FISCALITEITEN
Zorg en zzp, gaat het echt niet meer samen, minister De Jonge? Onlangs heeft minister De Jonge tijdens een tv-interview gezegd dat inzet van zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) in de zorg feitelijk niet meer kan. ‘Die situatie moet stoppen’, zo zei hij. De wet zal zo aangepast moeten worden dat zorgverleners niet meer als zelfstandigen actief kunnen zijn, maar te allen tijde via een reguliere dienstbetrekking hun werk verrichten. Een paar dagen na het interview heeft hij getracht zijn harde uitspraken iets af te zwakken. De uitspraak zet namelijk spanning op de sterk groeiende vraag naar zorgverleners. En vanuit de politiek is er ook belang om aan de almaar stijgende zorgbehoefte te blijven voldoen. De bijzondere periode nu met het Coronavirus toont in extreme zin dat zorgbehoefte een flexibele inzet vereist.
H
et is kenmerkend voor de zorgsector dat in bepaalde functies en onderdelen van de sector juist met zzp’ers wordt gewerkt. Zorginstanties worden regelmatig voor het blok gezet doordat zorgverleners niet anders dan als zzp’er willen werken. Min of meer gelijktijdig komt vanuit de overheid het bericht dat sectorgericht onderzoek zal gaan plaatsvinden in het licht van toekomstige zzp-wetgeving. Gestart wordt onder andere in de zorgsector. Wat kunt u verwachten en waarop kunt u zich voorbereiden?
Inhuur zzp’ers Er bestaat al decennialang discussie over arbeidsrelaties tussen opdrachtgevers en zzp’ers. Niet zozeer tussen de partijen zelf, maar vanuit externe instanties, zoals bijvoorbeeld de politiek, de belastingdienst en de arbeidsinspectie. Is er nu sprake van een dienstbetrekking of is de arbeidskracht een echte zelfstandige? Niet alleen voor de zorgsector, maar in alle sectoren van het maatschappelijk leven, is het aantal zzp’ers de afgelopen jaren sterk toegenomen. Redenen hiervan zijn divers en variëren van de vrijheid die een zelfstandige heeft in het werk (meer flexibel) tot financiële voordelen welke te behalen zijn voor zowel de zzp’er als ook de opdrachtgever.
Dienstbetrekking of niet? Het correct beantwoorden van de vraag of er sprake is van een dienstbetrekking of dat de zzp’er kwalificeert als zelfstandig ondernemer, blijkt in de praktijk een
20
lastige opgave. Niet alleen is bepalend hoe een contract is vormgegeven, maar minstens zo belangrijk is hoe partijen in en rond het werk afspraken maken en verantwoordelijkheid dragen (gezagsverhouding). Gevolgen werkgever/opdrachtgever Het werken op basis van een dienstbetrekking betekent voor de werkgever strikte arbeidsrechtelijke regels rond bijvoorbeeld ziekte en ontslag (minder flexibiliteit), maar ook extra werkgeverslasten voor sociale verzekeringen en pensioen. Bij het werken met zzp’ers is dit alles niet het geval. De zzp’er is zelf verantwoordelijk voor een adequate voorziening in geval van werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en pensioen. Er geldt bovendien geen arbeidsrecht, waardoor tussen beide partijen meer flexibiliteit bestaat.
Maatregelen In het begin van deze eeuw heeft de overheid de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) in het leven geroepen om duidelijkheid over de kwalificatie van de arbeidsrelatie vooraf te bieden. Sinds de invoering van de VAR is de arbeidsmarkt sterk veranderd. Uit controles door de Belastingdienst bleek dat de VAR niet altijd terecht was afgegeven. Hierbij werd als probleem ervaren dat alleen de zzp’er aangesproken kon worden over het niet voldoen aan de vereisten, en niet de opdrachtgever. De VAR is daarom in 2016 definitief afgeschaft en vervangen door de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA).
02 2020
