MINDER DAN ÉÉN DERDE KUNSTSTOFVERPAKKINGEN IS GOED RECYCLEBAAR De afgelopen zeven jaar is het aandeel goed recyclebare kunststof verpakkingen van consumentenproducten nauwelijks verbeterd. Dat constateert Wageningen University & Research (WUR) in opdracht van de NVRD. De branchevereniging ziet dat het heel voorzichtig de goede kant op gaat. “Het gaat echter nog veel te langzaam”, aldus NVRD-directeur Wendy de Wild. De NVRD gaat namens alle publieke afvalinzamelaars in gesprek met producenten om
“H
aanpassingen aan verpakkingen te bespreken.
et door het kabinet bepaalde streefdoel van 50% recyclingpercentage van kunststof verpakkingen kan alleen gehaald worden door ook laagwaardige recycling mee te tellen. Zeg maar de beroemde bermpaaltjes”, vervolgt De Wild. "Als producenten nu flink het gaspedaal indrukken, is het haalbaar om 50% van de verpakkingen hoogwaardig te recyclen. En dat kan gewoon. We zien dat veel producenten willen verduurzamen. Het onderzoek laat ook zien dat 29% van de verpakkingen relatief simpel aan te passen is tot goed recyclebaar. Een mooie kans om te grijpen!” Eerder onderzocht Wageningen University & Research in opdracht van de NVRD ook al de recyclebaarheid van kunststof verpakkingen met gegevens uit de jaren 2014 en 2017. In dat onderzoek werd gemeten of verpakkingen in aanmerking kwamen voor recycling. Nu, vier jaar later, is hetzelfde onderzoek herhaald. Het aandeel recyclebare kunststof verpakkingen is helaas nauwelijks toegenomen: van 56% naar 58%. Wel is het aandeel kunststof verpakkingen dat volgens deze beoordelingsmethode helemaal niet recyclebaar is, gedaald. Het gehalte zwarte vormvaste verpakkingen is afgenomen en de gehaltes PP en PET vormvaste verpakkingen zijn toegenomen. Hieruit blijkt dat het verpakkend bedrijfsleven de eerste stap heeft gezet om de verpakkingen beter recyclebaar te maken. NIEUWE BEOORDELINGSSYSTEMATIEK Omdat er sinds het vorige onderzoek nieuwe inzichten zijn ontstaan over de daadwerkelijke recyclebaarheid van verpakkingen en er een nieuwe Europese meetmethode is afgesproken, is in deze nieuwe studie ook meer in detail naar de recyclebaarheid van individuele verpakkingen gekeken. Hierbij is ook de oorzaak van beperkte recyclebaarheid en de ontwerpaspecten van individuele verpakkingen geanalyseerd. Uit deze diepteanalyse blijkt dat slechts 27% van de kunststof verpakkingen goed recyclebaar is. 17% van de kunststof verpakkingen is alleen recyclebaar tot een (laagwaardiger) mengkunststof. Voor 18% procent van de kunststof verpakkingen (PET-schalen en PS verpakkingen) bestaat er momenteel nog geen recyclingtechnologie op grote schaal, ook al verwachten we 20 | GRAM #05 juni 2021
die het komende decennium wel. Tot slot kan 13% van de verpakkingen niet goed gesorteerd worden omdat de verpakkingen te klein zijn of een te groot label bezitten. 25% van de kunststofverpakkingsmaterialen kan niet goed gescheiden worden en verontreinigen dientengevolge het recyclaat. Voorbeelden zijn laminaatfolie-verpakkingen, flacons met handpompjes, boterkuipjes met aluminium-sluitfolie. Hieruit blijkt helaas dat veel verpakkingen die recyclebaar zouden kúnnen zijn, dat in de praktijk toch niet zijn. DESIGN FOR RECYCLING ESSENTIEEL Het kabinet streeft naar een recyclingpercentage van kunststof verpakkingen van 50% in 2025. Uit het WUR-onderzoek en voorgaande studies blijkt dat het ontwerp van kunststof verpakkingen een belangrijke invloed uitoefent op de uiteindelijke sortering en recycling van deze verpakkingen. De hoeveelheid en kwaliteit van het geproduceerde recyclaat, wordt dus in belangrijke mate bepaald door de recyclebaarheid van de kunststof verpakkingen op de Nederlandse markt. Het ontwerp van deze verpakkingen is essentieel voor het slagen van een circulaire economie. “Het aandeel goed recyclebare verpakkingen moet en kan flink omhoog”, aldus onderzoeker Marieke Brouwer. “Het meest kansrijk hiervoor is de groep van verpakkingen die relatief simpel aan te passen is tot een goed recyclebare variant. Dat is maar liefst 29% van het totaal en zou een flinke sprong voorwaarts betekenen.” Het gaat hier vooral om verpakkingen waarvan het ontwerp kan worden verbeterd, zoals de juiste keuze aan etiketten, doppen en lijmen. Duidelijk is wel dat veel producenten willen verduurzamen en dat er steeds meer beweging op de markt is, maar dat marktmechanismen niet altijd meewerken. In een aantal gevallen zal de marketingfunctie een pas op plaats moeten maken om de verpakkingen beter recyclebaar te maken. Dus geen verpakkingen met grote felgekleurde labels meer en ook minder gebruiksgemak als anti-lekdoppen, handpompjes en sprayguns. SAMENWERKING IN DE KETEN Met het onderzoek hoopt de NVRD een nieuwe impuls aan de samenwerking in de keten te geven. “Veel aandacht gaat nu uit naar het goed scheiden en inzamelen van huishoudelijk afval. En dat werkt. Nederlandse inwoners behoren tot de wereldwijde top in afval scheiden. Na-
