Adjudant Anton spreekt leerlingen van de Koninklijke Militaire School toe tijdens eindmars.
De zomer staat voor de deur en dat betekent: naar buiten!
Binnen de Defensiewereld denkt men vaak als eerste aan de Nederlandse Veteranendag op zaterdag 25 juni. De Militaire Courant is er ook bij en organiseert een huiskamer in het Veteranentheater. Hier zijn meerdere auteurs aanwezig die zelf veteraan zijn of over militairen hebben geschreven. Kom langs voor een gesprek en koop een boek! Kijk op p.38 wie u kunt ontmoeten.
Voor mijzelf wordt dit de eerste Veteranendag op het Malieveld zelf en ik ben dan ook erg benieuwd wie ik daar allemaal zie. Ik ga in elk geval de beroemde maaltijd van de marine, de ‘blauwe hap’, eten!
Over de marine gesproken: in het week end van 9 en 10 juli organiseert de Koninklijke Marine de marinedagen in de haven van Den Helder. Het perfecte moment om de schepen van dichtbij te bekijken.
In de Militaire Courant leest u over een andere buitenactiviteit: de eindmars van de aspirant-onderofficieren aan het eind van hun veertig weken durende opleiding (p.6). Onze uitgever mocht het ’s nachts allemaal meemaken, tot en met de binnenkomst door de kazernepoort. Een bij zonder moment voor alle betrokkenen. Er werd nog meer gelopen voor deze editie, op Schiphol kreeg ik een goede indruk van wat de Koninklijke Marechaussee hier allemaal doet (p.34). De luchthaven lijkt misschien een kleiner overzichtelijk gebied, maar met een treinstation, af en aan rijdende bussen en auto’s, en grenscontrole moeten de mare chaussees op vele dingen letten.
Verder leest u interviews met Tweede Kamerlid Kati Piri over de extra zak geld die de komende drie jaar naar Defensie gaat. Dat de tijd van bezuinigingen voor bij is, is natuurlijk positief, maar ‘conflicten zijn niet alleen een zaak van Defensie’ (p.20).
Ik wens u veel leesplezier en tot ziens op Veteranendag!
Mireille Bregman Redacteur Militaire Courant mireille@militairecourant.nlBegin deze maand keerde het Forensisch- en Opsporings team van de marechaussee terug uit Oekraïne. De specialisten deden daar twee weken lang
onderzoek naar mogelijke oor logsmisdaden, nadat het land eind februari dit jaar werd bin nengevallen door Rusland. De resultaten, die onder andere uit getuigenverklaringen en digitale info van camera’s bestaan, zijn aangeboden aan het Internationaal Strafhof in Den Haag.
Sinds afgelopen week beschik ken de special operations forces van het Korps Comman dotroepen en het Korps Mariniers over vijf draagbare militaire
satellietschotels, oftewel ‘manpacks’. Anders dan oudere mobiele systemen zijn de manpacks zo compact dat zij op de rug gedra gen kunnen worden. Dankzij de satellietverbinding kunnen mili tairen in het veld contact houden met hun hoofdkwartier en andere eenheden.
Twintig landen hebben afgelo pen weken in het zuiden van Mexico en in Belize meegedaan aan Tradewinds. Deze jaarlijkse rampenbestrijdingsoefening
wordt door klimaatverandering steeds belangrijker en geldt als dé voorbereiding op het orkaan seizoen in het Caribisch gebied. Namens ons land waren het ondersteuningsschip voor de West Zr.Ms. Pelikaan, perso neel van het Marine Squadron Carib en het Maritiem Hoofdkwartier in het Caribisch gebied aanwezig.
Recentelijk heeft het marine schip Zr.Ms. Groningen een drugstransport onderschept op de Caribische zee. De onder
schepte motorboot werd door vier mensen gebruikt om een lading van driehonderd kilo coca ine te vervoeren. Nadat de motor boot werd gespot, schakelde het stationsschip een boordhelikop ter in. Deze vuurde na een aan tal waarschuwingsschoten af. Daarop gaven de vier opvarenden zich over.
Meelopen met de nachtelijke eindmars, p.6
Mee op eindmars van de onderofficieren 6 Hans van Griensven 11 Actuele missies 12
Nederlandse Veteranendag 14
Column Marc Bentinck 17 Mijn functie 18
Politiek: Kati Piri (PvdA) 20
Factsheet: Manticore 24
Helmen vol Verhalen 26
Film: Operation Mincemeat 29
NIMH 30
HCSS 32
Schiphol door andere ogen 35
Column Niels Roelen 45
Prijsvraag en colofon 47
Veteranenboeken op Veteranendag 38
Interview Marco Kroon 41
‘Hallo, ik ben sergeant Remco.’ Het is pikkedonker, 1.30 uur ‘s nachts. Ik kan sergeant Remco nauwelijks zien. Hij is een van de instructeurs die verantwoordelijk isis voor de opleiding van een nieuwe lichting onderofficieren. Wat rode lampjes bewegen zich in onze richting. Dat blijken leerlingen te zijn van de KMS SIVO, de Koninklijke Militaire School, School Initiële vorming Onderofficier. Ze staan op het punt om te starten met de eindmars, de afronding van de opleiding die veertig weken heeft geduurd. En de Militaire Courant is uitgenodigd om mee te lopen!
DOOR JAN LOUWERS
De leerlingen hebben net een paar uur geslapen. Ze worden wakker onder een heldere hemel. Alles wordt ingepakt en gereed gemaakt voor vertrek. We zitten midden in een bos, niets te zien. Maar groep A zet zich in beweging onder leiding van sergeant Remco. Om het juiste pad te vinden is het blijkbaar nodig om even dwars door een stuk bos te gaan. De takken vlie gen op ooghoogte aan me voorbij, maar blijkbaar heb alleen ik daar last van. Kortom, het avontuur is begonnen!
Ik blijk ingedeeld te zijn bij een groep bestaande uit acht man, die fysiek wat sterker zijn. Ze gaan ook allemaal na de basis opleiding die ze bijna afgerond hebben, naar de Infanterie. Het tempo zit er goed in, maar het lukt me om te volgen. Ik heb geen rugzak van dertig kilo en ben ook niet al een week in touw, dat scheelt wellicht ook.
Sergeant Remco heeft een van de
leerlingen de leiding over de groep gegeven, dat is korporaal Tristan. De juiste route volgen, dat is een van zijn taken. Dat gaat niet met een mobiele telefoon, maar met een papieren stafkaart. Een van de basisvaardigheden die je als militair leider onder de knie moet hebben. Wat hierbij opvalt is dat korporaal Tristan zo nu en dan met de overige groepsleden over legt om te checken of inderdaad de juiste route wordt gevolgd. Samen sterk als team, daar gaat het om. Dat gaat goed. Nou ja, bijna altijd goed. Sergeant Remco vraag korporaal Tristan ergens in de nacht nog eens goed op zijn kaart te kijken. Er blijkt een afslag gemist te zijn. Iedereen is dank baar voor vijfhonderd meter extra die gelopen mag worden. We zijn overigens niet de enige groep met wat tegenslag. Er komt een groep ons tegemoet die terug moet naar de plek waar ze overnacht had den. De plek waar was geslapen was niet opgeruimd, dus ze moch ten even terug om dat in orde te brengen.
Na anderhalf uur lopen houdt korporaal Tristan halt. Het is tijd voor een pauze. Ik ben een beetje verbaasd, we zijn net lekker onderweg, waarom nu al rusten?
Korporaal Tristan legt uit: ‘Het gaat er om om zo snel mogelijk zo veel mogelijk afstand af te leggen. Wij hebben geleerd dat het goed is om regelmatig rust te houden, zodat je even kunt herstellen. Dit zorgt ervoor dat je het lang vol houdt’. Er wordt wat gedronken en gegeten. ‘Twee minuten’: het teken dat de groep binnenkort weer ver trekt. Net op dat moment komt adjudant Anton aangereden in een terreinwagen om poolshoogte te nemen hoe het met de groep
Eén woord galmt constant door de nacht: “Aansluiten!”
gaat. Hij praat even met de man nen en ook met sergeant Remco. Het gaat allemaal goed. Het is inmiddels vier uur in de nacht en het begint langzaam licht te worden. De natuur is prachtig en overweldigend. De mist trekt op uit de landerijen. Een heerlijke wandeling, en dat in de baas zijn tijd! Zo ervaar ik het tenminste. De mannen van groep A kunnen ook genieten, wellicht minder van de natuur, maar vooral van de wetenschap dat ze de eindstreep naderen. Er wacht alle leerlingen echter nog een beproeving, de commandantenmars…
Alle groepen zijn rond vijf uur aangekomen bij een verzamel punt aan de rand van een heidegebied. Dit is het vertrekpunt van de commandantenmars. Een vast gevreesd onderdeel van de opleiding. Commandant adjudant Anton loopt voorop en de mannen en vrouwen moeten volgen. Het tempo is veel pittiger dan wat we eerder in de nacht hebben meege maakt. Een aantal leerlingen heeft het zwaar. De ademhaling wordt luider. De instructeurs lopen om de groep heen en houden alle leer lingen goed in de gaten. Er worden tips gegeven over hoe je het beste kunt ademhalen. En een woord galmt constant door de nacht: ‘aansluiten!’
Maar er is ook steun, de geestelijk
verzorger dominee Jan-Derk is ter plaatse. Hij loopt heen en weer voor een bemoedigend woord en deelt ondertussen ook wat versna peringen uit. Dat is heel bijzonder om te zien. Voor mensen binnen de krijgsmacht is dit iets heel ver trouwds, voor buitenstaanders wellicht een verrassing. Een domi nee te velde. Zorg voor elkaar, zorg voor je mensen. Kameraadschap.
Onverstoorbaar
De commandantenmars gaat kriskras door heidegebied en bos terrein. Er lijkt geen richting in te zitten, is er wel een plan? Geen idee, de adjudant loopt onver stoorbaar door. En de tijd tikt door, het lijkt eindeloos te duren. Inmiddels is de zon boven de hori zon verschenen, dat geeft hoop, maar het lopen gaat door. En dan ineens, toch nog onverwacht: ‘HALT!’ Na een uur gezwegen te hebben neemt adjudant Anton nu het woord. ‘Gefeliciteerd, de eind mars is ten einde!’
De opluchting verschijnt op de gezichten van de leerlingen. De bepakking mag af, even rust. Gereedmaken voor de intocht op de kazerne waar familie en vrien den wachten. Maar de verrassin gen zijn nog niet voorbij. Daar komt ineens een wit busje aanrij den, van de CADI. Dat is catering te velde voor de militairen. Een betere afsluiting van de opleiding is nauwelijks denkbaar. Heerlijk genieten van een broodje bal! Dan is het tijd voor de laatste etappe van de opleiding die na veertig weken ten einde komt. De leerlingen marcheren samen met de instructeurs met de muzikale begeleiding van een militaire kapel onder de poort van de Jan van Schaffelaerkazerne door. De voeten, de rug, alles doet pijn. Maar de laatste paar honderd meters zijn er geen afvallers meer, daarvan zijn familie en vrienden getuige. Bij de bevordering van de leerlingen van korporaal tot sergeant zijn ook leerlingen aan wezig die nog met hun opleiding bezig zijn. De bevordering wordt gedaan door de instructeurs die de opleidingen verzorgd heb ben. Dit wordt gevolgd door de traditionele ‘bierdouche’ om de bevordering te vieren. De leerling verandert in een collega-onder officier. De ruggengraat van de krijgsmacht!
Inmiddels is de zon boven de horizon verschenen, dat geeft hoop, maar het lopen gaat door.
Stefan, jij bent net bevorderd tot sergeant, gefeliciteerd! Er was een intocht hier op de kazerne in Ermelo, als sluitstuk van de opleiding. De afgelopen week waren jullie in het veld voor de eindoefening. Wat vond je het meest indrukwekkend om mee te maken?
‘Dat was toch wel door de kazer nepoort lopen, als afsluiting van de opleiding. Ik heb daar al vaak gestaan, maar toch wel heel mooi om er nu zelf door te lopen, met je familie en vrienden erbij. Dat is toch een heel bijzonder gevoel. Daar doe je het allemaal voor, dat je het zo mooi kunt afronden.’
Ik heb de eindmars mee mogen lopen vannacht. Lijkt me pittig na een week bezig zijn om dan nog de hele nacht door te lopen. Maar het werd pas echt zwaar toen de ‘commandantenmars’ begon.
