.
Campagne ‘Ontdek de geit’ Het G.O.A.T. Chef Event is onderdeel van ‘Ontdek de geit’, de promotiecampagne van de Nederlandse GeitenZuivel Organisatie. Deze onlineactie was aanvankelijk niet gepland. Voor de campagne stonden traditionele beurzen en open dagen op het programma. “Het idee was te beginnen met de vakbeurs Food Specialiteiten, om specialisten in horeca en retail te bereiken”, zegt programmaleider Karin van der Toorn. “Daarna zouden we ons richten op een breder publiek via de Margriet Winter Fair. We wilden het in het voorjaar afsluiten met landelijke open dagen op geitenbedrijven, naar het voorbeeld van de Campina Open Boerderijdagen.” Maar door corona loopt alles anders. De beurzen zijn afgelast en de geplande
Ambassadeur Samuel Levie: ‘Een goede geitenkaas is een gerecht an sich’ Ambassadeur van de geitensector – ofwel G.O.A.T. Chef – Samuel Levie (1983) is op verschillende manieren actief met voeding. Hij is chef-kok, columnist en partner van campagnebureau Food Cabinet, dat zich naar eigen zeggen richt op gezonde, duurzame en eerlijke voedselkeuzes. Ook is hij medeeigenaar van Brandt & Levie, producent van ambachtelijke droge worsten. Voordat hij werd gevraagd als G.O.A.T. Chef was Levie al een verklaard liefhebber. Hij schrijft regelmatig over geitenproducten in zijn columns. Levie: “In Nederland zie je steeds meer goede geitenzuivel; zowel gangbare producten van de zuivelindustrie als bijzondere producten met toegevoegde waarde. Vooral dat laatste spreekt mij als chef natuurlijk aan. Geitenzuivel is rijk aan smaak, daar kun je als chef zoveel mee! Een goede geitenkaas is bijna een gerecht an sich.” Levie heeft waardering voor de combinatie van promotiecampagne en het duurzaamheidsprogramma van de geitenzuivelketen. “Ik vind het heel sterk dat de sector investeert in verduurzaming en daarover communiceert op een positieve manier. Zo kun je de kwaliteit van je producten promoten en tegelijk de kloof met burgers kleiner maken. Dat is belangrijk; niet alleen voor de geitenhouderij, maar voor de hele agrarische sector.”
open dagen voorlopig uitgesteld. Het alternatief, een lunch voor een select publiek van journalisten en influencers, kon ook niet doorgaan. Daarom heeft ‘Ontdek de geit’ ervoor gekozen de boodschap online te verspreiden. Het culinaire event op de boerderij van geitenhouder Tolboom werd zonder publiek live gestreamd via Facebook.
Campagne richt zich op zuivel en vlees De campagne ‘Ontdek de geit’ valt onder het programma Duurzame Geitenzuivel Keten (DGZK). Naast energie & klimaat en diergezondheid & dierenwelzijn is imago een van de drie hoofdthema’s, aldus programmaleider Karin van der Toorn. ‘Ontdek de geit’ heeft twee doelen: productpromotie en het imago van de sector verbeteren. “Uit marktonderzoek bleek dat consumenten gemiddeld gesproken maar weinig geitenproducten kennen. We zagen ook dat mensen nauwelijks bekend zijn met de geitenhouderij in Nederland”, zegt programmaleider Kartin van der Toorn. “We willen laten zien dat we naast de bekende halfharde kaas meer te bieden hebben. We produceren ook een breed aanbod zachte kazen, allerlei dagverse zuivelproducten en specialiteiten, zoals babyvoeding. Daarnaast willen we ook het publiek informeren over de geitenhouderij. Het imago van de sector is belangrijk voor onze license to produce.” Anders dan in de koeienzuivel, promoot de geitenzuivelsector ook vlees. Van der Toorn vindt dat logisch: “Bij duurzame melkproductie hoort ook een goede bestemming voor de bokjes.”
Het campagneteam nodigde een groep van 24 geselecteerde influencers, met in totaal 128.000 volgers in diverse doelgroepen, uit om het event te volgen. Deze bloggers en vloggers kregen op de ochtend van de livestream een goodiebag met geitenproducten thuisbezorgd.
Jonge consumenten De kosten van het online-event zijn te vergelijken met die van een dag op een vakbeurs. Hoewel de keuze uit nood is geboren, vindt Van der Toorn dat de influencers als doelgroep een interessant alternatief zijn voor het publiek van de Vakbeurs en de Margriet Winterfair. “Social media en bloggers hebben steeds meer invloed op ons eetpatroon. Zeker jonge consumenten volgen deze influencers.” Volgens de cijfers van het campagneteam hebben 11.000 unieke gebruikers de video gezien, in de eerste twee weken vanaf het event. De reacties van de influencers op het event of de goodiebag kwam onder de aandacht van 95.000 socialmediagebruikers. Van der Toorn: “Ik denk dat we ons geld goed hebben besteed.” De kookdemo van G.O.A.T. Chef Samuel Levie is nog tot het einde van het jaar te zien op de Facebook- en Instagrampagina’s van ‘Ontdek de geit’. Daar staan ook recepten en bereidingsvideo’s.
ZuivelZicht november 2020
22_Artikel_03L_2.indd 9
9
09-11-20 09:33
VISIE
Onlinesymposium Genootschap ter bevordering van Melkkunde
Zuiveleiwitten: nieuwe kennis, nieuwe mogelijkheden Tijdens het eerste onlinesymposium van het Genootschap ter bevordering van Melkunde stonden inzichten en toepassingen van eiwit centraal. Tekst: Yves De Groote
Sinds het eerste onderzoek aan melkeiwitten in de negentiende eeuw hebben de gevonden inzichten in de samenstelling, de structuur en de interacties een soldie basis gevormd voor innovaties in de zuivelsector. Cruciaal hierin zijn volgens Thom Huppertz (WUR) onder meer het onderscheid in verschillende typen eiwitten en de ontdekkingen en opheldering van caseïnemicellen in melk. De combinatie van de ontwikkeling van nieuwe experimentele technieken en de denkkracht van wetenschappers in het veld zal blijven leiden tot verdere inzichten in melkeiwitten. Die kunnen volgens hem bij product- en procesontwikkeling worden toegepast. Huppertz noemt onder meer product-procesinteracties. Belangrijk zijn ook de biologische functies. Nutritioneel is eiwit heel belangrijk. Zuivel blijft noodzakelijk in een gezond en duurzaam dieet. “We gaan melkeiwitten in steeds complexere systemen toepassen en daarvoor moeten we die kennis blijven ontwikkelen.” Hij roept de congresdeelnemers op het verleden niet te vergeten. “We bouwen op tweehonderd jaar breed eiwitonderzoek en hoeven niet steeds opnieuw te beginnen. De interpretatie is misschien soms veranderd, maar de resultaten en de data die vijftig of honderd jaar
10
22_Artikel_06L_2.indd 10
geleden werden verkregen, staan nog steeds.”
Medische hoog-eiwitdranken Onderzoek aan de ontwikkeling van medische voeding behoort tot het
werkgebied van Hilde Ruis (Danone). Het is een omvangrijk gebied waarbij veel problemen aan de orde komen. Dit komt vooral door de kenmerken van de doelgroepen, zoals ouderen, mensen met een kwetsbare gezondheid, zieken
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:33
V I SI E
maar ook ondervoeden. Voor deze groepen moeten de voedingsmiddelen aan zeer hoge eisen voldoen wat betreft de samenstelling, de volledigheid van bestanddelen, de houdbaarheid en ook de hoeveelheid. Vaak botsen deze eisen onderling. Ruis: “Een hoge concentratie van eiwit en mineralen blijkt de bewaareigenschappen te beïnvloeden. Het probleem wordt veroorzaakt door onderlinge interactie.” Zij geeft een voorbeeld waarbij met succes aan een oplossing is gewerkt. Door nauwkeurige bestudering van de eigenschappen van caseïne en de caseïnaten kon een probleem worden aangepakt. Producten met calciumcaseïnaat blijken na maanden in kwaliteit achteruit te gaan doordat de viscositeit sterk toeneemt. Dat komt door de aanwezigheid van citraat in het product. Dit verbindt zich in de loop van de tijd met het calcium uit het calciumcaseïnaat, waardoor het caseïnaat uiteenvalt in de submicellen. Door het citraat te binden valt caseïne niet uiteen en behoudt het product zijn gewenste consistentie. Ook in de discussie benadrukt Ruis nogmaals het belang van nog meer inzicht in de eigenschappen van caseïnes. Echter, wetenschappelijke inzichten zijn niet altijd door te vertalen naar succesvolle marktconcepten. Zo is het toepassen van individuele eiwitten zoals ß-caseïnes wetenschappelijk interessant, maar is het te kostbaar bij de productie van voeding.
