Polityka językowa
Polityka językowa
P
olityka językowa od wielu lat jest problemem będącym przedmiotem dyskusji i badań naukowych w Unii Europejskiej. Wybitny niemiecki socjolog języka Ulrich Ammon zwraca uwagę, że: „Polityka językowa UE musi tak zrównoważyć złożoną mieszaninę narodowych i regionalnych języków urzędowych i potocznych, a także języków migracyjnych i mniejszościowych, by nie zagrażać stabilności wspólnoty, lecz ją wspierać”60. W skład Unii Europejskiej wchodzi 27 państw, mieszkańcy większości z nich posługują się jednym państwowym językiem urzędowym. Takie państwa jak, Belgia, Finlandia, Irlandia mają dwa języki urzędowe. Języki państwowe Unii Europejskiej związane są ze społeczeństwami, tj. z użytkownikami tych języków. Niektóre języki urzędowe mają szeroki zasięg w innych państwach członkowskich, np.: język niemiecki czy angielski. Dany język w różnych społeczeństwach może mieć różny status, np.: język niemiecki w Austrii jest językiem państwowym, w południowym Tyrolu jest językiem regionalnym, we Francji zaś – językiem mniejszości narodowej. „UE podkreśla w niemal wszystkich komunikatach dotyczących polityki językowej wysoką wartość zachowania wielojęzykowości61. Uświadamianiu tej wartości służył także w 2001 roku Europejski Rok Języków, do obchodzenia którego wezwała UE wraz z Radą Europy. Także w tym przypadku języki autochtoniczne znalazły się na pierwszym planie, chociaż wiele allochtonicznych języków jest bardziej zagrożonych. Najbardziej zagrożone są języki mniejszości narodowych”62. W wyniku historii i różnorodności językowej w państwach europejskich, w niektórych krajach istnieje dwujęzyczność państwowa, a użytkownicy należący do mniejszości narodowych czy etnicznych posługują się, a i często uczą się również języka własnej mniejszości. Była to niezbędna i najważniejsza inicjatywa, wprowadzona w Unii Europejskiej poprzez uchwalenie przez nią i Radę Europy „Euro60 Ammon Ulrich, Czy mówią państwo po europejsku? [w:] Raport o kulturze: Postęp Europa, Warszawa 2007, Rocznik 1/2007, s. 178-184. 61 Termin użyty przez tłumacza w miejsce „wielojęzyczności”. O wielojęzyczności mowa będzie w kolejnym temacie. 62 Ammon U., op. cit., s. 180.
39