‘Ja, toen ging de adjudant voorop lopen en dan is het een kwes tie van volgen. De gaten mogen niet te groot worden. Dat is het gewoon rammen eigenlijk. Samen zorgen dat iedereen de finish haalt en dat is uiteindelijk gelukt.’
Sergeant Remco, jij hebt het samen met je collega’s allemaal begeleid. Je
hebt dit al vaker gedaan begreep ik, maar is dit toch nog bijzonder om mee te maken?
‘Ja, iedere lichting is weer anders, het is zeker geen routine. Het is altijd weer mooi als je na veertig weken een goed product aflevert. Dat voelt toch trots, dat je samen hier onder de poort van de KMS doorloopt; een goed gevoel.’
Stefan, jullie zijn nu allebei sergeant, maar tijdens de opleiding was de verhouding anders, de een was instructeur, de ander leerling. De instructeurs hebben veel ervaring, heb je dat tijdens de opleiding gemerkt?
‘Ja, ze brengen hun ervaring over aan jou. Dat is voor ons heel fijn.
Want je kunt de theorie wel ken nen, maar het is heel belangrijk om de dingen uit de praktijk over te brengen. Onze instructeurs zijn bijna allemaal veteraan. De erva ringen die ze hebben opgedaan tijdens uitzendingen in bijvoor beeld Afghanistan of Mali, dat is natuurlijk heel leerzaam. Ik denk dat veel leerlingen opkijken naar veteranen, die op uitzending zijn geweest, zoals sergeant Remco. Ik zou het heel mooi vinden om zelf ook op uitzending te mogen gaan, want daar train je toch voor. Kunnen natuurlijk hele vervelende situaties zijn, maar dan moet je doen waar je voor opgeleid bent.’
Tijdens jullie opleiding is natuurlijk heel veel gebeurd in de wereld. Bijvoorbeeld de aftocht uit Afghanistan en de oorlog in Oekraïne. Hebben jullie het daar onderling over?
Stefan: ‘Ja, het wordt gewoon
besproken, ook met de instruc teurs. Iedereen kan daar zijn mening over geven. Je merkt wel dat instructeurs die veteraan zijn en bijvoorbeeld in Afghanistan zijn geweest er vaak heel anders tegen aankijken dan ikzelf, want ik heb verder helemaal geen ervaring met dit soort dingen. Heel zinvol om het elkaar hierover te hebben.’
Tot slot, zouden jullie andere mensen ook aanraden om de opleiding op de KMS te gaan doen?
Stefan: ‘Voor mij 100%. Ik kom gewoon uit de burgermaatschap pij, toen heb ik een tijdje een hbo-opleiding gevolgd, dat was ook een soort managementoplei ding. Maar als je ziet wat ik hier in korte tijd heb geleerd, dan is dat veel meer dan tijdens mijn tijd op school. Je maakt hier heel veel mee, je beoordeelt elkaar doorlo pend op een positieve manier, dat is leerzaam. Je leert hoe je samen werkt en ook hoe je onder zware omstandigheden met mensen om moet gaan. En ook heel belangrijk, hoe je dan leiding moet geven. En soms is het heel zwaar, daar moet je dan gewoon doorheen.’
Remco: ‘Absoluut. In het militaire leven doe je zoveel andere dingen dan in de burgermaatschappij. Alle dagen zijn weer anders. De ene dag ben je les aan het geven, dan ben je weer in het veld met een oefening. En dan heb je ook nog de uitzendingen, een unieke ervaring. En je bent ook altijd lek ker fysiek bezig, dat is ook prach tig. Ik zou mensen echt adviseren om richting Defensie te komen!’
‘Het is altijd weer mooi als je na veertig weken een goed product aflevert.’
Na een carrière bij Defensie is luitenant-generaal buiten dienst Hans van Griensven sinds vorig jaar voorzitter van het Veteranen Platform. De Militaire Courant sprak met hem in het jaar 2019 toen hij nog Inspecteur Generaal van de Krijgsmacht was. Nu we dit jaar na twee jaar afwezigheid Veteranendag op 25 juni weer op het Malieveld in Den Haag mogen vieren, is er alle reden om met de voorzitter van het Veteranen Platform in gesprek te gaan!
DOOR JAN LOUWERSGeachte heer van Griensven, waar houdt het Veteranen Platform zich eigenlijk mee bezig? ‘Het Veteranen Platform is een vereniging van verenigingen, ontstaan toen in 1989 generaal Ted Meines tien veteranenvereni gingen bij elkaar bracht. Dit was bedoeld om beter op te kunnen treden in het belang van veteranen. Dat is uitgegroeid, inmiddels hebben we 91 aangesloten orga nisaties en stichtingen. Dit jaar gaan we de honderd wel halen! Erkenning, waardering, zorg en belangenbehartiging van vete ranen, daar houden wij ons mee bezig. Het Nederlands Veteranen instituut houdt zich bezig met de individuele Veteraan, terwijl het Veteranen Platform zich richt op het algemene belang van vetera nen. Wij zijn de enige organisatie die op politiek en ambtelijk niveau mag meepraten. Wij geven al die individuele veteranen een stem. We denken bijvoorbeeld mee over de transitie van een militair naar de burgermaatschappij.’
De stem van de veteraan, wie is dat eigenlijk? Je hebt de hoogbejaarde veteraan die nog tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gevochten en je hebt de man of vrouw van 21 die op uitzending naar Mali is geweest. ‘Wij kennen geen onderscheid in veteranen. Een veteraan is een veteraan omdat hij voldoet aan de definitie van de Veteranen wet. Jong of oud, korte of lange inzet, wel of niet geschoten, dat maakt allemaal niet uit. Binnen de veteranenwereld zelf denkt men daar nogal eens anders over. Wij houden ons heel strikt aan de
definitie. Maar er zijn wel discus sies. Bijvoorbeeld als je vanuit Nederland een drone bestuurt die in Afghanistan bommen laat val len, ben je dan een veteraan? De veteranenstatus is iets bijzonders, jonge veteranen zijn daar vaak niet zo mee bezig, oudere veteranen juist wel. Als Veteranen Platform vertegenwoordigen wij alle vete ranen, of zij nu wel of niet lid zijn van een organisatie die is aange sloten bij het Veteranen Platform. Dat geldt zowel op beleidsniveau als bij praktische zaken, zoals het Veteranenuniform, naamgeving van viaducten van gesneuvelde militairen en de Veteranenvlag. Als wij iets voor elkaar krijgen,
profiteert iedere veteraan hier van!’
Het valt me op dat er heel veel initiatieven zijn van en voor veteranen. Hoe gaat het Veteranenplatform daarmee om? ‘De veteranenwereld wordt gekenmerkt door twee woorden: versnippering en emotie. Een veteraan is een status. De over eenkomst is dat ze allemaal wat voor Nederland hebben gedaan op internationaal vlak. Voor de rest zijn ze allemaal heel verschillend, net zoals in de maatschappij. Ik richt me op de algemene onderwerpen, om die onder de aan dacht van de politiek en Defensie te brengen. Er gebeurt altijd wel wat bij 91 aangesloten organisa ties, daar probeer ik me niet mee te bemoeien. We hebben ook een beperkte capaciteit als Veteranen Platform, we moeten goed oplet ten waar we wel en niet tijd aan besteden.’
Een hele algemene vraag: hoe gaat het nu eigenlijk met de veteraan? ‘Goed. Dat is the bottom line. Maar niet met iedereen natuurlijk. Heel goed en belangrijk dat deze veteranen alle zorg krijgen die nodig is om hen te helpen. Maar in het publieke domein krijgen vaak de veteranen met problemen aan dacht. Daardoor ontstaat het beeld dat alle veteranen psychische schade hebben opgelopen, dat iedereen een Post Traumatische Stress Stoornis (PTTS) heeft opge lopen. 5 a 10 procent heeft pro blemen, 90% dus niet. Goed om ook hierbij stil te staan! Wel eens gehoord op een verjaardagsfeestje: ‘Ben jij veteraan, maar heb je dan ook PTSS?’’
‘Jong of oud, korte of lange inzet, wel of niet geschoten, dat maakt allemaal niet uit.’
Hans van Griensven
Nederland draagt met vijf militairen bij aan de EU-trai ningsmissie in Mali (EUTM Mali). Die traint Malinese strijdkrachten en adviseert om de zogeheten G5-troe penmacht operationeel te maken. Deze G5 bestaat uit Mali, Burkina Faso, Mau ritanië, Niger, Tsjaad. Ook levert Nederland maximaal vijftien functionarissen voor de civiele missies van de EU in de Sahel (EUCAP Sahel). Die zijn gericht op verster king van de binnenlandse veiligheidssectoren in Mali en Niger. Daarnaast levert Nederland aan de VN-missie Minusma maximaal tien functionarissen van politie en Koninklijke Marechaus see, en twee tot drie mili taire stafofficieren.
Nederland neemt soms deel aan het Global Peace Ope rations Initiative (voorheen Africa Contingency Operations Training & Assistance (ACOTA)-programma). Het programma vergroot de capaciteiten van 25 Afri kaanse landen door instruc tie en training, zodat deze in Afrika vredesmissies kunnen uitvoeren (met een mandaat van de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie).
Defensie levert een bijdrage aan de versterkte militaire aanwezigheid van de NAVO in Litouwen, de zogeheten enhanced Forward Presence. Het gaat om 270 militairen voor een multinationale battlegroup. Het bataljon waarvan Nederland deel uit maakt, staat onder Duitse leiding en is gestationeerd in Rukla. Het is een van de ‘geruststellende maatrege len’ voor de Oost-Europese bondgenoten.
150 militairen van de lucht mobiele brigade trainen in verband met de oorlog in Oekraïne in Roemenië in plaats van in Duitsland. Door aan de NAVO-grenzen te oefenen geeft de NAVO een krachtig signaal af rich ting Rusland.
De United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO) observeert de afge sproken bestandslijnen tus sen Libanon, Syrië en Israël. UNTSO opereert in hetzelfde gebied als UNDOF (United Nations Disengagement Observer Force). En in ZuidLibanon in hetzelfde gebied als UNIFIL (United Nati ons International Force In Lebanon). Nederland levert twaalf militairen aan deze missie.
De European Union Bor der Assistance Mission (EU BAM) is een missie van de Europese Unie. De missie helpt bij het grensbeheer aan de grensovergang bij Rafah in de Gazastrook. Nederland draagt in de regio ook bij aan de United States Security Coordinator (USSC). Deze missie vindt plaats in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever.
De Nederlandse Luchtmo biele Brigade ondersteunt het speciale operaties-trai ningscentrum in de omge ving van Bagdad. Inmiddels is er een compagnie van 120 militairen gearriveerd in Noord-Irak op vliegveld Erbil om deze locatie te beveiligen. Ook in Erbil geven Neder landers trainingen samen met partnerlanden. Twee Nederlandse militaire advi seurs vervullen een functie binnen de NAVO-capaciteits opbouwmissie in Irak. Er nemen ook vier Nederlandse civiele experts aan deel.
Met het Forward Support Element (FSE) Mirage heeft Defensie een strategische positie in het Midden-Oosten. Het vierkoppige deta chement levert onder meer (logistieke) ondersteuning aan beveiligingsteams van mariniers voor de antipira terijmissie bij Somalië.
Bij Combined Maritime For ces (CMF) werken marines uit 25 verschillende landen samen. CMF opereert in de wateren rond het Arabisch schiereiland en bestrijdt gewelddadig extremisme en terrorisme, piraterij, smok kel en mensenhandel en verbetert samen met lokale en andere partners de mari tieme veiligheid en stabili teit in de regio.
Terwijl u dit leest, zetten militairen zich in verschillende delen van de wereld in voor vrede en veiligheid. Op korte termijn ten behoeve van de lokale bevolking, maar op lange termijn draagt globale stabiliteit ook bij aan veiligheid in Nederland.
Nederlandse militairen bewaken Belgische F-16’s op een basis in Jordanië. De gevechtsvliegtuigen nemen deel aan de luchtcampagne van de anti-ISIS-coalitie in Irak en Syrië. De Neder landse beveiligingseen heid bestaat uit ongeveer 35 militairen.
Marineschepen vergroten de veiligheid langs de scheepvaartroutes door de Golf van Aden en de Hoorn van Afrika bij Somalië. Zij verstoren en ontmoedigen hiermee zeerovers. Het aan tal gekaapte schepen is sinds 2012 sterk gedaald. Defensie stuurt in sommige geval len militaire beveiligings teams mee op Nederlandse zeetransporten.