Verhitting van zuivel Kasper Hettinga (WUR) ging uitgebreid in op het effect dat de verhitting van zuivelproducten en de immunologische eigenschappen van het melkeiwit. Koemelkallergie, zowel het ontstaan als het beter gaan verdragen van het eiwit, speelt hierbij een grote rol. Bij verhitting van melk kunnen veel verschillende complexen van melkeiwitaggregaten worden gevormd. Dit geldt voor wei-eiwitten en caseïne. Deze aggregaten kunnen van belang zijn bij koemelkeiwitallergie. Vooral bij zeer hoge verhitting van melk zouden deze eiwitcomplexen een rol kunnen spelen. Geschat wordt dat 75 procent van de
kinderen zo’n eiwitcomplex kan verdragen en dat ze bovendien sneller over de allergie heen groeien. Hettinga: “Verondersteld wordt dat de bij de verhitting gevormde eiwitaggregaten de vertering beïnvloeden en dat brokstukken de hiervoor gevoelige plekken van het immuunsysteem – epitopen – veranderen. Mogelijk worden er nieuwe epitopen gevormd.” Niet iedere allergische patiënt reageert overigens hetzelfde. “Onderzoek wordt gedaan met verschillend behandelde eiwitten al dan niet in aanwezigheid van lactose en het blijkt dat er een heel grote variatie in reacties van de patiënten is.” Dit compliceert volgens Hettinga het onderzoek aanzienlijk. Het blijkt ook dat er twee soorten reacties zijn op de consumptie van sterk verhit eiwit. Het kan voorkomen dat de vele en zeer gevarieerde aggregaten van eiwitbestanddelen een toename van de allergie tot gevolg hebben. Het kan ook zijn dat de patiënten door gebruik hiervan juist de allergie beter kunnen overgroeien.
functionaliteit en nutritionele eigenschappen in deze producten vraagt nog veel aandacht. Hier ligt een grote uitdaging voor de fundamentele kennis van melkeiwitten en hun toepassing.
Zuurselbacteriën en melkeiwit Bacteriën zijn geen inerte microorganismen; zo kunnen sommige stammen van melkzuurbacteriën (lactococcen) interacties aangaan met melkeiwit. Op deze wijze kunnen zij de eigenschappen van melkproducten beïnvloeden. Als voorbeelden noemt Herwig Bachmann (Nizo Food Research) gefermenteerde melkproducten en kaas. De interactie tussen gefermenteerd melkproducten en sommige bacteriestammen kunnen
‘Een hoge concentratie van eiwit en mineralen beïnvloedt de bewaareigenschappen’
Product- en procesontwikkeling Carsten Ersch (FrieslandCampina) gaat in op de vertaling van de structuur van melkeiwit op moleculair niveau naar de praktische toepassingen. Hij kijkt naar caseïne en langhoudbare zuivelproducten, mozzarella en yoghurt. De lading op het oppervlak van het molecuul speelt een belangrijke rol tussen de verschillen in viscositeit van natriumcaseïnaat en calciumcaseïnaat. Meer recent wordt de functie van caseïnaat als ‘natuurlijke mineraal binder’ onderkent. Naast de kennis van het melkeiwit in toepassingen spelen meer en meer de kennis van gegevens analyse en statistiek een rol. Genootschap-bestuurslid en NZOmedewerker Ruben de Vries animeert de discussie met enkele vragen. De discussie spitst zich vooral toe op producten met een complexe functionaliteit. Voor UHT-producten is er in de loop van de tijd veel inzicht verkregen. Echter, voor hoog geconcentreerde melkproducten, die recent opgang maken, leven er nog de nodige vragen bijvoorbeeld op het punt van de stabiliteit. Ook het combineren van
resulteren in grote verschillen; bijvoorbeeld in een toename van de viscositeit van 49 procent en in stevigheid van 19 procent. Bij kaas kan de fysieke interactie de oppervlakte eigenschappen zodanig beïnvloeden dat de kaasopbrengst wordt verhoogd en een minder troebele wei wordt verkregen. Er ontstaat opnieuw een levendige discussie onder leiding van Ruben de Vries. Bij plantaardige eiwitten kan men slechts ten dele dezelfde interacties verwachten, vooral het evenaren van de functionaliteit is problematisch. Over de interactie melkzuurbacteriën en wei-eiwitten is weinig bekend. De verwachting is dat de oppervlakte eigenschappen van caseïne betere resultaten opleveren dan wei-eiwitten. Of de sensorische eigenschappen van kaas ook kunnen worden beïnvloed door de interactie tussen lactococcen en de eiwitmatrix van de kaas is een onderwerp van verder onderzoek. Met dank aan Tineke van der Haven en Ruud de Boer.
ZuivelZicht november 2020
22_Artikel_06L_2.indd 11
11
09-11-20 09:33
Fonterra legt de focus de komende jaren meer op de melkverwerking in eigen land dan de laatste jaren het geval was. (Foto’s Fonterra)
Nieuw-Zeelands zuivelconcern is ‘back on track’
Fonterra schrijft weer zwarte cijfers Fonterra is na twee kwakkeljaren ‘back on track’: het Nieuw-Zeelandse zuivelconcern schrijft zwarte cijfers en de leden/melkveehouders krijgen weer dividend uitgekeerd. De nieuwe topman Miles Hurrell prijst zich gelukkig met zijn nieuwe strategie en de forse vermindering van de schuldenlast. Het herstel van het fundament was precies op tijd, want de coronapandemie drukte in de tweede helft van het boekjaar de prestaties. Tekst: Bert Westenbrink
“We hebben onze winst na belastingen met meer dan 1 miljard NZ-dollar verhoogd, onze schuld met meer dan 1 miljard NZ-dollar verminderd en dit heeft ons in de positie gebracht dat we weer dividend kunnen betalen.” Dat zei Hurrell bij de presentatie van de jaarcijfers in september. Het dividend
12
22_Artikel_10L.indd 12
voor leden/melkveehouders bedraagt 5 cent per aandeel. Dit krijgen ze boven op de definitieve melkprijs van 7,14 NZ-dollar per kg milksolids. In zijn toelichtingen en uitleg aan de media schrijft Hurrell het herstel toe aan de nieuwe strategie die is ingezet na het vertrek van zijn voorganger, de
Nederlander Theo Spierings. Waar Spierings ambitieus inzette op wereldwijde groei van het melkvolume, zet de in 2018 aangetreden Hurrell in op een klantgerichte strategie, met het vizier op de melkveehouderij in eigen land en het creëren van waarde van melk. Daarnaast maakt de nieuwe topman er een
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:34
B E D R I JF
speerpunt van om de schuldenlast te verminderen, die door de expansiedrift en mislukte projecten fors was opgelopen. Vorig jaar schreef Fonterra met een verlies van 605 miljoen NZ-dollar dieprode cijfers, grotendeels het gevolg van massale afschrijvingen op activa. In 2018 bedroeg het verlies 196 miljoen NZ-dollar. Dit jaar zijn de cijfers weer zwart. Er werd een winst na belastingen van 659 miljoen NZ-dollar geboekt, een verbetering van 1,3 miljard dollar ten opzichte van het voorgaande jaar. De schuld daalde met 1,1 miljard NZ-dollar (19 procent), de kapitaaluitgaven verminderden met 181 miljoen NZ-dollar. De ebit (inkomsten voor aftrek van interest en belastingen) steeg van 17 miljoen negatief naar 1,1 miljard NZ-dollar positief. Dit is inclusief de winst uit de verkoop van activa, de bijzondere waardeverminderingen en kosten in verband met de strategische evaluatie.
