Nowoczesna Stacja Paliw 3'2022

ORLEN Paliwa rozwija Program Paliwa BAQ dedykowany niezależnym stacjom paliwowym, dla których spółka jest wyłącznym dostawcą paliw. W grudniu 2021 r. rozpoczęto pilotaż nowego poziomu współpracy w ramach Programu (BAQ Premium), który zakładał m. in. nowy branding stacji.

Program Paliwa BAQ to system monitoringu jakości paliw, polegający na okresowych i niezapowiedzianych kontrolach jakości paliw (oleju napędowego, benzyn i LPG) na stacjach paliwowych objętych Programem. Jest on dedykowany stacjom paliwowym, dla których ORLEN Paliwa jest wyłącznym dostawcą najwyższej jakości paliw.

Dotychczas współpraca ze stacjami paliwowymi opierała się wyłącznie na trzech poziomach (Mini BAQ, BAQ Standard i BAQ Plus), które determinowane są wielkością wolumenów oraz infrastrukturą stacji paliwowej. Na poziom współpracy wpływa również ilość elementów brandingowych Programu Paliwa BAQ typu tablica najazdowa, baner, itp.

Wdrożenie nowego poziomu współpracy Premium w ramach Programu Paliwa BAQ stanowi wyjście naprzeciw oczekiwaniom naszych Partnerów biznesowych. Niezrzeszone stacje paliwowe, chcąc utrzymać się i stale rozwijać na bardzo konkurencyjnym rynku, dążą do nawiązania współpracy z silną marką, przy jednoczesnym zachowaniu niezależności swojego funkcjonowania i organizacji. Współpraca z ORLEN Paliwa zapewnia im pożądane warunki, gwarantując tym samym stabilność przychodów w perspektywie co najmniej kilku lat – mówi Janusz Kogut, Prezes Zarządu ORLEN Paliwa.

Przystąpienie do Programu Paliwa BAQ Premium, podobnie jak w przypadku pozostałych poziomów współpracy, determinowane jest m. in. wielkością realizowanych wolumenów oraz poziomem infrastruktury stacji paliwowej. Natomiast nowością jest pełen branding stacji oparty na co-brandingu marki Paliwa BAQ z marką/ nazwą właściciela stacji.

Dowiedz się więcej: www.paliwabaq.pl

NUMERZE 3/2022

fot. na okładce: muzeum czeskich nadwozi

Szanowni Czytelnicy!

Od elektromobilności nie ma już odwrotu i branża paliwowa musi się do tego przygotować. Volkswagen poinformował niedawno, że wkrótce przestanie sprzedawać w Norwegii samochody zasilane benzyną. W Polsce też szybko przyby wa aut z napędem elektrycznym. Wprawdzie nieco ponad 50 tys. aut wiosny jeszcze nie czyni, ale wzrost w stosunku do ubiegłego roku o ponad 40 proc. już robi wrażenie. Szybko rośnie też infrastruktura ładowania. Miesięcznie w naszym kraju przybywa ponad sto nowych punktów. Warto wyciąg nąć z tego wnioski i o tym właśnie piszemy. Rozwija się rów nież franczyza. W niektórych sieciach w Polsce ok. 70 proc. stacji to właśnie obiekty prowadzone przez franczyzobiorców. Przedstawiciele największych dystrybutorów paliw zachęcają na naszych łamach do tego, aby wstąpić w ich szeregi, przedsta wiając korzyści, jakie z tego wynikają.

Zapraszam do lektury Mirosław Mikulski, redaktor naczelny

Nowoczesna

stacja paliw

Redakcja redaktor naczelny Mirosław Mikulski m.mikulski@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 30

www.e-stacjapaliw.pl

Korekta Dorota Ciepielewska Redakcja internetowa Wiktor Kołakowski w.kolakowski@pws-promedia.pl

Współpracownicy

Marcel Hanus, Michał Tunia, Andrzej Jarczewski, Weronika Szabelewska

WIEŚCI Z BRANŻY

5-22 m.in.

Orlen i Unimot chwalą się wynikami za pierwsze półrocze. Moya wprowadza karty paliwowe dla mikroprzedsiębiorstw i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Orlen Deutschland zainwestuje w punkty ładowania samochodów elektrycznych. PERN o jedną trzecią zwiększył swój potencjał paliwowy. GreenWay Polska do roku 2026 zainwestuje w rozwój 330 mln zł. Wkrótce Volkswagen w Norwegii będzie sprze dawał tylko samochody elektryczne

RAPORT

23 Wzrosło zużycie paliw w Polsce Po sześciu miesiącach 2022 r. zużycie paliw w Polsce wzrosło o 9 proc. i wyniosło 17,763 mln m sześc. – wynika w raportu Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego

24 Elektromobilność – szanse i bariery Kierowcy oczekują szybkiego obniżenia cen samo chodów elektrycznych, co doprowadzi do wzrostu ich sprzedaży. Rozwój infrastruktury ładowania musi jednak nadążyć za rosnącym popytem. Jakie bariery hamują rozwój elektromobilności i czy Polska sprosta nowym wyzwaniom?

WYWIAD

26 Nadchodzi czas elektromobilności Już w 2024 r. pojazdy zeroemisyjne mogą stanowić ponad 10 proc. wszystkich sprzedanych samocho dów w Polsce. Z Maciejem Mazurem, dyrektorem zarządzającym Polskiego Stowarzyszenia Paliw Alternatywnych (PSPA) rozmawiamy o tym, jakie to będzie miało konsekwencje dla sektora paliwowego

NARZĘDZIA

30 Droga do elektromobilności

Inwestycje w stacje ładowania pojazdów elek trycznych mogą okazać się dobrym biznesem. Jak zacząć na tym zarabiać?

32 Sztuczna inteligencja dba o bezpieczeństwo na stacjach paliw

Stacje i magazyny paliw w Polsce są obiektami bardzo bezpiecznymi i rzadko dochodzi w nich

do wypadków. Nad ich bezpieczeństwem czuwa cały sztab ludzi oraz specjalistyczne urządzenia, które informują o potencjalnych zagrożeniach

34 Franczyza – najlepszy sposób na szybki rozwój Czy warto zostać franczyzobiorcą i co można na tym zyskać? Zapytaliśmy o to największych dystrybutorów paliw w Polsce

NOWOŚCI

40 Gastronomiczne nowości

Mrożone sosy fanex, Antybaton z Łowicza i Ziomki, nowa linia przekąsek dla dzieci z Dobrej Kalorii to tylko niektóre nowości na rynku gastronomicznym

STACJA PO GODZINACH

42 W Muzeum Czeskich NadwozI

Vysoké Mýto to niewielkie miasteczko w Cze chach. W 1896 r. Josef Sodomka założył tu firmę, która produkowała karoce. Potem przekształcił ją w fabrykę nadwozi samochodowych. O historii tego miejsca i początkach przemysłu motory zacyjnego w tym kraju można się dowiedzieć w tutejszym Muzeum Czeskich Nadwozi

Studio graficzne Elżbieta Grudzień Druk Drukarnia Jantar

Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o. ul. Paca 37, 04-386 Warszawa biuro@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 00

Zarząd prezes – Małgorzata Windorbska członek zarządu – Helena Głuc członek zarządu – Krzysztof Gonciarek

Reklama Małgorzata Grenda (kierownik) m.grenda@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 02

Wioleta Wiater (z-ca kierownika) w.wiater@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 10

Anna Sienkiewicz a.sienkiewicz@pws-promedia.pl +48 22 333 88 06

Faktury/kadry Marzena Michalik kadry@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 14

Prenumerata i kolportaż Monika Sadowska-Kłakus prenumerata@pws-promedia.pl tel. +48 22 333 88 26

Publikacja jest chroniona przepisami prawa autorskiego. Wykonywanie kserokopii lub powielanie inną metodą oraz rozpowszechnianie bez zgody Wydawcy w całości lub części jest zabronione i podlega odpo wiedzialności karnej. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zwrotu materiałów zamówionych, a niezatwierdzonych do druku. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Nie ponosimy odpowie dzialności za treść zamieszczanych reklam.

MagazynbranżypaliwowejNowoczesna stacjapaliwwww.e-stacjapaliw.pl

Kursnaelektromobilność • Sztucznainteligencjanastacjach • MuzeumCzeskichNadwozi

Franczyza –najlepszysposób naszybkirozwój

Zużywamy więcejpaliw

Orlen chwali się wynikami

Grupa Orlen zakończyła drugi kwartał 2022 r. z przychodami ze sprzedaży na poziomie 58 mld zł i zyskiem netto 3,7 mld zł. Blisko połowa przychodów wygenerowana została na sprzedaży za granicą.

Sprzedaż

paliw na stacjach Orlen w Polsce odpowiadała za ok. 8 proc. zysku operacyjnego EBITDA LIFO koncernu. Z kolei wynik stacji paliw Orlen w Polsce był niższy niż rok wcześniej o 127 mln zł r/r, przede wszystkim ze względu na spadek marż pali wowych. Grupa funkcjonowała w tym czasie w wyjątkowo niestabil nym otoczeniu makroekonomicznym, spowodowanym konfliktem w Ukrainie. Mimo to utrzymała ok. 50 proc. udziału w polskim rynku paliw, czyli łącznej sprzedaży detalicznej, prowadzonej poprzez sieć stacji Orlen, oraz hurtowej, a także 53 proc. udziałów w rynku czeskim i 82 proc. w rynku litewskim. W pierwszym półroczu Grupa Orlen zrealizowała też inwestycje wartości 6,3 mld zł. Wśród kluczowych projektów znajdują się m.in. morskie farmy wiatrowe, największa w Europie inwestycja petrochemiczna w rozbudowę olefin czy insta lacja uwodornienia olejów roślinnych, umożliwiająca produkcję przyjaznych środowisku paliw. W drugim półroczu planowane jest przyśpieszenie inwestycji i realizacja nakładów na rekordowym poziomie 15,2 mld zł w skali roku.

Segment rafinerii i petrochemii

Przerób ropy w płockiej rafinerii wzrósł o 30 proc., z 3,3 mln do 4,3 mln ton. Natomiast wykorzystanie jej mocy produkcyjnych wzrosło z 81 proc. do 107 proc. Rekordowy zysk operacyjny na poziomie 1,6 mld zł, wyższy o ponad 60 proc. (r/r), wypracował też segment petrochemii. Wynik ten był efektem wzrostu sprzedaży o 31 proc. Systematycznie rosnący popyt na produkty petroche miczne skutkował wzrostem wykorzystania mocy na głównych instalacjach petrochemicznych, w tym instalacji olefin o 87 proc. oraz PCW we Włocławku o 75 proc.

Energetyka

W drugim kwartale segment energetyki osiągnął EBITDA w wysoko ści 1,2 mld zł, czyli wynik porównywalny do analogicznego okresu ubiegłego roku. W tym czasie łączna produkcja w Grupie Orlen wyniosła 2,7 TWh energii elektrycznej oraz 10 TWh ciepła, z czego ok. 60 proc. pochodziło z OZE oraz jednostek zasilanych gazem. Wyższa o 4 proc. produkcja energii elektrycznej spowodowana była m.in. wyższymi zainstalowanymi mocami wiatrowymi.

Sprzedaż detaliczna

Segment detaliczny odnotował spadek wyniku EBITDA o 16 proc., do 695 mln zł. O 127 mln zł pogorszył się zysk sieci stacji w Polsce, przy jednoczesnym wzroście wyniku w Niemczech o 23 mln zł. Było to spowodowane przede wszystkim spadkiem marż paliwowych na polskim rynku przy ich wzroście na rynku niemieckim i porównywal nych poziomach na rynku czeskim i litewskim. Jednocześnie wzrosły

o 4 proc. wolumeny sprzedaży detalicznej w całej grupie, w tym: sprzedaży benzyny o 4 proc., oleju napędowego o 4 proc., a LPG o 1 proc. Sprzedaż w Polsce wzrosła o 15 proc. Koncern odnotował wzrost konsumpcji paliw w Polsce oraz w Czechach przy spadku w Niemczech i na Litwie. Na ich poziom wpływał brak ograniczeń w przemieszczaniu się związany z pandemią oraz duży napływ uchodźców z Ukrainy. Na koniec drugiego kwartału 2022 r. w sieci detalicznej Grupy Orlen funkcjonowało 2885 stacji paliw, co oznacza wzrost o 31 obiektów (r/r). Już 2309 stacji paliw, czyli około 80 proc., jest wyposażonych w koncept pozapaliwowy StopCafe/star Connect, w tym: 1768 w Polsce, 326 w Czechach, 170 w Niemczech, 29 na Litwie i 16 na Słowacji. To wzrost o 69 punktów, w tym: w Polsce o 38, w Czechach o 10, w Niemczech o 19, na Słowacji o dwa przy porównywalnej liczbie na Litwie. PKN Orlen rozwijał również sieć tankowania paliw alternatyw nych, zwiększając dostępność o 289 punktów, czyli ponaddwukrotnie. W efekcie obecnie do dyspozycji klientów jest 567 punktów alterna tywnego tankowania, w tym 519 punktów ładowania samochodów elektrycznych, dwie stacje wodorowe oraz 46 stacji CNG.

Segment wydobycia

W efekcie wysokich cen ropy w drugim kwartale aż pięciokrotny wzrost wyniku EBITDA zanotował segment wydobycia ropy i gazu, wypracowując zysk operacyjny na poziomie 304 mln zł. To wynik kwartalny, zbliżony do tego, który obszar wydobycia wypracował przez cały 2020 r. Na ten rezultat wpływ miało makro i wyższe o 3 proc. wolumeny sprzedaży, w tym ropy o 125 proc., przy niższej sprzedaży gazu ziemnego o 7 proc. i kondensatu gazowego o 4 proc.

Inwestycje i akwizycje

W drugim kwartale Orlen finalizował największe w swojej historii procesy akwizycyjne. Już 1 sierpnia fuzja PKN Orlen i Grupy Lotos została sfinalizowana poprzez rejestrację połączenia firm przez Sąd Rejonowy w Łodzi. Zgodnie z planem realizowane było także połą czenie PKN Orlen i PGNiG. Orlen konsekwentnie realizował także inwestycje zapisane w strategii. W czerwcu koncern uruchomił w Krakowie swoją pierwszą w Polsce mobilną stację tankowania wodoru.

Koncern inwestował także w obszarze wydobycia. Orlen Upstream rozpoczął produkcję energii elektrycznej z własnych złóż gazu ziem nego w Bajerzu i Tucholi. Wydobycie zasobów kopalni, zlokalizowanych w woj. kujawsko-pomorskim, potrwa około 14 lat. Kontynuowane były także prace związane z budową pierwszej polskiej farmy wia trowej na morzu. Budowa farmy o mocy do 1,2 GW zaplanowana jest na lata 2024-2026. W tym czasie na morzu stanie ok. 70 turbin o mini malnej mocy 14 MW.

Stacje Avia zasilane zieloną energią

Przy pięciu stacjach paliw Avia zarządzanych przez Grupę Unimot powstały instalacje fotowoltaiczne. Ich łączna moc przekracza 100 kWp.

Napoczątku września w nowe insta lacje fotowoltaiczne zostały wypo sażone stacje paliw w Zakopanem, Gorzkowie, Puławach, Chełmku i Jastrzębiu-Zdroju. Energią ze słońca zasilana jest także stacja Avia w Gorzowie Wielkopolskim. Wszystkie instalacje zostały zlokalizowane na dachach obiektów, a ilość produkowanej przez nie energii pozwoli na oszczędności sięgające nawet 50 proc. w skali roku.

Przybywa samochodów elektrycznych w Polsce

Pod koniec sierpnia w Polsce było zarejestrowanych 54 331 osobowych i użytkowych samochodów z napędem elektrycznym. Przez pierwsze osiem miesięcy tego roku ich liczba zwiększyła się o 16 139, tj. o 42 proc. w stosunku do analogicznego okresu w 2021 r. – wynika z Licznika Elektromobilności, prowadzonego przez PZPM i PSPA.

Podkoniec sierpnia 2022 r. po polskich drogach jeździło 52 011 elektrycznych samochodów osobowych. W pełni elektryczne auta (BEV, ang. battery electric vehicles) stanowiły 49 proc. (25 549 pojazdów) tej części floty, a pozo stała część (51 proc.) to hybrydy typu plug-in (PHEV, ang. plug -in hybrid electric vehicles) – 26 462. Park elektrycznych samo chodów dostawczych i ciężarowych liczył 2320 pojazdów. W dalszym ciągu rośnie też flota elektrycznych motorowerów

i motocykli, która na koniec sierpnia składała się z 15 422 szt., jak również osobowych i dostawczych aut hybrydowych, która powiększyła się do 426 884 pojazdów. Pod koniec ubiegłego miesiąca park autobusów elektrycznych w Polsce wzrósł do 781 szt.

Jednocześnie rozwija się infrastruktura ładowania. Pod koniec sierpnia 2022 r. w Polsce funkcjonowało 2427 ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych (4659 punktów). 28 proc. z nich stanowiły szybkie stacje ładowania prądem stałym (DC), a 72 proc. – wolne ładowarki prądu przemiennego (AC) o mocy mniejszej lub równej 22 kW. W sierpniu urucho miono 134 nowe ogólnodostępne stacje ładowania (228 punk tów).

Kalifornia – kurs na ekologię

Władze Kalifornii zdecydowały, że do 2035 r. wszystkie nowe samochody w tym stanie będą elektryczne lub napędzane wodorem. Kalifornia to najludniejszy stan USA i sprzedaje się w nim 10 proc. wszystkich samochodów w tym kraju.

20 proc. sprzedaży w Kalifornii to hybrydy typu plug-in zasilane bateriami i gazem. Zmiana będzie wymagała budowy co najmniej 15 razy większej liczby ładowarek samochodowych w całym stanie i rozbudowy sieci energetycznej. Stany Waszyngton i Massachusetts już zapowiedziały, że pójdą w ślady Kalifornii. Nowy Jork i Pensylwania są wśród 17 stanów, które przyjęły niektóre lub wszystkie kalifornijskie normy emisji spalin – bardziej rygorystyczne niż przepisy federalne.

Obecnie

PKP Energetyka

otworzyła stację paliw dla pociągów w Bydgoszczy

PKP Energetyka uruchomiła w Bydgoszczy nową kolejową stację paliw. Tym samym powiększyła zasięg dostępności paliw dla przewoźników kolejowych o woj. kujawsko-pomorskie. Spółka pracuje również nad rozwojem swojej oferty w kierunku dystrybucji wodoru.

Nowa

stacja znajduje się przy ul. Żeglarskiej 2, przy torze numer 410 obok Dworca Głównego. Jest pierwszą tego typu instalacją, której zbiornik do magazynowania paliwa umieszczony jest w naziemnym, zamkniętym kontenerze. Wcześniej na analogicznych stacjach paliw stosowano podziemne zbiorniki na paliwo. Takie rozwiązanie znacząco skraca czas wybudowania nowej infrastruktury do tankowania pojazdów szynowych. W planowanych inwestycjach, m.in. na stacji paliw we Wrocławiu Głównym i w oko licach Rzeszowa, spółka również zamierza zastosować tę technologię.

PKP Energetyka posiada sieć 19 samoobsługowych koncesjonowanych kolejowych stacji paliw na terenie całej Polski. Są one dostosowane do potrzeb przewoź ników zarówno towarowych, jak i pasażerskich. Tankowanie pojazdów szynowych jest możliwe za pomocą specjalnych kart flotowych, którymi dysponu ją maszyniści. Kolejowe stacje paliw są dostępne przez całą dobę, 365 dni w roku. Wszystkie transakcje są automatycznie rejestrowane i rozliczane poprzez spe cjalny system w czasie rzeczywistym.

Shell Café wkracza do Warszawy

Niecały rok po wprowadzeniu na rynek marki Shell Café – konceptu kawiarniano-gastronomicznego – firma rozszerzyła swoją działalność i otworzyła pierwszą w Europie działającą niezależnie od stacji benzynowej kawiarnię w standardzie premium.

Odpołowy lipca w lokalu przy ul. Karolkowej 30 w Warszawie można wypić małą czarną, skosztować słodkich i słonych przekąsek, a także zjeść świeżo przygotowane śniadania i lunche. Elementem łączącym kawiarnię ze stacjami paliw jest możliwość zbierania punktów Shell ClubSmart.