Nederlandse Veteranendag: een nationaal evenement waar heel Nederland de veteranen bedankt die zijn ingezet in dienst van de vrede, nu en in het verleden. Sinds 2005 organiseren we op de laatste zaterdag van juni de Nederlandse Veteranendag in Den Haag. Dit jaar is het zover op 25 juni!
Zaterdag 25 juni staat Den Haag weer bol van de jaar lijkse Nederlandse Veteranen dag. Na twee jaar noodgedwongen ‘corona-pauze’ is dit nationaal blijk van waardering voor alle 100.000 Nederlandse veteranen, weer helemaal terug in het cen trum van Den Haag. Met een gezellig Malieveld, een fly-past en indrukwekkend defilé. Het wordt een bijzondere Veteranendag, want achttien eenheden van de krijgsmacht krijgen een zogenaamd cravate bevestigd aan hun vaandel. Een uniek blijk van waardering voor hun inzet in Afghanistan.
De Nederlandse Veteranendag start om 9.30 uur met een cere monie voor genodigden in de Koninklijke Schouwburg. Na de opening door de voorzitter van het Nationaal Comité Veteranendag drs. Jaap Smit, ontvouwt zich een muzikaal-theatraal programma met bijzondere persoonlijke ver halen van veteranen. Deze worden gecombineerd met muziek en filmbeelden. De Marinierskapel der Koninklijke Marine zorgt voor de begeleiding van zangers Karsu en trompettist Erik Vloeimans. De opening wordt afgesloten door de minister-president.
Het programma wordt live uitge zonden door Omroep West en is te volgen op de grote schermen op het Malieveld. Daarnaast zijn delen van het programma ook te zien in de live uitzending van de NOS, later op de dag.
Op de Hofvijver vindt om 11.20 uur de unieke vaandelceremonie plaats. Op een ponton krijgen zes tien eenheden van de Koninklijke Landmacht, het Korps Mariniers en de Koninklijke Luchtmacht een cravate bevestigd aan hun vaan dels. Dit is een bijzonder blijk van waardering voor de inzet van deze achttien eenheden, de afgelopen twintig jaar, in Afghanistan. De vaandels van eenheden spelen een belangrijke rol binnen de tradities. Belangrijke krijgsverrichtingen zijn geborduurd in het vaandel en dat zal te zijner tijd ook gebeuren met hun inzet in Afghanistan. Vooruitlopend daarop krijgen ze de cravate uitgereikt. Het is een programma voor genodigden, maar ook te volgen op de grote schermen Malieveld en via een livestream.
Het defilé aan de Kneuterdijk, vanaf 13.30 uur, wordt afgenomen door Z.M. de Koning en start met een fly-past van verschillende moderne en historische toestellen. Altijd een spectaculair gezicht, zo boven het centrum van Den Haag. In totaal lopen ongeveer 3.500 militairen en veteranen mee, alle militaire orkesten, meerdere civiele orkesten en rijden moderne en historische voertuigen mee.
Oudere veteranen die minder mobiel zijn, krijgen een plaats in de voertuigen. Het defilé ver trekt vanaf het Malieveld, keert daar ook weer terug en is langs de route vrij te benaderen. De NOS zendt dit deel van de dag live uit op NPO1.
Het Malieveld is open voor ieder een en ingericht zoals velen dat wel kennen. Met tenten voor de ontvangst van veteranen, histo risch en modern militair mate rieel, veteranenverenigingen en organisaties, militaire musea en activiteiten voor de kinderen. Afghanistan is de missie die dit jaar centraal staat, vooral vanwege de bijzondere vaandelceremonie op de Hofvijver. Nieuw is een cultureel programma in de ‘huiskamer’ van het Malie veld, het Plazatheater. Daar zijn kleinschalige optredens, presente ren veteranen-auteurs zich, wordt de voorstelling ‘Afghanistan, een flashback’ opgevoerd en tonen kinderen hun ontwerpen van ‘veteranen-vaandels’. Kijk voor de precieze programmering op de grote borden bij het Plazatheater, vlak bij het Paviljoen Malieveld. Op het grote podium vinden we vanaf 15.00 uur eerst de swingende Tour of Duty band ‘Boulevard’. Om 16.00 uur neemt het nog swin gender Orkest van de Koninklijke Luchtmacht het podium over voor het slotconcert, samen met Alain Clark.
De NOS zendt het defilé en fly-past live uit op NPO1
In 2010 vertrok Jessica van Oort met haar eenheid naar Deh Rawod in Afghanistan. Tegenwoordig werkt ze als elektricien. Haar collega’s vertelt ze er niet veel over. ‘Vaak krijg je namelijk als eerste vraag: heb je iemand doodgeschoten? Blijkbaar vinden mensen dat belangrijk.’
‘Mijn collega’s weten dat ik veteraan ben, maar ik vertel er niet veel over.’
Lees het volledige verhaal van Jessica en vele andere veteranen op veteranendag.nl/verhalenFounder Organisatie Hoofdpartner
Sinds 24 februari 2022 staat de Europese veilig heidsorde onder permanente druk van de Russi sche militaire agressie tegen Oekraïne. Inmiddels zijn Rusland en Oekraïne in een uitputtingsoorlog verwikkeld, die óók voor het Westen een existentiële dimensie heeft aangenomen. Ruslands ‘speciale militaire operatie’ blijft met tegen slagen kampen. Dankzij opmerkelijke Russische militaire incompetentie, slimme Oekraïense verdedi ging geruggesteund door massale westelijke wapen leveranties, en de uitwerking van straffe westelijke sancties tegen Rusland weert het dappere Oekraïne zich buitengewoon goed. Russische lokale nederlagen verhinderen echter niet dat Rusland zijn - neerwaarts bijgestelde - strategische doelen in Oost- en ZuidOekraïne stug blijft nastreven. Triomfalisme ver mijdend, heeft Poetin zich ingesteld op een langere oorlog, waarbij in combinatie met systematische toe passing van grof geweld op tijd wordt gespeeld. De zware Russische verliezen aan mensen en materieel worden daarbij op de koop toegenomen. Hoe nu verder? Wat de langere termijn betreft, dragen vooral Washington en Londen enigszins opti mistisch uit dat Oekraïne niet alleen overeind moet worden gehouden, maar deze oorlog ook militair moet zien te ‘winnen’. Oekraïne ‘wint’ als Rusland de verklaarde doelen van zijn ‘speciale militaire opera tie’ feitelijk moet opgeven. Een dergelijke uitkomst zou Oekraïne moeten redden; een gevoelige slag toebrengen aan Poetins gewelddadig expansionisme; en een aanzienlijke opsteker betekenen voor de democratische aspiraties in Ruslands ‘nabije buiten land’. Tegenover een Poetin die zich verder ingraaft in zijn neo-imperiaal delirium, staat het besef dat juist nú – alleen nú, misschien zelfs – de gelegenheid zich voordoet om Poetin én zijn regime blijvend te neutraliseren.
Is het Europese continent daarmee terug bij de con frontatie tussen elkaar uitsluitende machtsblokken? Nu, de parallel met de Koude Oorlog gaat hier maar zeer ten dele op. Daar waar de Sovjet-Unie overwe gend een behoudende, status quo macht was, zint nu een revanchistisch Rusland op herschikking van de Europese veiligheidsorde. Waar het Sovjet Politburo met zijn collegiale besluitvorming interne checks-andbalances kende, is men tegenwoordig overgeleverd aan onvoorspelbaar gedrag van dictator Poetin. En waar de communistische Sovjet-Unie hier en daar in de wereld nog een zekere aantrekkingskracht kon uitoefenen en daarmee, theoretisch, een ideologisch tegenwicht kon bieden aan het Westerse liberale kapitalisme, moet de persoonlijke dictatuur van Poetin het hebben van een incoherent narratief van
historische mythes en leugens, gestut door corruptie en systematisch geweld. Nu de kortere termijn. Momenteel lijkt Oekraïne noch Rusland overwegend belang te hebben bij een alge hele staakt-het-vuren, en krijgt dóórvechten voorrang boven diplomatie. Oekraïne zou zinnen op een groot tegenoffensief, dat ons voor augustus-september wordt voorspeld. Van zijn kant wil Poetin terrein blij ven veroveren, daarbij calculerend dat hoe langer de oorlog duurt hoe meer de internationale steun voor Oekraïne zal afbrokkelen. Van de EU-lidstaten neemt Poetin aan dat zij hun geproclameerde eendracht niet eindeloos zullen kunnen volhouden. En inderdaad, met een herschikking binnen de EU van de onder linge verhoudingen onder invloed van de oorlog tekenen al langer sluimerende onderlinge tegenstel lingen zich nu scherper af. De oostelijke ‘frontlijn staten’ profileren zich ten koste van het Frans-Duitse koppel c.s., dat bij de heavy lifting ter ondersteuning van Oekraïne niet vooraan staat. Achter Europese ‘worstelingen’ met de beweerde ‘escalerende werking’ van levering van zware wapens aan Oekraïne, kan de volstrekt misplaatste hoop schuilgaan op een back-tobusiness met Rusland. Duitsland worstelt voort met zijn Russlandverstehend verleden. Dergelijke worstelingen blijven Nederland groten deels bespaard. Onder vocale omarming van het ‘democratie versus autocratie’-narratief, stelt Neder land zijn schaarse zware houwitsers ter beschik king van de Oekraïners. Daarnaast, en enigszins opmerkelijk, toont Nederland in de slipstream van de oorlog zich nu gevoeliger voor het narratief van een ‘Europees geopolitiek ontwaken’. Zo lijken wij, reto risch althans, verder op te schuiven in de richting van l’Europe de la défense, zoals door Franrijk gepro pageerd. Twee opmerkingen daarbij. De Russische agressie in Oekraïne werpt een Artikel V-constellatie op, die niet zozeer de EU maar vooral de NAVO en Amerikaans-Brits leiderschap in beeld brengt. Inte ressant wordt verder of deze Nederlands-Franse rap prochement gevolgen zal hebben voor de Nederlandse defensie – en zo ja welke. Nu Den Haag eindelijk politieke én financiële wil toont om onze krijgsmacht weer op te bouwen, worden nationaal ambitieniveau én de internationale politiek-militaire kaders waar binnen die ambitie ingepast moet worden cruciaal. Laverend tussen beproefde NAVO-samenwerking en – vooralsnog denkbeeldige, maar politiek spraak makende – geïntegreerde Europese brigades, zal Den Haag zijn brandnieuw ‘Europees kompas’ en zijn ver trouwd Atlantisch kompas op elkaar moeten zien af te stemmen.
MARC BENTINCKMarc Bentinck is oud-diplomaat. Tussen 1983 en 2010 diende hij in de multilaterale veiligheidsdiplomatie, op welk terrein hij tegenwoordig gastcolleges en -seminars geeft, in combinatie met internationale onderzoeksopdrachten.
Defensie biedt een grote verscheidenheid aan functies. Deze keer in de schijnwerpers: de werkzaamheden van een reservist die aan een project werkt bij het Materieellogistiek Commando, onderdeel van de Koninklijke Landmacht.
Zo werd de Natres vorig jaar inge zet tegen de overstromingen in het zuiden van het land en ook ter ondersteuning bij de opvang van Afghaanse evacués.
‘Ik ben sinds twee jaar reser vist bij de landmacht. Kort gezegd is een reservist een deeltijd militair naast een andere baan of studie. Momenteel ben ik op projectbasis bezig binnen het Materieellogistiek Commando (Matlogco) van de Koninklijke Landmacht met de implemen tatie van een onderhoudsapp: DO-MAINT.’
‘Ik heb een commerciële achter grond en heb ook in die wereld gewerkt, maar ik wilde me meer toeleggen op bezigheden die nut tig zijn voor mijn medemens en de Defensieorganisatie. Ik ging de reservistenopleiding in. Je moet daarvoor voldoen aan alle fysieke militaire basiseisen en keuringen doorlopen en een alge mene militaire opleiding voor reservisten volgen – onder de reservisten bekend als de ARB. Hierna kun je ingezet worden voor de kerntaak van het Korps Natio nale Reserve (Natres), namelijk het bewaken en beveiligen van Nederlands grondgebied, maar bijvoor beeld ook voor militaire bijstand bij rampenbestrijding, bijstand van civiele autoriteiten of ceremo niële taken. Voor Defensie vormt het Korps Nationale Reserve de ‘flexibele schil’ die toegevoegd wordt aan een eenheid om onder steuning te bieden. We leveren een bijdrage waar nodig. Het credo van de Natres is dan ook “Als ’t moet”. Als reservist heb je ken nis van de burgermaatschappij en heb je de wil om je op een andere manier in te zetten voor het land.