Coronacrisis Hurrell prees zich gelukkig met de sterk verbeterde balans, want het maakte het zuivelconcern weerbaarder in de storm die in de tweede helft van het boekjaar opstak: de coronacrisis. Fonterra toonde
Fonterra verkoopt Chinese melkveebedrijven
Miles Hurrell, ceo van Fonterra.
veerkracht tijdens de pandemie, aldus de topman. De onderneming werkt met een gebroken boekjaar die loopt van 1 juli tot en met 30 juni. De eerste helft presteerde het concern sterk, aldus Hurrell. In de tweede helft kreeg de zuivelproducent te maken met de coronacrisis, die in Nieuw-Zeeland met een strenge lockdown succesvol de kop werd ingedrukt. De pandemie drukten de prestaties in het tweede halfjaar, stelde Hurrell. “Met name in onze Consumeren Foodservicebedrijven.” In zijn toelichting stelde de ceo dat de goed presterende ingrediëntenafdeling en foodservicetak in Groot-China de belangrijkste oorzaken waren voor het herstel van de bedrijfsresultaten. De coronapandemie leidde tot onzekerheid op de wereldwijde zuivelmarkt en daarmee tot een verlaging van de melkprijzen. Daar profiteerde de ingrediëntentak van, aldus Hurrell. De ebit van ‘Greater China Foodservice’ steeg van 114 miljoen NZ-dollar vorig jaar naar 169 miljoen NZ-dollar dit jaar. In China breidt Fonterra-dochter Anchor Food Professional de distributie gestaag uit. In vijftig nieuwe steden zijn de Anchor-producten verkrijgbaar, meldde Hurrell. “Dat brengt ons totaal op 350 steden, en onze producten worden nu niet alleen gebruikt in westers georiënteerde restaurants en bakkerijen, maar ook in de lokale keuken.” De coronacrisis had in andere afzetgebieden wel een negatief effect op de Foodservice-prestaties, aldus de toelichting op de jaarcijfers. In Azië, Oceanië en Latijns-Amerika werden in
De Chinese melkveebedrijven die Fonterra exploiteert, passen niet langer in de plannen van het zuivelconcern dat weer voorrang geeft aan de melkproductie in eigen land. In oktober maakte Fonterra bekend dat de boerderijen aan lokale partners worden verkocht voor een totaalbedrag van 555 miljoen NZ-dollar, dit onder de voorwaarde dat betrokken autoriteiten die transacties goedkeuren. De opbrengst wordt gebruikt om de schuldenlast verder te verminderen. De twee melkveehubs in Ying en Yutian worden voor 513 miljoen NZ-dollar verkocht aan Inner Mongolia Natural Dairy Co, een dochteronderneming van China Youran Dairy Group. Het belang van Fonterra in het melkveebedrijf in Hangu (85 procent) gaat voor 42 miljoen NZ-dollar over in handen van Beijing Sanyuan Venture Capital Co. Fonterra maakt ook werk van het afstoten van andere verlieslatende activiteiten. Zo wil het Nieuw-Zeelandse zuivelconcern af van het resterende belang in de Chinese partner Beingmate, dat al is teruggebracht van 18,8 procent naar 7,8 procent. De samenwerking met de Chinese producent van baby- en kindervoeding, ingezet om betere toegang te krijgen tot de Chinese markt, is uitgelopen op een mislukking, door de zware verliezen die het Chinese bedrijf leed en bestuurkwesties. De verkoop van de aandelen gaat lang- en moeizaam, omdat Fonterra gebonden is aan de regels van de Shenzhen Stock Exchange. Ook het belang in het Braziliaanse Dairy Partners Americas, een joint venture met Nestlé gericht op de productie en afzet van zuivelproducten in LatijnsAmerika, wordt herzien. Fonterra heeft een belang van 51 procent, Nestlé 49 procent.
de tweede helft van het boekjaar verliezen gemeld. Deze verliezen werden evenwel ruimschoots gecompenseerd door de prestaties in Groot-China. Hurrell zei dat de Australische consumentendivisie sterk presteerde en dat de omzet bleef stijgen dankzij de dranken-, smeer- en kaasproducten. “Onze Nieuw-Zeelandse consumentenactiviteiten richtten zich op het verbeteren van de klantenservice en het goed op voorraad houden van de schappen van de supermarkten, vooral omdat de Nieuw-Zeelanders vanwege de coronacrisis voorraden aanlegden.”
ZuivelZicht november 2020
22_Artikel_10L.indd 13
13
09-11-20 09:34
B E D R I JF
Hoe de ‘Numidians’ de wereld veroveren Aziz Mahnin startte nog geen tien jaar geleden in Limburg een handelsonderneming in grondstoffen voor de voedingsindustrie. Als naam koos hij Numidia, naar een regio in Noord-Afrika (zijn geboorteland is Marokko). Vandaag is het een wereldwijd gekende naam in de zuivelhandel, met vestigingen op vijf continenten, een jaaromzet van ruim € 700 miljoen en jaar op jaar een dubbelcijferige groei. Wie en wat zit er achter dit succesverhaal? Tekst: Jeen Akkerman
Han van Hagen ontvangt zijn bezoek in de vergaderkamer van het moderne en ruime kantoor aan de A73 nabij Roermond. Een eigen kamer heeft de directeur van Numidia niet, hij doet zijn werk in de kantoortuin waar ook de 55 medewerkers van de Nederlandse vestiging actief zijn. Een van de wanden van de ruimte wordt grotendeels in beslag genomen door een enorm scherm. Daarop staan bovenaan de actuele wisselkoersen van dollar, euro en pond, daaronder zien we op het scherm mensen aan het werk in de Numidia-kantoren in Dallas en Montevideo, terwijl ook de thuiswerkende collega in Italië live in beeld is.
Werkwijze
Numidia-directeur Han van Hagen: “We hebben een unieke combinatie, die ons aantrekkelijk maakt voor steeds meer en steeds grotere klanten.” (Foto: Ivo Hutten)
14
22_Artikel_03L.indd 14
Het is kenmerkend voor de filosofie en no-nonsensewerkwijze van Numidia: wereldwijd actief als één team dat maximaal gebruikmaakt van de digitale mogelijkheden van vandaag. Naast Van Hagen werken in de ruimte ook oprichter Aziz Mahnin en medeeigenaar Maurice Daamen. Daamen en Van Hagen kwamen er in respectievelijk 2014 en 2015 bij. Tot dat moment was Numidia een brede toeleverancier aan de voedingsindustrie; naast zuivel
werden ook plantaardige producten als zetmeel en uien geleverd. “Vanaf 2015 hebben we ons volledig toegelegd op dairy. Met een scherpe focus kun je sneller groeien”, legt Van Hagen uit. Dat die focus zuivel is, mag niet verbazen. Alle drie werkten ze jarenlang bij Interfood, een van de grootste zuivelhandelsondernemingen ter wereld. Inmiddels zijn ze bij Numidia aardig op weg om in dezelfde divisie te spelen als Interfood doet. Leidt dat tot minder vriendschappelijke verhoudingen? Van Hagen glimlacht en zegt: “In onze wereld kennen we elkaar allemaal. We weten dat je niet alles kunt hebben en dat je elkaar ook eens wat moet gunnen.” Liever dan te praten over concurrenten richt hij zich als directeur op het verder uitbouwen van Numidia.
Unieke combinatie Hoe is de snelle groei te verklaren? “We hebben een unieke combinatie, die ons aantrekkelijk maakt voor steeds meer, en steeds grotere klanten”, aldus Van Hagen. Allereerst werkt Numida wereldwijd en kan een klant dus ook 24/7 bij de onderneming terecht. Het betekent dat zowel de sourcing (inkoop van zuivelproducten en -grondstoffen)
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:35
B E D R I JF
als de verkoop en distributie op verschillende continenten kan plaatsvinden. Het houdt ook in dat lokale ondernemingen, zowel kopers als verkopers, contact kunnen hebben met een lokaal aanspreekpunt. Het tweede element is de breedte van het werkterrein. “We doen alles op het terrein van melkeiwit en melkvet”, zegt Van Hagen. Het portfolio van Numidia bestrijkt alle soorten melk- en weipoeders, boter, kaas, lactose enzovoort. Voor een deel verpakt onder de eigen merken Numilac en Numigold. Daarmee is de onderneming ook een interessante partner voor grote voedingsbedrijven die allerlei verschillende zuivelgrondstoffen inkopen.
bedrijf. Hij vertelt het vlak nadat hij de flitsende bedrijfsvideo heeft laten zien, waarin onder andere het transport van melkpoeder per dieseltruck te zien is. Is dat CO2-neutraal? “Nee, maar wij compenseren alle CO2-uitstoot die onze activiteiten met zich meebrengen. Jaarlijks laten we de CO2-uitstoot van onze kantoren, onze opslag van producten en het transport in onze opdracht nauwgezet in kaart brengen. Wat we netto uitstoten, compenseren we door certificaten te kopen op de internationale markt voor CO2-rechten. Zo garanderen we dat we een CO2neutrale zuivelhandelaar zijn; tot nu toe als enige in de wereld.”
