Janice Deul (het concept leeftijd vindt ze overrated) is publicist en maakt zich sterk voor een inclusief klimaat in mode, kunst en media.
Sixty and fabulous
O
nlangs raakte ik in gesprek met een vrouw, die bekend is van theater en tv. Niet eens zo heel lang geleden een van de meest gevraagde actrices van ons land, maar nu met name actief als ‘stem’ op radio en in commercials. ‘Afgeserveerd’ vanwege haar leeftijd, zoals enkele jaren geleden in een entertainmentblad viel te lezen. “Er is simpelweg geen werk voor oude vrouwen”, zei ze. Hoezo oud, dacht ik, mede ingegeven door de wetenschap dat zij jaren jonger is dan ik. Nu ben ik geen actrice, en is de conditie van mijn huid niet van belang voor het werk dat ik doe. Dat zou het overigens evenmin moeten zijn voor wie acteert, een tv-programma presenteert, of voor welke professional dan ook. De realiteit is echter anders voor vrouwen. En helemaal als er een camera aan te pas komt. Het is een raar iets met leeftijd. We willen allemaal ouder worden, maar niemand wil oud zijn, zoals je tot vervelens toe hoort. Dit gaat maar ten dele op, want er zijn plenty culturen die niet zoals wij obsessed zijn met jeugd, jong en glad. Daar wordt ouderdom als een pluspunt beschouwd en rimpels en andere tekenen van het voortschrijden der jaren (zoals een enkele baardhaar bij vrouwen) worden gelinkt aan wijsheid. Ook
98
mijn eigen houding ten aanzien van het concept leeftijd is bepaald ambivalent. Afgelopen winter vierde ik the big six-o, een Bigi Yari (= kroonjaar in het Sranan). Ik prijs mezelf gelukkig dat ik deze leeftijd heb bereikt. En zonder noemenswaardige kleerscheuren. Edoch: in de bio van deze column staat mijn geboortejaar niet. En dat heeft een reden. Ik vind dat we veel te veel bezig zijn met het concept leeftijd. We hangen er te veel aan op en gebruiken het om iemand in het zoveelste hokje te plaatsen. Ik ben weleens een klus misgelopen omdat ik stam uit het jaar waarin Bob Dylan zijn Blowing in the wind voor het eerst voor publiek zong, het jaar waarin Marilyn Monroe zichzelf het leven benam en Nelson Mandela werd gearresteerd. Dat klinkt allemaal als ages ago. En ja, het is ook lang geleden. Jij boft maar, wordt vaak gezegd, want jij oogt niet
FOTO MARIE LOUISE HODGE
Column Janice Deul
A A NBIE DI NG JAARABONNEMENT
OPZIJ + BOEK CADEAU Hedy d’Ancona - Vrolijk verval Over het boek
Het valt niet te ontkennen: in onze huidige samenleving is jong in en oud out. Ouderen worden vooral bestempeld als kwetsbaar en knuffelhongerig. Een woud van treurwilgen dat je moet beschermen tegen uitsterven. Hedy d’Ancona kreeg genoeg van die stereotypering van zichzelf en haar leeftijdsgenoten. In Vrolijk verval relativeert ze het zieligheidsstempel en bekritiseert ze de zachte uitsluiting. Van de angstaanjagendheid van de ouderdom blijft weinig over in deze grappige en scherpe observaties van het dagelijks leven. Hedy d’Ancona (1937) is een belangrijk feministe en was vooraanstaand PvdA-politica. Ze werkte bij de VARA, en werd bekend als mede-oprichtster van de actiegroep Man-Vrouw-Maatschappij en het blad OPZIJ. Ze was staatssecretaris van Emancipatie, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Cultuur. Ook was ze Eerste Kamerlid en tien jaar lang lid van het Europees Parlement.
We willen allemaal ouder worden, maar niemand wil oud zijn ‘oud’. Black don’t crack en ik dank mijn ouders voor hun goede genen. Tegelijkertijd ben ik ervan overtuigd dat uitstraling en persoonlijkheid niets te maken hebben met rimpels of postmenopauzale lichaamsveranderingen. En age is just a number, dat niets zegt over hoe je in het leven staat. Het gaat om de passie die je voelt, het warmlopen voor zaken, de wetenschap dat je heel veel kunt en wilt, dat houdt iemand jong van geest. En los daarvan moeten we sowieso af van het idee dat ‘oud’ zijn iets negatiefs is. Het is een voorrecht, een privilege. Oud is goud en niet fout. Laten we dus ruimte maken voor grey goddesses. Op tv, in film, overal en altijd. Sixty and fabulous. Proud to be ‘oud’. Maar, Opzij, mijn geboortejaar hoeft hier nog steeds niet bij. O
voor maar
€47,50
“In handen van Hedy d’Ancona wordt het verval van de ouderdom net zo komisch en weemoedig als de dwaasheid van de jeugd. Ze schrijft met het vuur van de verliefde; nog altijd smaakt de verboden vrucht haar het best. Zo spreekt zij haar jongere ik toe: struikelen was het, is het en zal het altijd blijven.” – Arnon Grunberg “Heerlijke, soms vileine en altijd vrolijk makende observaties, vol met het type wijsheid dat alleen met de jaren komt.” – Sheila Sitalsing
GA NAAR OPZIJ.NL Deze aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt. Het abonnement is tot wederopzegging en wordt na de actieperiode (6 nummers) verlengd met een jaar. Er geldt een opzegtermijn van drie maanden. Betalingsvoorwaarden en overige informatie zijn opgenomen in het colofon. OPZIJ 2023
99
