HODOWLA Co wpływa
na płodność krów
–
konferencja firmy
Agrolok
Od talerza do zacielenia
w Ciechanowcu
||
Prof. dr. Hab. Jan Twardoń podczas wystąpienia wymienił trzy czynniki
wpływające na rozród stada. Pierwszy to rasa. Drugi to współpraca właściciela z lekarzem weterynarii i zootechnikiem. Ostatni i najważniejszy to żywienie w odpowiedniej fazie produkcji i utrzymanie.
Na obniżenie płodności u krów wpływa złe utrzymanie, dobrostan i żywienie. Nieumiejętne dostarczenie odpowiednich składników w należnych ilościach daje negatywne konsekwencje. Nie tak groźna jest wysoka wydajność mleczna. Przypominamy państwu temat poruszany na konferencji, która odbyła się 9 września w Ciechanowcu. Zorganizowała ją firma Agrolok. Relację ze spotkania zamieściliśmy we wrześniowym Podlaskim Agro, teraz wracamy szczerzej do wystąpienia prof. dr. hab. Jana Twardonia, który mówił o wpływie żywienia na rozród krów mlecznych. Rozród jest zjawiskiem o podstawowym znaczeniu dla utrzymania gatunku. W odniesieniu do zwierząt gospodarskich, ma ponadto znaczenie ekonomiczne. Wymaga to, aby do reprodukcji kwalifikowano zwierzęta nie tylko płodne i plenne. Potrzebne są te o genotypie gwarantującym zdolność do przekazywania na potomstwo cech użytkowych, takich jak m.in. wysoka wydajność mleczna, mięsna. Płodność i plenność zależne są od szeregu czynników: wewnętrznych (endogennych) i zewnętrznych (egzogennych). Zasadniczym elementem warunkującym płodność i plenność są czynniki dziedziczne. Na nie dopiero modyfikująco wpływają czynniki środowiskowe. O podniesieniu wartości gospodarczo-produkcyjnej zwierząt decyduje dobór osobników. Odznaczać się one powinne dużymi zdolnościami przekazywania potomstwu cech wysokiej produkcyjności, płodności i plenności, oporności na niekorzystne warunki środowiska oraz właściwe żywienie. Stwierdzono, że zaburzenia płodności uwarunkowane są genetycznie tylko w ok. 10% 12
przypadków, natomiast w 90% zależą od licznych czynników środowiska. W intensywnie prowadzonej hodowli krów mlecznych, największym zagrożeniem dla osiągnięcia dobrych efektów ekonomicznych, są schorzenia układu rozrodczego oraz gruczołu mlekowego tych zwierząt. Istnieje przekonanie, że wysoka wydajność mleczna krów, ujemnie wpływa na ich zdrowie i płodność. W ciągu ostatnich kilkunastu lat wydajność krów mlecznych w Polsce wzrosła kilkakrotnie. I dalej rośnie. Możliwości wydajności tych zwierząt nie są jeszcze w pełni wykorzystane. Głównym czynnikiem hamującym jest trudność w sprostaniu ich potrzebom żywieniowym. Ujawnia się to w niepłodności i chorobach wymion. Obniżona płodność spowodowana jest głównie zaburzeniami okresu poporodowego. Częstotliwość przypadłości zwiększa się wraz ze wzrostem wydajności mlecznej. Zwierzęta w coraz mniejszym stopniu są w stanie sprostać stawianym im wymogom. Natomiast spadek odporności organizmu oraz przeciążenia metaboliczne prowadzą do stanów chorobowych. Procentowy udział krów, które ze względu na niepłodność muszą być corocznie eliminowane, ze stada, jest wysoki. Może on wynosić nawet 25-30% stada. Powoduje to zmniejszenie średniego wieku krów w stadzie. Do tego dochodzi nie wykorzystanie w zadowalającej ilości ich genetycznego potencjału wysokiej wydajności.
Przebieg okresu okołoporodowego ma decydujący wpływ na płodność zwierząt. Zaburzenia w okresie przedporodowym i poporodowym, jak również w czasie porodu prowadzą do czasowej lub trwałej bezpłodności. A także do eliminacji krów ze stada, a tym samym do obniżenia wskaźników płodności. Okres poporodowy charakteryzuje się morfologicznym i czynnościowym powrotem narządu rodnego do stanu przed ciążowego. W tym czasie ma miejsce szereg skomplikowanych procesów i zjawisk regulowanych przez układ hormonalny, nerwowy i immunologiczny. Najważniejszymi z nich jest inwolucja macicy oraz poporodowa aktywność jajników. Wypadkową ich fizjologicznego przebiegu jest prawidłowa płodność krów, przejawiająca się ich zacieleniem w okresie do 90 dni od porodu. Na przebieg okresu okołoporodowego wywiera wpływ wiele czynników. Są nimi: żywienie, utrzymanie i pielęgnacja, przebieg porodu, infekcje bakteryjne, wydajność mleczna, zaburzenia metaboliczne, wiek zwierząt, sezon wycielenia oraz tzw. czynniki organizacyjne. Do najczęściej występujących zaburzeń w okresie okołoporodowym należy zaliczyć: porażenia i zalegania, ciężkie porody, zatrzymanie łożyska, opóźniona inwolucja macicy, metritis, zapalenie błony śluzowej macicy, C.D. NA STR. 14
PODLASKIE AGRO
