moda w 5 minut
Twórczy recykling Pomiędzy chaosem, a świadomym projektowaniem Rozmawiała: Karolina Michalak
Świadomość ochrony środowiska w społeczeństwie staje się coraz bardziej oczywista, choć nie we wszystkich przypadkach skuteczna. Dzieje się to w chwili, gdy przeoczyliśmy i przekroczyliśmy granice bezpieczeństwa konsumpcyjnego. Szansa na ponowne odzyskanie atrakcyjności produktu wymaga twórczej inicjatywy zarówno ze strony samego użytkownika jak również pomysłowego projektanta. O twórczym recyklingu rozmawiamy z prof. zw. Irminą Aksamitowską-Szadkowską prowadzącą Pracownię projektowania obuwia i akcesoriów ubioru oraz dr hab. Hanną Wojdała-Markowską, prof. UTH, kierownik Katedry Wzornictwa, Wydziału Sztuki, Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu.
Świadomość ochrony środowiska w społeczeństwie staje się coraz bardziej oczywista, choć nie we wszystkich przypadkach skuteczna. Dzieje się to w chwili, gdy przeoczyliśmy i przekroczyliśmy granice bezpieczeństwa konsumpcyjnego. Przy tak ogromnej produkcji rzeczy, na użytek błyskawicznie zmieniającej się mody trudno nie podjąć próby wpływu, choć trochę, na wyhamowanie tego procesu. Szansa na ponowne odzyskanie atrakcyjności produktu wymaga twórczej inicjatywy zarówno ze strony samego użytkownika lub pomysłowego projektanta. Trudno przekonać konsumenta aby radykalnie zmienił swoje przyzwyczajenia konsumpcyjne, dlatego proces tworzenia nowych produktów z materiałów pochodzących z recyklingu czy innych, nowych niekonwencjonalnych materiałów, musi być twórczy aby mógł być akceptowany i kupiony. Problem jest złożony i różny w zależności od tego jakie asortymenty ubioru będą analizowane. Obuwie jest bardzo trudnym produktem do recyklingu ze względu na materiały składowe i technologię. Sam proces projektowania i kolejne etapy produkcji to bardzo złożony cykl, wymagający niebywałej precyzji i jakości wykonania. Odzież dużo łatwiej można odzyskać w zrekonstruowanej nowej estetyce. Obuwie po okresie użytkowania nie kwalifikuje się do takich zabiegów. Problem twórczej oszczędności materiałów obuwniczych musi zaistnieć wcześniej.
Czy recykling może być twórczy? Irmina Aksamitowska-Szadkowska: „Recykling to przyszłość bez śmieci” przyjęcie tego założenia to podstawa. Recykling ma wiele twarzy. Jedną z nich, jest powrót do zaadoptowania różnymi metodami, istniejących i niewykorzystanych zasobów materiałowych. Ta metoda, bardzo cenna, angażuje całą pomysłowość indywidualnych jednostek, ich umiejętności manualne na drodze do odtworzenia i tworzenia różnych użytecznych produktów. Alternatywnym do tego wariantem, za sprawą społeczności, jej inteligencji, pomysłowości i wynalazczości, pozyskuje się nowe, technologicznie zaawansowane, nowoczesne surowce zastępujące te, których produkcja i eksploatacja jest bardzo droga i nie chroni środowiska przed degradacją. W pierwszym przypadku włączenie się do procesu recyklingu możne nastąpić i następuje dość szybko, trochę za sprawą kreowania nowych idei mody, zdrowego stylu życia i pewnej presji zdeterminowanych grup społecznych. W drugim, ze względu na cenę badań, eksperymentów i wdrożeń muszą uczestniczyć zasobni finansowo partnerzy lub duże korporacje, które w przyszłości kalkulują gwarancje zysków. Ten proces wymaga czasu doświadczeń, który zaczął się finalizować na dużą skalę. Temat zrównoważonej mody oraz recyklingu zaistniał i żyje nie tylko w mediach społecznościowych. Uświadomione społeczeństwo włącza się w obronę idei kreowanych przez ekologów, naukowców, polityków, ludzi kultury, celebrytów, którzy działają na rzecz słusznych idei. Wymaga także przyłączenia się każdej grupy zawodowej, zwłaszcza projektantów. fason 02/2020
Hanna Wojdała-Markowska: Recykling, jak wspomniała prof. Irmina Aksamitowska, w swojej istocie skupia się na zagadnieniu selekcji, ponownego wykorzystania oraz uzyskania nowych produktów z szeroko traktowanych odpadów. Powszechnie znane cele recyklingu to oszczędność energii, ochrona zasobów naturalnych oraz ograniczenie emisji gazów powstałych przy utylizacji niewykorzystanych w produkcji materiałów i wyrobów oraz zmniejszenie ilości śmieci. W kontekście naszych zadań badawczych realizowanych ze studentami Kierunku Wzornictwo na Uniwersytecie Technologiczno – Humanistycznym w Radomiu sprawdzamy możliwości jakie dają materiały przeznaczone do utylizacji w procesie projektowym akcesoriów ubioru, czyli butów i torebek. Świadomość ekologiczna i potrzeba dbania o środowisko naturalne jest oczywiście bardzo ważna, jednak dla studentów kierunku Wzornictwo ubioru najważniejszą siłą napędową do nowych realizacji staje się umiejętność znalezienia we współczesnym, bogatym w inspiracje i gotowe rozwiązania świecie nowych, własnych rozwiązań. Początkiem zawsze jest hasło, wstępna koncepcja, tradycyjny szkic, prototyp produktu, który może zostać unikatowym asortymentem lub pierwszym krokiem w procesie produkcji. 47