‘Het is mooi om op deze manier bezig te zijn. Ik heb er vrijwillig voor gekozen, maar reservist zijn is natuurlijk niet vrijblijvend. Je moet voldoen aan eisen, je basis gereedheid moet in orde zijn en je moet een bepaalde tijd naast je baan of studie investeren. Reser visten kunnen zich daarnaast inschrijven voor een Individuele Inzet Reservist (IIR), zoals het al zegt is het een inzet voor een enkele reservist die zodoende zijn of haar professionele achtergrond binnen Defensie kan toepassen.’
‘Binnen het MatlogCo, dat zich bezighoudt met (ingewikkeld) onderhoud aan alle landsyste men van de krijgsmacht, span ik me in om de app DO-MAINT goed werkend te krij gen. DO-MAINT is een acroniem voor Digitale Ondersteuning – Mate riaal Inspectie Tool. Te veel voertuigen staan nu namelijk stil omdat onderhoud niet goed of te weinig is uitgevoerd. Het niveau van het onderhoudsproces gaat hiermee omhoog. De app bege leidt gebruikers bij het onderhoud van grondgebonden (wapen-)systemen. Het komt erop neer dat gebruikers van de systemen in plaats van handmatig lijs ten in te vullen nu gemakkelijker gebreken aan voertuigen kunnen noteren, zelfs met foto’s erbij, en dat deze gebreken dan makkelijk en snel verwerkt kunnen worden. De ontwikkeling gaat in samen werking met het JIVC, Joint Infor matievoorziening Commando, het IT-bedrijf van Defensie.
‘Ik reis naar verschillende (landmacht)locaties om presentaties en ondersteuning te geven aan de staf en uitvoerenden op de werk vloer. Vandaag in Oirschot, maar gisteren was ik in Lettele en over een paar weken sta ik bijvoorbeeld in Den Helder bij de marine. De andere krijgsmachtdelen gaan deze app namelijk ook gebruiken.’
‘Er zijn genoeg doorgroeimoge lijkheden voor reservisten. Zo kan je doorgroeien in de rangen van je primaire eenheid, hiervoor krijg je dan ook de benodigde opleidingen op bijvoorbeeld de KMS of KMA. Uiteraard kan je ook beroeps worden en je kennis en ervaring vanuit de Natres en de burgermaatschappij meenemen. Met een bacheloropleiding kun je een verkorte officiersopleiding aan de Koninklijke Militaire Academie volgen, maar je begint dan wel ‘onderaan’ de ladder ondanks de opgedane kennis en ervaring. Dat vind ik zelf een nadeel. Het reser vistenbestaan biedt echter een heleboel voordelen: je doet andere projecten dan je in het civiele bedrijfsleven doet, je bouwt aan een groot netwerk en daarbij word je opgenomen binnen een hechte groep. Het is een unieke kans om jezelf te ontwikkelen waarbij er sprake is van een steile leercurve. Het project met de app loopt nog enkele jaren, daarna is er genoeg te kiezen voor mij!’
Ook reservist worden? Kijk voor meer informatie op www.werkenbijdefensie. nl/vacatures/reservisten . Wil je als reservist meer doen binnen de organisatie? Kijk dan op ikbenreservist.nl .
De rubriek ‘Mijn Functie’ is mede mogelijk gemaakt door Noventas verzekeringen.
Na jaren van bezuinigingen op Defensie veranderde ons gevoel van veiligheid na de inval van Rusland in de Oekraïne drastisch. Defensie was uitgehold, verwaarloosd en dat moest anders. Met Kati Piri, Tweede Kamerlid voor de Partij van de Arbeid (PvdA), spreken we over de oorlog van Poetin, de toekomst van Defensie en samenwerking binnen de EU en de NAVO.
DOOR NIELS ROELENHoe heeft de inval van Rusland de kijk van de PvdA op Defensie veranderd?
‘Conflicten gaan natuurlijk altijd breder dan Defensie, maar niet eerder was het een conflict zo dicht bij huis. Daarnaast waren we ons veel meer aan het voorbe reiden op confrontaties op cyber gebied en niet op conventionele conflicten. Als je nu de beelden ziet van het front in Oekraïne, dan zie je loopgraven, tanks en soldaten die eigenlijk op een traditio nele manier oorlog voeren. Wat je daardoor ziet in heel Europa, en niet alleen onze buur landen, is dat de fysieke dreiging van Rusland heel erg gevoeld wordt. We realiseren ons dat zodra er een staakt-het-vuren is, of er een vredesakkoord ligt, de dreiging daarmee nog niet weg is genomen. Zolang Poetin er zit, moeten we daar heel serieus rekening mee blijven houden. Het gevolg is dat je daarom ook heel anders tegen de veiligheid moet aankijken, alleen al op dit continent.’
Hoe bedoel je?
‘De collectieve verdediging was misschien wel sinds het einde van de Koude Oorlog naar de achter grond geschoven, dat wordt nu heel erg naar voren gehaald en dat is ook logisch.’
Dus ook voor de PvdA was daarmee de NAVO-norm van 2% weer bespreekbaar?
‘Om het precies te formuleren, hebben wij gezegd dat al het geld wat nu nodig is als investering in onze collectieve verdediging er nu moet komen. Dat is het aller belangrijkste. Als dat meer is dan 2% van het bruto binnenlands product kunnen we dat, zolang het maar goed onderbouwd is, ook ondersteunen. Maar we willen ons niet vast laten pinnen op die norm. Overigens doet het kabinet dat ook niet. Die bouwen het op naar 2024-25 en de jaren daarna is het weer de vraag welk percentage er besteed gaat worden. Wij zijn er dus ook niet voor om het, zoals de SGP dat wil, vast te leggen in de grondwet.’
Als we ons voor moeten bereiden op toekomstige conflicten, hoe zien die er dan uit?
‘Het is belangrijk om te realiseren dat conflicten niet alleen maar een zaak van Defensie zijn. We moeten denk ik voorzichtiger zijn met wie wij als land zakendoen. Overigens zou het ook naïef zijn om nu, op basis van de strijd in de Oekraïne te stellen, dat oorlogen van de toekomst zullen verlopen zoals daar. Het gaat dus veel meer om
‘We realiseren ons dat zodra er een staakt-het-vuren is, de dreiging daarmee nog niet weg is genomen’
Als militair kun je optimaal gebruik maken van het voordeel dat Noventas op het gebied van verzekeringen biedt. Noventas is de ideale partner voor jouw schadeverzekeringen; militair, privé, beroep, bedrijf of als vereniging.
Het militaire beroep kent bijzondere risico’s. Noventas kent als verzekeringsspecialist de militaire beroepsrisico’s en heeft hierop een uitgebreid pakket verzekeringen afgestemd. Het Defensie Aanvullings Plan (DAP) en Defensie Ongevallen Plan (DOP) dekken deze beroeps risico’s af. PTSS en oorlogsrisico zijn in het DOP zelfs meeverzekerd. Zonder poespas via Noventas te regelen. Als Defensiemedewerker krijg je bij Noventas bovendien KORTING op al jouw privé schadeverzekeringen.
De schadeverzekeringen die Noventas aanbiedt zijn voor zowel militair als burgerpersoneel en hun gezin als ook voor veteranen en reservisten en hun gezin. Dus ook voor jou privé. Bovenop de collectivi teitskorting ontvang je ook nog een pakketkorting. Ook een eventuele zorgverzekering kun je gemakkelijk via Noventas regelen.
Waarom Noventas
• Persoonlijk onafhankelijk maatwerkadvies
• Pakketkorting op privéverzekeringen
• Geen abonnementskosten
• 24/7 bereikbaar
• Ook dekking bij missies en bergingsopdracht
• Uniek in Nederland: Ongevallenverzekering met PTSS dekking
• Gratis uitzendcertificaat
• Snelle schadeafhandeling
• Gratis juridische adviesdesk
• Extra korting voor Veteranen
• Bel +31(0)880 300 100 of
• Stuur een kopie van je polis naar: info@noventas.nl of
• Vul het formulier in op noventas.nl/particulier/ verzekeringscheck/ of
Noventas is partner van Onbekende Helden
www.noventas.nl 0880 300 100 Postbus 200 5660 AE Geldrop
de vraag of je een organisatie hebt die zich snel kan aanpassen als conflicten die zich voordoen. ‘Je weet nooit zeker welke drei ging eraan komt. Daarom heb je goede inlichtingen nodig. Moet je samenwerken met bondgeno ten, kijken wat je ambities zijn in de EU, maar met name naar binnen de NAVO. Ik vraag me ook af of wij, als de aanval van Rusland nu op een NAVO-partner was geweest, daarop voorbereid waren.’
Maakt dat uit, als die aanval er is, moet je reageren toch? ‘Zeker, maar je wilt wel reageren op een manier dat die eerste klap heel duidelijk is. Je wilt ook niet dat iemand het in zijn hoofd haalt om een NAVO-land aan te vallen. We moeten ons leger dus weer inzetbaar en gereed maken.’
Hoelang gaat dat duren? ‘Tsja, dat is niet makkelijk. Het belangrijkste is natuurlijk perso neel, zonder mensen heb je niets aan Defensie. Dus ik ben blij dat er nu stappen gemaakt worden voor een betere werkomgeving en belo ning, maar we moeten mensen nog wel zien aan te trekken en te behouden. Als het gaat om mate rieel, daar moet je ook eerlijk over zijn, staan we op dit moment ook
met zijn allen in de rij. Dat bete kent dat je over meerdere jaren moet gaan kijken.’
Moeten we dat materieel binnen Europa gezamenlijk gaan aanschaffen, werkt dat?
‘Daar wordt in ieder geval over gesproken, maar als ik naar de Defensienota kijk, haal ik daar nog niet uit hoe de Nederlandse Defensievisie past in het NAVO- of EU-beleid. Ik ben wel nieuwsgie rig naar de rolverdeling en naar hoe je voorkomt dat we allemaal precies hetzelfde gaan doen. Wat is de kracht van onze krijgsmacht en welke keuzes vloeien daaruit voort?’
Waar ligt dan onze expertise en welke keuzes moet Nederland volgens jou dan dus maken?
‘Als Kamerlid wil ik dat niet op detailniveau invullen. Maar je Defensievisie moet logischer
wijze voortvloeien uit je buiten landbeleid. We moeten in ieder geval altijd inzetbaar zijn voor vredes-, en humanitaire missies. Verder denk ik bijvoorbeeld aan cyber, de marine of inlichtingen, maar in ieder geval iets waar een behoefte aan is binnen het bondgenootschap.’
Tot slot heel even terug naar Oekraïne, wat gaan wij daar als einddoel accepteren?
‘Dat is een ontzettend moeilijke vraag. Het eerlijke verhaal is dat we het niet weten. Het moet vooral een staakt-het-vuren zijn waar Oekraïne mee kan leven. Het zijn de Russen die het land zijn bin nengevallen, die daar al zeven jaar grondgebied bezetten. Wij kun nen niet zeggen: ‘de energieprijzen beginnen hier te stijgen dus sluit nu maar een compromis.’
‘We sturen heel veel wapens, maar de vraag is of het Oekraïne gaat lukken om die gebieden terug te winnen. Als dat niet lukt en er een staakt-het-vuren komt dat hen pijn doet, dan vind ik ook dat we de sancties tegen Rusland in stand moeten houden.’
‘Het belangrijkste is natuurlijk personeel, zonder mensen heb je niets aan Defensie’
Vanaf het najaar van 2023 krijgt de Nederlandse krijgsmacht een nieuw gezicht: de Manticore!
