TCC Magazine editie 3 - 2021 by Inspired Publishing

ED ITIE 3 - 2021 - JA A RGA NG 1 1

Stiefvaders

Interview met Johannes Mol

De kracht van

Eenvoud

ALLEEN VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK

Nieuw

Astaxanthine 8mg* ✓ Een “amazing” carotenoïde verwant aan luteïne en zeaxanthine

✓ Gewonnen uit de groene algen (Haematococcus pluvialis) in de natuurlijke 3S-3’S vorm Kies voor

* Per 2 capsules.

Juist NU! Hoog gedoseerde Quercetine

Kies voor

Quercetine behoort tot de familie van plantaardige verbindingen bekend als flavonoïden, die zorgen voor de kleuring van veel fruit en bloemen. Dit flavonoïd, dat vooral wordt gevonden in rode wijn, appels, pompelmoes en uien, vormt de basisstructuur voor veel andere flavonoïden, inclusief de citrusflavonoïden rutine en hesperidine. Van alle flavonoïden die zijn ontdekt is tot op heden het quercetine de meest actieve gebleken.

www.lamberts.nl

Een groot aantal patiënten die ernstige symptomen of complicaties vertonen bij COVID-19, heeft overgewicht of lijdt aan obesitas.

Pagina 42

Rupsen Vanuit school hebben we een aantal huisdieren gekregen: zijderupsen. In het begin waren het kleine rupsen die door een doosje kropen. Toen begonnen ze te groeien en te eten; heel veel te eten zelfs. De bladeren waren niet aan te slepen, zo veel en zo snel aten ze. Uiteindelijk stopten de rupsen met eten en bouwden ze cocons voor zichzelf. En daar zitten ze nu al een week of 2 of 3 in verstopt. De kinderen kijken af en toe, maar het duurt ze een beetje te lang. Totdat er gisteren opeens iets bewoog. En ja hoor, de eerste vlinder was geboren! We dachten dat hij binnen 10 minuten weg zou vliegen, maar nu een dag later, zit hij er nog steeds. Een zoekopdrachtje op internet heeft uitgewezen dat deze vlinders ook niet weg zullen vliegen. Ze leggen eitjes en dan is hun levenscyclus volbracht. Dit is zoals de natuur het bedacht heeft. Voor de rupsen dan. Voor ons mensen ligt dat anders. Hoeveel ingewikkelder is de levenscyclus van de mens geworden?! Een vraag die me weer even aan het denken zet. Waar gaat het nu ook alweer om in een mensenleven? Op die vraag kan ieder een ander antwoord geven. De natuur zal ook voor ons het plan hebben bedacht dat het gaat om voortplanten. Maar als weldenkend en welvoelend individu kunnen we op deze vraag ieder ons eigen antwoord geven. Iets om over na te denken dus; zelf en samen met cliënten. Dat is tenslotte onderdeel van het vak. We wensen je weer veel leesplezier en ik ben benieuwd wat het antwoord op de vraag voor jou is.

Sacha van den Ende Hoofdredacteur

Therapeut, Coach en Counselor Magazine is een initiatief van:

Ben jij goed verzekerd?

Labyrinthoss® Rouwkwartet

Collectieve verzekeringen vanuit de NFG

Een methode voor de hulpverlener

Pagina 30

Pagina 33 TCC Magazine | 3

VOORWOORD

Obesitas als risicofactor

PROVIFORM® HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EEN NATUURLIJKE KEUZE VOOR PURE KWALITEIT

Rhodiola ASE Complex

Gestandaardiseerde extracten rhodiola, schisandra en ginseng Zuurvrije vitamine C, taurine en magnesiumcitraat Kruiden dragen bij aan lichamelijke prestatie en conditie Goed voor de concentratie en het geheugen Te gebruiken gedurende een stressvolle periode

consumentenprij

€ 27,50

Hulpstoﬀen uit 100% natuurlijke bron Geschikt voor veganisten • Artikelnummer: P185 • 60 vegicaps Ga voor meer informatie over Rhodiola ASE Complex naar www.proviform.nl

Proviform voedingssupplementen zijn 100% glutenvrij. De donkeren glazen verpakking biedt optimale bescherming aan de ingrediënten.

Proviform: Oude Moerstraatsebaan 46, 4614 RP Bergen op Zoom, 0164 - 24 00 30, informatie@proviform.nl

Inhoud 6

INTERVIEW MET JOHANNES MOL Stiefvader zijn is maatwerk

VOORWOORD

IN DE BOEKENKAST

INHOUDSOPGAVE

OBESITAS ALS RISICOFACTOR

INTERVIEW MET

VOOR ERNSTIGE COVID-19 EN COMPLICATIES: EEN REVIEW

JOHANNES MOL

INDIVIDUALITEIT EN VERBINDING

MOOIER MAKEN

NKS

DÉSIRÉE FARRO-JOOSEN

NIEUWS

COLUMN WILLEM PINKSTERBOER

DE WTZA NFG

BIJ HELDERE HEMEL

BEN JIJ GOED VERZEKERD? NFG

DE MOESTUIN FLOOR KORTE

DE KRACHT VAN EENVOUD

NIEUWS

ADVERTORIAL

VANUIT EEN ANDERE

OVER ECHTE LIEFDE TPNET

VOER VOOR COACHES CATHELIJNE WILDERVANCK

COLUMN ROSEGARDEN

HOEK BEKEKEN LABYRINTHOSS® ROUWKWARTET

SAMSARA

MINKE KOKS

MEER BALANS TUSSEN

SAMEN DE WERELD

DE ENE BORE-OUT IS DE ANDERE NIET MARJO CROMBACH

COLOFON

TCC Magazine | 5

6 | TCC Magazine

INTERVIEW

INTERVIEW MET JOHANNES MOL

Stiefvader zijn is maatwerk Johannes Mol studeerde filosofie in Amsterdam en Parijs en heeft 3 dochters: 2 biologische dochters en een stiefdochter. Onlangs verscheen zijn boek Stiefvadergezinnen. Hoe ze werken en waarom ze zo werken, gebaseerd op 10 jaar literatuuronderzoek en 350 interviews met stiefvaders, (stief)moeders en stiefkinderen. Johannes gaf tien jaar lang les over kunstfilosofie. Sinds 14 jaar werkt hij aan de Hogeschool Leiden, bij verschillende opleidingen in de richting van sociaal werk. Hij is daar coördinator van de afstudeeronderzoeken van de opleidingen SPH en MWD. ‘Dit was de concrete aanleiding van mijn eigen onderzoek’, legt Johannes uit. ‘Toen ik 11 jaar geleden verantwoordelijk werd voor dit stuk van de opleiding, vroeg mijn directeur of ik zelf wel eens zo’n onderzoek op basis van literatuurstudie en interviews had gedaan. Het antwoord was nee. Daarom stelde de directeur voor zelf aan de slag te gaan en hij gaf me in eerste instantie voor een jaar een dagdeel in de week om hiermee bezig te zijn. Door mijn eigen ervaringen als stiefvader ben ik onderzoek gaan doen naar stiefvaders en stiefgezinnen. Vervolgens heb ik dit tien jaar volgehouden. Ik werd er echt door gegrepen en 35 studenten vanuit de opleiding hebben me geholpen door interviews af te nemen. Bij elkaar had ik 350 prachtige interviews en dat is het ruwe materiaal waarop ik mijn boek gebaseerd heb.’ Hoe ben je gestart met je onderzoek? ‘In eerste instantie heb ik studenten gevraagd willekeurige stiefvaders te benaderen en ze te vragen hoe het is om stiefvader te zijn. Ze spraken met allerlei mannen in heel uiteenlopende gezinssituaties. De stiefvaders bleken het allemaal heel anders te doen en zich er heel anders bij te voelen. Van de interviews die ik las, raakte ik aanvankelijk vooral

in de war. De verhalen waren zo divers. Ik had daarnaast alleen mijn eigen ervaring en sprak eigenlijk nooit met andere stiefvaders. Ik had destijds geen idee dat er zoveel stiefvaders waren.’ Verantwoordelijkheid ‘Na twee jaar interviews lezen en analyseren, werd duidelijk dat verantwoordelijkheid een heel belangrijk begrip is voor alle stiefvaders. Daar hadden ze het allemaal over. Voelen ze zich verantwoordelijk? Welke verantwoordelijkheid krijgen ze van hun partner (de moeder van hun stiefkind)? En in hoeverre nemen ze uiteindelijk verantwoordelijkheid? Het was duidelijk dat deze 3 vragen voor stiefvaders heel verschillend beantwoord worden. Toen ik op dit punt beland was, ben ik de literatuur ingedoken. Ik was benieuwd wat hierover gezegd werd. Wat me opviel in de literatuur over stiefgezinnen, is dat dit eigenlijk minimaal aan de orde komt. De verantwoordelijkheid van stiefvaders blijft meestal impliciet. Wetenschappelijk onderzoek gaat bijvoorbeeld over het verband tussen de aanwezigheid van een stiefvader en studiesucces. In zoverre daar een verband tussen blijkt te zijn, wordt daarmee nog niet duidelijk wat een stiefvader daarin dan zou moeten doen. Van de in het Nederlands geschreven literatuur is het overgrote deel geschreven vanuit de optiek van een stiefmoeder. Daar kon ik dus ook niet zoveel mee.’ Hoe verschillend is de rol van stiefvaders ten opzichte van stiefmoeders? ‘In de loop der jaren is me duidelijk geworden dat de verhalen van stiefvaders en stiefmoeders enorm contrasteren. Het gaat hier om twee verschillende werelden. Veel clichés over man-vrouw verhoudingen komen in uitvergrote vorm tevoorschijn in de context van stiefgezinnen. Kenmerkend voor mannen die een relatie aangaan met een vrouw die kinderen heeft, is dat ze het vaak in eerste instantie onproblematisch vinden. Ze kijken het eens aan en zijn vriendelijk en welwillend. Ze hoeven eigenlijk niets;

TCC Magazine | 7

niet van zichzelf, niet van hun partner, niet van de vader van de kinderen, niet van de omgeving. Dat is bij stiefmoeders heel anders. Die hebben onmiddellijk het idee dat ze er iets mee moeten of dat ze er juist niets mee willen. Vrouwen zijn meer uitgesproken in hun ideeën. En ook vanuit de omgeving zijn er direct allerlei ideeën over wat de stiefmoeder moet en mag. Dat maakt het voor stiefvaders gemakkelijker. Ze kunnen rustig kijken hoe het gaat en ervaren niet die druk vanuit zichzelf en vanuit de omgeving.

“Kenmerkend voor mannen die een relatie aangaan met een vrouw die kinderen heeft, is dat ze het vaak in eerste instantie onproblematisch vinden.”

Verzorging ‘Een tweede belangrijk verschil is het “moederinstinct” dat bij veel vrouwen naar boven komt. Veel vrouwen willen, zeker als het om jonge kinderen gaat, voor de kinderen zorgen. Dat vinden ze fijn om te doen. Stiefmoeders hebben vaak uitgesproken ideeën over wat het beste is voor de kinderen en proberen hun partner daarvan te overtuigen. Dit kom je bij stiefvaders veel minder tegen. Mannen zijn minder begerig een rol te hebben in de verzorging van de kinderen. Maar ze zijn over het algemeen wel bereid en van goede wil; ze laten zich vaak leiden door wat moeder wil. Behalve op 1 heel specifiek punt en dat is je houden aan de regels. Het opvoeden vanuit het man-perspectief is heel nadrukkelijk regels vaststellen, de regels handhaven en zo nodig straffen. Wanneer je een stiefvader vraagt wat zijn rol in de opvoeding is, denkt hij hieraan. Wanneer je dezelfde vraag aan een stiefmoeder stelt, gaat het over gesprekjes aan tafel of de verzorging van een kind. Heel andere onderwerpen. Stiefmoeders praten uitvoerig over de verzorgende rol die ze innemen, of juist niet. Stiefvaders beginnen uit zichzelf nauwelijks over die verzorgende rol. Wanneer het over het gezinsleven gaat, hebben ze het meer over huishoudelijke taken en praktische dingen zoals koken, boodschappen doen en de kinderen brengen en halen. Stiefmoeders daarentegen hebben het vaak over “mijn huishouden”.’

8 | TCC Magazine

Rol biologische ouder ‘Uit de interviews blijkt nog een groot verschil tussen stiefvaders en stiefmoeders. Vaders hebben meestal een marginale rol in het leven van de stiefvader. Als er niet specifiek naar de vader gevraagd wordt tijdens een interview, komen ze praktisch niet aan de orde. Wanneer er wel naar gevraagd wordt, komt hij kort aan de orde in de trant van ”prima kerel”, of “hij laat wel weinig van zich horen”. Uit interviews met stiefmoeders blijkt het tegenovergestelde. Zo’n gesprek gaat voor de helft over de moeder. De stiefmoeder vindt van alles over de moeder en omgekeerd vindt de moeder van alles over de stiefmoeder. Het ligt heel ingewikkeld. De moeder speelt ongevraagd een hoofdrol in het leven van de stiefmoeder.’ Eigen kinderen ‘Ongeveer 60 procent van de stiefvaders is zelf al vader, voordat hij een relatie krijgt met de moeder van zijn stiefkinderen. In de meeste interviews gaat het nadrukkelijk over de stiefkinderen. Zijn eigen kinderen komen ook aan de orde. In de interviews met de stiefmoeders ligt het anders. Wanneer de stiefmoeder zelf ook kinderen heeft, gaat het heel nadrukkelijk over haar kinderen en de relatie die haar kinderen met de stiefkinderen hebben. Het lijkt uit deze interviews dat moeders veel meer met hun eigen kinderen bezig zijn dan vaders. Dit verschil kan liggen aan degene die het interview heeft afgenomen. Een andere reden hiervoor zou kunnen zijn, dat een groot deel van de kinderen van uit elkaar gevallen gezinnen bij de moeder wonen. Daar komt dan een stiefvader bij. Zijn kinderen wonen bij zijn voormalig partner. Daardoor ziet hij zijn eigen kinderen een stuk minder. Zijn dagelijks leven is het leven met haar kinderen, waar dan af en toe zijn kinderen bij komen.’ Je hebt in je boek vier typen stiefvaders beschreven. ‘Ja, in mijn ogen zijn er 4 soorten stiefvaders, die allemaal ontstaan na een periode dat de stiefvader het eens even rustig aankijkt. Er zijn mannen die denken: Ik heb een vriendin en zij heeft kinderen en het blijven haar kinderen. Ze leven allemaal in een huis, maar leven een beetje langs elkaar heen. Dit soort man noem ik de vriend van moeder. Hij vindt het allemaal prima en de moeder moet het vooral doen zoals zij het wil. Zolang hij weinig last heeft van de stiefkinderen, vindt hij het allemaal goed. Over het algemeen heb ik de indruk dat deze stiefvaders veel weg zijn, omdat ze bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeur zijn of artiest. Het kan van alles zijn, maar wat de reden ook is, zijn beroep maakt het makkelijk twee gescheiden levens te leiden.

INTERVIEW

De tweede groep mannen vindt het leuk om stiefkinderen te hebben, maar ze zeggen wel heel nadrukkelijk dat ze niet de vader zijn. Ze voelen het niet als hun verantwoordelijkheid. Deze stiefvader noem ik de vriendschappelijke begeleider. Ze investeren met plezier in de stiefkinderen, maken tijd voor ze vrij en creëren een thuis. Deze mannen doen over het algemeen veel in het huishouden. Maar als het op opvoeden aankomt, vinden ze dat een zaak voor de moeder. Beslissingen over “hoe laat moet hij thuis zijn” of “hoe lang mag zij op de tablet”, laat hij aan de ouders. Hij zal deze beslissingen vervolgens ondersteunen en de kinderen bijvoorbeeld vriendelijk aanspreken op het overtreden van een regel, maar straffen zal hij zeker niet. De derde groep stiefvaders stelt zich heel prominent op als de opvoedende man in huis. Dit is de grootste groep. Ze vinden dat ze in dezen een verantwoordelijkheid hebben. Ze zien dat het belangrijk is dat er iemand is, die af en toe een streep trekt. Ze vinden dat hun partner dat te weinig doet en daarom zijn zij het gaan doen. Of ze geven aan dat hun partner hen erom gevraagd heeft, omdat deze het zelf moeilijk vindt. Regels stellen, handhaven en desnoods straf geven, zorgt voor strubbelingen. Maar uiteindelijk komen stiefvader en moeder

er met elkaar uit dat dit de beste vorm is voor hun stiefgezin. Er zijn gradaties in hoe ze optreden, maar kenmerkend is dat ze nadrukkelijk gezag uitoefenen. Dan is er nog een vierde groep en die noem ik de “echte” vaders. Deze onderscheiden zich doordat ze zo vol liefde en aandacht spreken over hun stiefkinderen. En ze beschrijven dat liefde wederzijds is, dat het kind hen helemaal wil. Ze zijn als het ware door hun stiefkind geadopteerd. Sommige kinderen noemen hen papa, maar dat hoeft niet. De kinderen voelen zich helemaal veilig en gaan met problemen ook naar hun stiefvader. Soms wordt de moeder hierdoor jaloers.’ Verantwoordelijkheid ‘Verantwoordelijkheid bleek dus heel belangrijk. Maar was het nu zo dat stiefvaders een bepaalde verantwoordelijkheid hebben? Of mogen ze dat zelf bedenken? Daar kwam ik niet goed uit. Daarom ben ik gaan lezen over gezinnen, ouderschap en ouderschapstheorieën en over man-vrouw verhoudingen om zo een referentiekader op te bouwen. Pas van daaruit begon veel me duidelijk te worden. Nadat ik een boek van Alice van der Pas had gelezen, waarin zij uitlegt wat het volgens haar is om ouder te zijn, begon ik het te

TCC Magazine | 9

NIEUW!

Liposomale producten in poedervorm

Hoge biologische beschikbaarheid •

Natuurlijke productiemethode •

Neutrale smaak •

Lang houdbaar •

Hoeft niet gekoeld bewaard

NIEUW: Liposomale Curcumine, Glutathion en Magnesium Naast de Liposomale Vitamine C en de Liposomale Multi, voegt Epigenar nu drie nieuwe liposomale producten aan het assortiment toe: Curcumine, Glutathion en Magnesium. De liposomale producten van Epigenar zijn met LipoCellTech™ geproduceerd. De methode die hierbij gebruikt wordt bootst de natuur na. Liposomale supplementen worden tot 20x beter opgenomen dan reguliere supplementen. Epigenar maakt daarbij uitsluitend gebruik van een speciale droge vorm, die belangrijke voordelen biedt boven de gangbare vloeibare liposomale producten. Het gepatenteerde natuurlijk productieproces vindt plaats zonder toepassing van chemicaliën, hoge druk of hitte. Dit resulteert in een puur liposomaal poeder.

Neem voor een grati gratis testbuisje, productinformatie en wetenschappelijke informatie contact met ons op. TS Health Products, Harderwijk, NL | Info: 0341 - 46 21 46 | info@tshealthproducts.nl

INTERVIEW

“Voorafgaand aan de vorming van een stiefgezin is er een scheiding of het een overlijden van een van de ouders. Voor kinderen is dit een groot en blijvend verdriet. “ begrijpen. Ze stelt dat ouderschap een besef is van tijdloos en onvoorwaardelijk verantwoordelijk-zijn. Ouderzijn betekent beseffen dat je verantwoordelijk bent. Van daaruit kon ik helder krijgen hoe het met de verantwoordelijkheid zit van stiefouders. Dat tijdloze en onvoorwaardelijke in de verantwoordelijkheid van ouders is er niet. Als stiefouder is je verantwoordelijk beperkt tot de tijd dat je met die ouder samenleeft en beperkt tot de verantwoordelijkheid die de ouder je geeft. Als stiefouder heb je gedelegeerde verantwoordelijkheid. Je krijgt een groter of kleiner stuk verantwoordelijkheid. Niet de volledige verantwoordelijkheid. Niet de eindverantwoordelijkheid. Dat is een belangrijk inzicht. Ik denk dat de meeste mannen dit ook zo voelen.’ Verdriet ‘Ik had het al vaak gehoord, maar toen ik begon met schrijven werd me pas in volle omvang duidelijk, dat een stiefgezin is gebouwd op verdriet. Het gaat om fundamenteel verdriet van de kinderen die niet met beide ouders samenleven. Voorafgaand aan de vorming van een stiefgezin is er immers een scheiding of het een overlijden van één van de ouders. Voor kinderen is dit een groot en blijvend verdriet. Dat blijft doorwerken, zelfs tot na het overlijden van de ouder en stiefouder. De krachten tussen de leden van het uiteengevallen gezin worden integraal opgenomen in het stiefgezin. Een kind weet dat het twee ouders heeft, en dat is blijvend het referentiekader van het kind. Ook als een kind de andere ouder nooit ziet, is die andere ouder voor het kind mentaal aanwezig. Die andere ouder is de echte ouder en een stiefouder blijft een stief, ook al wordt hij een “echte” vader. Het wordt nooit helemaal echt. Dat weet de stiefvader zelf, dat weet de moeder, dat weten de opa’s en oma’s en allerlei mensen in de omgeving en die gedragen zich daar ook naar. Dat maakt dat er iedere keer weer pijn naar boven komt. Het woord verdriet moet je hier ruim zien, want het gaat ook over woede, je uitgesloten voelen, je niet erkend voelen, over teleurstelling of hoop. Het is iets fundamenteels en principieel onoplosbaars in ieder stiefgezin. Het enige wat je ermee kan doen, is ermee leren leven. Het is wat het is.’

Verschil man vrouw ‘Zoals al aan de orde gekomen staan mannen anders in een stiefgezin dan vrouwen. Mannen verkeren nog altijd gemiddeld in een betere economische positie. Verder is opvallend dat voor mannen hun huidige partner het belangrijkste is. Vrouwen vinden hun kind het allerbelangrijkst; dat gaat bijna altijd voor de nieuwe partner. De relatie tussen man en vrouw is daardoor in een stiefgezin niet symmetrisch. Alle biologische aspecten van zoogdieren lijken ook op ons mensen van toepassing.’ Je zei eerder dat een stiefgezin is gebouwd op verdriet. Is er ook licht aan de horizon? ‘Het lijkt erop dat de band tussen stiefkind en stiefouder in de loop van de jaren steeds beter wordt. Dat vind ik heel hoopvol. De relaties blijven zich ontwikkelen, verrijken, verdiepen. Dat blijkt onder andere uit een grootschalige enquête die is uitgezegd door het CBS en de UvA onder mensen tussen

TCC Magazine | 11

Adviseert u al Vitakruid in uw praktijk?