Pierwsza tego typu kawiarnia Shella w Polsce, a także w Europie, serwuje wyjątkowe mieszanki średnio oraz intensywnie palonej kawy znane już ze stacji paliw. Na miejscu klienci mogą również skorzystać z gamy produktów gastronomicznych, w której znaj dują się smaki z całego świata, m.in. kuchni francuskiej, angielskiej i bałkańskiej. Ze świeżych lokalnych produktów poza przekąs kami do kawy w ofercie znajdują się m.in. shakshuka, kremy warzywne, pasty, quiche, bowle i sałatki. W okresie letnim w ofercie kawiarni będą się znajdować odpowiednio dopasowane do gustu klientów napoje mrożone, a w zimowym rozgrzewające. Oprócz klasycznych napojów w menu znajdują się także m.in. tonic espresso oraz matcha, przygotowane dla konceptu Shell Café przez najlepszych specjalistów.

– Rozszerzamy naszą działalność w segmencie detalicznym o nowe rozwiązanie, jakim jest kawiarnia premium bez stacji paliwo wej. Działanie wpisuje się w naszą strategię osiągnięcia 50 proc. marży z produktów i usług pozapaliwowych do 2025 r. Jest to też naturalny rozwój marki, która została bardzo dobrze przyjęta na polskim rynku – mówi Monika Kielak-Łokietek , dyrektorka sieci stacji paliw i rozwoju mobilności, członkini zarządu Shell Polska.

Nie przybywa stacji paliw w Polsce

Wojna w Ukrainie, wzrost cen materiałów budowlanych oraz energii spowolniły budowę nowych stacji paliw w Polsce. W pierwszym półroczu 2022 r. ich liczba niemal się nie zmieniła. Pod koniec czerwca w całym kraju działało 7856 stacji, czyli tylko o cztery więcej niż pod koniec ubiegłego roku.

Z danych

Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego wynika, że największą liczbą stacji dysponowali opera torzy niezależni – 3766, to o 13 więcej niż na koniec ubiegłego roku. Pod logo PKN Orlen działało na koniec półrocza 1819 punktów, czyli tyle samo co w grudniu 2021 r., z kolei Grupa Lotos miała 522 stacje, o dwie więcej niż w 2022 r.

Pod różnymi markami koncernów zagranicznych działało 1581 stacji, tyle samo co na koniec ubiegłego roku. Najwięcej obiektów miały: BP – 563 (bez zmian w stosunku do ub.r.), Shell – 444 (wzrost o siedem punktów) i Circle K – 386 (wzrost o dziewięć punktów). Wśród operatorów niezależnych prym wiodły: Moya – 379 stacji, grupa Pieprzyk – 117 oraz Avia – 102 stacje. Przy marketach ubyło 11 stacji i na koniec półrocza było ich 168.

Orlen planuje nowe inwestycje

Orlen analizuje możliwość budowy instalacji polietylenu niskiej gęstości w Płocku. Z polietylenu LDPE najczęściej wytwarza się folie, worki, kanistry oraz opakowania do żywności.

Orlen

Deutschland zainwestuje w punkty ładowania

PKN Orlen jest jedynym w Polsce wytwórcą polietylenu i pokrywa ok. 1/3 krajowego zapotrzebowania na ten produkt. To efekt przejęcia w tym roku części aktywów związanej z produkcją i sprzedażą LDPE spółki Basell Orlen Polyolefins. Umowę na zakup licencji i projektu bazowego dla instalacji Orlen podpisał ze spółką LyondellBasell. Z wykorzystaniem oferowanej przez nią tech nologii produkuje się rocznie ponad 14 mld ton polimeru LDPE/ EVA na przeszło 70 liniach produkcyjnych na całym świecie. Polietylen LDPE to produkt, na który zapotrzebowanie konse kwentnie rośnie. Polska jest jego największym konsumentem w Europie Środkowej, a w 2025 r. będzie odpowiadać już za blisko 35 proc. regionalnego popytu. Obecnie zapotrzebowanie na ten produkt wynosi w Polsce 300 tys. ton rocznie, w Europie Środkowej blisko 800 tys. ton. Natomiast zdolności produkcyjne w tej części Europy szacowane są na 520 tys. ton. Według prognoz, w 2025 r. rynek LDPE w Europie Środkowej wzrośnie do 890 tys. ton, a w Polsce do 312 tys. ton. Orlen będzie miał w tym znaczący udział po przejęciu od Basell Orlen Polyolefins aktywów obejmujących moce wytwórcze polietylenu na poziomie ok. 100 tys. ton rocznie. Koncern zamie rza sfinalizować transakcję do końca tego roku, uzyskując w tym czasie wszelkie zgody urzędów antymonopolowych w Polsce i Holandii.

Spółka Orlen Deutschland rozszerza ofertę elektromobilności. W ciągu najbliższych kilku lat chce znacznie zwiększyć liczbę punktów szybkiego ładowania. W pierwszym etapie przeznaczy na ten cel 100 mln euro.

Orlen

Deutschland planuje budowę 868 punktów ładowa nia samochodów elektrycznych. Docelowo mają one funkcjonować pod marką Orlen Charge, obecną także na rynku polskim. Nowe punkty powstaną przede wszystkim na istniejących stacjach paliw, ale planowane są również nowe loka lizacje, a także instalacja urządzeń na terenach partnerów. – Rozszerzenie oferty e-mobilności w naszej sieci to kolejny znaczący krok w przyszłość. To największy projekt w 20-letniej historii Orlen Deutschland, wielkie wyzwanie i ekscytujące przedsięwzięcie dla wszystkich pracowników – mówi Piotr Guział, dyrektor ds. rozwoju Orlen Deutschland GmbH.

Nowe stacje

Moya

Lokalizacja: Opole Lubelskie

Stacja w Opolu Lubelskim znajduje się przy drodze wylotowej w kierunku południowo -wschodnim. Wjazd możliwy jest z obu kierunków. Punkt oferuje każdy rodzaj paliwa, benzynę 95, 98, olej napędowy standardowy, uszlachetniony diesel ON Moya Power oraz LPG. Zmotoryzowani ponadto mogą skorzystać z kompresora, odkurzacza oraz myjni bezdotykowej. Stacja wyposażona jest dodatkowo w wielobran żowy sklep oraz koncept kawiarniano -gastronomiczny Caffe Moya. Sklep oferuje szeroki asortyment artykułów spożywczych, przekąsek na zimno, słodyczy, napojów, a także artykułów motoryzacyjnych. W Caffe Moya z kolei klienci mogą napić się aroma

zapiekanki, kanapki oraz produkty na słodko – rogaliki, muffinki czy pączki. Na stacji można ponadto skorzystać z kolek tury Lotto. Punkt czynny jest całą dobę przez siedem dni w tygodniu.

Otwarcie: sierpień

paliw sieci Moya. Można tu samodzielnie zatankować benzynę 95, olej napędowy standardowy i uszlachetniony ON Moya Power. Jest to już 38. samoobsługowy punkt Moya express. Obiekt w Pile dosto sowany jest także do obsługi pojazdów ciężarowych, wyposażony jest w szybki wlew diesla oraz dystrybutor płynu AdBlue. Ponadto można tu nadać lub odebrać paczkę – również samodzielnie, za pomo cą paczkomatu. Tak jak na pozostałych stacjach tego typu płatność za paliwo odbywa się gotówką, kartą płatniczą, kartą Moya Firma bądź innymi kartami flotowy mi, które są akceptowane w sieci Moya. Otwarcie: czerwiec

tycznej kawy w wielu wariantach, skoszto wać hot dogów, zapiekanek, a także wielu artykułów na słodko, idealnych do kawy. Na stacji działa ponadto kolektura Lotto. Stacja czynna jest całą dobę przez siedem dni w tygodniu. Obiekt w Opolu Lubelskim jest stacją własną Anwim SA.

Otwarcie: sierpień

Lokalizacja: Gliwice

Stacja przy ul. Łabędzkiej 24G znajduje się na terenie centrum handlowego, przy obwodnicy miasta, w pobliżu autostrad A4 oraz A1. Dzięki temu jest atrakcyjna zarówno dla klientów lokalnych, jak i flo towych. Kierowcy mogą zatankować tutaj benzynę 95, olej napędowy standardowy, uszlachetniony ON Moya Power oraz LPG, a oprócz tego skorzystać z kompresora. Znajdująca się na stacji Caffe Moya oferu je kawę w wielu wariantach, hot dogi,

Lokalizacja: Rabka-Zdrój Nowy obiekt w Rabce-Zdroju (woj. mało polskie) wyposażony jest w koncept gastronomiczny Caffe Moya i sklep wie lobranżowy. Stacja mieści się przy ul. Zakopiańskiej 10F, nieopodal centrum miasteczka. Jest to typowy obiekt sku piający się na obsłudze ruchu lokalnego. Można zatankować tutaj benzynę 95, 98, olej napędowy standardowy i ON Moya Power. Caffe Moya oferuje standardowe menu, czyli m.in. hot dogi w wielu warian tach, kanapki, kawę, a także artykuły na słodko, jak ciastka czy muffinki. Sklep tradycyjnie oferuje bogaty asortyment, zimne napoje, przekąski na słono i na słodko, a także artykuły motoryzacyjne. Otwarcie: lipiec

Lokalizacja: Piła

W Pile przy ul. Szybowników 9 została otwarta kolejna samoobsługowa stacja

Lokalizacja: Andrychów Punkt w Andrychowie (woj. małopolskie) przy ul. Szewskiej 46A oferuje wszystkie rodzaje paliwa dostępne w sieci Moya, a koncept gastronomiczny rozszerzone menu. Kolejna stacja, otwarta w małopol

Stacja Moya

skim Andrychowie łączy w sobie najlepsze cechy, z których słynie sieć w niebiesko -czerwonych barwach. Są to nowoczes ność i najwyższe standardy okraszone lokalnym sznytem i wyjątkową atmosferą. Najlepszej jakości paliwa – benzyna 95, 98, olej napędowy standardowy i uszla chetniony ON Moya Power – są propozy cją dla kierowców wszystkich rodzajów pojazdów, samochodów osobowych, ciężarowych, motocykli i wielu innych. Co więcej, zmotoryzowani mogą także sko rzystać tutaj z myjni bezdotykowej, odku rzacza i kompresora, a dla kierowców pojazdów ciężarowych przygotowany jest szybki wlew diesla. W Caffe Moya na

Stacja Moya

Stacja Moya

Stacja Moya

klientów czeka kawa w wielu wariantach, herbata, do jedzenia zaś hot dogi, zapie kanki, pizza i zestaw amerykański, czyli stripsy z kurczaka z frytkami, ciastka i wiele innych. Sklep oferuje najpotrzebniejsze produkty na dalszą podróż oraz do domu. Stacja czynna jest 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu.

Otwarcie: czerwiec

Circle K

Lokalizacja:

Jarosław

Stacja w Jarosławiu mieszcząca się przy ul. 3 Maja 85A została uruchomiona w 1999 r. i działa już od blisko 23 lat. Ostatnio została poddana modernizacji. Można tu zatankować różne rodzaje paliw:

Na stacji można zatankować różne rodza je paliw: miles 95, milesPLUS 95, miles Diesel, milesPLUS Diesel , LPG oraz AdBlue. Po przebudowie stacja zyskała strefę wypoczynkową. Klienci mają również do dyspozycji myjnię automatyczną.

Otwarcie: sierpień

Lokalizacja: Jaworzno

Stacja Circle K

miles 95, milesPLUS 95, miles Diesel, milesPLUS Diesel oraz LPG. Zmodernizo wany obiekt został wyposażony zgodnie z konceptem Horizon, który wprowadza nowoczesny, a zarazem ciepły wystrój stacji, dzięki któremu klienci mogą sko rzystać z oferty gastronomicznej lub odpocząć w przytulnej przestrzeni. Na stacji jest dostępny nowy szwajcarski ekspres marki Schaerer. Goście spragnie ni innych napojów będą mogli napić się świeżo wyciskanego soku z pomarańczy. Po przebudowie stacja zyskała strefę wypoczynkową, w której można odpo cząć w czasie podróży przy znakomitej kawie i szerokiej gamie przekąsek. Klienci mogą tankować i korzystać z oferty gastronomicznej przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Na stacji są dostępne takie usługi i udogodnienia jak myjnia automatyczna, kompresor, odkurzacz, wypożyczalnia przyczep oraz szybka pompa paliwa dla pojazdów ciężarowych.

Otwarcie: sierpień

Lokalizacja: Łódź

W Łodzi przy ulicy ul. Prądzyńskiego 1-3 poddana została procesowi modernizacji stacja Circle K. Obiekt został wyposażony zgodnie z nowym konceptem Horizon.

Stacji paliw Circle K w Jaworznie przy al. Piłsudskiego 55 została ponownie otwar ta po procesie modernizacji. Na stacji, działającej już od 24 lat, można zatankować różne rodzaje paliw: miles 95, milesPLUS 95, miles Diesel, milesPLUS Diesel, LPG oraz AdBlue. Zmodernizowana stacja została wyposażona zgodnie z konceptem Horizon. Klienci mogą tankować i korzy stać z oferty gastronomicznej przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Ponadto stacja została wyposażona w wypożyczal nię przyczep, myjnię oraz dwa szybkie stanowiska tankowania pojazdów cięża rowych. W rozbudowanej części gastronomicznej dostępna jest wyjątkowa oferta przekąsek, w tym także hot dogi na bazie tradycyj nych polskich kiełbasek pochodzących

na jako pierwszy punkt w sieci Circle K w Polsce i działa już od blisko 30 lat. Można tu zatankować różne rodzaje paliw: miles 95, milesPLUS 95, miles Diesel, milesPLUS Diesel, LPG oraz AdBlue. Po przebudowie stacja zyskała strefę wypo czynkową, w której można odpocząć w czasie podróży przy znakomitej kawie i szerokiej gamie przekąsek. Klienci mogą tankować i korzystać z oferty gastrono micznej przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Na stacji są dostępne takie usługi i udogodnienia jak lottomat, pacz komaty InPost, kompresor, odkurzacz oraz szybka pompa do tankowania pojazdów ciężarowych.

Otwarcie: sierpień

Avia

Lokalizacja:

Słubice

od rodzimych dostawców, jak również burgery czy przygotowywane na miejscu kanapki. Goście preferujący dietę wege tariańską będą mogli zamówić burgera wege Beyond Meat. Na miłośników sło dyczy czekają również desery, przysmaki amerykańskie i bogaty wybór słodkich przekąsek, w tym nowość: wypiek na słodko, ślimak z serkiem i jagodami. Otwarcie: sierpień

Lokalizacja: Zakroczym

Stacja paliw Circle K w Zakroczymiu przy ul. Byłych Więźniów Twierdzy Zakroczym skiej 41 poddana została procesowi modernizacji. Obiekt został wyposażony zgodnie z nowym konceptem Horizon. Stacja w Zakroczymiu została uruchomio

Obiekt w Słubicach jest setną stacją paliw Avia w Polsce. Ze względu na przygranicz ne położenie to jeden z kluczowych punktów tej sieci na mapie Polski. To już druga lokalizacja tej sieci w Słubicach. Pierwsza stacja została otwarta w 2021 r. i osiąga bardzo dobre wyniki. – Jestem przekonany, że druga stacja, która jest położona przy węźle krzyżującym auto stradę A2 i drogę krajową 29 i jako stacja typowo tranzytowa jest przystosowana do obsługi samochodów ciężarowych, będzie jednym z naszych flagowych punk tów na mapie Polski – mówi Robert Nowek, dyrektor zarządzający siecią Avia w Polsce i w Ukrainie. Stacja jest czynna 24 godziny na dobę przez siedem dni w tygodniu. Otwarcie: czerwiec

Stacja Avia

Stacja Circle K

Stacja Circle K

PERN o jedną trzecią zwiększył potencjał paliwowy

W ciągu ostatnich sześciu lat pojemność zbiorników na paliwa w Polsce zwiększyła się aż o jedną trzecią, czyli o blisko 0,6 mln m sześc. PERN wybudował w tym czasie aż 20 nowych zbiorników. Ostatnio do eksploatacji trafiło siedem, w tym jeden w bazie paliw w Dębogórzu, której rola istotnie wzrasta w związku z sytuacją geopolityczną i koniecznością dostarczania paliw do Polski z innych kierunków niż Rosja.

ostatnich lat inwe stycje w rozwój baz paliw wyniosły ok. 0,7 mld zł. Jednocześnie pod koniec czerwca ruszyła budowa kolejnych ośmiu magazynów. Dzięki realizacji tej części projektu PERN dostarczy swoim klientom aż 256 tys. m sześc. nowych pojemności do magazyno wania produktów naftowych. Obecnie przedsiębiorstwo dyspo nuje 19 bazami paliwowymi w całym kraju, których potencjał po rozbu dowie wynosi 2,4 mln m sześc. produktów naftowych, oraz czterema bazami ropy naftowej o łącznej pojemności ponad 4,1 mln m sześc. Firma ciągle rozwija swoją infrastrukturę maga zynową, zwiększając możliwości przechowywania zapasów interwencyjnych, a tym samym wzmacniając bezpieczeństwo energetyczne Polski. Program Megainwestycje PERN zainicjowany kilka lat temu obej muje kompleksową rozbudowę infrastruktury – budowę nowych

Wciągu

rurociągów, a także nowe pojemno ści w bazach surowcowych i produk towych. Pierwszy etap rozbudowy baz paliw przewidywał powstanie w 2019 r. czterech zbiorników o łącz nej pojemności 128 tys. m sześc. w Koluszkach i Nowej Wsi Wielkiej. Etap drugi, zakończony w 2021 r., to dziewięć nowych zbiorników o cał kowitej pojemności 222 tys. m sześc. w bazach w Dębogórzu, Koluszkach, Boronowie, Rejowcu, Emilianowie i Małaszewiczach. W tych dwóch etapach na terenie całego kraju powstało aż 13 nowych zbiorni ków o łącznej pojemności 350 tys. m sześc. Zakończony właśnie etap rozbudowy baz paliw zakładał w pierw szej fazie budowę siedmiu nowych zbiorników magazynowych, każdy o pojemności 32 tys. m sześc., w trzech różnych lokaliza cjach: Koluszkach, Nowej Wsi Wielkiej oraz w Dębogórzu. Obecnie PERN buduje jeszcze osiem magazynów, zgodnie z planem trafią one do eksploatacji już pod koniec przyszłego roku.

Samat rozszerza flotę o ciągniki zasilane LNG

Firma transportowa Samat, która współpracuje z siecią Shell w zakresie dostarczania paliw, powiększyła swoją flotę o dwa ciągniki siodłowe Volvo napędzane LNG.

Shell

jest pierwszą firmą paliwową w Polsce, która prowadzi dystrybucję paliw za pomocą ciągników LNG firmy Volvo. Przedsięwzięcie uznawane jest za kolejny krok w stronę wykorzystania LNG w transporcie ciężkim. Shell aktywnie inwestuje w infrastrukturę LNG. Koncern posiada już w całej Europie 53 stacje oferujące skroplony gaz ziemny. W Polsce istnieje pięć stacji: w Bielanach Wrocławskich, Iłowej, Piotrkowie Trybunalskim, Jędrzychowicach oraz w Świecku.

Wprowadzone przez Shell rozwiązanie to szansa dla transportu ciężkiego. Rozpowszechnienie LNG może pomóc w redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących z samochodów ciężarowych nawet o 22 proc. w porównaniu z dieslem. Co więcej, w najbliższej przyszłości samochody zasilane LNG mogą również być tankowane zeroemisyjnym, a nawet ujemnym emisyjnie skroplo nym biometanem (bioLNG), który jest produkowany z odpadów organicznych. Silnik napędzany błękitnym paliwem emituje również o 50 proc. mniej hałasu w porównaniu z silnikami diesla o dużej mocy.

Aplikacja mobilna Moya Firma w nowej odsłonie

Anwim SA, właściciel sieci stacji paliw Moya, wprowadził nową wersję aplikacji mobilnej dla klientów flotowych. Otrzymała ona odświeżoną szatę graficzną i spełnia najnowsze wytyczne z dziedziny user experience. Nowa wersja oferuje także zupełnie nowe funkcjonalności.