Komende jaren zal de Man ticore de vertrouwde MB’s van de landmacht, de Land Rovers van de marine en YPR’S van de luchtmacht en marechaussee definitief vervangen. Deze nieuwe terreinwagen biedt militairen de mobiliteit om zich naar inzetloca ties te verplaatsen en daar onder zware crisisomstandigheden men sen te kunnen helpen, beschermen en verdedigen. Naast grote mobi liteit biedt de Manticore meer laadvermogen en beschermingsen bewapingsmogelijkheden. De voertuigen kunnen daarnaast aan gepast worden op specifieke situaties. Zo kan de Manticore voorzien worden van op afstand bestuur bare wapenstations, bewapening, pantserpakketten, filters- en overdrukinstallaties, jammers en nog meer. Fabrikant Iveco levert het terreinvoertuig in vijf hoofdtypes: hardtops, soft-tops, pickups, gewondentransporters en Military Police/Airforce Security Vehicles. De carrosserie is gemaakt van extra hard pantserstaal. Het indrukwekkende voertuig weegt 13.000 kilogram en het laadvermo gen ligt op zo’n 2.000 kilogram. Daarnaast is de actieradius van de Manticore 600 kilometer en zijn topsnelheid bedraagt 90 kilometer per uur.
Lengte: 6000 mm Breedte: 2400 mm Gewicht: 13.000 kilo
Laadvermogen: 2.000 kilo
Versnellingsbak: 6-traps automaat Versnellingen: 6 Actieradius: 500 kilometer Snelheid: 90 km/h
In het kunstproject ‘Helmen Vol Verhalen’ vindt een ontmoeting plaats tussen twee professionals. Twee mensen die in de uitvoering van hun beroep worden gevraagd om midden in de wereld te gaan staan.
Relatief jonge veteranen delen hun persoonlijke missie verhalen met professionele kunstenaars, die daar middels een kunstwerk in evenzoveel ver schillende kunsttechnieken deze ervaring vastleggen. Zij zijn samen op missie door de
kunsten en maken zo de relevantie zichtbaar van Nederlandse vredes missies en de impact daarvan op de deelnemende militairen.
Van 16 juni tot en met 26 augustus zijn is de expositie te vinden in het
Memory Museum in Nijverdal met een mooi aanvullend programma met workshops, lezingen en ontmoetingen.
Kijk voor meer informatie op www.helmenvolverhalen.nl en www.memorymuseum.nl
Kunstenaar Roxanne Monsanto
Materiaal Acryl op linnen, espen houten lijst Veteraan Stefan Mastenbroek Defensieonderdeel Koninklijke Marine Provincie Zuid Holland Rang Luitenant-kolonel der mariniers
Roxanne ging mee op missie met Stefan Mastenbroek. Stefan was kapitein Korps Mariniers in Uruzgan. Als drie mariniers van bij een patrouille op een berm bom rijden, komen twee mannen uit zijn compagnie om het leven: Marc Harders en Jeroen Houweling. De derde inzittende, Erik van
den Elzen, raakt zwaargewond. Een emotioneel beladen tijd volgt. Met de taliban op de huid, krijgt Stefan tijdelijk de leiding over het kamp als de commandant de gesneuvelde en zwaargewonde mariniers overbrengt naar Neder land. Wanneer de commandant weer terug is, vindt Stefan met zijn collega’s de talibanstrijder die hiervoor verantwoordelijk is.
In het schilderij toont Roxanne een scène uit Stefans verhaal die haar het meest aangreep. Het tafereel laat zien wie Stefan is en waar hij voor staat. Een soldaat verzorgt de verwonde voeten van de tali banstrijder, nadat hij gevangen is genomen vanwege zijn verant woordelijkheid voor de bom die de twee mannen het leven heeft gekost.
Roxanne Monsanto volgde op de klassieke academie in Groningen haar opleiding. Met een gede gen kennis van verf, kleurenleer, anatomie en perspectief past ze traditionele technieken toe in haar laag voor laag opgebouwde schilderijen. Met de magie van verf trekt ze de kijker in de mystieke sfeer van haar schilderijen, uit de beslommeringen van alledag.
www.helmenvolverhalen. nl/uruzgan-stefanmastenbroek.html
De Tweede Wereldoorlog blijft boeien en inspireren, want de productie van boeken en films gaat onverminderd door. Door de gruwelijke werkelijkheid van vandaag in Oekraïne is het thema ‘oorlog’ actueler dan ooit. Aanvankelijk kregen de grote verhalen de aandacht zoals de landing in Normandië en de slag om Arnhem, beide in 1944. Met het verstrijken van de jaren komen nu ook verhalen aan bod die bij het grote publiek minder bekend zijn. De film ‘Operation Mincemeat’ is hier een voorbeeld van: waar zou in het jaar 1943 de landing van de geallieerden plaats gaan vinden: Sicilië of Griekenland?
DOOR JAN LOUWERSHet is een film die met zorg is gemaakt waarbij de acteurs laten zien waartoe ze in staat zijn. Niet alleen een historisch ver haal wordt verteld, maar de film geeft ook een sfeerbeeld van het leven in Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prachtige straten en gebouwen, je zou haast verge ten dat het oorlog was. Behalve dan dat je veel mensen in uniform tegenkomt. Er was ook toen nog ruimte voor feesten, liefde en botsende ego’s. Hoofdrolspeler Colin Firth is wat onhandig als het om vrouwen gaat. Een verwijzing naar de film ‘Love actually’ waarin hij verliefd wordt op het Portu gese meisje dat zijn vakantiehuis schoonmaakt is treffend. Of ben ik de enige die dit opviel?
In de film ‘Operation Mincemeat’ word je stap voor stap meege nomen in hoe de Duiters mis leid worden over de plek waar de Geallieerden gaan landen in Europa in het jaar 1943. Even wat context: de Duitsers waren net ver dreven van het Afrikaanse conti nent. Nu was de vraag die centraal stond: waar in Europa moeten de geallieerden landen? Het was de bedoeling om de indruk te wek ken dat het Griekenland gaat worden, maar het staat al vast dat het Sicilië zal zijn. Er worden ver schillende initiatieven genomen, waarvan ‘Operation Mincemeat’ er een is. Aanvankelijk heette het
‘Operation Trojan Horse’, maar dat zou te doorzichtig zijn. Ja, er is ook ruimte voor humor in de film, en ook in een oorlog. De essentie van het plan is om een lijk aan te laten spoelen in Spanje met in zijn tas de plannen voor de invasie van Griekenland.
Er wordt speciaal een team van de militaire geheime dienst opge richt om Operation Mincemeat tot een succes te maken. Een bij zonder lid van het team blijkt Ian Flemming te zijn, de auteur van de boeken waarin James Bond de wereld keer op keer redt. Je wordt stap voor stap meegenomen met de voorbereidingen en uitvoering van het plan. Er zijn een hoop uitdagingen, waarbij het vinden van een geschikt lijk er een van is. Dit verhaal wordt heel geloof waardig verteld, mede dankzij de aandacht die de persoonlijke verhoudingen in het team krijgen. De vraag bekroop me wel of dit nu passend en realistisch was, persoonlijk gedoe terwijl er tiendui zenden levens op het spel staan. Maar het echte leven is soms ook
onbegrijpelijk dus wellicht is dit nu juist gewoon heel erg zoals het zou kunnen zijn gegaan. Ikzelf werd in ieder geval zelf helemaal in het verhaal meegezogen, omdat het een zo fascinerend en span nend verloop heeft en er geweldig geacteerd wordt, volgens de tradi tionele Engelse school. Wat ik wel jammer vond is dat de focus hele maal op de Engelse kant van het verhaal was. Ik was erg benieuwd hoe de Duitsers met alle informa tie omgingen, maar daar wordt nauwelijks aandacht aan besteed. De film ‘Operation Mincemeat’ is een absolute aanrader voor ieder een die houdt van geweldig acteer werk, een spannend verhaal, de menselijke relaties en de Tweede Wereldoorlog.
De film telt een ware sterren cast, met onder meer Colin Firth, Oscarwinnaar met “The Kings Speech” en Emmy-winnaar Kelly Macdonald.
Bekijk voor meer informatie de website van Filmmaatschappij Warner Bros: https://www.warnerbros.nl/films/ operation-mincemeat
Een bijzonder lid van het team blijkt Ian Flemming te zijn, de auteur van James Bond
Wat doe je als je op zee zit en je hoort dat het in Nederland oorlog is? En wat doe je als je werk door oorlog plotseling een van de gevaarlijkste banen ter wereld wordt? En dat je deze móet blijven uitvoeren ter wijl je niet eens zeker weet of je familie nog leeft?
In Zij Hielden Koers staat vijf afle veringen lang de geschiedenis van de Nederlandse koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog centraal. Het is het verhaal van gewone mensen, die zonder daarvoor te kiezen, ineens in de frontlinie van een oorlog terecht komen.
In 1939 moeten sche pen die zich niet kunnen verdedigen plots het oorlogsfront op zee trotseren. De koopvaardij is
de levenslijn voor de geallieerde strijdkrachten, zij zorgen voor een voortdurende aanvoer van men sen, wapens, materieel en voedsel. Deze logistieke lijnen vormen de ruggengraat van de strijd. Maar ten koste van wat? Want op zee is er een voortdurende dreiging van torpedo’s, mijnen en onder zeeboten. En de zeelieden moeten blijven varen, zij mogen jarenlang niet naar huis.
Zij Hielden Koers is een produc tie van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH). Eerder al maakte het NIMH ruim 66.000 duizend persoonskaar ten van voormalig opvarenden van de koopvaardij digitaal beschikbaar. Met de nieuwe podcast wordt het vaak vergeten
verhaal van de Nederlandse koop vaardij tijdens de Tweede Wereld oorlog nogmaals onder de aandacht gebracht. Zij Hielden Koers is vanaf nu te luisteren in alle podcastapps of via www.militairepodcast.nl.
Tekst en beeld: NIMH
Het The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) publiceert jaarlijks meerdere studies rond de thema’s geopolitiek, Defensie en veiligheid. In deze Militaire Courant zet Lotje Boswinkel uiteen hoe oorlogen tot wapenbeheersingsafspraken kunnen leiden, maar dat gesloten verdragen ook uitdagingen met zich meebrengen. Dit is het eerste deel in het project Platform Influencing Human Behaviour.
Zestig jaar geleden vond een van de spannendste momenten van de Koude Oorlog plaats. Toen Amerika in 1962 ontdekte dat de Sovjet-Unie in het geheim raketinstallaties op Cuba bouwde (een reactie op vergelijkbare Amerikaanse installaties in Italië en Turkije), verslechterde de al gespannen rela tie tussen de twee grootmachten razendsnel en leek een nucleaire oorlog dichterbij dan ooit. Chroesjtsjov en Kennedy wisten ternauwernood het gevaar af te wenden en in de jaren die volgden bleek de Cubaanse raketcrisis uiteindelijk de basis gelegd te hebben voor een reeks wapenbeheersingsafspraken. Want Ame rika en de Sovjet-Unie realiseerden zich dankzij de Cubacrisis meer dan ooit: escalatie moest in de toe komst koste wat kost voorkomen worden. De wapenbeheersingsarchitectuur die tijdens en vlak na de Koude Oorlog werd opgebouwd, is de afgelopen jaren in rap tempo afgebrokkeld. De reeks bilaterale verdragen en internationale controleme chanismen die niet langer worden nageleefd of zelfs zijn opgezegd is lang: de Anti Ballistic Missile Treaty en het INF-verdrag zijn formeel beëindigd; het Con ventionele Strijdkrachten in Europa-verdrag, het Weens Document en Open Skies zijn praktisch dood. Bovendien spelen de resterende afspraken niet langer adequaat in op een snel veranderend strategisch landschap dat wordt gekenmerkt door verscheidene rivaliserende grootmachten en door een steeds gro tere diversiteit aan raketsystemen. New START, dat in 2021 op de valreep werd verlengd voor een periode van vijf jaar, doet bijvoorbeeld niets aan het snel groeiende Chinese nucleaire arsenaal en geldt boven dien niet voor nieuwe exotische systemen zoals de Russische Kinzhal, Bhurevestnik en Poseidon raketten. Exportcontrole regimes zoals de MTCR zijn boven dien nog onvoldoende ingespeeld op nieuwe techno logieën, waaronder die van de hypersone wapens.