Populairste merk volgens Google

Compleet assortiment

Toegang tot 350.000 consumenten

Vitakruid is het meest

Een compleet, up-to-date

Een gratis vermelding als verkooppunt

gezochte supplementenmerk

en hoogwaardig

op vitakruid.nl: toegang tot 350.000 advies-

volgens Google Trends.

assortiment.

behoevende consumenten per maand.

1

Vraag een zakelijk account aan op zakelijk.vitakruid.nl

2 

Plaats uw installatieorder

3 

Meld u aan als verkooppunt en ervaar de vele voordelen

zakelijk.vitakruid.nl

Liever geen voorraad of verkooppunt? Bekijk dan het commissiesysteem op zakelijk.vitakruid.nl

INTERVIEW

“Het is belangrijk te beseffen dat er niet 1 oplossing de beste is. Het is afhankelijk van deze moeder, haar kinderen en deze man. Zij moeten het met elkaar doen.”

de 25 en 45 jaar met complexe gezinssituaties over hun relaties met hun (stief)ouders, broers en zussen. Een van de uitkomsten was dat 44 procent van de mensen met een stiefvader, deze op het moment van de enquête beschouwen als hun “echte” vader. 16 procent beschouwt hun stiefmoeder als echte moeder. Op basis van mijn interviews zou ik zijn gekomen tot 5 tot 10 procent van de kinderen die hun stiefvader als “echte” vader ziet. Het lijkt er dus op dat de band tussen stiefkind en stiefouder in de loop van de jaren beter wordt.’ Voor wie heb je het boek geschreven? ‘Ik had twee doelgroepen voor ogen. De stiefgezinnen en de professionals. De groep professionals zie ik heel breed, van therapeuten en sociaalwerkers, tot juristen en mediators. Het zou zo goed zijn als al deze mensen weten waardoor er nu eigenlijk conflicten ontstaan en dat die ook nog jaren na de scheiding kunnen ontstaan. Ik heb geprobeerd in het boek begrippen, modellen en schema’s aan te reiken, woorden en tools te geven om naar je eigen situatie te kijken of aan de professional die met een stiefgezin meekijkt.’ Keten ‘Een voorbeeld van zo’n schema is een keten van uit elkaar gevallen kerngezinnen. Als je dat tekent zie je dat kinderen steeds tot twee gezinnen behoren. Er kunnen door de vorming van stiefgezinnen wel 5 huishoudens aan elkaar gekoppeld zijn, door kinderen die in twee gezinnen leven. Een probleem dat speelt in het ene gezin, wordt meegenomen naar het andere gezin. En daardoor kan het invloed hebben op een weer daaraan gekoppeld gezin. Veranderingen in een gezin hebben hun weerslag in via de kinderen-verbonden gezinnen. Dit is belangrijk om te weten. Van een professional vraagt dat om meerzijdige partijdigheid.’ Economie ‘Het laatste hoofdstuk van mijn boek gaat over de economie van het stiefgezin. Een stiefgezin is gebouwd op tekorten.

Het begint ermee dat het stiefkind een tekort heeft, want die leeft maar met 1 ouder en niet met beide. De stiefouder komt ook tekort, want die moet wel van alles (op)geven maar krijgt daar niet zoveel voor terug van dat stiefkind. De moeder komt ook tekort, want zij staat er uiteindelijk toch alleen voor. Er zijn dus 3 mensen die meer alleen zijn dan in een kerngezin en die alle 3 een tekort ervaren. Hoe moet je dat tot een goed einde zien te brengen? Ik ben tot de conclusie gekomen dat het vooral goed werkt wanneer de stiefvader zich bescheiden en dienstbaar opstelt en de moeder daar dankbaar voor is. Dan werkt het. De stiefvader krijgt wat hij geeft aan het stiefkind door dienstbaar te zijn aan het gezin, terug van de moeder (in plaats van haar kind). De moeder doet dit omdat zij zich sterk identificeert met haar kind. Als dit gebeurt, ontstaat er evenwicht. In stiefmoedergezinnen werkt dat anders. Voor een stiefmoeder loopt de economie makkelijker spaak. Dat komt omdat een biologische vader zich minder met zijn kinderen identificeert. Wat de vrouw doet voor zijn kinderen, ziet hij minder als iets wat ze voor hem doet. Daardoor krijgt een stiefmoeder minder terug van de vader. En omdat ze gemiddeld meer doet voor de stiefkinderen, voelt ze zich eerder uitgeput dan een stiefvader. Stiefvaders krijgen meer dankbaarheid, terwijl ze over het algemeen minder doen dan stiefmoeders. Het is oneerlijk.’ Maatwerk ‘Het is belangrijk te beseffen dat er niet 1 oplossing de beste is. Het is afhankelijk van déze moeder, háár kinderen en déze man. Zij moeten het met elkaar doen. Er is gelukkig geen haast om uit te zoeken wat het beste werkt. Mijn indruk is dat het beter gaat wanneer er ruim de tijd genomen wordt. Dat kan best een paar jaar zijn. Het allerbelangrijkste voor professionals is het zien en erkennen van alle partijen in hun eigen positie; meervoudige partijdigheid te beoefenen. Als betrokken meer zien en begrijpen wat er allemaal speelt, helpt dat om bij elkaar te komen.’

TCC Magazine | 13

Samen de wereld mooier maken Je bent niet zomaar op de wereld. Je bent op aarde omdat je kan laten zien wie je bent en waartoe je in staat bent. We realiseren ons dit pas wanneer we in de gaten krijgen dat er geen weg meer terug is. Wanneer je oud en minder valide bent en niet meer in staat jezelf voluit te laten zien. Dit maakt dat veel mensen zichzelf continue afvragen waarom ze niet gelukkig zijn, of last hebben van stressklachten zoals angst, verdriet en lichamelijke klachten die belemmerend werken. Wat mensen laten zien die zich niet kunnen geven zoals ze van nature zijn, is dat hun pijn en verdriet er niet toe te doen. Dat geeft ook anderen stress en druk omdat het van invloed is op de posities die mensen ten opzichte van elkaar willen en denken in te moeten nemen. Meestal gebeurt dit onbewust. En dat maakt het in relaties, welke dan ook, lastig. Omdat je niet krijgt wat je het liefste wil, maar nog meer bevestiging ziet voor jouw penibele positie.

Anders dan jezelf zijn In de praktijk zie ik mensen die niet meer weten hoe ze het in hun gezin kunnen veranderen wanneer een kind gedrag vertoont dat niet conform de regels, normen en waarden, en bovenal de verwachting is van anderen. Binnen en buiten het gezin. Dat is moeilijk voor ouders. Maar ook voor leerkrachten die een ruimte vol personen in ontwikkeling mogen begeleiden. Al van jongs af aan wist ik dat dit anders zou moeten kunnen. Beter voor iedereen. Ik had het moeilijk in mijn jeugd. Op school had ik het maar lastig te weten welke positie me paste binnen de groep. En thuis waren mijn ouders ongekend lief maar struggelden net als ik met wie ze waren en wat ze konden betekenen, zonder veel vertrouwen. Want het leek soms op veel fronten tegen te zitten en daardoor kregen twijfel en onzekerheid vaak de overhand. Toen ik mezelf ging inzetten binnen het onderwijs, ontdekte ik dat veel kinderen net als ik, niet deden wat ze het liefst zouden doen, maar drukdoende konden zijn met gedrag om zich te kunnen handhaven in de klas en daarbuiten. Pijnlijk herkenbaar.

14 | TCC Magazine

Investeren in verlangen Nieuwsgierig als ik ben en ondernemend als ik zijn kan, heb ik me naast het onderwijs en de dramatherapie verdiept in een hoop andere zaken die me heel veel hebben opgeleverd. Door me te storten op NEI, NLP, systemisch werk en meer van deze takken van sport, ontdekte ik dat ik veel meer kan en mag zijn dan ik dacht. Ik ontdekte dat ik lasten op mijn schouders nam die niet van mij maar van anderen waren. Ik ben op een toegankelijke wijze gaan spelen met mijn nieuwe inzichten in mijn klas op school. Zo kreeg ik op eenvoudige wijze zicht op waar spanning vandaan kwam. Ik maakte dit voelbaar en zichtbaar aan de klas zodat zij oplossingen konden zien die ze anders niet zagen. Heel mooi en bijzonder. Omdat mijn klas, die niet als makkelijk bekend stond, zo vooruitging, begonnen collega’s me te vragen hoe ik dat voor elkaar gekregen had. In plaats van het ze te vertellen, liet ik ze ervaren wat ik deed. En dat maakte ze zo enthousiast, dat ik gevraagd werd mee te kijken bij situaties waar mijn collega’s niet uitkwamen en hopeloos van werden. Zo is GroepsGeluk geboren.

Over Désirée Farro-Joosen Désirée, Brabantse, geboren in ’69, vrouw van een gulle, slimme, liefdevolle man, moeder van vier kids, non-stop ondernemer & inspirator, onderwijsprofessional, dramatherapeut, down-to-earth medium, nieuwsgierig en leergierig, vat vol energie, lefgozer, AllesKids&Co.

GROEPSGELUK

Ruimer perspectief GroepsGeluk is voor mij een missie. Ik wil dat iedereen weet dat hij zijn eigen plek kan innemen. En dat wordt duidelijk wanneer er iets speelt waardoor jezelf zijn, en blijven, een lastige is. Met systemische werk kun je dan wat voelbaar is, mooi zichtbaar maken. In de klas gebruiken we daar materialen bij. Van poppetjes, emoties, maar ook middelen die helpen inzien wie waarmee kampt. Of dat nu in de klas, of buiten school is. En of het nu hoort bij deze generatie, of bij een van de vorige generaties. Zodra je ziet wat er gaande is, buiten jezelf op een ‘speelveld’, wordt er ook zichtbaar welke mogelijkheden, kansen of oplossingen er zijn. En wanneer je het met een groep, of zelfs met de hele klas doet, is er begrip en draagvlak. Het is zo krachtig en zet zoveel moois in beweging, dat mensen versteld staan van wat leerlingen of leerkrachten in hun mars hebben. En dat is waar ik het voor doe! Het is eeuwig zonde wanneer mensen belast zijn, of zich belasten met issues die ze belemmeren het mooiste van zichzelf te geven.

in efficiëntie en beloning, maar waar een groter verschil mee te bewerkstelligen is, is zien waarmee mensen een verschil kunnen maken. En van daaruit support, begeleiding en inspiratie kunnen bieden om dit talent en deze kwaliteit volop te kunnen gaan geven als mens. Of je nu klein, of groot bent. Je hebt niet voor niets een hoop capaciteit in je mars. Schavend en schurend mag je je leven lang ontdekken wat die capaciteit inhoudt. En hoe je hiermee op je eigen en unieke manier verschil kan maken. Dat levert zoveel energie op! Dan wil en kan je niet meer minder geven. Al wil je omgeving dit graag zien. En dit is wat je als kind, maar ook als leerkracht ervaart wanneer je je bewust wordt van jezelf en wat je doet. Geef je vrijuit en volop, of geef je om te voldoen? Hierin zit een belangrijke nuance. Kinderen voelen die haarfijn aan. Bij zichzelf en bij anderen. Die nuance maakt het verschil en GroepsGeluk is een methode die je hierbij helpt. Als leerkracht, directeur, leerling, of ouder. Om met elkaar méér voor elkaar te betekenen.

Samen voor elkaar Omdat GroepsGeluk zo’n vlucht heeft genomen en ik mensen tegenkom met een vergelijkbare missie, leid ik leerkrachten en coaches op. Om een beweging op gang te brengen binnen het onderwijs. Het onderwijs piept en kraakt al jaren. Oorzaken en oplossingen worden gezocht

TCC Magazine | 15

the gut feeling Wie goed voor de darmen zorgt, voedt de hele gezondheid. Vergroot uw kennis over de darmen en het microbioom. Kijk voor actuele cursussen, workshops en webinars op www.naturafoundation.com/the-gut-feeling.

Online lesdag: Microbioom advanced

8-daagse cursus voeding en preventie

30 juni 2021 Online

9 september 2021 Online

GROEPSGELUK

Jij hoort erbij

Over GroepsGeluk Opgericht in 2018. Gebaseerd op de systemische wijsheden van Bert Hellinger en bewerkt tot methode voor het onderwijs. Systemisch werken gaat over onze overtuigingen, patronen en gedragingen die hun oorsprong vinden in de systemen waarin we zijn opgegroeid. We zijn allemaal onderdeel van meerdere systemen. De belangrijkste is wel het familiesysteem. Maar ook je vriendenkring, je team, buurt en de schoolklas waarvan je deel uitmaakt, zijn systemen. Binnen deze systemen leven kinderen en volwassenen met elkaar en beïnvloeden zij elkaar. Ook gebeurtenissen beïnvloeden de leden van het systeem en hun onderlinge relaties. Dit alles bij elkaar noemen we de dynamiek binnen het systeem. GroepsGeluk wil de wereld mooier maken door binnen het onderwijs systemisch denken en werken als vanzelfsprekend te maken. Met GroepsGeluk maak je de dynamiek van de groep zichtbaar met houten poppetjes, picto’s, symbolen en ander klein materiaal op tafel. Hierdoor krijgen zowel de leerkracht als de leerlingen inzicht in de processen die spelen in de groep. Wanneer deze dynamiek zichtbaar is, heeft de leerkracht een effectieve tool in handen om verbinding in de klas te creëren. In lastige situaties kan dan direct de balans hersteld worden. Alles voor een gezond en prettig pedagogisch klimaat. GroepsGeluk is er voor de toekomst van morgen. Samen met GroepsGeluk-leerkrachten, -coaches en -trainers wil zij de wereld mooier maken. Want geluk in de groep zorgt voor energie en ontwikkeling van enorm veel potentieel. Potentieel om een verschil te kunnen maken. Als individu en organisatie. Doe je mee? Vanuit je praktijk of school, samen met GroepsGeluk? Neem contact op, of bezoek de website voor meer informatie: www.groepsgeluk.nl

Willem is een rustige jongen van 14 jaar en zit in de derde van het VMBO. In de groep wordt gewerkt met GroepsGeluk. Na de uitleg van de leerkracht mogen de leerlingen een poppetje kiezen en het neerzetten zoals zij zich voelen in de klas. Willem heeft helemaal geen zin om te laten zien hoe hij zich voelt in deze groep. En wil daarom maar gewoon doen alsof. Daar is hij sowieso meestal wel goed in. Dan komt hij er verder gemakkelijk en zonder gezeur vanaf. Lekker rustig vindt hij dat. Maar wanneer hij het poppetje vast heeft en aan de beurt is om zijn poppetje neer te zetten, gebeurt er iets vreemds. Hij zet het poppetje aan de rand van het veld, met de rug naar de groep. Wanneer iedereen zijn poppetje in het veld gezet heeft, vraagt de leerkracht: “Wat zie je?” Er wordt wat over en weer gepraat en dan hoort Willem een klasgenoot zeggen: “Willem staat met zijn rug naar de groep.” Het is even stil en dan vraagt de leerkracht: “Willem, hoor jij erbij?” Willem kijkt naar de grond en zegt niks. De leerkracht zegt: “Willem, jij hoort erbij!” Hij hoort het.... het gaat de groep rond. Hij hoort al zijn klasgenoten om beurten zeggen: “Willem, jij hoort erbij.” Wanneer het bijna de hele groep rond is, kijkt hij op. Als iedereen aan de beurt is geweest, vraagt de leerkracht: “Kan je poppetje bewegen? Kun jij een beweging maken, Willem?” Willem draait zijn poppetje naar de groep en voelt zich opgelucht. De leerkracht haalt de aandacht naar wat nog meer zichtbaar is geworden op het veld. Er wordt verder gewerkt met GroepsGeluk. Aan het einde van het uur loopt de groep naar buiten. Joris, de klassenleider, roept: “Hé Willem, wil je in de groepsapp?” Dat wil Willem wel.

TCC Magazine | 17

Top drie provincies met minste zelfvertrouwen Inwoners van Noord-Brabant hebben het minste zelfvertrouwen van alle Nederlanders. Dat blijkt uit ledencijfers van Zelfvertrouwen.com in combinatie met data uit Google Trends. De top 3 bestaat verder uit Zuid-Holland en Noord-Holland. Ralph Siebers, eigenaar van Zelfvertrouwen.com, is al 12 jaar zelfvertrouwen expert. Hij ziet dagelijks hoeveel impact zelfvertrouwen heeft op het dagelijks doen en laten. Siebers: “Het is op zich niet vreemd dat veel mensen in ons land weinig zelfvertrouwen hebben. Zodra je de leeftijd van 18 jaar bereikt, heb je gemiddeld 180.000 keer in je leven gehoord wat je niet goed hebt gedaan van bijvoorbeeld familie en vrienden. Als het een beetje meezit, heb je zo’n 20.000 tot 30.000 keer complimenten gekregen voor de dingen die je wel goed hebt gedaan. Dat wil zeggen dat je voor ieder compliment gemiddeld 9 keer hoorde wat je niet goed deed of wat je anders kon doen.” Doordat er veel aandacht naar het negatieve gaat, krijgt je zelfvertrouwen een deuk. Hierdoor worden mensen onzeker. WWW.ZELFVERTROUWEN.COM

Onderzoek naar de effectiviteit van sporten bij behandeling

depressie

Helpt sporten om de behandeling voor depressie te versterken? Hoe zorgen we dat mensen met een depressie blijven sporten? Vermindert sporten ook de kosten die gepaard gaan met depressie? En hoe lang kan sporten een terugval bij depressie tegengaan? Samen met Pro Persona, de Radboud Universiteit, de Depressievereniging en de Universiteit van Texas onderzoekt het Trimbos-instituut deze vragen in het project ‘Sporten Versterkt’. Begin 2020 is het project Sporten Versterkt van start gegaan. Het is een gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep. Volwassen patiënten worden ingedeeld in een groep waarin ze gedurende 12 weken drie keer per week matig tot intensief sporten naast de reguliere WWW.TRIMBOS.NL/ACTUEEL/NIEUWS/ BERICHT/ONDERZOEK-NAAR-DE-EFFECTIVITEITVAN-SPORTEN-BIJ-DEPRESSIE

18 | TCC Magazine

behandeling, of ingedeeld in de controlegroep, waarin ze alleen de reguliere behandeling krijgen. De patiënten in de sportgroep worden van deze drie keer sporten één keer per week begeleid door een sportprofessional. Deze begeleide sportsessie is in groepsverband. Het gaat hier om hardlopen of spinnen. Gedurende de looptijd van het sporten en tot een jaar daarna vullen de patiënten vragenlijsten in. Het project loopt tot eind 2023.

NIEUWS

Leefstijl van moeder hangt samen met leefstijl van kind Jonge kinderen hebben vaker een gezonde leefstijl dan hun moeder veel groenten en fruit eet en weinig tv kijkt. Dat blijkt uit Australisch onderzoek onder 439 kinderen en hun moeders, gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Obesity. De onderzoekers volgden 439 kinderen, vanaf een leeftijd van ongeveer 4 maanden tot 5 jaar. De leefstijl van moeder en kind en lengte en gewicht van de kinderen werden in kaart gebracht op een leeftijd van 1,5, 2,5 en 5 jaar. De onderzoekers concludeerden dat iets meer dan de helft van de kinderen een gezonde leefstijl had. Deze kinderen aten meer groenten en fruit, kwamen vaker buiten en keken minder lang televisie dan hun leeftijdgenoten met een minder gezonde leefstijl. De leefstijl van de kinderen hangt samen met de leefstijl van de moeders. Kinderen met een gezonde leefstijl bleken namelijk vaker een moeder te hebben die veel groenten en fruit eet en minder dan 130 minuten per dag televisie kijkt dan de leeftijdsgenoten. Deze moeders hadden ook minder vaak overgewicht voor de zwangerschap. WWW.NIEUWSVOORDIETISTEN.NL/ LEEFSTIJL-VAN-MOEDER-HANGT-SAMEN-MET-LEEFSTIJL-VAN-KIND/

Orthica Health Science Congres 16 september 2021

VOEDING EN PSYCHE, LOGISCH? Het online Orthica Health Science Congres op 16 september gaat over de relatie tussen leefstijl, darmen, emoties en het brein, en is voor therapeuten, diëtisten, artsen en andere gezondheidsprofessionals die hun kennis over dit onderwerp actueel willen houden. Het thema ‘voeding in relatie tot psyche’ wordt door inspirerende sprekers vanuit verschillende invalshoeken belicht. Voeding in relatie tot een gezonde geest Voedsel heeft een grote invloed op mentale gezondheid. Voeding bepaalt mede hoe we ons voelen, hoe we denken

én hoe we ons gedragen! Andersom zijn de psyche en het brein ook factoren die een grote invloed hebben op het eetpatroon. Uit onderzoek is gebleken dat ongezond eten kan leiden tot ontstekingen in het brein (neuro-inflammatie). Dit kan bijdragen aan de ontwikkeling van concentratieproblemen, angst, depressie en gedragsstoornissen zoals ADHD en autisme. Maar welk mechanisme zit hierachter? Welke rol speelt de darm-brein-as? Wat is er bekend over de relatie tussen voeding, specifieke voedingsstoffen

en psychische aandoeningen en wat kunnen we leren van ervaringen uit de dagelijkse praktijk? Hoe interacteren voedingssupplementen met medicatie bij psychische aandoeningen? Welke mogelijkheden zijn er om cliënten met psychische aandoeningen te ondersteunen bij verandering van eetgedrag? Volg het onlinecongres en krijg antwoord op deze vragen. WWW.ORTHICAHEALTHSCIENCE.NL

TCC Magazine | 19

Transformeer met IEMT!

O Be -con oo fo rd rm eli g ng ea cu ccr rsi ed ste ite n 9 erd +

Welzijn Stressreductie Preventie burn-out Traumabehandeling Persoonlijke groei

Transformeer als mens én als professional! Wil jij verlichting brengen bij je cliënten met een innovatieve methodiek? Dat kan sneller en effectiever dan je ooit had durven dromen! In een 5daagse IEMT-training leer je hoe je emoties, overtuigingen en ervaringen gebruikt als ingang voor transformatie. Tijdens de training: Ga je de diepte in met zachtheid, zonder dat je je verhaal hoeft te vertellen. Laat je zelf je eigen vervelende emoties, herinneringen en stress los. Ontdek je hoe je identiteit hierdoor een upgrade krijgt. Nieuwsgierig? Lees meer op www.iemt-training.nl. Kom IEMT zelf ervaren tijdens een gratis kennismakingsworkshop. Of duik meteen in het diepe en meld je aan.