Klienci

Ekologiczne paliwo Orlenu zasili samoloty LOT

Orlen od 2025 r. będzie oferował liniom lotniczym niskoemisyjne paliwo SAF (Sustainable Aviation Fuel). Innowacyjny produkt będzie wytwarzany z posmażalniczych olejów spożywczych.

otrzymali ponadto dostęp do przeprojektowanego panelu klienta e-BOK. Aplikacja mobilna Moya Firma dostępna jest dla użytkowników urządzeń z systemem Android, iOS oraz Harmony OS. Moya Firma to usługa skierowana do przedsiębiorstw dysponujących flotami samochodowymi. Charakteryzuje się pełną elastycznością – ofertę można dostosować do każdej firmy, w zależności od jej potencjału zaku pu paliw. Użytkownicy zyskują atrakcyjne rabaty na paliwa, pełną kontrolę nad wykonanymi tan kowaniami i wygodne rozliczenia. Co więcej, do dyspozycji mają także aplikację mobilną, która pozwala dokonywać płatności za paliwo bez konieczności użycia fizycznej karty Moya Firma. Zapewnia ona wysoki poziom bezpieczeństwa dzięki indywidualnej autoryzacji użytkownika przypisanego do danej karty flotowej oraz wszyst kim zabezpieczeniom, jakie oferują nowoczesne smartfony (jak np. czytnik linii papilarnych). Autoryzacja możliwa jest także za pomocą tech nologii biometrycznego rozpoznawania twarzy. Co więcej, odpowiadając na zapotrzebowanie klientów, wprowadzono możliwość szybkich płat ności zbliżeniowych przy użyciu NFC. Nowa wersja aplikacji mobilnej została całkowicie przeprojektowana pod kątem zapewnienia większej przejrzystości, czytelności i intuicyjności użytkowa nia. Nowe menu daje zarówno kierowcy, jak i zarzą dzającemu flotą większe możliwości. Po raz pierw szy z poziomu aplikacji można za pomocą kilku kliknięć wyfiltrować stacje paliw w podziale na punkty obsługowe, automatyczne i samoobsługo we Moya express oraz biorąc pod uwagę inne atrybuty stacji.

Aplikacja w nowej wersji oferuje dwa profile użyt kowników: „kierowca” oraz „administrator”. Od teraz osoba zarządzająca flotą może zrealizować opłaty za tankowanie bezpośrednio z profilu administrato ra bez konieczności zmiany na profil kierowcy. W nowym panelu klienta e-BOK usprawniono nato miast m.in. proces tworzenia raportów. Teraz jest on jeszcze prostszy i szybszy. Ponadto dodano możli wość tworzenia nowych kart z szablonów, co jest bardzo przydatną funkcjonalnością dla dużych flot. Aplikację w nowej wersji już dziś można ściągnąć ze sklepów Play, AppStore oraz AppGallery Huawei.

Paliwo

SAF pozwala na ograniczenie do 80 proc. emisji w całym cyklu życia w porównaniu z tradycyjnym paliwem lotniczym i jest odpowiednie dla obecnie stosowanych silników odrzuto wych. Pod względem chemicznym jest zbliżone do konwencjonalnych paliw do silników odrzutowych, może być mieszane z paliwem kon wencjonalnym lub dodawane do niego.

Dzięki realizowanej obecnie w płockiej rafinerii inwestycji, PKN Orlen zdoła wyprodukować nawet do 300 tys. ton uwodornionego oleju rocznie. To odpowiednik ok. 50 proc. paliwa lotniczego produkowa nego rocznie przez Grupę Orlen.

Zgodnie z zawartym porozumieniem PKN Orlen oraz Polskie Linie Lotnicze LOT będą dzielić się wiedzą i doświadczeniem w zakresie zrównoważonych paliw oraz wspólnie prowadzić działania mające na celu ich wdrożenie w lotnictwie cywilnym, zgodnie z pakietem FIT for 55 i inicjatywą Refuel Aviation.

Orlen i Pesa rozwijają współpracę na rzecz kolei wodorowej

PKN Orlen podpisał porozumienie o strategicznej współpracy z Pesą Bydgoszcz. Na tej podstawie koncern zapewni paliwo wodorowe oraz infrastrukturę tankowania dla produkowanych przez zakłady lokomotyw manewrowych oraz pociągów pasażerskich.

Współpracafirm pozwoli na stworzenie komercyjnej oferty dla organizatorów transportu publicznego oraz operatorów centrów logistycznych, terminali przeła dunkowych i portów. Porozumienie zostało zawarte podczas Międzynarodowych Targów Kolejowych Innotrans 2022 w Berlinie, na których Orlen i Pesa zaprezentowały manewrową lokomotywę wodorową z mobilną stacją tankowania wodoru. Pierwszy pojazd wodorowy Pesa odda do użytku w 2023 r. Zgodnie z zawartym porozumieniem, Orlen będzie współpra cował z Pesą Bydgoszcz przy postępowaniach organizowanych przez operatorów publicznego transportu kolejowego. – Rynek kolejowy stanowi dla nas bardzo atrakcyjny obszar wdrażania zeroemisyjnego paliwa wodorowego. Zapotrzebo wanie lokomotywy manewrowej wynosi dziennie 170 kg wodoru, a pociągu aż 260 kg, czyli niemal tyle, ile dziewięciu autobusów. Wodór jest przyszłością kolei, to technologia, która będzie szybko się rozwijała, a my, budując kompetencje w tym obszarze, będziemy do tego dobrze przygotowani – mówił

Józef Węgrecki, członek zarządu PKN Orlen ds. operacyjnych. Realizowana przez Orlen strategia wodorowa zakłada zagospo darowanie wodoru w miejskim transporcie publicznym i kole jowym. W tym celu koncern podpisał listy intencyjne o współ pracy już z ponad 20 polskimi miastami oraz przedsiębiorstwa mi, będącymi potencjalnymi odbiorcami wodoru.

wprowadziła karty paliwowe

dla mikroprzedsiębiorców

Sieć stacji paliw Moya ma nowe rozwiązanie dla mikro przedsiębiorstw i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Od września każdy podmiot gospodarczy, bez względu na ilość tankowanego paliwa czy liczbę aut we flocie, może tankować ze zniżką na każdej stacji Moya w całej Polsce i pobierać zbiorczą fakturę. Wystarczy zarejestrować się online, bez papierowej umowy.

Każdy, kto zarejestruje się do programu Moya mikrofirma, otrzyma zniżkę 10 gr/l na dowolne paliwo do końca bieżącego roku. Karty honorowane są także na stacjach samoobsługowych i automatycznych. Aby stać się użytkow nikiem nowego programu, wystarczy pobrać darmową apli kację mobilną i za jej pośrednictwem zarejestrować się (apli

kacja dostępna jest w Google Play, App Store oraz App Gallery). Można także zrobić to online na stronie: https://Moyastacja. pl/Moya-mikrofirma. Wystarczy kilka kliknięć, wpisanie danych firmy, pobranie aplikacji mobilnej – i już można rozpocząć użytkowanie. Nie ma konieczności podpisywania fizycznej umowy.

PGNiG uruchomiło nową kopalnię ropy naftowej

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo rozpoczęło eksploatację złoża ropy naftowej i gazu ziemnego Kamień Mały w województwie lubuskim. Obsługująca je instalacja zapewni ponad 24 tys. ton ropy i 3,6 mln m sześc. gazu rocznie.

Złoże

Kamień Mały położone jest w gminach Słońsk i Górzyca w północno-zachodniej części woj. lubuskiego. Jego udokumentowane zasoby wydo bywalne to ok. 0,7 mln ton ropy naftowej, której towa rzyszy gaz ziemny w ilości ok. 130 mln m sześc. Wydobywana ze złoża ropa wraz z gazem ziemnym jest przesyłana rurociągiem do odległego o ok. 18 km ośrod ka Górzyca. Tam następuje rozdzielenie obu surowców. Dalej ropa jest transportowana autocysternami do ekspedytu kolejowego Barnówko. Natomiast gaz ziemny jest przesyłany rurociągiem do kopalni Zielin, skąd trafia do sprzedaży. Obecnie PGNiG zarządza na terenie kraju 52 kopalniami ropy naftowej i gazu ziemnego. Większość z nich, bo 34, działa w Polsce południowo-wschodniej, pozostałe zlokalizowane są na zachodzie kraju. Chociaż pogranicze Małopolski i Podkarpacia to kolebka przemysłu naftowego – wciąż działa tu najstarsza na świecie kopalnia w Bóbrce, uruchomiona w 1854 r. – większość krajowej produkcji ropy naftowej odbywa się obecnie na obszarze województw zachodniopomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Działają tu dwie największe kopal nie tego surowca – Dębno oraz Lubiatów. W ubiegłym roku łączne wydobycie w obu tych instalacjach wyniosło ok. 480 tys. ton ropy, co stanowi 3/4 całej krajowej produkcji ropy naftowej przez PGNiG, której wolumen w 2021 r. przekroczył 640 tys. ton.

GreenWay zbuduje 1,5 tys. nowych punktów ładowania

GreenWay Polska do roku 2026 zainwestuje w rozwój sieci ładowania 330 mln zł. Oznacza to budowę półtora tysiąca nowych punktów ładowania. Jeszcze do końca tego roku spółka włączy do sieci 120 punktów oraz wymieni 60 stacji na mocniejsze.

W lutym

tego roku GreenWay ogłosił otrzyma nie wsparcia finansowego w wysokości

85 mln euro od nowych i obecnych inwesto rów. Efektem tej najwyższej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej rundy inwestycyjnej są nowe, opiewające na 330 mln zł plany GreenWay Polska dotyczące rozwoju sieci ładowania samochodów elektrycznych. Do 2026 r. spółka Polska wybuduje 825 stacji ładowania dysponujących 1,5 tys. punktami ładowania samochodów, z czego 70 stacji (120 punktów) powstanie jeszcze w tym roku. Plany te obejmują wyłącznie stacje własne, czyli te wybudowane i należące do spółki.

GreenWay Polska szacuje, że równolegle podłączy do sieci kolejnych kilkaset stacji partner skich. W wybranych lokalizacjach GreenWay Polska planuje podniesienie mocy ładowarek poprzez ich rozbudowę do szybkich stacji DC. W sieci GreenWay zarejestrowanych jest obecnie blisko 50 tys. kierowców, którzy pobierają miesięcznie już ponad 850 tys. kWh energii. Sieć spółki w Polsce liczy 910 punktów ładowania zainstalowanych w 460 stacjach, z czego 450 punktów pozwala na szybkie ładowanie prądem DC.

Shell rozpocznie budowę

największej w Europie wytwórni odnawialnego wodoru

Shell podjął decyzję o budowie Holland Hydrogen I – wytwórni odnawialnego wodoru. Rozpocznie ona działalność w roku 2025 i będzie największym takim zakładem w Europie.

o mocy 200 MW zostanie zbudowany w porcie w Rotterdamie i będzie wytwarzać do 60 ton odnawialnego wodoru dziennie. Energia odnawial na dla elektrolizera będzie pocho dzić z morskiej farmy wiatrowej Hollandse Kust (noord), która jest częściowo własnością firmy Shell. Odnawialny wodór będzie dostar czany rurociągiem do Rotterdamu, gdzie zastąpi część szarego wodo ru produkowanego z gazu ziemne go, który jest wykorzystywany w rafinerii. Przyczyni się to do częściowej dekarbonizacji wytwór stwa produktów energetycznych w tym zakładzie, takich jak benzyna, olej napędowy i paliwo lotnicze.

Elektrolizer

Orlen uruchomił w Krakowie pierwszą w Polsce mobilną stację tankowania wodoru

tankowania została uruchomiona w zajezdni auto busowej. Dostawy paliwa odbywają się z rafinerii za pomocą „bateriowozu”, czyli kontenera ze zbiornikami, w których jest zmagazynowane 400 kg wodoru. To ilość, która pozwala zatankować do pełna miejski autobus wodorowy ponad 11 razy. Autobus wodorowy, z którego będą mogli korzystać mieszkańcy Krakowa, to pojazd całkowicie zeroemisyjny, który emituje jedynie parę wodną. Jest wyposażony w ogniwo wodo rowe o mocy 70 kW i pięć zbiorników wodoru o łącznej pojem

Stacja

ności ponad 35 kg. Autobus może przejechać na jednym pełnym tankowaniu do 350 km. Zgodnie ze strategią wodorową Orlen do 2030 r. przeznaczy 7,4 mld zł na inwestycje w wodór oparty na odnawialnych źród łach energii i technologii przetwarzania odpadów komunalnych. W ciągu najbliższych ośmiu lat Orlen stworzy sieć ponad 100 stacji tankowania wodoru, z których będą mogli korzystać kie rowcy w Polsce, Czechach i na Słowacji. W Polsce powstanie ok. 57 stacji, na Słowacji ok. 26, a w Czechach ok. 28.

Autobus wodorowy jeździ po Wrocławiu

MPK Wrocław rozpoczęło testy autobusu wodorowego. Pojazd stworzyła Grupa Polsat Plus. Autobus ładuje się w 15 minut i na jednym ładowaniu może przejechać nawet 450 km, czyli jeździć dwa dni.

stworzyli polscy konstruktorzy i inżynierowie we współpracy z partnerami z Europy i całego świata. Może pomieś cić 93 pasażerów. Ma 37 miejsc siedzących, klimatyzację, internet 5G oraz sześć gniazdek ładowania USB. Grupa Polsat zamierza zbudować fabrykę takich autobusów w Świdniku. Podpisała już z Mostostalem Puławy umowę na budowę fabryki. Będzie ona mogła stworzyć 100 autobusów rocznie. Fabryka ma być gotowa w przyszłym roku.

NesoBus

Wodór pochodzący z biorafinerii w Trzebini będzie napędzał ogniwa autobusu zeroemisyjnego testowanego w krakowskiej komunikacji miejskiej. Po pełnym zatankowaniu będzie mógł on przejechać do 350 km.

Bratysława stawia na wodór

komunikacji miejskiej z Bratysławy pod pisało umowę na zakup czterech Solarisów Urbino 12 hydrogen. Będzie to pierwsza flota autobusów wodoro wych nie tylko w Bratysławie, ale w ogóle na Słowacji. DPB zawarło z producentem umowę ramową, zgodnie z którą finalna transza może wynieść nawet 40 autobusów wodorowych. Termin realizacji produkcji pierwszych czterech Urbino 12 hydrogen to lipiec przyszłego roku. Sercem pojazdu Urbino 12 hydrogen jest zestaw ogniw paliwo wych o mocy 70 kW, pełniących funkcję miniaturowej elektro

Przedsiębiorstwo

wni wodorowej na pokładzie pojazdu. W skład całego układu wodorowego wchodzą także urządzenia pomocnicze, odpo wiadające m.in. za dostarczanie wodoru i powietrza pod odpo wiednim ciśnieniem, recyrkulację pierwiastka, który nie został zużyty wcześniej, a także za utrzymanie odpowiedniej i stabil nej temperatury ogniw podczas pracy. Ogniwo paliwowe wytwarza energię elektryczną w trakcie użytkowania pojazdu, która jest przekazywana bezpośrednio do układu napędowego. Wodór gromadzony jest w postaci gazowej w najnowocześniej szych, kompozytowych zbiornikach na dachu autobusu.

Volkswagen w Norwegii przechodzi na elektryki

Od 1 stycznia 2024 r.Volkswagen przestanie sprzedawać w Norwegii samochody benzynowe, wysokoprężne i hybrydowe.

to, że Volkswagen przejdzie na w pełni elektryczne samo chody osobowe na dwa lata przed celem władz, zgodnie z któ rym do końca 2025 r. wszystkie nowe samochody sprzedawane w Norwegii muszą być już beze misyjne. Obecnie tylko 18 proc. floty samochodowej w Norwegii stanowią pojazdy w pełni elek tryczne. Miejscowy Instytut Ekonomiki Transportu obliczył,

Oznacza

że 50 proc. floty samochodowej byłoby zelektryfikowane w 2036 r., gdyby wszystkie instrumenty i zachęty zostały zachowane w obecnym kształcie, w tym zerowy podatek VAT. Władze Norwegii zdecydo wały jednak, że od 1 stycznia przyszłego roku wprowadzi VAT na samochody elektryczne. Zdaniem instytutu spowoduje to, że flota samochodowa zostanie w pełni zelektryfikowa na prawdopodobnie w 2042 r.

Słowacki przewoźnik Dopravný podnik Bratislava (DPB) zdecydował o zakupie czterech autobusów wodorowych, które zostaną wyprodukowane przez firmę Solaris. Docelowo do stolicy Słowacji może trafić nawet 40 pojazdów Urbino 12 hydrogen.

Orlen testuje innowacyjne etykiety

W programie Orlen Skylight accelerator koncern testuje innowacyjną technologię elektronicznych etykiet cenowych PESL. Etykiety zasilane ogniwami perowskitowymi umożliwiają wykorzystanie algorytmów w celu dynamicznego zarządzania cenami i treścią promocyjną. Dzięki temu będzie możliwe dostosowanie cen produktów uwzględniające ich sezonowość, dostępność czy okresowe promocje.

Wyniki Unimotu

za I półrocze 2022 r. Unimot SA podał wyniki finansowe za I półrocze 2022 r. Skonsolidowane przychody grupy wyniosły w tym czasie 5889 mln zł, a skonsolidowana EBITDA skorygowana 159,5 mln zł, wobec 45,5 mln zł w I półroczu 2021 r. Zysk netto wyniósł 159,7 mln zł w stosunku do 46,8 mln zł w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Najednej

testowo ponad 150

etykiet PESL (ang. Perovskite Electronic

Label). Docelowo pilotaż obejmie montaż ponad 1,5 tys. etykiet. Są one zasilane poprzez dostęp do światła naturalnego lub sztucznego. Wyposażone są w dwu- lub trójkolorowy wyświet lacz, na którym można pokazać zarówno tekst, jak i grafikę. Zastosowane w tym rozwiązaniu zaawansowane ogniwo perowskitowe, ze względu na dużą wydajność pracy w sztucz nym świetle, nie musi zajmować dużej powierzchni. Ogniwo może zapewnić zasilanie etykiecie sklepowej przez wiele lat. Program Orlen Skylight accelerator jest skierowany do młodych spółek technologicznych z całego świata, posiadających goto we produkty i usługi wdrażające innowację m.in. w obszarze produkcji petrochemicznej, energetyki odnawialnej, procesów wewnętrznych czy obsługi klienta. Program działa już ponad rok. W tym czasie zrealizowano pięć rund naboru, w czasie których wpłynęło ponad 350 zgłoszeń od start-upów z Polski i zagranicy. W wyniku oceny nadesłanych zgłoszeń Orlen zde cydował się na realizację 16 wdrożeń pilotażowych.

WI półroczu

2022 r. wypracowaliśmy bardzo dobre wyniki finansowe i operacyjne, co w świetle wyzwań związanych głównie z wywołaną przez Rosję wojną w Ukrainie wymagało szybkiego i elastycznego podejścia do każdej pojawiającej się szansy rynkowej. Pomaga nam w tym wynajęty terminal przeładunkowy w Danii, dzięki któremu dywersyfikujemy źródła dostaw oleju napędowego i może my w pełni wykorzystać potencjał importu z innych kierun ków niż wschodni – powiedział Adam Sikorski, prezes zarządu Unimot SA. Główny wpływ na wyniki spółki miały trwająca wojna w Ukrainie i duża niepewność na rynkach globalnych oraz skutki wprowadzanych sankcji na Białoruś i Rosję, wzrost wolumenu sprzedaży oleju napędowego i biopaliw o 15 proc. r/r, do 855 tys. m sześc., oraz gazu LPG o 5 proc., do 118 tys. ton, w efekcie wzmożonego popytu, w tym ze strony klientów ukraińskich.

Kluczowym wydarzeniem w I półroczu 2022 r. było podpisanie umowy przedwstępnej dotyczącej przejęcia przez Grupę Unimot 100 proc. akcji Lotos Terminale, dzięki czemu Unimot stanie się niezależnym operatorem logistycznym posiadającym dziewięć terminali paliw oraz przejmie dwa zakłady produkcji asfaltów. Przejęcie spółki Lotos Terminale oznaczać będzie skokowy wzrost skali działalności i pozwoli na uplasowanie się grupy na trzecim miejscu na rynku magazynowania paliw oraz na drugim miejscu na rynku sprzedaży asfaltów.