Met de Russische invasie van Oekraïne hebben de verhoudingen tussen Rusland en Amerika/de NAVO opnieuw een dieptepunt bereikt. Op een moment dat nieuwe wapenbeheersingsinitiatieven hoogst noodzakelijk zijn, lijkt nauwere samenwerking op dit vlak verder weg dan ooit. Maar een nadere blik op de nasleep van eerdere crises en conflicten in wapenbe heersingsonderhandelingen onthult toch een genu anceerder beeld. Na de Cubacrisis werd in 1963 een communicatielijn tussen Moskou en Washington aangelegd en een gedeeltelijk verbod op kernproeven afgesproken; in 1968 volgde het Non-proliferatiever drag. Nadat in de jaren ’80 de spanningen opnieuw opliepen, wisten Reagan en Gorbatsjov de START en INF-verdragen uit te onderhandelen. En ook tussen India en Pakistan leidden een reeks spanningen tus sen 1987 en 2002 uiteindelijk tot onderhandelingen en nieuwe wapenbeheersingsafspraken. Crises en conflicten kunnen dus een belangrijke rol spelen in de agendering van proliferatievraag stukken. Ze onderstrepen immers het belang van wapenbeheersingsafspraken die escalatierisico’s doen verkleinen. Zo staan door de Russische inval nucleaire wapens weer bovenaan de agenda – en dat is niet onbelangrijk na decennia van onverschillig heid. Een ander mogelijk gevolg van de oorlog is dat Rusland vanuit strategische overwegingen zich gedwongen ziet wapenbeheersing opnieuw serieus te nemen. Oorlog voeren vereist enorme investeringen en Rusland ziet haar conventionele raketarsenaal in rap tempo slinken. Met nieuwe wapenbeheersings afspraken kan een dure (nucleaire) wapenwedloop worden ingeperkt en blijft er geld beschikbaar om de in Oekraïne weggeschoten conventionele voorraden weer op te bouwen.
Maar het ‘goede nieuws’ houdt hiermee wel zo’n beetje op. Met name het non-proliferatieregime staat ernstig onder druk, en het gemakkelijk uitgeschre ven referendum op basis waarvan Belarus haar nietnucleaire status opgaf, was hierin slechts een eerste stap. Zorgelijk is ook dat de oorlog het belang van nucleaire wapens onderstreept. In 1994 gaf Oekra ine met het Boedapest-memorandum vrijwillig haar nucleaire wapens op, in ruil voor veiligheidsgaran ties van zowel Rusland als Amerika. Verschillende landen zullen dergelijke veiligheidsgaranties nu met
De reeks bilaterale verdragen en internationale controlemechanismen die niet langer worden nageleefd is lang.
scepsis en argwaan bekijken en wellicht overwegen om zelf (opnieuw) een nucleair wapenarsenaal aan te leggen. Daarnaast zullen de Verenigde Staten en de NAVO toenadering tot Rusland voorlopig mijden. De Sovjetinvasie van Afghanistan in 1979 deed het Amerikaanse vertrouwen in de Sovjet-Unie zo zeer afbrokkelen, dat president Carter zich genoodzaakt zag SALT II terug te trekken van ratificatie door de Senaat. Want agressors moeten worden gestraft, niet beloond met verdragen. Voorwaarden voor nieuwe wapenbeheersingsgesprekken zullen dus onherroe pelijk gekoppeld worden aan de uitkomsten van de oorlog in Oekraïne. Op de korte termijn is daarmee de kans op nieuwe verdragen minimaal en daarom zal de nadruk moeten komen te liggen op zogenaamde confidence-building measures. Dit kunnen communicatielijnen zijn in tijden van conflict; afspraken voor transparantie en het helder signaleren van militaire postures en doctri nes. Als het op proliferatie aankomt is het noodzaak partners en bondgenoten gerust te stellen en daarmee verdere horizontale verspreiding van nucleaire
wapens te voorkomen. Op den duur moet worden gekeken naar meer robuuste afspraken die de nucle aire arsenalen daadwerkelijk beperken en inkrim pen. Zo kan bijvoorbeeld het streven om nucleaire kruisraketten te reguleren, uiteindelijk resulteren in het versterken van een wereldwijde strategische stabiliteit. Met de diverse militaire grootmachten, de verschillende arena’s en conflictzones, en de zich razendsnel ontwikkelende wapentechnologieën zal dit een enorme uitdaging worden. Maar de geschie denis leert ons ook: wat soms onmogelijk lijkt, lukt af en toe toch.
Voorwaarden voor nieuwe wapenbeheersingsgesprekken zullen gekoppeld worden aan de uitkomsten van de oorlog in Oekraïne.
Luchthaven Schiphol verschijnt de laatste tijd in het nieuws als de plek waar de fenomenen personeelstekort en onderbetaling het duidelijkst tot uiting komen. Wat gebeurt er echter op veiligheidsgebied? Een kijkje achter de schermen van de Koninklijke Marechaussee, die er waakt over de veiligheid en het grensverkeer controleert.
DOOR MIREILLE BREGMANIk loop een late dienst mee met teamleider Renaldo, die tevens in de rol van Hulpofficier van Justitie en Officier van Dienst ope reert. Vanuit zowel de Koningin Máximakazerne als rijdend over het terrein stuurt hij de mensen in zijn team aan. ‘Je valt met de neus in de boter, dus kom mee,’ zegt Renaldo bij binnenkomst op de kazerne. Welke boter, dat vind ik uit als we een kantoor binnenstappen en aanschuiven bij een digitaal overleg. Het weekend ervoor is de meivakantie begonnen, een moment dat de bagageafhande laars aangrepen voor een staking, met de inmiddels bekende lange wachtrijen voor de bagage- en persoonscontrole als gevolg. Op de middag van mijn bezoek drei gen de wachttijden als gevolg van personeelstekort opnieuw op te lopen en daarom is een extra overleg ingelast. Hierin steken alle Officieren van Dienst van bijvoorbeeld brandweer, ambu lancedienst en marechaussee, en commissarissen van andere Schip holpartijen de koppen bij elkaar. Wat moet er gebeuren als het in de vertrekhallen te vol wordt?
Moet de brandweer direct water uitdelen of wachten de reizigers buiten op bufferlocaties? En wan neer moet de aanvoer van mensen via de A4 en het openbaar vervoer tijdelijk gestopt worden? Waar de marechaussee zorg draagt voor de veiligheid en openbare orde op de Schipholvloer, wil het bedrijf Schiphol zoveel mogelijk vlieg slots aan vliegmaatschappijen verkopen en betalende reizigers in vliegtuigen krijgen. Het commer ciële en veiligheidsbelang strijden om voorrang.
Surveillance
Hierna stappen we de auto in voor een surveillanceronde over de wegen rondom de luchthaven. Het gebied bestrijkt wel 40 km2 waarin bedrijven gevestigd zijn en veel verkeer is: de portofoon geeft dus continu meldingen door. Een enkele keer wordt Renaldo gebeld voor advies of extra aanwijzingen, maar verder gebeurt er -geluk kig- weinig noemenswaardigs op straat of bij de grensbewaking. ‘De meeste meldingen gaan over onbe heerde bagage, diefstal op de vloer en overlast van daklozen die in de hal een warm plekje en voedsel vinden. Ondertussen ben je alert op overtredingen die onder de Wegenverkeerswet, Wet Wapens en Munitie, Opiumwet en Straf recht vallen,’ vertelt Renaldo.
Die alertheid blijkt wanneer we langs een terrein met privéjets rij den en plotseling achter een auto aan zoeven die een eind verderop rijdt. De teller loopt, binnen de bebouwde kom, op tot hoge snel heid. Renaldo vertelt achteraf dat hij de bestuurder heeft gecon fronteerd met zijn gedrag: ‘Dat is
effectiever dan alleen een boete uitdelen. Na een gesprek snapt iemand wel dat er een ongeluk had kunnen gebeuren. Een marechausseebus achter je maakt natuurlijk ook al indruk.’
We rijden nog even rijksweg de A4 op en daarna over de Vertrek passage en Schiphol Boulevard. Hier is het een komen en gaan van auto’s, bussen en mensen. Hoe houd je het overzicht? ‘We lopen en rijden met meerdere koppels over het terrein. Daarbij werken er marechaussees in burger die het gedrag van reizigers in de gaten houden. Als er iets gebeurt, zijn we snel ter plaatse.’
Na het avondeten zit Renaldo als Hulpofficier van Justitie (HovJ) achter zijn bureau. Als HovJ heeft hij extra bevoegdheden ten opzichte van een algemeen opspo ringsambtenaar en mag hij onder meer aangehouden verdachten voorgeleiden. Ik ga met een koppel wachtmeesters de binnenruimte van Schiphol, Plaza, in. Ze leggen uit dat er op Plaza drie bureaus van de Koninklijke Marechaussee zijn waarvoor je met vragen over reisdocumenten en het doen van aangiftes terechtkunt. De mare chaussee fungeert daar immers als de politie in elke andere gemeente. Het team op het bureau op landside (vóór de grenscontrole) vertelt enthousiast wat er zo leuk is aan het werk op Schiphol. ‘Er heerst hier elke dag een andere sfeer. Dat is niet zo gek met dage lijks 250.000 reizigers. De ene keer word je binnen aan de balie inge deeld, de volgende dag surveil leer je op airside. Daarnaast biedt
De meivakantie is begonnen, een moment dat de bagageafhandelaars aangrepen voor een staking.
Heb jij affiniteit met Defensie en Veiligheid? Ben je op zoek naar een nieuwe baan of eerste baan en vraag jij je af welke onderwerpen wij binnen de unit Defence, Safety & Security met onze innovaties aanpakken? Maak dan op deze dag kennis met misschien jouw toekomstige collega’s en ervaar hoe het is om bij TNO te werken!
De TNO INHOUSE dag bestaat uit presentaties, interactieve activiteiten en speeddate sessies met wellicht jouw toekomstige werkgever! Daarnaast maak je kans om binnen 24 uur een contractaanbod van ons te ontvangen, dus schrijf je snel in!
Schiphol plaats aan een groot win kelcentrum en een ondergronds treinstation. Er is altijd iets te beleven.’
Tijdens een loopronde door de ver trek- en aankomsthallen vertellen de marechaussees waar zij op let
ten. ‘Lopen mensen doelloos heen en weer? Misschien kunnen ze de weg even niet vinden en is hen aanspreken genoeg. Zit iemand in het winkelgebied een paar uur achter elkaar op een bankje? Dan is het minder waarschijnlijk dat die persoon een familielid komt ophalen en dan kijk je wat hij zoal bij zich heeft. Daklozen hebben bijvoorbeeld vaker dan reizigers een boodschappentas bij zich. Die tassen kun je niet goed inchecken en daarom vallen ze op.’
Ook de marechaussee op de vloer merkt natuurlijk de gevolgen van lange wachtrijen. ‘Wij kunnen
zelf niets doen aan de trage baga gecontrole, dat wordt gedaan door een securitybedrijf dat door Schiphol gecontracteerd is. Waar wij mee te maken krijgen, zijn de ruzietjes die wachtende reizigers onderling krijgen. Het enige dat we dan kunnen doen, is de gemoe deren tot bedaren brengen.’
Eind mei komt het bericht dat vliegmaatschappij KLM tijdens de zomermaanden terughoudender zal zijn met de verkoop van slots. Is er nu vanuit de economische hoek meer oog voor de veilig heidskant? Eén ding staat vast: never a dull moment op Schiphol.
‘Waar wij mee te maken krijgen, zijn de ruzietjes die wachtende reizigers onderling krijgen’
In Veteranen geeft fotograaf Paul de Graaff meer dan honderd (oud-)militairen een gezicht. Ze dienden in landen als Afghanistan, Libanon, Bosnië en Kosovo.
Bestellen kan via www.2010uitgevers.nl.
Vrouwen in de frontlinie is het unieke, boeiende en soms confronterende verhaal van vrouwelijke militairen bij de Nederlandse krijgsmacht. In dit tweede deel vertellen vijftig vrouwelijke militairen over hun ervaringen en missies.
Theo van den Doel Veteranenzorg 1815-2015
Van afstandelijk naar betrokken
Voor Vorst en Vaderland gaat over een gewone jongen uit Winschoten die militair wil worden. Hij wordt officier en doorloopt alle rangen en eindigt als generaal-majoor. Dit is zijn boeiende verhaal.
Bestel via je lokale boekhandel.
Het militaire beroep is een bijzonder en risicovol beroep Dit vormt de basis van de bijzondere verant woordelijkheid van de overheid voor haar militairen. Op welke wijze de overheid die zorg voor veteranen is nagekomen wordt onder meer aan de hand van een zestal missies uit de periode 1945 2015 beschreven.
VERSCHIJNT NOVEMBER 2022 € 24,99
Lezers van de Militaire Courant krijgen tot 15 oktober € 4,99 korting, bestel via www walburgpers nl Paperback, met veel afbeeldingen Ca 256 pagina’s ISBN 978 94 6249 951 5
BESTEL VIA JE LOKALE BOEKHANDEL.