COLUMN

Eva en de zachte feiten Feiten bieden zekerheid. Het zijn de stevige ankerpunten waarlangs de wetenschap zich een weg baant naar een steeds hogere of juist diepere vorm van waarheid. Wie de feiten kent, weet hoe de werkelijkheid in elkaar zit. Er wordt vaak gesproken over harde feiten, een toevoeging die als enige doel lijkt te hebben de betrouwbaarheid van de feiten extra te benadrukken, want over zachte feiten wordt nooit gesproken. Een verstandig mens, zo zegt men, baseert zich op de feiten en niet op zijn of haar emoties, want die zijn onbetrouwbaar en veranderlijk. Het zou onverstandig zijn je door zoiets onbestendigs te laten leiden. Eva Vrouwen, van wie wel gezegd wordt dat ze emotioneler zijn dan mannen, hebben in onze maatschappij een lagere status. Al in het scheppingsverhaal was het Eva die zich liet verleiden door de duivel, Adam vervolgens overhaalde om van de appel te eten en zo de mensheid in het verderf stortte. Emoties hebben, net als vrouwen, een lagere status. Als je in een debat iets zegt over je gevoel en je emoties, ben je bij voorbaat kansloos. Harde feiten zijn krachtige wapens waarmee je jezelf kunt verdedigen, emoties uiten maakt kwetsbaar. Informatieoorlog Je ziet dit terug in de discussies over de coronamaatregelen, waarin alle partijen met immense hoeveelheden feiten schermen. Met behulp van die feiten proberen ze een bres te slaan in de posities die de tegenpartij heeft ingenomen. Feiten zijn de munitie geworden in een informatieoorlog waarin wordt gestreden om ‘de waarheid’. Daarbij worden de feiten geselecteerd waarmee het ingenomen standpunt het best verdedigd kan worden. Hoe betrouwbaar die feiten zijn, lijkt minder belangrijk. Oorlog voeren en gelijk willen hebben zijn twee als mannelijk bekendstaande onhebbelijkheden die voortkomen uit het onvermogen om met emoties en kwetsbaarheid om te gaan. In het geruzie over het coronabeleid draait het eigenlijk om de emoties. We zijn bang, boos, verdrietig, onzeker en bezorgd. We willen die emoties niet voelen en lopen er voor weg. We vluchten in het denken en zoeken houvast in de zekerheid van de feiten over de wereld buiten onszelf.

Willem Pinksterboer heeft een praktijk voor oosterse geneeswijzen en is als docent verbonden aan acupunctuuropleiding TCMA. Hij schrijft artikelen en geeft lezingen over filosofie, zingeving, gezondheid en de positie van de alternatieve geneeswijzen in de gezondheidszorg. www.willempinksterboer.com

Common ground Vaststellen wat de feiten zijn, kan helpen om een common ground te vinden: een objectieve waarheid die beide kampen aanvaarden zodat ze verder kunnen. Maar als de onzekerheid te groot is, vinden we in een zee aan tegenstrijdige feiten en feitjes geen houvast. Het zijn dan juist die feiten, of wat we daarvoor laten doorgaan, waardoor families uit elkaar vallen en vriendschappen stuklopen. Het is daarom de hoogste tijd dat we ook het belang van de zachte feiten gaan erkennen: de dynamische werkelijkheid van onze emoties en gevoelens. Daar moet nu een common ground gevonden worden. Die common ground is niet de objectieve waarheid, maar de persoonlijke relatie die ons verbindt en die ons in staat stelt samen verder te gaan. De appel Ook na vele eeuwen oorlog en onenigheid ziet de mensheid nog steeds niet in dat het ontkennen van de zachte feiten minstens net zo onverstandig is als het ontkennen van de harde feiten. Daardoor krijg ik het gevoel dat ons scheppingsverhaal aan herziening toe is. We zijn het paradijs niet uitgestuurd doordat Eva het fruit plukte van de boom van kennis van goed en kwaad, maar doordat Adam koppig bleef weigeren het op te eten. Dit nieuwe verhaal biedt ons de kans het eindelijk anders te doen, want die appel wordt ons elke dag weer aangeboden.

TCC Magazine | 21

g n i g e w e b n i er n t ar Je p

Wobenzym® sport:

Wobenzym® plus:

• Voedingssupplement

Enzymcomplex aangevuld • met Vitamine D voor het behoud van soepele spieren • en vitamine C voor het behoud van gezond kraakbeen

• Met vitamine C voor extra weerstand bij lichamelijke inspanning1 • 4-5 dagen voor aanvang van de training of tijdens de training 1. Een gunstig effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 200 mg Vitamine C naast de aanbevolen dagelijkse inname van Vitamine C.

www.wobenzym.nl

NFG

DE WTZA Op 11 februari 2020 heeft de Tweede kamer de Wet toetreding zorgaanbieders (hierna te noemen de Wtza), samen met het wetsvoorstel Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders aangenomen. De ingangsdatum zou 1 januari 2021 zijn, maar door de coronacrisis is dit verschoven naar 1 juli 2021. Inmiddels is dit verlengd naar 1 januari 2022 en 1 juli 2022. Als zorgverlener heb je dus nog even de tijd, maar ons advies is om hiermee aan de slag te gaan.

1. 2.

De Wtza is van toepassing op alle zorgaanbieders die ook onder de Wkkgz vallen. Dat betekent in de praktijk alle complementaire hulpverleners, maar ook bijvoorbeeld hulpverleners in de jeugdzorg (niet alle).

Het doel van de Wtza is om alle zorgaanbieders beter in beeld te krijgen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en het risico-gestuurd toezicht, mede op basis van big data, aan te scherpen. Hiermee verwacht het ministerie van VWS fraude in de zorg beter aan te kunnen pakken.

Vraag is echter tot in hoeverre het ministerie gekeken heeft naar bestaande structuren. Immers, deze verplichting geldt voor alle hulpverleners, maar gaat voorbij aan het feit dat de hulpverleners die voor zorgverzekeraars werken, al in een systeem werken waarbij er scherp toezicht is op rechtmatigheid en doelmatigheid van een behandeling. De uitvoering nu lijkt erop dat we een systeem naast een systeem krijgen; een paarse krokodil dus. Wat betekent het in de praktijk? Voor alle nieuwe zorgaanbieders vanaf 1 januari 2022 betekent het heel concreet dat zij verplicht zijn om zich te melden bij de Inspectie. De zorgaanbieder zal worden gevraagd een vragenlijst in een digitaal portaal in te vullen. Met deze melding worden deze nieuwe zorgaanbieders – in een vroeg stadium – gewezen op de kwaliteitseisen waar zij aan dienen te voldoen. De Rijksoverheid heeft een checklist beschikbaar gesteld waarin de belangrijkste kwaliteitseisen zijn opgenomen. Nu is het zo dat een flink aantal eisen gericht zijn op instituten met meer dan 10 mensen personeel. Je kan dus niet alles van deze checklist beantwoorden. We zetten de belangrijkste eisen op een rij:

VOG. Dat is geregeld, die heb je via de NFG. Voorbehouden handelingen. Deze vraag kan je met ‘Nee’ invullen. Immers complementaire hulpverleners mogen sowieso al geen voorbehouden handelingen verrichten; tenzij je uiteraard de (BIG-) bevoegdheid hebt om dit te doen. Veilig incidenten melden. Is een opmerkelijk punt; dit is immers geregeld binnen de Wkkgz. De NFG heeft in haar systeem een veilig incidentenregister waar je gebruik van kan maken. Klachtenregeling. Dit is voor jou centraal via de NFG geregeld. Je hoeft dus niets zelf te doen; tenzij je uiteraard niet deelneemt aan de collectieve regeling van de NFG. Die keuze heb je. Als het goed is, heb je dit dan via een andere partij geregeld. Meldcode huiselijk geweld. Ook hier heeft de NFG in het verleden alles voor je geregeld. Formeel ben je volgens de Wtza en de Wkkgz verplicht om een protocol te hebben. Het protocol vind je onder je persoonlijk account (onder het tabblad Downloads). Gegevens van onze aandachtsfunctionaris huiselijk geweld/kindermishandeling staan op onze website. Zij kan je met raad en daad bijstaan in dit proces. Factureren en declareren. Indien je werkt voor zorgverzekeraars en/of WMo, moet je factuur al aan dwingende voorwaarden voldoen. Dat is dus al goed geregeld. Meer informatie over goed declareren vind je op onze site bij F.A.Q. Informeren van je patiënten. Je ben verplicht als NFG-registerlid om goed en tijdig te informeren. In ieder geval over de verschillende behandelopties en bijbehorende kosten. Maar bijvoorbeeld ook over de bij jou geldende wachttijden zodat patiënten weten hoe snel ze waar terechtkunnen. We controleren dit onder andere bij de visitatie. Je dient te beschikken over een goed administratiesysteem waarin je zorgplannen en dossiers kunt vastleggen. Dit systeem dient uiteraard te voldoen aan de AVG.

Dan het belangrijkste punt. Dat hebben we maar apart gezet omdat dit volkomen nieuw is voor de meeste complementair werkende hulpverleners. Dit is dat je dient te beschikken over een kwaliteitsmanagementsysteem (KMS), vergelijkbaar met een HKZ of een ISO 9001. Let

TCC Magazine | 23

wel, het gaat hier om een verplichting vanuit de Overheid. Zonder dit geen registratie bij het IGJ! Een kwaliteitssysteem (in de zorg) is een cyclisch proces van bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van de zorg. Beleid, dat je bedenkt en uitvoert, wordt steeds geëvalueerd, indien nodig aanpast of bijgesteld en weer uitgevoerd (Plan, Do, Check, Act (PDCA). Je houdt daarom ook systematisch gegevens bij over je zorgverlening zodat je die kunt gebruiken bij de evaluatie en toetsing van de kwaliteit van de zorg. Beleid? Ja, ook als “kleine” hulpverlener maak je beleid. Denk bijvoorbeeld maar eens over de kwaliteit van je hulpverlening. Hoe verbeter je die? Hoe evalueer je die? Het zal misschien niet uitgewerkt op papier staan, maar eigenlijk doe je dat al op informele basis. De NFG heeft inmiddels een eigen KMS ontwikkeld die aan alle eisen voldoet. Dit zal in het eigen vertrouwde NFG-omgeving worden geïmplementeerd. Daar wordt op dit moment hard aan gewerkt door de programmeurs. Uiteraard zijn ook de kosten voor de NFG een belangrijk iets. We zullen het systeem aan je aanbieden ver onder de (commerciële) marktprijzen. Via onze Nieuwsflitsen houden wij je op de hoogte van alle ontwikkelingen op dit gebied.

Maar ik ben bestaande zorgaanbieder, geldt dit dus niet voor mij? De meldplicht is, met instemming van de Tweede Kamer, uitgebreid naar bestaande zorgaanbieders. Vanwege de extra administratieve lasten, kunnen bepaalde categorieën zorgaanbieders met een algemene maatregel van bestuur (dat is een besluit van het kabinet) worden uitgezonderd van de meldplicht. Inmiddels is er meer duidelijkheid over welke zorgaanbieders uitgezonderd zijn en we kunnen je vertellen dat de complementaire branche daar niet onder valt. Toelatingsprocedure Als zorgaanbieder kan je je aanmelden op de website www.meldennieuwezorgaanbieders.nl. Dit kan al vanaf 1 oktober 2019 jongstleden. Je kan inloggen via je e-mailadres. Je krijgt dan een inlogcode toegestuurd of je kan je aanmelden via e-Herkenning. Voordat je de aanmelding start, MOET je de volgende gegevens bij de hand hebben: 1. Je organisatiegegevens. Deze gegevens worden bij het inloggen automatisch opgehaald bij de KVK. Kloppen deze niet, dan moet je deze eerst aanpassen bij de KVK. 2. Of je bekend bent met de eisen die de Wkkgz stelt aan je als zorgaanbieder.

NFG

“Een kwaliteitssysteem (in de zorg) is een cyclisch proces van bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van de zorg. Beleid, dat je bedenkt en uitvoert, wordt steeds geëvalueerd, indien nodig aanpast of bijgesteld en weer uitgevoerd.”

De datum dat je van start wilt gaan met de daadwerkelijke zorgverlening. 4. Hoe je denkt dat de formatie van het zorgverlenend personeel (waaronder inhuur en onderaanneming) eruitziet na het eerste half jaar. 5. Welke zorgberoepen je in wilt zetten bij je zorgverlening. Bijvoorbeeld: arts, tandarts, verzorgende in de individuele gezondheidszorg (VIG-er), fysiotherapeut, verpleegkundige. 6. Het totaal aantal fte per zorgberoep. 7. Het soort zorg dat je onderneming aan gaat bieden. Bijvoorbeeld fysiotherapie, alternatieve zorg, revalidatiezorg, orthodontische zorg, thuiszorg, verpleging en verzorging, gehandicaptenzorg. En wat daarbij, indien van toepassing, het hoogste indicatie/zorgprofiel gaat zijn. 8. Of je voorbehouden handelingen zoals omschreven in de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) gaat uitvoeren. 9. Hoeveel patiënten/cliënten je per maand hoopt te behandelen 6 maanden na de start. 10. Daarnaast wordt gevraagd naar je e-mailadres en telefoonnummer. De IGJ gebruikt deze gegevens om eventueel contact met je op te nemen voor aanvullende informatie of om een afspraak te maken.

Wanneer moet ik mijn aanmelding starten? Je voldoet als NFG-registerlid eigenlijk al aan alle punten op het kwaliteitssysteem na. Dat zal geregeld moeten worden voordat je je kunt aanmelden. Hoe je dat doet, is aan jou. Je mag gebruiken maken van het NFG-KMS, je mag dit ook elders regelen. Besef in elk geval terdege dat het een verplichting is vanuit de Overheid die per 1 januari 2022 (voor nieuwe zorgaanbieders)/ 1 juli 2022 (voor bestaande zorgaanbieders) geldt. Maar als ik me niet meld? Het is een verplichting. Meld je je niet aan, dan loop je het risico dat je bezoek c.q. een telefoontje krijgt van de Inspectie Gezondheidszorg. De IGJ heeft vanuit de wet uit een uitgebreid pallet aan maatregelen die zij kunnen treffen tegen een zorgaanbieder, zoals het uitdelen van bestuurlijke boetes. Die zijn niet mals: de laagste categorie is € 3.350,-. Wij raden je dringend aan om je aan te melden en dit niet naast je neer te leggen.

TCC Magazine | 25

meer veerkracht meer geluk meer gezondheid

De HeartMath methode In de evidence-based HeartMathmethode staan de thema’s lichaamsbewustzijn en emotieregulatie centraal. Door biofeedback op het hartritme leert u uw cliënten om te gaan met stress en hoe ze zichzelf in een meer optimale toestand kunnen brengen. Uw cliënten krijgen zo meer grip op stress en angst. Uit vele studies blijkt dat dit tot toegenomen veerkracht, geluk en gezondheid leidt! HeartMath biedt verschillende professionele opleidingen aan. Zo komt u in aanraking met diverse interventie-technieken die u zelf kan oefenen en toepassen in uw professionele praktijk.

T: 043-36 55 626 E: info@heartmathbenelux.com www.heartmathbenelux.com

OVERLEVEN

Bij heldere hemel

Minke Koks (1979) heeft haar eigen therapiepraktijk voor rouw, verlies, zingeving en groei. Daar ontvangt ze cliënten die na hun verlies een nieuwe balans proberen te vinden. Haar keuze om met name met verlieservaringen te werken, ontstond nadat zij zelf in 2009 werd geconfronteerd met schildklierkanker. Pas dertig jaar oud en net een paar maanden moeder van dochter Eva, dacht ze dat ze zou komen te overlijden. Tien jaar na de diagnose besluit ze een boek te schrijven over haar weg voor, tijdens én na de kanker.

Hoe gek zou het zijn als we doen alsof er niets aan de hand is? Aan de ene kant wil ik gewoon Kerst kunnen vieren. Gewoon gezellig, spelletjes doen en lekker veel eten. Zoals altijd. Maar ja, het zou zomaar kunnen dat dit mijn laatste Kerst is. Ik weet niet wat me te wachten staat en dat maakt alles heel onheilspellend. Ik voel niks. Ik heb nergens last van. Toch voelt deze werkelijkheid als een loerend roofdier, geduldig wachtend tot het ineens kan toeslaan. Ik kijk om me heen. We zijn samen. De lekkernijen, de wijn en mijn vaders zelfgemaakte kroketten staan op tafel. ‘Foute’ kerstmuziek galmt door de boxen. Mijn schoonzus Kerry zingt luidkeels mee met het liedje van Paul McCartney en mijn broer schenkt haar glas nog eens bij. Ik besluit mee te zingen en ach, wat kan me het ook schelen; ik sta op en begin te dansen. Mama danst mee want wij zijn toch wel de beste dansers van ons gezin, vindt ze. Dus ze laat even zien hoe het moet. Eva ligt inmiddels in haar logeerbedje in oma’s hobbykamer. Ze was uitgeput en tevreden in slaap gevallen en lijkt zich niet te storen aan de gezelligheid beneden. Nou, ondanks alle ellende hebben we toch nog een fijne traditionele Kerstavond samen. En ik? Ik dans alsof het mijn laatste Kerst is. Domme pech? Daar dans ik dan door de kamer. In de bloei van mijn leven. Net mijn therapiepraktijk opgezet en mama geworden van onze vrolijke dochter Eva. En dan kanker… Hoe heeft het zo fout kunnen gaan? Wat heb ik gedaan? De ziekte over me afgeroepen? Die vraag heeft me zo beziggehouden. Wat is het nut geweest?

27 | TCC Magazine

TCC Magazine | 27

NIEUW! Fittergy Supplements Een compleet assortiment voor de actieve mens met een gezonde leefstijl

Supplements

Nu ook aar verkrijgb o via Varuv d en Hollan Pharma!

•• Uitstekende prijs-kwaliteit verhouding door eigen Nederlandse productie • Groot scholingsaanbod met actuele onderwerpen via Fittergy Academy

Uniek in het assortiment:

Nootropics: speciaal voor de hard werkende jong volwassenen!

Nootropics bestaan uit een drietal supplementen die elkaar aanvullen. • Nootropic Brain Starter Kickstart je dag. Met o.m. Cafeïne en Groene thee extract. • Nootropic Supercharge Ondersteunt tijdens een drukke werkdag. Met o.m. Chroom, Zink en Ginseng. • Nootropic Recovery Ideaal na een lange werkdag. Met o.m. Melatonine en Gaba.

Vegan

NON GMO

Het hele assortiment bekijken? Kijk dan snel op www.fittergyshop.nl

OVERLEVEN Artsen spreken van domme pech. Ze benoemen het niet als genetische belasting op dat gen dat familiaire schildklierkanker veroorzaakt. Ja pech, zo voelde ik het. Waarom overkomt het mij? Mijn leven staat on hold vanaf het moment dat de endocrinoloog een ‘doodvonnis’ over me uitspreekt. Dan kun je maar één ding doen: overleven. Met die houding door de hele medische molen heen. Zorgen dat je weer beter wordt.

“Pas voorbij de hectiek kwam er ruimte om te reflecteren op wat er was gebeurd.”

dochter, therapeut, klassenouder en vrijwilliger tegelijkertijd kunt zijn. Dat gaat even goed, maar niet voor lang. Ik krijg er een complicatie bij: Ik raak overspannen en totaal uitgeblust. Ik kan niet meer verder, hoe graag ik het ook wil. Het gaat niet meer. Dit is het moment dat ik besef ik hoeveel geweld ik mezelf aandoe. Van flink naar kwetsbaar De nood is hoog. Het roer moet om! Ik grijp alles aan om weer beter te worden. Dat is ook het moment dat ik ontvankelijk word voor therapie. Mijn psycholoog is de eerste persoon die hardop zegt hoe gevoelig ik ben. Ik schrik me wezenloos, want mijn, tot dan toe, zorgvuldig opgebouwde dekmantel, werkt dus niet.

Moeder Het is zo’n heftige tijd. Ik, net moeder, wil genieten onze dochter en van mijn werk als therapeut. Dat gaat niet. Alle aandacht is voor het lichaam. Het ergste vind ik dat ik niet de moeder kan zijn die ik zo graag wil zijn. Eva moet me telkens missen omdat de medische molen maar blijft doordraaien. En als het eindelijk voorbij is, blijk ik te kampen met een angststoornis als gevolg van een enorme fout van mijn arts.

Langzaamaan ontdek ik het gelijk van mijn psychologe. Ik ben gevoelig en deed al die tijd alsof ik dat niet ben. Mijn acties kwamen totaal niet overeen met wie ik in werkelijkheid ben. Pas vanaf het moment dat ik voor een eerlijke relatie met mezelf kies, gaat het bergopwaarts. Ik verachtte mijn lichaam. Het had me in de steek gelaten door ziek te worden! Dat was mijn oorspronkelijk gedachte. Nu besef ik dat ik het in de steek heb gelaten. Ik luisterde niet naar wat mijn lijf me te vertellen had en ging door met sociaal wenselijk zijn. Ik ging over mijn eigen grenzen en stond dat ook anderen toe.

Alle ballen in de lucht Medische complicaties, lompheid van sommige artsen en een traumatische ervaring maken het er niet beter op. Ik kan alleen maar overleven. Tegelijkertijd gaat het gewone leven door. Sterker nog: ik zet een tandje bij en houd alle mogelijke ballen in de lucht. Flinke Minke zal wel even laten zien hoe je kanker de baas wordt én hoe je moeder, echtgenote, vriendin,

Wake-up-call Het nut van kanker? Midden in de storm kon ik daar niet mee bezig zijn. Pas voorbij de hectiek kwam er ruimte om te reflecteren op wat er was gebeurd. De crisis leidde een verandering in. Er was voor mijn gevoel ook geen weg meer terug. Die enorme existentiële wake-up-call heeft me uitgedaagd om anders naar mezelf te kijken. Eerlijker, milder en daardoor liefdevoller.

