Magazyn FOLK24 1/2017 (8) by A-Press

MAGAZYN Nr 1/2017 (8) marzec-maj ISSN 2353-1142 www.folk24.pl www.folk24.org Bezpłatny

JA JESTEM TYM WIRUSEM Rozmowa z Darkiem Sojką z Carrantuohill

FOLKOWE PŁYTY WSZECHCZASÓW Podsumowanie sondy wśród dziennikarzy

WYDAŁO SIĘ Spis wydawnictw z 2016 r.

TAKIE FAJNE CHŁOPAKI Banana Boat – marzenia są dla odważnych FELIETONY

R. Chojnacki, T. Konador, W. Ossowski, M. Świątek, R. Zieliński 2/2014 (3) Magazyn FOLK24

W FOLKOWYM NA POCZĄTEK TONIE

FOLKOWY TOP WSZECHCZASÓW Wiosna to czas m.in. różnych plebiscytów i konkursów płytowych. Znamy już laureatów Folkowego Fonogramu Roku za 2016 rok, w konkursie Polskiego Radia. Pierwszą nagrodę otrzymała płyta projektu „Żywizna” Raphaela Rogińskiego i Genowefy Lenarcik, drugie miejsce ma piękny „Duch gór” Trebuniów-Tutków i Gruzinów z Urmuli, a trzecie ex aequo „The Voice of suka” Marii Pomianowskiej z zespołem oraz „Umówmy się na dziś” Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej. Lista finalistów tego konkursu trochę nas w redakcji zaskoczyła brakiem na niej – genialnej naszym zdaniem – płyty „Mody i kody” Orkiestry św. Mikołaja. Ucieszyła za to obecność „Crowded Head” grupy Shannon.

MAGAZYN Nr 1/2017 (8) marzec-maj ISSN 2353-1142 www.folk24.pl www.folk24.org Bezpłatny

JA JESTEM TYM WIRUSEM Rozmowa z Darkiem Sojką z Carrantuohill

FOLKOWE PŁYTY WSZECHCZASÓW Podsumowanie sondy wśród dziennikarzy

WYDAŁO SIĘ Spis wydawnictw z 2016 r.

TAKIE FAJNE CHŁOPAKI Banana Boat – marzenia są dla odważnych FELIETONY

R. Chojnacki, T. Konador, W. Ossowski, M. Świątek, R. Zieliński

Z kolei w dziesiątce finalistów Gęśli więcej moich typów, zobaczymy jaki będzie wynik finalny. Także konkurs na okładkę budzi od kilku lat moje zainteresowanie, a w tym roku zwłaszcza, bo znalazło się w nim cudo prawdziwe - przepiękna okładka płyty „Biotop” grupy Karpaty Magiczne. Cacuszko.

2/2014 (3) Magazyn FOLK24

MAGAZYN FOLK24 Nr 1/2017 (8) Wydawca: Fundacja Folk24 Adres redakcji:

Oczywiście, z werdyktami, zwłaszcza w takich „zawodach”, trudno dyskutować, bo jak tu tak naprawdę porównywać muzykę? Każdy ma swoje, mniej lub bardziej subiektywne racje, swoje doświadczenia i swoje punkty odniesienia. Każdy taki konkurs, plebiscyt, należy traktować raczej jako pewne sygnały, wskazówki, niż wyrocznię.

41-902 Bytom, ul. A. Józefczaka 49 tel. 32 722 03 07

W tym numerze naturalnym stało się, że po liście festiwali (nr 6), wykonawców (nr 7), przyszedł czas na wydawnictwa i to im głównie poświęciliśmy pierwsze, tegoroczne wydanie Magazynu FOLK24. Znajdziecie więc tu nie tylko listę 70 tytułów płyt wydanych w 2016 r. (skupiliśmy się tylko na etno i folku), czy felietony naszych autorów o ich płytach kultowych (piękna historia Rafała Zielińskiego czy trafne refleksje Wojtka Ossowskiego). W tym wydaniu mamy dla Was jeszcze coś! Postanowiliśmy namówić Was na wspólne stworzenie listy najważniejszych płyt polskiej sceny etno-folkowej. Takiej „lektury obowiązkowej”. A może uda nam się, wzorem Trójkowego Topu Wszechczasów, stworzyć nasz, Folkowy Top CD Wszechczasów? W numerze znajdziecie już taką wstępną listę, stworzoną na podstawie sondy, zrobionej kilka lat temu wśród dziennikarzy zajmujących się muzyką folkową. Znajdziecie tam 150 tytułów. Liczymy, że z Waszą pomocą tę listę przynajmniej podwoimy. Żartowałem. Oczywiście nie chodzi o ilość, chodzi o jakość. I dobrą zabawę. Zapraszam.

Skład dtp: Marcin Łęczycki – MUZO

A poza tym w numerze honorujemy dwie ważne dla sceny folkowej kapele. O, obchodzącym w tym roku 30-lecie działalności, zespole Carrantuohill opowiada nam Darek Sojka. Z kolei o dwudziestolatkach – Banana Boat – niezwykłym zespole sceny t.zw. „szantowej” opowiadam ja. Co, poza kreatywnością, sukcesami w swoich nurtach łączy te dwie grupy? To, iż od początku działają w niezmienionym składzie. Nie każdemu dane.

mail: redakcja@folk24.pl Redaktor naczelny: Kamil Piotrowski Projekt: Robert Derda Redaguje zespół: Ewelina Grygier, Monika Samsel-Chojnacka, Anna Wilczyńska, Rafał Chojnacki, Tomasz Drozdek, Tadeusz Konador, Wojciech Małota, Wojciech Ossowski, Maciej Świątek, Witt Wilczyński, Rafał „Zielak” Zieliński Współpraca: Adam Labus, Patryk Pesta Na okładce: Carrantuohill, zdj. materiały press Numer zamknięto: 20.04.2017 Nakład: 5000 egz. Dystrybucja i reklama: Agencja INVINI tel: 32 722 03 07 | mail: biuro@invini.pl

ZAPRASZAMY NA WWW.FOLK24.pl

Na koniec witam w zespole Rafała Zielińskiego, mam nadzieję, że na dłużej. Kamil Piotrowski Redaktor naczelny Bytom, 3 maja 2017

1/2017 (8) Magazyn FOLK24

SPIS TREŚCI

WIEŚCI

SONDA

6 Newsy, zapowiedzi, ogłoszenia

SONDA

KAPELA ZE WSI WARSZAWA Wiosna ludu (2002)

W FOLKOWYM TONIE

9 pkt

Przełomowa płyta w dorobku zespołu, który stał się jednym z najlepszych polskich towarów eksportowych. Nic dodać, nic ująć. Rafał Chojnacki (folkowa.art.pl)

3 pkt

Lista Rafała:

8 Moja płyta roku

HIGHER HEIGHTS

Twinkle Inna Polish Stylee (1992)

WYWIAD

Jeśli robić mieszankę kulturową, to tylko tak, jak zrobili to mistrzowie z Jamajki z mistrzami z Białego Dunajca. Te 20 lat temu przedsięwzięcie ryzykowne, to mogła być spektakularna klęska. Wyszło genialnie - aż ciężko uwierzyć, że muzyka góralska tak doskonale może współgrać z reggae. Darek Anaszko (etno.serpent.pl)

7 pkt

9 Ja jestem tym wirusem

Lista Darka:

KWARTET JORGI

Kwartet Jorgi (1986)

(…) podwaliny pod rozwój polskiej sceny folkowej lat 90, całkiem nowy dla mnie, muzyczny świat. Piotr Piegat (Muzyczne Podróże)

6 pkt

SONDA

Lista Piotra:

PSIO CREW

15 Folkowe płyty wszechczasów?

Szumi Jawor Soundsystem (2007) 5 pkt

Najbardziej udana jak do tej pory fuzja futurystycznych brzmień i muzyki źródeł. Do dziś brzmiąca świeżo i porywająco. Jakub Winerowicz (Czytelnik)

5 pkt

Zaskoczenie. Przyjemne. Płyta, która przekonała mnie, że nowoczesność z tradycją może dobrze zabrzmieć. I że nawet przy etno-folku można się świetnie bawić na dyskotece. A jak się tego słucha… Kamil Piotrowski (folk24.pl)

W FOLKOWYM TONIE

Lista Jakuba:

VILLAGE KOLLEKTIV

Motion Rootz Experimental (2006)

20 Jestem z Ashtabula

Lista Kamila:

WYDAWNICTWA TU

16 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

22 Recenzje z kraju

W FOLKOWYM TONIE

WYDAWNICTWA TAM 23 Recenzje z zagranicy WYDAWNICTWA 2016 26 Wydało się W FOLKOWYM TONIE 31 Najlepsi w folku WYKONAWCY TU

WYWIAD WYWIAD

MOJA PŁYTA ROKU

Rozmowa z Darkiem Sojką,Sojką, Rozmowa z Darkiem muzykiem zespołu muzykiem zespołu

Opracowanie: Rafał „Zielak” Zieliński

Carrantuohill Carrantuohill

Może jakieś podsumowanie płytowe 2016? A może twoje ulubione, polecane? - zasugerował naczelny „Magazynu Folk24”, pytając o nowy felieton. Do głowy przyszedł mi wtedy tylko jeden krążek. Zero wątpliwości w temacie „płyta roku”.