Op 25 juni vindt Veteranendag plaats op het Malieveld in Den Haag. Er is veel te doen voor jong en oud. Ook de Militaire Courant neemt een stukje van het veld voor haar rekening: in het Veteranentheater richten we een ontmoetingsplaats in voor (veteranen)auteurs en lezers. Hieronder ziet u welke auteurs die dag zullen signeren. Kom dus langs en koop een boek!
• Allard van Wely, Voor vorst en vaderland
• Paul de Graaff, Veteranen (fotoboek)
• Johan Kroes, Vrouwen in de frontlinie. Deel 1 en 2
• Nancy Janssen, Nans Veteranen Kalender
• Martien van der Heijden, Huisarts in Uruzgan
• Steffi Reimers, Aftermath (fotoboek)
• Erik Krikke, Keihard opstaan; Operatie geslaagd
• Mineke de Vries, Als vrede je missie is
• Niels Roelen, Zwarte vogel ; Soldaat in Uruzgan ; Leven na Uruzgan
• Esmeralda Klein reesink, Officier in Afghanistan ; Taskforce Uruzgan
• Oetse Tamminga, Trigger Mind
• Renaldo Ishaak, First Responder
• Maaike ZegersHandgraaf, Een kast vol
• Marco Kroon, Nassau Two Zero
• Edwin de Wolf, Kampioen op één been
• Patrick van Straten, Op uitzending
• Arnold Jansen op de Haar, Schurft , Soldatenlaarzen
In Nassau Two Zero , alweer zijn vierde boek, herschrijft Marco Kroon zijn eerder in Danger Close opgetekende ervaringen. Omdat het persoonlijker kon, gedetailleerder, met gebeurtenissen die eerder – uit veiligheidsoverwegingen, vanwege destijds in het inzetgebied nog actief dienende Special Forces operators – binnenskamers moesten blijven. ‘Nederland heeft recht op het héle verhaal.’
CHARLES SANDERSZijn humor en jovialiteit heb ben na al die jaren van Ridder Militaire Willems-Orde ‘zijn’ niet ingeboet. Als de deur van zijn woning in het Brabantse Schijndel wijd openzwaait, staat daar weer diezelfde Marco Kroon (51) die ik – kort nadat hem dat ridderschap werd verleend – tal van keren, toen nog voor De Telegraaf, mocht interviewen. In goede, maar zeker ook in minder goede tijden. Even later, aan de keukentafel, terwijl echtgenote Mirjam in de voorkamer achter haar laptop aan het werk is, zegt Kroon: ‘Danger Close was, toen het in 2013 uit kwam, niet compleet. Dat had onder andere praktische redenen. Maar nu wij Afghanistan militair de rug hebben toegekeerd, gelden geheimhouding en veiligheid niet meer. Waardoor ik in Nassau Two Zero belangrijke gebeurtenissen, details en persoonlijke ervaringen alsnog op papier kon zetten. Nunc aut Nunquam. Nu of Nooit, zoals de wapenspreuk van het Korps Commandotroepen luidt. En dit keer geen censuur. Bovendien gaat schrijven me nu, in dit vierde boek en zonder ghostwriter, een stuk gemakkelijker af. Ik kan mijn hart
luchten, schrijven neemt stress weg, werkt helend, therapeutisch, ik kan verwerken.’
In het hoofdstuk ‘Persoonlijke overdenking’ van Nassau Two Zero vraagt Marco Kroon zichzelf af of hij ergens spijt van heeft. Het ant woord is ontluisterend: ‘Net zoals bij elk ander mens zijn er dingen in het leven waar ik eigenlijk niet aan herinnerd wil worden. Zoals dat manneke, dat ik moederziel alleen en hulpeloos achterliet bij die smerige pedofiele warlord.
En die keer dat ik uit mijn wagen stapte en, misschien tegen beter weten in, heb staan kletsen met ouderen, vrouwen en kinderen. Eigenlijk gewoon mijn werk, informatie inwinnen. Ondanks dat ik ook blind en doof was voor de waarschuwingen, voor de angst in de ogen van die mensen. Een tijd later, toen we terugkeerden, kwam niemand me meer tegemoet. Geen spelende en lachende kinderen. Niets. Nog nooit was ik zo stil en voelde ik me zo klein. Nooit ben ik dat schouwspel vergeten. Omge ven door duizenden vliegen, aan gevreten door honden. Het waren diezelfde ouderen, de vrouwen, de kinderen. Opgeknoopt als bees ten. Door die smerige lafaards die vanuit een bepaalde overtuiging vonden dat ze niet met ons moch ten praten. Daarvan, lieve Mirjam, Mitchell, Boyd en Sevi, zal ik als mens eeuwig spijt hebben.’
Niet
Onthullend is Nassau Two Zero. Vanwege die eerlijkheid, de emo tionele kwetsbaarheid van Marco Kroon. Daar, in dat gevaarlijke
Zuid-Afghaanse inzetgebied, maar ook na terugkomst in Nederland. Zo beschrijft hij die vrijdag 29 mei 2009, de ochtend waarop toenma lig Koningin Beatrix hem tot rid der sloeg. En de momenten kort daarvoor. In het hoofdstuk ‘De Ridderslag’ bekent Kroon dat hij de live op televisie uitgezonden ceremonie nog geen uur van tevo ren had willen afblazen. Omdat hij de woorden van de Koningin over ‘dapper leiderschap’ niet verdient, zo vond hij zelf.
‘Hoezo dapper... Zonder die halve fles wodka van zojuist, durf ik hier niet eens te staan. Ik mag dit cir cus eigenlijk helemaal niet laten gebeuren. Ik ben deze aandacht en mate van respect en waarde ring helemaal niet waardig.’ Om te vervolgen: ‘Ik kan gewoon niet anders. Het moet. Fuck, het moet. Lachen hufter, niets laten merken.’ Terug aan de keukentafel in Schijndel licht Kroon toe: ‘Tja, die halve fles wodka, ik dronk mezelf moed in voor die dag. Ik moest dat monster in mij temmen, ver dringen. Als commando ben je niet iemand van “in de spotlights staan”. Special Forces acteren in stilte, in het geheim, in schemer en duisternis. Dus toen, die och tend op het Binnenhof, had ik het zonder die wodka niet gekund. Maar van de alcohol ben ik geluk kig al een hele tijd af. En Nassau Two Zero heeft me geholpen mijn gevoel van eigenwaarde terug te vinden, ik kon mezelf weer in de spiegel aankijken.’ Wijzend op een fauteuil, vlak bij het raam, zicht biedend op de achtertuin: ‘Ik schreef vaak tot diep in de
‘Hoezo dapper...
Zonder die halve fles wodka van zojuist, durf ik hier niet eens te staan’
Op 20 juni 1943 was Herman Heukels (1906-1947) als fotograaf aanwezig bij een grote razzia in Amsterdam. Enkele foto’s die hij toen maakte, groeiden na de oorlog uit tot iconische beelden van de Jodenvervolging. De man achter de lens, naast prijswinnend (pers)fotograaf ook eigenaar van een bekende foto- en brillenzaak in Zwolle, had in 1940 besloten zijn talenten in te zetten ten behoeve van het naziregime. Hermans broer Jan (1904-1950) koos eveneens voor het nationaalsocialisme. Met beduidend minder ambitie en minder talent voor fotografie zette hij zijn camera in als wapen om de tegenstander psychologisch te raken.
nacht, tot het weer licht werd, tot first light.’ Hoe ver zijn betrokkenheid bij dat schrijven ging, ‘vertelt’ de cover foto van het boek. Een vuist met bebloede knokkels, de vingers krampachtig om dog tags, mili taire identiteitsplaatjes, geklemd. ‘Míjn vuist, míjn knokkels, míjn vingers, míjn dog tags,’ licht Kroon toe. De glinstering in zijn ogen transformeert voor heel even in dofheid, in leegte, voor een moment lijkt het vuur weg. ‘Tot bloedens toe geslagen tegen een muur. Dat wilde ik zo.’ De bete kenis van de tekst onder de foto wordt er nog meeslepender door. ‘Gewonnen slag, verloren oorlog. De duistere kant van een medaille.’ Nassau Two Zero gaat over de inzet van Kroon en zijn peloton van de Special Forces Task Group Viper in de periode maart-september 2006, het tijdsbestek van de zwaarste gevechten door Nederlandse een heden in Zuid-Afghanistan gele verd. Tijd van successen, tijd van verliezen. Zo wordt in het hoofd stuk ‘Het oog van de naald’ een inzet bij de White Compound in de Choravallei beschreven.
Pelotonscommandant Marco Kroon vertelt hoe zijn JTAC, Mau rits, uiterst effectief Amerikaanse Apache-heli’s op de voor hem onzichtbare doelen inzet, waar door de kogelregen rondom de Nederlandse voertuigen stopt. Als Kroon vervolgens schrikt door het vuur, vlakbij van een gevechtsheli kopter, automatisch bukt en naar zijn wapen grijpt, grijnst com mando Maikel hem toe: ‘Slecht geweten ouwe…’
Dan klinkt over de radio ‘Man down, Man down!’ Marco Kroon, in Nassau Two Zero: ‘Verdomme, wat een ellende! Een Australiër is neer. Ineens is alles anders. De gewonde heeft prio. Die moet als eerste weg door deze tunnel of
death en dat gaat nu met mijn ingezet plannetje niet lukken. Een snelle, instinctieve analyse doet me beseffen dat we niets anders kunnen dan gewoon weer voor waarts gaan. Het is onnatuurlijk, het is gekkenwerk, maar het is niet anders. Als de overlevings drang van een roofdier dat in een hoek is gedreven. Want die Aussie is één van ons!’
Kroon weigert een verzoek van de Australische SAS-eenheid en dus de levens van zijn mensen op het spel te zetten, ondanks dat Austra liër Martin de leiding heeft en hij dus feitelijk een dienstbevel wei gert. ‘Stiekem ben ik toch wel een beetje trots op mezelf dat ik mijn poot stijf houd en voor deze optie heb gekozen. Was lastig om tegen de wil van deze kerels van de SAS in te gaan.’
Zestien jaar later, terug in rus tig Schijndel, vertelt de Ridder Militaire Willems-Orde over zijn persoonlijke missie met Nassau Two Zero: ‘Ik wil met dit boek het complete verhaal van de operaties van Task Force Viper vertellen; het is dan ook zonder bemoeienis van Defensie tot stand gekomen.’
En, het moet gezegd: Marco Kroon laat zijn kwetsbare kant in dit vijfde boek zien. Want het gaat ook over twijfels, over heimwee naar Mirjam, naar zijn drie zoons. Wat hem siert: ondanks tal van strubbelingen met het Ministerie
van Defensie, onder andere na incidenten in zijn privéleven, is Nassau Two Zero zeker geen afrekening. Kroon zwijgt over staatsgeheime operaties, de zoge noemde black ops., over de pijn die hem persoonlijk nog altijd kwelt nadat er alom twijfel was gezaaid over de gebeurtenissen die de Ridder Militaire Willems-Orde in boek nummer drie – Kroonge tuige, uit 2018 – omschrijft; zijn gijzeling en verkrachting. Defensie drukte hem, na al wat gebeurd was, het veteranenwe reldje in. Als Stafofficier Vetera nenzaken en Post-Actieven bij Staf Commando Landstrijdkrachten. Menig ander lid van het Korps Commandotroepen zou bij zo’n erebaantje in de schijnbare luwte van het militaire bestaan de vuile was hebben buiten gehangen.
‘In dat veteranenwereldje krijg ik waardering,’ zegt Kroon. ‘En als Ridder kan ik voor die oudstrijders en voor de post-actieven deuren openen die anders voor hen gesloten zouden blijven. Wij zijn in deze samenleving heer en meester geworden in het verloo chenen van onze vrienden, van onze maten. Maar ik doe daar dus niet aan mee.’
Dat blijkt ook uit de woorden die Marco Kroon als persoonlijke boodschap op pagina 9 van het door mij meegenomen exemplaar van Nassau Two Zero schrijft. ‘Beste Charles, Heel goed je weer gesproken te hebben. Dank voor je steun, al die tijd. Hopelijk zien we elkaar vaker! Hartelijke groet, je maatje Marco.’