Boek Over mijn tijd voor, tijdens en na de kanker heb ik een boek geschreven. De diagnose ligt nu elf jaar achter me en pas nu heb ik het gevoel dat ik eerlijk naar dat proces en mezelf kan kijken. Zien welke betekenis het voor me heeft. Het resultaat is een indringend, intiem en waargebeurd verhaal over vechten en overleven. Over wanhoop en kracht. Over vallen en weer opstaan, nog krachtiger dan voorheen! Het is mijn verhaal voorbij de kanker. Bij heldere hemel is sinds 31 maart 2021 verkrijgbaar online en in de boekhandels. Een deel van de opbrengst komt ten goede aan Schildklier Organisatie Nederland.

TCC Magazine | 29

Ben jij goed verzekerd? Verzekeringen, voor veel therapeuten iets dat op de tweede plaats komt. De passie ligt bij het werk als therapeut, de rest komt daarna. Toch is goed verzekerd zijn een belangrijke voorwaarde om je werk goed uit te kunnen voeren. Gelukkig biedt de NFG je de helpende hand. De NFG heeft namelijk een aantal collectieve verzekeringen waarvan je gebruik kunt maken. Een van de belangrijkste collectieve verzekeringen is de rechtsbijstandverzekering. Sinds 1 januari 2021 is deze ondergebracht bij Verzekerings Collectief Kral Westen. Aanspreekpunt is Kirsten Pronk. De reden om de collectieve rechtsbijstandverzekering hier onder te brengen, is de deskundigheid, de korte lijnen en het persoonlijke contact. Ook de collectieve inventarisverzekering is ondergebracht bij Verzekerings Collectief Kral Westen. De NFG vindt het niet alleen belangrijk te kunnen helpen met goede collectieve verzekeringen. Naast kwaliteit is vooral ook de service die de tussenpersoon biedt, een belangrijke factor. Vandaar de overstap dit jaar naar Verzekerings Collectief Kral Westen. We spraken met Kirsten om alle vragen die er bestaan over (collectieve) verzekeringen te beantwoorden.

Collectieve inventarisverzekering Als NFG-professional kun je gebruik maken van de collectieve inventarisverzekering. Via deze verzekering ben je gedekt voor schade aan of verlies van kantoorgerij, meubilair en computers tot een bedrag van 10.000 euro. Denk bijvoorbeeld aan brand-, water- en schroeischade, maar ook aan schade na inbraak.

Er zijn therapeuten die gebruik maken van kostbare apparatuur, waardoor het totaal uitkomt boven de 10.000 euro. In dat geval is het aan te raden je voor een hoger bedrag (bij) te verzekeren. Apparatuur kan bijvoorbeeld bijverzekerd worden met een elektronicaverzekering. Deze loopt dan naast de collectieve inventarisverzekering. Kirsten: “De inventarisverzekering is vooral belangrijk wanneer er door bijvoorbeeld brand zogenaamd totaalverlies wordt geleden. Wanneer je alles binnen je kantoor opnieuw zou moeten aanschaffen, kom je uit op een hoog bedrag. Maar ook diefstal van je computer zorgt voor een aanzienlijke uitgave wanneer je een nieuwe moet kopen. Met de inventarisverzekering ben je hiervoor gedekt.” Deelname aan de collectieve inventarisverzekering kost €42 per jaar. De premie wordt door de NFG in rekening gebracht. Het aanvragen van de verzekering gaat heel simpel via je persoonlijke NFG-pagina. Hier kun je aanvinken dat je mee wil doen aan de collectieve verzekering. Voor vragen over de verzekeringsdekking kun je contact opnemen met Kirsten. Kirsten: ”Veel therapeuten hebben een praktijk aan huis. Wanneer er schade is ontstaan door bijvoorbeeld water of inbraak aan vloeren, ramen of deuren, valt dit onder de opstalverzekering van het huis. Huur je een ruimte en maak je hier zelf aanpassingen aan, zoals bijvoorbeeld een tussenwand of een keukenblok, dan is dat vaak niet meeverzekerd met de opstalverzekering van de eigenaar. Dit zou je zelf moeten verzekeren.”

Collectieve rechtsbijstandverzekering De rechtsbijstandverzekering gebruik je wanneer je een geschil hebt met een cliënt of met een zakelijke relatie. De claim heeft dus altijd te maken met je bedrijf. De rechtsbijstandsverzekering loopt via DAS. Kirsten: “Veel mensen gaan pas denken aan een rechtsbijstandsverzekering wanneer er iets speelt. Maar dan ben je te laat. Alleen conflicten die ontstaan na ingangsdatum van de verzekering, zijn gedekt. Conflicten die al een beetje speelden voor de ingangsdatum, worden ook niet gedekt.”

30 | TCC Magazine

NFG

Bij de rechtsbijstandverzekering hoort ook een incassomodule. Dus wanneer iemand niet betaalt en je hebt een aantal maal een herinnering gestuurd, kun je dit overdragen aan de DAS. Zij nemen de incassoprocedure van je over. Meestal worden rekeningen na herinnering vanuit een incassobedrijf betaald en is de zaak afgehandeld. Deelname aan de collectieve rechtsbijstandverzekering kost €105,37 per jaar inclusief incassomodule en ook deze premie wordt door de NFG in rekening gebracht. Het aanvragen van de verzekering gaat ook hier simpel met een vinkje op je persoonlijke NFG-pagina. Kirsten: “De rechtsbijstandverzekering is geen verplichting, maar zeker aan te raden. Een advocaat kost al snel €350 per uur. Vergeleken daarbij is de premie voor de verzekering een stuk lager.”

Alles onder 1 dak wel zo handig Heb je verzekeringen afgesloten bij de vorige tussenpersoon en wil je deze overzetten? Dan is dat geen probleem. Alle verzekeringen kunnen eenvoudig en 1 op 1 overgezet worden. Zo heb je altijd te maken met 1 contactpersoon die op de hoogte is van jouw gehele pakket en lopen ingediende claims via korte lijntjes. Een bijkomend voordeel van alle verzekeringen onder 1 dak is dat er in sommige gevallen een mogelijkheid bestaat tot (pakket)korting. Zo krijg je bijvoorbeeld 10 procent korting op de elektronicaverzekering of extra inventarisverzekering wanneer je de collectieve inventarisverzekering hebt afgesloten. Ook bij een nieuw af te sluiten arbeidsgeschiktheidsverzekering krijg je een eenmalige korting op de afsluitkosten. Kirsten: “Wanneer iemand overweegt een verzekering over te zetten, kunnen ze contact met mij opnemen. We bekijken dan de persoonlijke situatie en wensen en de huidige polissen. Daarna zorgen wij dat de verzekering wordt overgeschreven op ons agentschap.”

Onmisbare verzekeringen Als zelfstandig werkende professional of wanneer je mensen in

dienst hebt, is er een aantal verzekeringen onmisbaar. Dit zijn de arbeidsongeschiktheidsverzekering, de ziekteverzuimverzekering en de aansprakelijkheidsverzekering. Arbeidsongeschiktheidsverzekering Een arbeidsongeschiktheidsverzekering is een verzekering die je afsluit om inkomsten te hebben tijdens ziekte, als je invalide wordt of een ongeval krijgt. Kirsten: “Wat ik vooral op het hart wil drukken, is dat mensen aan zichzelf denken. De premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering is misschien wel hoog, maar wanneer je niets regelt en je wordt ziek, heb je geen inkomen. Ik raad mensen dus aan dit goed te regelen, als is het maar voor een basisinkomen.” Ziekteverzuimverzekering Als werknemers door ziekte of een ongeval niet meer kunnen werken, heb je als werkgever een doorbetalingsverplichting gedurende twee jaren. De ziekteverzuimverzekering draagt deze lasten voor een groot deel. Aansprakelijkheidsverzekering Een aansprakelijkheidsverzekering is een verzekering die schade vergoedt waar je wettelijk aansprakelijk voor bent. Dat zijn schades die je toebrengt aan personen of andermans spullen. Kirsten: “Het hebben van een beroepsaansprakelijkheidsverzekering is een verplichting als NFG-therapeut. Deze kun je collectief afsluiten of je kunt ervoor kiezen dit individueel te doen. Een individuele aansprakelijkheidsverzekering kan voordeliger zijn dan een collectieve. Hierbij kun je denken aan therapeuten die andere mensen in dienst hebben. De beroepsaansprakelijk combineren we meestal met een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, deze hoeft dan niet nog apart verzekerd te worden.” Wil je meedoen aan het collectief, dan kun je dit aangeven op je persoonlijke NFG-pagina. Wil je je liever individueel verzekeren, dan kun je contact opnemen met Kirsten.

Kirsten Pronk werkt inmiddels al 25 jaar met veel plezier in het verzekeringsvak. Sinds 2018 werkt ze bij VCKW. Haar specialisme ligt bij de zakelijke schadeverzekeringen, inkomensverzekeringen en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. “Voor alles wat er voor de ondernemer op verzekeringsgebied geregeld kan worden doe ik mijn best om een passende oplossing te vinden. Hiervoor ga ik graag één op één in gesprek om de klant beter te leren kennen en uitleg te geven.” Wil je meer informatie over jouw persoonlijke situatie of heb je vragen, neem dan contact op met Kirsten Pronk: 0591 61 02 10 | kirsten.pronk@kralwesten.nl

TCC Magazine | 31

IMMUUN VITAAL SUPPORT SPRAY De Immuun Vitaal Support spray is een combinatie van meerdere bloesemremedies, Schüssler celzouten en essentiële oliën. Deze spray is belangrijk voor de ondersteuning van je immuunsysteem en je vitaliteit. De spray is klaar voor gebruik en kan direct in de mond gesprayd worden.

www.bloesemremedies.com Bloesem Remedies Nederland | Postbus 6139 | 5960 AC Horst Tel. 077-2300011 | info@bloesemremedies.com www.bloesemremedies.com | www.primaveralife.nl

Shenzhou Open University of Traditional Chinese Medicine

Beroepsopleidingen Acupunctuur De meest bekende en wereldwijd erkende vorm van Traditionele Chinese Geneeskunde.

Chinese Kruidengeneeskunde Leer de recepturen van Chinese kruiden om deze op een veilige manier in te zetten in je praktijk.

Tuina massagetherapie Als alternatief voor acupunctuur, of een waardevolle aanvulling op andere complementaire geneeswijzen.

3 tot 4-jarige deeltijdopleidingen HBO-conform geaccrediteerd Ervaren, internationaal docententeam

Meer informatie vindt u op:

shenzhou-university.com

Stage in eigen kliniek

Geldersekade 67 1011 EK Amsterdam 020 - 620 33 71

ROUW

Labyrinthoss Rouwkwartet

EEN METHODE VOOR DE HULPVERLENER Tweede oplage met extra kwartetten over niet-erkende rouw en pandemie Het is tijd voor een tweede oplage van het Labyrinthoss® Rouwkwartet. Niet alleen omdat de eerste oplage is uitverkocht. Ook omdat de actualiteit erom vraagt. Met de huidige coronapandemie dienen zich allerlei vormen van verlies aan en toenemende vragen om hulp en begeleiding. Ook kreeg rouwen verliesbegeleider Germien Grimmelikhuizen, die het rouwkwartet in 2017 zelf ontwikkelde en uitbracht, uit het professionele veld vragen om aanvullingen, met name gerelateerd aan niet-erkende vormen van verlies. De eerste oplage van het Labyrinthoss® Rouwkwartet bestond uit vijftig exemplaren. Hulpverleners in verschillende werkvelden, zowel zzp’ers als medewerkers in een organisatie, hebben het kwartet bij haar besteld en zijn er na een korte training mee aan de slag gegaan. Ze gebruiken het kwartet als een manier om verliesgerelateerde onderwerpen aan te kaarten. Letterlijk door gebruik van de kaarten met vragen en afbeeldingen om het gesprek op gang te brengen en figuurlijk door met de theorie dieper op het verlies in te gaan. De thema’s van de kwartetten bieden openingen

voor een gesprek, nieuwe inzichten; het zijn eyeopeners, maar ze bieden de ‘speler’ ook de gelegenheid aan te geven ergens nog niet over te willen praten. Basisset veertien kwartetten De basisset bestaat uit veertien kwartetten en gaat over verlies in het algemeen, gebaseerd op de Verliescirkel. Aan de orde komen verschillende methodes en thema’s als contact/hechten, afscheid nemen, rouwen en betekenisgeving. De Verliescirkel is een cyclische voorstelling van een gezond rouwproces, dat toegepast kan worden bij elk soort verlies. Waar de rouwende in de cirkel staat, is afhankelijk van hoe hij of zij de verschillende gebeurtenissen en ervaringen met elkaar verbindt, hoe ze worden geïnterpreteerd en hoe de persoon er betekenis aan toekent. Tezamen vormt dit een verhaal (een narratief) met overtuigingen die invloed hebben op de kijk op het leven en op de toekomst. Vijf thematische sets met zes kwartetten De basisset is standaard aangevuld met vier thematische sets van ieder zes kwartetten. Deze gaan specifiek over overlijden, baanverlies, ziekte/beperking en scheiding. Hieraan heeft Germien nu een vijfde set ‘Overige Thema’s’ toegevoegd, die bestaat uit de kwartetten Pandemie, Reacties uit de omgeving, Rouwsluiers, Nieterkende Rouw, Rouwtaken en DNA van Rouw. Grimmelikhuizen en haar collega’s constateren in de praktijk dat er steeds meer vormen van niet-erkende rouwprocessen aan de oppervlakte komen. “Elke negatieve verandering is een verlies en kan een rouwproces vragen”, zegt Germien. Pandemie Als het gaat om de Covid-19-pandemie is er niet alleen sprake van meer sterfgevallen en dus meer rouwprocessen. Het afscheid nemen is vaak anders dan anders verlopen, rituelen kunnen niet zoals normaal worden uitgevoerd vanwege beperkende maatregelen. Dat kan

TCC Magazine | 33

VERNIEUWD ASSORTIMENT DARMBACTERIËN EN VEZELS MET EEN GOED BUIKGEVOEL

Brede keuze aan producten voor verschillende toepassingen en type cliënten.

Grote diversiteit aan bacteriestammen die elkaar optimaal aanvullen.

Hoog aantal levensvatbare bacteriën gegarandeerd tot het einde van de houdbaarheid.

Vezels in hoge doseringen en optimale combinaties.

Ontdek de vernieuwde Bacteri en FibroPur supplementen op www.bonusan.com/buikgevoel

ROUW

een rouwproces belemmeren. Was dit al in de eerste lockdownperiode aan de orde, tijdens de tweede golf komt daar nog bij dat wat eerst niet normaal was alweer normaler wordt gevonden, waardoor rouwsluiers kunnen ontstaan. Er is sprake van veel eenzaamheid, onder ouderen die een partner verliezen, onder jongeren die hun sociale leven ‘on hold’ moeten zetten, onder familieleden die elkaar niet meer (zo makkelijk) kunnen bezoeken. Daarnaast is er sprake van grote onzekerheid rondom een ziekte- en sterfproces; als een patiënt in slaap wordt gebracht op de IC, wordt diegene dan nog wakker? Maar ook qua toekomstverwachtingen: hoe lang houdt mijn zaak het nog vol, zal ik mijn baan verliezen of kom ik überhaupt aan de slag? Jonge mensen hebben óók te maken met verlies van bepaalde rituelen, zoals rond het vieren van de achttiende verjaardag of het behalen van een schooldiploma. En mensen die zelf getroffen zijn door corona, kunnen te maken krijgen met forse restklachten, dus verlies van gezondheid. We zien wat dit betreft nu nog maar het topje van de ijsberg, denkt Germien Grimmelikhuizen. Niet-erkende rouw Voor de ontwikkeling van de nieuwe kwartetten heeft de Osse therapeut aan gebruikers van het Labyrinthoss® Rouwkwartet gevraagd wat zij er nog in misten. Afgezien van het voor de hand liggende grote thema van de pandemie kwam vanuit de praktijk vooral vraag naar kaarten over niet-erkende rouw. Ook vluchteling zijn, de vier fases van dementie, het niet krijgen van een tweede gewenst kindje of het hebben van een klimaatdepressie kan daaronder gerekend worden.

Rouw- en verliesbegeleider Germien Grimmelikhuizen heeft een praktische methode ontwikkeld voor zorgverleners om verliezen aan te kaarten en er betekenis aan te helpen geven: het Labyrinthoss® Rouwkwartet. Allerlei soorten verlies kunnen ervoor zorgen dat mensen de grip op hun leven kwijtraken en behoefte aan begeleiding hebben. Ze ontwikkelde het rouwkwartet tijdens de opleiding post-bachelor Rouwbegeleidingskunde aan de Hogeschool Utrecht die zij in 2017 afrondde. Voor meer informatie: 06-53776075 info@labyrinthoss.nl www.labyrinthoss.nl

De ervaringen met het kwartet zijn zeer positief. Rouw- en verliesbegeleiders vinden de training fijn en het kwartet een mooie manier om bezig te zijn met hun cliënt. “Het geeft veel mogelijkheden, meer dan gedacht, dat hoor ik terug”, zegt Germien Grimmelikhuizen. “Zelf merk ik ook dat het goed werkt om rouw te visualiseren, dat beklijft beter. Het kan helpen om de relatie te herdefiniëren die iemand heeft met de overledene, of met een ander verlies.” Cliënten hebben soms echt een eurekamoment, vertelt ze. “Als we het bijvoorbeeld hebben over bijwerkingen, liggen er wel zestien kaarten op tafel. Allemaal zaken waar je last van kunt hebben in een rouwproces. Het geeft inzicht. En mensen zien dan letterlijk voor zich dat het niet gek is hoe ze zich voelen.” Behalve in haar eigen praktijk gebruikt zij het kwartet in het Rouwcafé, waar ze in 2017 in Oss mee is gestart met steun van de gemeente. De bijeenkomsten zijn afgelopen jaar ook tijdens corona doorgegaan omdat er grote behoefte aan is. Inmiddels is daarnaast een onlineversie gestart met vijf à zes deelnemers. Ook gaat Germien dit jaar workshops geven bij instellingen om rouw ‘aan te kaarten’ aan de hand van het Labyrinthoss® Rouwkwartet en zo deskundigheidsbevordering te bewerkstelligen.

TCC Magazine | 35

Houd uw lichaam

GEZOND

Bio-Seleen+Zink bevat uitstekend opneembare seleen en zink in combinatie met de vitamines A, B6, C en E om uw gezondheid op tal van manieren te ondersteunen.

Met maar één tablet per dag

De gepatenteerde seleengist (SelenoPrecise) wordt voor 88,7% door het lichaam opgenomen en is gedocumenteerd in studies die in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften zijn gepubliceerd.

Haar

Vol en glanzend haar is belangrijk voor uw verschijning en uiterlijke schoonheid. Seleen en zink dragen op een natuurlijke manier bij aan het behoud van gezond haar.

Huid

Zink en vitamine A dragen bij aan het behoud van een gezonde huid, terwijl vitamine C het lichaam helpt om collageen aan te maken, de proteïne die uw huid sterk en elastisch maakt.

Stofwisseling

Seleen is goed voor de schildklier en een normaal tempo van de stofwisseling. Een goed werkende stofwisseling helpt om uw gewicht en energie op peil te houden.

Nagels

Gezonde vingernagels breken of splijten niet. Seleen en zink zijn beide nuttige voedingsstoffen die helpen om nagels in goede conditie te houden.

Energie

De energieproductie in de cellen wordt bepaald door de snelheid waarmee de cel vet, koolhydraten en proteïnen in lichaamsenergie omzet. Seleen draagt bij aan de energieomzetting door de schildklier te ondersteunen. De vitamines C en B6 helpen vermoeidheid en uitputting te verminderen.

Immuunsysteem

NL_SelenZinc_Ad_TCC_200x280_1220

Seleen, zink, vitamine A en vitamine B6 helpen om uw immuunsysteem normaal te laten functioneren. Met een goed werkend afweersysteem zijn verkoudheden en infecties veel makkelijker te vermijden.

www.pharmanord.nl Schrijf u in voor onze nieuwsbrief en bekijk onze producten op www.pharmanord.nl. Wilt u meer informatie? Bel ons op 035-5430991 of e-mail naar info@pharmanord.nl

COLUMN

Voer voor coaches Cathelijne Wildervanck ken je wellicht nog omdat ze onze vaste columnist was. Ze pakt de draad weer op! Dit keer met het thema Voer voor coaches. Een prikkelende visie op coachen, elke keer aangevuld met een bijbehorende podcast.

Cathelijne schreef diverse psychologieboeken waaronder De Gelukspiramide en ADHD: Hoe haal je het uit je hoofd? Online blogt, vlogt en podcast ze er vlijtig op los. Offline is ze oprichter van De eerste verdieping-opleidingen, waar ze onder andere de coach-opleidingen heeft ontwikkeld en supervisie en masterclasses geeft op het gebied van coachen.