No więc mamy 1998: - Słyszałeś nowego Namysłowskiego? Ma nominację do Fryderyka - mówi Siwek. Odsłuchuję „Dances”, od razu kupuję. Odjazd! Zmieszane z jazzem tango, charleston i samba, węgierskie klimaty oraz - zaskoczenie - krakowiak, mazurek, oberek i fantastyczny „Kuyaviak Goes Funky”. Katowałem krążek tygodniami. Potem usłyszałem to na żywo, zdobyłem autografy. Do dziś to jedna z ważniejszych dla mnie płyt - pokazała, że polska muzyka ludowa może być inspiracją dla tak znamienitych postaci, jak legenda jazzowego saksofonu Zbigniew Namysłowski. Mamy 9 września 2016 roku, czyli... 77. urodziny Namysłowskiego. Premierę ma płyta „Polish Jazz - Yes!” jego kwintetu. Utwory częściowo poznałem na koncertach i w sieci, ale słuchając krążka czuję dreszcz: wróciły wspomnienia sprzed kilkunastu lat, gdy maltretowałem „Chrząszcz Brzmi w Krakowie”, „Mazurka Uborka”, „Taniec Dudziarza”, „Gogoszary” czy „Bop-Berka”. Bo „Polish Jazz 8

Yes!” to te same klimaty - to trudny, ale znakomicie zaranżowany i perfekcyjnie zagrany materiał pełen skomplikowanych rytmów i zmian tempa, różnych skal, polifonii i nieoczywistych harmonii. Ale całość brzmi lekko, przystępnie, nawet tanecznie, a niektóre numery, jak „Nie O’krzesany”, są wręcz pełne humoru. Nie brak solówek instrumentalistów, a na pierwszy plan wybijają się nawiązania do melodii z Podhala, Mazowsza czy okolic Krakowa - tytuły, jak „Jadąc Zakopianką”, „Poseł Mazur”, „Chór z gór” i „Mistrz oberka” mówią wszystko. Warto podkreślić, że to nie opracowania melodii ludowych, ale napisane od zera kompozycje Namysłowskiego, pełne inspiracji folklorem. I tak jak „Dances” nie jest to płyta stricte polska orientalnie brzmią choćby „Abra-besqua” i „Ślepa komenda”. Tak, „Polish Jazz - Yes!” to moja płyta roku. Panie Zbigniewie! Dzięki wielkie za tę wycieczkę w czasie. Bo muzyka to nie tylko nuty, to emocje, wspomnienia, obrazy. A te do mnie wróciły już przy pierwszym przesłuchaniu krążka. Każdemu życzę takich „płyt roku”. Są na płycie też pewne nie-muzyczne smaczki. Otóż za perkusją siedzi Grzegorz Grzyb, który brał udział w nagraniu „Dances”, a w kilku utworach gra basista Paweł Puszczało, muzyk mający na koncie współpracę z zespołem Shannon. Fajnie, prawda?

Rozmawiał: Rafał Zieliński | Zdjęcia: Kamil Piotrowski Rozmawiał: Rafał Zieliński | Zdjęcia: Kamil Piotrowski

Od zawsze w tymwsamym składzie, od początku wierniwierni jednejjednej muzyce i nic na siłę Od zawsze tym samym składzie, od początku muzyce i nic na- siłę tak wygląda przepis na sukces górnośląskiej formacji Carrantuohill. IkonaIkona celtyctak wygląda przepis na sukces górnośląskiej formacji Carrantuohill. celtyckiego kiego graniagrania w Polsce, obchodzi właśnie trzydziestolecie istnienia. O początkach, w Polsce, obchodzi właśnie trzydziestolecie istnienia. O początkach, wzlotach, upadkach, sukcesach, pomysłach i Celtach. wzlotach, upadkach, sukcesach, pomysłach i Celtach.

1/2017 (8) Magazyn FOLK24FOLK24 9 1/2017 (8) Magazyn

str. 8

WYDAŁO SIĘ Płyty sceny etno-folkowej A.D. 2016 Opracowanie: Anna Wilczyńska | Zdjęcia: Kamil Piotrowski

W FOLKOWYM TONIE 41 Na ludową nutę COUNTRY

Ile tak naprawdę ukazało się w minionym roku płyt, które zaliczylibyśmy do folku trudno w tym momencie powiedzieć. Nie mamy wątpliwości, że nasz spis to spis niepełny. Jednak w miarę rozstrzygania kolejnych konkursów, plebiscytów i mamy nadzieje, że z Państwa pomocą, uda nam się wkrótce tę listę wypełnić do końca. Oto, co udało nam się zebrać do momentu zamknięcia wydania.

Banda Nella Nebbia Banda Nella Nebbia radical ethno, rock Premiera: 13.05.2016 Wydawca: Unzipped Fly Records/PR 2 Banana Boat Aquareal piosenka żeglarska Premiera: 23.02.2016 Wydawca: BananaArt.pl Beltaine Live Fusion, muzyka celtycka, bretońska Premiera: 1.02.106 Wydawca: BeltArt

Anna Broda Thousand Lakes folk, muzyka tradycyjna Premiera: 4.11.2016 Wydawca: Ania Broda Production/ Polskie Radio SA PATRONAT FOLK24 Bubliczki Turbofolk muzyka bałkańska, folk/etno Premiera: 18.03.2016 Wydawca: Dobrzewiesz Nagrania

Bum Bum ORKeSTAR Niesiądz muzyka bałkańska, folk/etno Premiera: 25.06.2016 Wydawca: Own Records

Ola Bilińska Liebelid – pieśni miłosne w jidysz/ Yidish Love Songs muzyka żydowska, ambient, etno, folk Premiera: 5.05.2016 Wydawca: Żydowski Instytut Historyczny

Fifidroki Blomkul folk rock, alternatywny folk Premiera: 21.01.2016 Wydawca: Fifidroki

CBB Ensemble Doni Doni muzyka afrykańska, world music Premiera: 07.10.2016. Wydawca: CBB Ensemble

Fleciki Hej, zagrajcie muzykanty muzyka polska i bałkańska, folk Premiera: 30.06.2016 Wydawca: Fleciki Hańba Hańba punk folk Premiera: 7.02.2016 Wydawca: Antena Krzyku / Karoryfer Lecolds

Karolina Cicha, Shafqat Ali Khan Poland - Pakistan. Music Without Borders etno, world music Premiera polska: 10.06.2016 Wydawca: Wydźwięk

Helroth I, Pagan pagan, folk metal Premiera: 30.09.2016 Wydawca: Art of the Night Productions

Cronica Na tej ziemi folkmetal Premiera: 2.10.2016 Wydawca: Cronica

Jar Żywo medieval folk, folk słowiański Premiera: 14.08.2016 Wydawca: EastSide Records

CzessBand Wespół folk miejski Premiera: marzec 2016 Wydawca: Karrot Kommando

Jar i Brzezica Jarzyca mediewal folk, folk słowiański Premiera: 20.10.2016 Wydawca: EastSide Records

Dagadana Meridian 68 etno-jazz, elektronika, world music Premiera: 28.02.2016 Wydawca: Karrot Kommando

JRM Celtic Fusion - LIVE 2010-2015 muzyka celtycka Premiera: 13.11.2016 Wydawca: JRM Records

Diaboł Boruta Widziadła folkmetal Premiera: 11.11.2016 Wydawca: Pure Underground Records

Leśne Licho Pieśni Starego Lasu folk metal, folk słowiański Premiera: wrzesień 2016 Wydawca: Leśne Licho

PATRONAT FOLK24

Kapela Hanki Wójciak Znachorka etno, folk, piosenka autorska Premiera: 3.06.2016 (reedycja z 2014) Wydawca: Anna Wójciak Muzyczna Agencja

Dobroto Dobroto folk, muzyka ludowa Premiera: 11.11.2016 Wydawca: CM Records

The Bumpers LIVE folk rock, muzyka celtycka Premiera: listopad 2016 (reedycja z 2004) Wydawca: The Bumpers

26 Magazyn FOLK24 1/2016 1/2017 (6) (8)

Na starcie to były próby, małe koncerty dla znajomych. Ale to był dobry moment, był popyt na takie granie. To była zabawa i hobby, ale gdy widzisz, że zabiera ci to czas i nagle zarabiasz, to decydujesz się wszystkim walnąć i skupić na zespole. Zrezygnowałem z pracy bez żalu, bo chyba się urodziłem, by być takim lekkoduchem i zajmować się rzeczami ulotnymi, a taka jest muzyka. Postawiliśmy na nią, choć Marek prowadzi sklep, a jeden z nas ciągle chodzi - jak to się mówi - na osiem godzin do roboty. Dołączyliście perkusję. „Nowe otwarcie”? Sprawcą tego jest poniekąd Jurek Owsiak, oczywiście nieświadomie. Z Przystankiem Woodstock byliśmy związani od jego początku. Jurek nas zaprosił, ale nie było sceny folkowej tylko jedna dla wszystkich. Stwierdziliśmy, że ze skrzypkami, akordeonem, flecikami się nie obronimy. Padło, by zatrudnić jednorazowo, jednorazowo powtarzam, perkusistę. Mieliśmy dwóch na oku, Marek odebrał telefon. Zagraliśmy udany koncert i ustaliliśmy, że jak będą większe występy, to będziemy go zapraszać. Tak go zapraszaliśmy, że został. Eksperymenty z jazzem, popem - folk jest za ciasny? Kiedyś Cejrowski napisał zdanie, za które byłem strasznie wściekły. Graliśmy na Pikniku Country, był „Dzień Irlandzki” i on stwierdził, że „muzyka irlandzka na dłuższą metę jest jak borowanie zębów”. To było jakieś dwadzieścia lat temu. Strasznie mnie to denerwowało, ale dziś poniekąd przyznałbym mu rację. Dla tych, którzy siedzą w temacie, jest naturalne to okrojenie z instrumentów harmonicznych, perkusyjnych. Ale my chcemy grać tę muzykę dla wszystkich i czasami trzeba się odwrócić w stronę słuchacza i zaproponować mu muzykę irlandzką, podaną nieco inaczej. Nie komercyjnie, bo uważam, że nigdy nie zniżymy się do pewnego poziomu, ale próbujemy wypośrodkować między graniem tradycyjnym, a tym dla szerszej publiczności.

10 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

NAJLEPSI W FOLKU Nagrody Grammy – podsumowanie Tekst: Patryk Pesta | Zdjęcie: Rounder Label Group Gala wręczenia nagród Grammy to wielkie kolorowe zdjęcie Ameryki. I choć na pierwszym planie jest miejsce dla najbogatszych członków rodziny, to nikt nie zostaje pominięty. Podsumowujemy to, co wydarzyło się w murach areny Staples Center w Los Angeles. Możemy odetchnąć z ulgą, bo kolejne rozdanie nagród amerykańskiego przemysłu muzycznego za nami. Music’s Biggest Night, jak określają galę amerykańskie media, w tym przypadku trafiają w sedno. To bez wątpienia wielkie święto muzycznego biznesu, a często po prostu biznesu, jednak nigdzie indziej nie uświadczycie muzyki w tak szerokim ujęciu. Buisness is buisness. Najważniejszą statuetkę otrzymała Adele za „25”, ale tę płytę widywałem niegdyś codziennie, promowaną na dedykowanym stoisku tuż przy wejściu do supermarketu. Czy Sturgill Simpson nagrał lepszy album? Pewnie tak, ale biorąc pod uwagę skalę marki Adele to już sama nominacja jego najnowszej płyty „A Sailor’s Guide to Earth” do nagrody za najlepszy album to niemały wyczyn. Statuetka pozłacanego gramofonu koniec końców trafiła w ręce Sturgilla, nagradzając jego najnowszy krążek w kategorii Best Country Album. Odbierając nagrodę Sturgill wspomniał, że ledwie przed sześciu laty pracował na kolei w Utah, a piosenki komponował po nocach. Dopiero żona przekonała go do przeprowadzki do Nashville, gdzie spełniają się wszystkie marzenia muzyków country. Nagrodzony album jest trzecim w dorobku muzyka. Poprzedzający go „Metamodern Sounds in Country Music” był przed dwoma laty nominowany do nagrody Grammy w kategorii Best Americana Album.