Na koniec I półrocza 2022 r. grupa posiadała 102 stacje Avia, w tym 31 prowadzonych bezpośrednio przez spółkę oraz 71 franczyzowych, co oznacza, że w raportowanym okresie przyłączono do sieci Avia 17 stacji paliw. Unimot rozwija także współpracę z siecią SPAR, uruchamiając kolejne markety SPAR Express przy stacjach. Na koniec czerwca 2022 r. działało ich dziewięć. Na stacjach funkcjonujących w formacie sklepowym SPAR zaobserwowano ponad 20-procentowy wzrost sprze daży asortymentu, w związku z tym przygotowywane są plany dalszego rozwoju współpracy między sieciami. W I pół roczu 2022 r. przekroczony został również wolumen sprze daży 100 mln litrów paliw na stacjach Avia. Grupa Unimot ma ambicje utrzymania wolumenu sprzedaży na poziomie 20 mln litrów miesięcznie.

ze stacji w Warszawie Orlen zainstalował

zasilanych światłem sztucznym

Shelf

Wzrosło zużycie paliw

do pierwszego półrocza 2021 r. popyt na paliwa płynne w Polsce wzrósł o 9 proc., przy czym popyt na paliwa samochodowe był o 1 punkt procentowy mniejszy. Dla całego rynku paliw wzmocnieniem była rosnąca sprzedaż paliwa lotniczego dla odradzającej się turystyki. Głównymi elemen tami stymulującymi rynek paliw płynnych była rosnąca gospodar ka, wybuch wojny w Ukrainie i bardzo wysokie ceny paliw. Zapotrzebowanie na olej napędowy w pierwszym półroczu wyniosło 10,9 mln m sześc., z czego 3,6 mln m sześc. pochodzi ło z importu (33 proc.). Konsumpcja oleju napędowego była wyższa niż w I półroczu 2021 r. o 5 proc., a konsumpcja benzyn silnikowych o 13 proc. Kierowcy w Polsce kupili prawie 3,5 mln m sześc. tego gatunku paliwa – o 400 tys. m sześc. więcej niż w I półroczu 2021 r. Import benzyn zwiększył się o 31 proc. i wyniósł prawie 850 tys. m sześc. Wzrósł też popyt na gaz płynny LPG. Dynamika tego rynku była jednak nieco mniejsza niż w przypadku benzyn silnikowych, choć większa niż w przypadku oleju napędowego. Zapotrzebowanie na ten produkt było o 11 proc. większe niż przed rokiem i wynio sło ponad 2,4 mln m sześc. Autogaz stanowił w tej wielkości około 2 mln m sześc., co obejmowało około 65 proc. rynku benzyn sil nikowych (ok. 5 p.p. więcej niż w ub. r.). Tradycyjnie większość tego paliwa pochodziła z importu, a jego udział w zaopatrzeniu rynku wyniósł 90 proc. – o 8 p.p. więcej niż przed rokiem. Najbardziej dynamicznie zmienił się rynek paliwa lotniczego JET. W jego przypadku zużycie krajowe zwiększyło się o 150 proc. Cały popyt z rynku krajowego został zaspokojony przez rafinerie krajowe. W I półroczu 2022 r. na rynku krajowym ulokowano zbliżoną (choć nieco mniejszą) do wyniku ubiegłorocznego ilość lekkiego oleju opałowego. Sprzedaż LOO wyniosła 345 tys. m sześc., z czego import stanowił znikomą część. Jednocześnie zmalało też o 10 proc. zapotrzebowanie krajowe na ciężki olej opałowy. Ten gatunek paliwa, który do niedawna był liderem eksportu, zrównał się w tej kategorii obecnie z olejem napędowym, a w kraju jego zużycie stopniowo maleje. Ogółem konsumpcja sześciu głównych gatunków paliw (BS, ON, LPG, LOO, JET i COO) wzrosła o 9 proc. w stosunku do wyniku z I półrocza 2021 r. Z importu pochodziło 6,7 mln m sześc., co stanowiło 38 proc. wielkości rynku. Ilość paliw sprowadzonych z zagranicy przewyższyła ubiegłoroczną o 7 proc.

W stosunku

Elektromobilność – szanse i bariery

GŁóWNyM CZyNNIKIEM

Według

Europejskiej

Agencji Środowiska ok. 1/4 całkowitej emisji CO2 w UE w 2019 r. pochodziło z sektora transportu, z czego ponad 70 proc. z transportu drogowego. Unia zakłada osiągnięcie neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r. oraz redukcję emisji z roku 1990 o 55 proc. do 2030 r. Aby osiągnąć te cele, UE musi doprowadzić do szybkiego obniżenia emisji m.in. w segmencie pojazdów oso bowych. To oznacza ogromne zmiany w całym w sektorze paliwowym i ener getycznym oraz w zachowaniach konsu menckich. W 2021 r. Element Energy przeprowadził ankietę wśród ponad 14 tys. nabywców nowych samochodów na siedmiu rynkach europejskich obej mujących 80 proc. rejestracji nowych samochodów w Europie. Było to najwięk sze tego typu badanie w regionie. Wyciągnięto z niego kilka kluczowych wniosków.

Nieunikniony wybór

Z odpowiedzi nabywców nowych samo chodów wynika, że pojazdy z napędem elektrycznym (BEV) będą najczęściej kupo wane w Europie już od 2025 r. Szybki wzrost popytu jest wynikiem oczekiwanego obniżenia cen ich zakupu napędzanego przez spadające koszty produkcji akumu latorów litowo-jonowych oraz wprowadze nia na rynek pojazdów o niższych standar dach technicznych i – tańszych. Cena zakupu została określona jako naj ważniejszy czynnik przy podejmowaniu decyzji dotyczących wyboru układu

napędowego. Koszty eksploatacji, zasięg i dostęp do infrastruktury ładowania miały dla konsumentów drugorzędne znaczenie. Rządy mogą przyspieszyć popularyzację pojazdów elektrycznych, wspierając producentów pojazdów i zachęcając ich do produkcji tanich aut oraz nakładając wyższe podatki rejestracyjne na pojazdy z silnikiem spalinowym, tak jak to jest w Holandii i Norwegii. Polityka mająca na celu obniżenie kosztów pojazdów elek trycznych powinna zapewnić zrównanie cen zakupu w całym spektrum cenowym, w tym dla konsumentów o najniższych dochodach.

Konsumenci nie postrzegają e-paliw pozy skiwanych metodą syntetyczną oraz za pomocą energii elektrycznej i słonecznej jako atrakcyjnej alternatywy dla pojazdów elektrycznych, i to nawet w optymistycz

nych scenariuszach dotyczących ich przy szłych kosztów. Szacuje się, że całkowity koszt posiadania samochodu spalinowego będzie w roku 2030 o 23 proc. wyższy niż odpowiednika elektrycznego. E-paliwa nie przynoszą zatem korzyści konsumentom, a rządy powinny zamiast tego skoncen trować się na osiągnięciu najszybszego zrównania ceny pojazdów elektrycznych i spalinowych.

Infrastruktura ładowania musi nadążać za sprzedażą samochodów

Obecnie dostęp do usługi ładowania w ocenie ankietowanych nie wpływa znacząco na decyzje zakupowe. Jeśli jednak liczba punktów ładowania nie nadąży za wzrostem liczby pojazdów elektrycznych, może się to szybko zmie

nić. Konsumenci bez dostępu do łado warki w miejscu zamieszkania są średnio o 12 proc. mniej skłonni do zakupu pojazdu elektrycznego niż osoby mające do niej dostęp w domu. Obecnie dla większości nabywców nowych samocho dów w Europie nie stanowi to problemu, gdyż 85 proc. z nich ma dostęp do wydzie lonych miejsc parkingowych, przy czym 59 proc. – do prywatnego parkingu. Publiczna infrastruktura ładowania nie ogranicza obecnie popytu na pojazdy w pełni elektryczne, ale jej rozwój powi nien nadążać za sprzedażą. W wyniku wysokiego poziomu dostęp ności parkingów poprawa dostępu do infrastruktury ładowania nie spowoduje dodatkowego popytu na pojazdy elek tryczne. Jednak na rynkach takich jak hiszpański, gdzie możliwość korzystania zarówno z wydzielonych miejsc parkin gowych, jak i usług ładowania jest nie wielka, brak dostępu do prywatnego punktu ładowania lub ogólnodostępnej infrastruktury jest istotną przeszkodą na drodze do popularyzacji pojazdów elek trycznych.

Miejsce Polski

Aby sprostać wymaganiom Unii, Polska szybko powinna stać się ogromnym placem budowy nowych ładowarek. Jeden z kluczowych aktów proponowa nych przez Komisję Europejską to projekt rozporządzenia w sprawie paliw alterna tywnych (AFIR). Zgodnie z nim państwa członkowskie powinny zapewnić dla każdego samochodu całkowicie elektrycz nego (BEV) dostęp do minimum 1 kW mocy w publicznej infrastrukturze łado wania. Dla każdej hybrydy typu plug-in (PHEV) ma to być minimum 0,66 kW mocy. Oznacza to potrzebę szybkiego wzrostu liczby punktów ładowania. Do 2025 r. ma działać ich milion, a pięć lat później liczba ta powinna się zwiększyć do 3 mln. Obecnie – ze względu na niewielką flotę samochodów z napędem elektrycznym – Polska może sprostać wymogom Unii. W marcu 2022 r. moc zainstalowana w sieci ogólnodostępnej infrastruktury ładowania wynosiła 77 MW – o 39 MW więcej, niż przewiduje projekt. Jednak biorąc pod uwagę prognozy dotyczące rozwoju floty BEV i PHEV, już w 2025 r. moc stacji ładowania funkcjonujących

w Polsce powinna wzrosnąć do 435,8 MW, w 2030 r. do 1383,5 MW, a w 2035 r. – do 2613,1 MW. Oznacza to konieczność znacznego podwyższenia mocy. Konieczne jest również znaczne zwięk szenie liczby stacji ładowania funkcjonu jących wzdłuż Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T. Obecnie ich łączna moc wynosi 19,7 MW. W perspektywie najbliższych lat ich moc powinna zostać podwyższona: do 2025 r. sześciokrotnie, do 2030 r. osiemnastokrotnie, a do 2035 r. aż trzydziestoczterokrotnie.

Progi i bariery

Sprostanie tym wymogom stanowi olbrzymie wyzwanie. Pod koniec czerw ca 2022 r. w Polsce funkcjonowało ok. 2,2 tys. ogólnodostępnych stacji ładowa nia (ok. 4,3 tys. punktów), a park samo chodów z napędem elektrycznym liczył

ok. 52 tys. W ostatnich latach w Polsce odnotowuje się trend zdecydowanie szybszego rozwoju floty EV względem tempa rozbudowy sieci stacji ładowania. Stwarza to ryzyko niedoboru ładowarek, a bez odpowiedniej liczby stacji elektry fikacja polskiej floty pojazdów na skalę masową nie będzie możliwa. Rozwój infrastruktury ładowania opóźnia wiele barier. Jedną z największych sta nowią procedury przyłączania stacji ładowania do sieci operatorów systemów dystrybucji. Czas oczekiwania na wybu dowanie przyłącza to średnio rok-dwa lata, a w niektórych przypadkach nawet trzy lata. Do tego dochodzą niekorzyst ne warunki przyłączeniowe i wskazywa nie punktów przyłączenia w znacznej odległości od stacji, a także przenoszenie na operatorów kosztów budowy stacji transformatorowych i przyłączy. Brakuje też przygotowania infrastruktury ener getycznej przy autostradach i drogach szybkiego ruchu pod kątem odpowied niej mocy.

OPR. MIROSŁAW MIKULSKI

Na podstawie raportów przygotowanych przez PSPA „Elektromobilność: Czy to jedyna droga?” oraz „AFIR na horyzoncie. Jak przyspieszyć rozbudowę ogólnodostępnej infrastruktury ładowania w Polsce?”

Z raportu przygotowanego przez PSPA wynika, że popyt na całkowicie elektryczne samochody wzrośnie w Europie do ok. 50 proc. w 2030 r. i do ok. 70 proc. w 2040 r. Skąd ten optymizm? Widzimy coraz większe przyspieszenie rozwoju sektora elektro mobilności w Europie. Dotyczy to również Polski. W raporcie „Elektromobilność: Czy to jedyna droga?” rozważyliśmy kilka scenariuszy. Scenariusz realistyczny zakłada, że od 2025 r. euro pejski popyt na nowe samochody całkowicie elektryczne (BEV), który w 2020 r. stanowił ok. 5 proc., przewyższy popyt na pojaz dy wyposażone w inne układy napędowe. Do roku 2030 osiągnie ok. 50 proc., a do 2035 r. między 54 proc. a 91 proc. całkowitego popytu na nowe samochody, w zależności od państwa człon kowskiego. W przypadku hybryd typu plug-in (PHEV) popyt do 2025 r. może wzrosnąć do 20 proc., a następnie do 2050 r. zmniej szyć się do 10 proc. By jednak ten scenariusz stał się faktem,

konieczne jest spełnienie rynkowych prognoz dotyczących kosztów nabycia. Kluczowym czynnikiem wpływającym na decyzje zakupowe pozostaje niezmiennie cena pojazdu, którą w głównej mierze determinuje koszt akumulatorów trakcyjnych. Z raportu wynika, że koszty produkcji pojazdów BEV zostaną obniżone o 25 proc., a do 2028 r. ceny zakupu pojazdów elek trycznych i spalinowych zrównają się we wszystkich segmentach. W latach 2010-2021 koszt wyprodukowania najdroższego ele mentu w pojeździe typu BEV – baterii – spadł o 89 proc., a w latach 2020-2030 możemy oczekiwać redukcji o 58 proc., co w połącze niu z unijnymi i lokalnymi regulacjami przyczyni się do dalszego przyspieszenia rozwoju elektromobilności.

Czy wprowadzenie zakazu rejestracji w Unii Europejskiej nowych pojazdów z napędem spalinowym po roku 2035 jest realne? Nie ma już odwrotu od elektryków w UE?

Unia Europejska od lat sygnalizowała taką strategię. Rozwój elektromobilności to trend globalny, odnotowywany nie tylko w UE. Potwierdzenie dążenia do ograniczenia rejestracji samo chodów spalinowych stanowi m.in. w deklaracja z COP26 w Glasgow czy strategie wielu innych krajów, np. Norwegii (w tym przypadku mówimy nawet o 2025 r.) oraz USA (2035 r. według rozporządzenia wykonawczego 14057 prezydenta Joe Bidena). W samej UE, jeszcze przed rozpoczęciem prac nad nowelizacją rozporządzenia o standardach emisyjnych dla pojazdów osobowych i lekkich dostawczych, niektóre państwa planowały wykluczenie sprzedaży nowych samochodów

linowych w 2035 r. lub wcześniej, w tym: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Niemcy czy Włochy.

Jakie to będzie miało konsekwencje dla sektora paliwowego w Polsce? O ile spadnie produkcja i sprzedaż paliw w naszym kraju?

Zakładamy, że porównywalne do skutków, jakie rozwój elektro mobilności przyniesienie dla rynku paliw na całym świecie.

że flota samochodów całkowicie elektrycznych w Polsce, pomi mo trudnej sytuacji na polskim i europejskim rynku motoryza cyjnym, w ciągu trzech kolejnych lat powiększy się ponad 14-krotnie, z 20 tys. do 290 tys. Udział pojazdów zeroemisyjnych w sprzedaży wszystkich nowych pojazdów osobowych może przekroczyć 10 proc. już w 2024 r. Obecnie przygotowujemy aktualizację raportu, uwzględniającą obecną sytuację rynkową oraz gospodarczą.

Długoterminowo popyt na benzynę i diesla spadnie również w Polsce. Na podstawie danych ujętych w raporcie BNEF „Electric Vehicle Outlook 2022” pojazdy elektryczne wszystkich typów już teraz redukują poziom popytu na ropę na poziomie ekwi walentu 1,5 mln wielkość dziennie. To równowartość 3 proc. łącznego zapotrzebowania na ten surowiec. Stopień redukcji znacznie wzrośnie wraz z rozwojem floty EV.

Jakie wnioski wypływają z tego dla właścicieli stacji benzyno wych?

Na pewno warto dywersyfikować rodzaj prowadzonej działal ności i inwestować w infrastrukturę ładowania. Z takiego zało żenia wychodzą zresztą największe koncerny paliwowe i polskie, i zagraniczne, rozwijając sieci ogólnodostępnych ładowarek. Na podstawie opracowanego przez PSPA raportu „Polish EV Outlook 2022” największym w Polsce operatorem stacji łado wania (obok GreenWay Polska) jest Orlen Charge. Już teraz stacje paliw są jedną z najpopularniejszych lokalizacji ładowa rek. Ich udział wynosi 11 proc. Ponadto stacje paliw są najczęś ciej lokowane w atrakcyjnych miejscach o znacznym natężeniu ruchu, co może przekładać się na odpowiednio wyższy popyt na usługi ładowania i płynące z tego tytułu przychody.

Jakie są realne perspektywy rozwoju elektromobilności dla Polski do roku 2030 i 2035?

Prognozę rozwoju polskiego rynku elektromobilności przed stawiliśmy w raporcie „Polish EV Outlook 2022”. Wynika z niej,

Jest pan zadowolony z tempa rozwoju elektromobilności w Polsce?

W Polsce niezbędne instrumenty wspierające rozwój zeroemi syjnego transportu są zazwyczaj wprowadzane późno i często w formie dalekiej od optymalnej. Przykładem jest ostatnia nowe lizacja ustawy o elektromobilności, która obowiązuje od grudnia 2021 r., mimo że konieczność zmiany niektórych przepisów była oczywista już od momentu wejścia ustawy w życie, czyli od roku 2018. Nowelizacja stanowiła krok w dobrym kierunku, jednak polskie prawo wciąż wymaga optymalizacji, m.in. w zakresie wspomnianych już kwestii związanych z infrastrukturą ładowania. Pozytywnie należy ocenić wprowadzenie programów wsparcia takich jak „Mój Elektryk”, „Zielony Transport Publiczny” czy pro gramu przeznaczonego dla operatorów stacji ładowania. W kon tekście przyspieszenia rozwoju elektromobilności konieczne jest jednak zapewnienie ciągłości obowiązywania subsydiów. Przed Polską wciąż stoją jeszcze inne wyzwania, które jak do tej pory nie zostały w żaden sposób uregulowane. W kontekście zapo wiadanego zakazu sprzedaży samochodów spalinowych, który zacznie obowiązywać w UE w 2035 r., konieczne jest przygoto wanie przepisów, które ograniczą import do Polski najstarszych pojazdów. W przeciwnym razie narazimy się na niekontrolowany napływ wysokoemisyjnych samochodów, których na skalę maso wą będą się pozbywać kierowcy w krajach Europy Zachodniej. Priorytetem na najbliższe lata będzie bez wątpienia infrastruk tura ładowania – w tym obszarze konieczne jest wsparcie zarów no inwestycyjne, jak i regulacyjne.

Czy można to przyśpieszyć? Czego brakuje ze strony rządu? Konieczne są działania, które przyspieszą wzrost liczby stacji ładowania, zwłaszcza o dużej mocy, w szczególności optymali zacja prawa. Obecnie PSPA wraz z partnerami branżowymi przygotowuje propozycję projektu specustawy, której celem jest pokonanie największych barier opóźniających rozbudowę infra struktury ładowania. W projekcie zostaną przedstawione kon kretne rozwiązania regulacyjne. Postulaty zostały podzielone na trzy obszary. Pierwszy z nich to ułatwienia i zachęty dla OSD

korzyść aut elektrycznych, a wyrównanie TCO może nastąpić nawet przed upływem roku eksploatacji.

Czy warto będzie przesiąść się na tzw. elektryka przy obecnych cenach prądu?

Na rynku rosną zarówno ceny energii elektrycznej, jak i paliw konwencjonalnych. Mimo wszystko koszty eksploatacyjne samo chodów elektrycznych pozostają znacznie niższe niż spalinowych. Dla przykładu, przejechanie 100 km kompaktowym samochodem

w zakresie realizacji inwestycji z obszaru elektromobilności. Obszarem drugim są przepisy związane z przyłączeniem do sieci urządzeń ogólnodostępnej infrastruktury ładowania, trzecim zaś – przepisy związane z lokalizacją ogólnodostępnej infrastruktu ry ładowania na miejscach obsługi podróżnych (MOP).

Ilu Polaków będzie stać na samochód za 100-200 tys. zł? Obecnie najwięcej samochodów z napędem elektrycznym – ok. 23 proc. całej polskiej floty – zarejestrowano w Warszawie. Co z resztą Polski?