Wat de cliënt zegt boeit me niet Ergens met schaamte biecht ik op: het boeit me niet zo wat een cliënt zegt. Ik kan niet zo goed lang luisteren naar iemands omschrijving van zijn probleem. Is het ongeduld of ongeïnteresseerdheid? Ik denk van niet. Er zijn verschillende redenen om vrij weinig waarde aan iemands verhaal te hechten: 1. Ons brein wil logica, daar houdt het van. Tenminste, het talige analytische neo-corticale gedeelte. Dat deel wil causaliteit aanbrengen, en dat doet het met woorden: omdat ik me vanochtend verslapen heb, ben ik al de hele dag gestrest. Door mijn nare jeugd heb ik weinig zelfvertrouwen. We willen dingen volgordelijk en logisch maken, het wordt een verhaal met begin en eind. De client die zijn probleem vertelt, vertelt jou dus zijn (haar) interpretatie van het probleem. En die interpretatie ís het probleem, die vormt de rotonde waar iemand vastzit. Wát de client vertelt, is oud nieuws, en ook nog eens een subjectieve vorm van oud nieuws. 2. Er is een sterke connectie tussen wat we (onszelf) vertellen en hoe we ons voelen. Neem maar het simpele oefeningetje: ga staan, vertel jezelf dat je heel somber bent en probeer tegelijkertijd energie en vrolijkheid in je lijf te voelen. Dat gaat niet! Als je client zichzelf het probleem vertelt, reageert het lijf mee. En dan ontstaat er een ‘zie je wel’-situatie. En dat is niet tijdelijk, dat heeft een veel verdergaand effect. Ons brein is namelijk een

netwerkorganisatie. De ene gedachte zoekt de andere op die er een beetje op lijkt en dan gaan ze lekker bonden. Oftewel: wat je denkt en doet, versterkt de netwerken in je brein die te maken hebben met wat je denkt en doet. Neuroplasticiteit heet dat. Wil je je cliënt van zijn rotonde af hebben, dan heeft het weinig zin hem zijn hele verhaal te laten vertellen. Ik probeer coaches daarom te leren om ‘liefdevol maar meedogenloos’ mensen uit hun verhaal en in andere breindelen te krijgen. Het lijf vertelt een ander verhaal, met andere woorden maar dichter bij de oorspronkelijke ervaringen. En het visuele deel van het brein zoekt naar oplossingen en mogelijkheden. De enige situatie dat ik iemand meer dan tien minuten geef om over zijn probleem te praten, is als ik in al mijn cellen voel: deze persoon heeft zich nooit gehoord gevoeld. Dán is het belangrijk om wél te luisteren, omdat je anders trauma-herhalend bezig bent. En zelfs dan breek ik na een tijdje in en vraag: hoe lang moet ik luisteren voor je je werkelijk gehoord voelt? En dan ontdekken we doorgaans samen dat het nooit genoeg zal zijn. Dat is verdrietig, en ook een erkenning van hoe het was. En dan gooi ik de magische vraag erin: stel dat je je wél helemaal gehoord zou voelen, hoe zou dat dan zijn? En dán komen we van de rotonde af. En vanaf daar kunnen we mooi werk verrichten, samen.

Cathelijne

Meer hierover kun je beluisteren in mijn podcast-kanaal De Bovenkamer, op www.1e-verdieping.nl/podcasts en natuurlijk ook op de gebruikelijke podcastkanalen.

TCC Magazine | 37

De ene bore-out is de andere niet DOOR: MARJO CROMBACH

Of het met uitgevers, drukkerijen of ziekenhuizen is, als ik telefonisch contact opneem over mijn nieuwe boek en ik de vraag beantwoord, waar het over gaat, verstaat men - hoe duidelijk ik ook articuleer – eerst vrijwel altijd “burn-out”. Als ik mijn antwoord nog eens herhaald heb, voeg ik meestal toe: “Nee, ik zeg niet burn-out, maar bore-out.” Dan valt er vaak eerst een stilte, waarna aarzelend: “Dat ken ik niet, wat is dat dan?” Dit patroon herhaalt zich steeds weer. Ik realiseer me, dat mensen het niet kunnen helpen, dat ze het verschijnsel “bore-out” niet kennen. Ik ken het zelf amper twee jaar. Ik leg dan uit dat bore-out ziekmakende verveling is, die wordt veroorzaakt als men niet voldoende wordt uitgedaagd door zijn werk (of andere bezigheden). Ik voel de verbazing aan de andere kant van de lijn groeien, als ik vervolg, dat dat kan komen doordat men te weinig te doen heeft. Men moet bijvoorbeeld van negen tot vijf op kantoor zijn, maar is om elf uur al klaar met zijn opdrachten. De meeste van mijn gesprekspartners komen om in het werk en kunnen er zich daar nauwelijks wat bij voorstellen.

Als ik dan vertel dat iemand genoeg werk kan hebben, maar ook bore-out kan raken, als hij dat werk saai en eentonig vindt, als het hem onvoldoende interesseert, of het (ver) onder zijn kunnen ligt, herkennen sommigen al meer. Maar dat je daar ziek van kunt worden…? Toch is dat zo. Zoals mensen ziek kunnen worden, als ze te lang achter elkaar te hard werken zonder op tijd te pauzeren en ontspanning te zoeken, kan dat ook gebeuren, als ze in een werksituatie chronisch onderbelast zijn, als ze onvoldoende gezonde werkprikkels krijgen en niet het idee hebben wat toe te voegen. Als dit te lang duurt, is de kans op ziekte net zo groot als bij burn-out. En evenals burn-out kan bore-out in extreme gevallen uitmonden in een depressie. Mensen die werken in bore-outgevoelige omstandigheden, kunnen zowel fysieke als psychische klachten ontwikkelen en ook hun gedrag kan er negatief door beïnvloed worden. Hoewel geen twee mensen met bore-out identieke klachtenpatronen vertonen, zijn algemeen ervaren symptomen een lamlendig makende vermoeidheid,

“Van burn-out heeft langzamerhand iedereen wel gehoord, bore-out is bij de meesten nog onbekend.”

38 | TCC Magazine

waardoor ze niet meer vooruit te branden zijn en vaak ook slaapproblemen. Doordat de symptomen veel lijken op die van burn-out, ontstaat verwarring. Van burn-out heeft langzamerhand iedereen wel gehoord, bore-out is bij de meesten nog onbekend. Niet alleen leken kennen het nog nauwelijks, dat geldt ook voor veel deskundigen. Toen ik onlangs in een groepje vertelde wat het thema van mijn nieuwe boek is, reageerde een aanwezige huisarts oprecht geïnteresseerd: “Wat is dat dan, bore-out?” Of de bore-outachtergrond kwantitatief is (te weinig werk), of kwalitatief (inadequaat werk) of een combinatie hiervan, die onbekendheid met het fenomeen heeft minimaal twee schadelijke gevolgen. Ten eerste is de therapeutische benadering vanwege de overeenkomstige klachten vaak hetzelfde als bij burn-out. Maar mensen met bore-out hebben in de voorafgaande periode al zo veel “gerust” dat nog meer rust hen echt niet helpt. Integendeel, ze moeten fysiek en psychisch weer wakker worden gemaakt. Dan heb ik het over de kleine groep die uit zichzelf bij een hulpverlener aanklopt. Maar de onwetendheid en het onbegrip (ook bij henzelf), maken dat mensen in een bore-outsituatie zich meestal helemaal niet durven te melden. Ze voelen zich schuldig en beschaamd doordat hun salaris hun eigenlijk niet toekomt en ze zich niet gezien voelen. Ze zijn bang van luiheid

BORE-OUT

te worden beschuldigd en houden zich zo lang mogelijk koest. Dat de meesten met een (dreigende) bore-out, zich niet durven te uiten en dus geen hulp en ondersteuning vinden, is het andere schadelijke gevolg. Sinds corona onze levens beheerst, lopen steeds meer mensen kans op bore-out. Denk aan alle werknemers in de horeca, de detailhandel en de culturele sector, die maandenlang geen werk hebben, terwijl er ook nauwelijks alternatieve bezigheden zijn om de leegte te vullen. Denk aan leerlingen en studenten, die dagelijks urenlang naar computerschermen zitten te turen en hun vleugels niet uit kunnen slaan op een manier die bij hun leeftijdsfase past. Ik heb het aantal coaches en therapeuten, die mensen met bore-out begeleiden, in die tijd dan ook flink zien groeien. Dat mijn boek over dit thema juist onder deze omstandigheden het levenslicht ziet, is toeval. Ruim een jaar, voordat we ooit van corona hoorden, begon ik eraan. Maar dat het juist nu uitkomt, past wel. Want de nood is hoger dan ooit en zoals geen twee mensen hetzelfde zijn, zijn ook geen twee Bore-out, een praktische handleiding voor begeleiders mensen met bore-out gelijk. Ze verschillen in opvoeding, in levenservaringen, in karakterstructuren en copingstrategieën en ook Marjo Crombach de omstandigheden waaronder ze bore-out

zijn geraakt, zijn niet hetzelfde. De een kan bijvoorbeeld terugvallen op een liefdevolle thuissituatie, heeft boeiende hobby’s of kan zijn ambities kwijt in vrijwilligerswerk, de ander heeft ook buiten zijn werk geen uitlaatklep en staat er alleen voor. Als je als coach of therapeut mensen met bore-out begeleidt, vraagt dat - net zoals bij andere ziektes en kwalen - om maatwerk. Aansluiten bij de aard en de oorzaak van de klachten, de karakters van de bewuste cliënten en wat zo’n situatie voor hen betekent en de beschikbaarheid van ondersteunende netwerken. Ze kunnen hulp gebruiken bij het vinden van vervullend werk, maar of ze daar weer met opgeheven hoofd aan beginnen, hangt ook af van hoe men in de maatschappij tegen bore-out aankijkt. Als het fenomeen dezelfde erkenning krijgt als zijn broertje, burn-out, en degenen die ermee te maken hebben, net zo serieus worden genomen, is dat al de halve oplossing. Behalve over symptomen, oorzaken en gevolgen, vertelt mijn boek over therapeutische interventies en geeft het oefeningen om die te concretiseren. Ik weet uit ondervinding wat bore-out met je kan doen en gun mensen met zo’n probleem een makkelijkere weg naar hulp en begeleiding.

Winactie

Wil je Bore-out, een praktische handleiding voor begeleiders winnen? Ga dan naar de Facebookpagina van TCC Magazine en like deze. Stuur vervolgens een e-mail met je gegevens naar: redactie@inspiredcommunications.nl

TCC Magazine | 39

100%

Duurzamere verpakkingen Dit jaar stappen we bij AOV over op duurzamere verpakkingen van 100% gerecycled plastic, ofwel rPET. Door te kiezen voor flacons van 100% gerecycled plastic dragen we bij aan een meer circulaire economie. Hierdoor hoeft er geen nieuw plastic geproduceerd te worden. En daar zijn wij blij mee.

verbeterde multi’s

NIEUW!

Een deel van onze Multi’s krijgt een upgrade Vitamines zijn vervangen door actieve vormen wanneer deze er nog niet inzaten. Bijvoorbeeld

1205 Probiotica Cranberry Complex: • Onze verbeterde formule van 1004 Cranberry Probiotica • Een unieke combinatie van probiotica, cranberry en vitamine C

de AOV 106 Multi Zwangerschap, 111 Multi Probiotica en 112 Multi Probiotica 50+. Deze supplementen bevatten nu ook vitamine B2, B12 en foliumzuur in de actieve vorm. Daarnaast is bij 106 Multi Zwangerschap & 112 Multi Probiotica 50+ vitamine K2 toegevoegd ter ondersteuning van de bloedstolling en het behoud van sterke botten.

• Nu ook met een nieuw probioticum: Lactobacillus gasseri • De bacteriën uit het LAB4-complex hebben een goede maagoverleving en kunnen bij de maaltijd worden ingenomen • Vitamine C zorgt mede voor een goede weerstand en voor het behoud van gezonde cellen en weefsels

Scan de code en lees meer over AOV! t 036 5460920 • i www.aov.nl

In iedere editie bespreken we vakgerelateerde boeken; van net uitgekomen boeken tot klassiekers die in iedere boekenkast horen te staan.

Compassievolle communicatie Een neuropsychologische benadering Een boektitel die doet denken aan ‘geweldloze communicatie’ van Marshall Rosenberg. Hoewel er zeker raakvlakken zijn, is dit toch een andere benadering van het onderwerp. De schrijvers ontwikkelden op basis van hersenen psychologisch onderzoek twaalf praktische communicatietechnieken die helpen om beter te communiceren, zowel privé als zakelijk. Heel verrassend zijn die echter niet. Zo adviseren ze dat je je tijdens het gesprek ontspant, dat je positief bent, aandachtig naar de ander luistert, waardering uitspreekt en langzaam en met een warme stem praat. Dat moet bevorderen dat je spreekt vanuit een innerlijke staat van intens bewustzijn en diepe kalmte. Het vergroot ook het vermogen om lichaamstaal te doorgronden en te begrijpen. Newberg is hersenwetenschapper en onderzoeksdirecteur van het centrum voor integrale geneeskunde aan de Thomas Jefferson University in Philadelphia. Waldman is psycholoog en mede-oprichter van het Center for Spirituality and the Mind aan de University of Pennsylvania. Hun visie komt deels vanuit de positieve psychologie, waarbij ze schrijven dat als we taal inzetten bij het nadenken over positieve gevoelens en emoties, we ons algehele gevoel van

Compassievolle communicatie Een neuropsychologische benadering

welbevinden kunnen vergroten en de werking van onze hersenen verbeteren. Met positieve

Andrew Newberg en Mart Robert Waldman

De schrijvers dringen erop aan om je hersenen nieuwe manieren van denken, spreken en

woorden en gedachten kunnen we beter omgaan met de talloze problemen die we in ons leven tegenkomen. Het leven krijgt daardoor een prettiger draai. Daar staat tegenover dat zelfs de meest subtiele vormen van negativisme een relatie kunnen verzuren.

luisteren voor te schotelen omdat er op die manier nieuwe neurale circuits worden gevormd. Ze leggen uit dat als je de klank of intonatie van woorden verandert, de betekenis

Uitgeverij Ten Have ISBN 9789025909178

daarvan ook anders overkomt. Het is goed rekening te houden met het feit dat mensen verschillend kunnen reageren op hetzelfde woord of eenzelfde zin. Hun interpretatie is afhankelijk van hun cultuur of de ervaringen die ze in hun jeugd hebben opgedaan. De schrij-

Recensie door: Ria Teeuw

vers adviseren: ‘Bestudeer de gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en stembuigingen van de ander en spiegel die om neurale resonantie te verkrijgen.’ ‘Maar,’ zo waarschuwen ze elders in het boek, ‘de enige emotie die je onder geen beding moet spiegelen, is de boosheid van de ander. Is de ander kwaad, richt dan je aandacht naar binnen en probeer zo ontspannen en rustig mogelijk te blijven. Neem zo nodig een time-out om later het gesprek weer op te pakken met een positievere toon. Wat wel een relatief nieuwe invalshoek op communicatie geeft, is nadenken en aandacht geven aan je diepste waarden en die bevestigen.’ Volgens Newberg en Waldman verbeter je zo de gezondheid van je hersenen, bescherm je jezelf tegen een burn-out op het werk, verminder je de neigingen om te blijven malen over mislukkingen en zal je minder snel en minder defensief reageren als iemand je confronteert met ongemakkelijke informatie. Een boek dat zeker verschillende interessante weetjes en tips aanreikt, maar daarnaast ook een aantal open deuren intrapt.

TCC Magazine | 41

Obesitas als risicofactor

voor ernstige COVID-19 en complicaties: een review FIEN DEMEULEMEESTER, KARIN DE PUNDER, MARLOES VAN HEIJNINGEN, FEMKE VAN DOESBURG

Een groot aantal patiënten die ernstige symptomen of complicaties vertonen bij COVID-19, heeft overgewicht of lijdt aan obesitas. Obesitas blijkt een belangrijke risicofactor te zijn voor ernstige complicaties en heeft een verhoogde kans op overlijden als gevolg van COVID-19. Het R&D-team van Natura Foundation onder leiding van Fien Demeulemeester schreef hierover een review die onlangs werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift MDPI Cell. In deze review worden mogelijke onderliggende mechanismen besproken die obesitas koppelen aan een ernstig verloop van COVID-19 en het ontstaan van complicaties. Deze kennis leidt tot mogelijke preventieve en curatieve interventies die gezondheidsprofessionals in hun praktijk meteen kunnen toepassen.

42 | TCC Magazine

OBESITAS Het aantal mensen met obesitas is de afgelopen 50 jaar wereldwijd sterk toegenomen en is een belangrijke risicofactor voor de ontwikkeling van meerdere aandoeningen. Vet of vetweefsel, oorspronkelijk beschouwd als een eenvoudig orgaan voor het opslaan van energie, wordt momenteel beschouwd als één van de belangrijkste hormoonproducerende organen. Vetcellen produceren hormoonachtige stoffen, adipokines genaamd, die een belangrijke rol spelen in metabolisme en ontsteking. Obesitas gaat vaak gepaard met chronische ontsteking omdat vetcellen te groot worden en elkaar als het ware verdringen waardoor ze geen zuurstof en voedingsstoffen meer krijgen. Als gevolg daarvan gaat het vetweefsel ontsteken. De ontstekingsstoffen die hierbij geproduceerd worden, worden via de bloedbaan in het hele lichaam verspreid. Drie belangrijke ontstekingsstoffen die een rol spelen bij het ontstaan van zo’n algehele ontsteking en ook bij het verloop van COVID-19, zijn tumornecrosefactor alfa (TNF-α), interleukine-6 (IL-6) en leptine.

ASSOCIATIE TUSSEN OBESITAS EN ERNSTIGE COVID-19 Meerdere onderzoeken richtten zich reeds op het nagaan van de associatie tussen obesitas en de ernst van COVID-19. Van de elf studies die het verband onderzochten tussen BMI en de kans op overlijden als gevolg van COVID-19, waren er tien die een verhoogde kans op overlijden vaststelden bij mensen met overgewicht (BMI ≥ 25 tot <30), obesitas (BMI ≥ 30), of ernstige obesitas (BMI ≥ 35). Eén studie vond geen verschil tussen mensen met een normaal BMI en mensen met een verhoogd BMI, maar mensen met een verhoogd BMI vertoonden wel ernstigere symptomen. Omdat BMI geen onderscheid maakt tussen vet en vetvrije massa en geen duidelijk beeld geeft van de vetverdeling en de soort vetcellen, waren er ook studies die de hoeveelheid visceraal vet als variabele gebruikten, vastgesteld aan de hand van een CT-scan met hoge resolutie. Opname op de intensive care (IC) bleek geassocieerd te zijn met 30% meer visceraal en 30% minder subcutaan vet. De hoeveelheid visceraal vet bleek de beste voorspeller te zijn voor een opname op de IC. Er zijn dus heel wat studies die een duidelijk verband aantonen tussen obesitas en de ernst van COVID-19, waarbij vooral visceraal vet een risicofactor blijkt te zijn.

OBESITAS

“Obesitas blijkt een belangrijke risicofactor te zijn voor ernstige complicaties en heeft een verhoogde kans op overlijden als gevolg van COVID-19.”

TCC Magazine | 43

MANIEREN WAAROP OBESITAS KAN LEIDEN TOT COMPLICATIES BIJ COVID-19 Obesitas verhoogt het aantal receptoren voor het coronavirus SARS-CoV-2 Het coronavirus zoekt toegang tot onze lichaamscellen en maakt daarvoor gebruik van receptoren die eigenlijk voor andere, lichaamseigen, stoffen bedoeld zijn. Zo kan het coronavirus binden op het angiotensine-converterend enzym 2 (ACE2). ACE2 is een enzym dat tegelijk een receptor is. Het is terug te vinden op allerhande organen waaronder het vetweefsel en de longen. Het aantal ACE2-receptoren op vetweefsel en longen kan toenemen door een vetrijk dieet en door ontstekingsstoffen. Het voedingspatroon en de chronische ontsteking bij personen met obesitas kan bijgevolg de ingang van het coronavirus gemakkelijker maken. Een andere receptor die SARS-CoV-2 kan gebruiken, is glucose-gereguleerd eiwit 78 (GRP78). Dit stofje maakt deel uit van een mechanisme genaamd ‘the unfolded protein response’. Het bevindt zich in elke cel, meer bepaald in het endoplasmatisch reticulum (ER). GRP78 zorgt ervoor dat eiwitten correct worden geproduceerd door elke cel, iets wat cruciaal is voor het overleven van de cel en van de mens in zijn geheel. Verschillende factoren die verband houden met obesitas, veroorzaken

44 | TCC Magazine

een toename van het aantal GRP78-moleculen omdat het aantal verkeerd geproduceerde eiwitten onder deze omstandigheden toeneemt. Indien veel GRP78 aanwezig is binnenin de cel, zal er een deel hiervan zich naar het celoppervlak bewegen om daar te functioneren als receptor voor allerhande stoffen. Op die manier tracht de cel te communiceren en te overleven. Deze GRP78 die nu een multifunctionele receptor is geworden, kan ook dienen als ingangspoort voor SARS-CoV-2. Obesitas leidt tot een groter aantal GRP78 op het celoppervlak en biedt op die manier dus extra ingang voor het virus. Een volgende groep receptoren die door het virus gebruikt kan worden, zijn de heparansulfaatproteoglycanen (HSPG). Deze bevinden zich tussen de cellen maar kunnen ook gebonden zijn aan het oppervlak van cellen waar ze fungeren als coreceptoren voor verschillende stoffen. HSPG’s reguleren onder meer de vorming van nieuwe bloedvaten, de bloedstolling en de celhomeostase. Syndecan-4 is een vorm van HSPG en wordt graag door SARS-CoV-2 als ingangspoort gebruikt. Syndecan-4, aanwezig op bijna elke menselijk cel, is betrokken bij het vetmetabolisme en is cruciaal voor differentiatie van vetcellen. Hun aantal is aanzienlijk verhoogd bij chronische ontstekingen zoals gezien wordt bij obesitas. Als laatste kan neuropiline-1 (NRP-1) ook mogelijk dienen

OBESITAS

“Het coronavirus zoekt toegang tot onze lichaamscellen en maakt daarvoor gebruik van receptoren die eigenlijk voor andere, lichaamseigen, stoffen bedoeld zijn.”

als ingangspoort voor het coronavirus. Het is een coreceptor voor groeifactoren. Bij obesitas kan chronische ontsteking en de constante expansie van vetweefsel het aantal syndecan-4 en NRP-1 doen toenemen in verschillende weefsels wat leidt tot extra ingangspoorten voor SARS-CoV-2. Insulineresistentie als gevolg van obesitas leidt tot een verstoorde immuunreactie Productie van TNF-α en IL-6 door vetcellen en macrofagen in het vetweefsel van obese personen vermindert de insulinegevoeligheid in meerdere organen, leidend tot een fenomeen genaamd ‘systemische insulineresistentie’. Chronische verhoging van TNF-α en IL-6 wordt gelinkt aan een ongunstig en ernstig verloop van COVID19. Systemische insulineresistentie kan bovendien een aanzienlijke invloed hebben op de werking van zowel het aangeboren als het adaptieve (verworven) immuunsysteem. Verhoogde leptineproductie bij obesitas kan hyperinflammatie veroorzaken Leptine is een eiwit dat voornamelijk door wit vetweefsel wordt geproduceerd en belangrijk is als regulator van energiehomeostase, metabolisme en immuunfunctie. Obesitas wordt gekenmerkt door voortdurend verhoogde productie van leptine, ook wel hyperleptinemie genoemd. Leptine heeft ontstekingsbevorderende eigenschappen en stimuleert ook de productie van andere ontstekingsbevorderende stoffen, cytokines genaamd. Leptine activeert zowel het aangeboren als adaptieve (verworven) immuunsysteem op meerdere niveaus. Daarom kan chronische hyperleptinemie, zoals gezien bij obesitas, schadelijke effecten hebben op de immuunreactie en leiden tot een overdreven immuunreactie of hyperinflammatie. Verhoogd ferritine kan een cytokinestorm veroorzaken Ferritine is een vorm van ijzer en kan worden gebruikt als marker van ontsteking omdat deze stof bij onsteking altijd stijgt in de bloedbaan. Dat is nuttig in het helpen

aanvechten van de ontsteking maar kan ook schadelijk zijn indien dit te veel wordt. COVID-19 gaat ook gepaard met een stijging van het circulerende ferritine en dit kan worden gebruikt als diagnostische marker en zelfs als voorspeller van de ernst van COVID-19. Verschillende studies hebben ook een verband aangetoond tussen obesitas en verhoogde ferritinespiegels in het bloed. Chronische ontsteking, zoals gezien bij obesitas, draagt waarschijnlijk bij aan deze stijging van ferritine. Als zowel SARS-CoV-2 als obesitas samen voorkomen en allebei de afgifte van ferritine stimuleren, kan er een zogenaamde cytokinestorm ontstaan. Cytokines zijn ontstekingsbevorderende stoffen en kunnen veel schade aanrichten als ze in overmaat geproduceerd worden. Als er een cytokinestorm optreedt bij COVID-19 is dat een erg ongunstige ontwikkeling en verhoogt dit het risico op overlijden. Obesitas-gerelateerde risicofactoren voor de ontwikkeling van bloedstollingsproblemen bij COVID-19 Ongeveer een derde van de patiënten met COVID-19 op de IC ontwikkelt ‘COVID-geassocieerde coagulopathie’ (CAC) wat leidt tot het ontstaan van tromboses. CAC wordt gekenmerkt door een verstoring in de coördinatie van trombusvorming en trombusafbraak. De volgende parameters kunnen bijdragen aan het ontstaan van trombi bij obese COVID-19-patiënten. Verhoogde leptineproductie Leptine beïnvloedt de bloedstolling door de vorming van trombi te stimuleren en de afbraak ervan te remmen. Aangezien obesitas gepaard gaat met een toegenomen leptineproductie, verhoogt obesitas het risico op het ontwikkelen van bloedstollingsproblemen bij COVID-19. PAI-1 Productie door adipocyten Plasminogeen activator inhibitor 1 (PAI-1) is de belangrijkste remmer van trombusafbraak. Verhoging van PAI-1 in het bloed brengt normale trombusafbraak in gevaar en bevordert trombose. PAI-1 wordt voornamelijk

TCC Magazine | 45

Positieve psychologie

Psychologie van Hoogbegaafdheid

Deze thuisstudie is speciaal geschreven voor mensen die een positieve kijk op het leven willen ontwikkelen en het beste uit zichzelf en anderen willen halen, op weg naar een waardevol en gelukkig leven.