Sarah Jarosz laureatka dwóch gramofonów

Kelsea Ballerini i Maren Morris nominowane do statuetki dla najlepszego nowego artysty, to kolejne reprezentantki country w ogólnej kategorii. Nagroda trafiła jednak w ręce rapera Chance the Rapper. Maren Morris udało się zdobyć nagrodę za najlepsze solowe wykonanie utworu country. Legendarny przebój „Jolene” przyniósł Dolly Parton Grammy dopiero po 44 latach od jego premiery w 1973 roku. Interpretacja utworu w stylu a cappella wraz z grupą Pentatonix pozwoliła tchnąć nowe życie w i tak nieśmiertelny klasyk. Dla 71-letniej ikony muzyki country to już ósme Grammy, wliczając przyznaną w 2011 roku nagrodę za osiągnięcia życia. 1/2017 (8) Magazyn FOLK24 31

1/2017 (8) Magazyn FOLK24 27

str. 26-30

44 Nowe brzmienie country WATS’ON

Postawiliście w pewnym momencie tylko na zespół.

W FOLKOWYM TONIE

The Cajun Spices The Cajun Spices jazz trad, swing, folk Premiera: 17.02.2016 Wydawca: The Cajun Spices

PATRONAT FOLK24

Po raz Pierwszy w naszej redakcji pokusiliśmy się o zebranie tytułów płyt szeroko rozumianej sceny folkowej wydanych w 2016 roku. Ku pamięci, do archiwum, dla naszej ciekawości i oglądu sytuacji.

37 Takie fajne chłopaki

Ja jestem tym wirusem. To był koniec, może połowa lat 80. Telewizja puszczała serial „Porwany za młodu”, muzykę zrobił Vladimir Kosma, francuski Rumun, na uilleann pipes grał Liam O’Flynn. Utkwiły mi w głowie piękne dźwięki i instrumenty, o których nikt nie miał pojęcia. Później był film „Pod wiatr” o skazańcach irlandzkich zesłanych do Australii. Tam wszystko się kręciło wokół pędzenia bimbru (śmiech), ale była znakomita muzyka w irlandzkich klimatach. „Kropką nad i” była pierwsza płyta Kwartetu Jorgi. Dostałem ją na urodziny od naszego basisty. Na jednej stronie była muzyka bałkańska, na drugiej irlandzka. Słucham i mówię: „Cholera, już to słyszałem, te irlandzko-szkockie granie. Chcę to grać”. Mimo, że zawsze ciągnęło mnie do bluesa i jazzu, a z Adamem Drewniokiem i Zbyszkiem Seydą obracaliśmy się wokół poezji, to wylądowałem w muzyce irlandzkiej. Trzeba też wrócić do takiego eksperymentu żorskiego, to szantowy skład Miondze. Tam grał na gitarze nasz Boguś Wita. On, tych dwóch moich kolegów ze szkoły średniej, potem doszedł skrzypek Maciek i perkusista Marek... No i tak się do dziś „kulamy”.

WYDAWNICTWA 2016

W FOLKOWYM TONIE

Balkan Sevdah Sevdalinki - pieśni z Bośni muzyka bałkańska, folk Premiera: 15.04.2016 Wydawca: Balkan Sevdah

Historycznie ponoć dużo. Celtowie przechodzili przez Polskę, Czechy, Austrię, Śląsk. Mówimy zawsze, że szli i gwałcili, a z gwałtów czasami powstawały dzieci, więc celtyckie geny w nas zostały (śmiech). Ale myślę, że bez względu na to, czy zaczynalibyśmy na Śląsku, w poznańskim, mazowieckim czy nad morzem, to ta muzyka byłaby tak samo odbierana. Jest niezwykle nośna. Harmonia i melodyka sprawia, że się podoba przy pierwszym zetknięciu. A dodatkowo Śląsk i folkiem, i bluesem stoi, więc to było dobre miejsce do startu. Nie chcę, by zabrzmiało to górnolotnie, ale jeśli chodzi faktycznie o muzykę irlandzką i celtycką, to wszystko robiliśmy jako pierwsi. Byliśmy lodołamaczem. Następnym już było łatwiej. I bardzo dobrze.

str. 9-14

WYDAWNICTWA 2016

PIEŚNI MORZA

Ile ma wspólnego Górny Śląsk z Irlandią?

Kto was pozarażał tą muzyką?

Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

33 Old Friends

35 Do źródeł wrażliwości

WYWIAD

JAJA JESTEM JESTEM TYM WIRUSEM TYM WIRUSEM

Wędrówka w czasie z panem Zbyszkiem

15-19

18 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

str. 31 W FOLKOWYM TONIE

WYKONAWCY TU

COUNTRY

46 Folkowe białe kruki DO ŹRÓDEŁ WRAŻLIWOŚCI „Kołysanki niedzisiejsze” Anety Strzeszewskiej

od lewej: Darek Sojka, Michał Skuza, Władek Kołodziejczyk

OLD FRIENDS

Tekst: Maciek Świątek | Zdjęcia: Robert Strzeszewski

W klimatach amerykańskiego Południa Tekst: Kamil Piotrowski | Zdjęcie: Marek „Hans” Czerepkowski

Inicjatorem powołania zespołu, który grałby muzykę z południa USA, głównie czarnego i białego bluesa, ale też folk czy Americanę, był Michał Skuza. Na co dzień pasjonat kultury Ameryki, nauczyciel języka angielskiego. Po godzinach muzyk folkowy, bard, songwriter. Pomysłem zaraził Darka Sojkę, również miłośnika czarnego bluesa. Od słowa do słowa powstał pomysł programu pod roboczą nazwą „American Travels”, który obok muzyki miał też zawierać w sobie opowieści o muzykach, tekstach, historii bluesa, folku, o istniejących naprawdę miejscach i ludziach, którzy zyskali sławę (lub niesławę) dawno temu, gdzieś na południu Stanów. Pierwsze próby zaczęły się w listopadzie 2014 roku, a premiera spektaklu „The Grass Harp”, w wykonaniu dziewięcioosobowego zespołu Blind Pumpkin Band, miała miejsce w październiku 2015 r. w katowickim klubie Old Timers Garage. Odbyły się dwa przedstawienia i... - „Nie było łatwo zebrać 9 osób z różnych światów, by kontynuować to dzieło” – tłumaczy Michał Skuza.

By dwanaście miesięcy ciężkiej pracy nie poszło na marne, Michał Skuza i Darek Sojka postanowili pociągnąć tę historię w mniejszym składzie. Dołączył jeszcze basista Władek Kołodziejczyk. Zmienili kilka utworów, przearanżowali pozostałe, dodali własne i tak powstał zespół Old Friends. Michał Skuza, folkowiec, rozmiłowany w amerykańskiej muzyce drogi oraz pieśniach śpiewających poetów, przez lata całe śpiewał dla tych, którzy kochają taką muzykę i cenią sobie delikatny akompaniament, piękne teksty i krótkie sceniczne opowieści o tamtych ludziach i tamtych czasach. Władek Kołodziejczyk to na co dzień skrzypek znanej i cenionej Orkiestry Kameralnej „AU-

Czy coś takiego jak „a a a, kotki dwa” może mieć jakieś znaczenie kulturowe? Kim jest babcia nucąca nad kołyską jakąś usypiankę? A przecież taki, pozornie nieistotny obrazek to kulturowa inicjacja, pierwszy kontakt małego człowieka z muzyką, początek wtajemniczenia w zaklęty krąg dźwięków i słów, poezję, literaturę, sztukę. To właśnie wtedy rodzi się wrażliwość, kształtują podstawy, na których zbudowane będzie całe nasze przyszłe odczuwanie i postrzeganie owoców kultury. Powstaje też coś jeszcze, pokoleniowa więź, włączenie się w tradycję, w przekaz między dawnymi, a nowymi laty. Taka właśnie świadomość legła u podstaw, zakończonego nagraniem płyty, projektu Anety Strzeszewskiej, zatytułowanego „Kołysanki niedzisiejsze”. Rodzinna sytuacja, w której spotkały się cztery pokolenia, nieznana piosenka zanucona przez babcię, stały się impulsem do szerokiej refleksji i początkiem dwuletnich poszukiwań. Nie muszę tłumaczyć, jak wielką rolę w folkowej twórczości odgrywa poszukiwanie korzeni, te swoiste podróże do źródeł czasu, tam, gdzie można odnaleźć niezmienione, oryginalne dźwięki i słowa. W tym przypadku była to podróż w głąb ludzkiej pamięci, w obszary, które nieuchronnie pokrywa zapomnienie.

