AD VERBUM
Pretopia Een caleidoscoop van creatieve oplossingen voor een duurzame toekomst
E
en pretopie is een mentale (en vaak ook fysieke) vrije ruimte waar met de toekomst geëxperimenteerd kan worden en van waaruit een bestendige stroom beschavingsupdates en -upgrades haar weg kan vinden naar de samenleving, aldus de auteur (bladzijde 16). En dat is precies wat dit boek wil zijn. Een caleidoscoop van voorbeelden van creatieve oplossingen die meestal al bestaan, voor een duurzame toekomst. En daarmee is het geen blauwdruk, maar eerder een waaier van mogelijkheden die wil aanzetten tot innovatie en ondernemerschap. Op weg naar een toekomstbestendige samenleving. Het boek begint met het schetsen van vier mogelijke toekomstscenario’s voor Antwerpen. De scenario’s zijn feitelijk toepasbaar op elke stad en vertrekken vanuit de twee assen van Welzijn en Klimaat. De vier scenario’s zijn achtereenvolgend de pampermaatschappij, de ecodictatuur, de vrije val en het symbiosceen. De scenario’s worden in de rest van het boek niet verder uitgewerkt maar VanDist stelt in zijn keuzes van de voorbeelden een voorkeur voor het symbiosceen duidelijk voorop. In de hoofdstukken die volgen belicht hij de innovatierichting vanuit zeven thema’s. Die gaan achtereenvolgens over mobiliteit, voeding, ondernemen, welzijn, empowerment, urbanisatie en het streven naar balans. Rondom deze thema’s werkt VanDist zijn 33 toekomstscenario’s uit. Hij behandelt daarin een veelheid aan voorbeelden; van ideeën die nog verder uitgewerkt moeten worden tot al gerealiseerde oplossingen die goed opgeschaald kunnen worden. Veel voorbeelden komen uit Vlaanderen en Nederland en zijn daarmee eenvoudig toegankelijk. Door de tekst worden als terzijdes 9 ‘sleutels’ behandeld die bruikbaar zijn als gereedschappen waarmee toekomstscenario’s ontvouwd kunnen worden. Het zijn technieken en modellen die het denken over de toekomst kunnen structureren.
Bernard de Vries Robles & Reinald van der Meer
32
Als laatste staat VanDist stil bij de vraag hoe je een systeem kunt veranderen. Daarin beschrijft hij hoe we –
voor een duurzame samenleving – een omwenteling moeten maken van gecentraliseerde systemen naar gedistribueerde systemen. Het succes van een (eco)systeem wordt uiteindelijk bepaald door de balans tussen efficiëntie en veerkracht. En was in het verleden efficientie een belangrijke sturingsvariabele, in de toekomst wordt aandacht voor veerkracht van toenemend belang. Het besturingssysteem van de samenleving moet aldus meer lokaal, meer decentraal, meer digitaal, meer participatief, socialer en transparanter worden. Met die beweging kunnen we ons ingrijpen in niet-lineaire en complexe systemen zoals de natuur of de geologische koolstofcyclus meer iteratief tot stand laten komen. Door ons de toekomst op velerlei manieren voor te stellen kunnen we die al doende tot stand brengen, terwijl we aandachtig luisteren naar wat het systeem ons verteld. Blauwdrukken werken niet. Dit boek vormt een onuitputtelijke inspiratiebron voor die denkwijze.
UITGEVERIJ LANNOO CAMPUS ISBN 9789401477864 TAAL NEDERLANDS DRUK 1 PRIJS € 29,99 VERSCHIJNINGSDATUM JANUARI 2022 SCHRIJVERS STEFAAN VANDIST
02 2022