Jonge mensen Eén orderboek De derde succesfactor die Numidia een voorsprong geeft op concurrenten, is wat Van Hagen omschrijft als “één orderboek”. Bij groter groeiende internationale handelsondernemingen ontstaan vaak allerlei dochterondernemingen in verschillende regio’s van de wereld, die elk een eigen winst- en verliesrekening hebben. Dit kan er zelfs toe leiden dat die verschillende dochterbedrijven elkaar beconcurreren in de markt. “Wij zorgen er met de inzet van moderne digitale techniek voor dat we alles binnen ons ene bedrijf houden, zodat we sneller en beter gecoördineerd in de markt kunnen opereren”, verklaart Van Hagen. Hij begon ooit zijn carrière bij het ICT-bedrijf Nashua in ‘s-Hertogenbosch. Als laatste, steeds belangrijker wordende troef van Numidia noemt de directeur de CO2-neutraliteit van het
Het kost wat, maar het levert ook business op. Van Hagen: “Wij lopen voorop in een ontwikkeling die onontkoombaar is. We zien het ook als een investering in de toekomst. En steeds vaker herkennen onze afnemers dat, vooral de grote voedingsbedrijven.” Duurzaamheid is een extra toegevoegde waarde, die moet samengaan met schaalgrootte en efficiency. Die combinatie maakt Numidia succesvol en voor jonge mensen een interessante werkgever. Want dat blijft de grootste uitdaging, weet Van Hagen: goede mensen vinden, aannemen en vasthouden voor je onderneming. Een voordeel van de vestiging in Herten, een dorpje bij Roermond, is dat hij voor de Nederlandse vestiging niet hoeft te concurreren met grote handelsfirma’s in de Randstad. En het ene orderboek zorgt ervoor dat er geen gedoe is over de hoogte van bonussen per vestiging.
FD Gazellen Sinds de oprichting in 2011 is Numidia sterk gegroeid. In negen jaar tijd is een onderneming ontstaan met 82 medewerkers, vijf kantoren op vijf continenten, handelsrelaties in meer dan honderd landen, een jaarlijkse omzet van ruim € 700 miljoen en een winstgevendheid die de eigenaren tevreden stemt. Ook buiten de wereld van zuivel en handel valt het succes op. In 2015 én 2016 won Numidia een gouden FD Gazellen Award, de verkiezing van snelgroeiende Nederlandse bedrijven die het Financieele Dagblad jaarlijks organiseert.
Het Numidian-paspoort Een middagje in de handelsruimte van Numidia in Herten is een interessante belevenis. Het standaardbeeld van handelaren die in te dure pakken en veelkleurige stropdassen driftig schreeuwen naar alles en iedereen, wordt hier gelogenstraft. Er wordt rustig en geconcentreerd gewerkt, vooral op het beeldscherm. En af en toe loopt iemand met zijn telefoon de ruimte uit om een gesprek over tonnen mozzarella in alle rust te kunnen voeren. Wat ook opvalt is dat er veel ervaringen worden uitgewisseld en dat de medewerkers elkaar helpen door het uitwisselen van de laatste marktinformatie en tips voor het voeren van een koop- of verkoopgesprek. De voertaal is Engels, met diverse internationale accenten. Volgens directeur Han van Hagen hebben al deze mensen het zogenoemde Numidian-paspoort. Daar staan standaard de volgende kenmerken in: multicultureel, pro-actief, intelligent en sociaal.
“Door voortdurend in nauw contact met elkaar te staan, creëren we een sterk groepsgevoel”, geeft Van Hagen aan. Daarbij is de naam van het bedrijf een extra sterk element, want als je bij Numidia werkt, ben je automatisch een ’Numidian’. Het woord komt terug in de bedrijfsvideo en de directeur gebruikt het in zijn speeches. “Mijn praatje op een kwartaalbijeenkomst sluit ik standaard af met ‘Because we are Numidians’.” Van Hagens ogen glimmen als hij het vertelt. Het is wat hem persoonlijk drijft: mensen die zich ontwikkelen en samen met hen een steeds sterker bedrijf opbouwen. Zodat geen uitdaging te groot is. Zoals dit jaar met de coronaepidemie. “Wij hebben begin dit jaar binnen een week voor iedereen een thuiswerkplek ingericht. Oftewel: in de eerste negen jaar groeide Numidia van nul naar vijf kantoren, dit jaar binnen een week naar 82 kantoren.” En als dan ook nog diverse Numidians video’s posten om hun ervaringen met thuiswerken uit te wisselen, dan weet de directeur dat ook dit jaar – ondanks corona – er weer een is met dubbele groeicijfers.
ZuivelZicht november 2020
22_Artikel_03L.indd 15
15
09-11-20 09:35
U se w pa rvi ce rtner ,o nd voo erh r p ou om d e pe n o n, a nd dvi erd es ele , n.
Uw voordelen: V Beste reinigbaarheid: CIP/SIP V EC1935/2004, FDA, 3A, EHEDG, ATEX V Low shear: geen productbeschadigingen V Lage Total Cost of Ownership (TCO)
VERDER HYGIËNISCHE POMPEN Om de perfecte zuivelproducten mee te maken
VERDER BV Leningradweg 5
TEL +31 (0)50 549 59 00
9723 TP Groningen
MAIL info@verder.nl
The Netherlands
WEB www.verder.nl
Wanneer kennis en
kwaliteit telt
De beste plank voor kwaliteitskaas
engineered wood products
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 16
Meer informatie: www.vidarwood.nl of tel. 0031 (58) 251 87 57.
09-11-20 10:43
B E D R I JF
FrieslandCampina zoekt steviger vorm ledenfinanciering De leden van FrieslandCampina praten dit najaar over een andere opzet van de ledenfinanciering. De coöperatie zoekt een houdbaar systeem waarmee zij haar ambities kan realiseren. Tekst: René van Buitenen
De leden van zuivelcoöperatie FrieslandCampina komen dezer weken bijeen voor de traditionele najaarsvergaderingen. Vanwege de coronacrisis vinden de bijeenkomsten online plaats. Een van de thema’s die aan de orde komen is de wijze waarop de onderneming gefinancierd wordt. Die vraag is opportuun omdat FrieslandCampina een aantal ambities heeft die zij de komende tien jaar hoopt te realiseren. Zij wil een leidende zuivelcoöperatie zijn die een toonaangevende melkprijs uitbetaalt, de wereldbevolking van natuurlijke zuivelproducten met hoge voedingswaarden voorziet en die tegelijkertijd vooroploopt met een duurzame productie. Dat kost geld.
Ledenobligaties De wijze waarop de coöperatieve onderneming nu aan haar kapitaal komt is naar mening van het bestuur op den duur niet houdbaar om de ambities te verwezenlijken. Ongeveer de helft van het vermogen is in het verleden opgebouwd uit de jaarlijkse winst van de onderneming en zit in de ‘dode hand’. De andere helft bestaat uit (intern verhandelbare) ledenobligaties. “Dat systeem heeft heel goed gewerkt, maar we zien een trend die ons leert dat we bijtijds moet bijsturen”, stelde coöperatievoorzitter Frans Keurentjes onlangs in een gesprek van de vakpers bij de start van deze discussieronde. Want de koppeling tussen het volume
melk dat een veehouder levert en de mate waarin hij bedraagt aan het vermogen van FrieslandCampina wordt steeds losser. Steeds meer ledenobligaties staan namelijk uit bij oudere leden en oud-leden. Die willen hun obligaties wel van de hand doen, maar de actieve leden zijn steeds minder in staat tot aankoop van deze waardepapieren. Ze willen investeren in hun eigen melkveebedrijf en kunnen daardoor minder bijdragen in de financiering van FrieslandCampina. Ze zijn ook niet verplicht om bij uitbreiding van hun melkproductie evenredig meer geld te steken in de zuivelonderneming. Daar komt bij dat externe kapitaalverschaffers kritischer kijken naar de ledenobligaties. Zij beschouwen deze vorm van financiering niet als zuiver eigen vermogen. Het maakt het systeem al met al niet robuust.
actieve leden. Ook hebben de leden eerder aangegeven dat de huidige coöperatieve structuur met zeggenschap over de onderneming intact moet blijven. Tevens willen zij dat de overdracht van melkveebedrijven en de verhandelbaarheid van ledenfinanciering als geheel mogelijk moet blijven. Tegelijkertijd is de voorwaarde gesteld dat FrieslandCampina de uitgestippelde strategie moet kunnen uitvoeren met solide financiële ratio’s en met een goed kredietprofiel. Ook moet een nieuw systeem bijdragen aan een versterking van het zuiver eigen vermogen van de onderneming. Nadat dit najaar oplossingsrichtingen zijn verkend, stelt het bestuur in december de voorkeursrichting vast. Naar verwachting leidt dat in het voorjaar tot een uitgewerkt voorstel.
