Drugscontroles op festivals door: Arjan van Sorge
Na een festival zit je met mooie herinneringen, suizende oren en een lege portemonnee, maar 119 bezoekers van Lowlands 2014 hebben er ook nog eens een strafblad aan overgehouden, omdat ze drugs mee het terrein op wilden nemen. Dat is nogal overdreven, stelden twee strafrechtadvocaten onlangs in een opinieartikel in Het Parool.
In het persbericht ‘Lowlands 2014 backstage’ van het Openbaar Ministerie (OM) viel een dag na het driedaagse festival te lezen dat 119 van de 50.000 bezoekers waren aangehouden wegens bezit van drugs. Al die zaken werden afgedaan met een OM-strafbeschikking. Het OM doet daarbij een voorstel tot betaling van een geldboete of de uitvoering van een taakstraf. Wordt dat voorstel aangenomen dan is de zaak afgedaan, maar krijgt de aangehouden persoon wel een strafblad.
Straat met portakabins Het OM had voor de gelegenheid met hulp van politie en particuliere beveiliging een straat met portakabins ingericht, waar de
drugszaken gelijk in behandeling konden worden genomen. Volgens strafrechtadvocaten Juriaan de Vries en Christian Flokstra was daarbij vergeten om advocaten of een rechter te betrekken, zodat een aangehouden verdachte op zijn of haar rechten kan worden gewezen. De advocaten hekelen het feit dat het OM de rol van aanklager, advocaat en rechter op zich neemt, en verdachten die met gebruikershoeveelheden drugs het festival willen bezoeken, opzadelt met zoiets drastisch als een strafblad. Immers, een strafblad kan een bezwaar zijn om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) te verkrijgen, die voor banen in de overheid, bancaire sector, onderwijsinstellingen, gevangenis, school of ziekenhuis nodig is. Met een strafblad is
het ook moeilijker om naar landen als de Verenigde Staten te reizen. Iets waar de bezoekers van Lowlands op het moment van het festival zich over het algemeen niet echt mee bezig houden.
Verbazing In het persbericht komt een medewerkster van het OM aan het woord die zich lijkt te verbazen over het grote aantal verdachten dat nog geen strafblad had: “Studenten of mensen met een goede baan bijvoorbeeld, die zeggen bijna nooit iets te gebruiken en alleen voor deze speciale gelegenheid iets bij zich te hebben” en die vervolgens “schrikken dat ze nu een strafblad hebben”. De twee advocaten vinden – niet helemaal vreemd natuurlijk – dat er in een situatie als deze ook ruimte moet zijn voor een strafrechtadvocaat. De verdachte kan daarmee spreken, daarvan voorlichting en advies krijgen en zo vervolgens een afgewogen beslissing nemen. Met de advocatuur erbij is er ook meer onafhankelijke controle mogelijk op het doen en laten van politie en OM. Juriaan de Vries: “Wat is nou de moeite om die neer te zetten? Er zijn vele collega’s die dat graag willen doen. Zo bereik je alleen maar dat er zorgvuldig wordt omgegaan met de belangen van verdachten, en daar is niets mis mee.”
Testen Een nog beter idee lijkt hem het testen van drugs op het terrein, want het drugsgebruik bij festivals houd je toch moeilijk tegen. Jarenlang was het testen van drugs op festivals gebruikelijk, maar in het kader van het zero tolerance beleid van het toenmalige kabinet is dat een tijd geleden afgeschaft, en die beslissing is niet meer teruggedraaid. Tijd voor een nieuwe visie op het samengaan van drugs en festivals. In reactie op het schrijven van De Vries antwoordde de hoofdofficier van justitie dat er overleg plaatsvindt en een pilot in de maak is. Lowlands was niet beschikbaar voor commentaar. D66 raadsleden in Amsterdam hebben inmiddels vragen gesteld over de rechtsbescherming van drugsbezitters.
67