Erkende PsBK bijscholing

Thuisstudie Start op ieder gewenst moment

Sociale psychologie

Thuisstudie Start op ieder gewenst moment

STUDEREN VANUIT DE THUISSITUATIE Op werkdagen: voor 16:00u besteld, morgen in huis

OBESITAS

Obesitas gaat vaak gepaard met een vitamine K-deficiëntie. Onvoldoende inname via de voeding kan dit niet altijd volledig verklaren. Er wordt dan ook gesuggereerd dat vitamine K zich ophoopt in vetweefsel waardoor de beschikbaarheid ervan voor andere organen vermindert. Een soortgelijk mechanisme werd reeds vastgesteld voor andere vetoplosbare vitamines. Een lage vitamine K-status, al dan niet als gevolg van obesitas, wordt geassocieerd met een ongunstige afloop bij COVID-19.

CONCLUSIES

geproduceerd door viscerale vetcellen en de productie ervan is dramatisch verhoogd bij obesitas. Obesitasgeïnduceerde stimulatie van PAI-1 verhoogt dus het risico op trombotische complicaties bij COVID-19. Endotheeldisfunctie Endotheelcellen zijn de cellen die de binnenkant van onze bloedvaten bekleden. Ze spelen een sleutelrol bij vasculaire homeostase en bloedstolling. Disfunctie van deze endotheelcellen is een kenmerk van veel metabole aandoeningen en veroorzaakt bijna onvermijdelijk bloedstollingsproblemen. Oxidatieve stress door het teveel aan vrije radicalen wordt beschouwd als de belangrijkste oorzaak van endotheeldisfunctie. Obesitas leidt tot oxidatieve stress via onder meer een verhoogde bloedsuikerspiegel en productie van ontstekingsbevorderende stoffen, hetgeen leidt tot schade aan en disfunctie van deze endotheelcellen. Bovendien kan SARS-CoV-2 deze endotheelcellen infiltreren en zo de endotheeldisfunctie verergeren. Patiënten met reeds bestaande endotheeldisfunctie door obesitas zijn daardoor vatbaarder voor trombotische complicaties bij COVID-19. Vitamine K-deficiëntie Vitamine K is een vetoplosbare vitamine die nodig is voor de productie van bepaalde stollingsfactoren en eiwitten die betrokken zijn bij het behoud van bothomeostase en het remmen van verkalkingen (calcificaties) van onder meer de bloedvaten.

Zwaarlijvigheid verhoogt via verschillende mechanismen het risico op een besmetting met het coronavirus en op complicaties. De belangrijkste les die we uit de coronapandemie zouden moeten halen, is het belang van een gezonde levensstijl om het verloop van COVID-19 positief te beïnvloeden. Onbewerkt voedsel, geen overmatige calorie-inname, voldoende intensieve lichaamsbeweging, voldoende slaap en het vermijden van chronische psycho-emotionele stress zijn allemaal efficiënte gezondheidsbevorderende maatregelen ter preventie van obesitas en complicaties bij COVID-19. Natura Foundation pleit dan ook voor een geïntegreerde multidisciplinaire aanpak in de strijd tegen COVID-19, waarbij leefstijl en voeding een essentiële rol spelen.

“De belangrijkste les die we uit de coronapandemie zouden moeten halen, is het belang van een gezonde levensstijl om het verloop van COVID-19 positief te beïnvloeden.” Concreet kan uit deze kennis afgeleid worden dat het erg belangrijk is om bij alle patiënten, en in het bijzonder de patiënten met overtollig visceraal vet, ervoor te zorgen dat: • hun leptineproductie afneemt en hun leptinegevoeligheid optimaal is, • hun insulinegevoeligheid optimaal is en dus hun bloedsuikerregulatie goed verloopt, • hun visceraal vetgehalte afneemt, • hun bloedvaten weer gezond worden. Bronnen kunnen opgevraagd worden bij de redactie.

TCC Magazine | 47

Meer balans tussen individualiteit en verbinding We kennen liefde en verliefdheid, casual love, Ware Liefde, soulmates, tweelingzielen. Liefde is een belangrijk thema in een mensenleven. Harvard voerde 75 jaar lang een studie uit (Grant and Glueck Study), waaruit blijkt dat liefde en relaties inderdaad de sleutel zijn tot een gelukkig en voldaan leven. Er zijn volgens dat onderzoek twee ingrediënten die in verband staan met een gelukkig leven: liefde en ‘een manier vinden om met liefde om te gaan’. Een goede relatie met jezelf én een gelukkige relatie met je partner is nog niet zo eenvoudig en vergt een actieve benadering. Onze maatschappij neemt de ratio als leidraad en toetssteen. Onderwijs is gericht op feitenkennis en stimuleert vaak heel eenzijdig onze linkerhersenhelft. Dit alles vindt plaats in een strak stramien met weinig ruimte voor een eigen inbreng, creativiteit of aansluiting op het individu. We zijn allemaal gevoelig voor de boodschappen die we vanuit opvoeding, cultuur en maatschappij meekrijgen. De trend daarin is dat alles beter, sneller en mooier kan, en dat er nauwelijks ruimte is voor ‘goed genoeg’ (Playing and Reality, D. W. Winnicott). Het wordt steeds lastiger om jezelf te vinden in de huidige cultuur van social media, reality tv, YouTubers en influencers en vloggers. Er is genoeg voor ieders behoeften, niet voor ieders hebzucht Activiste Lynne Twist schreef in haar boek The Soul of Money over schaarste, wat ze ‘de grote leugen’ noemt. “Die eerste gedachte die ik, net als heel veel andere mensen, ’s ochtends heb is: ik heb niet lang genoeg geslapen. En de volgende: ik heb niet genoeg tijd. Of dat nu waar is of niet, de gedachte ‘niet genoeg’ komt automatisch bij ons op, en we denken er vaak niet eens aan om daar vraagtekens bij te plaatsen. Het grootste deel van de dag en ons leven zijn we bezig met aanhoren, uitleggen, of klagen of piekeren over waar we niet genoeg van hebben… Al voordat we overeind zitten in bed, voor-

48 | TCC Magazine

dat onze voeten de vloer raken, schieten we tekort, lopen we achter, zijn we aan de verliezende hand, ontbreekt het ons aan iets. En tegen de tijd dat we ’s avonds naar bed gaan, is ons hoofd gevuld met alles wat we die dag niet hebben gekregen of gedaan. We vallen in slaap met die nare gedachte of worden wakker met die illusie van tekort… Deze interne focus op schaarste, deze manier van denken, is de bron van onze jaloezie, onze hebzucht, onze vooroordelen, en onze worsteling met het leven…” Hoe creëer je te midden van dit alles een zinvol leven, als de lat zo hoog ligt? Als je continu bang bent ‘gewoon’ te zijn, de peer pressure altijd voelbaar is en je jezelf continu spiegelt aan een ideaalbeeld waar je per definitie niet aan kan voldoen omdat je altijd in wording bent? Het resultaat is dat men elkaar gaat overschreeuwen: Ik wil gehoord worden! Ik wil steeds meer mijzelf zijn en mijn eigen ‘ding’ doen, en ik wil zeker niet in een hokje geplaatst worden. Paradoxaal genoeg ontstaan daardoor juist meer hokjes en labels. We noemen dat diversiteit. Maar subgroepen kunnen, zeker met de huidige ontwikkelingen en technologie, steeds meer leden winnen en zich daarmee steeds meer afzonderen, ieder in zijn eigen (internet)bubbel van gelijkgestemden. Het wordt dan ‘wij’ tegen ‘zij’ – en vervolgens is ‘jezelf zijn’ alsnog ver te zoeken, want je wordt wel geacht je te houden aan de groepsnormen. De kunst, misschien wel opdracht, is de balans te vinden tussen onderscheid en verbinding. Wereldwijde vijver Hetzelfde geldt voor 1 + 1 = 3 in een relatie (The Mathematics of Love, Hannah Fry). In vroegere tijden was het huwelijk heilig, scheiden was een schande - en voor velen zelfs een zonde. Het was de norm dat de vrouw het huishouden bestierde en de kinderen opvoedde, de man zorgde voor de financiële

NKS

zekerheid. Die tijden zijn veranderd. Ongehuwd samenwonen of LAT’ten is heel normaal, op gewenst kinderloos blijven kleeft steeds minder taboe, er zijn relaties tussen mensen van dezelfde sekse en sommige mensen trouwen zelfs met zichzelf of hun huisdier.

“Om echt verbonden te kunnen zijn met anderen, moeten we goed naar onszelf kijken en onszelf leren kennen.” We kunnen ons daarbij afvragen of we nog genoeg moeite voor elkaar doen. Het is relatief eenvoudig geworden een partner te vinden. We hebben toegang tot een – letterlijk – wereldwijde vijver, en het is net zo makkelijk om van je partner af te komen als eraan te komen. Bevalt iets je niet? Dan zoek je gewoon een nieuwe partner. Of je begint een (online)flirt of affaire. En dan zijn er nog de poly-amoureuze relaties, open relaties, de non-monogame relaties. Deze toegankelijkheid zorgt niet alleen voor keuzestress, maar bedreigt ook het behouden van bestaande relaties. Want één ding is door de jaren heen gelijk gebleven: het opbouwen en in stand houden van een relatie vergt elke dag tijd en toewijding, werk en aandacht, wederzijds vertrouwen. Kortom: ‘houden van’ is een werkwoord. 100 dagen meer liefde Er is tegenwoordig een tegenreactie te zien op de verharding van de maatschappij. Steeds meer

mensen willen niet meer mee in het stramien. Er is steeds meer behoefte aan het uiten van dankbaarheid, het bewust stilstaan bij fijne dingen, de tijd nemen voor het besteden van oprechte interesse en aandacht voor elkaar. Er is meer zelfreflectie en bewustwording. Stilstaan en vertragen. Wat vind ik belangrijk, en wat vind ik belangrijk in een partner en in een relatie? Maar ook: wat vindt mijn partner nou echt belangrijk, en waar ontmoeten we elkaar? Om echt verbonden te kunnen zijn met anderen, moeten we goed naar onszelf kijken en onszelf leren kennen. Met liefde en nieuwsgierigheid kijken naar de verschillen tussen en de overeenkomsten met de ander, op een dieper niveau op zoek gaan. Op die diepere laag kunnen we elkaar ontmoeten. Dat betekent dat we een crisis kunnen zien als kans, dat we in de spiegel die onze partner ons voorhoudt, durven kijken. Je kunt jezelf alleen echt leren kennen in een relatie met een ander. En dat vraagt wat van ons, namelijk aandacht, en moed. Ieder heeft de verantwoordelijkheid voor zijn of haar gedrag en gedragspatronen. 100 dagen meer liefde is een toegankelijk dagboek voor stellen, met een aanzet tot soul searching en verbinding met elkaar. Het is opgebouwd met kennis over relaties, psychologie en cognitieve gedragstherapie. De opdrachten zijn zo bedacht dat elke partner inzicht krijgt in zijn of haar eigen overtuigingen, gedachten, kernwaarden – en in die van elkaar. Door de kracht van herhaling kunnen zij genezen en groeien en samen nieuwe, behulpzame gedragspatronen creëren. Tevens vervult het de functie van een logboek waar je een essentieel onderdeel van je relatie in kunt bijhouden: wat betekent ‘houden van elkaar’ voor ons? Door: Marleen Lassche

Lezers van TCC Magazine krijgen een speciale introductiekorting van 25%. Ga naar 100dagenmeer.nl en vul de code intro25 in.

TCC Magazine | 49

Midden Engweg 43 - 3882 TS Putten - 0341 74 39 93 info@cellcareacademy.nl - www.cellcareacademy.nl

Masterclass Neurotransmitters (4 dagen)

Scholingsagenda 2021

Verlies van motivatie, focus, daadkracht, stressbestendigheid, een verstoorde pijnbeheersing, afname van emotionele veerkracht tot aan depressieve gevoelens zijn niet zomaar kenmerken van een persoonlijkheid. Het zijn slechts een aantal kenmerken van een verstoorde neurotransmitter functionaliteit!

Verslaving

Docenten Dirk Zoutewelle en Casper Beukema leren je in deze 4-daagse training o.a.;

5 juli 2021

HGA 1. Moleculaire Psychiatrie en Advanced Tryptofaan Metabolisme 9, 10 september

Praktijkdag Nutrigenomics Advanced 17 september

Behandelprotocollen voor huid, haar en nagels 20 september

neuro-biochemie en voeding de kenmerken en deficiëntie kenmerken van Dopamine, Acetylcholine, GABA en Serotonine de impact op klachten en het verband met het hormonale systeem analyse methoden de theorie en praktische toepassing van neurotransmitter-profielen invloeden van metabole processen op de neurotransmissie methylering en neurotransmitters de gut-brain-immune-as neurosteroïde werking neurotoxiciteit de werking van de NMDA-receptor Verder gaan we in op casuïstiek, het eigen neurotransmitter-profiel van deelnemers, ontwikkelen van behandelstrategieën, voedingsbronnen, farmacologie van actieve voedingsstoffen, depressie als multifactorieel syndroom, suppletie gebruik in combinatie met medicatie en een neurotransmitter herstel protocol.

Masterclass Neurotransmitters 23, 24 september 2021 & 4, 5 november

Van Labonderzoek naar Therapieplan 30 september 2021 & 1 oktober

HGA 2. Ontwikkelingsstoornissen 7, 8 oktober

Detoxificatie

Speciaal voor TCC magazine lezers

10% korting op de Masterclass Neurotransmitters Gebruik kortingscode: TCC10%

11 oktober

Masterclass Nutrigenomics

Aanbieding geldig t/m 31 juli 2021

11, 12 november 2021 & 10 december

Intermittent Fasting 15 november HGA 3. Traumatic Brain Injury en Functionele Neurologie 18, 19 november Hoogsensitiviteit 13 december HGA 4. Neurodegeneratie en Neurotoxiciteit 16, 17 december

Iedere neurotransmitter kent een specifiek werkingsgebied en heeft daarmee een directe invloed heeft op ons dagelijks functioneren. Dirk Zoutewelle CEO Cellcare Health Group

cellcareacademy.nl

ROSEGARDEN

Speelgoeddieren gebruiken in therapie voor volwassenen, hoe werkt dat? ‘Zo, deze moet er ook bij!’ Ze pakt een adelaar met machtig wijd-

vleugels komt erbij. ‘Dit is voor mij vrijheid: kunnen doen en gaan waar-

uitstaande vleugels van mijn plank met Sleigh-dieren en plant hem

heen je wilt.’

stevig op tafel. ‘Ik had hem al zien staan.’

Na goed doorvoelen kiest ze ook een schildpad: ‘Ik heb wel behoefte aan

Mijn cliënt Moniek is een krachtige twintiger die op een kruispunt in

afbakening binnen die vrijheid, ik wil me met iets bezighouden.’

haar leven staat. Succesvol in wat ze doet, maar verlangend naar een ander leven, met meer vrijheid om eigen tijd in te delen. Haar talenten

Als ik werk met speelgoeddieren, zie ik mensen bij hun onderstroom

lenen zich ervoor, maar het vraagt om ingrijpende veranderingen. Ze is

terechtkomen: datgene wat er wel is maar waar ze zich niet direct

er veel over aan het malen.

bewust van zijn. Gaandeweg zeggen ze dan ineens: ‘Deze hoort er ook bij, ik had hem al zien staan’. Dat dier heeft dan iets te zeggen over een

‘Wil je ermee bezig, nu in therapie?’ vraag ik haar.

eerder onopgemerkt aspect van hun situatie.

Dat wil ze wel. Deze jonge vrouw is een denker, maar haar gedachten

Hoe pak je het aan?

houden haar

Door het geven van kleine opdrachtjes die aansluiten bij de hulpvraag,

in een vicieuze cirkel. Daarom besluit ik tot een aanpak die een andere

komt het proces op gang. De cliënt geeft er betekenis aan.

laag aanboort, het intuïtieve. Daarbij gebruik ik beeldcommunicatie en

‘Als je angst een dier was, wat was het dan?’ De een kiest een muisje,

komen mijn Sleigh-dieren goed van pas.

omdat die voortdurend zit te piepen vanbinnen. De ander een krokodil: ‘Het lijkt een steen maar hap-weg.’ Als therapeut vraag ik dus telkens: kun je me erover vertellen? Dan komen er bijzondere dingen ter sprake. Het geeft nieuwe informatie, maar ook erkenning: ‘Ah, ja, zó is het voor mij.’ De voortgang Verbinding met het vraagstuk in het hier en nu is de volgende stap. Hoe ging dat in de sessie met Moniek? Ze vertelt me over de angst die haar tegenhoudt. Kan ze de weg inslaan van het vogeltje, de eenhoorn en de schildpad? Is het wel reëel? Ik vraag haar of er een dier in de kast staat dat haar de weg zou kunnen wijzen. Op dat moment pakt ze de adelaar. Vastbesloten. ‘Die is krachtig’, legt Moniek uit. ‘Die vliegt wel, no matter what. Als het niet lukt op de ene route, dan vliegt hij wel een andere.’ Ze zit een tijdje stil naar de adelaar te kijken. ‘Zit er iets van de adelaar in jou?’ vraag ik.

Waarom speelgoeddieren inzetten?

‘Eigenlijk wel’, zegt ze peinzend. ‘Ik ben iemand die veel kan, die inven-

Mensen blijven vaak steken omdat ze steeds via hetzelfde weggetje naar

tief is. Als het niet via de ene manier kan, vind ik wel een andere weg’.

hun probleem kijken. Werken met speelgoeddieren helpt om de onderbuik aan te spreken in plaats van de ratio. Dat brengt nieuwe beweging

Moniek heeft nog tijd nodig om haar keuzes voor de toekomst uit te

in het proces.

werken. Maar ze heeft nu meer zicht op wat voor haar belangrijk is. En

‘Pak maar een dier uit de kast dat verbeeldt wat kenmerkend is voor jou’,

wat er in haar zit om een eventuele nieuwe weg tot een succes te maken.

vraag ik Moniek. Ze pakt een oranje vogeltje, symbool voor haar talent en enthousiasme om dingen te creëren.

Nelleke Petit | psychosociaal therapeut bij Petit therapie | lid van

‘En een dier dat verbeeldt waar jij naar verlangt.’ Een eenhoorn met

Stichting Rosegarden

Rosegarden is een Stichting van Christen Psychosociaal Therapeuten. De psychosociale (kinder) therapeuten die zijn aangesloten bij Stichting Rosegarden werken vanuit een christelijke identiteit. www.stichting-rosegarden.nl

TCC Magazine | 51

MOESTUIN FILOSOFIE

De Moestuin DOOR FLOOR KORTE

Naar mijn idee is het hebben van een moestuin de ultieme manier van ontspannen, het even wegglippen van de realiteit en met je handen in de aarde bezig zijn. Je hoeft even niet meer te denken aan de dingen die er gebeuren om je heen, maar je kunt even lekker alle aandacht op jezelf richten. Niet alleen het hebben van een moestuin, maar ook het buiten zijn, het weten wat je eet en eigenlijk het kleine stukje groen teruggeven aan de aarde, geeft je een enorm fijn gevoel. Ik kan erover meepraten, want ik heb nu sinds 2013 een moestuin en ik kan echt niet meer zonder.