Ile znamy polskich kołysanek? Te powszechnie znane można zliczyć na palcach jednej ręki. Okazało się jednak, że ta anonimowa w większej części twórczość jest znacznie większa, niż mogłoby się wydawać. W ciągu dwóch lat rozmów ze starszymi ludźmi, wizyt w domach spokojnej starości, Aneta Strzeszewska odnalazła ok. trzydziestu, w większości nieznanych i zapomnianych kołysanek. Bywało i tak, że niektóre przetrwały we fragmentach w różnych częściach kraju i całość udawało się utworzyć właśnie z tych kawałków. To dość charakterystyczne dla twórczości, która przetrwała tylko w tradycji ustnej, podobnie jak pewne różnice w tekstach, zmieniających się z upływającym czasem. Zapewne wiele z nich, gdyby nie poszukiwania Anety, odeszłoby w mroki niepamięci. Zebrany materiał był bardzo surowy, ale niezwykle bogaty, zarówno w melodie, jak i w treści. Wiele z niego wskazuje na dość odległy czas powstawania i z pewnością jest bardzo interesujące dla badaczy 1/2017 (8) Magazyn FOLK24 35

1/2017 (8) Magazyn FOLK24 33

str. 33 4

Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

str. 35

NOWE BRZMIENIE COUNTRY Mesjasz Sturgill Simpson Tekst: Maciek Świątek | Zdjęcia: LooseMusic.com Wśród pięciu płyt nominowanych do nagrody Grammy za 2016 rok, w kategorii Album of the Year - to jedna z czterech kategorii łączących wszystkie gatunki muzyczne - znalazł się album Sturgilla Simpsona „A Sailor’s Guide To Earth”. Nie przebił się przez „25” Adele, ale nominacja w towarzystwie Adele czy Beyonce pokazuje, że wartościowe produkcję z pogranicza country, folku i Americany są w artystycznym świecie zauważane i doceniane. Płyta zwyciężyła jednak w kategorii Best Country Album, zostawiając w pokonanym polu krążki wydawałoby się znacznie bardziej popularnych countrowców. Rzecz ciekawa, bo piosenki z płyty nie trafiały na listy przebojów, a sam Sturgill Simpson nie zalicza się do świetnie zarabiających gwiazd muzyki coun-

try, co więcej, mainstream patrzy na niego raczej niechętnie. Trafiłem na Sturgilla Simpsona kilka lat temu zupełnie przypadkowo, ot, kliknąłem jakiś nie najlepszej jakości film na You Tube. Nagrany w niewielkim barze filmik obejrzałem jednak do końca, a pierwszym skojarzeniem był Waylon Jennings, legendarna countrowa postać, artysta, który wraz z Tompalem Glaserem i Willie Nelsonem zaliczany jest do rewolucyjnego w latach siedemdziesiątych

44 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

str. 44

WSTĄP do KLUBU FOLK24 JEŚLI CHCESZ otrzymywać KOLEJNE wydania Magazynu FOLK24

BEZPŁATNIE przyślij nam swoje dane do wysyłki mailem na: redakcja@folk24.pl JEŚLI CHCESZ zdobyć poprzednie wydania Magazynu ZAJRZYJ na folk24.pl/sklep

Uwaga organizatorzy festiwali! Jeśli ORGANIZUJECIE FESTIWAL i CHCIELIBYŚCIE, by uwzględnić go w spisie, który pojawi się w Magazynie Folk24 nr 2/2017 prosimy o kontakt z redakcją.

redakcja@folk24.pl

Przesłanie danych jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na ich marketingowe przetwarzanie przez Fundację FOLK24 oraz Invini sp. z o.o. na potrzeby realizacji powyższych usług.

WIEŚCI

W CARRANTUOHILL BEZ ZMIAN

środków. Na razie są już fundusze na nową płytę. Zatem życzymy sto lat i bogatych mecenasów.

DWIE DEKADY DIKANDY

Nielada sukces będzie świętować w tym roku śląska grupa Carrantuohill. Od trzydziestu lat promują w Polsce kulturę i muzykę Irlandii, w praktycznie niezmiennym składzie. Darek Sojka, Bogdan Wita, Adam Drewniok, Zbyszek Seyda, Maciej Paszek, Marek Sochacki tworzą dziś jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek. W programie obchodów m.in. jubileuszowy koncert, jesienią w Rybniku oraz nowe DVD „Touch of Ireland – Storm”, nagrane z zespołem Treblers.

TRZY PŁYTY NA JUBILEUSZ Matragona jesienią tego roku obchodzić będzie jubileusz 25-lecia działalności. Oprócz uroczystego koncertu w Sanoku (możliwy też

w Warszawie), w ramach obchodów zespół planuje wydanie trzech płyt - CD z nowym materiałem, DVD retrospektywnego projektu koncertowego z najciekawszymi utworami z 25 lat oraz reedycję, odnowionego albumu „Trans Silvaticus”. Jak poinformował nas Maciej Harna - skala przedsięwzięć wydawniczych uzależniona jest od pozyskania 6

Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

W marcu, specjalną trasą koncertową, celebrowanie swojego dwudziestolecia rozpoczęła Dikanda. Wydarzeniem tej trasy był niewątpliwie pobyt na jednym z bardziej niezwykłych festiwali – Festiwalu Nomadów w Maroku.

PIĄTE OGRODY DŹWIĘKÓW Katowice już szykują się do WOMEXu, ale zanim spadnie na nie gorączka targowa, 23-24 czerwca w Mieście Muzyki UNESCO odbędzie się kolejna, piąta edycja Festiwalu Muzyki Świata „Ogrody Dźwięków”. Program poświęcony będzie muzyce Europy Środkowej i jest wynikiem kilkuletniej współpracy z festiwalem Colours of Ostrava i partnerstwa przy współorganizacji Czech Music Crossroads, czyli branżowej konferencji i showcase’u poprzedzających festiwal. Imprezę zakończy gwiazda muzyki romskiej - węgierski zespół Romengo.

POLSKA – ŚCIEŻKI TAŃCA Ukazały się płyty (CD i DVD), podsumowujące roczny polsko-szwedzki projekt. To muzyczna i filmowa opowieść o grupie muzyków z Polski i ze Szwecji, która pod wodzą Janusza Prusinowskiego spotkała się w grudniu 2015, by poszukać wspólnych źródeł. Od pierwszych sesji mu-

zycznych w Warszawie, poprzez festiwal Wszystkie Mazurki Świata, aż po szwedzkie festiwale muzyczne w Bingsjö i Korrö, gdzie odbyły się pierwsze wspólne koncerty, muzykom towarzyszyła ekipa filmowa: reżyser Tomasz

Knittel, autor zdjęć Maciej Puczyński i realizator dźwięku Michał Baczuń, która na bieżąco rejestrowała materiał, który znalazł się na obu płytach. „Polska – Ścieżki tańca” to także opowieść o polskiej i szwedzkiej mentalności, kulturowych podobieństwach i różnicach.

SHANNON Z TELEDYSKIEM

Zespół muzyki irlandzkiej Shannon z Olsztyna pracuje nad nowym teledyskiem. Do utworu „Here‘s a Health to the Company” z ich ostatniej płyty „Crowded Head”. Teledysk będzie w pełni animowany, oparty o rysunki Jarosława Gacha, autora okładki płyty. Informacje o koncertach, festiwalach, premierach wysyłajcie na adres redakcji. Więcej zapowiedzi w dziale „Wieści” oraz „Wydarzenia” na Folk24.pl

www.folk24.org

6—9 JULY 2017

ROOTS FOLK W ORLD MUSIC

THURINGIA / GERMANY

FO L K & W O R L D M U S I C H I G H L I G H T S Asaf Avidan//ISR · Bears of Legend//CAN Humanophones//FRA · Jupiter/Okwess//CON Toots and the Maytals//JAM · Emicida//BRA El Gusto//ALG · Rebel Babel//POL · Dreiviertelblut//GER Nishtiman//IRN/IRQ/TUR · Branko Galoić//HRO/FRA Gerardo Jerez Le Cam//ARG/FRA · Krar Collective//ETH Helgi Jonssón//ISL · Ringsgwandl//GER · & many more

300 concerts on 20 stages all over city, castle and park ceilidhs & stage dances / children‘s festival / street performances exhibitions / instrument makers‘ centre / workshops / discussions Country of focus 2017: Scotland

Amy Macdonald · Breabach · Fred Morrison

Niteworks · Mairi Campbell (Pulse) · Mairearad and Anna Sketch · Ceilidh Minogue · Yorkston Thorne Khan

Special Project: A Man For A’ That – A World Music Tribute To Robert Burns: Artists from various countries perform works by the poet in their native languages. Produced by Fred Freeman, Royal Conservatoire of Scotland full weekend ticket 80 € / 40 € (kids from 7—16) ticket order: www.rudolstadt-festival.de 1/2017 (8) Magazyn FOLK24

W FOLKOWYM TONIE

MOJA PŁYTA ROKU Wędrówka w czasie z panem Zbyszkiem Opracowanie: Rafał „Zielak” Zieliński Może jakieś podsumowanie płytowe 2016? A może twoje ulubione, polecane? - zasugerował naczelny „Magazynu Folk24”, pytając o nowy felieton. Do głowy przyszedł mi wtedy tylko jeden krążek. Zero wątpliwości w temacie „płyta roku”.

Wrocław, rok 1998, nieistniejący już sklep muzyczny. Spotykam Wojtka Siwka, dziennikarza, organizatora koncertów, menagera, człowieka-instytucję w miejscowym jazzie. Znamy się już kilka lat i w ciemno biorę polecane przez niego płyty: lubię folk, więc daje mi jazzmanów czerpiących z niego. Pili Pili, Pharoah Sanders, Ivo Papazov, Ahmed Abdul-Malik i inni... Nie wiem, jak mój studencki budżet wytrzymał te zakupy. Ale warto było. No więc mamy 1998: - Słyszałeś nowego Namysłowskiego? Ma nominację do Fryderyka - mówi Siwek. Odsłuchuję „Dances”, od razu kupuję. Odjazd! Zmieszane z jazzem tango, charleston i samba, węgierskie klimaty oraz - zaskoczenie - krakowiak, mazurek, oberek i fantastyczny „Kuyaviak Goes Funky”. Katowałem krążek tygodniami. Potem usłyszałem to na żywo, zdobyłem autografy. Do dziś to jedna z ważniejszych dla mnie płyt - pokazała, że polska muzyka ludowa może być inspiracją dla tak znamienitych postaci, jak legenda jazzowego saksofonu Zbigniew Namysłowski. Mamy 9 września 2016 roku, czyli... 77. urodziny Namysłowskiego. Premierę ma płyta „Polish Jazz - Yes!” jego kwintetu. Utwory częściowo poznałem na koncertach i w sieci, ale słuchając krążka czuję dreszcz: wróciły wspomnienia sprzed kilkunastu lat, gdy maltretowałem „Chrząszcz Brzmi w Krakowie”, „Mazurka Uborka”, „Taniec Dudziarza”, „Gogoszary” czy „Bop-Berka”. Bo „Polish Jazz 8

Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

WYWIAD

JA JESTEM TYM WIRUSEM Rozmowa z Darkiem Sojką, muzykiem zespołu Carrantuohill

Rozmawiał: Rafał Zieliński | Zdjęcia: Kamil Piotrowski

Od zawsze w tym samym składzie, od początku wierni jednej muzyce i nic na siłę tak wygląda przepis na sukces górnośląskiej formacji Carrantuohill. Ikona celtyckiego grania w Polsce, obchodzi właśnie trzydziestolecie istnienia. O początkach, wzlotach, upadkach, sukcesach, pomysłach i Celtach.

