100497_Overijssel_05:Opmaak 1
28
01-10-2010
15:10
Pagina 28
Ruziemakend paar uit het Poëzie-album van Gesina ter Borch, pen en waterverf, ongedateerd, Rijksmuseum Amsterdam.
Aan de Sassenstraat in Zwolle, op het huidige nummer 21, woonde van 1631 tot 1690 een echte kunstenares. Gesina ter Borch, een halfzus van de beroemde schilder Gerard ter Borch, maakte enkele van de leukste tekeningen uit de zeventiende eeuw. Haar oeuvre wordt bewaard in het Rijksmuseum, maar een deel komt dit najaar naar Zwolle. Iedereen kan dan komen kennismaken met Gesina en haar geestige tekeningen, die het dagelijks leven in de Gouden Eeuw verbeelden.
De Gouden Eeuw van Gesina ter Borch G
Sassenstraat 21 in Zwolle.
Meisje in landelijke dracht door Gerard ter Borch, olieverf op paneel, ca. 1650. Voor dit schilderij zat zijn halfzusje Gesina model. Rijksmuseum Amsterdam.
esina werd op 15 november 1631 geboren en
Mensen in beweging
op 13 december gedoopt als ‘Geesien’. Ze
Hoewel Gesina als meisje minder gestimuleerd werd
was de zesde van dertien kinderen van
te tekenen, had zij grote belangstelling voor de kun-
Gerard ter Borch de Oude (1583-1662). Haar
sten. Als tiener maakte ze al prachtige kalligrafieën in
moeder was Wiesken Matthys (1607-1683), Gerards
een boekje, waarin ze later ook tekeningen in water-
derde vrouw. Gesina bleef ongetrouwd en woonde
verf maakte. Ze noemde dit haar Materi-Boeck. De
haar hele leven in het huis aan de Sassenstraat. Haar
oudst gedateerde tekeningen stammen uit 1648, toen
vader Gerard was in zijn jonge jaren kunstschilder. In
Gesina zeventien jaar was. Ze laten mensen zien die
1618 koos hij echter voor een carrière als ambtenaar in
allerlei bezigheden hebben: praten, een stoof aanste-
Zwolle: hij volgde zijn vader op als convooi- en licent-
ken, een kruiwagen rijden en veters strikken. De figu-
meester en was daarmee verantwoordelijk voor de in-
ren zijn nog wat onzeker en houterig, het verschil met
en uitvoerrechten in de regio. Het was een goedbe-
de tekeningen in haar tweede album, het Poëzie-
taalde baan en de familie behoorde tot de welgestel-
album, is groot. Hier zien we zelfverzekerde mannen
de burgers van de stad. Zijn oudste zoon Gerard
en vrouwen vol beweging, die het druk hebben met
(1617-1681) had veel tekentalent en Gerard senior
elkaar. De relatie tussen mannen en vrouwen was
moedigde hem aan flink te oefenen. Gerard junior
vaak onderwerp van Gesina’s werk, zoals de tekening
kreeg een degelijke opleiding als schilder. Gesina
met de ruziemakende man en vrouw, die elkaar te lijf
heeft regelmatig model gezeten voor zijn schilderijen.
gaan met pantoffel en haardtang! Deze tekeningen
De andere kinderen gaf senior zelf tekenles. Daarbij
zijn illustraties bij gedichten en liedjes die ze in haar
kregen de jongens voorrang. De meisjes hebben waar-
mooie handschrift in het Poëzie-album schreef.
schijnlijk geen echte lessen van hem gekregen.
In 1660 begon Gesina weer aan een nieuw album.
Gesina’s broertje Mozes bleek ook een groot talent,
Deze keer was het geen boekje vol gekalligrafeerde
maar hij sneuvelde op 23-jarige leeftijd in Engeland tij-
liedjes en tekeningen, maar een plakboek vol tekenin-
dens de Tweede Engelse Zeeoorlog.
gen van zichzelf en familieleden en mensen uit haar