Uitgangspunten Hoe dit dilemma op te lossen? Daarover gaat het de komende periode. Kant-enklare oplossingen liggen niet op tafel, verzekert Keurentjes. Wel hebben de leden afgelopen zomer enkele ‘uitgangspunten’ geformuleerd. Zo moet er een duidelijke link zijn tussen het ingebrachte kapitaal en de levering van melk. Daarnaast moet het mogelijk zijn dat leden extra kapitaal opbouwen in de zuivelonderneming. Een ander uitgangspunt is dat de winsten van de onderneming via de melk terugvloeien naar de
De leden van FrieslandCampina willen dat er een duidelijke koppeling is tussen de melkaanvoer en de inbreng van kapitaal in de onderneming. (Foto: NZO)
ZuivelZicht november 2020
11_Artikel_04R.indd 17
17
09-11-20 09:35
B E D R I JF
Beierse onderneming Ehrmann viert eeuwfeest
Kleine kaasmaker van toen groeit nu door met yoghurt Het Duitse familiebedrijf Ehrmann bestaat dit jaar honderd jaar. De oorspronkelijke kaasmakerij werd in de loop der tijd omgevormd tot een fabriek voor yoghurt en andere dessertproducten. Gaandeweg veranderde de piepkleine eenmanszaak uit 1920 in een breed vertakte multinational. Wat hetzelfde bleef, is het vermogen om op tijd de bakens te verzetten, inclusief een scherp oog voor groeikansen. Tekst: Hermann-Josef Martin
Om met de groeikansen te beginnen: het huidige management van Ehrmann steekt niet onder stoelen of banken dat men het vizier nadrukkelijk op buitenlandse markten richt. Ceo Christian Ehrmann, zoon van Alois junior en
kleinzoon van Alois senior, noemt de concurrentie op de Duitse thuismarkt ‘genadeloos’. Door die concurrentie zouden de afgelopen jaren verschillende Ehrmann-producten ver onder de adviesprijs zijn verkocht. In de Duitse
Aldi lag de Orchard-kwark van Ehrmann onlangs nog liefst 40 procent onder de adviesprijs. Ook in de supermarkten van Netto speelden dit soort prijsverschillen, waarbij Ehrmann-desserts ver onder de adviesprijs werden verkocht. De topman hekelt dit soort marktmechanismen waarbij zijn bedrijf noodgedwongen meedeint op de golven die ontstaan door verkoopstrategieën van discounters. Op langere termijn schaden deze schermutselingen het merk Ehrmann, meent de ceo. Zijn bedrijf kijkt daarom graag naar kansen in het buitenland.
Rendement
Met het merk Almighurt doet Ehrmann nog steeds goede zaken op de Duitse markt. (Foto: Rene van den Berg / Alamy Stock Photo)
18
22_Artikel_06L.indd 18
Het vanuit het hoofdkantoor in Oberschönegg (Allgäu, Beieren) geleide concern levert zuivel aan zeventig landen. De groep verkoopt voornamelijk yoghurt, kwark- en dessertspecialiteiten. Het grootste deel van de buitenlandse verkoop vindt plaats via lokale handelsbedrijven. Anno 2020 verscheept het bedrijf meer dan een half miljard producteenheden naar het buitenland. In het boekjaar 2019 waren de buitenlandse activiteiten goed voor ongeveer de helft van de totale omzet. Christian Ehrmann geeft aan dat de rendementen van de export aanzienlijk hoger liggen dan wat er verhoudingsgewijs in Duitsland zelf wordt verdiend. De groep wil daarom z’n buitenlandse
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:36
B E D R I JF
activiteiten uitbreiden. Deels omdat een verbreding van activiteiten over meerdere continenten een vorm van risicospreiding is. Maar ook omdat er op verschillende plekken in de wereld veelbelovende groeikansen liggen, volgens de topman van Ehrmann.
Zuid-Amerika Een van die ‘groeiparadijzen’ waar Ehrmann naar kijkt, is Zuid-Amerika. Vooral Brazilië geldt als een markt met veel potentie: er wonen zo’n 210 miljoen mensen, die nog relatief weinig yoghurt en kwark consumeren. In 2018 zette Ehrmann al een joint venture op met de Braziliaanse zuivelverwerker Trevo Lacteos, waarbij de Duitsers een meerderheidsbelang in de gemeenschappelijke onderneming hebben genomen. Trevo Lacteos geldt als een van de toonaangevende zuivelbedrijven in de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais. De onderneming exploiteert een moderne fabriek in de buurt van de stad Belo Horizonte, ongeveer 500 kilometer ten noorden van de twee metropolen Rio de Janeiro en Sao Paulo. Voorlopig runt het Braziliaanse management het bedrijf nog, maar contractueel is afgesproken dat Ehrmann in 2023 ook de resterende aandelen verwerft. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat Trevo Lacteos als springplank gaat dienen om ook elders op het Zuid-Amerikaanse continent meer voet aan de grond te krijgen.
Yoghurt in Moskou Een andere buitenlandse markt waar Ehrmann succesvol opereert, is de Russische. Volgens Kurt Hardt, managing director marketing & sales van de groep, verstevigde het Duitse merk het afgelopen jaar zijn toch al sterke positie in Rusland. De productielocatie in Raos in metropool Moskou dient hierbij als bruggenhoofd. In deze zuivelfabriek verwerkt de Russische dochteronderneming jaarlijks naar schatting 100.000 ton melk tot (vooral) yoghurt en desserts. Naar eigen zeggen investeerde Ehrmann sinds de voltooiing van de fabriek in 2000 in totaal ongeveer € 150 miljoen in Roas. Hierdoor kon het
bedrijf uitgroeien tot een van de twee belangrijkste yoghurtproducenten van Rusland. In het boekjaar 2019 investeerde Ehrmann voor het laatst in de Moskouse vestiging. Het ging om 700 miljoen roebel (€ 7,9 miljoen), waarvan bijna de helft naar twee nieuwe afvullijnen ging. Volgens het Russische persbureau Spark-Interfax verhoogde Ehrmann zijn omzet in Rusland in 2019 met 13 procent, tot een totale waarde van ongeveer € 135 miljoen. De brutowinst steeg met 6 procent tot € 40,2 miljoen. Het Duitse moederbedrijf hoopt de Russische omzet in 2020 op het niveau van vorig jaar te stabiliseren. Maar covid-19-pandemie brengt onzekerheid met zich mee. Ehrmann houdt rekening met een sterke stijging van de bedrijfskosten en met een daling van de koers van de roebel ten opzichte van de euro.
Nieuwe producten
komende drie jaar pompt het familiebedrijf opnieuw een miljoenenbedrag in deze fabriek. Ook is duidelijk dat Ehrmann in de eerste helft van 2020 € 14,3 miljoen uitgaf aan reclame, gericht op de Duitse consument. Dat hield verband met het honderdjarige bestaan, maar tegelijk was dat jubileum natuurlijk een uitgelezen kans om allerlei nieuw ontwikkelde producten onder de aandacht te brengen. Op tal van etiketten verschenen termen die aansluiten bij de laatste trends, zoals lactose- en glutenvrij, suikervrij of vetarm. Ook het aantal toetjes en drankjes dat als ‘eiwitrijk’ kon worden gelabeld nam fors toe. In het innovatielab heeft men niet stilgezeten en ook dat typeert het moderne Ehrmann.
Advertentie
Het buitenland mag dan buitengewoon interessant zijn voor de concernleiding, de oude zuivelreus Ehrmann heeft ook binnen de eigen landsgrenzen nog altijd een ijzersterke positie. Het in Duitsland zeer bekende en succesvolle yoghurtmerk Almighurt doet het nog altijd goed en ook de productie en marketing van nieuwe producten heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Denk aan bijvoorbeeld desserts met room, dranken, allerlei soorten kwark, pudding en andere zuivelproducten. Het betreft vooral verse zuivelproducten die koeling nodig hebben. Ehrmann verkoopt ze in handige kant-en-klare portiebekers of flesjes. De verkoop gaat voornamelijk via de detailhandel. Het afgelopen jaar liep onder meer de afzet van allerlei nieuwe eiwitrijke producten uitstekend, laat Ehrmann weten.