1/2017 (8) Magazyn FOLK24

WYWIAD

Ile ma wspólnego Górny Śląsk z Irlandią? Historycznie ponoć dużo. Celtowie przechodzili przez Polskę, Czechy, Austrię, Śląsk. Mówimy zawsze, że szli i gwałcili, a z gwałtów czasami powstawały dzieci, więc celtyckie geny w nas zostały (śmiech). Ale myślę, że bez względu na to, czy zaczynalibyśmy na Śląsku, w poznańskim, mazowieckim czy nad morzem, to ta muzyka byłaby tak samo odbierana. Jest niezwykle nośna. Harmonia i melodyka sprawia, że się podoba przy pierwszym zetknięciu. A dodatkowo Śląsk i folkiem, i bluesem stoi, więc to było dobre miejsce do startu. Nie chcę, by zabrzmiało to górnolotnie, ale jeśli chodzi faktycznie o muzykę irlandzką i celtycką, to wszystko robiliśmy jako pierwsi. Byliśmy lodołamaczem. Następnym już było łatwiej. I bardzo dobrze. Kto was pozarażał tą muzyką? Ja jestem tym wirusem. To był koniec, może połowa lat 80. Telewizja puszczała serial „Porwany za młodu”, muzykę zrobił Vladimir Kosma, francuski Rumun, na uilleann pipes grał Liam O’Flynn. Utkwiły mi w głowie piękne dźwięki i instrumenty, o których nikt nie miał pojęcia. Później był film „Pod wiatr” o skazańcach irlandzkich zesłanych do Australii. Tam wszystko się kręciło wokół pędzenia bimbru (śmiech), ale była znakomita muzyka w irlandzkich klimatach. „Kropką nad i” była pierwsza płyta Kwartetu Jorgi. Dostałem ją na urodziny od naszego basisty. Na jednej stronie była muzyka bałkańska, na drugiej irlandzka. Słucham i mówię: „Cholera, już to słyszałem, te irlandzko-szkockie granie. Chcę to grać”. Mimo, że zawsze ciągnęło mnie do bluesa i jazzu, a z Adamem Drewniokiem i Zbyszkiem Seydą obracaliśmy się wokół poezji, to wylądowałem w muzyce irlandzkiej. Trzeba też wrócić do takiego eksperymentu żorskiego, to szantowy skład Miondze. Tam grał na gitarze nasz Boguś Wita. On, tych dwóch moich kolegów ze szkoły średniej, potem doszedł skrzypek Maciek i perkusista Marek... No i tak się do dziś „kulamy”.

10 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

Postawiliście w pewnym momencie tylko na zespół. Na starcie to były próby, małe koncerty dla znajomych. Ale to był dobry moment, był popyt na takie granie. To była zabawa i hobby, ale gdy widzisz, że zabiera ci to czas i nagle zarabiasz, to decydujesz się wszystkim walnąć i skupić na zespole. Zrezygnowałem z pracy bez żalu, bo chyba się urodziłem, by być takim lekkoduchem i zajmować się rzeczami ulotnymi, a taka jest muzyka. Postawiliśmy na nią, choć Marek prowadzi sklep, a jeden z nas ciągle chodzi - jak to się mówi - na osiem godzin do roboty. Dołączyliście perkusję. „Nowe otwarcie”? Sprawcą tego jest poniekąd Jurek Owsiak, oczywiście nieświadomie. Z Przystankiem Woodstock byliśmy związani od jego początku. Jurek nas zaprosił, ale nie było sceny folkowej tylko jedna dla wszystkich. Stwierdziliśmy, że ze skrzypkami, akordeonem, flecikami się nie obronimy. Padło, by zatrudnić jednorazowo, jednorazowo powtarzam, perkusistę. Mieliśmy dwóch na oku, Marek odebrał telefon. Zagraliśmy udany koncert i ustaliliśmy, że jak będą większe występy, to będziemy go zapraszać. Tak go zapraszaliśmy, że został. Eksperymenty z jazzem, popem - folk jest za ciasny? Kiedyś Cejrowski napisał zdanie, za które byłem strasznie wściekły. Graliśmy na Pikniku Country, był „Dzień Irlandzki” i on stwierdził, że „muzyka irlandzka na dłuższą metę jest jak borowanie zębów”. To było jakieś dwadzieścia lat temu. Strasznie mnie to denerwowało, ale dziś poniekąd przyznałbym mu rację. Dla tych, którzy siedzą w temacie, jest naturalne to okrojenie z instrumentów harmonicznych, perkusyjnych. Ale my chcemy grać tę muzykę dla wszystkich i czasami trzeba się odwrócić w stronę słuchacza i zaproponować mu muzykę irlandzką, podaną nieco inaczej. Nie komercyjnie, bo uważam, że nigdy nie zniżymy się do pewnego poziomu, ale próbujemy wypośrodkować między graniem tradycyjnym, a tym dla szerszej publiczności.

WYWIAD

Co znaczy Fryderyk dla zespołu muzyki folkowej, której... praktycznie nie ma w mediach? To jest zawsze wielki prestiż i wydarzenie, które można wpisać do historii zespołu. Ale szczerze, to ani koncertów, ani talentu od tego nam nie przybyło. Ciągle gramy swoje. Oczywiście jak ktoś nas zapowiada na koncertach, to pada „laureaci Fryderyka”, ale gdybyśmy nie dostali tej nagrody, to i tak bylibyśmy na tym etapie, na którym jesteśmy teraz. Z drugiej strony to frajda i fajnie, że nas rynek od muzyki „masowego rażenia” dostrzegł i docenił. Jak to się stało, że do zespołu wpuściliście wokalistkę? Zawsze większe szczęście mieliśmy do wokalistek niż do wokalistów, choć Robert Kasprzycki był z nami przez pewien czas. Z drugiej strony jak spojrzeć na irlandzkie zespoły, to w wielu przypadkach są w nich wokalistki. Nie dobieraliśmy płci wokalu, ale chyba tak to jakoś musi być. Wiele razy mówiliśmy, że facet by się przydał, bo jak coś dziewczyna zbroi, to głupio jest jej nagadać. Jednak uważam, że kobieta sprawia, że ta współpraca jest fajniejsza. Z różnych przyczyn. Ania, która w tej chwili robi drugi rok Akademii Muzycznej, to dziewczyna z talentem, którą poznaliśmy jak miała chyba dwanaście lat. Śpiewała w Teatrze Rozrywki w Chorzowie i brała udział w międzynarodowym konkursie młodych wokalistów w Żorach. Ona nam już gdzieś tam przemykała i jak przyszedł moment, że trzeba było zastąpić poprzednią wokalistkę, która poszła w stronę opery, to ktoś przypomniał o Ani.

Czy lata świetności muzyki folkowej już były czy są teraz, dzięki internetowi? Nie było ani lepiej, ani gorzej. Było inaczej. Nie wiem czy to wynika z perspektywy wieku, bo jak człowiek jest młody i zaczyna robić coś świeżego, to inaczej patrzy. Zaczynaliśmy grać muzykę irlandzką i dotarcie do jakichkolwiek materiałów to była niesamowita historia. Dziś na YouTube masz co chcesz. Podejrzewam, że mieliśmy z tych trudności większą frajdę niż teraz młodzi zakładający nowy zespół, bo mają wszystko na tacy. Mam też wrażenie, że festiwali z tradycyjną muzyką folkową było więcej niż obecnie. Nasz „Sari”, który ma tyle lat ile zespół, ma korzenie w muzyce żeglarskiej, potem był szantowo-folkowy, potem folkowo-szantowy, teraz to festiwal folkowo-trudnopowiedziećjaki. Tak jest często dlatego, że rynek muzyczny w Polsce jest rozregulowany, zdeformowany. Nie ubliżając nikomu - są gwiazdy jednosezonowe z wytwórni, potem gwiazdy od lat funkcjonujące na listach przebojów, długo nic i cała reszta. Nie tylko folk, ale są i znakomite zespoły rockowe, reggae, które się nie przebiją. Nigdy nie mieliśmy potrzeby „pchania się”, ale widzieliśmy równowagę między niszami i tymi komercyjnymi artystami, ze szpicy list przebojów. Teraz jest szpica, duża dziura i reszta.

Trzydzieści lat zlewa się już w całość? Mogę mówić za siebie, mam już 53 lata. Niedawno jeden człowiek napisał naszą biografię. Lekturę zostawiam sobie na emeryturę. Ale przeczytałem parę rozdziałów o początkach zespołu, to stwierdziłem, że czytam nie o sobie, bo o tym pozapominałem. Oczywiście są sytuacje, które decydowały o losie zespołu i to się na zawsze zapamięta.

1/2017 (8) Magazyn FOLK24 11

WYWIAD

12 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

WYWIAD

Rządzą specjaliści od rynku muzycznego, nie od muzyki.

Najdziwniejsze miejsce, w którym graliście?

Kiedyś popularność była produktem ubocznym talentu, a dzisiaj kilku gości robi analizę, że w sezonie letnim jest potrzebna brunetka z dużym biustem, niech ma 22 lata... Potem kombinują, co ma śpiewać i szukają kogoś, kto spełni te warunki. Niekoniecznie musi mieć talent i potrafić śpiewać. To produkt sezonowy. A zespół niszowy, który istnieje od trzech dekad nie jest wynikiem produkcji. Istnieje dzięki potrzebie własnej i publiczności, która na koncerty przychodzi. Jeśli przestaliby, to nie ma sensu tego ciągnąć. Nigdy nie związaliśmy się z żadną wytwórnią, sami wytwarzamy płyty, produkujemy i mamy złotą, platynową. Nigdy nikt nie narzucał jak mamy grać i co - to jest między innymi siła zespołu. Nie potrafiłbym tak funkcjonować, że robimy numer i przychodzi gościu, który nie zna się na muzyce i każe mi coś zmieniać.