Hoe het allemaal begon Toen ik 21 werd, ging ik op mezelf wonen in de binnenstad van Den Haag. Ik had een heel klein zoldertje weten te bemachtigen en daar was ik dan ook supertrots op. Ik had mijn eigen plekje, maar het grote gemis waar ik dan ook snel achter kwam, was dat het zoldertje geen buiten had. Als meisje dat is opgegroeid in een bos met rust en natuur om zich heen, merkte ik toch wel dat dat ineens heel erg anders was en dat ik het groen om me heen miste. Ik haalde dan al snel veel planten naar binnen, ik kreeg van vriendinnen adoptieplanten en ook kreeg ik uiteindelijk 4 tomatenplantjes van mijn zus. En daar begon het avontuur. Wat doe je met 4 tomatenplanten? Die kun je niet binnen houden, werd mij verteld, want die horen buiten, zodat de bloemen bevrucht kunnen worden door de bijtjes. Later dat jaar zou ik tomaten kunnen eten. Na het advies van mijn vader plantte ik dan ook de plantjes bij mijn ouders in de achtertuin uit. Wat een feest was dat. Ik ging iedere week even kijken hoe het ermee ging, ik gaf ze water op extra warme dagen en zag de plant van miniplant naar megaplant met tomaten veranderen. Het was zoiets moois dat ik gelijk gevat werd door het moestuinvirus. Alles hield ik bij in mijn journal waar ik het jaar erna dan weer even naar terug kon grijpen. Ik leerde ook nog eens van mijn eigen fouten en gebruikte ik mijn zaaien oogstkalender gewoon nog eens. Zo maakte ik het mezelf nog een beetje makkelijker. Mijn handen in de aarde stoppen, bezig zijn met mijn moestuin en even weg van het computerscherm waar ik 40 tot 50 uur per week achter te vinden was, gaf mij rust, waardoor ik mijn hoofd even leeg kon maken. En toen verder De jaren erna is de moestuin van 1m2 naar 100 m2 gegroeid. Ik nam bijna de hele tuin over van mijn ouders, maar dat vonden ze uiteraard helemaal niet erg. Deze moestuin was ook een verbindende factor in de familie. Op zondag kookten we vaak uit de moestuin en dan schoven vaak broertjes of zussen bij het eten aan. Afgelopen jaar heb ik een eigen huis met een grote tuin gekocht. Hier heb ik een eigen moestuin aan het huis kunnen aanleggen, dus mijn geluk kon niet meer op. Helaas is de moestuin bij mijn ouders dus minder actief op dit moment, maar er staan nog wel wat pompoenen en eetbare bloemen. Het is dus een waar bijen-, hommel- en vlinderparadijs geworden. Dit jaar heb ik al veel lekkers kunnen oogsten. Verser dan vers is er gewoon niet en de aardbeien, tomaten en radijsjes uit eigen tuin blijven toch echt het allerlekkerst. Zoveel smaak vind je niet als je deze groente of dit fruit koopt in de supermarkt. Veel meerjarige fruitstruiken en -bomen moeten zeker nog wat groeien, maar we hebben al een leuke oogst uit de achtertuin kunnen halen en dat al na het eerste jaar. Het blijft een heel mooi proces om je eigen groenten, kruiden en fruit te verbouwen.

TCC Magazine | 53

Fermentatieconcentraat met lactobacillen en biologische kruiden. Vol actieve lactobacillen: 28 stammen, 30 miljard KVE

Bio Herbal

PROBIOTIC FERMENTATION CONCENTRATE 54 | TCC Magazine

7Mbio.com

MOESTUIN FILOSOFIE

“De natuur doet gewoon wat zij wil. Je hebt op heel veel vlakken geen grip en je merkt dat je veel bewuster omgaat met voeding.”

Bewuster leven Naast dat de moestuin mijn hobby is, is het ook mijn sport, omdat je altijd wel in de weer bent in de tuin. Tegelijkertijd is het mijn plek waar ik kan ontspannen en ontstressen en waar ik veel meer heb geleerd over hoe de natuur werkt. De natuur doet gewoon wat zij wil. Je hebt op heel veel

vlakken geen grip en je merkt dat je veel bewuster omgaat met voeding. Je weet waar de producten vandaan komen en dat er geen pesticiden zijn gebruikt. Alle insecten en dieren zijn hier welkom en je doet zoveel mogelijk biologisch waardoor de natuur niet wordt beschadigd. Je zult merken dat je meer volgens het seizoen eet en dat je minder snel eten weg zal gooien. Je hebt met je neus bovenop het groeiproces gezeten, dus zomaar iets weggooien is echt zonde. Zelf aan de slag Hoe start je zelf makkelijk een moestuin? Gewoon wat in de grond stoppen is een optie, maar het is handig om een beetje basiskennis op te doen voordat je gewoon start. Ga ook eens op je gevoel af en kijk gewoon wat er gebeurt. Wees niet bang om iets verkeerd te doen, want het leukste is dat je het het volgend jaar weer helemaal anders kunt doen en opnieuw kunt beginnen. Ik heb wat handige tips voor je, zodat je het eerste jaar ook al wat kunt oogsten. Ik kan je garanderen dat die heerlijke oogst toch wel een heel grote beloning is na al het werk. 1. Begin niet te groot, maar start eerst klein. Kijk of je het leuk vindt, maar ook of je er tijd voor hebt en het in je levensritme past. 2. Verbouw enkel wat je lekker vindt om te eten. Staat de hele tuin vol met bieten, maar vind je die niet lekker, dan is dat natuurlijk echt zonde van alle tijd. 3. Zaai op het juiste moment. Je moet dus niet alles meteen buiten zaaien, want je moet eerst binnen voorzaaien. Bekijk de achterkant van de zakjes zaden, want hier staat alles op vermeld. 4. Zorg dat de grond voedzaam is. Voordat je zomaar begint, is het goed om eerst even te kijken met wat voor grond je te maken hebt. Dan moet je het op de juiste manier bijvoeden. Het bijvoeden doe je d.m.v. compost. Hierdoor zet je het bodemleven aan het werk. 5. Bekijk de tuin om te zien waar de zon het meeste komt. Een moestuin met zon zal meer oogst leveren, maar ook op plekken in de schaduw kun je groenten verbouwen als spinazie, rucola en doperwtjes. In mijn boek De Moestuin vind je bij elke maand nog meer handige tips over hoe je zelf je eigen moestuin kunt starten. Het boek is heel erg makkelijk geschreven en is ideaal voor de starter. Vergeet dan het journal Een jaar in de moestuin niet aan te schaffen. Hierin geef ik je veel handvatten waar je tijdens het seizoen aan moet denken, vind je heel veel handige tips en tricks en is er heel veel ruimte om je eigen ervaringen, recepten, inspiratiebeelden of favoriete rassen in te bewaren.

TCC Magazine | 55

VAN DOEN NAAR ZIJN

De kracht van eenvoud Weet dat het geen foutje van de natuur is wanneer je nog blijft haken aan gedachten en overtuigingen. Het klopt precies. Ooit heb je (pijnlijke) ervaringen opgedaan waar je conclusies aan hebt verbonden over jezelf en het leven. En juist doordat je nu aan bepaalde gedachten haakt, wordt zichtbaar waar je nog innerlijk verdeeld bent, wat voor oud zeer daarmee verbonden is en wat je daar nog over gelooft, zodat het kan helen en verwerkt kan worden in het licht van de waarheid. Lijden is overigens niet hetzelfde als het voelen van pijn, ongemak, boosheid of verdriet. Ik wil dat expliciet benoemen omdat mensen soms denken dat verlichting en zelfrealisatie betekenen dat bepaalde ervaringen, gevoelens en gedachten niet meer langskomen. Ook wanneer je volkomen vrij en in vrede bent, schijnen alle kleuren van het leven gewoon door je heen. Schuld- en schaamtegevoelens kunnen nog op bezoek komen, zij het minder vaak.

“Het leven wil niets liever dan je helen maar kan niet om jouw ‘nee’ heen. Het wacht eindeloos geduldig en liefdevol tot je ‘ja’ zegt.”

56 | TCC Magazine

Zelfonderzoek met de ‘Vragen naar Vrijheid’ Er zijn vele vormen van zelfonderzoek. Een bijzonder doeltreffende vorm van zelfonderzoek zijn de ‘Vragen naar Vrijheid’. Hieronder vind je de vereenvoudigde en korte versie*. Je kunt het zelfonderzoek bekrachtigen door de antwoorden op te schrijven en door je ogen te sluiten wanneer je de vragen aan jezelf stelt. Als extra hulpmiddel kun je ‘tappen’ wanneer je de vragen stelt en wacht op een antwoord: je kunt je aandacht gemakkelijker bij het proces houden (in het Engels holding the space genoemd) wanneer je met je handen beurtelings zachtjes en in een rustig tempo op je benen klopt.

A. Wat wil je onderzoeken? Waar heb je last van? Begin met vaststellen wat er aan de hand is. Hoe is de situatie voor je? Hoe voel je je erbij? Hoe voelt het in je lichaam wanneer deze situatie speelt? Waar denk je aan wanneer dit thema speelt? Neem dan de tijd om je te ontspannen door je ogen te sluiten en een aantal malen wat dieper door je lichaam te ademen, waarbij je op de uitademing alles loslaat wat zojuist door je heen ging. Adem in en uit door je hartstreek en spreek de woorden ‘onvoorwaardelijke liefde’ hardop uit. Stel je vervolgens voor dat je op een symbolische loungestoel gaat liggen terwijl je je overgeeft aan dat wat groter is dan je ‘ik’. Sta dan weer stil bij het thema dat je wilt onderzoeken en voel wat het thema met je doet. Als je wilt tappen, klop je nu in een rustig ritme met je handen afwisselend op je linker- en rechterbovenbeen. B. Vraag aan jezelf: ‘Onvoorwaardelijke liefde en dat wat groter is dan mijn “ik”, wat geloof

EENVOUD

ik over deze situatie, waardoor ik er zo’n last van heb?’ Laat het antwoord maar naar jou toe komen. Alle antwoorden liggen in jezelf en je zult merken dat ze op het juiste moment naar boven komen. Hoe voelt het als je dit gelooft?

Boekfragment uit: Van doen naar zijn De kracht van eenvoud Linda Rood www.samsarabooks.com www.lindarood.com De auteur geeft verdiepende webinars bij dit boek.

C. Vraag aan jezelf: ‘Onvoorwaardelijke liefde en dat wat groter is dan mijn “ik”, wil ik dit nog geloven?’ en: ‘Onvoorwaardelijke liefde en dat wat groter is dan mijn “ik”, mag deze overtuiging vandaag oplossen?’ D. Vraag aan jezelf: ‘Onvoorwaardelijke liefde en dat wat groter is dan mijn “ik”, welke uitspraak is voor mij veel heilzamer?’ Wanneer het antwoord op de laatste vraag bij C ‘nee’ luidt, kun je een zijstapje maken. Vraag dan aan jezelf:

‘Onvoorwaardelijke liefde en dat wat groter is dan mijn “ik”, wat geloof ik hier nog over waardoor ik deze overtuiging nog niet doorzie?’ Voel wat het met je doet als je dat gelooft, en stel dan de vragen bij C en D met betrekking tot dat wat je gelooft. Keer dan terug naar de overtuiging die je nog niet doorzag, voel nogmaals wat het met je doet wanneer je die gelooft en stel dan weer de vragen bij C en D. * De uitgebreide versie van dit zelfonderzoek staat beschreven in mijn boek Het ja-gevoel en is ook geschikt als methode voor therapeuten en coaches. In mijn prentenboek Mees en de magische poort staan de ‘Vragen naar Vrijheid’ voor kinderen beschreven. Tevens kun je informatie vinden op mijn website. TCC Magazine | 57

Stichting Orthokennis

Uw leverancier van orthomoleculaire kennis

Kom alles te weten over de meest gebruikte nutriënten in de orthomoleculaire praktijk! Het doel van stichting Orthokennis is het verzamelen, documenteren, samenstellen en verspreiden van informatie over nutriënten ter bevordering van gezondheid en welzijn. Clinics en cursussen Stichting Orthokennis organiseert speciale clinics en cursussen over variërende onderwerpen, altijd geaccrediteerd bij verschillende beroepsverenigingen als nascholing. Nieuw: webinars en webtalks Naast clinics en cursussen organiseert Orthokennis sinds kort webinars en webtalks. Met korte webtalks en informatieve webinars bent u snel op de hoogte. Meld u aan voor de Orthokennis nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze webinars en webtalks! Ga hiervoor naar www.orthokennis.nl of scan de QR-code. Wetenschappelijke artikelen Via wetenschappelijke artikelen wordt inzicht gegeven in de laatste stand van zaken met betrekking tot nutriënten die veel gebruikt worden in de praktijk, evenals monografieën met specialistische en

technische informatie die onontbeerlijk is voor elke therapeut of arts. De artikelen zijn met de grootst mogelijke zorg samengesteld en gaan altijd gepaard met referenties. Informatieve website Op www.orthokennis.nl vindt u onze wetenschappelijke overzichtsartikelen, monografieën, behandelprotocollen, nieuws en een indicatie-index. Hier kunt u zich ook aanmelden voor de aankomende clinics en voor de maandelijkse nieuwsbrief. Mocht u vragen hebben over onze diensten, dan kunt u contact met ons opnemen. Telefoon E-mail Website

+31 (0)75 640 81 80 info@orthokennis.nl www.orthokennis.nl

mede mogelijk gemaakt door:

NIEUWS

Het effect van zeevoeding in de zwangerschap op het aandachtsvermogen van het kind De ontwikkeling van de hersenen van de foetus tijdens de zwangerschap is onder andere afhankelijk van de beschikbaarheid van de daarvoor benodigde bouwstoffen. Een van die bouwstoffen zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Uit eerder onderzoek was al naar voren gekomen dat een tekort aan deze vetzuren tijdens de zwangerschap gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling van het kind tot vele jaren na de geboorte. De belangrijkste meervoudig onverzadigbare vetzuren voor de neurologische ontwikkeling van het menselijk brein zijn EPA en DHA. Zeevoeding is de belangrijkste bron van deze vetzuren. Onderzoek Diverse Spaanse onderzoekers onderzochten in deze studie dan ook of het eten van zeevoeding door een vrouw in de verschillende fasen van haar zwangerschap geassocieerd was met een beter vermogen van haar kind op 8-jarige leeftijd om de aandacht vast te houden. De uitkomsten werden gecorrigeerd voor de eigen consumptie van zeevoeding door het kind in de eerste 5 levensjaren en het cognitieve vermogen van het kind op 1- en 5-jarige leeftijd. In het onderzoek zijn 1644 moeder-kind koppels betrokken die deel hadden genomen aan de prospectieve INMA (INfancia y Medio Ambiente) cohortstudie. De deelnemers vulden vragenlijsten in over de frequentie van het eten van verschillende voedingsbronnen. De werking van het aandachtsvermogen

van het kind werd vervolgens onder andere met de Attention Network Test onderzocht. Daarnaast werd de ouders gevraagd om symptomen die kunnen duiden op een aandachtstekortstoornis (ADHD), aan te geven met behulp van de gereviseerde Conner’s Parent Rating Scale Short Form (CPRS:S). Er werd onderzoek gedaan naar het vermogen tot aandacht in dit onderzoek, omdat het vast kunnen houden van de aandacht een belangrijke voorwaarde is om te kunnen leren en sociaal te functioneren. Resultaten Een grotere inname van zeevoedsel gedurende het eerste trimester van de zwangerschap (gemiddeld 498 gram per week) bleek geassocieerd te zijn met een betere aandachtsscore op de ANT-test van het kind. Dit stond los van de cognitieve vermogens van het kind en de hoeveelheid zeevoedsel dat het zelf had gegeten. Zowel de totale visinname als de inname van magere vis, grote en kleine vette vissoorten gaven eenzelfde uitkomst. Als er echter vooral schaal- en schelpdieren en tonijn uit blik was gegeten tijdens de zwangerschap, was de associatie met de aandachtsscore duidelijk minder sterk. Datzelfde gold voor het eten van vis in het derde trimester van de zwangerschap. Het eten van vis door het kind zelf (tot en met de 5-jarige leeftijd) bleek geen associatie te hebben met een betere aandachtsscore. Kennis in praktijk Het onderzoek laat zien dat het met name in het eerste trimester van de zwangerschap belangrijk is, dat een zwangere vrouw voldoende EPA en DHA beschikbaar heeft, zodat de neurologische ontwikkeling van het foetale brein goed kan ontwikkelen. Helaas haalt volgens het CBS in 2015 slechts 14% van de Nederlanders de richtlijn voor visconsumptie. Als het lastig blijkt voor uw patiënte om de benodigde hoeveelheid EPA en DHA uit voeding binnen te krijgen, kan suppletie een mooie aanvulling zijn. Bron Jordi Julvez et al, Maternal seafood consumption during pregnancy and child attention outcomes: a cohort study with gene effect modification by PUFA-related genes, International Journal of Epidemiology (2019). Dit artikel is mogelijke gemaakt door Natura Foundation www.naturafoundation.nl

TCC Magazine | 59

ADVERTORIAL

Berberine: diabetes type 2 en afvallen Diabetes type 2 geeft een haast eenduidig ziektebeeld. Je kampt met chronische vermoeidheid, waardoor je eigenlijk een zombieachtig bestaan leidt. Daarnaast drink je water alsof je ervoor betaald krijgt, waardoor je voor een groot deel van de dag op het toilet doorbrengt. Geschetst scenario lijkt op een onleefbaar leven, toch? Dit is helaas de onaangename realiteit van suikerziekte. Een aandoening waar maar liefst 1,1 miljoen Nederlanders mee te kampen hebben.

Wat is berberine? Als mogelijke verlossing willen we je daarom kennis laten maken met een kruid dat zijn oorsprong vindt in de Chinese geneeskunde: berberine. Landen als China, India en Japan zijn al duizenden jaren ervaringsdeskundigen op het gebied van deze stof. Naast een mogelijke verlosser ten aanzien van diabetes type 2 heeft het gele kruid bovendien nog een andere welkome bijkomstigheid: gewichtsverlies. Maar eerst, wat verstaan we onder de sterkhouder binnen de Chinese geneeskunde? Van origine vinden we berberine in het plantengeslacht berberis. Deze struik komt van nature voor in Eurazië, een landmassa die de werelddelen Europa en Azië omvat. Dit houdt in dat je berberine niet kunt vinden in groente en fruit van de plaatselijke markt. Binnen het plantengeslacht berberis staat de Berberis aristata centraal, die we ook kennen als boomkurkuma of Indische Berberis. De wortels van de deze plant vormen de basis van berberine.

Afvallen met berberine Heb je het gevoel dat diëten, hardlopen of naar de sportschool gaan geen effect heeft? Uit onderzoek is gebleken dat suppletie van het nutriënt een gunstig effect heeft op afname van het vetgehalte. Bovendien is de positieve werking van berberine op de cholesterolspiegels in vele studies aangetoond. Zo heeft de botanical onder andere een positief effect op het glucosemetabolisme en de bloeddruk.Ditzelfde onderzoek toonde daarnaast aan dat een dosering tussen de 500 en 1500 mg veilig en effectief is bij het verlagen van de cholesterolspiegels. Zo kan berberine ook een goed alternatief zijn bij gevoeligheid voor statines (cholesterolsyntheseremmers).

Diabetes type 2 en werking berberine Berberine heeft voornamelijk onze aandacht getrokken door de werking die het heeft op suikerziekte. Deze aandoening, waarbij er sprake is van een verstoorde koolhydraatstofwisseling, kenmerkt zich door herhaaldelijk verhoogde bloedglucosewaarden. Voorafgaand aan diabetes type 2 is er veelal sprake van hyperinsulinemie. Bij dit fenomeen valt de bloedsuikerspiegel nog binnen de normale waarden, maar de insulinespiegel neem wel toe. Diabetes type 2 ontstaat pas wanneer de lichaamscellen minder gevoelig worden voor insuline. Wanneer iemand overgewicht heeft, is het lastiger voor het lichaam om genoeg glucose vanuit het bloed in de cellen te krijgen, wat resulteert in een verhoogde

bloedsuikerspiegel. Deze insulineresistentie kan op de duur dus uitmonden in de aandoening diabetes type 2. Wat voor rol kan berberine nu spelen bij de behandeling van diabetes type 2? Uit onderzoek is gebleken dat berberine zorgt voor de activatie van het AMP (geactiveerde proteïne kinase). Dit is een enzym dat betrokken is bij het regelen van de voedselopname en het energieverbruik in de spieren en lever. Onderzoek heeft aangetoond dat berberine de triglyceridenwaarden in het bloed (een type vet dat in het lichaam fungeert als bron en opslagplaats van energie) sterk vermindert. Een lager gehalte van deze vetten in het bloed maakt het voor het lichaam makkelijker glucose naar de cel te transporteren. Hierdoor heeft berberine een positieve implicatie bij het gestel vatbaarder maken voor insuline, wat op zijn beurt de schadelijke effecten van diabetes type 2 vermindert.

Tot slot Maar liefst 1 op 14 Nederlanders heeft te kampen met de chronische ziekte diabetes type 2. Reden voor ons om de oren te spitsen wanneer zich nieuwe mogelijkheden voordoen die de aandoening draaglijker maken, zoals berberine!

Referenties zijn te vinden op de volgende webpagina: https://www.sohf.nl/nieuws/ berberine-diabetes-type-2-afvallen#referenties Met dank aan Hidde Robeer van de stichting Ortho Health Foundation

TCC Magazine | 61

Collageen Peptides Powders - Supplements - Shots

Collageen is een eiwit dat zorgt voor de cohesie, elasticiteit en regeneratie (herstel) van al onze bindweefsels, waaronder huid, pezen, gewrichtsbanden, kraakbeen en botten. Collageen is sterk en flexibel. Collageen wordt tot het 25e levensjaar aangemaakt in ons lichaam, daarna neemt dit geleidelijk aan af.

universalhealthstyle

Collageen Poeders & Supplementen - Type I

Collageen Supplementen - Type IIm

Brede ondersteuning van gewrichten*, bloedvaten*, nagels*, haar*, huid* en spieren*.