Miljoenenbedrag Dat Ehrmann ondanks enkele kritische uitlatingen van de topman nog steeds veel waarde hecht aan de Duitse markt, blijkt uit de investeringen van de afgelopen tijd. Om de binnenlandse concurrentie aan te kunnen, investeerde Ehrmann in 2018 al zeer stevig in de hoofdlocatie in Oberschönegg. De
ZuivelZicht november 2020
22_Artikel_06L.indd 19
19
09-11-20 09:36
B E D R I JF
Hybridefabriek Danone Rotselaar produceert zuivel en plantaardige varianten
‘Zuivel is essentieel onderdeel van een gezond dieet’ De fabriek van Danone in Rotselaar is sinds kort een hybridefabriek: er worden zuivel en plantaardige producten gemaakt. Over de positie van zuivel is Danone-topman Emmanuel Faber heel beslist. “Zuivel is een essentieel onderdeel van een gezond dieet van de mens en de landbouw.” Tekst: Yves De Groote
“‘Plantbased’ betekent zeker niet het einde van de zuivel, zegt Emmanuel Faber, ceo bij Danone, in een interview
ter gelegenheid van de viering van het veertigjarig bestaan van het merk Alpro, onderdeel van het Franse concern.
Gevraagd naar de propositie van zuivel noemt hij de natuurlijkheid en de minimale processing van de melk voor
Danone-topman Emmanuel Faber: ‘“Plantaardige zuivelalternatieven zijn complementair aan zuivel.” (Foto: Ilan Deutsch/Danone)
20
22_Artikel_05L.indd 20
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:36
B E D R I JF
de productie van de (gefermenteerde) zuivelproducten. Het smaakprofiel van melk biedt bovendien veel mogelijkheden bij de ontwikkeling van producten. “Plantaardige alternatieven zijn complementair aan zuivel.” De ceo van het moederbedrijf van Alpro ziet een veelbelovende toekomst van in het bijzonder gefermenteerde zuivelproducten die de immuniteit van de mens versterken en die goed zijn voor de darmflora. Een interessante trend in de zuivel is volgens Faber de hergeboorte van vet in producten. “Vet is terug”, zegt hij. “En dat is heel interessant. Consumenten beginnen steeds meer te begrijpen wat de goede en slechte vetten zijn. Dit is een opportuniteit voor de ontwikkeling van producten met een hoog indulgent smaakprofiel die ook gezond zijn.” Ook noemt hij caseïne-eiwit, dat dankzij een unieke, rijke aminozuursamenstelling niet vervangen kan worden door plantaardige eiwitten.
Duurzaamheidsdoelstellingen “Het voornaamste onderwerp bij het realiseren van de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties is het koppelen van de gezondheid van de aarde aan de gezondheid van de mens”, verwijst Faber naar Danone’s One Planet, One Health-visie. “We stimuleren bedrijven en overheden wereldwijd en in Europa te werken aan een gemeenschappelijk duurzaam voedings- en landbouwbeleid. Wij willen daar aan bijdragen.” In lijn met deze visie streeft Danone ernaar om gezondere en meer duurzame eetgewoonten te promoten en creëren, waarin zowel zuivel- als plantaardige producten een plaats hebben. Danone is namelijk van mening dat de gezondheid van mensen en de gezondheid van onze planeet nauw met elkaar verbonden zijn.
Hybridezuivelfabriek in België Sinds augustus produceert de fabriek van Danone in Rotselaar in België ook een plantaardige variant van Actimel, op basis van amandel en havermout. De Actimel-producten dragen bij aan de
22_Artikel_05L.indd 21
goede werking van een normaal immuunsysteem. Er werd bijna € 10 miljoen geïnvesteerd om de fabriek, die in totaal twaalf productielijnen heeft, aan te passen. De productiesite in Rotselaar is daarmee niet alleen de grootste yoghurtproductiefabriek, maar ook de eerste hybridefabriek van de Danone-groep in Europa. In de fabriek van Rotselaar produceert men verschillende soorten yoghurt: drinkyoghurts zoals Actimel en lepelyoghurts zoals Danone Fruit en Activia Fruit. Elke week rollen meer dan 30 miljoen lesjes en 4 miljoen potjes yoghurt van de band. Deze producten worden in meer dan twintig landen binnen en buiten Europa gedronken en gegeten. Door het assortiment plantaardige producten uit te breiden wil Danone vooral meer keuze bieden aan de consument. Meer en meer Belgen kiezen namelijk voor een flexitarisch dieet, dat zuivelproducten en plantaardige producten bevat.
‘Vet is terug en dat is heel interessant’ 500 miljoen liter water bespaard De hybridefabriek in Rotselaar draagt ook bij aan waterbesparing. Sinds vorig jaar hergebruikt de fabriek tot 75 procent van het water dat het verbruikt dankzij innovatieve membraantechnologie. Dit is een besparing van 500 miljoen liter per jaar. Bovendien vermindert de fabriek haar impact op het grondwater, maar ook op de omliggende rivieren en beken. Het afvalwater van het productieproces wordt net als voorheen naar het waterzuiveringsstation gestuurd. Eerst worden alle mogelijke vaste deeltjes verwijderd door middel van ultrafiltratie. Vervolgens worden ook alle micro-organismen en mineralen verwijderd met omgekeerde osmosetechniek. Na deze stap is het water opnieuw van drinkwaterkwaliteit en kan het worden hergebruikt in een oneindige cyclus, om de verschillende fasen van het productieproces te reinigen.
09-11-20 09:37
B E D R I JF
Uitdijend Newlat bereikt Italiaanse zuivel-top 3 De merknamen Giglio, Polenghi en Mukki zullen de Nederlandse consument niets zeggen. In Italië ligt dat anders: de topmerken van zuivel- en voedselfabrikant Newlat zijn in tal van supermarkten te koop. Wat is Newlat voor een bedrijf en welke ambitie heeft het? Tekst: Hermann-Josef Martin
Zuivel- en voedselfabrikant Newlat Food S.p.A. is zeker niet het grootste zuivelbedrijf van Italië, maar het is wel bezig met een opmars. De Newlat Group werd in 2004 opgericht door de Noord-Italiaanse ondernemersfamilie Mastrolia. Het hoofdkantoor staat in Reggio Emilia, tussen de grotere steden Parma en Modena in. In de afgelopen jaren nam
22_Artikel_19L.indd 22
producten zoals beschuit en toast, kaas en andere zuivelproducten. De meeste producten worden verkocht onder nationaal en internationaal gerenommeerde merknamen. In Nederland kennen we bijvoorbeeld de Buitoni-toast.
Beursgang De onderneming telt elf fabrieken, waarvan er tien in Italië staan. Nummer elf is een grote pastafabriek in het Zuid-Duitse Mannheim. Om nieuwe overnames en verdere groei te kunnen financieren, ging Newlat vorig jaar naar de Milanese beurs. Er werden eind 2019 ruim 40 miljoen aandelen in de markt gezet. De familie Mastrolia houdt twee derde deel van het pakket in beheer, de rest is beschikbaar voor andere aandeelhouders. De beursgang leverde zo’n € 200 miljoen op, ruim voldoende om de groeiambities ook de komende jaren waar te kunnen maken. Daarbij hoeft de coronacrisis het bedrijf niet per se hard te raken. Omdat Newlat vooral producten levert voor de consumentenmarkt, blijft de verkoop behoorlijk op peil. De groep levert minder dan 5 procent van de eigen productie aan hotels, restaurants en cateringbedrijven. Voor zuivelproducenten die juist veel aan de (ingestorte) horeca en cateringsector in Italië leveren, ziet de nabije toekomst er uiteraard heel anders uit. In 2019 realiseerde de Newlat Group een
Met de overname van de zuivelgroep Centrale del Latte d’Italia kwam Newlat vorig jaar in het bezit van de consumptiemelkproducten van het merk Mukki. (Foto: FTLI)
22
Newlat Food in totaal vijftien bedrijven, participaties en merkrechten over, als onderdeel van een consistente acquisitiestrategie. Hierdoor beleeft de onderneming een groeispurt in binnenen buitenland. In eigen land is zij inmiddels de op twee na grootste leverancier van consumptiemelk. De groep richt zich op pasta, gebakken
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:37
B E D R I JF
geconsolideerde omzet ter waarde van bijna € 321 miljoen. Dat betekende een groei van 4,9 procent ten opzichte van 2018, meldde voorzitter van de Raad van Bestuur Angelo Matrolia. De grootste afzetmarkt was Italië, waar Newlat vorig jaar € 173,6 miljoen genereerde, een groei van 6,2 procent vergeleken met het voorgaande jaar. De stijging was grotendeels toe te schrijven aan de overname van de traditionele Italiaanse pastaproducent Delverde, in het voorjaar van 2019. Newlat kocht dit bedrijf voor € 9,25 miljoen. De belangrijkste buitenlandse markt voor de Newlat Group is Duitsland, waar vorig jaar voor € 93,3 miljoen werd afgezet (+ 3,8 procent ten opzichte van 2018). De overige export in 2019 leverde ongeveer € 54 miljoen op, een groei van 3 procent. Ook hier speelde de overname van Delverde een rol: dit bedrijf was zeer actief in het buitenland.
lang in het relatief grote Italiaanse zuivelconcern Centrale del Latte d’Italia (CLI). Dit bedrijf met hoofdkantoor in Turijn kende in 2019 een verliesgevend jaar. De omzet bedroeg iets meer dan € 175 miljoen, € 6,5 miljoen minder dan het jaar daarvoor. Inmiddels is de weg omhoog weer gevonden. In de eerste helft van 2020 steeg de omzet van CLI met 5,8 procent naar een totale waarde van € 93 miljoen. Marktanalisten schrijven de verbeterde winstverwachting voor een belangrijk deel toe aan de synergie met Newlat. Door de samenwerking kon bijvoorbeeld bespaard worden op apparatuur en ingehuurde diensten van derden. Ook wierpen verschillende innovaties hun vruchten af, zoals de introductie van meer biologische en lactosevrije producten. De lactosevrije producten maakten een stevige uitbreiding van de export naar met name China mogelijk.