W Niemczech graliśmy na przeogromnej koparce. Bardzo dziwny koncert zagraliśmy kiedyś w Krakowie w pubie. Pierwszy numer i cisza, drugi i cisza. Konsternacja, rozglądamy się i widzimy, że cała publika macha rękami. Okazało się, że dwa piętra wyżej było centrum głuchoniemych i oni po zajęciach zeszli na piwo. Zagraliśmy parę numerów, po czym stwierdziliśmy, że chyba skończymy (śmiech). Fajnie się grało na promie, zwłaszcza podczas sztormu, gdy bujało. Były nieczynne kościoły... Nasze koncerty można liczyć już w tysiącach, ale ciągle trafiają się miejsca, gdzie przyjeżdżasz i robisz wielkie oczy i pytasz „to my tu serio gramy”? Policzyliście przejechane kilometry? Myślę, że równik objechaliśmy i to może dwa razy. Europę zjeździliśmy, udało nam się być w Stanach Zjednoczonych, w Moskwie. Na początku jeździliśmy własnymi autami. Przestaliśmy się w nich mieścić i w tej chwili mamy już czwartego busa. Jest naszym drugim domem, czasami spędzamy w nim pół roku. Podejrzewam, że za niedługo będzie numer pięć, bo tego już zajeżdżamy. Nie ukrywajmy: wygoda jest ważna, organizm jest mniej

1/2017 (8) Magazyn FOLK24 13

WYWIAD

POLECAMY!

Wywiad z Bogdanem Witą, managerem i gitarzystą Carrantuohill, na portalu Folk24.pl.

odporny na długie podróże. Pierwsza myśl na wieść o koncertach na przykład we Francji jest taka „O Jezu, mój kręgosłup”. Ja mówię, że chorobą zawodową muzyków jest nie marskość wątroby, ale płaski tyłek (śmiech). A koncert jest jak minimalna wisienka na torcie po długiej trasie. Były momenty, że chcieliście to skończyć? Jak w małżeństwie - w trzydziestoletnim związku bywają kryzysy. Rodzina, dzieci, brak czasu, proza życia... - wszystko przekłada się na zespół. Kryzysy zdarzały się na początku, sam kiedyś chciałem rozpieprzyć zespół. Ale trzon składu to sześciu facetów, a z facetami jest tak, że jak się ktoś wnerwi, to powie parę słów, a za tydzień już siedzą razem przy piwie. Musieliśmy umieć znaleźć kompromis personalny i muzyczny, bez tego nie da się tworzyć. Daliśmy radę. Dziś znamy się jak łyse konie, dłużej niż z żonami. Chyba nam wyszło, bo od wielu, wielu lat nie było akcji po tytułem „pieprznijmy tym” (śmiech). Dziękuję za rozmowę.

Jak powstał materiał do tego programu? Głównie oparliśmy się o twórczość takich gwiazd jak Loreena McKennitt, Mary Black. Znamy ich repertuar od lat, mamy ich płyty. Bardzo nam się to podoba. Ja z każdej podróży do Irlandii zawsze przywoziłem jakąś ich płytę. Materiał mieliśmy ale jakoś nigdy nie było możliwości by go wykonywać na koncertach. Brakowało nam osoby o odpowiednim głosie. Aż pojawiła się Kasia Sobek…

KSIĘGARNIA MUZYCZNA śpiewniki, nuty, partytury, podręczniki do nauki gry, gadżety muzyczne, struny, akcesoria muzyczne.

KOMPUTEROWE PRZEPISYWANIE, EDYCJA NUT I PARTYTUR PROJEKTOWANIE GRAFICZNE

WYDAWNICTWO MUZYCZNE SKŁAD DTP redakcja, korekta, skład i łamanie czasopism, książek, katalogów, folderów, ulotek, itp. 14 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

www.muzo.com.pl • www.sklep.giszowiec.org tel. 32 411 07 85 • 601 44 69 12

SONDA

FOLKOWE PŁYTY WSZECHCZASÓW? Polish Press Top Folk CD według dziennikarzy Tekst: Kamil Piotrowski Kilka lat temu poprosiliśmy dziesięcioro dziennikarzy muzycznych zajmujących się muzyką etnofolkową o to, by spróbowali stworzyć taką własną listę płyt, które uważają za ważne, a nawet przełomowe dla polskiej sceny folkowej, lub do których po prostu często wracają. Listy mogły zawierać kilka lub kilkadziesiąt tytułów, warunek był jeden – płyta musiała być wydana w Polsce.

POLISH PRESS TOP FOLK CD EVER

Stworzyła nam się z tego całkiem poważna lista, 150 tytułów, które zdaniem dziennikarzy wpłynęły na tworzenie się polskiej sceny etno-folkowej, a na pewno na nich samych. My z kolei z tej listy stworzyliśmy pewien ranking, dając każdemu z wymienionych tytułów punkt i tak oto wyłoniły nam się płyty, na które wskazywano częściej. Jak się okazało, nieoficjalnym „zwycięzcą” naszej zabawy została płyta Kapeli ze Wsi Warszawa pt. „Wiosna ludu”, z dziewięcioma wskazaniami, na dziesięć możliwych. Poniżej publikujemy zestaw wszystkich płyt, które wymienili dziennikarze, w kolejności od największej, do najmniejszej liczby wskazań. Zdajemy sobie sprawę, tak jak i nasi „respondenci”, że

ta lista mogłaby być dłuższa, że z pewnością dopisalibyście kolejne tytuły – i prawdę mówiąc na to liczymy. Stwórzmy razem Folkowy TOP CD Wszechczasów, listę obowiązkową etnofolkowych „lektur”, do której każdy miłośnik etnofolku, Państwa i naszym zdaniem, powinien sięgnąć. Jeśli na tej liście nie znajdziecie płyty, którą uważacie za ważną dla muzyki folkowej w Polsce, przyślijcie nam na maila jej tytuł, wykonawcę i rok wydania oraz parę zdań dlaczego uważacie, że ta płyta w zestawie tych „the best” powinna się znaleźć. Może będzie to początek corocznej zabawy, wzorem radiowej Trójki, w głosowanie na Polską Folkową Płytę Wszechczasów? 1/2017 (8) Magazyn FOLK24 15

SONDA

KAPELA ZE WSI WARSZAWA Wiosna ludu (2002)

9 pkt

Przełomowa płyta w dorobku zespołu, który stał się jednym z najlepszych polskich towarów eksportowych. Nic dodać, nic ująć. Rafał Chojnacki (folkowa.art.pl) Lista Rafała

HIGHER HEIGHTS

Twinkle Inna Polish Stylee (1992)

7 pkt

KWARTET JORGI

Kwartet Jorgi (1986)

6 pkt

(…) podwaliny pod rozwój polskiej sceny folkowej lat 90, całkiem nowy dla mnie, muzyczny świat. Piotr Piegat (Muzyczne Podróże) Lista Piotra

PSIO CREW

Szumi Jawor Soundsystem (2007) 5 pkt

Najbardziej udana jak do tej pory fuzja futurystycznych brzmień i muzyki źródeł. Do dziś brzmiąca świeżo i porywająco. Jakub Winerowicz (Czytelnik) Lista Jakuba

VILLAGE KOLLEKTIV

Motion Rootz Experimental (2006) 5 pkt

16 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

SONDA

DIKANDA

4 pkt

Lista Ani

Muzyka czterech stron Wschodu (2000 r.)

Debiut jednego z najlepszych folkowych zespołów koncertowych w kraju. Bałkańskie granie pełne temperamentu, choć i pojawiają się polskie, góralskie melodie. Trochę chaotyczny dobór materiału, ale porywa do tańca. Ania Wilczyńska (folk24.pl)

GRZEGORZ Z CIECHOWA

4 pkt

Oj Dada na (1996 r.)

Pierwsza próba zderzenia tradycyjnej muzyki z jej elektronicznym przetwarzaniem, dyskusyjnym do dzisiaj, ale po latach muzyka brzmi świeżo. Maria Baliszewska Lista (Polskie Radio, PR 2) p. Marii

KROKE I NIGEL KENNEDY 4 pkt

East Meets East (2003 r.)

Spotkanie na szczycie - z jednej strony wszechstronny i otwarty na eksperymenty Kennedy, z drugiej jedni z najciekawszych w Polsce reinterpretatorów tradycji klezmerskiej. To musiało się udać. Od zaśpiewanej na otwarcie przez Natashę Atlas świetnej wersji „Ajde Jano” po finałowy „Kukusz” ta płyta nie ma złych momentów. Tu nawet ograny do znudzenia Bregović brzmi ekscytująco. Robert Sankowski (Gazeta Wyborcza)

MARIA POMIANOWSKA I PRZYJACIELE 4 pkt

4 pkt

Lista Wita

Chopin na 5 kontynentach (2010 r.)

Lista p. Roberta

Właściwie nie wiem co tu jest bardziej genialne - sam pomysł czy jego wykonanie. Być może najważniejsze dzieło, które warto zapamiętać po obchodzonym w Polsce w 2010 Roku Chopinowskim. Robert Sankowski (Gazeta Wyborcza)

MICHAŁ CZACHOWSKI Indialucia (2005 r.)

Znakomita transformacja „world music” w krajowych warunkach, a jednocześnie odważne połączenie korzeni indo-europejskich wędrówek ludów. Klasyka. Witt Wilczyński (Gniazdo, RadioWid)

KWARTET JORGI

Life (1985 r.)

4 pkt

Moje uznanie dla Kwartetu Jorgi, za stworzenie u nas progresywnego folku. Wojciech Ossowski (Polskie Radio, PR 3)

OPEN FOLK Bretonstone (1993) 4 pkt

Szczytowe osiągnięcia w dziedzinie polskiej muzyki „celtyckiej”. Po Bretonstone można grać szybciej, sprawniej, ale to już nie to... Wojciech Ossowski (Polskie Radio, PR 3)

Lista Wojtka

2/2017 (8) Magazyn FOLK24 17

SONDA

3 pkt

SONDA

W FOLKOWYM TONIE

JESTEM Z ASHTABULA Nobel dla Dylana = Nobel dla folku Tekst: Adam Labus Nagroda Nobla z dziedziny literatury została przyznana za „tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni”. To - de facto - wielkie uznanie folku, pieśni ludu. Tradycje amerykańskiej pieśni wywodzą się przecież i z brytyjskiego i z irlandzkiego folku.