Of met Nassau Two Zero de cir kel rond is voor majoor Marinus Johannes Kroon, Ridder Militaire Willems-Orde, Irak-, Afghani stan- en Mali-veteraan, 51 jaar oud? ‘Misschien komt er ooit nog eens een boek over de KCT-inzet in de Sahara van broeierig Mali, West-Afrika, die onder de vlag van de Verenigde Naties uitge voerde operatie daar,’ luidt het antwoord. ‘En, wat ik zeer zeker nog van plan ben, is schrijven over het lot van het thuisfront. Over hun eenzaamheid, hun vra gen en angsten. De titel heb ik al. Kut-vader. Want dat was ik voor dat thuisfront. Voor Mirjam, voor mijn drie zoons.’
‘Ik schreef vaak tot diep in de nacht, tot het weer licht werd, tot first light.’MARCO KROON, NASSAU TWO ZERO , UITGEVERIJ TRINITAS CORONA, 400 PAGINA’S ( € 22,95)
Bijdragen aan een veilige wereld én aan het roer staan van grensverleggende projecten. Zie jij het voor je? Word projectleider bij TNO in Den Haag, Ypenburg of Soesterberg. Contactper soon: Jane Duinisveld, recruiter TNO.
www.tno.nl/werkenbij
Bijdragen aan een veilige wereld én jouw stem pel achterlaten op baanbrekende innovaties. Zie jij het voor je? Word Scientist bij TNO in Den Haag, Ypenburg of Soesterberg. Contactpersoon: Jane Duinisveld, recruiter TNO.
www.tno.nl/werkenbij
Voor een High Risk locatie zijn wij op zoek naar gastvrije beveiliger die graag in contact wil zijn met mensen en daarnaast oog heeft voor alle aspecten van beveiliging. Is deze func tie wat voor jou? Reageer dan snel! Jij bent dienstverlenend ingesteld, maar zal nooit de veiligheid voor jou zelf en de omge ving uit het oog verliezen.
www.onbekendehelden.nl/vacatures
Als servicemonteur verricht je reparaties en onderhoud aan een breed assortiment machi nes. Denk hierbij aan wegenbouw-, grondver zet, recycling- en transport-machines zoals hef- en magazijntrucks. Dit gebeurt op locatie bij de aan jou toevertrouwde klanten. Een tech nische vooropleiding op mbo-2, mbo-3 is ver eist. Wij staan zowel open voor starters als voor ervaren kandidaten.
www.onbekendehelden.nl/vacatures
Kijk voor een volledig overzicht op www.militairecourant.nl/vacatures
We leven in 2022 na Christus. Heel Marioepol is in handen van de Russen. Heel Marioepol? Nee, in een fabriek aan de zee van Azov blijft een handjevol mannen dapper weerstand bieden aan de Russische bezetter.
Een van die mannen, Sviatoslav Palamar, heeft een baard van drie maanden. Via een filmpje dat gemaakt is in de Azov-staalfabriek, laat hij weten dat er een operatie in drie fases aan de gang is. Details gaat de plaatsvervangend commandant van het Azov-regi ment ons niet geven.
Het filmpje toont geen luxe, maar een militair tegen een kale betonnen muur in het licht van een zak lamp. Kort nadat gewonde Oekraïense soldaten zijn overgedragen aan de Russen, laat hij weten dat zij er nog zijn. Zolang er nog militairen in de gangen stelsels van de fabriek ronddwalen, is de strijd in Marioepol nog niet voorbij. Verbeten weigeren ze zich over te geven, zijn ze bereid om te vechten tot de laatste man.
‘Nooit voelde ik me zo in leven, als de dag dat ik dacht dat ik doodging,’ schreef ik ooit na een minuut of veertig in een hinderlaag waar de kogels ons om de oren vlogen. Maar bij ons in Afghanistan duurde dat nooit echt lang. Zat je over het algemeen ’s avonds weer veilig op kamp, een vooruitgeschoven
post of in een bivak in de woestijn. Hoe anders is dat voor deze mannen? Kerels die geen kamp hebben waar ze kunnen ontspannen. Geen plek waar ze veilig zitten, maar als ratten onder de grond leven. Al een paar maanden lang gaan zij naar bed en staan weer op, zeker wetend dat straks de laatste keer is, maar nooit exact wanneer? Omsingeld, ouderwets belegerd door de Russen, vult mijn hoofd zich met militaire en menselijke vragen. Hoelang houden ze dit nog vol? Hoeveel munitie is er nog? Voor hoeveel dagen eten? Waar halen ze hun water vandaan? Kunnen ze zich ergens wassen? Drei gen er ziektes? Hoe is het met hun vrouwen en kin deren? Wat weten ze van wat er buiten in de wereld gebeurt? Welke verhalen vertellen ze elkaar en wordt er gelachen, gehuild, gedronken en gekaart? Is er, nu jouw gezondheid er niet meer toedoet, nog iemand die niet rookt? Het verhaal van het Azov-regiment doet denken aan het verzet van dat dorpje in Frankrijk tegen de Romeinen. Het is wishful thinking. Bij een gebrek aan onoverwinnelijkheid weet ik dat ze uitzichtloos zullen eindigen zoals de Duitse soldaten destijds in Stalingrad.
NIELS ROELENElke editie van de Militaire Courant schrijft Niels Roelen een verhaal bij een gebeurtenis uit de actualiteit.
Patrick van der Wal, politieagent, veteraan én hoogsensi tief. Op de vlucht voor zijn emoties maakte hij een heftige tijd door in de oorlogsgebieden in Bosnië en Afghanistan.
v 22,00
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.we-publishing.nl
Ronald van Leeuwen, ex-special forces-marinier met groe ne baret wist dankzij zijn militaire vaardigheden te overle ven tijdens zijn aanhouding, verhoor en ontsnapping.
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel of via www.we-publishing.nl v 22,00
Ervaar de unieke geschiedenis van de vliegbasis Deelen (vlakbij Arnhem) van de oprichting tot heden
In het museum is er bijzondere aandacht voor de opbouw van de vliegbasis in de bezettingstijd, het verloop van de luchtoorlog in de jaren 1940-1945 en voor het militaire gebruik tijdens en na de oorlog.
• Foto’s en tekeningen van de bouw van de ’Fliegerhorst’ voor de Duitse luchtmacht
• Wrakstukken van Duitse, Amerikaanse en Engelse oorlogsvliegtuigen
• Vliegerkleding en andere uniformstukken
• Een replica van de ‘vliegende bom’ V-1
• Restanten van de Canadese oorlogsdump uit 1945
• Plattegrond en foto’s van het na-oorlogse gebruik van de vliegbasis door de Koninklijke Luchtmacht Museum Deelen, Delenseweg 20, 6877 AE Deelen
• Openingstijden: zaterdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur, voor groepen op afspraak
• Entree volwassenenen € 7,50 en kinderen € 5,00 • Donateurs gratis • museumdeelen.nl
Musea die de Militaire Courant verspreiden
ECHOS Home in Harskamp, Rotterdam, Havelte, Den Helder, Schaarsbergen, Ermelo, Oirschot
Amersfoort Museum Nederlandse Cavalerie Amsterdam Verzetsmuseum Plantage Arnhem Museum Bronbeek Beek
Oorlogsmuseum Eyewitness Best Museum Bevrijdende Vleugels Buren Marechausseemuseum Deelen Museum Vliegbasis Deelen Den Helder
Marinemuseum
Doorn Museum Huis Doorn Dordrecht Museum 1940 – 1945 Driebergen-Rijsenburg Museum Militaire Traditie Groesbeek
Vrijheidsmuseum Hooge Mierde Museum De Bewogen Jaren ’39-‘50 Huisduinen Fort Kijkduin IJmuiden Bunker Museum Kornwerderzand Kazemattenmuseum Leeuwarden Fries Museum Lekkerkerk Museum De Vrijheid Naarden Nederlands Vestingmuseum Nieuwdorp Bevrijdingsmuseum Zeeland Nijverdal Memory Vrijheidsmuseum Noordwijk Museum Engelandvaarders Ommen
Nationaal Tinnen Figuren Museum Oosterbeek
Airbornemuseum Hartenstein Overloon
Oorlogsmuseum Overloon Rotterdam Mariniersmuseum
Soesterberg
Nationaal Militair Museum Vlissingen Boekhandel ’t Spui Vught Geniemuseum Zundert Legerdump Zundert
Kijk voor een compleet overzicht op www.militairecourant.nl.
Bij deze prijsvraag verloten we een exemplaar van Nassau Two Zero , geschreven door Marco Kroon.
Nassau Two Zero is het waarge beurde verhaal van een groep Nederlandse commando’s in Afghanistan. Hun missie, politiek weggezet als opbouwmissie, blijkt al snel een schimmige guerrillaoorlog te zijn waarin normen en waarden vervagen, en mensen verworden tot objecten. Dage lijks stellen de commando’s hun leven in de waagschaal en staan hierbij onder extreme fysieke en mentale druk. Naast het oplos sen van onderlinge uitdagingen binnen het peloton ziet comman dant Kroon zich ook keer op keer geconfronteerd met zware ethische dilemma’s, keuzes op leven en dood. Hij voert niet alleen strijd met de vijand, maar... zeker ook met zichzelf.
Wil je kans maken op een exem plaar? Beantwoord dan de vol gende vraag:
In de maart-editie was de prijsvraag:
Welke
Het juiste antwoord daarop is medic . Onder de inzenders van het juiste antwoord is een exemplaar van het boek Nu of nooit verloot. De winnaar is Johan Krijtenberg uit Helmond . Van harte gefeliciteerd!
DAI CARTER, NU OF NOOIT , UITGEVERIJ P ROMETHEUS, 256 PAGINA’S ( € 22,50)
Op welke datum is Marco Kroon tot ridder geslagen?
Stuur uw antwoord, onder vermel ding van ‘Prijsvraag Militaire Cou rant’ naar info@militairecourant.nl Vergeet niet uw naam en adresge gevens te vermelden.
Contact Militaire Courant UHB uitgevers Zonnebaan 54 3542 EG Utrecht, Nederland Telefoon +31302231718 info@militairecourant.nl Redactie redactie@militairecourant.nl
Abonnementen
4 nummers voor €16.–Vul de bon in of meld je aan via www.militairecourant.nl Overige vragen? abo@militairecourant.nl
Advertenties verkoop@militairecourant.nl
Online www.militairecourant.nl twitter @militaircourant www.facebook.com/militairecourant
Oplage 22.000
Volgende nummer De volgende Militaire Courant verschijnt in september 2022.
De Militaire Courant is een uitgave van UHB uitgevers. De Militaire Courant informeert een breed pu bliek over militaire onderwerpen. De inhoud wordt verzorgd door een onafhankelijke redactie. De Militaire Courant wordt verspreid via middelbare scholen, mbo- en hbo-opleidingen, universiteiten, musea, Defensie, veteranenorga nisaties en boekhandels. Tevens is het mogelijk om een abonnement op de Militaire Courant te nemen.
Redactie Mireille Bregman, Marc Mens, Mirjam Mulder
Medewerker Marc Bentinck, Lotje Boswinkel, Niels Roelen, Charles Sanders
09.00 – 17.00 uur, Malieveld
De hele dag de plek voor een hapje, drankje, muziek en informatie over veteranen, hun verenigingen en Defensie. Voor veteranen, gasten en algemeen publiek.
09.30 – 10.30 uur, Koninklijke Schouwburg
Openingsprogramma met de Marinierskapel, zangeres Karsu en trompettist Erik Vloeimans. Let op! Alleen voor genodigden. Voor iedereen te zien via de livestream op het Malieveld en live bij Omroep West.
11.20 – 12.20 uur, ponton Hofvijver Z.M. de Koning bevestigt bij achttien eenheden van de krijgsmacht een cravate aan hun vaandel voor hun inzet in Afghanistan. Let op! Alleen voor genodigden. Voor iedereen te zien via de livestream op het Malieveld.
13.40 – 14.30 uur, Kneuterdijk Defilé van de vaandel- en andere detachementen afgenomen door Z.M. de Koning. In totaal lopen ongeveer 3.500 militairen en veteranen mee, begeleid door alle orkesten van de krijgsmacht. Voor iedereen toegankelijk en te zien via de live-uitzending bij de NOS.
16.00 - 17.00 uur, Malieveld Slotconcert van het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht met Alain Clark. Voor iedereen toegankelijk.
Kijk voor de meest actuele informatie op www.veteranendag.nl
Founder Organisatie Hoofdpartner
