100497_Overijssel_05:Opmaak 1
01-10-2010
15:10
12
Pagina 12
Foto Derk Hageman (1921).
Op een voorjaarsdag in 1931 gaat de tienjarige
koeien, Derk oogst met zijn vader de rode kool.
Derk Hageman op een drafje van school naar huis.
Hij stapelt de kolen in kratten, zodat ze de
Klasgenootjes uit de stad gaan knikkeren of
volgende dag op de platte kar naar de veiling
voetballen, maar Derk moet werken op het
kunnen worden gebracht. Meer dan zeventig jaar
gemengde bedrijf van zijn ouders aan de rand van
later zal Derk Hageman, tuinder in ruste, zijn
Zwolle; op de Oosterenk, ongeveer achter het
levensverhaal aan een journalist vertellen, heel
huidige FC Zwolle-stadion. Zijn zusje melkt de
beeldend alsof het zich vandaag afspeelt.
Het leven van tuinder Derk Hageman
huis. De kolen worden gelukkig verkocht, voor vijf cent per stuk. Het werk is niet voor niets geweest!
Na de lagere school
Als Derk de lagere school heeft afgerond, gaat hij het
Tuinbouw in het IJsseldal
coöperaties: in Enschede, Deventer, Wijhe, Zwolle en
bedrijf van zijn ouders in. Hij is nog maar twaalf jaar,
Rond 1930 wordt er in het IJsseldal op verscheidene
Steenwijk. Later zal die van Steenwijk verdwijnen en
maar heeft genoeg ervaring om een waardevolle hulp
plekken aan tuinbouw en fruitteelt gedaan. De streek
komen er veilingen in Olst en IJsselmuiden bij.
te zijn voor zijn vader. Hij is negentien als de oorlog
van Wijhe en Olst staat bekend om de fruitteelt.
Veilingen vormen een betrekkelijk nieuw fenomeen,
uitbreekt. Hij helpt zijn vader om onder de vaste prijs
Rond de stad Zwolle is er vooral groententeelt in de
evenals het gebruik van de klok. Op een klok geeft de
die de Duitsers hebben verordonneerd uit te komen.
koude grond of in lage bakken. In polder de Koekkoek
wijzer een steeds lagere prijs aan, totdat een hande-
Tegen de regels in verkopen ze rechtstreeks aan
bij IJsselmuiden is de tuinbouw een succes. Tuinders
laar ‘mijn’ roept. De prijs die de klok dan aangeeft, is
groentewinkels, wat ze net wat meer oplevert. Ook
leggen zich hier toe op de teelt van witlof, het ‘witte
de verkoopprijs. Derk gaat graag mee naar de veiling.
gaan heel wat kolen en bonen naar voedselzoekers uit
goud’.
Het is een flinke rit van de Ossenkampsweg naar de
het westen, die met drommen over de IJsselbrug
Deventerstraatweg bij het spoor. Het tempo is niet
komen. In 1951 nemen Derk en zijn broer het bedrijf
Met het hele gezin
hoog, want het paard moet een volgeladen platte kar
over, nadat hun vader jong is overleden. Vijf jaar later
Op die voorjaarsdag in 1931 weet Derk dat hij niet snel
trekken. Sommige boeren komen van nog veel verder.
kopen ze hun eerste tractor. Dat verandert hun
bij zijn vriendjes zal zijn. Hij weet niet beter dan dat
De Coöperatieve Groente- en Fruitveiling is oor-
bedrijfsvoering ingrijpend; eeuwen lang hebben de
het hele gezin op het bedrijf meewerkt. Ook weet hij,
spronkelijk aan de Van Karnebeekstraat gevestigd
Hagemannen zich gered met paard en wagen, maar al
dat zijn ouders het niet ruim hebben. Een familielid is
maar verhuist in 1929 naar een houten loods aan de
snel kunnen de broers zich niet meer voorstellen hoe
failliet gegaan en zij stonden borg, waardoor ze 180
Deventerstraatweg. De locatie is gunstig vanwege de
ze het ooit gered hebben zonder de veertien pk’s van
gulden moesten ophoesten aan zijn schuldeisers. Dat
nabijheid van het spoor.
hun trekkertje.
het niet op de plank liggen. Ze kunnen natuurlijk wat
Karren in een lang lint
Op en neergang
koeien verkopen, maar dan zouden ze zelf in de pro-
Op drukke dagen staan de karren in een lang lint door
Met de tuinbouw in Overijssel gaat het vooruit; bin-
blemen komen. Een buurvrouw met meer armslag
de Van Karnebeekstraat, tot aan ziekenhuis De
nen enkele jaren vertienvoudigt de omzet. Veel tuin-
brengt redding en leent Derks ouders de 180 gulden.
Weezenlanden, beladen met sla, andijvie, peulen, ker-
ders schakelen over van platte kassen op echte waren-
Ze betalen het maar terug als ze weer wat vet op de
vel, bloemkool, rode bieten, spinazie, tuinbonen en
huizen, die met kachels warm gestookt kunnen wor-
botten hebben. Bovendien, weet Derk, staan de prij-
wat er al niet meer wordt verbouwd op de vruchtbare
den. In Zwolle wordt de veiling langs het spoor te
zen onder druk. Het komt regelmatig voor dat de
gronden rond Zwolle. Als Derk en zijn vader aan de
klein. In de omliggende gemeente Zwollerkerspel
groenten die ze op de veiling aan de
beurt zijn, rijden ze het veilinggebouw in en laten ze
wordt in 1958 in Berkum een nieuw veilinggebouw
Deventerstraatweg aanvoeren niet verkocht worden.
het paard stilhouden. Vader Hageman houdt twee
geopend. Eigenlijk wordt dan al de neergang van de
kolen omhoog, de klok gaat draaien. Derk hoopt dat
tuinbouw in de nabijheid van steden ingezet. De land-
Vijf veilingen in Overijssel
de oogst ditmaal wat oplevert, want als er niets wordt
honger van de groeiende stadsbevolking is niet te stil-
In heel Overijssel zijn in die tijd vijf veilingen, alle
verdiend, is zijn vader stil tijdens de rit terug naar
len. In 1963 moeten de broers wijken voor de opruk-
is veel geld in deze schrale jaren. Zijn ouders hebben
