GRUDZIĄDZ Zespół zabytkowych spichlerzy wraz z panoramą od strony Wisły „Jeśli chcesz poznać to miasto, a nigdy w nim jeszcze nie byłeś, przybądź – proszę – Wisłą lub przynajmniej od zachodu, od strony rzeki. Bowiem z nią przez stulecia związany, ku niej zwraca się Grudziądz swym obliczem, które – mimo tylu przemian, tylu epok, wzlotów i upadków – pozostało to samo: spiętrzone w siodle stromego brzegu czerwonym masywem murów” (T. Chrzanowski, Grudziądz, Warszawa 1970, s. 1). Trudno lepiej, niż zrobił to zasłużony polski historyk sztuki, Tadeusz Chrzanowski, ująć fenomen piękna nadwiślańskiej sylwety Grudziądza, w której szczególną rolę odgrywa zespół zabytkowych spichrzy, których mury są niemymi świadkami burzliwej historii tego miejsca. Korzystne położenie w ziemi chełmińskiej, na wysoczyźnie wznoszącej się ponad nurtem Wisły, sprawiło, że w tych okolicach dość wcześnie
97