Koszty nabycia samochodów elektrycznych na polskim rynku można istotnie obniżyć dzięki dotacjom z programu „Mój Elektryk”. Odbiorcy indywidualni mogą liczyć na dopłatę do 18,75 tys. lub nawet 27 tys. zł, jeśli posiadają Kartę Dużej Rodziny. Odbiorcy instytucjonalni mogą zyskać od 27 tys. zł (samochody osobowe) do nawet 70 tys. zł (samochody dostawcze do 3,5 t).

Ceny samochodów elektrycznych faktycznie pozostają wyższe niż ich spalinowych odpowiedników, ale dzięki subsydiom nabycie pojazdu zeroemisyjnego naprawdę może się opłacać. Podstawowym czynnikiem, który powinno się uwzględniać przy zakupie samochodu, nie jest cena w salonie, lecz TCO, czyli całkowity koszt posiadania, stanowiący sumę nakładów na pojazd w danym czasie. Uwzględnia on nie tylko koszt zakupu, ale także eksploatacji, w tym paliwa, serwisu czy ubezpieczenia. To kluczowy element, który potwierdzają nasze analizy, choćby te zawarte w badaniu „ELAB Miasto Czystego Transportu”, które jednoznacznie wskazują, że TCO w przypadku samochodów elektrycznych jest bardziej opłacalny niż w odniesieniu do pojazdów spalinowych. W praktyce różnice, w zależności od modelu, mogą wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych na

benzynowym zużywającym na tym dystansie ok. 8 litrów paliwa kosztuje ponad 50 zł. W przypadku porównywalnego pojazdu elektrycznego zasilanego z gniazdka w taryfie nocnej (to wciąż najpopularniejszy sposób uzupełniania energii wśród użytkowni ków EV w Polsce) pokonanie takiego dystansu wiąże się z wydat kiem mniej niż 8 zł. Co to oznacza? Wybierając „elektryka” przy przebiegu 50 tys. km oszczędzamy 23,6 tys. zł, a przy 100 tys. km – 47 tys. zł. A do tego można doliczyć wyższą niezawodność, niższe koszty serwisu czy też korzyści wynikające z takich przywi lejów jak np. prawo do darmowego parkowania w płatnych strefach. W polskich realiach samochody elektryczne to samochody „na węgiel”, ponieważ aż 70 proc. energii elektrycznej produkowa nej w naszym kraju pochodzi z węgla. Jak to się ma do ekologii? Z wyliczeń organizacji Transport & Environment, która przygo towała analizę cyklu życia (LCA – life-cycle assessment) samo chodu elektrycznego (dotyczy to także baterii), benzynowego i diesla, wynika, że nawet w Polsce, gdzie gros energii pochodzi z węgla, samochód elektryczny powoduje emisję o 29 proc. mniejszą niż spalinowy. T&E wskazała także, że BEV spłacają swój „dług emisyjny”, powstały w procesie produkcji akumula tora trakcyjnego, nawet po ponad roku funkcjonowania, zapo biegając wydzielaniu około 30 ton dwutlenku węgla w porów naniu z samochodem spalinowym. Ekologiczność i wyższość BEV nad ICE (Internal Combustion Engine – silnik spalinowy) potwierdziła również Międzynarodowa Rada ds. Czystego Transportu (ICCT – International Council on Clean Transportation), badająca cały cykl życia samochodu osobowego: od momentu pozyskania materiałów do budowy (np. akumulatorów czy sil ników spalinowych), poprzez ładowanie/tankowanie (związane

z wydobyciem zarówno ropy naftowej, jak i węgla trafiającego do elektrowni) i eksploatację aż do utylizacji pojazdu. Wnioski ICCT jasno wskazują, że całościowa emisja dwutlenku węgla zmierzona dla aut elektrycznych jest zawsze mniejsza i nie ma znaczenia część świata, w której auto jest eksploatowane.

Czy wystarczy energii dla wszystkich samochodów elektrycz nych? Skąd wziąć dodatkowe megawaty? Co z sieciami przesy łowymi prądu?

publicznej przeprowadzonego wśród użytkowników samocho dów z napędem elektrycznym, z prywatnych źródeł energii korzysta 83 proc. Znaczna liczba użytkowników EV (przede wszystkim osób fizycznych użytkujących swoje pojazdy do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą) nie zdecy duje się przy tym na inwestycję w prywatną stację ładowania, uzupełniając energię w akumulatorze pojazdu za pomocą gniazda sieciowego lub siłowego. 45 proc. respondentów badania EV Klub Polska posiada wallboxa, a chęć zakupu takie

W najnowszym wydaniu cyklicznego raportu PSPA „Polish EV Outlook” prezentujemy kilka scenariuszy odnoszących się do zapotrzebowania elektroenergetycznego w związku z dynamicz nym rozwojem elektromobilności w Polsce w latach 2022-2040. Zgodnie z raportem IEA „Global EV Outlook 2022”, w scenariuszu APS zakłada się wzrost popytu na energię elektryczną do 143,6 tys. GWh w 2025 r. i do 521,9 tys. GWh w 2030 r. Z kolei według przewidywań organizacji branżowej ChargeUp Europe ładowanie pojazdów z napędem elektrycznym ze stacji ogólno dostępnych zwiększy zużycie energii elektrycznej do ponad 10,1 TWh do 2025 r. oraz do ponad 33,6 TWh do roku 2030. Łączne zapotrzebowanie energetyczne na potrzeby ładowania EV (ze źródeł publicznych i prywatnych) do 2030 r. wyniesie 96 TWh, czyli 3 proc. prognozowanej całej produkcji energii na Starym Kontynencie. Tym samym rozwój elektromobilności nie wpłynie w znaczny sposób na wzrost zapotrzebowania energetycznego.

Ile nowych ładowarek musimy zbudować do 2035 r.? W kolejnych latach można spodziewać się dynamicznego roz woju infrastruktury. Najwięcej nowych punktów ogólnodostęp nych zostanie uruchomionych w Polsce w latach 2024-2026. W 2030 r. łączna liczba ogólnodostępnych punktów ładowania w Polsce przekroczy 100 tys., a w roku 2037 – 150 tys. Należy też podkreślić, że polski potencjał w zakresie prywatnej i pół prywatnej infrastruktury ładowania wyniesie 90-115 tys. punk tów do 2025 r. Niezależnie od zdecydowanego wzrostu znacze nia infrastruktury ogólnodostępnej, w ciągu kolejnej dekady zdecydowana większość sesji ładowania będzie odbywać się nadal w domu lub w zakładach pracy. Na podstawie raportu EV Klubu Polska, w którym zaprezentowano wyniki badania opinii

go urządzenia w niedalekiej przyszłości zadeklarowało kolejne 32 proc. ankietowanych.

Co z samochodami ciężarowymi? Jakie będzie paliwo przyszło ści dla ciężarówek?

Elektromobilność jest kierunkiem, o którym mówi się głównie w kontekście pojazdów osobowych. Na drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej nie można jednak pomijać segmen tu samochodów ciężarowych, zaliczającego się do największych emitentów CO2 – odpowiada on za niemal 20 proc. emisji z transportu w UE. Sektor ten jest szczególnie istotny z perspek tywy Polski, która posiada największą flotę ciężarówek w Europie (co piąty pojazd o DMC powyżej 3,5 t w UE zarejestrowany jest w Polsce) i obsługuje niemal jedną trzecią unijnych przewozów towarowych. Branża transportowa należy do najważniejszych gałęzi polskiej gospodarki – funkcjonuje w niej 125 tys. pod miotów zatrudniających ok. 750 tys. osób i generuje ona 6 proc. PKB. Sektor TSL (transport – spedycja – logistyka) ma strategicz ne znaczenie dla całego rynku, gdyż stanowi nieodłączny ele ment każdej działalności gospodarczej, co obliguje Polskę do objęcia aktywnej roli w jego dekarbonizacji. Obszar ten znaj duje się jednak w bardzo wczesnej fazie elektryfikacji. Postęp w tym zakresie opóźnia wiele barier, które w segmencie pojaz dów lekkich zostały już częściowo pokonane. Czasu na wdro żenie instrumentów przyspieszających elektryfikację drogowe go transportu ciężkiego jest coraz mniej – już wkrótce każde państwo członkowskie będzie musiało wypełnić cele związane z rozbudową infrastruktury eHDV, które wyznacza projektowa ne obecnie rozporządzenie AFIR.

ROZMAWIAŁ MIROSŁAW MIKULSKI

Drogado elektromobilności

Wszybko rośnie liczba pojazdów napędzanych prądem. Jest ich już ok. 30 tys. Choć to liczba śladowa w porównaniu z pojazdami spalinowymi, to co roku jest ich o kilka dziesiąt procent więcej. Rozwija się rów nież infrastruktura do ich ładowania. Pod koniec maja w Polsce działało 2190 stacji (4253 punkty). 39 proc. z nich to stacje szybkiego ładowania prądem stałym (DC), a 71 proc. – wolne ładowarki prądu prze miennego (AC) o mocy mniejszej lub równej 22 kW. Co miesiąc na mapie kraju przybywa kilkadziesiąt nowych punktów.

W Polsce

Jaką ładowarkę wybrać?

Na początku musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, do czego ma nam służyć ładowarka – do celów prywatnych, łado wania aut firmowych i flotowych czy do świadczenia usług komercyjnych. Najprostsze, wolne ładowarki prądu prze miennego (AC) do użytku własnego typu Wallbox, które można przyczepić do ściany domowego garażu, kosztują 2-3 tys. zł. Na rynku jest coraz więcej pro ducentów tego typu urządzeń, także z Polski, więc można przypuszczać, że będą one taniały. Tego typu sprzęt nie nadaje się jednak do użytku komercyjnego. Do biur i hoteli najlepszym rozwiązaniem są ładowarki półszybkie prądu przemien nego (AC) o mocy 11-22 kW. W tych miejscach szybkość ładowania nie jest bowiem problemem. Goście hotelowi i pracownicy biur zostawiają zwykle swoje samochody na parkingu na kilka godzin, a to wystarczy, żeby naładować ich bate

rie na sto procent. Ważniejsza od szybkości jest dostępność. Chodzi o to, żeby miejsc przy stosowanych do ładowania było kilka lub kilkanaście i każdy gość hotelowy lub pracownik korporacji mógł bez problemu podpiąć swój samochód do ładowarki i nie zastanawiał się, kiedy go przestawić, aby udostępnić stanowisko innym. Poza tym w tego typu urządzeniach bateria samochodu ładuje się w stu procentach, a w ładowarkach szybkich tylko w 80 proc. Ładowarki półszybkie można już kupić za 5-7 tys. zł. Mają niewielkie rozmiary, ważą tylko 2-4 kg i można je umieścić na ścianie garażu. Niektóre modele można podłączyć do zwykłego gniazda i ładować z maksymalną mocą 3-4 kW, jednak jeśli zwiększy się moc przyłączeniową budyn ku, to samo urządzenie będzie gotowe do ładowania samochodu z mocą aż 22 kW. Oprogramowanie niektórych z nich umożliwia też ładowanie pojazdu elektrycznego ekologiczną energią pochodzącą z domowych paneli fotowol

taicznych, tur bin wiatro wych lub mie szanką energii z paneli i sieci. Droższe mode le, do użytku typowo komercyj nego, które są odporne na trudne warunki atmosferyczne i można je postawić w miejscach publicznych, to koszt 15-22 tys. zł. Pojawiają się również rozwiązania pośrednie czyli Wallboxy dwustanowiskowe, dzięki którym można ładować jedno auto z mocą 50 kW, a dwa kolejne z mocą po 25 kW. Koszt takiego urządzenia to ok. 65 tys. zł. To rozwiąza nie pośrednie między ładowarkami półszybkimi i szybkimi i bardzo dobra propozycja dla hoteli i firm. Na stacjach paliw lub w miejscach poło żonych w pobliżu autostrad lub ruchli wych dróg stawia się głównie szybkie ładowarki prądu stałego (DC). Ich moc szybko rośnie. Jeszcze niedawno miały one 50 kW, a obecnie ich moc to

OD 2035 R. W UNII EUROPEJSKIEJ NIE BęDZIE MOŻNA KUPIć NOWEGO SAMOCHODU SPALINOWEGO, A NAWET HyBRyDOWEGO. POLSKA MUSI Być PRZyGOTOWANA NA TO WyZWANIE. PRODUCENCI POWINNI ZDąŻyć Z PRZESTAWIENIEM PRODUKCJI, ALE DUŻyM PROBLEMEM MOŻE OKAZAć SIę BRAK ODPOWIEDNIEJ INFRASTRUKTURy DO ŁADOWANIA POJAZDóW ELEKTRyCZ NyCH. INWEST yCJE W STACJE ŁADOWANIA MOGą OKAZAć SIę DOBRyM BIZNESEM.

100-150 kW lub więcej. Dzięki temu łado wanie samochodu trwa bardzo krótko. Cena takiego urządzenia z dwoma gniaz dami do ładowania to co najmniej 100 tys. zł. To równowartość sześciu czy siedmiu wolniejszych ładowarek, ale też marżowość w tym przypadku jest większa. Większa też niż w przypadku sprzedaży paliw płynnych na tradycyjnych stacjach benzynowych. Przy obecnych cenach za sprzedaż kilowatogodziny prądu z łado warek AC uzyskamy 1-1,40 zł, a tę samą kilowatogodzinę z ładowarki DC sprze damy za 2-2,40 zł. W pierwszym przypad ku, czyli ładowarek zainstalowanych w hotelach czy biurowcach, nie chodzi

Jeśli mamy odpowiednie łącze i wystar czy wykonać tylko drobne prace pole gające na zainstalowaniu wewnętrznej linii zasilającej, to czas inwestycji wyno si dwa-trzy miesiące. W przypadku stacji DC trwa to dłużej – od sześciu do 12 miesięcy. To głównie ze względu na wydłużony czas oczekiwania na łado warki i wiele różnych formalności, m.in. konieczność dopuszczenia do eksploa tacji przez Urząd Dozoru Technicznego oraz umieszczenia znaków drogowych informujących o stacji. Z tego powodu zawsze radzimy naszym klientom, żeby w przypadku ładowarek półszybkich (AC) zakładali, że czas realizacji inwestycji to

ruszył na początku stycznia 2022 r., a fun dusze na szybkie ładowarki DC powyżej 150 kWh skończyły się po dwóch tygo dniach. Pieniędzy na mniejsze ładowarki starczyło do końca marca. To pokazuje, że warto powtórzyć ten program. A im więcej jest stacji ładowania, tym szybciej przyby wa samochodów elektrycznych. Przy wyborze ładowarki nie należy kie rować się tylko ceną. Warto zwrócić uwagę na jej producenta. Musi to być sprawdzona firma. Ważny jest też system zarządzania ładowarką i współpraca z firmą, która to robi. Nie warto iść na skróty, bo w razie awarii i braku szybkie go serwisu dużo na tym tracimy. Ważne jest też, aby nasz punkt ładowania był widoczny na mapach, ponieważ posia dacze samochodów elektrycznych korzy stają głównie z różnych aplikacji telefo nicznych i dzięki nim lokalizują ładowar ki. Z punktu widzenia właściciela stacji ważne jest, aby być widocznym w apli kacji nie tylko jednego operatora czy dostawcy usług, ale wielu.

Nowe wyzwania

jednak o zarobek. To tylko uzupełnienie naszego biznesu, które pozwala przyciąg nąć nowych klientów.

Jak zacząć zarabiać?

Zanim zdecydujemy się założyć stację ładowania, musimy zrobić audyt przyłą cza prądu w naszym obiekcie i zoriento wać się u dostawcy energii, czy można zwiększyć jego moc. Wtedy możemy zaplanować liczbę oraz moc ładowarek. Czas realizacji takiej inwestycji zależy bowiem w dużej mierze właśnie od tego.

trzy-sześć miesięcy, a w przypadku łado warek DC ok. 12 miesięcy. Długi czas oczekiwania na nowe urządzenia wyni ka z dwóch przyczyn – perturbacji w dostawie mikroprocesorów oraz zwięk szonego zapotrzebowania na ładowarki w Europie Zachodniej oraz w USA. Tam następuje wprost lawinowy przyrost oddawanych do użytku stacji ładowania. Obecnie trudno określić, kiedy nastąpi zwrot kosztów poniesionych na zainstalo wanie ładowarki. Zależy to głównie od lokalizacji i liczby klientów. Moim zdaniem zwrot nakładów następuje mniej więcej po pięciu latach. Inwestycje można sfinanso wać poprzez leasing, ale też z funduszy rządowych. Mam nadzieję, że po tegorocz nym sukcesie programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, który przyznawał dotacje na budowanie stacji ładowania pojazdów elektrycznych, w kolej nych latach będą podobne programy. W pierwszym naborze można było dostać dotację w wysokości nawet do 50 proc. całości kosztów! Nie więc dziwnego, że chętnych było więcej niż pieniędzy. Program

Tradycyjne stacje benzynowe nie znikną z Polski po roku 2035. Trzeba je będzie tylko przebudować. Zmienią się proporcje i zamiast jednego czy dwóch dystrybu torów do paliw będą tam stały ładowar ki elektryczne. Będziemy musieli zbudo wać kilkadziesiąt, a może nawet kilkaset tysięcy ładowarek. Nie tylko na stacjach, ale także w biurach, na osiedlach miesz kaniowych i w domach. Sądzę, że może my temu sprostać, choć bez wsparcia państwa się nie odbędzie. Jest ono konieczne przy budowie superszybkich ładowarek, których koszt sięga obecnie kilkuset tysięcy złotych. Do tego docho dzą koszty przyłączy i przesyłu prądu. To naprawdę duże koszty i prawdziwe wyzwanie dla Polski, bo trzeba będzie przebudować całą infrastrukturę. Wąskim gardłem jest właśnie kwestia infrastruk tury technicznej i nadrobienie wielolet nich zaległości. Wsparcie ze strony rządu musi więc iść równolegle i polegać na pomocy w budowaniu stacji ładowania oraz infrastruktury.

PRZEMySŁAW K AŁDOńSKI, pełnomocnik zarządu EVplus sp. z o.o., która zajmuje się kompleksową obsługą w zakresie elektromobilności

SZ tUCZNA INtELIGENCJA

dba o bezpieczeństwo na stacjach paliw

MAMy NADZIEJę, ŻE JUŻ W NIEDALEKIEJ PRZySZŁOŚCI SZTUCZNA INTELIGENCJA ZADBA O BEZPIECZEńSTWO NA STACJACH PALIW. TyMCZASEM STACJE I MAGAZyNy PALIW W POLSCE

OBIEKTAMI BARDZO BEZPIECZNyMI I W OSTATNICH LATACH BARDZO RZADKO DOCHODZI W NICH DO WyPADKóW. TO DLATEGO, ŻE NAD ICH BEZPIECZEńSTWEM CZUWA CAŁy SZTAB LUDZI, Są WDROŻONE ODPOWIEDNIE PROCEDURy ORAZ SPECJALIST yCZNE URZąDZENIA, KTóRE SZyBKO INFORMUJą O POTENCJALNyCH ZAGROŻENIACH.

W W latach

90. w wyniku zaostrzających się prze pisów powstało w Polsce zapotrzebowanie na różnego rodzaju systemy, które informo wałyby o wyciekach na stacjach paliw. Jedne były prostsze, inne bardziej skomplikowane, ale po latach postęp technologiczny widać gołym okiem. Wpłynęło na to wiele czynników, takich jak wejście Polski do Unii Europejskiej oraz niektóre wypadki, które pokazywały, że jakiś element na stacji nie jest prawidłowo eksploatowany lub zabezpieczony. Dwadzieścia, trzydzieści lat temu w bazach paliw przeważały skomplikowane systemy produkcji niemieckiej lub francuskiej, które kosztowały majątek. Po kilku dekadach ich niezawodność pozostawiała jednak wiele do życzenia, a obsłu ga stała się ekonomicznie nieuzasadniona. Naturalną konse kwencją była wymiana tych urządzeń na nowe, bardziej zaawansowane technologicznie. Urządzenia do zabezpieczenia obiektów, które magazynują materiały wybuchowe lub łatwopalne, produkowane są przez wielu producentów na całym świecie. Jeśli chodzi o zabezpie

czanie wycieków i pomiar ilości pro duktów, to na stacjach paliw obec nie dominują głównie firmy ame rykańskie, z kolei bazy paliw chronią przeważnie rozwiązania niemieckie. My, Polacy, nie mamy się jednak czego wstydzić, ponieważ wiele z tych urządzeń korzysta/współpracuje z pro dukowanymi przez naszą firmę czujnikami, które swoją niezawodnością i dobrą ceną zapracowały sobie na świetną opinię na rynku polskim. W obec nych czasach już nie wystarczy, że zapali się czerwona lampka z napisem „alarm”. Potrzebujemy precyzyjnej informacji o tym, co się stało i gdzie, jaki jest stopień zagrożenia i czy możemy w rejon wycieku wysłać ludzi. To właśnie może określić sztucz na inteligencja, którą obecnie tworzymy.