A i sposób w jaki Dylan podaje swoje pieśni, od pierwszych występów w coffee-house’ach Greenwich Village po Rolling Thunder Revue w folkowych jest fatałaszkach. Jako, że przez wiele lat z Dylanem przeszedłem wiele dróg, ośmielę się powiedzieć o sobie: Jestem z Ashtabula. Jest Ashtabula, Ohio, w tekście Dylana: I’ll look for you in old Honolulu San Francisco, Ashtabula Yer gonna have to leave me now, I know But I’ll see you in the sky above In the tall grass, in the ones I love Ashtabula jest tam nie tylko dlatego, że jakoś rymuje się z Honolulu. Pogłoski mówią, że to rodzinne miasteczko jednej z przelotnych love affairs Dylana. Ale Ashtabula, taka Ameryka B lub nawet C, z jakąś historią miejsca przesiadkowego zbiegłych niewolników w drodze do Kanady, to jedno z takich miejsc, które wyciąga z niebytu Dylan. Tak jak wyciąga z niebytu niejasne dialogi z kelnerkami gdzieś po drodze. Empire Burlesque Dylan trubadur, wędrujący wiele lat od miasta do miasta, ze swoim show, które czasem ma miejsce 20 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

w jakiejś bilardowej sali, w jaskini hazardu, do kotleta prawie. Po co on to robi, po co jeździ tam i sam, a nie tylko po świecie, wielkich salach, stadionach, za naprawdę porządne pieniądze? Po co ten wodewil? Bo należy do tej tradycji, to jego „job”. Wyjść na scenę, zaśpiewać, pogadać z ludźmi. Zaczynał w lokalikach Greenwich Village, sprzedając swój fach the entertaining artist. Zatrzymuje się czasem w miastach, gdzie nikt „ważny” nie dawał przed nim koncertu. A czasem znika w interiorze USA, incognito, penetrując. Nie jest politykiem, nie robi objazdu dla uzyskania poparcia – bo wybory. Nie potrzebuje od dawna promować swoich płyt, by ktoś raczył je kupić. Ludzie przychodzą, niektórzy by raz w życiu na żywo posłuchać tekstów, które mają w krwiobiegu, inni podchodzą bliżej, gdy pojawia się coś nowego i są „all ears”. Czasem podaje tekst niedbale, znużony ślizga się po głoskach. Niektórzy drzemią na ramieniu sąsiada, inni wpadają w przerwie między porządnymi wieczornymi rozrywkami. A Dylan ćwiczy, bo te jego tysiące już koncertów to ciągle jedno: ćwiczenie się w ćwiczeniu. Jednoosobowa Tin Pan Alley, z tekstami, których zawodowi tekściarze nie byliby w stanie stworzyć. Scenarzyści też nie napiszą ci życia. O życiu mówią ballady i pieśni ludu, które nalepkarze określają mianem folk songs. Z tej tradycji wyrasta Dylan. Z „come you all”, chodźcie, opowiem wam, ludzie się zbierają i słuchają,

W FOLKOWYM TONIE

jeśli opowieść jest tego warta, idzie ona dalej, jeśli prawdziwa i dobrze złożona. Rozwija tę linię, w sposób naturalny. A przy tym jest jej nową odroślą, rozpieprzając jednocześnie tę tradycję na swój słodki sposób. Jak kiedyś Kristofferson rozpieprzył Nashville. You don’t know what it is, do you Mr Jones? Sketches from memory Jest taki dialog z kelnerką w snuju pod tytułem „Highlands”, za długi do przytaczania czy streszczania. Pyta ją „Tell me what I want”, gdy ona przyszła wziąć zamówienie, ale takie odwrócenie to nic wielkiego. W pewnej chwili ona prosi, by ją narysował, on na to, że nie rysuje z pamięci, a ona, że przecież tu stoi. W końcu po wymówkach – że nie ma czym ani na czym – ulega, rysuje, pokazuje, a ona nie widzi żadnego do siebie podobieństwa. Gdzie poezja w tym dialogu? Po mojemu, w tym, że narysować można z pamięci serca, a nie twarzy, gdy twarz do sportretowania ma się przed oczyma, wyjdzie inna. Ona mówi: narysuj mnie, a on wie, że jest tylko jedna ona, a nie chce znowu brać się za jej portret. Bo taki mu spod ręki wyjdzie. It’s only my opinion, I may be right or wrong. Everybody must get stoned Granie na dwuznacznościach. Gdy to nagrywali, zapytał ponoć „What do you do here?”, a sesyjni muzycy, że czasami pograją w golfa. Nie zrozumieli, więc powtórzył „What do you do here?” To oni, że po pracy zrobią browara. Zamówiono w końcu jakieś ciekawe cocktaile, chciał, by zagrali jak marszowa orkiestra, żeby to brzmiało surowo; wymienili się przy tym instrumentami. Puzonista, dokooptowany pod wpływem chwilowego impulsu, nie zdążył się nawet rozgrzać. Dylan zamierzony efekt sonorystyczny osiągnął, jak tyle razy przedtem i potem. A tekst? Twierdzi, że ludzie nie czytają Biblii i nie znają już pierwocin frazy o kamienowaniu. Wszystko im się z psychoaktywnymi kojarzy.

They’ll stone ya when you’re tryin’ to make a buck They’ll stone ya and then they’ll say, “good luck” Recording artist, którego ambicją było mieć kontrakt z dobrą wytwórnią i robić porządne albumy, w których zbierał pieśni. Samo słowo „album” tyle właśnie oznacza. Jak się miało odpowiednią ilość pieśni, zbierało się je w album. Father of day, Father of night Jego teksty stanowią część mojej pamięci, zasoby, z którymi idę przez życie. Nie zamierzam dyskutować o jego znaczeniu czy też braku takowego. Polityczna gadka mnie męczy, jego mogę słuchać, odkąd wiem, że jest, słuchać wręcz potrzebuję. Żyję gdzieś na peryferiach, sukcesu nie osiągnąłem, ciągnę niełatwe sprawy, potrzebuję powietrza, pieśni podawanych kozim steranym głosem, żeby dalej iść. Ja też jestem znikąd, z Ashtabula, możecie mnie znaleźć w jego tekstach. Są pośród tych, dzięki którym się odnajduję i wychodzę z Mordoru egzystencji. Przecież każdy jest kamienowany. Cudem jest, że jeszcze dycham. It’s a wonder that I still know how to breathe. Komentarz pod artykułem w Rolling Stone, sprzed roku, pod tekstem jego wystąpienia po przyznaniu nagrody MusiCares: Never much cared for Dylan. Didn’t realize for a long time that many folk songs I loved in the ‘60s (and still love) were his. Reading this speech has changed my mind about the man. Life’s funny. Makes me undacja Folk24 want to goFback and relive it. w w w. f ol k 2 4 . org

Fundacja Folk24 w w w. f ol k 2 4 . org

They’ll stone ya when you’re at the breakfast table They’ll stone ya when you are young and able 1/2017 (8) Magazyn FOLK24 21

WYDAWNICTWA TU

Rodzinna Kapela Wasilewskich Muzyka Bojków na Mazurach 2005

Bojkowie zamieszkiwali Wschodnie Bieszczady od wieków, ale w czasie akcji „Wisła”, ich resztki wyrzucono z ich ziem i rozproszono po Polsce. O ile ich sąsiedzi, Łemkowie, w miarę szybko zaczęli wracać do korzeni, to Bojkowie mieli problem - po prostu było ich za mało. W latach 70. i 80. ub. w. muzycy Dymitr Hodowaniec i Piotr Lesk, Bojkowie osiedleni na Mazurach, stworzyli kapelę Bobrowiczanie i nagrali oryginalną muzykę ludową graną na Bojkowszczyźnie jeszcze przed wysiedleniem. I to praktycznie wszystko, co zostało u nas z kultury Bojków, zwłaszcza z bogatej muzyki. Niewiele osób wiedziałoby o tych nagraniach, gdyby nie Ewa i Robert Wasilewscy z Transkapeli. To oni tę muzykę odświeżyli i w 2005 r., w Niedźwiedzim Kącie, nagrali koncert. Efektem czego jest ta płyta, na której znalazło się kilkanaście utworów. Bardzo ciekawie wypadł na płycie utwór „Oj, tam za rikoju”, zaśpiewany spokojnie, z oszczędnym kontrabasem i krótką wstawką skrzypcową, czy „Oj, wyjdu ja”, bardzo stylowo zaśpiewany a cappella. Znajdziemy tu też m.in. utwory instrumentalne, gdzie w polce „Łkająca skrzypka” czy „Zbójeckiej” do tańca, skrzypce grają tak, jak grali muzycy ze wschodniej łemkowszczyzny. Jako że obie grupy narodowe były sąsiadami ten sposób grania i utwory często się

22 Magazyn FOLK24 1/2017 (8)

przenikały. Przykładem jest tu piosenka „Mała ja fraira”. To bojkowska wersja łemkowskiej „Kataryny”. Jednak Wasilewscy nie byliby sobą, gdyby nie nadali tym utworom bardziej folkowego brzmienia. Słychać to zwłaszcza w „Ładkanka do wianka”, zagranym bardzo transowo. Można się w nim doszukać nawet elementów muzyki żydowskiej. Żydowskie kapele były na tamtych terenach bardzo powszechne i grały nawet na weselach łemkowskich czy bojkowskich. W „Zahrajte muzykanty” z kolei słychać bardzo wyraźne wpływy instrumentalnej muzyki Hucułów, sąsiadów Łemków i Bojków. Na koncercie nie mogło zabraknąć kołomyjki. To bardzo ważna płyta, która w ciekawy sposób pokazuje prawie nieistniejącą już u nas muzykę Bojków. T. Konador

Łysa Góra Siadaj, nie gadaj Łysa Góra 2017

U świeżej krwi naszego folkmetalu, folkowe inspiracje są bardzo wyraźnie słyszalne. Drugi album „Siadaj, nie gadaj” (tytuł z jednej ze znanych, polskich pieśni weselnych) przynosi nielichą fuzję brzmień. Obok heavyfolku sporo jest folkcore‘u, countryrocka, hardrocka, gothic metalu, artrocka, a nawet jazzrocka z elementami zimnej fali. Ważną częścią muzyki są dialogi skrzypiec z melodyjnymi, gitarowymi riffami. Istotne jest też to, że obie wokalistki nie posiłkują się typowym dla

metalu growlem, ale ich rockowy śpiew poszedł w stylizacje neoludowe. Wśród 10 utworów są ciekawie zaaranżowane pieśni tradycyjne z wschodniej Polski oraz wschodniej i południowej Słowiańszczyzny. Rodzima scena folkmetalowa i folkrockowa wzbogaciła się o bardzo ciekawy album. Witt