Groepsstrategie Vijf divisies Zoomen we iets meer in op de bedrijfsstructuur van de Newlat Group, dan zijn er vijf verschillende divisies te onderscheiden. De grootste en belangrijkste is de pastadivisie, goed voor maar liefst 41,5 procent van de totale bedrijfsomzet. In 2019 realiseerde dit bedrijfsonderdeel een groei van 8,6 procent ten opzichte van het voorgaande boekjaar. Ook de divisie Milk Products deed het met een groei van 2,2 procent behoorlijk goed. De focus ligt hier op verse consumptiemelk en yoghurt. Het derde bedrijfsonderdeel is die van de Dairy Products. Deze divisie richt zich voornamelijk op de productie en verkoop van mascarpone. In 2019 groeide de mascarpone-omzet met 10,2 procent naar een totaalwaarde van € 4 miljoen. De twee resterende bedrijfsonderdelen zijn de divisies gericht op dieet- en babyvoeding.
Paradepaardje Om de zuivelactiviteiten uit te breiden, voegde Newlat in 2020 een nieuw paradepaardje toe aan de uitdijende stal. Het verwierf een meerderheidsbe-
Het management van de Newlat Group zet in op groei, waarbij overnames en fusies de belangrijkste sleutels tot succes zijn. De financieel-economische groepsstrategie richt zich op het bereiken van een omzet ter waarde van € 520 miljoen. Volgens de laatste gegevens realiseerde de groep in de eerste helft van 2020 een recordomzet van € 208 miljoen. Dat betekent ruim 61 procent meer dan in de eerste helft van 2019. De omzetsprong was voor het overgrote deel te danken aan de hiervoor beschreven overnames van Delverde en CLI, plus de overname van de eerder gememoreerde Duitse pastafabriek per 1 november 2019. De winst over de eerste twee
De Italiaanse overheid spant zich in om de ‘Italiaanse keuken’ overal ter wereld te promoten
kwartalen van 2020 steeg navenant: € 28,5 miljoen, een vervijfvoudiging vergeleken met het eerste halfjaar van 2019. Volgens het management van Newlat zorgen de overnames voor verschillende vormen van synergie, zowel economisch als industrieel. Denk aan betere inkoopvoorwaarden voorgrondstoffen en apparatuur, een sterkere verkooppositie en krachtenbundeling bij het ontwikkelen van nieuwe producten.
Staatssteun Ook in Italië zucht de zuivelsector onder de gevolgen van de coronapandemie. Ondanks de grote schuldenlast van het land, steunt de Italiaanse overheid bedrijven om ze door de crisis te loodsen. In maart lanceerde de regering een groot steunprogramma voor voedselexporterende bedrijven. Naast kredietsteun spant men zich in om de ‘Italiaanse keuken’ overal ter wereld te promoten via onder meer onlinebeurzen en promotieactiviteiten. Net als veel andere grote producenten van Italiaanse voedingsmiddelen neemt de Newlat Group actief deel aan dit door de staat gefinancierde en wereldwijd uitgerolde initiatief.
ZuivelZicht november 2020
22_Artikel_19L.indd 23
23
09-11-20 09:37
MARK T
Analyse Annual Insight over het effect van de eerste coronagolf:
Sturen op de achteruitkijkspiegel Annual Insight analyseert maandelijks in ZuivelZicht de ontwikkelingen in de zuivelmarkt op basis van data. Het bedrijf gelooft dat het gebruik van data in toenemende mate van belang is om de juiste strategische beslissingen te kunnen nemen. Deze maand kijken we naar het effect van de eerste golf van het coronavirus op de Nederlandse zuivelexport. Tekst: Mathieu Geuskens
24
33_Artikel_03L.indd 24
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:38
MARK T
Grafiek 1. Top 5 exportproducten Nederland; exportvolume in 1.000 ton
Grafiek 2. Top 5 exportproducten Nederland; gemiddelde prijs in €/kg
Wat weten we nu?
Wat wisten we in mei? Vicepremier Hugo de Jonge sprak op de persconferentie van 6 mei over ‘sturen op de achteruitkijkspiegel’ en over de uitdagingen die dit met zich meebracht. Ook voor de zuivelsector was het op dat moment moeilijk om de effecten van de pandemie in te schatten en hierop te handelen. In ons artikel in de mei-editie van ZuivelZicht onderstreepten we het belang van scenarioplanning in deze onzekere tijden. Nu er steeds meer data beschikbaar zijn over de effecten van de pandemie is het tijd om de balans op te maken: hoe hebben het coronavirus en de getroffen overheidsmaatregelen de zuivelmarkt in het eerste halfjaar van 2020 beïnvloed en wat merkt de Nederlandse zuivelsector hiervan?
Nederland zag de export van kaas in het eerste halfjaar van 2020 met 14,2 procent dalen ten opzichte van dezelfde periode in 2019. De daling wordt voor een belangrijk deel gedreven door het voornaamste exportproduct Gouda (-30.000 ton; -15,9 procent), maar relatief daalt de export van geraspte en verpoederde kaas het sterkst (-25.000 ton; -28,1 procent) (zie grafiek 1). Deze volumedaling wordt gedreven door een afgenomen vraag uit de horeca, maar ook door een toegenomen consumentenfocus op verse producten: zo nam in Nederland de verkoop van verse producten toe, terwijl de uitgaven aan kant-en-klaarmaaltijden (waar de geraspte kaas onder andere in wordt verwerkt) met 14 procent daalden. De marktprijzen worden minder hard geraakt door de pandemie: zowel Gouda, Emmentaler en geraspte en poederkaas waren in het eerste halfjaar van 2020 zelfs duurder dan in vergelijk-
bare periodes in de afgelopen vijf jaar (zie grafiek 2). Deze prijsstijgingen zijn niet voldoende om het negatieve volume-effect te compenseren: de totale exportwaarde van de vijf belangrijkste exportproducten daalt naar € 1,3 miljard, een daling van € 246 miljoen (-15,2 procent) ten opzichte van het eerste halfjaar van 2019.
Grote verschillen De ontwikkeling van exportvolumes verschilt sterk per land, waarbij Griekenland, België en Spanje opvallen (grafiek 3). De Griekse overheid stelde bovengemiddeld strikte beperkingen aan het dagelijks leven, wat zich heeft vertaald naar een volumedaling van meer dan 6.000 ton (-35 procent) in de eerste helft van dit jaar vergeleken met de eerste helft van vorig jaar. Ook de export naar België staat met een daling van 9 procent onder druk, terwijl de export naar Duitsland (+5 procent) juist in de lift zit. De exportstijgingen in
ZuivelZicht november 2020
33_Artikel_03L.indd 25
25
09-11-20 09:38
MARK T
Grafiek 3. Top 5 exportproducten Nederland; volume in ton en procentuele verandering t.o.v. 2019H1
niveau in januari en februari en in beide landen keldert de import op het hoogtepunt van de crisis in april: Spanje importeert dan 31,1 procent minder kaas dan in dezelfde maand een jaar eerder en Zweden import die maand maar liefst 39,7 procent minder. Hierna ontwikkelt het importvolume van beide landen zich totaal verschillend. De import van het zwaar getroffen Spanje herstelt traag en ligt in juni nog steeds 10,6 procent lager dan in juni 2019, terwijl Zweden in mei al 5,1 procent meer kaas importeert dan een jaar eerder.