Sztuczna inteligencja, czyli jeden wspólny organizm Choć wiele z zagranicznych urządzeń wykorzystywanych w Polsce korzysta z naszych czujników, chcieliśmy połączyć je w jeden duży organizm i ze sobą zintegrować. Pierwszym krokiem były skonstruowane przez nas centrale Tank Ranger, które umożliwiały integrację na poziomie hardware'u i pozwa lały odmiennym urządzeniom różnych producentów „dogady wać się” między sobą. Firma 2AK wprowadziła je na rynek kilka lat temu. Chcieliśmy, aby inwestorzy, którzy modernizują swoje obiekty, nie musieli wydawać dodatkowych pieniędzy na cał kowitą wymianę urządzeń, tylko na modernizację systemów już istniejących. Aby tego dokonać, przygotowaliśmy dodatko we czujniki oraz interfejsy komunikacyjne i udało się: stare działało z nowym perfekcyjnie. Kiedy tego dokonaliśmy w kilku bazach paliw, okazało się, że mamy na tyle dużą wiedzę na temat systemów monitorujących wycieki, że postanowiliśmy przygotować do tego warstwę oprogramowania. Do współpracy zaprosiliśmy naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a sam projekt

badawczy współfinansowaliśmy z Małopolskim Centrum Przedsiębiorczości. Dzięki temu powstał system „Tank Robot –centralny system bezpieczeństwa i diagnostyki obrotu paliw płynnych”. To sztuczna inteligencja, która pozwala zarządzać bezpieczeństwem w bazach paliw i obecnie jedno z naszych największych osiągnięć. Nie jest to już zwykły automat, ale urządzenie, które ma taką ilość informacji o chronionym obiek cie, że samo wyciąga wnioski, śledząc reakcje różnych czujników. Oprogramowanie, które stworzyliśmy, uczy się bowiem wielu zdarzeń. Na podstawie różnych danych i algorytmów opraco wanych przez naukowców przy wydatnej pomocy specjalisty ds. BHP w PERN SA system określa, jakie mogą być skutki jakie goś zdarzenia. Pokazuje też, jakie powinniśmy podjąć działania i w jakiej kolejności. System jest mniej zawodny niż człowiek i w razie awarii dużo szybciej można określić, co może się wyda rzyć i jak temu zapobiec. Dawniej można było powiedzieć, że hardware robi prześwietlenie, a lekarz, czyli człowiek, odczytu je wyniki i je interpretuje. Nasza nowość polega na tym, że teraz zamiast lekarza prześwietlenie, czyli zadziałanie alarmów, interpretuje sztuczna inteligencja, która rozpoznaje ogniska choroby i zagrożenia. Napisanie takiego programu przez zwykłych programistów było nie do wykonania, dlatego zrobili to naukow cy z Akademii Górniczo-Hutniczej, specjaliści od algorytmów, systemów eksperckich i sztucznej inteligencji.

W stronę ekologii Mając doświadczenie w serwisowaniu różnych urządzeń zagra nicznych producentów, postanowiliśmy stworzyć system, który zabezpieczy stacje i bazy paliw. Wyprodukowaliśmy więc czuj niki, które nie tylko wykrywają obecność substancji ropopo chodnych, ale pozwalają określić ich ilość w ziemi w pobliżu zbiorników, pompowni i nalewaków paliw. Za pomocą naszych czujników i sond pomiarowych możemy więc wykrywać reszt ki paliw i metodą biologiczną oczyścić teren skażony. Udało nam się też podczas niedawnej współpracy z naukowcami Akademii Rolniczej i Politechniki Krakowskiej opracować autor skie, unikatowe, biologiczne metody oczyszczania skażonych gruntów. Procesy te odbywają się na podstawie specjalnie przygotowanych szczepów mikroorganizmów bez naruszania istniejących lokalnych ekosystemów. Co prawda, czyszczenie ziemi naszą metodą trwa długo, ale odbywa się automatycznie i nie jest aż tak kosztowne. Stosując tradycyjne metody, nale żałoby wydać na takie oczyszczanie kwoty dużo większe, idące w miliony złotych.

Ile kosztuje zabezpieczenie stacji paliw?

Jest kilka elementów, które wpływają na cenę urządzeń. Po pierwsze, nie jest to wyrób masowy i idą za tym duże pieniądze. Czujników nie produkuje się w tysiącach, a badania nad ich rozwojem producent finansuje głównie z własnych funduszy. Druga trudność polega na znajomości ryzyka występującego w strefach zagrożonych wybuchem, bo te urządzenia pracują także w miejscach, gdzie produkowane są np. farby, żywice czy rozpuszczalniki. Tam zabezpieczenia są mniej rygorystyczne i zdarza się o wiele więcej groźnych zdarzeń niż na rynku petro chemicznym. Fachowców, którzy się na tym znają, nie jest zbyt

wielu. A obowiązujących przepisów jest dużo. Kolejne pieniądze pochłaniają koszty certyfikacji, np. w Głównym Instytucie Górnictwa. Tam fachowcy rozbierają czujniki na elementy pierwsze, zgniatają je, poddają wybuchom itp., bo czujniki nie mają prawa stworzyć zagrożenia w strefie zagrożonej wybuchem, nawet gdyby były uszkodzone. Bardzo wiele systemów pomia rowych jest drogich ze względu na zastosowane technologie. My wykorzystaliśmy różne technologie, począwszy od optyki, spalania katalitycznego, poprzez elektrochemię, a na przewod ności skończywszy. W przypadku sond pomiarowych, tak magnetostrykcyjnych, jak i laserowych, ich dokładność i pomia ry możemy weryfikować za pomocą stanowiska wyposażonego w interferometr laserowy, który pokazuje wynik z dokładnością do jednej tysięcznej milimetra. Najtańszym rozwiązaniem i zabezpieczeniem stacji paliw są proste czujniki z prostą centralką. Koszt ich instalacji to 8-9 tys. zł. Wszystko zależy od wielkości stacji i liczby zbiorników. Ostatnio poszerzyliśmy nasz asortyment o możliwość opomiarowania ilości paliwa na stacji. Dodatkowo poza paliwem, możemy mierzyć ilość substancji bardzo gęstych czy lepkich (takich jak np. dodat ki do paliw). Możemy więc mierzyć temperaturę w zbiornikach, ilość paliwa, pokazać ile jest w nich wody i mierzyć ilość dowol nego produktu. Tego typu systemy są dużo droższe, ponieważ do zbiorników trzeba dostosować dodatkowe sondy pomiarowe. Koszt takiego zestawu może wynieść 13-20 tys. na stację. W tej cenie mamy jednak kompletny system kontrolno-pomiarowy łącznie z rozliczaniem dostaw i czujnikami. Popyt na nasze urządzenia jest spory, ponieważ są produkowa ne w Polsce i nie musimy długo czekać na mikroprocesory produkowane na Dalekim Wschodzie. Czas dostawy dzięki temu jest krótszy, a dodatkowo jesteśmy tańsi i szybciej możemy wprowadzić nasze rozwiązania na rynek, proponując wsparcie techniczne i szkolenia. Nie jesteśmy liderem, jeśli chodzi o spo sób myślenia o zagrożeniach, natomiast wydaje nam się, że jesteśmy jedną z niewielu firm na świecie i chyba jedyną w Europie, która wciągnęła w to sztuczną inteligencję.

ANDRZEJ KOźBIAŁ, CZŁONEK ZARZąDU SPóŁKI 2AK

Franczyza

– najlepszy sposób na szybki rozwój

BLISKO 70 PROC. STACJI BENZyNOWyCH MOyA DZIAŁA NA ZASADZIE FRANCZyZy. W SIECI AVIA PROPORCJE Są PODOBNE. W BP POLSKA PRAWIE 40 PROC. TO STACJE PARTNERSKIE I JEST TO NAJSZyBCIEJ ROZWIJAJąCA SIę CZęŚć TEJ SIECI W POLSCE. Z KOLEI CIRCKLE K W UBIEGŁyM ROKU URUCHOMIŁA 22 STACJE, Z KTóRyCH AŻ 13 NALEŻAŁO DO FRANCZyZOBIORCóW. WIDAć Z TEGO, ŻE FRANCZyZA TO NAJSZyBSZy SPOSóB NA POWIęKSZENIE SIECI. CZy WARTO ZOSTAć FRANCZyZOBIORCą, JAKIE WARUNKI NALEŻy SPEŁNIć I CO MOŻNA NA T yM ZySKAć? ZAPy TALIŚMy

O TO PRZEDSTAWICIELI KILKU NAJWIęKSZyCH DySTRyBUTORóW PALIW W POLSCE.

Moya

Obecnie w sieci Moya znajduje się 386 stacji paliw, z czego 264 działa ją na zasadzie franczyzy. Oznacza to, że stanowią one ok. 70 proc. wszyst kich naszych obiektów. Taką właśnie proporcję uznajemy za optymalną i mniej więcej zostanie ona zachowana w najbliż szym czasie. Przypomnę, że każdego roku pojawia się w naszej sieci od 40 do 60 nowych stacji, a tak szybki przyrost lokuje nas na czele polskiego rynku paliwowego, jeżeli chodzi o wzrosty. To wysokie tempo zamierza my zachować w następnych latach. Celem jest poziom minimum 500 obiektów do końca 2024 r. Stosunek franczyzy do stacji włas nych pozostanie na obecnym poziomie. Jesteśmy otwarci na możliwość współpracy franczyzowej ze sta cjami, które cechują się korzystną, w naszym przekonaniu, lokali zacją. Każdą propozycję dokładnie analizujemy. Rozważamy zarówno lokalizacje przy ważnych drogach krajowych, jak i lokalnych, w miastach czy w mniejszych miejscowościach. Kluczowa jest tutaj ocena potencjału biznesowego danego obiektu oraz chęci do rozwoju u przyszłego partnera. Nasza elastyczność i otwarcie na każdą propozycję współpracy sprawiają, że jesteśmy atrakcyjnym partnerem biznesowym dla franczyzobiorców. Propozycję współpracy franczyzowej kierujemy do właścicieli stacji paliw oraz do przedsiębiorców, którzy planują budowę, zakup lub dzierżawę stacji. Naszym głównym oczekiwaniem względem potencjalnego partnera jest jego dobra kondycja finansowa oraz zdolność kredytowa, która umożliwi mu uzyskanie kredytu kupie ckiego na zakup paliw oraz da nam podstawy do przeprowadzenia niezbędnej inwestycji na stacji paliw.

Każdą istniejącą stację analizujemy pod kątem standardów oraz tego, czy możliwy jest remont w wymiarze, który ten standard

docelowo zapewni na stacji po ewentualnym rebrandingu i włą czeniu do sieci. Kolejnym ważnym czynnikiem, jaki bierzemy pod uwagę, jest potencjał sprzedażowy danej lokalizacji. Analizujemy każdy punkt pod kątem potencjału sprzedaży detalicznej, jak i sprzedaży z kartą flotową. Dużą wagę przykładamy do rozmiesz czenia geograficznego poszczególnych obiektów. Nie chcemy otwierać stacji w zbyt bliskiej odległości od siebie, zwłaszcza gdy są to te same ciągi komunikacyjne i ta sama strona drogi czy też np. dwie stacje w jednej niewielkiej miejscowości. Niemniej jednak ważnymi czynnikami są zapał, chęci i otwartość na zmiany. Działanie na zasadzie franczyzy wymaga od partnera pewnego zakresu dostosowania się do naszych standardów. My przy tym zapewnia my dużą elastyczność w podejściu do współdziałania.

Oferta dla franczyzobiorców Podstawową zaletą działania w dowolnej sieci franczyzowej, sto sując analogię sportową, jest przede wszystkim gra zespołowa. Franczyzobiorcy, którzy są indywidualnymi przedsiębiorcami, decydując się na działanie pod określonym brandem, otrzymują wiele świadczeń i bogate know-how, które pozwalają wprowadzić firmę na wyższy poziom. Franczyzobiorcy działający pod marką Moya otrzymują przede wszystkim szkolenia na najwyższym poziomie merytorycznym. Każdy partner przechodzi cykl spotkań z profesjonalnymi trenerami oraz otrzymuje dostęp do platformy e-learningowej. Każda stacja paliw w sieci Moya ma przydzielone go kierownika operacyjnego regionu, który jest dla stacji jedno cześnie opiekunem i doradcą. Szkolenia, które oferujemy naszym partnerom, obejmują wiele aspektów. Są to kwestie biznesowe, księgowe, ale także marketingowe (merchandising), utrzymania standardów, zarządzania stacją i wiele innych. Sprzedawcy z kolei otrzymują wsparcie z zakresu aktywnej sprzedaży, gastronomii, obsługi klienta, a także radzenia sobie w trudnych sytuacjach. W naszych szkoleniach stawiamy na praktyczne aspekty, dzięki którym każdy pracownik ma rzeczywisty wpływ na podniesienie obrotów stacji. Organizujemy także wiele inicjatyw, które mają za zadanie angażować pracowników stacji, a w efekcie przekładać się na lepszą obsługę klienta. Cykliczne i okazjonalne konkursy z atrak cyjnymi nagrodami, realizowane samodzielnie lub wspólnie

Piotr Niemczyk

z innymi markami, integrują załogę i motywują do wspólnego osiągania coraz lepszych wyników. Największą jednak wartość niematerialną, jaką partnerzy przystę pujący do naszej sieci otrzymują od nas, stanowi przede wszystkim wypracowane przez wiele lat know-how, operacyjne i komplekso we wsparcie marketingowe. To jednak nie wszystko. Partnerzy mają także możliwość ciągłego pogłębiania swojej wiedzy z tematów biznesowych oraz trendów rynkowych. Nasi partnerzy cenią sobie współpracę z nami, czego dowodem są liczne rekomendacje i nowe kontakty z potencjalnymi franczyzobiorcami. Ścisłe relacje i właś ciwe podejście są kluczem do rozwoju naszej sieci.

Korzyści dla firmy

Długość umowy franczyzowej jest jednym z wielu elementów, które są indywidualnie ustalane z każdym partnerem. Standardowo umowę podpisujemy na okres nie krótszy niż pięć lat, ale dziś możemy się już pochwalić takimi, które nieprzerwanie obowiązują od 10 i więcej lat, gdyż bardzo wysoki procent zawartych przez nas umów (powy żej 95 proc.) po pierwszych pięciu latach przedłużamy na kolejne lata. Najważniejszą korzyścią płynącą ze współpracy franczyzowej z siecią Moya jest działanie pod silną i rozpoznawalną marką, która jest coraz lepiej postrzegana na rynku. To także dostęp do klientów flotowych, którzy dzięki współpracy z siecią otrzymują atrakcyjne warunki tankowania.

Circle K to firma nastawiona na rozwój, dlatego jesteśmy zaintere sowani współpracą franczyzową, jak również zakupem lub dzier żawą stacji paliw oraz gruntów przeznaczonych pod stacje paliw, położonych w największych miastach, przy drogach krajowych i węzłach dróg szybkiego ruchu czy autostradach. Podstawowym kryterium wyboru jest dobra lokalizacja stacji, która zapewni odpowiedni wolumen sprzedaży paliw i możliwość dostosowania obiektu do standardu nowoczesnego sklepu typu convenience, a także uzupełni pokrycie naszej sieci. Rozszerzamy nasze usługi o dodatkowe rozwiązania spoza oferty paliwowej, jak automaty paczkowe, świeże przekąski i pieczywo czy pralniomaty, aby wizy ta na stacji mogła zaspokoić jak najwięcej potrzeb klientów i jed nocześnie być na wyciągnięcie ręki, w najbliższym sąsiedztwie, dlatego też lokalizacja ma tu kluczowe znaczenie.

Obecnie sieć Circle K posiada już 389 stacji paliw na terenie całej Polski – 276 stacji włas nych oraz 113 stacji fran czyzowych. W 2021 r. uruchomiliśmy 22 stacje, z czego 13 należy do naszych franczyzobior ców. Kontynuujemy dyna miczny rozwój sieci, a nasze plany pozostają ambitne – w obecnym roku fiskalnym, w którym Circle K świętuje również 30-lecie istnienia firmy w Polsce, planujemy przekroczyć liczbę 400 stacji własnych i franczyzowych. Tylko w ostatnich miesiącach otworzyliśmy nowe stacje franczyzowe w różnych regionach Polski, m.in. w Klwatce k. Radomia, w Lesznowoli, Nowym Targu czy kolejną stację Circle K na tzw. MOP-ie Kępsko Wschód zlokalizowanym przy drodze ekspresowej S3. Równolegle podda jemy procesowi modernizacji stacje własne w koncepcie Horizon, który wprowadza nowy, ciepły, a zarazem nowoczesny wystrój stacji. Dzięki niemu klienci mają okazję skorzystać z oferty gastro nomicznej i napić się aromatycznej kawy lub po prostu odpocząć w przytulnej i wygodnej przestrzeni. Zmiany w nowym koncepcie dotyczą nie tylko wystroju wnętrza, ale także zupełnie nowej koncepcji aranżacji całej przestrzeni wewnątrz sklepu. Nowy kon cept Horizon wdrażany jest już na wszystkich nowych stacjach.

Jak dołączyć do naszej sieci Franczyzobiorcą może zostać zarówno właściciel działającej pla cówki paliwowej spełniającej wymogi Circle K, jak i właściciel działki, który dopiero zamierza wybudować stację paliw. Może być to zatem zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna czy spółdzielnia. W przypadku nawiązania współpracy możemy nawet doradzić, jakie lokalizacje terenów byłyby optymalne dla funkcjonowania stacji paliw. Jeśli tylko potencjalny partner dysponuje środkami na finansowanie inwestycji oraz ma do dyspozycji ciekawą lokalizację, może z powodzeniem dołączyć do naszej rozpoznawalnej sieci o ugruntowanej pozycji na rynku. W wyjątkowych przypadkach i strategicznych lokalizacjach po odpowiedniej weryfikacji finan sowej partnera możemy zaoferować także wsparcie w postaci atrakcyjnej pożyczki z przeznaczeniem na cele inwestycyjne. Circle K to zaufana i znana marka o ugruntowanej pozycji na rynku, dlatego franczyzobiorca, który zdecyduje się na otwarcie własnej stacji paliw, ma ułatwiony start. Franczyzobiorcom oferujemy wspar cie na każdym etapie prowadzenia działalności, dlatego nie wyma gamy doświadczenia czy znajomości branży. Do współpracy z naszy mi franczyzobiorcami podchodzimy indywidualnie i w wielu aspek tach pozostajemy elastyczni. Już na starcie wspieramy ich, oferując doradztwo i szkolenia. Mogą także liczyć na stałą opiekę kierowników regionalnych, którzy oferują pomoc w wielu aspektach prowadzenia stacji – przy jej otwarciu, zaopatrzeniu w oznakowanie czy informa tyczny system zarządzania. Nasi partnerzy zyskują również dostęp do międzynarodowego know-how kanadyjskiej grupy Alimentation Couche-Tard, do której od ponad 10 lat należy sieć Circle K. To wszyst ko sprawia, że nawet w niepewnych czasach proces dołączenia do Circle K przebiega bezproblemowo, a franczyzobiorcy od pierwszych chwil czują się częścią dużej i wiarygodnej marki. Współpracę franczyzową postrzegamy jako transfer sukcesu, mamy świadomość, że stacje franczyzowe prosperują tak dobrze, jak własne stacje sieci. Im bardziej rozpoznawalna jest nasza marka, im lepiej się kojarzy, tym chętniej partnerzy franczyzowi podejmą z nami współpracę. Zależy nam na tym, aby biznes partnera, który zdecyduje się na współpracę z nami, dobrze się rozwijał. Dlatego też bardzo dbamy o jakość produktów i obsługi, inwestujemy w coraz lepszą ofertę na stacjach, nowe koncepty gastronomiczne oraz doskonałą jakość paliwa, aby klienci lubili nasze stacje i chęt nie robili tutaj zakupy. Z naszymi franczyzobiorcami dzielimy się

Piotr Niemczyk, dyrektor ds. rozwoju Moya

Circle K

Mirosław Caputa

również wszystkimi nowościami, w tym w zakresie oferty sklepowej i merchandisingu, zyskują oni również dostęp do bazy klientów flotowych. Konsekwentnie wprowadzamy także nowe rozwiązania, które mają na celu ułatwienie naszym klientom korzystania ze stacji w szybki i bezpieczny sposób. Ponadto stacje wyposażamy także z troską o środowisko naturalne, co ma coraz większe zna czenie dla klientów. Stosujemy m.in. panele fotowoltaiczne, oświet lenie LED, a na terenie stacji prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. Nie bez znaczenia jest także jakość paliw Circle K – miles oraz milesPLUS, które wzbogacone są o dodatki uszlachetniające, zapewniające najlepszą jakość. Wieloletnia współpraca z kolejnymi franczyzobiorcami potwierdza, że wszystkie te czynniki mają pozytywny wpływ na wybór Circle K jako partnera biznesowego. Zależy nam na długoterminowej współpracy i do tego dążymy, podpisując każdą umowę na pięć lat. Większość naszych partnerów jest z nami od kilku czy kilkunastu lat, więc stawiamy na rozwój relacji i wspólne dążenie do doskonalenia oferty na korzystnych warunkach dla każdej ze stron. Niedawno wyróżnialiśmy na corocz nym spotkaniu franczyzobiorców kilku naszych partnerów, którzy są z nami związani już od ponad 18 lat.

