Kontakt językowy
Z
a twórcę teorii kontaktów językowych uważany jest Uriel Weinreich. W książce Languages in Contact, New York (wyd. I, New York 1953) wprowadził on nowatorskie metodologicznie podejście do badań kontaktów językowych174. Autor ten uważa, że kontakt językowy zachodzi wtedy, kiedy dwa lub kilka języków używane są na przemian przez tę samą osobę175. Szczegółowo przedstawia mechanizm kontaktu językowego, odbywającego się w procesie przemiennego używania języków, gdy głównym wykonawcą kontaktu jest osoba, indywiduum. Problematykę kontaktów językowych U. Weinreich sprowadza do następujących kręgów tematycznych: 1) interferencja, jako odstępstwo od normy w mowie bilingwalnej osoby pod wpływem kontaktu językowego; 2) zjawisko bilingwizmu; 3) tło socjokulturowe kontaktów językowych. W Polsce176, a także na Ukrainie analiza teorii kontaktów językowych doczekała się wielu obszernych opracowań naukowych. Termin kontakt językowy bywa też interpretowany różnie. Na przykład Olga Achmanowa twierdzi, że kontakt językowy to: stykanie się języków na skutek szczególnych warunków geograficznych, historycznych i socjalnych, prowadzących do konieczności komunikacji językowej zespo-
174 Problematyka kontaktów językowych w literaturze amerykańskiej była przedmiotem szczególnej uwagi, por.: Geerts Guido, Research on Langue Contact, [w:] Sociolinguistics. An International Handbook of the science of Language and Society, red. U. Amman, N. Dittmar, K. Mattheier, Berlin-New York 1987, s. 598-606; Oksaar Els, The History of Contact Linguistics as a Discipline, [w:] Contact Linguistics, red. Goebl Hans, Nelde P.H., Starý Zdenek, Wölck Wolfgang, Berlin-New York 1997, s. 1-11. 175 Weinreich Uriel, Languages in Contact, New York 1953; korzystałam z wersji tłumaczonej na język rosyjski: Вайнрайх Уриэль, Языковые контакты, Киев 1979. 176 W teorii kontaktów językowych pożyteczna okazać się może metoda arealna, por.: Wolnicz-Pawłowska Ewa, O pewnym sposobie mapowania kontaktów językowych na podstawie dawnych tekstów folklorystycznych, [w:] Język i kultura na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim, Lublin 2001, s. 181-193.
115