Łukasz Wierzbicki Drzewo. Mity słowiańskie i inne opowieści Pogotowie Kazikowe

2016 To, co urzekło mnie w tej pozycji, to język i ilustracje. Narracja prowadzona jest tak, że ma się wrażenie, jakby kierowana była tylko do nas, wciąga w opowieść niesamowicie, tak że książkę dla dzieci połknąłem w jeden wieczór! „Drzewo”, to podróż przez słowiańskie mity – gdzie świat narodził się z jaja, człowiek powstał z wiechcia słomy, zakuty w łańcuch Weles miota się w podziemnej krainie, a dusze przynoszą bociany z Wyraju. Nie dosłowna, trochę poetycka, ale oparta o rzetelną lekturę źródeł historycznych i podań ludowych. Pierwsza część książki, to opis stworzenia świata. W drugiej są trzy opowieści z pogranicza mitów i baśni: o porwaniu Jutrzenki (strażniczki niebiańskich bram), o Marzannie (bogini śmierci) oraz o bohaterskiej wyprawie na spotkanie własnego przeznaczenia. Ilustrują to klimatyczne fotografie, połączone z grafikami Wojciecha Nawrota. Efekt robi wrażenie, nie tylko na dzieciach. KP

WYDAWNICTWA TAm

Ivar Bjørnson & Einar Selvik „Skuggsjá” Season Of Mist 2016

Wspólny projekt gitarzysty i kompozytora Enslaved oraz muzyka Wardruny to mocne zderzenie co najmniej dwóch muzycznych światów, które po fuzji dały nową jakość. „Skuggsjá” to olbrzymia mnogość brzmień, jakimi od lat raczy nas, szeroko rozumiana, muzyczna scena pogańska. Z jednej strony są tu brzmienia pagan-folkowe, rodem z wczesnej Hedningarny, z drugiej bitewne dźwięki blackmetalowe (także z użyciem instrumentów dętych), a w środku sporo przenikających się dźwięków folkowo-rockowo-metalowo-chóralnych. Wszystko zostało spięte klamrą pagan-metalową, ale dość luźno, dzięki czemu każdy z dziesięciu utworów jest czymś odmiennym ale całość to naprawdę bardzo poważnie przemyślane dzieło, z dobrymi proporcjami między smutkiem, gniewem, nostalgią, a zadumą. Oprócz Ivara i Einara na płycie udzielili się muzycy sesyjni, Grutle Kjellson i Lindy-Fay Hella (śpiew), Eilif Gundersen i Olav L. Mjelva (fidel i inne instrumenty folkowe) oraz Cato Bekkevold (perkusjonalia). Początek i koniec krążka to melorecytacje (ostatnia ucięta w pół słowa niczym mieczem lub biczem), środek - to pogański kocioł, pełen bóstw, demonów, żywiołów, duchów. Tych solarnych i tych chtonicznych. Rzeczywiście jest tu energia Enslaved i duch Wardruny. Norweska „Skuggsjá” jest jednocześnie albumem i metalowym i folkowym, ale dalekim od zaszufladkowania. Witt

Negură Bunget „Zi” Lupus Lounge 2016

Kerekes Band „Back to Følk” (Music from Følkland) Kerekes Band 2016

Tym razem Negura Bunget nagrała album mający niecałe 50 minut ale nie jest to największym zaskoczeniem „Zi”. Całość rozpoczyna utwór „Tul-ni-ca-rînd” będący neofolkowym nawiązaniem do tradycyjnej nuty rumuńskiej. Następnie klimat płynnie przechodzi w post-blackmetalową nostalgię, doskonale już znaną z twórczości Negru. Z czasem brzmienie znów odpływa w klimaty folkowe i w patetyczny, ale wciąż post-rockowo-blackmetalowy trans, domieszkowany bliskimi rockowi psychodelicznemu lat 70 ubiegłego wieku („Gradina Stelelor”). Kolejny kawałek „Brazda de foc” jest jeszcze bardziej pokręcony i zawiera elementy muzyki filmowej. Powrót z tej mistycznej podróży trwa przez „Baciu mosneag”, utwór bardzo rozbudowany pod względem gitarowym i jednocześnie pełnym różnych folkowych i para-normalnych dźwięków. I to nie jest koniec zaskoczeń na „Zi”. Przedostatni „Stanciu Gruiul” to jeden z najbardziej folkmetalowych utworów Negury, jakie się do tej pory ukazały, przepleciony zimnofalowym nastrojem i melorecytowanym wokalem, co na swój sposób jest nawiązaniem do folkrockowych brzmień legendarnej rumuńskiej formacji Phoenix. „Marea Cea Mare” kończący płytę to ponad jedenastominutowa dawka ambientu, z echami post rocka i gościnnym udziałem Thy Veils. „Zi” („Dzień”) to jedna z ciekawszych płyt nowej Negury po zmianach w zespole. Witt

Najnowszy album, istniejącej już 20 lat, grupy zapowiada „Powrót do folku”. Zaczynali od grania melodii pasterskiego ludu Csángó, by z biegiem czasu sięgnąć również po instrumenty elektryczne, elektroniczne i przerodzić się w znaną na Węgrzech grupę world music. „Back to Folk” to koncept album z muzyką Følklandu – mitycznego kraju położonego na wyspach, do którego w X wieku przybyły pasterskie plemiona madziarskie i żyją tam do dziś, zachowując swoje tradycje. Utwory, które znajdziemy na płycie to prezentacja ich folkloru, w tym hymn tej społeczności, która czci Świętego Wróbla. To dopiero początek całej historii, opowiedzianej z humorem (można obejrzeć na stronie zespołu – polecam!). Płyta zawiera 12 utworów – dynamicznie zagranej fuzji etno z elementami rocka i jazzowych improwizacji. Nadal słychać inspiracje tradycją Csángó, ale dość dalekie, gdyż brzmienie instrumentów (flet, kobza, altówka, bass i perkusja) jest przetworzone (mnóstwo efektów). Znakiem rozpoznawczym zespołu jest flet, na którym wirtuozersko gra Zsombor Fehér. Płynąca z pasterskich melodii hardrockowa energia momentami sprawia, że nogi rwą się do tańca, ale są i fragmenty podobne do siebie. To płyta dla fanów world music, a nie tradycyjnego grania. Bliżej jej do twórczości tuzów węgierskiego rocka – Lokomotiv GT czy Omega – którzy (zwłaszcza ci ostatni) też czerpali z węgierskiego folkloru. Anna Wilczyńska

1/2017 (8) Magazyn FOLK24 23

AZY

MAG

) 016 (7 N r 2/2 -1142 2353 l ISSN 24.p .folk www 4.org olk2 .f w ww łatny Bezp

zyn F

4 2/201

aga (3) M

O L K2

Fundacja Folk24 w w w. f ol k 2 4 . org

Michał Kukielka /Wrocław/ Krzysztof Janiszewski /Jastarnia/ Ewa Wójcik /Bytom/ Martyna Włodarska /Będzin/ Artur Fierzbik /Radom/ Robert Swirsky /Buttenheim/

Fundacja Folk24 w w w. f ol k 2 4 . org

Dziękujemy za największe FSPARCIE

Jeszcze można nas fspierać i otrzymać prezent wpłacając 80 zł otrzymasz Dwie płyty Szeli: nigdy nie wydana na CD legendarna „Pani Pana zabiła” oraz prapremierowa, nowa płyta „Szelawi”

wpłacając 100 zł otrzymasz dodatkowo Słoneczną koszulkę Fundacji Folk24 lub płytę CD niespodziankę

Nie zwlekaj!!! Mamy jeszcze 5 pakietów Napisz maila wyślemy szczegóły fundacja@folk24.org

WYDAWNICTWA 2016

WYDAŁO SIĘ Płyty sceny etno-folkowej A.D. 2016 Opracowanie: Anna Wilczyńska | Współpraca: Kamil Piotrowski Po raz Pierwszy w naszej redakcji pokusiliśmy się o zebranie tytułów płyt szeroko rozumianej sceny folkowej wydanych w 2016 roku. Ku pamięci, do archiwum, dla naszej ciekawości i oglądu sytuacji.

Balkan Sevdah Sevdalinki - pieśni z Bośni muzyka bałkańska, folk Premiera: 15.04.2016 Wydawca: Balkan Sevdah Banda Nella Nebbia Banda Nella Nebbia radical ethno, rock Premiera: 13.05.2016 Wydawca: Unzipped Fly Records/PR 2 Banana Boat Aquareal piosenka żeglarska Premiera: 23.02.2016 Wydawca: BananaArt.pl Beltaine Live Fusion, muzyka celtycka, bretońska Premiera: 1.02.106 Wydawca: BeltArt Ola Bilińska Liebelid – pieśni miłosne w jidysz/ Yidish Love Songs muzyka żydowska, ambient, etno, folk Premiera: 5.05.2016 Wydawca: Żydowski Instytut Historyczny

26 Magazyn FOLK24 1/2016 1/2017 (6) (8)

Bum Bum ORKeSTAR Niesiądz muzyka bałkańska, folk/etno Premiera: 25.06.2016 Wydawca: Own Records The Bumpers LIVE folk rock, muzyka celtycka Premiera: listopad 2016 (reedycja z 2004) Wydawca: The Bumpers

WYDAWNICTWA 2016

The Cajun Spices The Cajun Spices jazz trad, swing, folk Premiera: 17.02.2016 Wydawca: The Cajun Spices

Fifidroki Blomkul folk rock, alternatywny folk Premiera: 21.01.2016 Wydawca: Fifidroki

CBB Ensemble Doni Doni muzyka afrykańska, world music Premiera: 07.10.2016. Wydawca: CBB Ensemble

Fleciki Hej, zagrajcie muzykanty muzyka polska i bałkańska, folk Premiera: 30.06.2016 Wydawca: Fleciki

PATRONAT FOLK24 Karolina Cicha, Shafqat Ali Khan Poland - Pakistan Music Without Borders etno, world music Premiera polska: 10.06.2016 Wydawca: Wydźwięk

Hańba Hańba punk folk Premiera: 7.02.2016 Wydawca: Antena Krzyku / Karoryfer Lecolds Helroth I, Pagan pagan, folk metal Premiera: 30.09.2016 Wydawca: Art of the Night Productions