Korzyści dla firmy

Ważny dla nas jest zróżnicowany i harmonijny rozwój, dlatego nie tylko otwieramy stacje własne, ale także przejmujemy małe sieci, dzierżawimy pojedyncze stacje i zachęcamy do współpracy fran czyzobiorców. Rozwój poprzez franczyzę jest jednym z naszych priorytetów i w nim upatrujemy bardzo duży potencjał wzrostu. Daje nam on możliwość szybszego zaistnienia naszej marki w miej scowościach, w których dotychczas nie byliśmy obecni. Oczywiście inną korzyścią jest wspólne ponoszenie nakładów inwestycyjnych, ale też razem dążymy z naszymi partnerami do rozwoju i odno szenia wspólnych sukcesów. Dzięki franczyzie i włączaniu do współpracy istniejących stacji zyskujemy wiedzę na temat lokal nego rynku, jaką ma nasz partner. Możemy zdecydowanie lepiej ocenić potencjał danej lokalizacji, ponieważ opieramy się także na rzeczywistych danych, a nie tylko na prognozach. Dzięki temu możemy lepiej odpowiadać na potrzeby klientów tego rynku.

Mirosław Caputa, dyrektor ds. rozwoju w Circle K Polska odpowiedzialny m.in. za rozwój sieci franczyzowej i własnej

sieci Avia 25 nowych stacji. W 2022 r. otworzyliśmy już 17 nowych stacji Avia i według ostatnich danych POPiHN jest to największy wzrost wśród wszystkich funkcjonujących w Polsce sieci stacji paliw. To dla nas powód do dumy i ogromna motywacja do dalszego rozwoju. Grupa Unimot nieustannie prowadzi negocjacje i działa nia mające na celu rozwój sieci stacji Avia w Polsce i podniesienie efektywności ich funkcjonowania. W naszej strategii na lata 2018-2023 założyliśmy, że do końca 2023 r. będziemy mieć w sieci około 200 stacji. Okoliczności, których w 2018 r. nie mogliśmy przewidzieć, czyli przede wszystkim epide mia COVID-19, zmusiły nas do zweryfikowania tych bardzo ambit nych planów. Obecnie zakładamy, że realnie liczba stacji Avia powinna pod koniec 2023 r. sięgnąć 150 obiektów. Jesteśmy na dobrej drodze, by ten cel zrealizować. Jesteśmy zainteresowani rozmową o współpracy ze wszystkimi właścicielami stacji paliw, jednak oczywiście najatrakcyjniejsze są zawsze te lokalizacje, które generują największy ruch klientów. Traktujemy naszą ofertę fran czyzową jako narzędzie, które łatwo możemy dopasować do każdej lokalizacji i oczekiwań partnera, a nasze poszukiwania nowych lokalizacji prowadzone są w całym kraju.

Jak do nas dołączyć Potencjalny właściciel stacji, przystępując do naszej sieci, powinien zaakceptować wcześniej uzgodniony kształt oferty franczyzowej oraz umowy. Zależy nam na rozwoju biznesu naszych partnerów i dlatego istotne jest zaangażowanie po obu stronach w działalność stacji. Ważnym elementem współpracy są również zabezpieczenia m.in. naszych nakładów inwestycyjnych oraz limitu potrzebnego na zakup paliw.

Sieć stacji Avia stwarza bardzo dogodne warunki dla franczyzo biorców, zapewniając im przejrzystą umowę i dużą swobodę działania. W przeciwieństwie do innych marek, Avia nie narzuca dzierżawcom wyłączności na nabywanie paliwa. Duże możliwości pozostawione są również w kwestii sprzedaży pozapaliwowej, chociaż marka Avia wspiera doświadczeniem, dając wskazówki, jak zwiększyć zyski. Stworzona została wyjątkowa oferta franczyzowa, oparta na pozycji Grupy Unimot i doświadczeniu marki Avia. Koncepcja ta ma przede wszystkim na celu umożliwienie franczy zobiorcom osiągnięcia zadowalającego zysku dzięki atrakcyjnym warunkom współpracy.

Avia

Sieć stacji paliw Avia, którą zarządza Grupa Unimot, liczy obecnie 102 obiekty, z czego 71 to stacje pro wadzone w modelu DOFO (franczyzowe) i 31 w modelu CODO (własne). Stacje franczyzowe stano wią więc około 70 proc. prowadzonych przez nas stacji. W 2021 r. Grupa Unimot przyłączyła do

Korzyścią jest przede wszystkim przynależność do międzynarodo wego koncernu o stabilnej i nieskazitelnej pozycji na rynku paliw. Należy pamiętać, że marka Avia ma swoje korzenie i tradycję w Szwajcarii, która słynie z rzetelności i perfekcjonizmu. Sieć liczy w całej Europie około 3,2 tys. obiektów, co daje jej siódme miejsce wśród największych operatorów stacji paliw w Europie. Niewątpliwym plusem współpracy dla franczyzobiorców jest dostęp do najlepszej jakości paliw, co nie tylko przyciąga, ale i utrzymuje klientów stacji. Warto podkreślić, że dostęp do oferty paliw jest przywilejem franczyzobiorców, a nie z góry narzuconym warunkiem. Partner ma prawo nabywać paliwo innych marek według ustaleń w umowie.

Avia oferuje swoim partnerom dogodne warunki finansowe, zgod nie z którymi dzierżawca ponosi koszty ograniczone do minimum. Jest to niewątpliwie ukłon w stronę partnera biznesowego, aby zapewnić mu najkorzystniejsze warunki rozwoju.

Robert Nowek

W ofercie franczyzy należy zwrócić uwagę na wielokierunkowe wsparcie ze strony Grupy Unimot, i to od samego początku współ pracy. Wyposażenie stacji zgodne z linią wizerunkową marki, dbałość o szczegóły otoczenia oraz cała gama usług sprawiają, że naszym partnerom łatwiej jest pozyskać klientów już na starcie. Dla rozważających możliwość podjęcia współpracy franczyzowej Avia stworzyła wiele form wsparcia i informacji, dzięki którym mogą zostać rozwiane wszelkie wątpliwości i sprecyzowane warunki współpracy. Grupa Unimot tworzy coraz większą sieć stacji paliw, a przynależność do niej stwarza ogromne możliwości rozwoju i wymiernego zysku. Standardowe okresy obowiązywania umów franczyzowych na rynku stacji paliw to od pięciu do 10 lat. My oferujemy naszym potencjalnym partnerom umowy pięcioletnie.

Korzyści z franczyzy

Dzięki współpracy franczyzowej budujemy zasięg i tym samym rozpoznawalność sieci Avia, w której posiadamy również stacje własne. Korzyści wynikające z franczyzy to oczywiście możliwość powiększania wolumenów paliw w sieci, które są nabywane przez naszych partnerów bezpośrednio z Unimotu, ale również rozwój sprzedaży pozapaliwowej w naszym autorskim koncep cie EAT&GO.

Robert Nowek, dyrektor zarządzający siecią Avia w Polsce i w Ukrainie, Grupa Unimot

Shell

Liczba stacji paliw w naszym kraju rośnie i naszym zdaniem w dalszym ciągu jest miejsce na nowe obiekty. Polska od lat intensywnie się rozwija i dzieje się w to w szybkim tempie. Powstają nowe drogi, przy których prę dzej czy później powstaje infrastruktura do tanko wania pojazdów. W Shell systematycznie rozwijamy się, obecnie nasza sieć liczy 442 stacje, z czego ponad 60 to stacje partnerskie. Chcemy regularnie zwięk szać tę liczbę o kilkanaście stacji franczyzowych rocznie, w ten sposób wzmacniając naszą pozycję rynkową. Stawiamy zarówno na stacje przy nowo budowanych drogach, jak i tych już istniejących. Dla naszych partnerów ważnym aspektem jest rozpoznawalność brandu. Shell według rankingu Brand Finance Global 500 znajdu je się na 23. miejscu wśród najcenniejszych marek na świecie, co sprawia, że wiele osób chce budować z nami biznes pod już zna nymi kolorami i logo. W naszej ofercie mamy wysokiej jakości produkty – paliwa premium Shell V-Power z zaawansowaną tech nologią czyszczącą, która pomaga poprawić moc silnika, czy ofertę kawiarniano-gastronomiczną Shell Café. Jeśli chodzi o Shell Café, to jest to stosunkowo nowy koncept, w którym mamy kawę jak z kawiarni serwowaną przez przeszkolonych baristów, a klien ci mogą usiąść sobie w przytulnym, kawiarnianym wnętrzu.

Kolejnym z ważnych elementów współpracy jest bezpieczeństwo. Oferujemy naszym partnerom stałe wsparcie w kluczowych obsza rach prowadzenia biznesu: dajemy dostęp do wiedzy i wielolet niego doświadczenia, którym się chętnie dzielimy m.in. w formie programów motywacyjnych i wspierających sprzedaż. Nasz doświadczony zespół ekspertów wspiera partnerów w zakresie rozwoju oferty sklepowej i poprawy konkurencyjności. Franczyzobiorcy coraz bardziej zwracają też uwagę na zrównowa żony rozwój. Dlatego z radością dzielimy się z nimi globalną wiedzą i rozwiązaniami. Doradzamy naszym partnerom inwestycje w ener gooszczędne oświetlenie LED, zamykane lodówki i nowoczesne technologie ułatwiające budowę stacji czy myjni. Wskazujemy też, jak odpowiednio zarządzać wentylacją czy klimatyzacją. Na nowych stacjach instalujemy panele fotowoltaiczne i planujemy rozwijać infrastrukturę ładowarek EV. Shell też jako pierwszy na polskim rynku wyszedł z ofertą karty paliwowej Shell Card EV, dzięki której można zarówno tankować auta z tradycyjnym napędem, jak i łado wać samochody elektryczne. Zasięg karty obejmuje już ponad 1,4 tys. ładowarek w Polsce. Opłacalność franczyzy wynika przede wszystkim z szybszej moż liwości rozwoju sieci stacji paliw pod jednym brandem. Często możliwe jest szybsze otwarcie lub adaptacja stacji przy współpra cy z partnerami. Ponadto partnerzy dobrze znają lokalny rynek i mogą łatwiej dostosować ofertę do indywidualnych potrzeb społeczności i otoczenia. Jeśli chodzi o długość trwania umów, to jest ona zgodna z prawem obowiązującym w naszym kraju, czyli są zawierane na pięć lat i przedłużane na kolejne. Nasze doświadczenia pokazują, że part nerzy z chęcią przedłużają umowy i wiążą się z nami na wiele lat. W tym roku Shell obchodzi swoje 30-lecie w Polsce i cieszymy się, że możemy je świętować również z niektórymi naszymi partnera mi. Zachęcamy wszystkich do kontaktu i rozwoju biznesu wspól nie z Shell.

Tomasz Bartos, dyrektor ds. rozwoju sieci stacji paliw w Shell Polska

bp

Obecnie prawie 40 proc. sieci bp to stacje partner skie (220 to stacje DODO). Co roku przybywa kilka naście nowych stacji part nerskich pod marką bp. To najszybciej rozwijająca się część naszej sieci w Polsce. Budowanie sieci stacji partnerskich jest bardzo ważnym elemen tem wzmacniania marki bp na rynku polskim i ważną częścią strategii inwestowania bp w Polsce.

Propozycja bp dla prywatnych stacji opiera się na zasadzie rów ności partnerów. Nie ma żadnych opłat wstępnych – zarówno partner, jak i bp ponoszą koszty związane z uruchomieniem

Tomasz Bartos

Krzysztof Kozłowski

stacji pod znakiem bp. Mimo że przedmiotem umowy między bp a właścicielem jest w zasadzie sprzedaż paliw, bp przywiązu je dużą wagę do wyglądu i jakości całej stacji. Sklep, bar, myjnia i inne części kompleksu muszą być utrzymywane w jak najlepszym stanie, bo rzutują na całość wizerunku obiektu, na którym znaj duje się logo bp. Dlatego wspólnie pracujemy przy organizacji i projektowaniu tych sfer aktywności. Jeżeli partner tego potrze buje, zapewniamy pomoc finansową, doradztwo i dostęp do najnowszych rozwiązań w tych dziedzinach. Koncern nie wpływa na asortyment towarów sprzedawanych w sklepie ani strategię handlową czy dobór towarów.

Korzyści dla franczyzobiorcy

Współpraca ma charakter partnerski i na takiej formie kooperacji nam zależy. Właściciele prywatnych stacji sprzedających paliwa pod marką bp zyskują wszystkie te korzyści, które niesie ze sobą znak firmowy bp. Otrzymują ze strony koncernu bardzo duże wsparcie marketingowe w postaci promocji i reklamy, pakiet szkoleń dla kierowników i załóg stacji. Partnerzy mogą zawsze liczyć na pomoc przy projektowaniu stacji, przy jej modernizacji, uzyskanie dostępu do najnowszych technologii i materiałów oraz na część elementów wyposażenia stacji. Oferta bp dla prywatnych inwestorów jest propozycją całościowego programu mającego na celu nawiązanie długoletniej i satysfakcjonującej każdą ze stron współpracy. Właściciele prywatnych stacji sprzedających paliwa pod marką bp zyskują wszystkie te korzyści, które niesie ze sobą znak firmowy bp. To wszystko wynika ze standardów, jakimi kieruje się bp w swojej działalności. Ich gwarantem jest właśnie znak bp na stacji, ale także, a może nawet przede wszystkim, wysokie kwalifikacje naszych partnerów. Stacje partnerskie to takie, które pozostają własnością partnera, ale działają pod marką bp na zasadzie umowy współpracy. Gwarantujemy stacjom part nerskim ciągłe i terminowe dostawy wysokiej jakości paliw. System zaopatrzenia eliminuje w praktyce uciążliwe i często zawodne procedury zamawiania przez partnera osobno każdej dostawy paliwa na stacje. Pracownicy bp codziennie monitorują stany magazynowe w zbiornikach i sami organizują dostawy tak, aby na stacjach bp nigdy nie zabrakło paliwa. Partner ma oczywiście możliwość, z zachowaniem przyjętej procedury, dodatkowego uzgadniania wielkości i terminów dostaw, gdy zachodzi taka potrzeba. W ten sposób może on zamówić dodatkowe ilości paliw lub czasowo ograniczyć dostawy w razie przewidywanego zmniej szonego popytu.

Stacjom nowo wybudowanym zapewniamy pierwsze napełnienie zbiorników na dogodnych warunkach, tzn. z wydłużonymi termi nami płatności. Wysokie standardy bezpieczeństwa i ochrony środowiska wymagane na wszystkich stacjach bp zobowiązują nas do dbałości o poziom techniczny stacji oraz odpowiednie przygotowanie załogi. Z tego powodu ścisła współpraca między bp a prywatnym inwestorem podejmowana jest jak najwcześniej. Dzięki temu już w fazie projektowania, a następnie oczywiście w trakcie budowy następuje wymiana doświadczeń w zakresie technologii, know-how, merchandisingu, standardów bezpie czeństwa. Wszystkie działania służą jednemu celowi – stworzeniu stacji, która odniesie sukces rynkowy i da satysfakcję każdemu z partnerów.

Koncern udziela swoim partnerom daleko idącej pomocy finanso wej przeznaczonej na cele inwestycyjne, przede wszystkim na podniesienie standardu technicznego i bezpieczeństwa ekologicz nego stacji, oraz wszechstronnej pomocy specjalistów. Możliwość skorzystania z wiedzy koncernu to możliwość skorzystania z doświadczeń bp zdobywanych od ponad wieku na tysiącach stacji na całym świecie. Załoga każdej stacji jest szkolona na koszt bp z zakresu procedury odbioru paliw przez profesjonalnych trenerów z działu szkoleń koncernu. Tylko osoby przeszkolone mogą odbierać dostawy paliw na stacjach bp.

W trosce o bezpieczeństwo pracowników i klientów oraz wysoki standard obsługi na stacjach partnerskich bp zapewnia załogom stacji pakiet szkoleń i treningów. Program szkoleń przewiduje przekazanie pracownikom stacji niezbędnej wiedzy m.in. z zakresu obsługi klientów, standardów bezpieczeństwa stacji, codziennych procedur dotyczących kontroli i kompletowania dokumentów. Każdego roku stacje partnerskie uczestniczą w cyklu lokalnych i ogólnokrajowych, krótko- i długoterminowych promocji, dzięki którym mogą powiększać swoją sprzedaż, zdobywać nowych i zwiększać przywiązanie swoich dotychczasowych klientów. Właściciel stacji może również prowadzić własne promocje skle powe i paliwowe. W roku 2011 rozpoczęliśmy wprowadzanie Wild Bean Cafe na stacje partnerskie. Tym bardziej że partnerzy podkreślali, iż klien ci tak bardzo przyzwyczaili się do tej marki, że wjeżdżając na stację z logo bp, spodziewają się tam znaleźć kawiarenkę WBC. Na podstawie doświadczeń wypracowaliśmy optymalny model współpracy w zakresie oferty gastronomicznej z pozostałymi franczyzobiorcami.

Kiedyś stacje paliw zajmowały się tylko sprzedażą paliwa i podsta wowych artykułów sklepowych. Później zaczęły się obudowywać myjniami, sklepami z ofertą spożywczą, często pełnowymiarowy mi, pojawiły się bankomaty, paczkomaty, pralniomaty... Tych różnych formatów, na stacjach i wokół nich, jest coraz więcej. Dlatego trend w kierunku tzw. formatu convenience, który obserwujemy od dawna, będzie dalej przyspieszać. Przenosimy tam w znaczącym stopniu naszą aktywność, coraz więcej swoich potrzeb chcemy załatwiać efektywnie i w jednym miejscu. Dziś zarówno dla nas, jak i dla naszych parterów najważniejsze elementy, które stale rozwijajmy, to oferta paliw, oferta gastronomiczna i sklepowa. Coraz więcej stacji partnerskich ma kawiarnie Wild Bean Cafe, partnerzy też doceniają ofertę będącą efektem naszej współpracy z Robertem Makłowiczem.

Stacje partnerskie są świetną wizytówką marki bp: doskonale zarządzane, w świetnych lokalizacjach, z dobrej jakości obsługą i produktami. Koncern – pomimo bardzo dużego zaangażowania w proces wdrażania na stacji partnerskiej odpowiednich standardów obsługi i bezpieczeństwa, udziału finansowego w kosztach zwią zanych z modernizacją stacji, a także instalacji wielu elementów jej wyposażenia i wystroju – nie narusza stosunków własności stacji. Oznacza to, że stacja partnerska pozostaje własnością dealera, a działalność gospodarcza, jaką prowadzi na stacji, odbywa się w jego imieniu i na jego rachunek.