Vooruitzicht
Grafiek 4. Import van Edam, Gouda en Maasland; % verschil t.o.v. dezelfde periode in 2019
Frankrijk (+6 procent) en Italië (+5 procent) vallen op, daar beide landen periodes hebben gekend met strenge lockdownmaatregelen die het openbare leven nagenoeg tot stilstand brachten. Tegelijkertijd ligt de export naar Zweden, een land waar de overheid nauwelijks beperkingen heeft opgelegd, 6 procent lager dan een jaar geleden.
kende nooit een volledige lockdown. In plaats daarvan riep de regering burgers op om zich uit eigen beweging aan te passen aan de nieuwe situatie, een boodschap die op 13 maart kracht werd bijgezet met de mededeling dat de bestrijding van het virus een kritische fase in ging.
Kaasimport Spanje-Zweden Om een beter inzicht te krijgen in het effect van overheidsmaatregelen op consumptie en handel vergelijken we Spanje en Zweden – twee landen met een zeer uiteenlopende intensiteit van overheidsbeperkingen maar met een vergelijkbare importontwikkeling in de eerste helft van dit jaar. Spanje geldt als een van de zwaarst getroffen landen in Europa en voerde op 15 maart een volledige lockdown in, die pas na een maand geleidelijk werd afgezwakt. Zweden is daarentegen relatief goed door de eerste golf heen gekomen, en
26
33_Artikel_03L.indd 26
Deze verschillen in aanpak zien we terug in de cijfers van de import van (voornamelijk Nederlandse) Gouda, Edam en Maasland (grafiek 4). Het patroon van de importcijfers komt aanvankelijk overeen. In beide landen herstelde de import in maart van een relatief laag
Relatief gezien daalt de export van geraspte kaas het sterkst
In combinatie met de ervaring die we hebben opgedaan tijdens de eerste coronagolf is de ‘achteruitkijkspiegel’ belangrijker dan ooit. We begrijpen beter welke effecten gehele of gedeeltelijke lockdowns hebben op consumptie en handel, en kunnen beter inschatten in welk tempo markten zich herstellen van een dergelijke klap. Het vooruitzicht is hierbij niet positief: oplopende besmettingsaantallen zorgen in heel Europa voor een aanscherping van eerder versoepelde maatregelen. Spanje heeft op 25 oktober wederom een landelijke lockdown ingevoerd. Dat zal het voorzichtige herstel van de import vermoedelijk voor een belangrijk deel teniet doen. Ook Zweden ziet het aantal besmettingen oplopen en onderzoekt stevigere beperkingen, waarbij er in tegenstelling tot in het begin van het jaar ook gekeken wordt naar een volledige lockdown. De kans dat de Zweedse import zich dan net zo snel herstelt als voorheen lijkt in die situatie klein. Tegelijkertijd kan Griekenland zich ontwikkelen tot een lichtpunt: de strenge maatregelen hebben hun vruchten afgeworpen en het land kent tot op heden nog geen maatregelen voor een tweede volledige lockdown, waardoor er ruimte is voor herstel van het fors gedaalde importvolume. Mathieu Geuskens is zuivelanalist bij Annual Insight.
ZuivelZicht november 2020
09-11-20 09:38
• Nieuw en gereviseerde zuivelapparatuur
• RVS (proces) tanks • Ontwerp en realisatie van zuivellijnen ,XFMEBNXFH B 2973 -" Molenaarsgraaf The Netherlands T +31 184 64 1266 E info@heuvelzuivelmachines.nl www.heuvelzuivelmachines.nl
UIN ? T N IE IJF KO E B E D R IN
GA NAAR WWW.ZUIVELZICHT.NL VOOR ZUIVELNIEUWS UIT DE EERSTE HAND!
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 27
C. van ‘t Riet Zuiveltechnologie b.v.
t. 0172- 57 1304 m. info@rietdairy.nl i. www.rietdairy.nl
09-11-20 10:43
IN- EN VERKOOP VAN TWEEDEHANDS ZUIVEL APPARATUUR
SA
+31(0)6 - 2297 1253 |
www.scconsultancy.net |
info@scconsultancy.net
Sijtsma N oord bv
EMS SYST TY E F
F OO D
P HACC
Specialisten in betonrenovatie, stralen, vloer- & wandcoating
IED
CERTIF
• Ruim 35 jaar dé specialist binnen de zuivel- en voedingsmiddelenindustrie • HACCP coating systemen voor vloeren, wanden, plafonds en pekelbaden • Werkzaamheden kunnen tijdens productieproces worden uitgevoerd 9&$ HQ +$&&3 JHFHUWLÀFHHUG
+31(0)517 23 22 00
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 28
info@sijtsma-noord.nl
www.sijtsma-noord.nl
09-11-20 10:43
MARK TCIJFERS
PRODUCTIE Melkaanvoer mondiaal (jan’ 20 - aug ’20, % t.o.v. ’19) EU-27+VK waarvan: Duitsland Duitsland
Verwerking EU (jan’ 20 - aug ’20, % t.o.v. ’19) Kaas
+1,1%
x 1.000 ton
7.500
+0,7%
Frankrijk Frankrijk
NMMP
x 1.000 ton 500
+0,7% 6.000
Verenigde Staten
+1,8%
Nieuw-Zeeland
400
+7,3%
300
+27,6%
200
-8,5%
+2,9%
+1,8%
Nederland
4.500
-1,5%
+0,7%
Argentinië Australië
+4,9%
Wit-Rusland
+6,0%
+0,5%
3.000
+8,4%
+4,7% 1.500
Uruguay
100
+32,3%
+1,5%
+5,8% 0
-6,5%
+4,0%
-9,1%
0
25
50
75
100
0
Overig IT
125
x miljard kg
PL FR
Overig DE
NL DE
BE FR
DK NL
PRIJZEN Melkprijs (sep ’20 t.o.v. aug ’20, in %)
Marktprijs (okt ’20 t.o.v. sep ’20, in %)
LTO melkprijsvergelijking 36
Boter 82%
€/100 kg
7.000 2018 2020
35
2019
6.000
34
3.500
2.000
32
3.000
1.500
31
2.000 okt-18
dec
okt-19
NL +2,0% WM +4,7%
2.500
4.000
jan
€/1.000 kg
3.000
NL -1,0% WM +4,5%
5.000 +0,9%
33
Mager melkpoeder ADPI
€/1.000 kg
1.000 okt-18
okt-20
okt-19
okt-20
EXPORT Kaas (jan’ 20 - jul ’20, % t.o.v. ’19) Wereldhandel
Intrahandel EU
x 1.000 ton 750
5.000
600 +10,1%
4.000
450
3.000
300
+0,7%
150
Niet mager melkpoeder (jan’ 20 - jul ’20, % t.o.v. ’19)
-9,6%
x 1.000 ton
0
1.000
-0,7%
-1,0%
NL*
VS
NZ
x 1.000 ton
x 1.000 ton 250
-5,5%
800
200
600
150
EU
NL
-11,2%
100 +18,4%
200
+0,6% +26,2%
0
0 EU*
Intrahandel EU
400
2.000 1.000
+13,1%
Wereldhandel
50
-5,0%
0 NZ
EU*
NL*
VS
EU
NL
*Derde landen export
Bron: ZuivelNL
www.zuivelnl.org
ZuivelZicht november 2020
11_Marktcijfers_02R.indd 29
29
09-11-20 09:39
BELRUBRIEK KAASPROMOTIE
KAASBEWERKINGSMACHINES
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
Jouw partner in procesautomatisering Zorgt voor: hoogwaardige automatiseringsoplossingen op maat
veilig en verantwoord werken business continuÏteit en betere traceerbaarheid
Actemium adviseert, ontwerpt, bouwt en onderhoudt industriële processen. Door onze marktgerichte kennis en gedreven aanpak maken wij van veelomvattende projecten een groot succes.
Meer weten? Neem contact op met Sebastian Taken: sebastian.taken@actemium.com - 31 (0)88 83 18 200
Kijk op actemium.nl
IN- EN VERKOOP TANKS
LUCHTBEHANDELING
KAASVERWERKINGSMACHINES RVS TANK- EN APPARATENBOUW
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 30
09-11-20 10:43
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 31
09-11-20 10:43
Tel 0522-463684
info@koster-nl.com
www.koster-nl.com
Duurzaam hergebruik van uw overtollige tanks en machines
Wij zijn doorlopend op zoek naar: - RVS tanks - Warmtewisselaars - Pompen - Poedermengers - Zeefmachines - Indampers - Losse roerwerken
We zetten onze expertise dagelijks in voor hergebruik van duurzame materialen
20ZUI011_ADVERTENTIE.indd 32
09-11-20 10:44