Sterke botten* en gewrichten* Collageen Type IIm met Vitamine C, Calcium, Magnesium, Hyaluronzuur en MSM

Collageen Puur:

Marine Collageen Poeder met 100% Vis-Collageen Runder Collageen Poeder met 100% Runder-Collageen Runder Collageen Grass-Fed Poeder met 100% Grasgevoerde Runder-Collageen

Collageen Blends:

Marine Collageen Blend van Vis-Collageen met Hyaluronzuur en Vitamine C voor de huid* Runder Collageen Blend brede werking met aanvullingen voor gewrichten* en botten* Collageen Latte Blend mix van Collageen Type l, MCT olie en Instant Koffie

mattisson.eu

Liposomal Marine Collageen Drinks Hoge opneembaarheid en geeft een boost Collagen Beauty Drink met Vis-Collageen voor huid*, haar* en nagels* Collagen Bones & Joints Drink met Vis-Collageen voor gewrichten* en botten* Collagen Immunity Drink met Vis-Collageen voor het immuunsysteem*

ABC

Vanuit een andere hoek bekeken Een ABC van aanvullende therapieën en geneeswijzen

DEEL 2

ody Stress Release Bodystress is vastgezette lichaamsspanning in de spieren, die wordt veroorzaakt door overbelasting van lichaam en/of de geest. Het gevolg van ‘bodystress’ is dat er meer druk op de zenuwbanen komt te staan. Dit kan zich uiten in een grote verscheidenheid aan klachten en problemen. Body Stress Release (BSR) is een gezondheidstechniek die ervoor is bedoeld om de stress die is vastgezet door het lichaam, weer los te laten. Hierdoor wordt het lichaam van de cliënt optimaal in staat gesteld om zichzelf te genezen en de pijn en klachten te doen verhelpen of verminderen. BSR is voor alle doelgroepen en leeftijden geschikt en tijdens de behandeling hebben cliënten hun kleding aan. Craniosacraaltherapie Craniosacraaltherapie is een subtiele behandelmethode die kan worden gebruikt om een groot aantal uiteenlopende klachten aan te pakken. Daarbij richt de therapie zich niet zozeer op de klachten en symptomen zelf, maar op de mens als geheel met diverse fysieke, emotionele en mentale lagen. Het woord cranium is Latijn voor schedel. Sacraal komt van sacrum wat staat voor heiligbeen in het Latijn. Zoals de naam van de therapie aangeeft, ligt de focus dus op het gehele craniosacrale systeem. Dus alles tussen de schedel en het heiligbeen. De behandelwijze gaat ervan uit dat alle organen, zenuwen, spieren en gewrichten door middel van bindweefsel met elkaar zijn verbonden. Klachten of aandoeningen kunnen de oorzaak zijn van spanningen of stress in dit bindweefsel. De craniosacraaltherapeut zal met behulp van verscheidene, manuele technieken trachten ontspanning te krijgen in het craniosacrale systeem en het bindweefsel van de patiënt. Dit zorgt ervoor dat de patiënt ook gemakkelijker zijn zelfgenezende vermogen op gang kan zetten en sneller kan herstellen. De therapie is geschikt voor alle leeftijdscategorieën.

Euritmietherapie Euritmietherapie is een antroposofische bewegingstherapie met als doel het genezingsproces van de cliënt te verbeteren en te ondersteunen. Om dit te bewerkstelligen wordt er tijdens de therapie gebruik gemaakt van ritmische, vloeiende bewegingen, (taal) klanken en soms muziek. Het mooie van de therapie is dat deze na de juiste begeleiding ook thuis (door de patiënt zelf ) kan worden beoefend. De therapie kan worden toegepast bij een grote verscheidenheid aan lichamelijke en psychische klachten, maar ook bij gedrags- en ontwikkelingsproblemen. De tarieven van euritmietherapie verschillen per therapeut. Haptotherapie Haptotherapie is een persoonsgerichte therapie met als speerpunten het voelen en ervaren. Het is de toegepaste vorm van haptonomie. Gevoelens, gedachten en gebeurtenissen zijn soms niet in harmonie met de manier van leven. Ook kunnen bepaalde gevoelens en gedachten juist zijn weggestopt of genegeerd worden. Hierdoor kunnen er lichamelijke en geestelijke klachten ontstaan. Haptotherapie is ervoor bedoeld om meer bewustheid te brengen in gevoelens en ervaringen. Dit kan de cliënt in staat stellen om (onverwerkte) emoties een plek te geven en meer vertrouwen te krijgen in keuzes en gevoelens. Door de therapie kan ervoor zorgen dat een cliënt zich prettiger, sterker en energieker voelt. Hoewel iedere haptotherapeut zijn eigen werkwijze heeft, maakt hij of zij vaak gebruik van gesprekken en lichamelijke oefeningen gericht op voelen en ervaren. In de aanraking op de behandelbank kun de therapeut voelen waar de spanning zit in het lijf. In veel gevallen kan haptotherapie worden gecombineerd met andere therapieën. Het is dan wel belangrijk dat beide therapeuten hiervan weten. Bron: www.zorgwijzer.nl en www.nwp-natuurgeneeskunde.nl

TCC Magazine | 63

Over echte liefde Interview met Ank van der Meer De ontmoeting met Ank verloopt met hulp van beeldbellen. Als de techniek meewerkt, kun je elkaar zien. Elkaar of de ander zien blijkt ook het onderwerp van gesprek. Ank zit midden in een verbouwing van hun nieuwe huis met ook een nieuwe praktijkruimte. ‘Wat verwaarloosd was in dit huis, zijn we aan het vernieuwen.’ Het interview begint met de vraag of Over echte liefde een goede titel is voor dit interview. De aanleiding van de vraag is een gedicht op haar website: Laten we het hebben over liefde! Over echte liefde, liefde die steeds maar doorgroeit, liefde die de drijfveer is van alles en die de mens wijs maakt. Over echte liefde sluit aan bij haar huwelijk met Harm in augustus 2020. Ank vertelt: ‘Het bijzondere is dat ik bij Harm ontdekte dat ik mijn vrijheid niet hoefde te verdedigen. Het beeld dat ik mijn vrijheid moest verdedigen, bleek niet waar te zijn. Heel fijn. En ik zie dat de kracht van onze relatie is, dat onze innerlijke kindjes goed met elkaar over weg kunnen. Harm kan veel voelen en aanvoelen. Hij is hierdoor ook mijn sparringpartner voor mijn werk in mijn praktijk: hij kan goed zijn vinger op de pijnpunten leggen.’ Voor Ank geldt: alleen zijn is prima, maar samen is nog veel fijner! Je schrijft op je website: Het leven is een grote leermeester. Kun je dit toelichten? ‘In de 13 jaar tussen mijn twee huwelijken heb ik veel ervaren en geleerd over mezelf.’ En na even nagedacht te hebben, zegt Ank: ‘Vooral migraine heeft me gebracht waar ik nu ben, en in zekere zin kan ik veel dankbaarheid voelen voor dit toch wel heel pijnlijke proces. Aanvankelijk had ik eens in de twee maanden migraine, later was het wekelijks, haast dagelijks. De migraine bleek een klop op mijn deur. Na 12 jaar huwelijk begon de migraine. De migraine leverde me ontslag en had een aandeel in het beëindigen van mijn huwelijk. En na mijn scheiding heb ik nooit meer last van migraine gehad.’

64 | TCC Magazine

Ank begon als cliënt in een therapiegroep om haar migraineklachten te begrijpen en genoot van de diepgang en verbinding. Ze voelde toen: ‘Dit is wat ik wil. Ik voelde hierbij mijn eigen innerlijke kracht groeien.’ Het gaan volgen van extra opleidingen was het gevolg en dit deed Ank bij het CGL (Centrum voor Gestalttherapie en Lichaamswerk/ Centrum voor persoonlijke bewustwording en persoonlijke groei) in Noordbroek. Naast haar werk in een huisartsenpost had ze veel ruimte om haar eigen praktijk op te bouwen. In haar praktijk staan zelfontwikkeling en persoonlijke groei voorop. Ank ervaart dat ze cliënten krijgt die door dezelfde problematiek heen gaan als waar ze zelf doorheen is gegaan; hierbij kan ze de resten van haar eigen pijn ook weer doorvoelen en hierdoor groeit zelf ook weer. Het doel van je therapie is: je capaciteit tot liefhebben vergroten ‘Ik geniet ervan om persoonlijk te groeien maar ook om anderen te laten ervaren hoe mooi het is als hun hart opengaat. Jezelf blijven ontwikkelen, ontplooien, ontdekken en herinneren tot je meer en meer jezelf wordt en steeds meer je capaciteit tot liefhebben vergroot. Het gaat over loslaten, accepteren, bewust ervaren. Hierdoor wordt een mens liefdevoller.’

“Mijn innerlijk kind is voor mij een belangrijke leidraad. Als ik in een sessie het innerlijk kind vergeet, begint mijn buik te rommelen oftewel mijn innerlijk kind komt in actie.” Hoe is dit voor jou? ‘Ik ben liefdevoller geworden: ik kan anderen goed begrijpen door alles wat ik heb meegemaakt en onder ogen heb gezien. Hierdoor kan ik met

TPNET

Landschapswerk en sprookjes Naast relatietherapie biedt Ank individuele begeleiding met behulp van landschapswerk en sprookjes. Over wandelen en landschapswerk ‘Het bos met een landgoed is vlakbij. Tijdens een wandeling kiezen mensen meestal eerst voor het pad langs het landgoed; dat is veilig en overzichtelijk. Dit pad blijkt nodig voor het bijpraten, het is een eerste stap naar diepere lagen. Na het landgoed gaan we dan het bos in, waar diepere lagen aan de orde komen. En in wat mijn cliënt op een bepaald moment ervaart en deelt, zie ik op zo’n moment ook in het landschap weerspiegeld, het roept mij! Van tevoren benoem ik het zo: Wees maar dankbaar voor wat het landschap geeft. Het gaat hier over de onbewuste delen waar je zo weer mee in contact komt.’ Tekenen en sprookjes ‘Bij het werken met een sprookje gaat het om de tekening die gemaakt is, waar we (mijn cliënt en ik) dan samen in zakken om dan verschillende lagen ontdekken. Dit is ook voor mij altijd weer een verrassing. Het is steeds weer nieuw. Ik weet soms ook niet hoe het verder moet – dan is het belangrijk om stil te worden en mijn ingevingen te volgen.’

iemand meereizen. Mensen zeggen vaak dat ze zich begrepen voelen. Ik ben minder gaan oordelen. Bij mij komen ook oordelen langs en daar kijk ik kritisch na. Vandaar minder oordelen. Ik blijf ook zelf een mens in ontwikkeling. Mijn eigen verhaal is een illustratie. Ik stel me kwetsbaar op, waardoor de cliënt dit ook beter durft. Ik heb veel gewerkt aan en met mijn innerlijk kind. Mijn innerlijk kind is voor mij een belangrijke leidraad. Als ik in een sessie het innerlijk kind vergeet, begint mijn buik te rommelen oftewel mijn innerlijk kind komt in actie. Voor mij het teken om aandacht aan het innerlijk kind van mijn cliënt te geven.’

Wil je nog wat kwijt? Het is vanuit haar ervaring vooral ‘Blijf dicht bij jezelf en laat je niet gek maken.’ Ze zegt dat ze geen bijzondere boodschap heeft. En dan gaat het nog een keer over echte liefde. ‘Mijn ervaring is dat verbinding met jezelf als eerste belangrijk is, voordat je je kunt verbinden met een ander. Zo heb ik ooit een trouwring voor mezelf gekocht. Door de goede verbinding met mezelf durfde ik het huwelijk met Harm aan. En in het NU: Ik doe betekenisvol werk en dat geeft zin aan mijn leven en mijn ziel!’ Contactinformatie Ank van der Meer Bel: 06 521 21 515 www.relatietherapieleeuwarden.nl

TRANSPERSOONLIJK.NET, NETWERK VOOR ZORGPROFESSIONALS Transpersoonlijk.net (TPnet) is hét netwerk voor de coach, counselor & therapeut Balans in Beweging - Ontspannen in lichaam en geest met de Trager ApproachZondag 26 september, 10 -17 uur in Zwolle. Info: www.transpersoonlijk.net Leden krijgen een webpagina en korting. Zie: https://transpersoonlijk.net/info-lidmaatschap/

TCC Magazine | 65

Colofon

Ontvang jij het blad

Hoofdredactie Sacha van den Ende E-mail: sacha@inspiredcommunications.nl

Nutrient & Supplement

Bladmanagement en redactionele bewerking Maartje Albert en Ria Teeuw E-mail: maartje@inspiredcommunications.nl Eindredactie Marianne Smits en Charlotte Simons Redactieadres Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: redactie@inspiredcommunications.nl

al bij je thuis?

Uitgever Inspired Publishing Contactpersoon: Sacha van den Ende Hoofdstraat 21 6994 AC De Steeg Telefoon: 06 23 63 38 65 E-mail: info@inspiredcommunications.nl

KOSTELOOS ABONNEMENT

JAARGANG 1 • EDITIE 1 • 2021

NIEUW!

Vormgeving Eefje Kleijweg | Grafisch Ontwerp | www.eefjekleijweg.nl

VAKINFORMATIE VOOR GEZONDHEIDSPROFESSIONALS OVER HOOGWAARDIGE VOEDINGSSUPPLEMENTEN EN ORTHOMOLECULAIRE PREPARATEN

Druk Damen Drukkers

QUERCETINE-PS

Lezersservice Met verbeterde biologische beschikbaarheid TCC Magazine verschijnt zes keer per jaar. Het wordt toegezonden aan-technologie door Phytosome bevat Quercefit alle register- en aspirantleden van de beroepsorganisatie NFG, ALIP,, een combinatie van quercetine uit honingboom en fosfatidylcholine biologische beschikbaarheid 10-20 keer groter door de leden van TPnet, NKS en Rosegarden en aan studenten van diverse Phytosome -technologie toonaangevende opleiders. ®

Quercetine is een van de belangrijkste en best onder-

opname en biologische beschikbaarheid heeft dan

zochte bioflavonoïden. Het komt van nature voor in

pure quercetine.

diverse voedingsmiddelen, waaronder appels, bessen, koolsoorten en uien. Net als andere bioflavonoïden

Abonnementen Jaarabonnementen per zes nummers: € 39,95. De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. U ontvangt hiervoor een factuur. Nieuwe abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan. Opzegging dient schriftelijk, ten minste 2 maanden voor afloop van de abonnementsperiode te worden ingediend bij de uitgever.

staat quercetine erom bekend dat het zeer slecht opgenomen wordt in het lichaam vanwege de lage oplosbaarheid in water (en dus in waterige spijsverteringssappen). Uit onderzoek blijkt dat quercetine in een homogeen mengsel met fosfatidylcholine (in zogenaamde fytosomale vorm) een tot wel 20 keer betere

Productadvertentie Quercetine-PS.indd 1 N&S-Cover-1-2021.indd 3

Quercetine-PS van Vitals bevat quercetine uit natuurlijke bron (honingboom, Sophora japonica). De opname en biologische beschikbaarheid van quercetine in Quercetine-PS is sterk verbeterd door toepassing van de gepatenteerde Phytosome®-technologie van de Italiaanse producent Indena. Lees meer over QuercetinePS op Vitals.nl of bel 075-6476050.

Vitamine- en mineralentekorten Jan Blaauw

DOSSIER

SAMe

Cellulaire vitaliteit Robert van Esch

De informatie in dit magazine is uitsluitend bedoeld voor medische beroepsbeoefenaars

ELKE DAG BETER

WWW.VITALS.NL

7/27/20 2:00 PM

28-01-2021 11:33

Adreswijzigingen Adreswijzigingen graag zo spoedig mogelijk schriftelijk indienen bij de uitgever per post of per e-mail: abonnement@inspiredcommunications.nl Disclaimer De informatie in dit blad is uitermate zorgvuldig opgesteld en gecontroleerd. De uitgever is evenwel niet aansprakelijk voor de inhoud van ingestuurde c.q. aangeboden artikelen, product-informatie en voor eventuele schade als gevolg van vermeende (medische) adviezen, onverhoopte onjuistheden en/of onvolledigheden. De uitgever draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van advertenties. Informatie over gebruikte bronnen kan opgevraagd worden bij de redactie. ©Copyright Niets uit deze uitgave mag worden over- genomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Inspired Publishing. Alle rechten voorbehouden.

66 | TCC Magazine

Stuur een mail met je gegevens naar redactie@inspiredcommunications.nl en krijg het magazine kosteloos toegestuurd. Nutriënt & Supplement is een magazine voor zorgprofessionals met affiniteit voor gezonde voeding en voedingssupplementen ter bevordering van het welzijn van de cliënt.

NIEUW!

Stress Support met Metafolin®, Lactium® en L-theanine & Slaap Support met valeriaan en citroenmelisse

Ondersteuning bĳ stress-situaties1, geestelĳke inspanning2 en nachtrust3?

Ervaart uw cliënt een stress-situatie of drukte, bijvoorbeeld op werk, door een intensief gezinsleven of geestelijke of lichamelijke inspanning? Ter aanvulling op de gezonde voeding kunnen diverse nutriënten ondersteunen bij stress-situaties, bijdragen aan de geestelijke veerkracht en de nachtrust ondersteunen. Orthica biedt verschillende producten voor de persoonlijke behoefte van uw cliënt.

Stress Support

Magnesium Plus

Foliumzuur draagt bij aan de weerstand tegen stress en hersenen zenuwfuncties betrokken bij concentratie. Stress Support4 met 100 mcg foliumzuur (calcium L-methylfolaat als Metafolin®) kunt u voortaan adviseren. Ook bevat het 150 mg Lactium® (melkeiwithydrolysaat uit caseïne) en 50 mg L-theanine per dagdosering.

Magnesium helpt bij vermoeidheid, is goed voor de gemoedstoestand en de geestelijke veerkracht. Het ayurvedische kruid ashwagandha draagt bij aan geestelijke ontspanning en ondersteunt bij stress-situaties*. Magnesium Plus bevat 75 mg elementair magnesium als organisch gebonden, goed verdraagbaar magnesium (glycerofosfaat), dus ook geschikt bij zwakke spijsvertering. En met 75 mg ashwagandha-extract gestandaardiseerd op 2,5% withanoliden.

Stress B-Complex Ter optimalisatie van de voedingsstatus en energie, bij lichamelijke en geestelijke inspanning en vermoeidheid kan Stress B-Complex worden ingezet. Het bevat alle 8 B-vitaminen met verwante stoffen (PABA, choline, inositol) en vitamine C. B-vitaminen zoals B6 zijn van belang voor het zenuwstelsel. Daarnaast helpen vitamine B1, B2, B3, B5, B8 en B12 voor het vrijmaken van energie uit de voeding.

Stress B-Complex Forte Kan uw cliënt wel een extraatje gebruiken? Stress B-complex Forte is aangevuld met choline, kalium, valeriaan en 500 mg vitamine C als extra. Choline ondersteunt de reinigende werking van de lever. En vitamine C draagt bij aan een heldere geest.

Slaap Support Valeriaan ondersteunt de nachtrust, helpt bij het bevorderen van de slaapbereidheid en helpt om lekker te slapen*. Citroenmelisse is een natuurlijke rustgever en helpt te ontspannen*. Slaap Support4 heeft daarom 400 mg valeriaanextract gestandaardiseerd op 0,8% valereenzuren en 160 mg citroenmelisse-extract met 5% rozemarijnzuur. Daarnaast bevat het ook melatonine en actief vitamine B6 en B12.

Bestel of download op orthica.nl/professional adviesmateriaal zoals de advieskaart bij stress-situaties ter ondersteuning van uw advies.

Foliumzuur, vitamine B5 Vitamine B1, B3, B5, B6, B8, B11, B12, C, magnesium, ashwagandha* Valeriaan* 4 Dit product is op aanvraag verkrijgbaar bij uw Orthica productspecialist of de klantenservice van Orthica *Gezondheidsclaims in afwachting van Europese toelating 1 2 3

Zorg voor jezelf

ELEKTROLYTEN Het belang van een goede vocht- en elektrolytenbalans voor sporters Elektrolyten zijn in een vloeistof opgeloste mineralen in ionische vorm (dat wil zeggen niet in verbinding met andere elementen, maar als losse elektrisch geladen deeltjes). Keukenzout (natriumchloride) bijvoorbeeld wordt als het oplost in water opgesplitst in de ionen Na+ (positief geladen natrium) en Cl- (negatief geladen chloride). Op deze manier komen mineralen ook in ons lichaam voor, opgelost in intra- en extracellulaire vloeistoffen zoals bloedplasma, en spelen ze een rol bij diverse processen. Voorbeelden van belangrijke elektrolyten zijn natrium, kalium, magnesium en chloride. Wanneer iemand veel zweet, gaat veel natrium verloren en in mindere mate ook andere elektrolyten, omdat deze mee naar buiten komen met het transpiratievocht.

Het lichaam verliest vooral natrium (en chloride) via

om is het van belang om eveneens extra natrium in

zweet omdat natrium zich vooral extracellulair (zoals

te nemen bij het sporten, om het verloren natrium

in de bloedbaan) bevindt en kalium en magnesium

aan te vullen. Beter is nog om ook chloride en kleine

met name intracellulair. Het is belangrijk voor het

hoeveelheden kalium en magnesium aan te vullen.

lichaam om zowel de juiste vochtbalans als de elektrolytenbalans te handhaven. Als een sporter uit-

Elete™ Sportmineralen levert een natuurlijke aan-

sluitend water drinkt om te compenseren voor het

vulling van elektrolyten, zonder suikers, zoetstof-

vochtverlies, maar hierbij geen natrium aanvult, dan

fen en calorieën. Het is afkomstig uit het Great

zal het bloed ‘verdund’ raken en de relatieve concen-

Salt Lake in Utah, Verenigde Staten. Lees meer op

tratie van natriumionen afnemen. Dit kan gevolgen

Vitals.nl of bel 075-6476050.

hebben voor de normale fysiologische functie. Daar-

ELKE DAG BETER

TCC Magazine editie 3 - 2021

Articles inside

COLOFON

VANUIT EEN ANDERE HOEK BEKEKEN

OVER ECHTE LIEFDE

ADVERTORIAL

NIEUWS

DE MOESTUIN

DE ENE BORE-OUT IS DE ANDERE NIET

MEER BALANS TUSSEN INDIVIDUALITEIT EN VERBINDING

COLUMN ROSEGARDEN

OBESITAS ALS RISICOFACTOR VOOR ERNSTIGE COVID-19 EN COMPLICATIES: EEN REVIEW

VOER VOOR COACHES

IN DE BOEKENKAST

LABYRINTHOSS ROUWKWARTET

BIJ HELDERE HEMEL

SAMEN DE WERELD MOOIER MAKEN

COLUMN

BEN JIJ GOED VERZEKERD?

VOORWOORD

INTERVIEW MET

DE WTZA NFG

NIEUWS