Krzysztof Kozłowski, szef sieci stacji partnerskich w bp Polska

E KSPANSJA POLSKIEGO POtENtAtA

Zamierza

poszerzać zakres produk tów i usług, które cieszą się popu larnością i uznaniem klientów, m.in. wzbogaci ofertę gastronomiczną opartą na zdrowej żywności i pro duktach dla wegan, umożliwi wypłatę gotów ki, dokonanie płatności za rachunki czy odbiór i nadawanie przesyłek. Sukcesywnie będzie także powiększana oferta sklepowa o produk ty, których oczekują klienci stacji. Koncern będzie dalej współpracował z polskimi produ centami. Dzięki niej na stacjach sieci Orlen dynamicznie rozwinięto ofertę gastronomicz ną, wykorzystując dobrej jakości produkty wytworzone w kraju. W ten sposób spółka wspiera polską gospodarkę i promuje ideę nowoczesnego patriotyzmu gospodarczego. Doceniają to klienci.

Największa w Polsce sieć franczyzobiorców

PKN Orlen zarządza największą siecią franczy zowych stacji paliw w Polsce. Obecnie współ pracuje z 423 obiektami, co oznacza, że co czwartą stacją w sieci detalicznej Orlenu zarządza franczyzobiorca. Ze sprawdzonego rozwiązania biznesowego, które oferuje kon cern, korzysta już ponad 330 partnerów. Najliczniejszy z nich posiada już dziewięć placówek z logo Orlen. To dowód na duże zaufanie do modelu współpracy proponowa nego przez PKN Orlen. Dowodem skuteczno ści działań i atrakcyjności oferty są wyniki sprzedażowe stacji franczyzowych pozycjonu jące się zdecydowanie powyżej średnich rynkowych (zarówno w obszarze paliwowym, jak i pozapaliwowym).

Zawarcie umowy franczyzy z PKN Orlen na pięć lat, z możliwością kontynuacji na kolejne pię cioletnie okresy, zapewnia przedsiębiorcy już prowadzącemu stację paliw lub inwestorowi projektującemu nową, przynależność do roz poznawalnej sieci. W ostatnich latach sieć stacji franczyzowych powiększa się średnio o ok. 20

obiektów rocznie. Orlen szuka partnerów, którzy otwierają stacje w nowych lokalizacjach o średnim lub wysokim potencjale. Koncern wspiera franczyzobiorców w budo waniu ich przewagi konkurencyjnej i osiąganiu stabilnej pozycji rynkowej. Oferta handlowa stacji to m.in.: dostęp do programów flotowych Flota i Mikroflota, programu lojalnościowego Vitay, programu rabatowego Biznestank czy też aplikacji Orlen Vitay (z unikatową na polskim rynku detalicznym usługą płatności Orlen Pay czy mFLOTA bezpośrednio przy dystrybutorze). Ponadto koncern zapewnia możliwość obsługi kart międzynarodowych UTA, DKV, LOG PAy czy E100. To stwarza duży potencjał sprzeda żowy i w efekcie wpływa na przychody i rozwój stacji. Przewaga konkurencyjna dla stacji franczyzowych to także dostęp do najlepszej jakości popularnych wśród klientów paliw –Efecta i Verva. Zakup paliw od PKN Orlen odbywa się na przewidywalnych i konkuren cyjnych zasadach. A paliwa koncernu dostępne są w największej w kraju sieci terminali paliw (koncern zapewnia także dostęp do własnych usług logistycznych).

PKN Orlen wyróżnia się również pod względem inwestycji realizowanych na stacjach franczy zowych, których koszty ponosi koncern. Ponadto finansowane są prace związane z dostosowaniem stacji do standardów sieci w zakresie elementów identyfikacji wizualnej tak, aby były one jednolite. Działania te obej mują również kompleksowe wyposażenie sklepu, a także dotyczą zapewnienia najnowo cześniejszych urządzeń gastronomicznych. Koncern dzieli się doświadczeniem w zakresie planowania optymalnej funkcjonalności obiek tów. Ponadto oferuje franczyzobiorcom stałą opiekę menedżerów sprzedaży z PKN Orlen, jak również wsparcie w rozwoju kompetencji pracowników stacji, zapewniając wszechstron ne szkolenia. Unikatowym programem na rynku jest prowadzona od kilku lat wyłącznie dla franczyzobiorców usługa doradztwa

biznesowego. Skorzystała już z niej liczna grupa partnerów koncernu. Nowością z ostatnich miesięcy jest przeznaczona dla franczyzobior ców aplikacja klasy „Business Intelligence”, służąca do zdalnego monitorowania wyników stacji franczyzowej, także na tle wyników referencyjnych.

Nowe oferty

PKN Orlen systematycznie rozszerza ofertę handlową dla franczyzobiorców, która obej muje centralną dystrybucję towarów pozapa liwowych. Mają oni możliwość zakupu asorty mentu od wybranych dostawców na jednolitych warunkach handlowych i logistycznych, jak również korzystania z magazynów centralnych koncernu. W tym obszarze firma zapewnia też systemowe wsparcie w zakresie składania zamówień oraz merchandisingu produktów pozapaliwowych. Narzędzia te stanowią uni katowe rozwiązanie dla franczyzobiorców prowadzących stacje paliw w Polsce. Koncern dba o spójną politykę promocyjną w obszarze sklepu oraz prowadzi działania optymalizujące asortyment w ramach zarządzania kategoriami. Dodatkowo zapewnia franczyzobiorcom zaawansowane narzędzia informatyczne wspie rające efektywne zarządzanie ekspozycją oraz zapasami, np. poprzez wdrożenie specjalnego systemu planowania półki czy też zaawanso waną analitykę danych.

Oferta PKN Orlen jest nieustannie dostosowy wana do zmieniających się trendów na rynku paliw, tak aby zapewnić najwyższą satysfakcję partnerów, także poprzez wymierne wsparcie materialne i organizacyjne. Oczywiście dyna miczny rozwój oferty franczyzowej nie byłby możliwy bez aktywnego udziału i zaangażo wania partnerów. Opinie i spostrzeżenia fran czyzobiorców są dla koncernu niezwykle ważne, a zgłaszane pomysły i uwagi są wykorzystywa ne przy wypracowaniu coraz lepszych warun ków współpracy.

ZESPóŁ PRASOWy PKN ORLEN SA

PKN ORLEN KONSEKWENTNIE STAWIA NA ROZWóJ SEGMENTU DETALICZNEGO. ZGODNIE ZE STRA TEGIą, DO 2030 R. W NASZyM REGIONIE EUROPy POD POLSKą MARKą ORLEN BęDZIE DZIAŁAć CO NAJMNIEJ 3,5 T yS. STACJI. KONCERN INWESTUJE W SIEć STACJI PALIW Z LOGO ORLEN, ABy JESZCZE LEPIEJ ODPOWIADAć NA OCZEKIWANIA KLIENTóW, A TAKŻE UTRZyMy WAć KONKURENCyJNOŚć NA RyNKU SPRZEDAŻy DETALICZNEJ.

Mrożone sosy Fanex

Fanex, producent sosów i dodatków spożywczych, wprowadził na rynek nową gamę produktów. Mrożone sosy Fan Drops bez konserwantów to propozycja dla kucharzy zarówno małej, jak i dużej gastronomii. sos Boloński, Carbonara, Śmietanowy oraz Pomidorowy – to cztery autorskie naturalne receptury o bogatych smakach. sosy są doprawione i zaraz po rozmrożeniu oraz zagotowaniu są gotowe do spożycia, dzięki czemu pozwalają znacząco ograniczyć czas i energię potrzebne do przygotowania posiłków. Charakteryzują się powtarzalnym smakiem oraz są łatwo policzalne i pomagają tym samym w minimalizacji strat produktowych w kuchni. Każdy z sosów występuje w identycznej formie – zamrożonych 15-gramowych dropsów, pakowanych w kilogramowe woreczki. Dzięki temu kucharz łatwo może zaplanować, ile sztuk rozmrozić, aby przygotować określoną liczbę dań. Minimalna trwałość produktu to 13 miesięcy od daty produkcji. fanex.pl/aktualnosci

owsianKa luBella i anTyBaTon z ŁowiCza

antybaton i owsianka w opakowaniach pouch to nowa propozycja przekąsek z Maspexu. owsianka lubella to śniadanie w nowej formie. wysoka zawartość zbóż – 40 proc. owsianki – z dodatkiem owoców i jogurtu sprawia, że jest gęsta i sycąca. Dzięki specjalnemu opakowaniu może być przekąską w szkole lub w pracy. owsianka nie zawiera dodatku cukru i jest dostępna w trzech smakach: z bananami i truskawkami, z bananami i kakao oraz z malinami i daktylami. Kolejna nowość od Łowicza to alternatywa dla słodkich przekąsek. antybaton to 100 proc. naturalnych, roślinnych składników, brak dodatku cukru i połączenie daktyli oraz orzechów. antybaton ma spełniać wymagania osób, które prowadzą aktywny tryb życia i cenią wartościowe składy, a przy tym stawiają na wygodę. Marka oferuje trzy warianty smakowe produktu: daktyle, orzechy laskowe i mango; daktyle, orzechy laskowe i ananas oraz daktyle, orzechy laskowe i marakuja. maspex.com/produkty

Piwo BezalKoholowe

sMaKowe – Pilsvar TroPiKalne

Browar Pilsweizer z Grybowa wprowadził na rynek drugie w swoim portfolio piwo bezalkoholowe, tym razem w wersji smakowej. Pilsvar Tropikalne 0,0% jest dystrybuowane w całej Polsce poprzez hurtownie i sklepy, jak również w kanale horeCa. Jest to piwo pasteryzowane, naturalnie mętne, z osadem owocowym. Do jego uwarzenia Browar Pilsweizer użył słodu jęczmiennego pilzneńskiego i wiedeńskiego, chmielu saaz, pulpy owocowej z: banana, smoczego owocu, marakui i ananasa. Pilsvar zero alko, wprowadzony na rynek nieco ponad rok

temu, który był punktem wyjścia dla Tropikalnego, uhonorowany został wyróżnieniem w konkursie złote Paragony, w którym właściciele i menedżerowie sklepów oddają głosy na liderów sprzedaży –najlepiej sprzedające się w ich placówkach produkty, kształtujące polski handel detaliczny w ciągu roku. pilsvar.pl/oferta

ser senaTor eMMenTaler senator emmentaler z Mlekpolu to twardy ser podpuszczkowy, powstający w długotrwałym procesie dojrzewania. ze względu na unikatowe właściwości smakowe oraz aromatyczne, a także jakość użytych do jego produkcji surowców wyrób ten lokuje się w segmencie serów premium. Powstaje z krowiego mleka i, jak przystało na produkt z najwyższej półki, nie zawiera konserwantów. Charakteryzuje się natomiast dużą zawartością wapnia oraz wartościowego białka, a także innych cennych składników. Ma elastyczny, złocisty miąższ i naturalnie powstałą suchą skórkę. Pachnie intensywnie. w smaku jest delikatny, lekko słodkawy. Może być też używany do kanapek i sałatek, a po starciu stanowi wspaniałą posypkę do dań mięsnych, ryżu czymakaronu. Świetnie komponuje się z oliwkami, winogronami, jajkami i łososiem. mlekpol.com.pl

DoBra Kaloria linię PrzeKąse

Dobra Kaloria w akcji back to school wystartowała z ziomkami – nową linią produktów przeznaczonych dla dzieci. Jako pierwsze do sprzedaży trafiły dwa batony o smaku mango oraz bananowym, a także kulki o smaku ananas & kokos oraz truskawka & kokos. Batony powstają na bazie orzechów nerkowca, dzięki czemu są miękkie i lekko kremowe. z kolei bazą lekko chrupiących kulek jest komosa ryżowa i kokos. dobrakaloria.pl

nowe sMaKi KuleK żelowyCh Fan&Joy

eGańsKa Pizza z iGloTexu glotex sa wprowadził na rynek dwie nowe roślinne mrożone pizze. vegan pizza warzywna i vegan pizza BBQ powstały we współpracy z upfield Professional i wykorzystują roślinne alternatywy sera marki violife oraz śmietany marki Flora Professional Plant. Pierwsza z nich to klasyczna pizza warzywna z grillowaną papryką, bazyliowym pesto i roślinną alternatywą sera violife. Druga propozycja to pizza z sosem barbecue, dynią i jalapeño. Jednym z dodatków jest tutaj roślinna alternatywa śmietany – Flora Professional Plant 15 proc. nowe roślinne pizze Prostych historii to oferta skierowana nie tylko do wegan – skorzystają z niej również alergicy oraz osoby, które świadomie, czy to ze względu na swoje zdrowie, czy na klimat, ograniczają jedzenie produktów odzwierzęcych. iglotex.pl

Fanex wprowadził do swojej oferty dwie nowe wersje Fan&Joy – kulek żelowych z płynnym środkiem. żelki powstały z połączenia soków w otoczce z naturalnego ekstraktu z alg morskich. Kulki z płynnym środkiem dzięki swojej elastycznej otoczce mają wręcz nieograniczone zastosowanie jako świetny dodatek spożywczy – począwszy od popularnej Bubble Tea, poprzez produkty mleczarskie, napoje, soki, drinki alkoholowe, galaretki, wszelkie desery i wyroby cukiernicze, na wyszukanych potrawach restauracyjnych skończywszy.

Fan&Joy dostępne są teraz w sześciu smakach: liczi, marakuja, truskawka, limonka, jagoda oraz pomarańcza. oprócz walorów smakowych przyciągają uwagę także jaskrawymi i wyrazistymi kolorami, dzięki czemu stanowić mogą estetyczny element dekoracyjny dań oraz napojów. fanex.pl/aktualnosci

ChruPKi veGGie sTix lorenz poszerza swoje portfolio o nowe produkty – wegańskie chrupki veggie stix w dwóch smakach: sea salt i sour cream. veggie stix to chrupiąca wegańska przekąska, produkowana z użyciem wyłącznie oleju słonecznikowego. ziemniaczane chrupki są źródłem błonnika i nie zawierają wzmacniaczy smaku. Barwy chrupek powstały dzięki wykorzystaniu naturalnych właściwości buraka, szpinaku oraz pomidora. Przekąska dostępna jest w paczkach o pojemności 70 g. lorenz-snacks.pl

BiG aCTive wProwaDza nowy sMaK herBaT BiaŁyCh herbapol lublin sa poszerza ofertę herbat białych Big active. w portfolio marki pojawiły się herbaty Figa i Kwiat wiśni. Każda powstaje z liści krzewu herbacianego, a o jej unikatowych walorach decyduje proces produkcji. w odróżnieniu od innych rodzajów herbatę białą pozyskuje się tylko z młodych pąków i liści, zbieranych wczesną wiosną z samej góry gałązek herbacianych krzewów i poddanych jedynie suszeniu. właśnie podczas tego procesu liście nabierają białego lub srebrnego koloru, co w efekcie daje tak jasną barwę naparu i łagodność smaku. Każda torebka białej herbaty Big active jest zapakowana w pojedynczą kopertkę, która zapewnia utrzymanie aromatu. big-active.pl

W Muzeum Czeskich Nadwozi

VySOKé Mý TO TO NIEWIELKIE MIASTECZKO W CZECHACH, W KTóRyM KIEDyŚ PRODUKOWANO M IN SŁyNNE AUTOBUSy ŠKODA 706 RTO. ByŁy ONE TAKŻE Wy TWARZANE W POLSCE I ZNAMy JE

Historia

Hmotoryzacji w tym mieście rozpoczęła się w 1896 r., kiedy przybył tu Josef Sodomka i założył firmę, która początkowo produkowała karoce i wozy konne. W roku 1924 za namową swojego syna przekształcił ją w fabry kę nadwozi. W tamtych czasach w Czechosłowacji istniało ok. 300 różnych firm, które zajmowały się produkcją nadwozi, ale fabryka Sodomki szybko stała się jedną z największych. W jego zakładach budowano karoserie na podwoziach dostarczanych z innych fabryk. Zazwyczaj były to kabriolety ze zdejmowanym dachem. Kto miał pieniądze, mógł zamówić u Sodomki niepowtarzalne nadwozie, a jego klientami byli ówcześni celebryci i politycy, m.in. żona dru giego prezydenta Czechosłowacji Edwarda Benesza.

Perły kolekcji

Dumą kolekcji jest kabriolet Aero 50 Dynamic z lat 30., który zadzi wia niezwykle aerodynamicznymi kształtami. Sodomka wyprodu kował ich zaledwie osiem, z czego tylko dwa dotrwały do naszych czasów. Drugi egzemplarz znajduje się w USA i niedawno został sprzedany na aukcji za blisko 350 tys. dolarów! Co ciekawe, auto ma silnik dwusuwowy (!) i – jak żartuje dyrektor muzeum – wyda je dźwięki podobne do trabanta. Silnik ma pojemność 2 litrów i moc tylko 48 KM! Auto jest ciężkie, waży prawie 1400 kg i spala aż 16-17 litrów benzyny na sto kilometrów. Mimo sporej wagi, jak dodaje dyrektor muzeum, udaje się je rozpędzić do 110-120 km/h! Aero 50 Dynamic był samochodem luksusowym i kosztował ok. 70 tys. koron. Dla porównania, stojąca obok Java Minor, najtańszy samochód w ówczesnej Czechosłowacji, kosztowała ok. 17 tys. koron i na jego kupno mogła sobie pozwolić klasa średnia. Inny ciekawy eksponat w muzeum to Škoda POS, czyli opance rzona limuzyna dla najwyższych przedstawicieli partii i rządu z początku lat 50. Wyprodukowano nieco ponad 100 egzempla rzy tego samochodu, który był użytkowany nie tylko w Czechosłowacji, ale także w zaprzyjaźnionych państwach socjalistycznych. Jeden z nich trafił do Polski. Auto miało silnik o pojemności blisko 5,2 l i mocy 120 KM. Nic więc dziwnego, że

spalało ok. 29 l/100 km. Samochód sprawiał dużo problemów technicznych. Jedną z jego wad była duża masa. Wersja w pełni opancerzona ważyła aż 4,5 tony! To powodowało, że pękały opony i dochodziło do wielu wypadków. W muzealnym archiwum znajdują się dokumenty świadczące o tym, że do jednego z nich doszło także w Polsce. Limuzyna z ważnym polskim generałem wpadła do rowu, ale na szczęście nikt nie zginął. Duże problemy sprawiały też ciężkie szyby pancerne, które można było opuścić tylko o 5 cm. W środku było bardzo gorąco, więc zainstalowano klimatyzację. W tamtych czasach była ona jednak bardzo duża i zajmowała niemal cały bagażnik. Do dnia dzisiejszego przetrwa ło pięć czy sześć egzemplarzy tego nietypowego samochodu. Jeden z nich znajduje się w Albanii, a inny w Chinach.

Powojenna rzeczywistość Firmie Sodomki udało się przetrwać II wojnę światową, ale w tym czasie produkowano tam głównie ciężarówki dla Wehrmachtu i sojuszników Niemiec. W 1948 r. zakłady znacjonalizowano, a syn Sodomki, który jeszcze przez jakiś czas zarządzał fabryką, wkrót ce trafił do więzienia, w którym spędził trzy lata. Zaprzestano też produkcji nadwozi samochodów osobowych, skupiając się na pojazdach użytkowych. Najbardziej znaną konstrukcją były nad wozia do autobusów Škoda 706 RTO (licencję na nie sprzedano potem polskim zakładom Jelcz). Pod koniec lat 60. XX wieku rozpoczęto produkcję autobusów Karosa. Produkcja autobusów trwa tu do dziś. Obecnie w mieście znajduje się fabryka Iveco, w której wytwarza się ok. 4 tys. autobusów rocznie. Z tego powo du muzeum planuje powiększenie ekspozycji o autobusy. Zakupiono już osiem pojazdów, które niegdyś były produkowa ne w tym mieście. Ostatnim nabytkiem jest właśnie legendarna Škoda 706 RTO, czyli popularny „ogórek” w wersji LUX, który kosztował 4, 5 mln koron (ok. 900 tys. zł). Na razie nie wiadomo, kiedy będzie można je zobaczyć, ponieważ w muzeum nie ma już miejsca na kolejne eksponaty.

JAKO JELCZE „OGóRKI”. O HISTORII TEGO MIEJSCA I POCZąTKACH PRZEMySŁU MOTORyZACyJNEGO W CZECHOSŁOWACJI MOŻNA SIę DOWIEDZIEć W TUTEJSZyM MUZEUM CZESKICH NADWOZI