AFVALINZAMELING BIJ EXTREEM WEER
De mannen en vrouwen die afval inzamelen, krijgen steeds vaker te maken met extreme weersomstandigheden. Tropische hitte in een brandende zon of flinke koude met sneeuw, ijzel en gladheid. En vlak de gevolgen van een storm niet uit. Steeds meer diensten bereiden zich goed voor en werken met een protocol. Veiligheid voorop. Bewoners worden zo goed en tijdig mogelijk geïnformeerd.
E
en vuilnisman, chauffeur of machinist heeft met het bedieningsbord voor zijn buik een grote ondergrondse container vol restafval in de inzamelwagen geleegd. In een zwiepende windvlaag probeert hij het heftig deinende gevaarte terug in de uitsparing te manoeuvreren. Zelfs voor de meest ervaren medewerker is het werken onder deze omstandigheden geen sinecure, zeker niet in een omgeving met veel hoogbouw, waar de wind altijd al met onverwacht verraderlijke wendingen waait. MINUS VIJFTIEN GRADEN In de eerste helft van februari maakten de medewerkers van alle afvalinzamelbedrijven een zeer koude week mee, met gevoelstemperaturen van minus vijftien graden Celsius. De zoutstrooiwagens maakten overuren, de vuilnismannen stapten op schoenen met spikes door de sneeuw om zakken te pakken en containers aan de wagen te hangen. Twee weken later was het plotseling plus vijftien graden en werd het thermogoed ijlings vervangen door T-shirts en moest er in de volle zon bijna zonnebrand aan te pas komen. Dat laatste zal deze zomer ongetwijfeld opnieuw gebeuren. Een hittegolf komt elk jaar wel voor, maar door de klimaatverandering lijkt het er op dat ze vaker plaatsvinden, heftiger zijn en langer duren. Extreme weersomstandigheden trekken een wissel op het werk van de afvalinzameldiensten. Dat is de reden waarom de NVRD in de afgelopen jaren een aantal hitteprotocollen heeft opgevraagd en deze informatie heeft verwerkt in een gezamenlijk hitteprotocol. De Vereniging Afvalbedrijven heeft zelfs een handreiking ‘extreme weersomstandigheden’ opgesteld.
6 | GRAM #05 juni 2021
TEKST: RENÉ DIDDE KLEURCODES Bij afvalbedrijf Cyclus, dat de inzameling van negen gemeenten, waaronder Gouda, Bodegraven, en Nieuwkoop voor zijn rekening neemt, werkt Carel Rademakers met het protocol waarin de uitvoering van de werkzaamheden tijdens extreme weersomstandigheden is vastgelegd. “Veel beslissingen nemen we op grond van de kleurcodes die het KNMI afgeeft”, zegt de manager uitvoering bij Cyclus. Bij code oranje of rood gaan de alarmbellen af. “Ik kijk dan of we onze mensen nog voor de storm ondergrondse containers in de bovenladers kunnen laten legen. Zo niet, dan passen we de dienstregeling aan en wachten we tot de storm is gaan liggen. Het leidt er soms toe dat we de volgende dag met twee ploegen op pad gaan”, aldus Rademakers. Behalve het gevaar van de zwiepende grote containers wijst hij op ander, minder voorspelbaar ongemak. “Bij harde wind leggen onze mensen geleegde minicontainers of duobakken plat terug op de stoep, met de deksel uit de wind. We proberen zo goed mogelijk verwaaid PMD van de straat te houden. En eind januari moesten we tijdens een storm twee afvalbrengstations sluiten wegens vallende takken en wegwaaiend spul zoals piepschuim uit de brengcontainers.” Twee weken later hoorde Rademakers code rood, twintig centimeter sneeuw en ijzel afkondigen. Ook toen paste hij de dienstregeling snel aan. “Het was onverantwoord om de mensen op pad te sturen. Je moet niet vergeten dat de hoofdwegen wel flink gestrooid worden, maar de woonstraten niet. En ons buitengebied telt veel dijkwegen. Daar was het spekglad.” Het vroor zo hard dat het gft zat vastgevroren in de container. Ondanks de spikes - schoenen met spijkers eronder - zijn er toch twee mensen gevallen. Rademakers
zorgde voor thermo-ondergoed en petten, en nam uit zijn woonplaats Drimmelen (Noord-Brabant) worstenbroodjes mee. “De week erop hebben we met extra beladers en vereende krachten alles netjes opgeruimd.” Bij de bewoners ontmoette hij begrip. “Nee, geen scheldpartijen. Er waren zelfs veel mensen die uit eigen beweging de containers niet aan de straat zetten. Via pushberichten op services als de afvalkalender, hielden we mensen zo goed mogelijk op de hoogte.” COOLDOWN VESTEN Ook deze zomer zal Carel Rademakers de weerberichten met professionele belangstelling volgen. Boven de 28 graden Celsius gaan er meer mensen mee tijdens de afvalinzamelrondes. Containers worden extra gereinigd, vooral de gft-wagen. Op de afvalbrengstations dragen medewerkers cooldown-vesten en zitten ze zoveel mogelijk in de schaduw. Waar Rademakers een half jaar eerder worstenbroodjes regelde, zorgt hij nu dat de koelkast gevuld is met waterflesjes, de diepvries voldoende waterijsjes bevat en er genoeg zonnecrème in de loods is. Is het gedurende drie dagen warmer dan 35 graden, dan kan hij in overleg met de gemeente een tropenrooster laten ingaan. “Dan beginnen we ruim een uur eerder en gaan onze mensen al om half zes ‘s ochtends op pad, in de hoop dat ze voor half drie klaar zijn.” Ook dan verwacht Cyclus niet veel klachten van bewoners. “Al onze voertuigen zijn elektrisch, zelfs bladblazers werken op stroom, dus wakker zullen ze er niet van worden.” Ook bij het Brabants Afval Team, beter bekend als BAT, werken de medewerkers bij dergelijke hoge temperaturen in Tilburg volgens een tropenrooster, meldt
